Bijna vier weken voordat de eerste berichten op het web verschenen omtrent de rootkit-achtige aard van de beveiliging op sommige muziek-cd's van Sony BMG, wist het management van de joint venture van Sony en Bertelsmann dat er problemen met de DRM-software waren, zo is gebleken. Ondanks dat men een smeulend lontje onder de neus had gekregen, heeft het muziekbedrijf niet weten te voorkomen dat het DRM-vuurwerk nog geen maand later zou exploderen met alle nare gevolgen van dien. En het einde van deze nachtmerrie lijkt nog steeds niet in zicht.
Inmiddels worden rechtszaken tegen het bedrijf aangespannen - onder andere door de Amerikaanse staat Texas, beschuldigt een Homeland Security-chef Sony ervan computerveiligheid te ondermijnen, en is inmiddels ook de roemruchte New Yorkse procureur Spitzer op de kwestie gedoken. Gebleken is dat een week nadat Sony BMG verklaarde alle gewraakte muziek-cd's uit de schappen te halen, er nog steeds exemplaren te koop te zijn bij zaken als Wal-Mart, BestBuy, Virgin Megastore en andere winkels, terwijl de kerstslingers er al zijn opgehangen. Spitzer adviseert consumenten de cd's niet te kopen of ze anders terug te geven aan de leverancier en oefent ondertussen druk uit op Sony BMG. De muziekmaatschappij 'bedankt de procureur voor diens ondersteunende inzet bij de inspanningen die getroost worden de cd's terug te nemen'. De platenbazen zeggen alle winkels te hebben verzocht de cd's weg te halen en dat er inmiddels een vervolgmail wordt rondgestuurd die het verzoek herhaalt.
Naast het opgelopen gezichtsverlies, de schadepost van de omruilactie en de dreiging van schadeclaims door staten en consumentenbelangenverdedigers, lijden ook de betrokken artiesten schade. Naast het risico dat een 'smet' hun imago misschien aantast, voortvloeiend uit de mogelijke associatie met de heikele DRM-kwestie, dalen ondertussen de verkoopcijfers en hitlijstposities van sommige gewraakte cd's. Die verkoopdaling is het directe gevolg van een tekort aan DRM-loze vervangings-cd's, nodig voor de omruilactie, wat vlak voor de feestdagen zeer ongelegen komt. Heeft Sony BMG te traag gehandeld en welke fout(en) heeft het bedrijf gemaakt zijn vragen die zich opdringen.
Het Finse antivirusbedrijf F-Secure zegt Sony op 4 oktober op de hoogte te hebben gebracht van problemen rond de DRM-beveiliging, nadat de Finnen op 30 september op hun beurt hierop gewezen waren door een buitenstaander. John Guarino, eigenaar van het tweemansbedrijfje TecAngels dat onder meer computers repareert in de New Yorkse wijk Manhattan, was al maanden regelmatig bezig met het verwijderen van 'rootkit'-achtige bestanden van pc's van klanten. Op 30 september kreeg Guarino zijn aha-erlebnis, toen hij een cd van Amerie op zijn laptop wilde afspelen en de bevestiging kreeg dat de software van Sony BMG afkomstig was. Hij stuurde daarop een e-mail naar de F-Secure, omdat zij de makers waren van de door hem gebruikte rootkit-detectiesoftware. F-Secure waarschuwde vervolgens per e-mail Sony DADC, waar de bewuste muziek-cd's geperst werden, op 4 oktober van de aanwezigheid van een mogelijke rootkit in de XCP software.
Drie dagen later werd deze mail doorgestuurd naar Sony BMG. Volgens Sony BMG-directeur Thomas Hesse wees niets in de e-mail van F-Secure erop dat de door First4Internet geleverde software ondeugdelijk zou zijn, ondanks dat de term 'rootkit' gebruikt werd. 'Het leek te gaan om een routinekwestie', aldus Hesse. Sony BMG trok desalniettemin bij First4Internet aan de bel en vroeg de DRM-makers de zaak te bekijken. Zowel Sony BMG als F-Secure bevestigen dat op 17 oktober het antivirusbedrijf voor het eerst de - 'potentieel grote' - risico's rond de rootkit-eigenschappen in de DRM-software volledig uit de doeken deed, in een rapport dat die dag naar zowel Sony als First4Internet gestuurd was. Sony BMG zegt beide softwarebedrijven te hebben verzocht een oplossing te bedenken: 'Onmiddelijk nadat we gewezen waren op de veiligheidsrisico's, hebben we First4Internet in niet mis te verstane bewoordingen gezegd samen met F-Secure uit te zoeken wat er nodig is het euvel te verhelpen', aldus Sony BMG-raadsman Danil Mandil.
Wat er daarna precies gebeurde is minder duidelijk. Op 20 oktober had F-Secure een telefonische vergadering met First4Internet, weet BusinessWeek. De DRM-makers zouden in eerste instantie - althans zo beweert F-Secure - de urgentie van het 'probleem' hebben gebagatelliseerd, omdat slechts weinig mensen van de kwetsbaarheid van de XCP-software op de hoogte zouden zijn en men begin 2006 met een vernieuwde versie zou komen die het probleem op toekomstige cd's zou verhelpen. First4Internet wilde hierop aan BusinessWeek geen commentaar geven en Sony BMG zegt niet te weten wat er precies wel of niet gezegd is, omdat er geen Sony-medewerkers aan het groepsgesprek deel hadden genomen. Daarna vond een soortgelijke bespreking plaats tussen F-Secure en Sony BMG. Volgens F-Secure leek de muziekfirma niet bereid iets aan de reeds in omloop zijnde cd's te doen. 'We wezen ze erop dat het om een groot veiligheidrisico ging, maar ze namen dat niet serieus. Ze wilden het probleem stil houden', aldus Santeri Kangas, directeur research bij F-Secure, die het gesprek had gevoerd. Sony BMG betwist die weergave.
Volgens Sony BMG-woordvoerder zijn beide softwarebedrijven bij elkaar gebracht 'om een oplossing te bedenken, een patch die vanzelfsprekend zou leiden tot een publieke bekendmaking'. Het bedrijf was van plan zo snel mogelijk via een te downloaden software patch te dichten. Na de 20e oktober maakten de twee overleggende softwarefirma's echter weinig voortgang, wat te wijten zou zijn aan onenigheid over een geheimhoudingsverklaring. Terwijl F-Secure besloot gedurende de onderhandelingen te zwijgen over de 'rootkit'-risico's, had Mark Russinovich, die het XCP-probleem eigenhandig ontdekt had, andere overwegingen en begon op 31 oktober de noodklokken te luiden. Niet alleen bereikte hij daarmee waakzaamheid bij (een deel van) het geschrokken publiek; nog geen week later waren de eerste virussen die misbruik maakten van de kwetsbaarheid verschenen, evenals Sony BMG's softwarepatch. Een grootschalige virusuitbraak is uitgebleven, maar de 'collateral damage' voor Sony BMG en anderen daarentegen niet, net zo min als de evidente waarschuwing aan het adres van bedrijven die soortgelijke DRM-plannen in de koker hebben. Sony BMG zegt dat de hele affaire te analyseren, om te onderzoeken waar het precies mis is gegaan en wat men eventueel anders had moeten doen.