Inleiding
Tijdens de CES bracht Nvidia nieuwe gpu's uit voor gamelaptops en al snel kregen we de mogelijkheid om twee gamelaptops met de nieuwe gpu's onder handen te nemen. Dat waren 'gewone' gamelaptops met een dikke videokaart, maar verder met een conventioneel ontwerp. In deze review kijken we juist naar de dunne gamelaptops die fabrikanten hebben gebouwd. De Triton 500 is in dichtgeklapte toestand bijvoorbeeld maar 2,3 centimeter dik, de GS75 2,1 centimeter en de Asus Zephyrus laptops zijn het dunste met 2 centimeter voor het 17,3"-model en 1,9 centimeter voor de 15,6"-GX531GX.
Ondanks die geringe dikte kunnen al die modellen worden voorzien van een RTX 2080 Max-Q-videokaart, die helaas niet in al onze testlaptops aanwezig was. Ook zonder identieke videokaarten kunnen we echter een goed idee krijgen van de onderlinge verhoudingen tussen de laptops. Dat doen we onder andere met een nieuwe duurtest voor warmte en geluid, en om het plaatje compleet te maken, kijken we natuurlijk naar dingen als bouwkwaliteit en upgradebaarheid.
| |
Acer Predator Triton 500 |
Asus GX531GX |
Asus GX701GX |
MSI GS75 |
| Cpu |
Core i7-8750H |
Core i7-8750H |
Core i7-8750H |
Core i7-8750H |
| Werkgeheugen |
16GB |
16GB |
16GB |
16-32GB |
| Opslag |
512GB- - 1TB-ssd |
1TB-ssd |
1TB-ssd |
512GB- - 1TB-ssd |
| Scherm |
15,6", 1920x1080, 144Hz |
15,6", 1920x1080, 144Hz |
17,3", 1920x1080, 144Hz |
17,3", 1920x1080, 144Hz |
| Videokaart |
RTX 2060 (7618/766B)
RTX 2080 Max-Q (700C) |
RTX 2080 Max-Q |
RTX 2080 Max-Q |
RTX 2060 (013NL)
RTX 2070 Max-Q (005NL)
RTX 2080 Max-Q (022NL) |
Acer Triton 500
Samengevat
De Triton 500 is Acers instaplaptop met RTX-videokaart, maar is daarbij wel meteen voorzien van een 144Hz-scherm, dat in de meeste situaties bovendien goede responstijden heeft, maar niet al te best is gekalibreerd. De prestaties van de RTX 2060-gpu zijn zoals je mag verwachten en voor het spelen van games op 1920x1080-resolutie is de laptop dan ook prima geschikt. Voor een gamelaptop heeft de Triton een aardig lange accuduur van vijf en een half uur tijdens browsen en zeven en een half uur bij het kijken naar video. Een kaartlezer en 10Gbit/s-usb-poorten ontbreken helaas, maar de laptop is wel voorzien van een 2,5Gbit/s-ethernetaansluiting.
Eindoordeel
Acers high-end gamelaptops zijn terug te vinden in de Predator Triton-serie. Zo was er bijvoorbeeld de Predator Triton 700 met een apart geplaatst toetsenbord, zoals bij de Asus Zephyrus-laptops, en de Triton 900 met kantelscherm. Bij de Triton 500 heeft Acer het een stuk simpeler gehouden en juist voor een compacte, niet al te opvallende behuizing gekozen.
/i/2002663332.jpeg?f=imagenormal)
Die behuizing staat de laptop niet slecht en is helemaal van metaal gemaakt, op de omlijsting van het scherm na. Op de achterkant van het scherm prijkt het Predator-logo, dat wordt verlicht door de backlight van het scherm. Het metaal geeft de basis van de laptop zijn stevigheid, maar de Asus Zephyrus-laptops, verderop in dit artikel, vinden we nog iets steviger aanvoelen, de Acer-behuizing geeft wat makkelijker mee dan die van de Asus, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat we dan wel onrealistisch hard rondom het toetsenbord zitten te drukken, op plekken waarop normaal gesproken geen druk komt te staan. Het scherm voelt, ongetwijfeld door de dunne randen, niet al te stevig aan en laat zich gemakkelijk torderen, maar dat is bij de Asus- en MSI-laptops in deze review niet anders.
Acer geeft hoog op van zijn koeling en niet alleen de achterkant, maar ook de zijkanten zijn voorzien van roosters met daarachter de heatsinks van cpu en gpu. Er is gelukkig nog genoeg ruimte voor aansluitingen en Acer heeft daarbij gekozen voor drie 'gewone' usb-aansluitingen, die maximaal gen1-snelheden van 5Gbit/s ondersteunen. Thunderbolt is ook aanwezig op de laptop, via de usb-c-aansluiting en behalve de hdmi 2.0-aansluiting links kunnen externe beeldschermen ook aan de minidisplayport-aansluiting worden gekoppeld. Voor ieder wat wils dus op de Triton 500, tenzij je graag een geheugenkaart wilt gebruiken, want een (micro-)sd-slot ontbreekt. Wat de Triton 500 wel weer uniek maakt, is de Killer E3000-ethernetaansluiting, die een maximale overdrachtssnelheid van 2,5Gbit/s heeft.
Toetsenbord en touchpad
Acer heeft zijn dunne laptop van een conventioneel toetsenbord en dito touchpad voorzien. Daarbij hebben, uiteraard, de wasd-toetsen en de pijltjestoetsen een iets andere vormgeving en een aflopend randje, waardoor je ze ook op de tast kunt vinden. Het oppervlak van de toetsen is vlak, de knoppen geven tijdens het tikken een mooie, duidelijke feedback en ook de hoeveelheid travel is in orde. Bij een harde aanslag veert het toetsenbord wel mee in de behuizing, maar bij een normale aanslag zou dat niet het geval moeten zijn.
/i/2002663334.jpeg?f=imagenormal)
De touchpad voelt enigszins goedkoop aan, doordat de hoeken dieper in te drukken zijn dan het midden van het oppervlak, maar de reactie op aanrakingen met een of meer vingers is snel en Acer heeft, zoals je voor dit geld mag verwachten, gebruikgemaakt van een Precision Touchpad.
Asus GX531S en GX701
Samengevat
De 15"-Zephyrus-laptop van Asus is compact, maar wel voorzien van een RTX 2080 Max Q-videokaart. Die videokaart is vlot, maar de processor onderpresteert, wat je vooral merkt bij games op lage resoluties, zoals de 1920x1080 pixels van het scherm. Het scherm heeft een lage reactietijd en is goed gekalibreerd, maar de accuduur is niets bijzonders en tijdens browsen is het binnen drie uur afgelopen. De usb 2.0-aansluitingen vinden we niet thuishoren op een laptop van dit kaliber en deze prijs. Bij games op een extern scherm komt de RTX 2080-gpu wel tot zijn recht en dan is de laptop snel.
Eindoordeel
Samengevat
De 17"-Zephyrus S is een stevige gamelaptop, met dito hardware. De RTX 2080 Max Q-gpu is snel, al komt de gpu het best tot zijn recht op een hogere resolutie dan die van het 1920x1080-scherm. Dat scherm heeft een lage respontijd, maar geen al te hoge helderheid en hoewel de kalibratie niet erg slecht is, mag je van een laptop van deze prijs beter verwachten. Ook de accuduur valt tegen, met nog geen drie uur tijdens browsen, maar het is de vraag of je dat een gamelaptop kunt aanrekenen. Opvallend is dat een webcam ontbreekt.
Eindoordeel
Sinds 2017 bouwt Asus de Zephyrus-laptopserie, die gekenmerkt wordt door zijn scharnier, dat ervoor zorgt dat onderaan de laptop een 'klep' opengaat als je het scherm openklapt. Die open klep levert een betere luchtcirculatie op en daardoor kan de Zephyrus GX701 een RTX 2080 MaxQ-videokaart herbergen in een behuizing die in dichtgeklapte toestand een centimeter of twee dik is.
GX531GX (links) en GX701GX
De GX701 is een 17,3"-laptop en heeft ook een klein broertje in de vorm van de GX531GX. De GX531 heeft een 15"-scherm en een iets ander ontwerp, maar heeft naast de kenmerkende klep aan de onderkant ook de opvallende plaatsing van het toetsenbord, helemaal voor aan de laptop, met de touchpad er rechts naast. De GX701 heeft nog het 'oude' ontwerp, dat wat meer koperkleurige accenten heeft en is voorzien van een geperforeerde behuizing boven het toetsenbord.
De GX531GX is voorzien van een 'balk' onderaan het scherm, waarin de scharnieren van het scherm verdwijnen en waarin de lampjes zitten die aangeven of de laptop aanstaat en of de accu laadt. Voor beide laptops geldt dat ze grotendeels van metaal zijn gemaakt, maar net als bij de concurrenten van Acer en MSI is de schermlijst van kunststof gemaakt en ook de bodemplaat, die dus opengaat bij het openklappen van het scherm, is van kunststof. Dat plastic is niet erg dik en buigt makkelijk mee. In principe is dat geen probleem, want in de hoeken wordt de bodem stevig ondersteund door de scharnieren. De rest van de laptopbehuizing voelt stevig aan, maar de schermen zijn, net als bij veel laptops met dunne bezels, erg makkelijk te torderen. Opvallend is dat Asus in de dunne schermrand van de GX531GX wel een webcam heeft kunnen plaatsen, maar dat dat bij de GX701GX niet is gelukt en dat er ook niet elders een webcam is geplaatst. De GX701GX heeft dus helemaal geen webcam en hoewel we een webcam niet het belangrijkste onderdeel van een laptop vinden, moet hij er eigenlijk wel op zitten.
Wat er ook op moet zitten, vinden we, is snelle usb-aansluitingen. Op goedkopere laptops zien we Asus nog wel eens usb 2.0- in plaats van usb 3.0-aansluitingen toepassen. Wellicht is dat om de kosten te drukken, maar dat zou bij een laptop als de GX531GX niet het geval moeten zijn. Toch is het zo en werken de linker twee usb-aansluitingen op maximaal 2.0-snelheid, terwijl de usb-c-aansluiting daarnaast maximaal 5Gbit/s doet. De rechter usb-c-aansluiting doet dan wel weer 10Gbit/s en kan ook worden gebruikt om externe beeldschermen op aan te sluiten. De usb-a-aansluiting daar weer naast werkt ook op maximaal 10Gbit/s. De snelle aansluitingen zitten er dus wel op, maar je moet even zoeken op de GX531GX. De achterkant herbergt een hdmi 2.0-aansluiting, waarmee een 4k-scherm op 60Hz kan worden aangestuurd. Een ethernetaansluiting heeft Asus, in tegenstelling tot Acer en MSI, achterwege gelaten en opvallend genoeg vond Asus een kaartlezer ook niet belangrijk genoeg om toe te voegen.
Dat Asus wel snapt hoe het eigenlijk moet, blijkt wel uit de aansluitmogelijkheden op de GX701GX. Die heeft rechts drie usb-poorten op 5Gbit/s, waarvan één usb-c-aansluiting, en links een usb-a en een usb-c-poort op 10Gbit/s. Die usb-c-poort ondersteunt bovendien zelfs displayport 1.4, als je de juiste adapter gebruikt. Verder is er nog een hdmi 2.0-aansluiting aanwezig. Een kaartlezer ontbreekt op de 17-incher helaas ook.
Toetsenbord en touchpad
De toetsenborden van de Zephyrus-laptops zijn, alleen al door de plaatsing, een verhaal apart. Doordat het toetsenbord helemaal naar voren is geschoven, is er op de laptop zelf geen ruimte om je polsen op te steunen. Tijdens het typen voelt dat wat onwennig aan, maar aan de andere kant hebben de meeste toetsenborden op de desktop ook geen polssteunen en daarmee zijn de Zephyrus-toetsenborden enigszins te vergelijken.
Wat travel betreft is de vergelijking met desktoptoetsenborden ver te zoeken. Asus heeft bij beide Zephyrus-laptops de toetsenbordjes dun gehouden, omdat eronder nog ruimte voor de accu moest overblijven. De travel van de vlakke toetsjes is daardoor gering en prettig typen doet het daarom niet.
De touchpads van de Zephyrus-laptops werken wel weer prettig. Het zijn Precision Touchpads waarbij je vinger gemakkelijk over het oppervlak glijdt en multitouchbewegingen snel en accuraat worden herkend. Het gebruik van de touchpad is echter wel even wennen. Niet vanwege de plaatsing, rechts van het toetsenbord, want dat werkt best prettig, maar vanwege de afmetingen, want deze touchpads zijn hoog en niet breed. Daarnaast is de plaatsing voor rechtshandigen perfect, maar voor linkshandigen zal de touchpad onbruikbaar zijn. Een leuk detail op de GX701GX is het scrollwieltje links boven het toetsenbord. De plaatsing lijkt in eerste instantie wat raar, maar 'tweehandig browsen', waarbij je scrollt met je linkerhand en de touchpad bedient met je rechter, blijkt eigenlijk best intuïtief te gaan. Dat geldt, opnieuw, voor rechtshandigen en als je dus een Zephyrus-laptop overweegt, is het, tenzij je alleen externe randapparatuur aansluit, aan te raden om toetsenbord en touchpad eerst goed te proberen om te zien of die prettig genoeg werken.
MSI GS75
Samengevat
De GS75 is de grote versie van de MSI GS65 en die vergrotende stap heeft goed uitgepakt. De GS75 heeft een goed scherm, met een hoge helderheid, een goed contrast, lage responstijden en een vrij goede kalibratie. De laptop voelt stevig aan dankzij zijn metalen behuizing en de prestaties in games zijn zoals je ze mag verwachten van een RTX 2070 max-q-videokaart. De plaatsing van de touchpad is vreemd, want die zit in het midden van de laptop en niet recht onder het alfanumerieke gedeelte. De polsdetectie is matig. De accuduur is, zeker voor een gamelaptop, prima.
Eindoordeel
Net als bij Asus is het bij MSI's GS75 niet voor het eerst dat het bedrijf een dunne laptop bouwt. De GS-serie staat voor MSI's dunne gamelaptops en de GS75 heeft veel weg van de GS65, zijn broertje met een 15,6"-scherm. De GS75 heeft een groter 17,3"-scherm, maar heeft ondanks de overeenkomsten met de GS65 een eigen uitstraling.
/i/2002644390.jpeg?f=imagenormal)
Het uiterlijk is net als bij de GS65 strak en vrij minimalistisch, op de goudkleurige kapjes op de scharnieren na. Bij de GS65 waren die nog zwart gehouden, maar bij de GS75 is de keuze voor goud gemaakt; dat had wat ons betreft niet gehoeven. De achterkant van het scherm is rondom ook voorzien van een gouden randje en het logo is goudkleurig uitgevoerd. MSI heeft de extra ruimte die de grotere laptop biedt, gebruikt voor een numeriek toetsenblok en onder het toetsenbord prijkt een bijzonder brede touchpad.
De behuizing is voor een groot deel van metaal gemaakt, maar de rand om het scherm en de onderkant zijn van plastic. De behuizing voelt aardig stevig aan, maar het scherm kan wel enigszins torderen. MSI heeft de schermranden behoorlijk smal weten te houden en toch een webcam op de juiste plek, boven in het scherm, weten te verwerken.
MSI heeft de GS75 voorzien van alle gangbare aansluitingen. De usb-aansluitingen werken bijna allemaal op 10Gbit/s, op de linker usb-c-aansluiting na. Die werkt op 5Gbit/s en ondersteunt ook geen Thunderbolt. De andere usb-c-aansluiting doet dat opvallend genoeg wel en is ook geschikt om een displayportsignaal door te sturen. De hdmi-aansluiting, daar weer naast, is van generatie 2.0 en kan dus een 4k60-signaal uitsturen. Het enige nadeel aan de GS75-connectiviteit is de kaartlezer. MSI heeft voor micro-sd gekozen en dat is een stuk minder praktisch dan een gewone fullsize-sd-lezer. Op de kaartlezer na heeft MSI het prima voor elkaar wat aansluitingen betreft.
Toetsenbord en touchpad
MSI heeft de GS75 voorzien van een groot toetsenbord met numeriek toetsenblok. Het toetsenbord heeft vlakke toetsen, die opvallend veel travel hebben. Daardoor tikt het prima, hoewel gebogen toetsen met een kuiltje erin het geheel helemaal af hadden gemaakt.
/i/2002644398.jpeg?f=imagenormal)
De touchpad van de GS75 is opvallend breed, maar dat is niet de enige reden waarom hij opvalt. De plaatsing is namelijk in het midden van de behuizing, terwijl dat gewoonlijk recht onder het alfanumerieke gedeelte van het toetsenbord, ofwel recht onder de spatiebalk is. Wij konden slecht wennen aan de plaatsing van de touchpad, maar dat kan van persoon tot persoon verschillen. Waar iedereen echter last van zal hebben, is de matige polsdetectie van de touchpad. Doordat het oppervlak zo groot is, raak je de touchpad tijdens het typen makkelijk met je pols. Een goede polsdetectie zou ervoor moeten zorgen dat de touchpad die aanraking negeert, maar dat werkt bij de GS75 niet altijd even goed.
Specificaties en cpu-benchmarks
De dunne laptops die we in deze review bespreken, hebben allemaal dezelfde cpu, maar onderscheiden zich in de details. Maak je bijvoorbeeld gebruik van ethernet, dan kan Asus je niet verder helpen, maar heeft Acer een 2,5Gbit/s-aansluiting. De Asus-laptops maken gebruik van een draadloze netwerkkaart van Intel, terwijl de Acer en MSI in de basis dezelfde kaart gebruiken, maar dan met een Killer-sausje eroverheen. De Acer heef twee ssd's in raid 0, terwijl de andere laptops het met een enkele ssd doen, hoewel de MSI ruimte voor een totaal van drie heeft. Tot slot heeft de kleine Acer met zijn 15,6"-schermdiagonaal de grootste accu, bijna veertig procent groter dan die in de Asus GX531GX.
| |
Acer Predator Triton 500 PT515-51-7618 |
Asus Zephyrus S GX531GX-ES018T |
Asus Zephyrus S GX701GX-EV020T |
MSI GS75 8SF-005NL |
| Processor |
Intel Core i7-8750H |
Intel Core i7-8750H |
Intel Core i7-8750H |
Intel Core i7-8750H |
| Cores/threads |
6/12 |
6/12 |
6/12 |
6/12 |
| Klokfrequentie (turbo) |
2,2GHz (4,1GHz) |
2,2GHz (4,1GHz) |
2,2GHz (4,1GHz) |
2,2GHz (4,1GHz) |
| Gpu |
Intel UHD Graphics 630
Nvidia GeForce RTX2060 |
Intel UHD Graphics 630
Nvidia GeForce RTX 2080 Max-Q |
Intel UHD Graphics 630
Nvidia GeForce RTX 2080 Max-Q |
Intel UHD Graphics 630
Nvidia GeForce RTX 2070 Max-Q |
| Werkgeheugen |
16GB ddr4-2666, dualchannel |
16GB ddr4-2666, dualchannel |
16GB ddr4-2666, dualchannel |
16GB ddr4-2666, dualchannel |
| Ssd |
2x WDC PC SN720 512GB raid 0 |
Samsung PM981 1TB |
Samsung PM981 1TB |
Samsung PM981 512GB |
| Wifi |
Killer Wireless-AC 1550i |
Intel Wireless-AC 9560 |
Intel Wireless-AC 9560 |
Killer Wireless-AC 1550i |
| Ethernet |
Killer E3000 2.5 Gigabit |
- |
- |
Killer E2500 |
| Accu |
84,4Wh |
60Wh |
77Wh |
81Wh |
| Gewicht |
2165 gram |
2095 gram |
2645 gram |
2270 gram |
| Scherm |
1920x1080, ips, 144Hz |
1920x1080, ips, 144Hz |
1920x1080, ips, 144Hz |
1920x1080, ips, 144Hz |
| Besturingssysteem |
Windows 10 Home |
Windows 10 Home |
Windows 10 Home |
Windows 10 Home |
Alle vier de laptops zijn, als je een beetje moeite doet, open te maken. Vervolgens kun je een blik op de hardware werpen en eventueel upgraden, maar dat is bij de ene laptop eenvoudiger dan bij de andere.
Bovenste rij Acer Triton 500 (links) en Asus GX531GX, onderste rij: Asus GX701GX (links) en MSI GS75
Bij de Acer is upgraden het lastigst, omdat de twee m2-slots voor de ssd's en de twee ddr4-geheugenslots aan de andere kant van het moederbord zitten. Het hele moederbord moet er dus uit om geheugen of ssd's te verwisselen. Bij de Asus-laptops is upgraden eenvoudiger, omdat je makkelijker bij het geheugenslot kunt, maar je kunt maar één module vervangen, want de rest van het werkgeheugen is vastgesoldeerd. Het maximum dat je in de Zephyrus-laptops kunt stoppen, is daardoor een reepje van 16GB, wat samen met het vaste geheugen neerkomt op 24GB ddr4. Ook de m2-ssd's, bij beide laptops naast de accu, zijn vervangbaar. De GS75 van MSI heeft ruimte voor maar liefst drie m2-ssd's, waarvan er twee via de pcie-bus en een via sata kan werken. De ssd's zijn goed toegankelijk, maar als je ook het werkgeheugen wilt uitbreiden, moet je net als bij de Acer het hele moederbord verwijderen, want de geheugenslots bevinden zich aan de andere kant.
Benchmarks
Het belangrijkste aan deze gamelaptops zijn natuurlijk de prestaties in games, maar toch kijken we ook naar de snelheid van de cpu, want een gamelaptop kun je natuurlijk ook voor andere zaken dan alleen games gebruiken, zoals renderen met Cinema4D.
- Cinebench R15 - Multi
- Cinebench R15 - Single
In deze benchmarks scoren de vier laptops zoals je zou verwachten; tussen de langzaamste laptop met i7-8750H en de snelste in. De Triton lijkt enigszins achter te blijven in de Multi-test, maar doet het in de Single-test wel weer goed. Die verschillen zijn echter verwaarloosbaar, want in volgende benchmarks zit de Acer er prima bij.
- Lightroom - Exporteren
- Photoshop CC - Gpu accelerated
In Lightroom en Photoshop stellen de vier laptops ook niet teleur en ook hier liggen de scores dicht bij elkaar.
- PCMark Storage 2.0 - Bandbreedte
- PCMark Storage 2.0 - Score
In PCMark is er wel een negatieve uitschieter, namelijk van de Acer-laptop. Met zijn twee ssd's in raid 0 zou je verwachten dat hij de snelste is, maar dat is niet het geval. We hebben contact gehad met Acer en het lijkt erop dat er iets aan de hand is met ons sample, want een andere Acer-laptop met dezelfde ssd's in raid 0 haalde wel een prima score in PCMark Storage. De Acer krijgt dus het voordeel van de twijfel, maar je kunt je afvragen hoeveel nut het in raid 0 zetten van ssd's nog heeft, want er zullen weinig mensen zijn die een enkele nvme-ssd als een Samsung PM981 langzaam zullen noemen. Bovendien leidt een softwarematige raidopstelling zoals die in de Acer tot wat extra cpu-belasting en ben je al je data kwijt als er een ssd uitvalt. Acers concurrenten hebben allemaal gekozen voor een Samsung PM981-ssd, wat de oem-versie van de 970 EVO is en die tot de snelste ssd's van dit moment behoort.
Gpu-benchmarks
Misschien wel het belangrijkste onderdeel van een gamelaptopreview zijn de benchmarks, en de bijbehorende cijfers omtrent geluidsproductie en throttling.
- Time Spy - graphics
- Firestrike combined
- Firestrike Graphics
- Firestrike Physics
We beginnen met het draaien van 3DMark en kijken daarbij naar de TimeSpy- en FireStrike-benchmark. In de FireStrike-benchmark blijkt meteen al iets interessants; de GX531GX doet het goed in de afzonderlijke Graphics- en Physics-tests, maar in de gecombineerde test komt de score lager uit dan bij de MSI GS75, die van een langzamere videokaart is voorzien. De GX701, die van dezelfde cpu en gpu als de GX531GX is voorzien, heeft dat probleem niet.
- Far Cry 5 - 1920x1080 - Normal
- Far Cry 5 - 1920x1080 - Ultra
- Far Cry 5 - 3840x2160 - Normal
- Far Cry 5 - 3840x2160 - Ultra
Vervolgens draaien we Far Cry op full-hd- en 4k-resolutie. De laptops hebben weliswaar alle vier een full-hd-scherm, maar een extern beeldscherm met 4k-resolutie kan op alle laptops zonder problemen worden aangesloten en daarom kijken we ook naar de prestaties op die resolutie. Bovendien worden in sommige games de framerates gelimiteerd door de processor en is het verschil pas bij een hogere resolutie te zien. In het geval van Far Cry 5 op Normal-instellingen verschillen de GX531GX, GS75 en Triton 500 nauwelijks, terwijl de Asus-laptop een aanzienlijk snellere videokaart heeft dan de Acer. Op 4k-resolutie is die cpu-bottleneck er niet en blijkt de GX531GX juist de snelste te zijn.
- Rise of the Tomb Raider - 1080p - Ultra
- Rise of the Tomb Raider - 1080p - Medium
- Rise of the Tomb Raider - 4k - Medium
- Rise of the Tomb Raider - 4k - Ultra
In Rise of the Tomb Raider zien we weer dat de GX531GX opvallend laag scoort op full-hd-resolutie, maar de snelste is op 4k-resolutie. Bij de lage resolutie moet de cpu harder werken en net als bij de FireStrike combined-test blijkt de GX531GX dan te struikelen en lager te scoren dan je op basis van de hardware mag verwachten. Op full hd en Medium-instellingen is de RTX 2080 in de GX531GX zelfs langzamer dan de RTX 2060 in de Triton 500. De Triton 500 presteert wel naar behoren en zit steeds in de buurt van de MSI GL63, die dezelfde videokaart heeft.
- GTA V - 1080p - Ultra
- GTA V - 1080p - Medium
- GTA V - 4k - Medium
- GTA V - 4k - Ultra
In GTA, tot slot, weten de Asus-laptops met RTX 2080-kaart het verschil ook pas te maken op 4k-resolutie. Bij 1920x1080 pixels, de native resolutie van de schermen van deze laptops, liggen de framerates erg dicht bij elkaar.
Duurtest
Benchmarks geven een goed idee van de prestaties van een laptop, maar we zijn ook benieuwd hoe een laptop zich houdt bij langdurige belasting. In deze nieuwe test laten we de laptops gedurende twintig minuten een GTA:V-benchmark draaien. Die game belast de cpu en de gpu behoorlijk en tijdens het testen houden we van de laatste tien iteraties van de benchmark de klokfrequentie en temperatuur van de cpu en gpu bij, terwijl we ook de geluidsdruk meten die de koeling produceert. We zijn nog bezig de database te vullen dus er is nog niet al te veel vergeljkingsmateriaal, maar dat wordt in de loop van de tijd uitgebreid.
- Duurtest cpu-klokfrequentie
- Duurtest gpu-klokfrequentie
- Duurtest geluidsdruk
- Duurtest cpu-temp
- Duurtest gpu-temp
Uit deze test blijkt, zoals we verwachtten, dat de lage framerates die de GX531GX neerzet op full-hd-resolutie, voortkomen uit een onderpresterende processor. De klokrequentie ligt gemiddeld ruim 500MHz lager dan bij de GX701GX en hoewel de cpu ook koeler blijft dan de 17"-Zephyrus, leidt dat niet tot een significant lagere geluidsproductie. Het leidt wel, zoals de gamebenchmarks hebben aangetoond, op full-hd-resolutie tot matige resultaten. Van de MSI GS75 kunnen we dan weer wel zeggen dat hij naar behoren presteert in vergelijking met de Lenovo Y740 met dezelfde hardware. De klokfrequenties komen aardig overeen en in de gamebenchmarks verschillen de framerates niet veel. Het verschil met een gewone RTX 2070-videokaart, zoals in de Asus GL704, wordt ook mooi duidelijk en bedraagt in dit geval 140MHz. De processor in de GS75 wordt wel het warmst van de laptops die we tot nu toe hebben getest.
Scherm en accuduur
De Acer-, Asus- en MSI-laptops in deze review hebben allemaal een schermresolutie van 1920x1080 pixels en een mat paneel, maar toch zijn er nogal wat onderlinge verschillen. We meten om te beginnen hoe het staat met de helderheid en kleurweergave met behulp van een colorimeter en CalMAN-software.
- Schermhelderheid
- Contrast (max. helderheid)
Uit de metingen blijkt in ieder geval dat de GS75 van MSI een flink hogere maximale helderheid heeft dan de Asus GX701GX, die vrij laag uitkomt. De helderheid van de MSI zal er niet voor zorgen dat je buiten in de volle zon kunt werken, maar wel dat het scherm goed afleesbaar is bij veel omgevingslicht. Bovendien biedt de MSI het contrastrijkste beeld, dat er op het eerste gezicht het beste uitziet. Uiteraard blijft het niet bij het meten van de helderheid, maar kijken we ook naar de kalibratie.
Bovenste rij: Acer Triton 500 (links) en Asus GX531GX, onderste rij: Asus GX701GX (links) en MSI GS75
Een perfecte kalibratie is bij het spelen van games niet van groot belang, maar omdat een gamelaptop snelle hardware heeft, is hij ook geschikt voor het bewerken van beeldmateriaal en dan is het prettig als de kleurweergave uit de doos al goed is. De afwijking in de twee tests wordt weergegeven in ΔE. Is die 3 of lager, dan is de afwijking met het blote oog niet te zien. Wat kleurweergave betreft komen de Asus GX531GX en de MSI GS75 het beste uit de bus, doordat hun gemiddelde afwijkingen vrij laag zijn. De Asus GX701GX en de Acer Triton 500 geven een te 'blauw' beeld, wat wordt gekwantificeerd in de te hoge kleurtemperatuur. Overall heeft de MSI het beste scherm, want hoewel de Asus GX531GX nog iets beter gekalibreerd is, heeft de Asus ook de laagste helderheid, terwijl de iets minder goed gekalibeerde MSI een hoge helderheid en dito contrast heeft.
Goed gekalibreerde schermen zijn leuk, maar voor het spelen van games is een snelle responstijd van veel groter belang. We meten daarom de reactietijd in een wit-zwart- en een lichtgrijs-donkergrijsscenario.
- Reactietijd 0-100%
- Reactietijd 100-0%
- Reactietijd 20-80%
- Reactietijd 80-20%
Om op 144Hz, de verversingssnelheid van alle vier de schermen, een beeld zonder ghosting weer te geven, is een responstijd van 6,94ms of lager nodig en daar zitten alle vier de laptops in bijna alle scenario's onder. Alleen de Acer heeft een uitschieter in de 20-80%-test, terwijl de andere drie het daar beter doen. Over het algemeen zijn de schermpjes in de vier laptops echter prima geschikt om op te gamen. Tel je alles bij elkaar op, dan komen we nog altijd op de MSI uit voor het beste scherm, want niet alleen zijn helderheid en contrast hoog, in de responstijdentest valt de laptop evenmin door de mand.
Accuduur
Het is duidelijk dat een lage responstijd van belang is bij een gamelaptop, maar hoe is dat met de accuduur? Het zal van persoon tot persoon verschillen. De vier geteste laptops zijn redelijk compact en kun je dus ook meenemen om ze vervolgens voor andere taken dan gamen te gebruiken. Gebruik je je laptop alleen om mee te gamen, dan is de accu alleen noodzakelijk om van het ene stopcontact naar het andere te lopen zonder het systeem af te moeten sluiten. We hebben onze gebruikelijk accutests losgelaten op de gamelaptops en daar bleken toch nog opvallende resultaten uit te komen.
- Browsen
- Video
- PCMark 8 (tijd)
- PCMark 8 (score)
MSI en Acer halen beide een prima accuduur tijdens browsen en videokijken. Dat zijn scenario's waarbij de belasting laag is en blijkbaar zijn de twee laptops daarvoor goed geoptimaliseerd. Dat kan niet worden gezegd van de Asus-laptops, die het beide een uur of drie volhouden. Ook in de zwaardere PCMark-test bungelen de Asus-laptops onderaan het lijstje. Dat heeft er vaak mee te maken dat de processor op hoge kloksnelheden heeft gedraaid tijdens de test, wat je terugziet in een hoge score. In het geval van de Asus-laptops is die echter ook laag en zullen andere componenten energie hebben lopen slurpen. Op zich verwachten we van een gamelaptop geen lange accuduur, maar aan de andere kant maakt de lange accuduur de Acer en MSI wel geschikt om ook te worden ingezet voor andere taken waarbij geen stopcontact in de buurt is.
Conclusie
We hebben in deze review gekeken naar de manieren waarop fabrikanten een dunne gamelaptop hebben gebouwd. De 'gewoonste' komt van Acer en dat is een slanke, metalen laptop, met in de door ons geteste uitvoering een RTX 2060-videokaart. Voor games op de 1920x1080-resolutie blijkt die videokaart prima te volstaan. De prijs van de goedkoopste uitvoering is 1800 euro en dat is 200 euro duurder dan bijvoorbeeld een MSI GL63, die we eerder hebben getest. Voor dat geld krijg je een scherm met een hogere helderheid en vooral een lagere responstijd. De Acer heeft bovendien een 2,5Gbit/s-ethernetaansluiting. Dat is een leuke toevoeging, maar het is maar de vraag hoeveel mensen een netwerk hebben liggen dat daarvan gebruik kan maken. Een kaartlezer en 10Gbit/s-usb-aansluitingen ontbreken op de Triton. Met dat eerste gemis is de Acer niet de enige, maar met het tweede wel.
De gekste dunne laptops zijn de Zephyrus-modellen van Asus, met hun aparte vormgeving en plaatsing van toetsenbord en touchpad. Overweeg je een Zephyrus, dan is het aan te raden om eerst eens in een winkel te kijken of je het toetsenbord en de touchpad wel prettig vindt werken, want het gebrek aan polssteun en de verticale touchpad werken wat anders dan je van een doorsneelaptop gewend bent. Hoewel de Zephyrus-laptops op elkaar lijken, is de 17"-uitvoering de beste van de twee, als je kijkt naar de benchmarks. In de duurtest ligt de klokfrequentie van de processor 500MHz hoger dan bij de kleine GX531GX, die dan ook relatief lage framerates laat zien bij de geteste games op de 1920x1080-resolutie. Daarnaast is het op de GX531GX zoeken naar een vlotte usb-poort voor je externe harde schijf, want Asus heeft deze laptop van bijna 3000 euro voorzien van twee usb 2.0-poorten. De grote broer heeft daar geen last van, maar daarop ontbreekt weer een webcam. De schermen van de Zephyrus-laptops zijn wat responstijden betreft prima, maar de maximale helderheid valt tegen. Dat is geen probleem in een schaars verlicht gamehok, maar kan bij meer omgevingslicht vervelend worden. De accuduur valt ook tegen, maar het is de vraag of je van een gamelaptop een lange accuduur moet verwachten.
MSI heeft met de GS75 een 17"-versie van de GS65 gemaakt en het resultaat is een laptop met iets meer gouden accenten en een numeriek toetsenblok. Uiteraard gaat het om de prestaties en daarbij hebben we geen klagen over de GS75, die in de benchmarks presteert zoals je van een laptop met RTX 2070 Max Q-videokaart mag verwachten. De MSI heeft bovendien een prima scherm, zowel wat helderheid als wat inputlag betreft, en houdt er, mocht je dat belangrijk vinden, ook nog een heel aardige accuduur op na. In het dagelijks gebruik hadden wij vooral ruzie met de plaatsing van de touchpad en de tegenvallende polsdetectie daarvan, die leidde tot onbedoelde muiskliks. De GS75 verraste, tot slot, met zijn drie m2-slots, waardoor je de opslag, mocht dat nodig zijn, flink kunt uitbreiden.
- Acer Triton 500
- Asus GX531S
- Asus GX701
- MSI GS75
:strip_exif()/i/2002663332.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662336.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662350.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002644390.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2002533316.jpeg?f=thumblarge)
/i/2002663332.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002663336.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002663338.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002663340.jpeg?f=imagegallery)
/i/2002663334.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2002507724.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2002507690.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2002662348.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662334.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662352.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662340.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662338.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662354.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662342.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662344.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002465228.png?f=thumblarge)
/i/2002644390.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002644396.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002644394.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002644392.jpeg?f=imagegallery)
/i/2002644398.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662232.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662230.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662234.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002662228.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2002533316.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002507452.jpeg?f=thumbmedium)
/i/2003047108.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2003046884.jpeg?f=fpa)
/i/2001298295.png?f=fpa)
/i/2000820476.png?f=fpa)
:fill(white):strip_exif()/i/2002507724.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002507690.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002507394.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2002465228.png?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2002469296.png?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2002463806.jpeg?f=fpa)
/i/1239798739.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2000871746.jpeg?f=fpa)
/i/1291905847.png?f=fpa)
/i/2000676783.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2002439034.jpeg?f=fpa)
/i/1349425400.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/1189509984.jpg?f=fpa)
/i/2001507511.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/122141/ic.tweakimg.net2.jpg?f=community){kind=small}
/u/475916/Globalstripe%2520Avatar%252060x60.png?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/116283/crop5814e3224425d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/383827/Untitled-2.jpg?f=community){kind=small}
/u/322053/wit.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/167548/crop5e2883dc97d17_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/45096/Jumpman.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/503940/crop6463684899c48_cropped.webp?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/116577/crop61f7f1a39d49f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/263109/crop628df15d4a00f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/259705/AC.jpg?f=community){kind=small}
/u/175440/crop5b5f0d899a5e8_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/367878/crop68203cf741501_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/481554/crop5a9ffc5d3aef6_cropped.gif?f=community){kind=small}
):strip_icc():strip_exif()/u/362647/crop59d47f958cd32_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/581347/crop64beea7e7f624_cropped.png?f=community){kind=small}