Inleiding
Samengevat
De MacBook Pro 2023 is een stevige, mooi afgewerkte laptop, met een miniledscherm dat prachtig (hdr-)beeld geeft en bovendien goed gekalibreerd is. De responstijden zijn helaas slecht voor een 120Hz-scherm. De 2023-update brengt een 20 procent snellere processor dan de M1 en een ongeveer 25 procent snellere gpu. Verder zijn nu Wi-Fi 6E en HDMI 2.1 aanwezig. Het is jammer dat die relatief bescheiden update met een prijsstijging van twee- tot driehonderd euro gepaard gaat. De upgrades zijn er evenmin goedkoper op geworden.
Toen Apple in 2021 zijn nieuwe 14"- en 16"-MacBook Pro presenteerde, ging dat gepaard met veel tamtam. De laptops werden gepresenteerd tijdens een groot evenement. Met de 2023-modellen die vanaf 24 januari geleverd worden, liep dat iets anders. Geen evenement, alleen een persbericht en een video op Apples eigen website wezen op de nieuwe modellen. Terecht of onterecht? Om daarachter te komen, lieten we Apple ons de (bijna) allerduurste MacBook Pro toesturen, met 16"-scherm, M2 Max-processor, 4TB opslag en een bizarre 96GB werkgeheugen.
Die zojuist genoemde specificaties zijn de belangrijkste wijziging aan de MacBook Pro. Ben je daar benieuwd naar, check dan de volgende pagina. Over de buitenkant van de laptop valt niet zoveel nieuws te vertellen, want de behuizing is dezelfde als die van het 2021-model. Voor de volledigheid nemen we die buitenkant wel even door en bespreken we een zichtbare en een onzichtbare wijziging daaraan.
Behuizing
Bij de introductie van het 2021-model kreeg de MacBook Pro een nieuwe behuizing, die in hoofdlijnen leek op die van het model van het jaar ervoor. Hij is van metaal gemaakt en iets dikker geworden dan het 2019-model. De Touch Bar, de touchscreenstrip bovenaan het toetsenbord, werd vervangen door fysieke toetsen en de toets rechtsboven werd een iets grotere vingerafdrukscanner. Aan weerszijden van het toetsenbord zitten de luidsprekers, die een indrukwekkend geluid geven voor een laptop. Er komt een 'vol' geluid uit de in totaal zes luidsprekers, met meer laag dan je van een laptop zou verwachten. Je kunt ze ook behoorlijk hard zetten. Het is niet beter dan een goed setje externe luidsprekers, maar voor in laptops geïntegreerde audio horen deze bij de top.
De behuizing is verder zoals je voor deze prijs en gezien Apples reputatie mag verwachten. Het metaal voelt stevig aan en de verschillende delen van de behuizing sluiten haast naadloos op elkaar aan. Het scharnier voor het beeldscherm draait soepel, maar biedt genoeg weerstand, zodat het scherm, als het opengedraaid is, niet wiebelt. Boven in het scherm zit de webcam met 1080p-resolutie, ook dat is ongewijzigd ten opzichte van het 2021-model.
Nieuw: HDMI 2.1 en meegekleurde MagSafe
In de aansluitingen zit wel een vernieuwing en dat is er een die je moet weten, want het staat er niet bij. Rechts zit de HDMI-aansluiting. Bij het 2021-model was dat een HDMI 2.0-aansluiting en bij de 2023-MacBook heeft hij een upgrade naar 2.1 gekregen. Hoewel 'HDMI 2.1' een verzamelnaam is geworden, biedt deze aansluiting de volledige bandbreedte van 48Gbit/s. Goed voor een 4k-scherm op 240Hz of een 8k-scherm op 60Hz.
Uiteraard zijn er ook USB4-aansluitingen aanwezig, drie in totaal, waarop je eventueel ook beeldschermen kunt aansluiten. Het aantal beeldschermen dat je wilt aansluiten is van belang bij de keuze tussen een M2 Pro- en M2 Max-processor. Kies je voor een M2 Pro, dan kun je twee externe beeldschermen met maximaal 6k-resolutie aansluiten. Bij de M2 Max is het maximum vier beeldschermen. Je kunt dan maximaal drie 6k-schermen via USB4 aansluiten en een 4k144-scherm via HDMI.
Een andere vernieuwing is... tromgeroffel... de MagSafe-aansluiting. De magnetische laadaansluiting is niet nieuw, maar de kabel en de connector zijn nu, net als bij de MacBook Air, in dezelfde kleur als de laptop. Is je MacBook Space Grey, dan is je magnetische connector nu ook donkergrijs. Heb je je MagSafe-lader een keer niet bij je, dan kun je ook gewoon de USB-C-poorten gebruiken om de laptop op te laden. Tot slot zit er aan de rechterkant nog een SD-kaartlezer.
Specificaties en benchmarks
Apple levert de MacBook Pro met een schermdiagonaal van 14,2" of 16,2". De processor is een M2 Pro of een M2 Max en daar zijn ook weer verschillende uitvoeringen van. De M2 Pro is te krijgen met tien of twaalf cores. Neem je de versie met tien cores, dan krijg je zes snelle P-cores en vier zuinigere E-cores. De P-cores draaien op maximaal 3,7GHz, terwijl de E-cores op maximaal 2,4GHz werken. Er is ook een M2 Pro-chip met twaalf cores. Dat levert je twee extra P-cores op. De M2 Max-processor heeft altijd twaalf cores. In vergelijking met de M1 Pro en M1 Max zijn de kloksnelheden verhoogd. De P-cores in de M1 werkten op maximaal 3220MHz, terwijl de E-cores op 2064MHz draaiden.
:strip_exif()/i/2005581552.jpeg?f=imagenormal)
Apple MacBook Pro 16,2" en 14,2"
Het grootste verschil tussen de M2 Pro en de M2 Max is de opbouw van de chip. Het cpu-gedeelte is hetzelfde, maar de M2 Max heeft een grotere gpu en een twee keer zo brede geheugencontroller. De geheugenbandbreedte van M2 Max-chips is 400GB/s, terwijl de M2 Pro het met 200GB/s moet doen. Dat geheugen is unified, wat wil zeggen dat de cpu- en de gpu-cores het delen. In vergelijking met de M1 Pro en M1 Max-chips is de geheugenbandbreedte ongewijzigd, maar dat geldt niet voor de hoeveelheid geheugen. De M2 Pro heeft als maximum 32GB, maar de M2 Max kan nu van 32, 64 of 96GB werkgeheugen voorzien worden.
Uiteraard komt al dat moois met een fikse meerprijs. Om te kunnen kiezen voor de 96GB zul je in ieder geval moeten kiezen voor een M2 Max-processor, met de snelste gpu met 38 cores. Dat kan voor een meerprijs van 840 euro op het goedkoopste 14"-model of 460 euro op de goedkoopste 16"-er. Vervolgens betaal je er nog 920 euro bij om het geheugen te vergroten van 32 naar 96GB. Wil je een grotere ssd? Ook dat gaat je flink geld kosten. Het instapmodel van bijna 2500 euro heeft een voor dat bedrag ronduit karige 512GB opslag. Een verdubbeling van de opslag kost je 230 euro, maar als je 2TB wilt, betaal je er zelfs 690 euro bij. Dat loopt op tot een meerprijs van 2760 euro voor de 8TB-ssd. Voor al deze onderdelen geldt dat je ze niet zelf kunt vervangen, dus je moet bij aanschaf de keuze voor een bepaalde capaciteit maken en Apples hoge prijzen voor upgrades betalen.
Apple M2 Pro (links) en M2 Max
Tot slot heeft de eerder genoemde gpu een upgrade gekregen. Bij de M1 Pro had die gpu 14 of 16 cores, terwijl de M1 Max 24 of 32 cores had. Bij de M2 zijn er cores bijgekomen. Alleen op het 14"-model is de M2 Pro te krijgen met 16- of 19-gpu-cores. Op het 16"-model met M2 Pro-processor krijg je altijd 19 gpu-cores. De M2 Max-processor is voorzien van 30 of 38 gpu-cores. De gpu's hebben niet alleen meer cores gekregen, er is ook meer L2-cache aanwezig. Hoeveel groter die cache is geworden, zegt Apple niet. De kloksnelheid van de gpu is ook iets gestegen. Die tikt nu op maximaal 1,4GHz en bij de M1 Max was dat nog 1,3GHz.
|
Apple MacBook Pro 16 |
Processor |
Apple M2 Max |
Cores/threads |
12 (8P + 4E) / 12 threads |
Max. klokfrequentie |
3,7GHz (P-cores) 2,4GHz (E-cores) |
Gpu |
M2 Max 38 cores |
Werkgeheugen |
96GB Lpddr5 |
Ssd |
Apple AP4096Z 4TB |
Wifi |
Airport, Wi-Fi 6E |
Scherm |
16,2", 3456x2234 pixels, glanzend, 120Hz, miniled, 2554 zones |
Gewicht |
2165 gram |
Accu |
100Wh |
Besturingssysteem |
macOS 12.3 |
Een laatste wijziging die niet ongenoemd mag blijven, is de wifichip. Die ondersteunt nu Wi-Fi 6E. Daarmee kan de MacBook Pro ook gebruikmaken van netwerken op de 6GHz-band. Hoewel dergelijke accesspoints nog niet alomtegenwoordig zijn, werden vorig jaar vrijwel alle high-end Windows-laptops al met 6E-netwerkkaarten uitgerust, dus het is mooi dat Apple nu ook in de pas loopt.
Benchmarks
Wat schiet je op met de upgrade van M1 naar M2? Bij de MacBook Air, die in de zomer van 2022 de overstap van M1 naar M2 maakt, was het verschil een procent of 10. Bij de MacBook Pro belooft Apple dat de overstap een maximaal 20 procent snellere cpu en maximaal 30 procent snellere gpu oplevert. We zijn uiteraard aan de slag gegaan met een aantal benchmarks, te beginnen met Cinebench. In een aantal benchmarks hebben we ook de score genoteerd die het systeem haalt als het op de accu draait. Apple hamert erop dat het dankzij zijn efficiënte processors net zo snel is op de accu als wanneer de laptop met netstroom verbonden is. Over het algemeen gaan Windows-laptops zuiniger en dus langzamer draaien als ze niet aan hun voeding hangen. Daarvan hebben we geen data opgeslagen, dus een 1:1-vergelijking is niet te maken, maar zoals de onderstaande resultaten laten zien, klopt Apples claim dat de laptops niet langzamer gaan draaien als je de stekker eruit trekt.
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
Cinebench 23 draait native op de Arm-hardware van de MacBook en laat zich daardoor goed vergelijken met laptops waarop Windows draait. In de single-test is te zien dat de M2 Max een procent of 9 sneller is geworden. Niet alleen de individuele cores zijn wat sneller, er zijn ook twee cores bijgekomen, waardoor de M2 Max in zijn geheel, zoals Apple belooft, inderdaad ongeveer 20 procent sneller is in deze benchmark. De twintig M1-cores in de Mac Studio blijven nog altijd sneller en ook een laptop met Intel Alder Lake-processor is in deze test vlotter dan de M2 Max. Bij de introductie van de MacBook Pro 2021 waren tien cores nog redelijk exotisch, maar dat is het ondertussen niet meer. Intel heeft bovendien begin januari processors aangekondigd die dit jaar in laptops zullen verschijnen en maximaal 24 cores hebben.
- Geekbench 5 - Single
- Geekbench 5 - Single Crypto
- Geekbench 5 - Single Integer
- Geekbench 5 - Single Floating Point
- Geekbench 5 - Multi
- Geekbench 5 - Multi Crypto
- Geekbench 5 - Multi Integer
- Geekbench 5 - Multi Floating Point
Geekbench laat in de single-test, waarbij dus één core gebruikt wordt, zelfs nog een grotere verbetering zien dan Cinebench. Die 15 procent ligt in lijn met de verhoging van de maximale kloksnelheid van 3,2 naar 3,7GHz. Als je naar de snelheid van alle cores kijkt, is de verbetering opnieuw een procent of 20.
Het mooie van de actief gekoelde MacBook Pro is dat hij de snelheid in korte benchmarks als Geekbench en Cinebench voor langere tijd vast kan blijven houden. In Blender geven we de laptop tot taak om dezelfde afbeelding achtereen te blijven renderen. Veel laptops draaien eerst op een hoge snelheid en moeten later terugklokken om niet te warm te worden. De MacBook Pro heeft daar geen last van en rendert iedere afbeelding binnen achttien seconden. De passief gekoelde MacBooks Air worden wel warm door langdurige belasting en die lijnen zie je in de bovenstaande grafiek na verloop van tijd ook omhooglopen.
Gpu-benchmarks
De M2 Max-gpu heeft 38 cores, 6 meer dan de M1 Max. Die zes cores draaien op een hogere kloksnelheid en net als bij de cpu heeft de gpu ook een grotere L2-cache gekregen. Volgens Apple is de nieuwe gpu 30 procent sneller. We draaien een aantal benchmarks om te kijken hoe snel de gpu is.
We beginnen met 3DMark Wild Life, die de Vulkan-app gebruikt op Windows en Metal onder macOS. In deze benchmark is de M2 Max sneller dan de Medion Erazer Beast, die voorzien is van een RTX 3080-videokaart. De gpu is bovendien 24 procent sneller dan de M1 Max. Betekent dit dan dat de M2 Max sneller is dan een RTX 3080 in games? Dat is lastig te zeggen. In het geval van 3DMark draait de benchmark volledig native, terwijl het aantal games voor macOS nog altijd laag is. Het zijn vooral iPad-games die ook onder macOS draaien. Apple is wel bezig om grotere titels naar de Mac te brengen, kondigde de maker tijdens de presentatie van macOS Ventura aan. Resident Evil: Village is ondertussen beschikbaar, terwijl GRID: Legends en No Man's Sky eraan zitten te komen. Dit zijn games die geoptimaliseerd zijn voor Apple Silicon en daarvan liggen de prestaties waarschijnlijk in lijn met de 3DMark-score. Veruit het grootste deel van de games die wel draaien op de Mac, is niet geoptimaliseerd voor Apple Silicon. Total War: Troy is daar een voorbeeld van.
- Total War: Troy - 1920x1080 - Medium
- Total War: Troy - 1920x1080 - Ultra
De game draait op de M2 Max-chip beter dan op de M1 Max, maar een grote vooruitgang zien we niet. Bovendien zijn laptops met Nvidia-videokaarten in dit geval vlotter. De game is niet geoptimaliseerd voor Apple Silicon; de laptop moet de vertaalslag van x86 naar Arm maken en dat kost ook snelheid.
De MacBook met M2 Max-processor en 96GB geheugen zal uiteindelijk niet gekocht worden door mensen die er op de bank mee gaan zitten netflixen. Apple demonstreerde ons hoe cgi-artiesten gebruik kunnen maken van de enorme berg videogeheugen in software als Houdini en Octanerender. Helaas zijn de benchmarks die we op dit moment draaien, niet van het kaliber dat ze gebruik kunnen maken van 96GB videogeheugen. In Corona zien we in ieder geval wel een mooie snelheidsverbetering ten opzichte van de M1 Max, hoewel het niet de beloofde 30 procent is.
Geluidsproductie en accuduur
De nieuwe versie van de MacBook Pro mag dan een snellere cpu en gpu hebben, de koeling maakt nog altijd weinig geluid. In vergelijking met de nieuwe high-end Intel- en AMD-chips, die standaard al 55W gebruiken, doet de M2 Max het zuinigjes aan. Tijdens het draaien van Cinebench en Blender gaan de chips van AMD en Intel over hun tdp van 55W heen, terwijl de M2 Max niet boven de 33W uitkomt.
- WebXPRT 3 - LAeq
- Blender - LAeq
Wat er aan energie niet ingaat, hoef je er aan warmte niet uit te blazen. Tijdens webbrowsen is de koeling van de MacBook Pro onhoorbaar. Dat is niet zo bijzonder, want er zijn ook Windows-laptops die dat presteren, maar ook tijdens een flinke gpu-belasting met behulp van Blender ligt het geluidsniveau laag. Daarmee is de MacBook Pro een van de stilste laptops die we ooit getest hebben in deze twee tests. Normaal gesproken draaien we op dit soort laptops nog twee tests, in F1 en PCMark, maar die draaien alleen onder Windows.
Accuduur
De accuduur van de 2023-MacBook Pro is volgens Apple verbeterd. Dat komt niet doordat het voor een grotere accu heeft gekozen; de capaciteiten zijn nog steeds dezelfde: 70Wh bij het 14"-model en 100Wh bij de 16"-er. Een grotere accu zul je ook niet snel in een laptop tegenkomen, omdat voor gebruik in vliegtuigen de limiet 100Wh is. Waar het wel aan ligt, wil Apple niet zeggen, maar het lijkt voor de hand te liggen dat de fabrikant zijn tweede generatie Apple Silicon nog wat beter heeft weten te optimaliseren en op die manier de accuduur heeft verlengd. Met het 16"-2021-model kon je volgens Apples eigen opgave 14 uur webbrowsen of 21 uur naar films kijken op een acculading. Bij het 2023-model moet dat 15 en 22 uur zijn.
Net als Apple komen we op 15 uur uit in onze browsetest. Dat is netjes, maar net als Apple testen we met een behoorlijk gedimd scherm en browsen we in slechts één tab. Een hogere helderheid of meer tabs zal leiden tot een kortere accuduur. Desondanks is de verbeterde accuduur netjes. Het 16"-model van de vorige generatie met M1 Pro-processor haalde ook al bijna 15 uur, maar de M1 Max-uitvoering kwam op ongeveer 13,5 uur. De accuduur is dus hoe dan ook verbeterd.
Beeldkwaliteit
Aan het scherm van de MacBook Pro is sinds 2021 niets veranderd. Het is nog steeds een 16,2"-scherm met bovenin een uitsparing voor de webcam. De resolutie bedraagt 3456x2234 pixels, waarbij de menubalk de bovenste 74 pixels inneemt en je 3456x2160 pixels aan bruikbare resolutie overhoudt. Het MacBook-scherm heeft een glanzende afwerking en een dynamische refreshrate tot 120Hz.
In de review van het 2021-model zijn we dieper ingegaan op de hdr-weergave en het miniledbacklight. Apple rept met geen woord over veranderingen aan het scherm en natuurlijk hebben we de colorimeter en CalMAN-software erbij gepakt om dat te controleren.
- Helderheid wit
- Contrast
- DCI-P3-dekking
Als we de helderheid meten, komen we uit op bijna 500cd/m², net als bij het model van anderhalf jaar geleden. Dankzij het miniledbacklight is het contrast onmeetbaar hoog. Wat lokale dimming betreft is het scherm niet zo mooi als een oledpaneel, dat iedere pixel kan dimmen, maar met 2554 zones komt het scherm aardig ver. In tegenstelling tot een oledscherm kan het miniledscherm van de MacBook Pro een veel hogere helderheid op volledig scherm weergeven. Bij het kijken naar hdr-video kan het hele scherm een helderheid van 1000cd/m² weergeven, met pieken van 1600cd/m². Laptops met oledschermen halen dat bij lange na niet.
MacBooks staan bekend om hun goede schermkalibratie en ons reviewsample bleek daarbij niet helemaal aan de verwachtingen te voldoen. De kleurweergave is goed, maar niet perfect en dat hadden we wel verwacht van een laptop van 6200 euro.
SRGB (boven) en P3
Bij de weergave van zowel de sRGB- als de P3-kleurruimte neigt de kleurbalans richting blauw. Dat resulteert in een kleurtemperatuur van ongeveer 7100 kelvin, in plaats van de 'warmere' 6500 kelvin. Het is op zich geen drama, er zitten geen rare uitschieters in de weergave en de gammacurve is ook mooi strak, maar het kan nog iets beter en dat hadden we wel verwacht. Dat de schermkalibratie van ons testmodel niet superstrak is, wil niet meteen zeggen dat alle 2023-MacBooks minder goed gekalibreerd zijn dan de modellen die we in 2021 hebben getest. Er zal altijd onderlinge variatie blijven.
- Reactietijd 0-100%
- Reactietijd 100-0%
- Reactietijd 20-80%
- Reactietijd 80-20%
Tot slot kijken we naar de responstijden van het miniledscherm. Die vielen behoorlijk tegen bij de vorige generatie en aangezien Apple van dezelfde schermen gebruikmaakt, verwachtten we ook hier geen verandering.
Conclusie
Apple kwam in de zomer van 2021 met twee compleet nieuwe laptops op de proppen. De MacBook Pro 14" en 16" verschilden in vrijwel alles van hun voorgangers. Er waren een nieuw toetsenbord, meer aansluitingen, een nieuw scherm en nieuwe processors, die niet meer bij Intel, maar bij Apple zelf vandaan kwamen.
Zo groot als destijds de verandering was, zo klein is deze 2023-update. Het zijn een paar wijzigingen om weer bij de tijd te zijn. Liep de MacBook Pro dan achter? Ja en nee. Wat het (ongewijzigde) scherm betreft zit de MacBook Pro bij de top, vooral als het op helderheid en hdr-weergave aankomt. De M1 Pro- en Max-processors waren, hoewel ze nu een upgrade hebben gekregen, zeker niet langzaam. Andere dingen begonnen echter een beetje achter te lopen. Wi-Fi 6E-netwerkkaarten kwamen we bijvoorbeeld vorig jaar al op vrijwel alle high-end laptops tegen. HDMI 2.1 zie je ook steeds vaker, opnieuw vooral op high-end laptops, een categorie waarin de MacBook Pro zonder twijfel thuishoort. Het werd dus tijd voor een update om niet achterop te raken.
De belangrijkste verandering zit hem natuurlijk in de M2 Pro- en Max-processors. De chips zijn op cpu- en gpu-vlak sneller, dankzij de extra cores, extra cache en hogere kloksnelheden. Vergeleken met de M1 Max is de M2 Max een procent of 20 sneller op cpu-gebied en 25 procent op gpu-vlak. De accuduur is zelfs iets toegenomen en de koeling maakt weliswaar iets meer geluid, maar is voor een laptop nog steeds erg stil. Voor degenen die het kunnen gebruiken, is het mooi dat je de MacBook Pro nu met 96GB werkgeheugen kunt bestellen. De meerprijzen zijn, zoals we helaas gewend zijn, torenhoog en je kunt zelf geen hardware vervangen.
Apple heeft dus een mooie update doorgevoerd en dat mocht ook wel, want de vorige versie was anderhalf jaar oud. Helaas is het geen 'gratis' update geworden en is de adviesprijs van de laptops verhoogd. De instapmodellen van de 14"- en 16"-Pro gaan met 200 euro omhoog en de duurdere configuraties kosten nu 300 euro meer. Dat zal de liefhebbers en de professionals waarschijnlijk niet van de aanschaf van het nieuwe model weerhouden. De prijsbewustere MacBook-koper kan misschien beter kijken of de vorige versie nu voor een mooi prijsje te krijgen is, want hoewel het een mooie upgrade is, is de M2 geen revolutie.
Apple MacBook Pro 2023 14" instapmodel
Apple macBook Pro 2023 16" instapmodel