Televisies in 2022

Meer oledsmaken, miniled en gamefuncties

Inleiding

Met de CES-beurs achter de rug kunnen we de tv-trends voor 2022 inmiddels aardig uittekenen. Wat is er écht nieuw en wat viel ons verder op aan de vele aankondigingen van televisiefabrikanten? In dit artikel behandelen we de belangrijkste trends voor dit jaar.

QD-oled

Het belangrijkste nieuws is ongetwijfeld de komst van de eerste QD-oledtelevisies. Deze nieuwe oledtechnologie maakt gebruik van enkel blauwe oledsubpixels die deels voorzien zijn van groene en rode quantumdotfilters, die het blauwe licht omzetten in groen en rood licht. Potentiële voordelen boven de oled- (of woled-) technologie die bij televisies wordt gebruikt, zijn hogere efficiency, hogere helderheid, (iets) betere kijkhoeken en een groter kleurvolume. Daarbij is vooral bij een hoge helderheid betere kleurverzadiging mogelijk dan bij woledschermen. Die mengen namelijk puur wit licht en boeten daarmee automatisch iets in aan kleurverzadiging bij hoge helderheid.

Schematische weergave van white oled en QD-oled. Beeld: Nanosys

Al geruime tijd gingen er geruchten dat Samsung Display zijn QD-oledbeeldtechnologie productieklaar heeft en gedurende 2021 zowel 55"- als 65"-panelen aan diverse televisiefabrikanten heeft aangeboden. De verwachting was uiteraard dat zusterbedrijf Samsung Electronics als eerste televisies op basis van deze nieuwe beeldschermtechnologie zou aankondigen, maar dat bleek toch niet het geval; Samsung kondigt vooralsnog geen QD-oledtelevisies aan. De CES-organisatie voorzag echter een niet nader gespecificeerde Samsung QD-oledtelevisie van een Innovation Award. Daarvoor moeten fabrikanten hun producten ter overweging aanmelden en wordt niets getest. Waarom Samsung nog niets aankondigt, is onduidelijk. Gezien de geruchtenmolen van de laatste maanden én de voor de Award aangedragen tv, heeft het er echter alle schijn van dat Samsung pas laat heeft besloten om de introductie uit te stellen.

Dat maakte de weg vrij voor Sony, dat met de A95K wél een QD-oledtelevisie heeft aangekondigd. Sony wil desgevraagd niet vertellen bij welke fabrikant het deze panelen inkoopt, maar wetende dat de A95K alleen wordt uitgebracht in 55" en 65”, de twee schermmaten die Samsung Display aanbiedt, en dat er voor zover bekend geen andere paneelfabrikanten zijn die QD-oledschermen produceren, kunnen we er rustig van uitgaan dat de schermen van Samsung Display afkomstig zijn.

QD-oled boven white oled

De manier waarop Sony de A95K positioneert ten opzichte van zijn overige televisies, is interessant, omdat Sony ook woledtelevisies maakt met panelen van LG Display. Net als in voorgaande jaren levert Sony ook in 2022 weer woled- en lcd-televisies, waarbij de woledmodellen net als voorheen meer features, hogere typenummers en ook hogere prijzen hebben dan de lcd-modellen. De nieuwe QD-oledtelevisies worden nu bóven de bestaande woledmodellen gepositioneerd, waardoor de line-up van hoog naar laag dus komt te bestaan uit QD-oled, dan woled en vervolgens led-lcd.

Sony QD-oled-tv A95K 65"

Opvallend is dat Sony voor de consument geen onderscheid maakt tussen beide oledvarianten; in beide gevallen spreekt het gewoon over ‘oled tv’. Sony claimt wél dat de nieuwe A95K dankzij de QD-oledtechnologie een groter kleurvolume, nauwkeurigere kleurweergave en betere kijkhoeken biedt dan ‘conventional oled’-schermen, die dit jaar gebruikt zullen worden in de A90K- en A80K-series. De A95K met QD-oled krijgt daarom de aanduiding XR Triluminos Max mee, terwijl de op woled gebaseerde schermen als aanduiding XR Triluminos Pro krijgen. We zijn benieuwd of de consument dit gaat snappen, maar vrezen van niet.

QD-oled: wanneer?

De nieuwe A95K wordt dus het topmodel uit de range van Sony, maar wanneer we de tv daadwerkelijk kunnen kopen en wat de prijs gaat worden, wil Sony nog niet kwijt. Sony heeft de tv ook nog niet aan journalisten getoond, waardoor de aankondiging voorlopig een paper launch lijkt te zijn. De reden daarvoor lijkt verklaarbaar. Tijdens de CES toonde Samsung Display achter gesloten deuren prototypen van QD-oledtelevisies aan de pers en het liet daarbij weten dat het de panelen ‘in de eerste helft van het jaar’ op de markt zal brengen. Dat klinkt vaag, maar doet vermoeden dat we de eerste consumentenproducten niet voor het begin van de zomer hoeven te verwachten. Het is speculeren, maar het lijkt erop dat de massaproductie van QD-oledpanelen die Samsung Display eind november nog met een officiële ceremonie vierde, niet zo voorspoedig verloopt als gehoopt.

Of dit alleen geldt voor de grotere 55"- en 65”-panelen voor televisies of ook voor het 34”-paneel voor monitoren, is onduidelijk. Alienware liet bij de aankondiging van zijn monitor weten dat die in april op de markt zal komen. Samsung Electronics, dat behalve voor een QD-oledtelevisie ook voor de G8QNB-QD-oledmonitor van 34" een CES Award heeft gekregen, koos er uiteindelijk voor om ook dat scherm niet daadwerkelijk aan te kondigen tijdens de beurs.

OLED-EX, het antwoord van LG

LG heeft in de afgelopen maanden ongetwijfeld met bovengemiddelde belangstelling kennisgenomen van de geruchten rond QD-oled bij de grote concurrent en LG Display kondigde vlak voor de CES aan met verbeterde OLED EX-panelen te komen. Daarbij staat EX voor ‘Evolution and eXperience’. De EX-panelen kunnen gezien worden als een verbeterde versie van de OLED-evo-panelen van vorig jaar, die een tot 20 procent hogere piekhelderheid boden dan de tot dan toe beschikbare oledpanelen.

Voor de nieuwe EX-panelen claimt LG nu dat de helderheid 30 procent hoger is dan die van ‘conventionele oledschermen’, waarbij waarschijnlijk niet gerefereerd wordt aan de evo-panelen van vorig jaar, maar aan de standaardpanelen. Die hogere helderheid zou mogelijk gemaakt worden door gebruik van deuterium, een stabiele isotoop van waterstof waarmee oleddiodes feller kunnen oplichten. Het gebruik van deuterium is echter niet nieuw, de evo-panelen van vorig jaar maakten ook al gebruik van deze stof. Meer technische informatie heeft LG Display vooralsnog helaas niet vrijgegeven en OLED-EX lijkt al met al een kleine stap te zijn ten opzichte van de evo-panelen uit 2021. LG zegt de nieuwe EX-panelen ‘vanaf het tweede kwartaal’ te gaan produceren in Zuid-Korea en China.

Afbeelding via LG Display

Het is vooralsnog onduidelijk in welke televisies we de nieuwe EX-panelen gaan terugvinden. LG Electronics, de tak van LG die televisies bouwt met de panelen van zusterbedrijf LG Display, liet op vragen van Tweakers weten dat het hierover geen uitspraken doet en Sony beantwoordde onze vraag over het gebruik van de EX-panelen met de mededeling dat het ‘altijd de nieuwste generatie panelen gebruikt’. LG Electronics heeft wel aangekondigd dat het in zowel de C2- als de G2-series dit jaar ‘evo’-panelen zal gebruiken. Daarbij suggereert de informatie die nu wordt vrijgegeven, dat de G2 onder andere door gebruik van een heatsink en andere technische aansturing een hogere helderheid biedt. Misschien maakt de G2 daarbij gebruik van de nieuwe EX-panelen, maar dat wil LG Electronics vooralsnog niet bevestigen. Wel begrijpen we dat 'OLED EX' een marketingnaam is die LG Display aan de nieuwe panelen geeft en dat LG Electronics deze naamgeving niet per definitie zal overnemen. Het kan dus prima zijn dat LG Electronics de nieuwe panelen in zijn tv's gewoon als 'OLED evo' zal aanduiden.

Kleinere én grotere LG oledpanelen

Een andere trend bij LG is dat het dit jaar oledpanelen in meer beeldmaten gaat leveren. Aan de onderkant voegt LG nu ook 42" toe, waarmee high-end tv's met deze kleinere beeldmaat terug zijn van weggeweest. Fijn voor wie goede beeldkwaliteit wenst, maar geen grote tv in de kamer kan of wil hebben. Televisies met de nieuwe 42"-panelen zullen daarnaast ongetwijfeld ook gebruikt gaan worden als (gaming)monitor, gezien ook de populariteit van 48"-modellen voor dit doel.

Behalve met kleinere panelen komt LG Display ook met grotere oledschermen. Naast de 77"- en 83"-beeldmaten die al langer beschikbaar zijn, komt er dit jaar ook een 97"-model, dat in ieder geval door LG Electronics gebruikt zal worden in de nieuwe high-end G2-serie. Een prijsindicatie voor dat 97"-model hebben we nog niet gekregen van LG, maar de komst van weer een groter schermformaat kan een positief effect hebben op de prijstelling van de kleinere oledpanelen en daarmee dus op de prijs van televisies.

LG brengt dit jaar oledtelevisies uit met beeldmaten variërend van 42" tot 97".

Miniled, gaming en AI-beeldverwerking

Meer miniled

De grootste ontwikkelingen zien we dit jaar bij oled, maar de lcd-markt staat niet stil. Over verbeteringen in paneeltechnologie hebben we weinig gehoord, anders dan dat een aantal fabrikanten nu ook 144Hz-weergave mogelijk gaat maken, waarover verderop meer. De belangrijkste trend is dat de miniledbacklight terrein wint. Bij een miniledbacklight wordt net als bij een traditionele full array local dimming (fald) backlight gebruikgemaakt van ledjes die achter het scherm zijn verdeeld en in zones gedimd kunnen worden om zo het contrast te verbeteren. Bij miniledbacklights worden alleen veel meer en veel kleinere leds toegepast, die in meer individuele zones gedimd kunnen worden. In potentie is miniled niet alleen een betere technologie dan traditionele fald backlights, maar is de technologie op den duur ook goedkoper te produceren.

Samsung en TCL gebruiken miniled dit jaar opnieuw bij hun high-end televisies en ook LG heeft miniledmodellen in zijn programma. Nieuw voor dit jaar is dat ook Sony miniledbacklights gaat gebruiken in zijn duurdere lcd-modellen. Sony claimt daarbij dat zijn XR Backlight Master Drive-aansturingsalgoritme beter werkt dan vergelijkbare algoritmen van de concurrentie, terwijl Samsung zegt dat het dit jaar een nieuwe methode heeft ontwikkeld om het licht van de leds beter te focussen. Tests moeten uitwijzen hoe dit in de praktijk uitpakt.

Doordat minileds véél kleiner zijn dan conventionele leds, kunnen er meer achter een scherm worden geplaatst.

4k120 en hoger, VRR, ALLM en gaming

Wat het label HDMI 2.1 betekent, is door het woud aan optionele features inmiddels voor bijna niemand meer te begrijpen, maar wij zijn blij te zien dat een aantal belangrijke HDMI-features dit jaar gemeengoed lijkt te worden. Vrijwel alle nieuwe high-end televisies die op de CES zijn aangekondigd, beschikken over verschillende high bandwidth-poorten, geschikt voor 4k120-signalen. Ook ondersteuning voor variabele beeldsnelheid (VRR) en automatische overschakeling naar een lowlatencymodus (ALLM) lijken dit jaar standaard te worden. Dit is goed nieuws voor zowel pc-gamers als eigenaren van een PlayStation 5 of XBOX series X, want beide consoles ondersteunen 120Hz-weergave.

We zien daarnaast voor het eerst dat fabrikanten nu ook beeldsnelheden bóven 120Hz gaan ondersteunen. Samsung liet weten dat een aantal van zijn high-end Neo QLED-tv's dit jaar 144Hz-ondersteuning krijgen en ook TCL zal deze hogere beeldsnelheid bij een aantal van zijn tv's mogelijk maken. Deze functie is vooral interessant voor pc-gamers; de nieuwe consoles van Sony en Microsoft ondersteunen 144Hz-output (vooralsnog) niet.

Gaming is over de hele linie een thema waarop televisiefabrikanten steeds meer de aandacht vestigen. LG en Samsung breiden hun gamingspecifieke menu's met relevante instellingen dit jaar verder uit en Samsung liet zelfs weten weten Google Stadia en GeForce Now in zijn 2022-modellen in te bouwen, al komt die functionaliteit vooralsnog niet in Nederland en België beschikbaar. Ook Panasonic, traditioneel geen merk dat zich met zijn high-end tv's op gamers richt, liet weten niet alleen een nieuw Game Control Board-menu te hebben, maar ook een speciale 60Hz-lowlatencymodus toe te voegen aan zijn LZ2000, waardoor de inputlag slechts 1,5ms zou bedragen.

AI-objectherkenning

Een laatste trend die we niet ongenoemd willen laten, is de verdere uitbreiding van ‘AI-beeldverbetering’. Fabrikanten melden al jaren dat nieuwe modellen steeds weer slimmere algoritmen gebruiken om beelden te optimaliseren wat scherpte, kleur, ruis en contrast betreft. Dit jaar is dat niet anders, maar wat opvalt, is dat vrijwel elke fabrikant dit jaar vooral objectherkenning in de schijnwerpers zet. De claim is hierbij dat algoritmen in de tv de voor- en achtergrond in het beeld herkennen en deze anders bewerken. We horen deze claim al jaren en zien er tot nu toe in alle eerlijkheid weinig indrukwekkende resultaten van, maar volgens zowel Sony en Samsung als LG worden er dit jaar grote stappen mee gemaakt. Het resultaat zou zijn dat voor- en achtergrond meer van elkaar gescheiden worden door de voorgrond meer scherpte, contrast en kleur te geven dan de achtergrond. Ben je beeldpurist en klinkt dit je als een verschrikking in de oren? Wees gerust, de functie kan uiteraard uitgeschakeld worden.

AI-beeldverwerking met objectherkenning volgens LG

Wat we nog niet weten

We hebben hierboven al per thema besproken wat de opvallendste trends voor dit jaar zijn. Er is echter ook veel dat we nog niet weten, omdat geen enkele fabrikant direct aan het begin van het jaar het achterste van zijn tong laat zien. In de meeste gevallen zijn slechts enkele (high-end) modellen officieel aangekondigd en we verwachten in de komende maanden dus ook nog persberichten waarin fabrikanten de rest van hun line-ups officieel uit de doeken doen. Andere punten waarover fabrikanten weinig loslippig zijn, zijn prijs en beschikbaarheid. Net als in andere jaren wil niemand als eerste zijn adviesprijzen bekendmaken, uit angst dat de concurrentie daarop zal inspelen. Ook wat beschikbaarheid betreft wordt officieel nog heel weinig verteld, al is de verwachting dat de eerste televisies net als in de afgelopen jaren vanaf ongeveer april in de winkels komen te liggen.

Overzicht tv-nieuws van de CES

Als afsluiter van dit artikel vind je hieronder links naar de nieuwsberichten die we in de afgelopen week hebben gebracht naar aanleiding van het tv-nieuws op de CES-beurs.

• Nieuws: Sony kondigt QD-oled-tv's van 65" en 55" en lcd-tv's met miniledbacklight aan
• Nieuws: CES-website noemt Samsung QD-oledtelevisie met 144Hz-refreshrate en HDMI 2.1
• Nieuws: LG introduceert eerste oled-tv's van 42" en 97"
• Nieuws: LG brengt dit jaar 4k-microled-tv van 136" uit
• Nieuws: Samsung en TCL kondigen miniledbacklight-tv's aan met refreshrate van 144Hz
• Nieuws: Panasonic introduceert LZ2000-oled-tv's van 55", 65" en 77"
• Nieuws: Samsung brengt Google Stadia en GeForce Now naar tv's via Gaming Hub

Reacties (85)

[Macboe]

Mooi man die helderheid... Maar wat moet je er mee?

Ik heb de Philips 803 OLED. Uit de doos een bak licht uit dat ding . Dan ga je naar een forum om je TV te kalibreren. Om de meest perfecte kleurweergave te krijgen moet je beginnen met het kiezen van het IFV profiel ofzo.. Voor nachtweergave... Dan wordt de TV gedimd met 60%, vanaf hier dien je de kleuren aan te passen........Daarnaast geeft mijn TV al zo veel licht 's avonds dat die maar op 35 % uberhaupt staat. Dan heb je nog het gevaar van inbranden, energie verbruik en ik las iets over LED slijtage bij volledige helderheid?

Nu kan het zijn dat ik het concept +30% extra helderheid niet begrijp van de nieuwste QD en EX series..... Zit ik er misschien naast?

[Reactie gewijzigd door Macboe op 23 juli 2024 06:24]

[Elidibus]

Liever helderheid over, dan te weinig. Stel je hangt je TV in een woonkamer met heel veel licht. Dan kan het dus fijn zijn als je de helderheid hoger kan zetten. Of, als je meegaat in de trend om TVs buiten te hangen, dan is het daar ook zeker een voordeel.

Hetgeen dat ik alleen niet snap is dat deze trend van hogere helderheid zich niet doorzet naar laptops, waar ik juist wel de grootste use case zie. Dan kan je namelijk in de zomer lekker buiten verder werken, nu zie je geen zak op je laptop scherm.

[Macboe]

Buiten, touché!

[Eric van Ballegoie]

Buiten is voor de meeste mensen een edge case. Voor normale SDR-weergave is de helderheid van de meeste televisies inderdaad meer dan genoeg, en 's avonds bij kunstlicht zal je vrijwel nooit SDR-beeldmateriaal op maximale helderheid willen bekijken, omdat de tv dan simpelweg té helder is. Op een zomerse dag met invallend zonlicht is het uiteraard een heel ander verhaal.

Anders is het ook bij HDR-weergave, waarbij voornamelijk highlights helderder weergegeven worden op een tv die een hogere piekhelderheid heeft. Dat komt het hdr-effect ten goede, zonder dat het gemiddelde helderheidniveau (APL) van een tv met méér lichtopbrengst per definitie een stuk hoger hoeft te zijn. Houdt er bovendien rekening mee dat wij helderheid zoals weergegeven in Cd/m² niet lineair ervaren, het is een logaritmische schaal. 1000 Cd/,m² ziet er dus niet tweemaal zo helder uit als 500 Cd/m², al klinkt het als als een enorme stap.

edit: typo

[Reactie gewijzigd door Eric van Ballegoie op 23 juli 2024 06:24]

[dmantione]

Het is natuurlijk wel een beetje zo dat in marketing en recensies de nadruk enorm op HDR ligt en dat is te begrijpen, want dat is onderscheidend. De harde praktijk is evenwel dat je 99% van de tijd SDR kijkt en dan is de piekhelderheid van een televisie een specificatie die in het geheel niet ter zake doet voor de dagelijkse praktijk.

Dat gezegd, ook voor HDR-beeld heb ik mijn C7 niet op de volle 100% staan, want ook al zijn het maar highlights, ook dat is voor langdurig kijken simpelweg niet prettig. Dus kijk nog altijd een beetje vreemd naar bijv. Dolby met zijn 10000 cd/m² die mensen helemaal blind maken. Valt mijn idee een beetje in de categorie "hard geluid klinkt beter", maar je wilt echt niet continu naar hard geluid luisteren.

[Reactie gewijzigd door dmantione op 23 juli 2024 06:24]

[hb1981]

99% van de tijd SDR?

Verschilt per persoon denk ik
99.9% van de 4k discs is HDR / Dolby Vision
Steeds meer Netflix en Disney+ Content
PS5 en Xbox series X staan altijd in (auto)hdr mode.

Eigenlijk alleen de gewone tv die ik persoonlijk zelf nooit gebruikt heeft SDR

[dmantione]

Dat zal zo zijn, maar zelfs een filmliefhebber zal niet dagelijks film kijken. Ook bij een filmliefhebber zal hij slechts een gedeelte van zijn collectie in de nieuwste generatie Bluray hebben liggen. Wat je wel dagelijks kijkt, zoals het journaal, Youtube-filmpjes e.d is grotendeels SD. Spelcomputers zijn een andere kwestie, als je inderdaad een moderne spelcomputer hebt, dan kun je wel ruim boven die 1% uit komen.

[hb1981]

Nou ik zit enorm ruim boven die 1%

Gameconsoles worden beide altijd erop gebruikt. TV kijken doe ik niet. HDR en Dolby Vision 4k films kijk ik op de oled. De rest op de beamer

dus de tv wordt bij mij op youtube na denk ik voor 80% op HDR gebruikt

[Thekilldevilhil]

Als je elke maand 1 film van 2 uur kijkt in HDR moet je daar 198 uur, ruim 6 uur dag, SDR TV tegenover te zetten om op jouw 1% te komen. Je overdrijft echt verschrikkelijk. Ik snap de hyperbool als stijlmiddel maar dit slaat werkelijk nergens op.

Een beetje Netflixen met recente content en je zit zo op 25% van de tijd op HDR.

En niet alleen dat, maar je doet het toch ook specifiek voor die content. Je koopt toch geen 65" OLED om het journaal te gaan zitten kijken.

[Reactie gewijzigd door Thekilldevilhil op 23 juli 2024 06:24]

[nullbyte]

k snap de hyperbool als stijlmiddel maar dit slaat werkelijk nergens op.

[Macboe]

Ik quote:
"Op een zomerse dag met invullend zonlicht is het uiteraard een heel ander verhaal."

MAAR volgens de handleiding van mijn TV dan mag je een OLED NOOOOOOIT in direct zon licht plaatsen.... Dus kijkend naar mijn woning en de plaats waar de TV staat is dit ook overdag (met vol zon) geen probleem. Nu is helderheid ook persoonlijke voorkeur... Misschien heb ik gevoelige oogjes

Op:
"Anders is het ook bij HDR-weergave, waarbij voornamelijk highlights helderder weergegeven worden op een tv die een hogere piekhelderheid heeft. Dat komt het hdr-effect ten goede, zonder dat het gemiddelde helderheidniveau (APL) van een tv met méér lichtopbrengst per definitie een stuk hoger hoeft te zijn. Houdt er bovendien rekening mee dat wij helderheid zoals weergegeven in Cd/m² niet lineair ervaren, het is een logaritmische schaal. 1000 Cd/,m² ziet er dus niet tweemaal zo helder uit als 500 Cd/m², al klinkt het als als een enorme stap."

Bij HDR weergave zie ik alleen mijzelf op de bank zitten met wat witte lampjes op TV..... Dat is weer het nadeel van het glaspaneel voor OLED. Dit zou matte finish moeten zijn denk ik om het op te lossen.

[Reactie gewijzigd door Macboe op 23 juli 2024 06:24]

[dmantione]

Matte panelen zullen er denk ik uiteindelijk wel komen, maar hebben het nadeel dat je het beeld als minder scherp ervaart. Voorlopig mikken televisiefabrikanten op wat voor de meerderheid de beste kijkervaring oplevert en dat is met een glad paneel. Voor LCD's wordt vooral voor matte panelen gekozen omdat het het licht verstrooit en daarmee behulpzaam is bij de kijkhoeken, niet vanwege spiegelingen.

[Xfade]

Dus jou HDR weergave heeft een nog lagere helderheid dan SDR, zodat je jezelf ziet ?
Wat heeft HDR weergave überhaupt met reflectie te maken ?

[dirkjan40]

wanneer denkje is qd-oled betaalbaar

[eelco74]

Ik begrijp dit heel goed, ik heb zelf sinds een jaar de philips 48oled935 hangen. Vlak bij een enorm raam op het zuiden. Vanwege de vele opmerking in reviews over de beperkte lichtopbrengst was ik wat huiverig voor oled.

In de praktijk geeft de tv zoveel licht dat we meestal gewoon is de ISF-nacht kijken. En een enorme stap vooruit vergeleken met de kuro die ervoor hing.

[Reactie gewijzigd door eelco74 op 23 juli 2024 06:24]

[Anoniem: 306567]

Mooi man die helderheid... Maar wat moet je er mee?

Heeft vooral zin met HDR content, hoe lichter hoe beter. Dolby geeft zelfs aan als je volledig wilt genieten van Dolby vision dan moet je 10.000 nits hebben. (Dat is ongeveer 10x zoveel dan een huidige tv gemiddeld aan kan). Dus het gaat alleen maar lichter worden, de huidige OLED kunnen die helderheid niet te lang vast houden anders gaan ze slijten. Vandaar dat er ook naar nieuwere technieken zoals QD OLED gekeken wordt.

[unreal0]

Wat maakt 'te veel' helderheid uit? Je kunt toch dimmen? Te veel is toch altijd beter dan te weinig? Al is het maar voor de zon die recht op je scherm staat smiddags of de hdr weergave.

[Anoniem: 562971]

Gewoon je TV zo instellen wat je zelf het mooiste lijkt of kijkt, snap echt nog steeds niet wat sommigen mooi vinden aan de Movie stand.

[Anoniem: 306567]

De movie mode heeft meestal meer natuurgetrouwe kleuren. Daarom kan je die beter gebruiken voor films, veel mensen vinden dit niet mooi omdat het donkerder is en minder van het scherm spat. Veel mensen vinden alleen de standaard stand mooi waarbij de kleuren opgeblazen worden. Welke setting gebruik je zelf op de tv voor films?

[A Lurker]

Het gaat niet om permanente hoge schermhelderheid, maar hoge piekhelderheid wanneer er bv een scene met lichtbronnen getoond wordt op de TV. Zo kun je een hoger contrast tonen tussen licht en donker. HDR content dus.

Overigens wel een kanttekening; alhoewel de zon in het echt nog vele malen feller is dan de felste TV, is een gemiddelde kamer gewoon relatief donker t.o.v. de buitenlucht. Dus wil je ook iets dat in verhouding staat. Over HDR1000 hoor ik soms mensen al klagen dat het wel erg fel is.

[Rocketman]

Volgens mij zit je er niet naast. Sinds een paar maanden heb ik een LG G1 evo oled in de huiskamer en de helderheid is meer dan voldoende. Overdag met zon in de huiskamer staat de pixelhelderheid eigenlijk nooit hoger dan 80 a 85%. Als er in de ochtend zon schijnt op de muur achter de kijker, dan heb je wel wat last van reflectie, ik denk dat led of qled iets in het voordeel is. 's Avonds wordt het scherm nog veel verder gedimd en speelt die extra helderheid geen enkele rol meer.

[SilverRST]

Idd, het lijkt wel of velen blind willen worden of zo. Ik heb OLED lampje van mijn LG A7 al ingesteld op 25 of 27. En dit jaar graag upgraden naar LG 42C2 en uiteraard wil ik er jaren van genieten dus wellicht OLED lampje instellen op tussen de 20 en 25.

[blissard]

Nanosys, de maker/uitvinder van Qled maakt nu QD oled. sorry hoor, maar het leest als een voorgekauwde reclametekst.
Het zal door met name Samsung gebruikt worden omdat zij geen OLED willen / mogen maken. Dan is het interessant om te bekijken of het daadwerkelijk beter is. Nu lijkt het op een herhaling van de Qled. Ook gebracht om de consument een alternatief voor superieur OLED beeld te bieden en te doen alsof het iets radicaal beter / anders is dan LCD. Uiteindelijk is de naam toen volgens mij vooral bedoelt om de consument te verwarren.

[BL3ND3D]

QD oled is daadwerkelijk oled. Op papier superieur aan lg's w-oled techniek. Door licht van de oled te "buigen" ipv te filteren is het energie efficiënter. Doordat die efficiëntie hoger is, is er geen witte oled nodig zoals bij LG. Deze witte oled zorgt wel voor helderheid, maar verlaagt kleurnauwkeurigheid in het heldere deel van het kleurvolume.

[Cid Highwind]

Die van LG zijn geen puur RGB, maar effectief gezien RGBW, omdat er een extra witte OLED bij zit puur voor de helderheid.

Simpel uitgelegd: Normaalgesproken krijg je met RGB al de kleur wit, maar LG krijgt het dus niet voor elkaar om die drie ledjes binnen een pixel fel genoeg te laten branden om highlights met een hoge helderheid te creëren. Daarom is de extra witte OLED er naast gezet, in feite als domme kracht.

Maximale helderheid zal dus gedaan worden in combinatie met de witte OLED, hetgeen in feite een verwatering van de getoonde kleur op kan leveren.

Als Samsung 1000 nits kan produceren zonder een extra witte OLED en met puur RGB, dan hebben ze in theorie technisch een streepje voor. Ik ben benieuwd of het merkbaar zal zijn.

Edit: aangepast naar hand van de commentaren onder, dank @Dr C !

[Reactie gewijzigd door Cid Highwind op 23 juli 2024 06:24]

[Dr C]

volgens mij werkt de WOLED anders dan wat jij beschrijft: het zijn alleen witte OLED ledjes en niet witte Ledjes naast kleuren leds. Voor deze witte ledjes zit vervolgens een kleurenfilter van R G en B (misschien ook wit, dat durf ik niet te zeggen).

[Robbaman]

Ik dacht altijd dat het per pixel 4 witte oledjes waren waarvan 3 een R G of B kleurenfilter hadden. Om kleuren te maken worden de RGB oleds gecombineerd en voor extra helderheid wordt de witte geactiveerd. Dit laatste zorgt echter wel voor verwatering van de kleur, wat @Cid Highwind ook bedoelt denk ik.

[Hulleman]

Is het probleem met RGB OLED's niet voornamelijk de veel snellere slijtage van de blauwe OLED's tov de rode en groene OLED's? Ik dacht dat dit de reden was dat LG witte OLEDs gebruikt en dat ook gepatenteerd heeft.

Ben wel benieuwd hoe dat nu zit met de techniek van Samsung. In het verleden heeft Samsung OLED schermen gehad met 2 blauwe OLED's om de onevenredige slijtage tegen te gaan. Dat bleek te duur.

[dacoon]

LG heeft de witte OLED niet zelf gepatenteerd, maar dit patent in 2009 gekocht van Kodak. De ontwikkeling van OLED zelf gaat terug naar begin jaren 80.

[Felyrion]

Samsung doet dit door alleen blauwe oleds te gebruiken. In het eerste plaatje in de inleiding is dit enigszinds te zien. Bij het "filteren" van blauw naar groen en naar rood gaat in theorie minder licht verloren dan bij de techniek met de witte oleds van LG. Blauw hoeft niet gefilterd te worden.
Door deze felheid kan Samsung het af zonder extra witte pixels wat de kleurweergave goed zou moeten doen.

De praktijk moet zich nog bewijzen uiteraard

[Hulleman]

ah, ik zie het. Alleen blauwe leds voorkomt dan de ongelijkmatige slijtage. Interessante ontwikkeling iig!

[andries98]

Zo had ik het ook het ook begrepen, maar hoe maken ze dan goed FEL wit licht? Je kan wel blauw uit wit halen maar niet andersom toch? Je kan wel met de drie kleuren samen wit maken maar is lang niet zo fel/kleuraccuraat dacht ik. Dat is toch ook de reden dat men rgbw strips boven rgb heeft?

(De conclusie is in mijn ogen trouwens wel anders; omdat er minder gefiltert wordt, wordt er minder hitte geproduceert en dus ook minder slijtage bij dezelfde felheid. Hierdoor kan de felheid omhoog en dit komt ook je contrast en kleurbereik ten goede)

[Reactie gewijzigd door andries98 op 23 juli 2024 06:24]

[Anoniem: 306567]

Dus wat jij eigenlijk zegt is dat de OLEDs van LG die Tweakers al jaren adviseert eigenlijk geen OLEDs zijn?

Dat lees ik nergens in zijn bericht, hij reageert op iemand die zich afvraagt of QD OLED wel daadwerkelijk OLED is. En hij geeft aan dat QD OLED inderdaad OLED is en ook beter dan de OLED techniek die LG gebruikt.

[thisisjazz]

Beter op papier inderdaad qua techniek. LG maakt gebruik van witte leds om meer helderheid te creëren. Dat kan dus zorgen voor een meer witte waas over het scherm. Met QD Leds wordt er gebruik gemaakt van blauwe OLEDs die blauw licht omzetten in groen en rood licht waardoor je minder kleurverlies krijgt op piek helderheid.

Maar goed allemaal leuk en aardig maar OLEDs van LG leveren al fenomenaal beeld dus of je dat in de praktijk gaat merken is nog de vraag. Waarschijnlijk als je ze naast elkaar houdt wel, maar wellicht vergeet men nu ook wel dat de verwachting qua prijs rond de € 10.000 gaat liggen voor 55 of 65 inch.

Dus ja wat is beter.... dat blijft relatief

[panterarosso]

natuurlijk zijn het wel oleds alleen je hebt verschillende soorten

de echte rgb oleds die groen blauw en orde hebben zie je alleen in telefoons en heel, en met de nadruk op heel, dure schermen, Consumenten tv's maken daar geen gebruik van, het verschil is dat die van lg wit zijn en 3 filters hebben en die van samsung blauw met 2 filters cg euh buigers

[Xeon_1]

nee klopt niet.
lg oled hebben 4 subpixels wit rood groen blauw en geen backlight, elke subpixel geeft zelf licht.
van wat ik van de samsung qd oled zie zijn het een uv oled met dan een "quantum" rood groen blauw filter hebben, met ander woorden qled V2

[BL3ND3D]

Bij mijn weten heeft u een paar feiten niet juist. LG's W-OLEDgebruikt één witte OLED, die vervolgens in de volgende laag (actief) gefilterd wordt door een rood, groen, blauw en transparant element. Laten we deze combinatie één pixel noemen. Elke pixel heeft dus een "backlight" (witte OLED) die aan en uit kan. Ofwel een "backlight array" van 3840 x 2160 pixels (circa 8 miljoen lichtbronnen).

Deze filters zijn bij QLED ook aanwezig, enkel is de backlight array gemaakt met conventionele LED's. Ik heb deze cijfers niet paraat, maar dan moet je denken aan orde grootte 10 of 100 voor budget en 1000+ voor high end. Door middel van local dimming wordt er gepoogd een hoog contrast te halen, maar dit heeft het blooming artifact tot gevolg.

De QD-OLED techniek waar Samsung nu mee komt heeft ten eerste weldegelijk een oled (weliswaar blauw) per pixel (ofwel de "backlight array" met 8 miljoen lichtbronnen). Het contrast is daarmee volgens specificaties gelijk aan de W-OLED van LG en eveneens zonder blooming. Uiteraard kan je stellen dat het contrast oneindig is als het minimum 0 is of het maximum oneindig, maar op papier (en waarschijnlijk praktijk) zal de QD-OLED een hoger optisch contrast hebben door zijn hogere (en kleurnauwkeurige) piekhelderheid. Of deze helderheid ook op grotere oppervlaktes behaald kan worden moet uit de reviews blijken.

[Ch3cker]

En achter elke subpixel zit een witte oled met een kleurfilter.

[Eric van Ballegoie]

Waar lees je deze zogenaamde quote over Nanosys in dit artikel? Overigens is QD-oled sowieso weldegelijk een echte oled-technologie, net als ook woled van LG dat is. Met QLED heeft Samsung inderdaad een bedenkelijk marketingspelletje gespeeld; met die term werd in eerste instantie self emissie quantum dot technologie aangeduid (quantum dots die oplichten door elektrische stimulatie), terwijl Samsung QLED uiteindelijk heeft vermarkt voor led-technologie met quantum dot filters.

edit: typo

[Reactie gewijzigd door Eric van Ballegoie op 23 juli 2024 06:24]

[8mile13]

QD OLED is en hybride OLED/ Quantum Dot TV. Beangrijk is dat het selfemissive is net als OLED en Plasma en dus niet transmissive zoals LCD waardoor er veel beter contrast is.. Op een aantal gebieden is het een verbetering t.o.v. OLED.

[rjmno1]

Het enigste wat ik van oled weet is dat de zwart waardes beter kunnen weergeven omdat ze de zwarte ledjes kunnen uitschakelen, en krijg je dus geen vervormd beeld meer.Miniled spreek me wel aan omdat de resolutie dan een stuk hoger licht.

[Market_Watcher]

Hoe zit het met het patent van LG op OLED panelen?
Moet Samsung LG betalen voor het gebruik van de blauwe oledpanelen in de productie van QD-Oled?

[dmantione]

Nee, want LG heeft geen patent op OLED, maar op witte OLED. En Samsung gebruikt blauwe OLED's. QD-OLED is expliciet ontworpen om om de patent(en) van LG heen te werken.

[fapkonijntje]

Misschien valt dat wel mee. Samsung gebruikt al jaren OLED schermen in verschillende formaten. Alleen op televisieformaat lieten ze 't afweten. Meer dan 14 jaar geleden hadden we al OLED schermpjes van Samsung in Nokia toestellen zoals de N85. Er zijn wel wat dingen anders in de LG OLEDs, maar ik vraag mij af of dat genoeg is om netto Samsung de betaler te laten zijn.

[Anthon Vaders]

Wie de beelden van Dakar op een LG G1 heeft gezien, heeft het effect van de AI beleeft. Echt een 'Wouw!' ervaring.
De landschappen zijn schitterend.

[JJ16v]

Heb sinds kort een G1 beeld is prachtig maar wat een drama is die WebOS zeg, super onlogisch vol met meuk die je niet uit kunt zetten of alleen via 20 obscure menu's.
Hoe moeilijk is het nu omdat wat minder rigide/logischer te maken

[The Zep Man]

Heb sinds kort een G1 beeld is prachtig maar wat een drama is die WebOS zeg, super onlogisch vol met meuk die je niet uit kunt zetten of alleen via 20 obscure menu's.

Het geheel is prima (effectief) uit te zetten door het niet te gebruiken. Een goede mediaspeler aan een HDMI aansluiting en gaan.

[JJ16v]

Hehe mee eens, gebruik er zo min mogelijk van, maar de G1 zou ook soort van gallery/schilderij moeten zijn alleen dan kun je weer helemaal niks instellen zoals helderheid of waar hij de fotos vandaan moet halen, echt hoe moeilijk is het nu om zo iets fatsoenlijk te makne.

[Tuktop]

Dit weerhoudt mij er inderdaad van om de G1 te kopen. Ik wil dit jaar een mid/high-end TV van 65" kopen maar mijn vriendin wil dat de TV zo onopvallend mogelijk is, of in elk geval niet op een storende manier aanwezig is (groot zwart vlak). Daarmee komen we bijna vanzelf op een Samsung uit, die de gallery mode een stuk beter voor elkaar lijkt te hebben.

[JJ16v]

Ja wij hebben een 55" echt groter vind ik niet mooi, de TV zelf is wel strak en zit ook helemaal strak tegen de muur aan (wat trouwens nog best een klus is met weer een zeer brakke en onlogische handleiding)

[Rocketman]

Ik gebruik de Nvidia Shield TV Pro bij mijn LG G1 77". Ik heb al veel spelers gehad, maar deze is met grote voorsprong de allerbeste.

[Macboe]

Ik hoor wat je zegt. Moet je Android TV is proberen op de trage SOC's in OLED TV's dan spreek ik je wel weer. ( Sony -> Philips (heb ik) etc. ) De enige reden dat ik voor Android TV ben gegaan is KODI de rest kan mij gestolen worden

[Reactie gewijzigd door Macboe op 23 juli 2024 06:24]

[A64_Luuk]

Mwah, ik heb sindskort een Philips 806, vind hem echt niet traag en Android TV valt me alles mee. De losse mediaspeler wordt hier bijna niet meer gebruikt.

Eenmaal een beetje ingesteld is het overzichtelijk, prettig en vlot. Niet zo snel als een smartphone, maar dat hoeft ook niet.

[Cid Highwind]

Dit. Stellen dat Android TV op OLEDs traag is, is toegeven nog geen toestel uit 2021 gebruikt te hebben. Heb nog geen storende vertragingen bemerkt bij het gebruiken van de standaard apps en de beleving is een stuk beter dan het gemiddelde HDMI stickie van een paar tientjes.

Voor mij de reden om ondanks lovende reviews voorlopig geen Apple TV te kopen, überhaupt geen behoefte.

[bramv101]

Sony van 2017 - idd traag, maar met wat tweaken is dit op te lossen.
Sony van 2020 - geen problemen
(allebei KODI)

[Anoniem: 562971]

Wel geen KODI maar die traagheid is simpelweg op te lossen door bij een ingeschakelde TV, de aan/uit knop net zolang ingedrukt te houden totdat de TV uitvalt. Je zal dan merken dat hij dan een stuk sneller reageert op alles.

Hier nog wat tips

[gabba25]

Ik gebruik enkel de quick access knoppen resp. voor kpnitv, Netflix, youtube en Disney. Knop 1, 2... etc lang indrukken betekent die app openen. Werkt perfect (voor mij dan)

[JJ16v]

True ik nu ook, maar waarom kan ik bv geen sources hiden ofzo heb er geen kabe laan zitten dus heel dat live tv shit kan ie gewoon weglaten...
bij mijn vorige 10 jaar oude samsung kon ik gewoon alles wat ik niet wilde weg/uit zetten.

[hb1981]

Zijn er mensen die dat gebruiken eigenlijk? Heb al sinds jaar en dag mediaplayers daarvoor. Nvdidia Shield en erna Apple TV 4K.

Ik gebruik altijd apparaten die voor bepaalde dingen bestemd zijn.

4k speler voor films
Game console voor games
Mediaplayer voor media
Losse Receiver voor geluid

Dus niet alles in een troep

[WokeBroke]

Die LG oleds zijn altijd mooi als ze nieuw zijn.

[MishaT]

Ik ben een leek. Gaat de beeldkwaliteit achteruit na verloop van tijd? Of neemt de subjectieve 'wauw'-ervaringen af naarmate je het vaker hebt gezien?

[WokeBroke]

OLED slijt langzaam aan als het aan staat, vooral rood wordt langzaam aan steeds groener.

[MishaT]

Ah, dat wist ik niet! Wel was ik bekend met burn-in bij OLED, maar dat zit permanent op het beeld.

Wat jij bedoelt is denk ik dat als er rood in het te weergeven beeldsignaal zit, dat deze groener wordt weergeven na verloop van tijd? Na hoeveel tijd gebeurt dit / begin je dit te zien?

Is dit laatste overigens niet (enigszins) op te lossen door de kleurweergave te calibreren?

[Reactie gewijzigd door MishaT op 23 juli 2024 06:24]

[fapkonijntje]

OLEDs slijten naar verloop van tijd, de lichtopbrengst wordt minder. Wat het extra lastig maakt is dat rood, groen en blauw niet allemaal even snel slijten. Vooral op telefoonschermen van vroeger, de eerste paar generatie oledschermen merk je dat vrij goed. Een Nokia Lumia uit 2013 ziet er nu best wel anders uit, qua scherm, dan toen 'ie net uit de doos kwam. Maarrrr...

Voor LG is het slijten van individuele kleuren helemaal geen probleem, want LG gebruikt alleen witte oleds met een kleurenfilter. Dat LG schermen naar verloop van tijd van kleur gaan verschillen is dan ook helemaal niet waar. Dat bestond op telefoonschermen vroeger, in de eerste serie OLED panelen en in andere RGB oled panelen, maar LG heeft die naar ik weet nooit in TV's gebruikt. Het enige dat dus na verloop van de jaren afneemt is de piekhelderheid. LG panelen voor telefoons wilden nog weleens RGB oled zijn, maar die hadden een techniek ingebouwd die de kleurafwijking compenseert, door verschillende kleuren na verloop van tijd ook minder fel te laten branden.

Samsung heeft wel geëxperimenteerd met RGB oledpanelen voor TV's, maar dat werkte om onder andere deze reden niet op grotere panelen. Daarom doet Samsung met hun OLED techniek 't met blauwe ledjes.

Dat je na verloop van tijd op OLED tv's een kleurafwijking gaat krijgen is onzin. Wel gaat de piekhelderheid langzaam omlaag. Inbranden op de panelen is dan ook slijtage van witte oleds die op een specifieke plek bovengemiddeld lang veel feller hebben moeten branden. Maar bij normaal gebruik gaat volgens LG een oledje 100,000 uur mee voor 'ie op 50% helderheid zit. Daar kom je wel een eind mee denk ik. Wat veel mensen niet weten is dat gewone LEDs ook degradatie kennen en voor marginale kleurafwijkingen kunnen zorgen over tijd. OLED presteert in veel gevallen niet minder.

Hier nog wat info. Let hierbij wel op dat ze het hebben over slijtage bij een duur van 100% helderheid. Dat doen TV's in 't echie niet hè. Daarom gaan die LG panelen ook makkelijk 100.000 uur mee.

[Reactie gewijzigd door fapkonijntje op 23 juli 2024 06:24]

[gepebril]

50% slijtage, wanneer
Stel 4 uur per dag kijken
100.000/4 = 25.000 dagen = 68 jaar...

Ben benieuwd wie dat haalt

[WokeBroke]

Dat zelfde burn in effect zit ook wel vaag minder zichtbaar overal op het scherm. Dat is wat ik bedoel. Het burn is eigenlijk het verslijten van bepaalde ledjes.

Hoe snel dat allaal gebeurt is afhankelijk van van alles. Zo'n licht warmte.

Ik vind het persoonlijk altijd jammer dat techsites nooit naar het kleurbereik kijken (meten) van een gebruikte vs de zelfde nieuwe OLED.

[Cid Highwind]

https://www.rtings.com/tv/learn/real-life-oled-burn-in-test

Hier worden een aantal extreme tests doorgevoerd. Simpele conclusie: Kijk je dag in dag uit hetzelfde programma op hetzelfde kanaal, op maximale helderheid, dan ga je er na een paar jaar wel wat van merken. Kijk je gevarieerd en speel je afwisselende games, dan moet je op zoek gaan naar de gevolgen om ze werkelijk op te merken.

[melvinjoosten]

Ik heb er zelf twee, waarvan de eerste nu ongeveer 3 jaar. Deze OLED staat eigenlijk elke dag de hele dag aan en ik merk persoonlijk nog geen achteruitgang op wat voor gebied dan ook. Het is elke keer weer dat wauw moment. Ik had zelf verwacht dat ik er op een gegeven moment wel aan zou wennen maar dat is niet het geval, het blijft heel gaaf, vooral met HDR en DV content.

[pennywise666]

Bij mij dezelfde situatie en dan heb ik ook nog de hele dag Windows desktop er op. Ik heb hem op 21 helderheid staan.

[Anoniem: 221563]

Definieer nieuw? Die van mij is bijna 2 jaar, wordt veel gebruikt en ziet er nog net zo top uit als dag 1.

[Frank1984p]

Wanneer de beide nieuwe topmodellen van Sony en LG beschikbaar zijn moet Tweakers ze maar eens testen tegenover elkaar.

[panterarosso]

de sterkte degradeert wel over de tijd dus ook de maximale helderheid

[8mile13]

Er zijn alle meerdere experts die denken dat QD OLED TVs pas eind van het jaar beschikbaar zijn waarbij de 65 inch versie wellicht in 2023 te koop is. btw QD OLED heeft vier blauwe OLED lagen.

[HoppyF]

Erg jammer dat eerder QD OLED’s werden aangekondigd voor de CES en nu blijkt dat er nog niets valt te zien. Alleen op papier maar daar heb je weinig aan.
Goed nieuws natuurlijk voor LG dit voorlopig niets te vrezen heeft van Samsung.
Aan de andere kant vraag ik me af wat we met de EX panelen van LG moeten, dit is niet het antwoord op QD OLED. De verbetering tov de huidige EVO panelen is te gering.
LG zal dus volgend jaar met iets anders moeten gaan komen als Samsung in de loop van dit jaar echt met QD OLED gaat komen.
De wedloop van meer helderheid is in feite vrij zinloos.
Beetje in de categorie van meer Megapixels bij camera.
Meer is niet altijd beter en de helderheid van de huidige LG OLED’s is meer dan voldoende.
Veel gebruikers zetten de waarde van het OLED lampje (blijft een zeer slechte vertaling…) lager dan de standaard.

[dmantione]

Ik vermoed dat EX wel degelijk een reactie is op QD-OLED, maar vooral een marketingdraai aan ontwikkeling die toch al plaatsvond: LG was al met deuterium bezig en kunstmatige intelligentie deden ze ook al aan. QD-OLED zorgt dat er opeens even noodzaak is om ook helderder panelen te kunnen tonen, dus wordt even opnieuw gekeken hoe fel de panelen geduwd kunnen worden.

Dat de G2 een koelplaat krijgt kan ook in dit licht gezien worden: Daarmee is de 1000cd/m² te halen, wat technisch vermoedelijk voldoende beschouwd zal worden en een QD-OLED daarmee prijsconcurrerend krijgen zal een flinke uitdaging zijn.

[HoppyF]

Ja, het is een antwoord van LG maar ook weer niet revolutionair.
Meer wat aanpassingen op wat er al is.
Voorlopig wel voldoende want ik moet nog zien of een Samsung QD OLED in de buurt kan komen van de prijs van een G2.

[Jumpman]

Als dan het beeldschermtype gekozen is, is het meest zorgelijk dat we zelf maar uit moeten zoeken wat het label HDMI 2.1 precies inhoud voor de TV die je voor je hebt. Zeker m.b.t. gamefuncties (bandbreedte, VRR).

[Reactie gewijzigd door Jumpman op 23 juli 2024 06:24]

[KevinVan]

Hoe zit met dat LED? Brandt dit ook nog steeds in anno 2021/2022? Wat met de kleurweergave na X-aantal jaar?