LG's gebogen 77"-televisie was volgens techjournalist Steve May een zo goed bewaard geheim dat leidinggevenden van LG niet eens wisten dat het apparaat tijdens de IFA-beurs van 2013 ook aan het grote publiek werd getoond. Techradar schreef dat de 'onvermijdelijke booth babe' niet al te zeer onder de indruk was, maar andere aanwezigen waren dat wel. "Het was met ruime afstand de meest indrukwekkende televisie van de IFA 2013", schreef Tweakers destijds. Niet alleen het opvallend grote formaat van het prototype, de beeldkwaliteit en het gekromde paneel vielen op, maar vooral ook de 4k-resolutie. Op dat moment verkochten LG en Samsung enkel nog oledtelevisies met full hd. Het duurde nog zo'n drie jaar voordat een, geheel platte, 77"-oledtelevisie op basis van LG Displays witte oleds daadwerkelijk op de markt verscheen. Die 77"-G6 kostte in eerste instantie 30.000 euro, later verlaagd naar 20.000 euro.
Tenzij geld geen rol speelde en de 77"-G6 werd overwogen, was in 2016 de keuze vrij overzichtelijk voor de aanschaf van een oled-tv: 55" of 65". Een wat kleinere oledtelevisie was simpelweg geen optie, want die werd nog niet gemaakt. Een reusachtig 4k-oled-tv-formaat, waarin zelfs de 77"-tv zijn meerdere zou moeten erkennen, was er ook nog niet. Dit jaar verandert dat; LG Display produceert oledpanelen in uiteenlopende formaten, waarbij nu ook 42" en 83" om de hoek komen kijken. Vorig jaar verschenen al de eerste 48"-oledtelevisies bij enkele fabrikanten en dat formaat zal dit jaar bij nog meer fabrikanten in het assortiment zitten.
We zoomen in op deze nieuwe paneelformaten, de toegenomen productiecapaciteit en de steeds groter wordende glasplaten. We staan ook even stil bij een belangrijke innovatie voor een efficiëntere productie van oledpanelen en blikken vooruit op wat er dit jaar valt te verwachten.
Nieuwe oled-tv-formaten: kleiner en nog groter
Jarenlang was 55" het kleinste schermformaat voor een oled-tv. LG Display koos er geruime tijd voor om vooral grotere schermformaten te maken, onder meer omdat daar meer marge op zit. Vorig jaar kwam daar eindelijk verandering in met de komst van de 48"-CX-oled-tv van LG. Het was in eerste instantie de enige fabrikant met een oled-tv van dat formaat, maar later kwamen daar TP Vision met zijn 48"-Philips OLED+935 met soundbar in de voet en Sony met de 48"-versie van zijn A9 bij. Ook Bang & Olufsen voegde zich bij dat rijtje, met zijn Beovision Contour, een 48"-oled-tv met ingebouwde soundbar die gebaseerd is op de LG CX. Deze modellen blijven in de meeste gevallen ook gedurende dit jaar nog beschikbaar en daar komt nog een aantal nieuwe 48"-versies bij, waaronder de Philips OLED806 en de LG C1 en A1. Recent kondigde ook Panasonic voor het eerst 48"-oled-tv's aan; drie van de vier nieuwe modelreeksen van de Japanse fabrikant krijgen een versie met dit formaat.
Oledtelevisies van 48" zijn dus niet echt nieuw meer, maar ook dit jaar worden er nieuwe schermformaten geïntroduceerd: 42" en 83". LG Display maakte dat begin dit jaar bekend. LG Electronics brengt dit jaar zijn C1 uit in dit 83"-formaat en ook Sony doet een duit in het zakje met de A90J-oledtelevisie. Waarschijnlijk blijft het voor wat de diagonaal van 83" betreft bij dit selecte gezelschap, hoewel geïnteresseerden met nog diepere zakken ook terechtkunnen bij LG's 88"-Z1-8k-oledtelevisie.
Over oledtelevisies aan het andere kant van het spectrum is momenteel nog minder bekend: LG Display heeft aangekondigd oledpanelen van 42" te produceren, maar het moet nog blijken of er al dit jaar fabrikanten zijn die ook daadwerkelijk oled-tv's van dit formaat uitbrengen. De aannemelijkste kandidaat zou LG Electronics zijn, maar ook dat heeft nog niets concreets aangekondigd. Vermoedelijk zullen 42"-oled-tv's pas vanaf volgend jaar echt hun intrede maken, al is de kans groot dat het net als bij de 48"-modellen niet meteen storm zal lopen.
Meer productiecapaciteit
LG Display heeft de inkomsten uit de verkoop van zijn oledpanelen veelal geïnvesteerd in het uitbreiden van de productiecapaciteit. De relatief nieuwe fabriek in het Chinese Guangzhou is daar een voorbeeld van. Vorig jaar begon daar de massaproductie van grotere oledpanelen voor vooral 55"-, 65"- en 77"-tv's. Het maandelijkse aantal platen, ofwel glassubtraten waaruit de panelen voor verschillende tv's worden gesneden, lag in deze Chinese fabriek op zo'n 60.000, wat dit jaar moet groeien naar 90.000 per maand. Momenteel is de Zuid-Koreaanse fabriek van LG Display in Paju al goed voor zo'n 70.000 platen per maand en in Paju moeten er vanaf 2022 nog eens 45.000 bijkomen vanuit een fabriek waar met nog grotere glassubstraten van de nieuwste 10.5-generatie wordt gewerkt. Al met al verwacht LG Display dan ook dat het tegen 2022 meer dan tien miljoen oledpanelen per jaar kan produceren. Dit jaar verwacht LG Display dat er 7,1 miljoen oled-tv's zullen worden verkocht en dat waren er ongeveer 5,5 miljoen vorig jaar. De productieaantallen gaan dus fors toenemen.
Groter glas voor grotere tv's
Hierboven werden al even de termen 10.5-generatie en 8.5G aangehaald. Deze getallen staan voor de opeenvolgende generaties van het zogeheten moederglas, de grote glassubstraten waaruit kleinere formaten worden gesneden voor de productie van de individuele oled-tv's, maar ook lcd-tv's. Momenteel is 8.5G dominant bij LG Display. Dit zijn glassubstraten van 2200x2500mm, die zowel in de fabriek van Paju als in de fabriek van Guangzhou worden gebruikt. LG Display heeft dus ook al plannen voor een 10.5G-productielijn. Dit zijn aanzienlijk grotere glassubstraten van 2940x3370mm.
De reden achter de inzet van deze steeds grotere glassubstraten hangt samen met de steeds groter wordende televisies en de toegenomen vraag ernaar. Een 7G-glassubstraat met een diagonaal van 114" kon optimaal gebruikt worden om er acht verticaal gepositioneerde 40"- of 42"-panelen voor lcd-tv's uit te snijden, of zes 47"-panelen. Dat was de situatie pakweg vijftien jaar geleden, toen grote tv's nog niet zo gewild waren. Inmiddels zijn 7.5G- en vooral 8.5G-fabs de standaard. Een enkel 8.5G-glassubstraat heeft een diagonaal van ongeveer 131" en dat formaat is geschikt om er zes 55"-panelen uit te snijden, maar 55" is al niet meer groot genoeg. Door de steeds populairder wordende 65"-tv's is 8.5G niet meer optimaal, omdat er daar slechts drie uit te snijden zijn. Bij 10.5G en de enorme 176"-moederglassubstraten zijn er maar liefst acht 65"-panelen of zes 75"-panelen uit te snijden. Dit is duidelijk een ideaal formaat om in te spelen op de vraag naar grotere tv's.
Generatie | Breedte (mm) | Hoogte (mm) | Doelformaten (inch) |
3 | 550 | 650 | 12 (6 stuks) of 15 (4 stuks) |
3.25 | 600 | 720 | 14 (6 stuks) of 17 (4 stuks) |
3.5 | 680 | 880 | 15 (6 stuks) of 18 (4 stuks) |
4 | 730 | 920 | 17 (6 stuks) of 14 (9 stuks) |
5 | 1100 | 1300 | 17 (12 stuks) of 24 (6 stuks) |
6 | 1500 | 1850 | 32 (8 stuks) of 37 (6 stuks) |
7 | 1870 | 2200 | 40 (8 stuks) of 46 (6 stuks) |
7.5 | 1950 | 2250 | 42 (8 stuks) of 47 (6 stuks) |
8 | 2160 | 2460 | 52 (6 stuks) of 48 (8 stuks) |
8.5 | 2200 | 2500 | 55 (6 stuks) of 50 (8 stuks) |
8.6 | 2250 | 2610 | 58 (6 stuks) |
10 | 2880 | 3130 | 60 (8 stuks) of 80 (3 stuks) |
10.5 | 2940 | 3370 | 65 (8 stuks) of 75 (6 stuks) |
Multi-mode mother glass en kostenbesparingen
De inzet van meer productielijnen en groter moederglas zijn niet de enige factoren die bijdragen aan kostenbesparingen en daarmee dalende consumentenadviesprijzen. LG Display gebruikt de zogeheten multi-mode mother glass-technologie in zijn fabriek in Guangzhou, waar het al al langer wordt toegepast. Kort gezegd behelst deze methode de mogelijkheid om panelen met afwijkende formaten of oriëntaties uit een enkel moederglassubstraat te snijden. Dat is vooral handig om te komen tot een efficiënter gebruik van het glas en de productie van kleinere panelen.
:strip_exif()/i/2004259348.jpeg?f=imagenormal)
te zien met een indeling die aantoont hoe mmg tot een veel efficiënter gebruik leidt
Neem bijvoorbeeld een 8.5G-substraat, dat vooral wordt gemaakt met 55"-panelen in het achterhoofd. Als een dergelijk substraat voor 65"-tv's moet worden ingezet, zijn daar drie 65"-panelen uit te halen. Er wordt dan 64 procent van het glas gebruikt; het overgebleven gedeelte, iets meer dan een derde, wordt weggegooid. Dit is waar mmg om de hoek komt kijken en een aanzienlijke verbetering oplevert. Hiermee kan een groot deel van de resterende 36 procent van het glassubstraat ingezet worden voor de productie van bijvoorbeeld panelen voor zes 32"-monitoren. Daarmee komt het totale gebruik van het glas op meer dan 90 procent. Overigens is dat alleen bruikbaar bij moederglas voor lcd's, aangezien er op deze manier nog geen 32"-oledpanelen voor monitoren worden geproduceerd. Het is niet mogelijk om bijvoorbeeld de 65"-panelen voor oled-tv's en de zes 32"-panelen voor lcd-monitoren uit dezelfde moederglasplaat te halen. Dat komt doordat het moederglas voor het snijden al is voorzien van de materialen die nodig zijn voor ofwel oled- ofwel lcd-panelen.
Een ander voorbeeld van hoe mmg hier van toegevoegde waarde is, is het scenario dat naast de drie 65"-panelen in hun horizontale oriëntatie het overgebleven gedeelte gebruikt wordt voor twee 55"-panelen in verticale oriëntatie.
:strip_exif()/i/2004259316.jpeg?f=imagenormal)
Een ander voorbeeld is de productie van 42"-oledpanelen. Zonder mmg zijn die niet heel effectief te produceren, schreven de brancheanalisten van DSCC vorige maand in een bericht. Zonder die technologie kunnen er namelijk 'slechts' acht 42"-panelen in horizontale oriëntatie gesneden worden uit 8.5G-moederglas, waarbij slechts 70 procent van het moederglas daadwerkelijk wordt gebruikt. Als voor dit scenario mmg wordt gebruikt, kan het niet-gebruikte rechtergedeelte van het moederglas nog eens ingezet worden voor twee additionele, verticaal georiënteerde 42"-panelen. Daarmee komt het aantal dus uit op tien en wordt 87 procent van het glas gebruikt.

DSCC schat dat de introductie van mmg in de Chinese Guangzhou-fabriek een bijdrage levert aan lagere kosten voor een aantal panelen. LG en Sony hebben beide al een 83"-oled-tv aangekondigd en die zijn niet goedkoop, zoals de adviesprijs van 6999 euro voor de 83"-C1 van LG, maar relatief gezien valt het nog mee. De kans bestaat bovendien dat die prijs gaandeweg daalt, omdat 83"-oledpanelen enkel met mmg geproduceerd worden en volgens DSCC zijn de kosten dan zelfs lager dan die van een kleiner 77"-paneel dat zonder mmg wordt gemaakt. Ook zijn de kosten per 65"-paneel via mmg beduidend lager dan per 65"-paneel dat zonder die methode is vervaardigd.
:strip_exif()/i/2004259352.jpeg?f=imagenormal)
Prijzen en verwachtingen voor 2021
Mede door de forse investeringen van LG Display, de bredere toepassing van mmg en de sterk uitgebreide productiecapaciteit komen er dit jaar waarschijnlijk meer oled-tv's dan vorig jaar op de markt. Niet alleen in pure aantallen, maar ook meer verschillende formaten.
Een formaat dat lijkt te profiteren van de extra productiecapaciteit is dat van de 48"-oled-tv's. Die waren vorig jaar veelal zelfs duurder dan de grotere 55"-oled-tv's. Normaal gesproken is dat een onlogische situatie, maar het was simpel te verklaren door te kijken naar de aantallen. Zo waren er maar een paar 48"-modellen en bracht lang niet elke oledtelevisiefabrikant een televisie in een dergelijk formaat uit. Daarnaast was de vraag naar de 48"-LG CX groot, vooral onder gamers, en op het vlak van de productieaantallen was er een belangrijke beperking. Dit formaat van 48" werd enkel geproduceerd via mmg in China en alleen door een voor twee 77"-panelen bedoeld 8.5G-glassubstraat ook in te zetten voor twee 48"-panelen. Dat leidde tot een hogere efficiëntie van het glasgebruik: van 59 naar 83 procent. De vraag naar de grote 77"-panelen was en is echter nog niet zo groot als de vraag naar 55"- en 65"-tv's, dus daarmee werd de hoeveelheid 48"-panelen automatisch beperkt.
Daar kwam bij dat alleen mmg werd ingezet en er dus geen sprake was van een reguliere 8.5G-productie met uitsluitend 48"-panelen. Het was dus slechts een bijproduct van de grote 77"-panelen. Dat gaat vanaf deze maand veranderen. Naar verluidt begint dan in de Koreaanse LG Display-fabriek een productielijn waarbij acht 48"-panelen uit 8.5G-moederglas worden gesneden. Dat moet leiden tot een yield rate van meer dan een miljoen 48"-oledpanelen voor dit jaar, terwijl dat aantal vorig jaar op 220.000 bleef steken. Als deze vervijfvoudiging daadwerkelijk wordt gehaald, is dat waarschijnlijk gaandeweg ook goed nieuws voor de prijzen van deze relatief kleine oled-tv's. De huidige adviesprijs van bijvoorbeeld de 48"-versie van de C1 van LG is met 1699 euro echter nog gelijk aan die van zijn voorganger, de 48" LG CX uit 2020.
Voorlopig is het ook nog onzeker wat we van 42"-oledtelevisies kunnen verwachten. De vraag naar 48"-oled-tv's is hoog. Gamers willen ze bijvoorbeeld inzetten als monitor en zien er via de HDMI 2.1-ondersteuning van de LG CX een ideaal gamingscherm in. Dat maakt dat er flink wordt ingezet op meer 48"-oledpanelen. Naar 42"-oled-tv's zou ook een dergelijke vraag kunnen ontstaan, mede omdat 42" nog iets beter bruikbaar is als monitor. Het zal echter moeten blijken of ook de fabrikanten enthousiast worden van deze 42"-tv's en of de panelen hiervoor in fatsoenlijke aantallen beschikbaar komen.
Dan schreef DSCC in een eerdere versie van zijn kostenanalysebericht van vorige maand dat er ook nog 31"-oledpanelen op komst kunnen zijn. LG Display heeft daar nog niets over gezegd en later is het bericht van DSCC aangepast. Een slide waarin de 31"-oledpanelen werden genoemd, is vervangen door een slide waarin dit formaat noch het 42"-formaat voorkomt. Hoe dan ook, in theorie kunnen van dit formaat heel efficiënt achttien stuks uit een enkel 8.5G-glassubstraat worden gehaald. Het zou gaan om een 31"-oledpaneel met een full-hd-resolutie en dus geen 4k. Het lijkt vrij onwaarschijnlijk dat 31"-oled-tv's daadwerkelijk uit gaan komen, al was het maar omdat 4k immers de nieuwe norm is. Waarschijnlijk is 4k op een kleine televisie lastiger te produceren en heeft het daar minder toegevoegde waarde. Dit 31"-formaat moet overigens niet verward worden met LG's 32EP950-oledmonitor, die wel een 4k-resolutie heeft. Die monitor laat zich echter moeilijk vergelijken met een eventueel 31"-oledpaneel van LG Display, mede omdat het gaat om een andere productietechniek, met een geprint oledpaneel van Joled.
Een ding is wel zeker: oledtelevisies zullen dit jaar weer wat goedkoper worden. De adviesprijzen van bijvoorbeeld de LG-oledtelevisies van 2021 zijn een stukje lager dan die van de modellen van vorig jaar. De nieuwe prijzen voor de C1 in 55", 65" en 77" zijn respectievelijk 1799, 2499 en 4299 euro. Voor de voorganger, de CX, waren de prijzen nog 2099, 3099 en 5999 euro, en dan moet het afdingen met de winkeliers natuurlijk nog beginnen.