In de Tweede Kamer is donderdag gedebatteerd over een wijziging van de Paspoortwet, die regelt dat elke Nederlander vingerafdrukken moet afgeven bij een paspoortaanvraag. Deze gegevens worden in een centrale database geplaatst.
De plannen staan in een wetsvoorstel van staatssecretaris Ank Bijleveld (Binnenlandse Zaken) dat donderdag behandeld is door de Tweede Kamer. Voor het wetsvoorstel bestaat een meerderheid, bestaande uit PvdA, CDA en PVV. Het wetsvoorstel regelt dat er een einde komt aan de gedecentraliseerde opslag van paspoortgegevens en dat er extra biometrische gegevens van elke paspoorthouder worden opgeslagen in de nieuwe centrale database.
Het wetsvoorstel is het gevolg van een verordening van de Europese Unie uit 2004, die de opname van minstens twee vingerafdrukken in het paspoort verplicht stelt. Uiterlijk 28 juni 2009 moeten er vingerafdrukken staan in de vanaf die datum uitgegeven paspoorten. De huidige paspoorten bevatten reeds een chip met daarop een afbeelding van het gezicht van de houder en de vingerafdrukken zullen ook aan die chip toegevoegd worden.
Deze gegevens komen in een centrale database met reisdocumentgegevens te staan. Deze databank is primair bedoeld voor de autoriteiten, instellingen en personen die belast zijn met het aanvragen en uitgeven van reisdocumenten. Daarnaast kunnen de gegevens geraadpleegd worden voor verificatie van iemands identiteit. De toegang tot deze gegevens is beveiligd en raadplegers van het systeem krijgen alleen die informatie te zien die voor de uitoefening van hun functie noodzakelijk is.
Een secundair doel van de centrale reisdocumentenadministratie is het beschikbaar stellen van gegevens om fraude met en misbruik van reisdocumenten te voorkomen en te bestrijden. Verder kan de database geraadpleegd worden in het geval van identificatie van slachtoffers van rampen en ongevallen, de opsporing en vervolging van strafbare feiten en het verrichten van onderzoek in het kader van de staatsveiligheid. Dit is overigens nu ook het geval, aldus Bijleveld.
Op dit moment houden alle plekken waar een paspoort kan worden aangevraagd zelf een database bij met de document- en houdergegevens. Het wetsvoorstel zorgt ervoor dat al deze gegevens in een centrale database komen te staan, waardoor de uitgifte van reisdocumenten voortaan plaatsonafhankelijk kan plaatsvinden. Bewoners van de ene gemeente kunnen dientengevolge ook in andere gemeenten een paspoort aanvragen.
Tijdens het debat zijn door verschillende partijen kritische vragen gesteld over onder meer de veiligheid van het centrale databasesysteem, aangezien een database met daarin de gegevens van enkele miljoenen Nederlanders een aantrekkelijk doelwit vormt. Volgens Bijleveld wordt hier aandacht aan gegeven. Er zal bijvoorbeeld niet gebruikgemaakt worden van één database, maar van een samenstel van databases. Daarnaast worden de gegevens versleuteld opgeslagen, wat nu niet het geval is. Wie toegang wil krijgen tot de gegevens zal zich via een kaart met chip moeten identificeren.
Andere vragen werden gesteld over de vele open einden die de wet kent, waardoor de minister te veel ruimte krijgt om zonder het controlerende oog van de Tweede Kamer wijzigingen door te voeren in de wet, bijvoorbeeld op het gebied van toegang tot en beveiliging van gegevens. Volgens Bijleveld valt dit echter wel mee: politiek gevoelige beslissingen zijn in de wet afgedekt. Daarnaast wijst ze erop dat "technische aspecten en zaken die naar verwachting geregeld aanpassing behoeven" vaker via een ministeriële regeling of een Algemene Maatregel van Bestuur afgehandeld worden.