Inleiding
Met de feestdagen in aantocht is het weer tijd voor de laatste Laptop Best Buy Guide van het jaar. We besteden uiteraard aandacht aan de beste budgetlaptop voor 500 euro en, terug van weggeweest, de beste basislaptop die 700 euro mag kosten. Bovendien gaan we op zoek naar de beste instap in het Apple-ecosysteem nu de fabrikant uit Cupertino het aanbod van MacBooks onlangs heeft opgefrist met laptops met de nieuwe M3-socs.
De laatste maanden van het jaar bestaan traditioneel uit het uitverkopen van de hardware die aan het begin van het jaar werd geïntroduceerd, culminerend in het koopjesfestijn Black Friday. Ondertussen werken Intel en AMD aan nieuwe hardware die waarschijnlijk op de CES van 2024 officieel wordt geïntroduceerd, waarbij laptopfabrikanten die beurs dan natuurlijk meteen aangrijpen om ook hun nieuwe line-up met die processors te laten zien. Van Intel wisten we al dat de nieuwe Meteor Lake-serie eraan zit te komen. Tweakers schreef er een preview over: chips met een opbouw van verschillende 'tiles', met snellere cpu-kernen, een verbeterde gpu en speciale lowpower-cpu-kernen die achtergrondtaken uitvoeren, plus een nieuwe npu voor AI-berekeningen.
AMD werkt volgens geruchten aan een relaunch van zijn Ryzen 7040-chips onder de Ryzen 8040-benaming, met dezelfde Zen 4-cpu-cores en RDNA3-gpu. Er zouden ook echt nieuwe Ryzen 8050-apu's aankomen onder de naam Strix Point, gebaseerd op een hybride architectuur met Zen 5- en Zen 5c-cores, maar of die in januari al klaar zijn, is ongewis. Nieuwe laptopvideokaarten voor gaminglaptops lijken er voorlopig niet aan te komen. Weliswaar houdt Nvidia op de CES een presentatie, maar die lijkt alleen te gaan over nieuwe desktopkaarten.
Instaplaptop tot 500 euro
In de laptopcategorie tot 500 euro is de afgelopen twee maanden eigenlijk niet zo gek veel veranderd. Twee maanden geleden schreven we over de verwarrende naamgeving van de nieuwe processors van Intel en AMD, en die nieuwe processors komen we ondertussen in steeds meer laptops tegen. We hebben ze ondertussen in verschillende laptops getest en nadat de Black Friday-storm was gaan liggen, konden we kijken welke laptops je de komende tijd het best kunt aanschaffen voor een budget van 500 euro.
Het recept voor een goede instaplaptop is als volgt. We zoeken iets met een enigszins vlotte processor. Dus een Core i3-chip van Intel, of een Ryzen 3- of 5-processor van AMD. Door het gegoochel met typenummers hebben Ryzen 5-processors niet meer minimaal zes cores, zoals bij de vorige twee generaties het geval was, maar zijn ze er ook met vier. Bij de Core i3-processors is Intel de andere kant op gegaan en die kun je nu zelfs met acht cores krijgen, maar dat zijn dan wel weer enkel zuinige E-cores. Onderaan deze pagina vind je benchmarks waarin je beide chips kunt vergelijken. Voor een laptop van 500 euro voldoen beide chips wat ons betreft.
Verder moet er minstens 8GB werkgeheugen in de laptop zitten en moet de ssd 256GB groot zijn. Meer is natuurlijk beter, zolang het niet ten koste gaat van andere aspecten. We komen nog weleens laptops tegen met grote ssd's of veel werkgeheugen waar verder een TN-scherm in zit. Dat zijn de goedkoopste panelen, met slechte kijkhoeken en een laag contrast. Dat zouden we in geen geval aanraden. Een ips-paneel of een daarop lijkende techniek is daarom een vereiste, net als een minimale resolutie van 1920x1080 pixels.
Slim 3 is Lenovo's nieuwe naam voor de IdeaPad 3, een laptop die we al vaak in de Laptop Best Buy Guide gezien hebben. De Slim 3 oogt, zoals de naam aangeeft, iets dunner dan de IdeaPad 3, maar lijkt in grote lijnen nog op zijn voorganger. De behuizing is volledig van plastic gemaakt en voelt redelijk stevig aan. Het mooie van de Slim 3 is dat het een mooi gebalanceerd systeem is. Hij heeft bijvoorbeeld Wi-Fi 6 aan boord en is voorzien van een USB-C-aansluiting die ook video uitstuurt en die je kunt gebruiken om de accu op te laden.
Verder is er een ips-scherm met een lekker hoog contrast en een resolutie van 1920x1080 pixels aanwezig. De webcam heeft een resolutie van 1280x720 pixels en laat zich verbergen achter een schuifje. Verder is de laptop voorzien van een SD-kaartlezer en twee USB-poorten op 5Gbit/s: links en rechts. De HDMI-aansluiting ondersteunt helaas slechts versie 1.4 van het protocol, maar mocht je een 4k60-scherm willen aansluiten, dan kan dat via USB-C. Het werkgeheugen is niet upgradebaar. De ssd is wel vervangbaar, maar daar moet je een relatief exotisch 42mm lang exemplaar voor hebben.
De processor in deze laptop is de Ryzen 3 7320U, een quadcore van AMD die nog van Zen2-cores is voorzien. De chip presteert ongeveer gelijk aan de Core i3-N305 van Intel, die acht cores heeft. De AMD-chip heeft onze voorkeur, omdat die sneller zal zijn in software die niet goed geoptimaliseerd is voor acht cores. Voor vijf tientjes extra is er ook een uitvoering met de Ryzen 5 7520U, maar dat vinden we niet echt een aanrader. Hoewel 'Ryzen 5' significant sneller klinkt dan 'Ryzen 3', is dat marketingpraat. Het gaat om dezelfde processor, met even grote caches en evenveel cores, maar met een 400MHz hogere basiskloksnelheid en 200MHz hogere turbokloksnelheid. Dat maakt wat ons betreft niet genoeg verschil om de hogere prijs te rechtvaardigen.
De Vivobook Go-serie is ASUS' opvolger van de gewone Vivobook-serie en het design is wat dunner geworden, waardoor de laptop er aantrekkelijker uitziet. De behuizing is nog steeds volledig van kunststof gemaakt, maar voelt stevig aan. Onder de motorkap zit een Ryzen 5 7520U-processor, een quadcore van AMD die iets hoger is geklokt dan de Ryzen 3 7320U. Verder zijn 8GB niet-upgradebaar geheugen en een ssd van 512GB aanwezig.
Het aanwezige beeldscherm maakt gebruik van een ips-paneel met een resolutie van 1920x1080 pixels en ASUS geeft een helderheid op van 250cd/m². De webcam heeft een resolutie van 1280x720 pixels en is achter een schuifje te verbergen. Aan de linkerkant van de behuizing zit een langzame USB 2.0-aansluiting, terwijl rechts wel een vlotte 5Gbit/s-USB-aansluiting zit. USB-C is ook aanwezig, maar die poort is alleen voor USB-apparaten en niet te gebruiken om de laptop mee op te laden of een beeldscherm op aan te sluiten. Verder is er nog een HDMI 1.4-aansluiting aanwezig. ASUS heeft bezuinigd op de wifi, want de laptop ondersteunt maximaal Wi-Fi 5 en maakt daarbij gebruik van slechts één antenne.
Medions E16423 is een laptop met bijzonder goede specificaties voor zijn geld. De behuizing is van minder goede kwaliteit, dus deze laptop is vooral een aanrader als je de beste specificaties voor je geld wilt hebben. De processor is een Core i5-1155G7, met vier cores. Er is 8GB werkgeheugen aanwezig, dat niet uit te breiden is. De 512GB-ssd kun je wel eenvoudig vervangen, want daar zit een luikje voor in de bodem.
Het scherm heeft een resolutie van 1920x1200 pixels en dat is een zeldzaamheid in deze prijsklasse. De helderheid is met 230cd/m² niet bijzonder hoog, maar het scherm heeft een prima contrast. Ook uniek voor deze prijsklasse is dat het paneel de volledige sRGB-gamut kan weergeven. De accuduur komt uit op bijna zevenenhalf uur tijdens browsen. De webcam heeft een resolutie van 1920x1080 pixels. Wat we ook vrijwel niet tegenkomen in deze prijsklasse, is een USB-C-aansluiting die je kunt gebruiken om de laptop mee op te laden en die ook video kan uitsturen. Heb je een dock, dan kun je deze laptop daarop aansluiten.
Prima specificaties dus, maar het nadeel van deze laptop zit hem in de bouwkwaliteit. De behuizing is van dun plastic gemaakt en voelt goedkoop aan. Houd je hem vast, dan kun je hem een beetje torderen. Dat zul je in de praktijk niet snel doen, maar het zegt iets over de stevigheid. De achterkant van het scherm is van metaal gemaakt, maar dat is geen garantie voor een stevige bouwkwaliteit. Verder beschikt de laptop over een verouderde Wi-Fi 5-netwerkkaart.
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
- 3DMark Night Raid
- 3DMark Night Raid - Graphics
- 3DMark Night Raid - CPU
De acht cores van de Core i3-N305-processor zijn in Cinebench Multi vlotter dan de vier processorcores in de andere drie laptops, maar Cinebench schaalt wel heel goed over meer cores. Dat is niet voor iedere toepassing het geval, dus daarom hebben quadcores, die per core sneller zijn, de voorkeur. Grafisch gezien is de Iris Xe-gpu een stukje vlotter dan de Radeon 610M, die nog op de Vega-architectuur gebaseerd is.
- Helderheid wit
- Contrast
- Accutest browsen
Laptop tot 700 euro
Hoewel je voor 500 euro met een min of meer goede laptop kunt thuiskomen, raden we aan om iets meer uit te geven. Voor slechts een paar honderd euro meer kun je al een duidelijk mooier apparaat kopen. De behuizing is vaak wat steviger afgewerkt en binnenin zit soms een nieuwere en krachtigere processor. Het scherm is soms ook beter, maar niet altijd. Aanbiedingen daargelaten is het nog steeds een beetje kiezen of delen tussen betere hardware of een in andere opzichten luxere uitvoering.
Vorige keer ontbrak de 700-euroklasse, maar ook ten opzichte van de augustuseditie van de Laptop Best Buy Guide is er niet enorm veel veranderd wat aanraders betreft. Dat wil niet zeggen dat we weer dezelfde apparaten aanraden, want net als in de 500-euroklasse zien we ook voor 700 euro de nodige aanbiedingen voorbijkomen, zeker in de Black Friday-periode. Een aantal systemen die we aanvankelijk hadden geselecteerd voor deze koopgids, is nu alweer uitverkocht of te duur geworden. Wel zijn de globale specificaties en eigenschappen ongeveer hetzelfde gebleven. We willen voor dit bedrag een laptop met minstens een krachtige Core i5- of Ryzen 5-processor en als het even kan een Core i7- of Ryzen 7-chip. Voor dit geld zijn het niet de nieuwste versies, maar bijvoorbeeld Intel-chips van de twaalfde generatie of AMD-chips uit de vijfde generatie, of hun omgenummerde equivalenten beginnend met een 7.
Tussen de alternatieven vind je grotere en kleinere laptops, plus een gaminglaptop met een mobiele RTX 3050-videokaart, zo'n beetje het snelste wat er voor dit bedrag te vinden is. We kunnen ook weer een laptop met oledscherm aanraden, aan te bevelen voor wie een goede schermkwaliteit belangrijk vindt. Helaas zien we ook voor 700 euro dat je nog niet gegarandeerd een goed scherm mag verwachten, zoals ook uit het rijtje aanraders zal blijken.
De ASUS VivoBook 15 OLED M1503QA-L1056 heeft, de naam zegt het al, een oledscherm. De resolutie is een weinig bijzondere 1920x1080 pixels, ofwel full hd, maar in andere opzichten is dit scherm veel beter dan gebruikelijk voor een 700-eurolaptop; de maximale helderheid is lekker hoog, het contrast uiteraard oneindig en het kleurbereik erg breed. ASUS heeft het scherm goed afgesteld voor een neutrale weergave, maar je applicaties moeten wel correct met een kleurprofiel kunnen omgaan om oververzadigde kleuren te voorkomen.
De VivoBook 15 OLED is niet de nieuwste laptop en de hardware binnenin is dat zeker niet: een AMD Ryzen 5 5600H zescore-cpu uit begin 2021. Toch zet het apparaat in onze benchmarks prima scores neer, hoewel dat ook komt doordat de H-processor meer stroom mag verbruiken dan de gebruikelijke U- of P-series cpu's in dit prijssegment. Tot een zeer korte accuduur leidt dat gelukkig niet, want ASUS heeft een vrij grote 70Wh-accu ingebouwd. Daarmee komt het totaalgewicht op 1,74kg; de lichtste laptop is de VivoBook 15 OLED dus niet.
Tot de verdere uitrusting behoren 16GB deels uitbreidbaar werkgeheugen en een 512GB-ssd. De wifikaart doet maximaal Wi-Fi 6, niet 6E, zoals sommige nieuwere laptops. De behuizing is grotendeels gemaakt van plastic en daarmee wat flexibeler dan we soms zien in deze prijsklasse, waarbij tussen de aansluitingen nog een verouderde HDMI 1.4-poort zit. Ook uit de tijd zijn de 720p-webcam en het ontbreken van gezichtsherkenning of een vingerafdrukscanner om in te loggen. Jammer voor Belgische lezers is tot slot het gebrek aan een versie met azertytoetsenbord voor minder dan 700 euro. Voor enkele tientjes boven het budget is er wel een snellere Ryzen 7-octacorevariant leverbaar.
De Lenovo IdeaPad Slim 5 is een lekker compact 14"-laptopje dat voor net geen 700 euro van eigenaar wisselt. In de uitvoering zoals we hem hier aanraden, met achtervoegsel 14IAH8, zit er een Intel-processor in van de twaalfde generatie, een krachtige H-processor bovendien, maar hij is er ook met AMD-processor. Zoek in dat geval op 14ABR8, ook een aanrader voor Belgische lezers op zoek naar een azertyvariant, want de 14IAH8 lijkt niet leverbaar met azerty. Je kunt ook kiezen voor varianten met een 16"-scherm, waarvan het nummer logischerwijs begint met '16', maar die zijn natuurlijk niet zo klein en licht. Een echte ultralight is de IdeaPad Slim 5 overigens niet; de 14"-uitvoering weegt zo'n 1,4kg.
Lenovo heeft de IdeaPad Slim 5 voorzien van een stevig aanvoelende metalen behuizing en een goed toetsenbord, maar de touchpad is gewoon van plastic. Andere moderne voorzieningen zijn een full-hd-webcam met gezichtsherkenning en Wi-Fi 6E. Het scherm heeft weliswaar een fijne 16:10-verhouding en 1920x1200 pixels, maar een fletse kleurweergave en voor een ips-paneel nogal slechte kijkhoeken.
De Core i5-12450H-cpu wordt bijgestaan door 8GB ram, helaas niet uitbreidbaar, en een 512GB-ssd. Ten opzichte van andere H-cpu's is hij minder krachtig en de chip lijkt in de IdeaPad Slim 5 niet de maximale ruimte te krijgen om te presteren, te oordelen aan het resultaat van onze tests. De accuduur is met acht uur bij licht gebruik niet echt slecht, maar ook niet bijzonder goed.
Toevallige aanbiedingen daargelaten hebben de snelste gaminglaptops voor 700 euro over het algemeen een Nvidia GeForce RTX 3050-videokaart. De processor verschilt wat; fabrikanten stoppen soms een erg oude cpu in het systeem om het voor dit budget te kunnen aanbieden. Niet MSI, want de Thin GF63 12UC-685NL heeft gewoon een twaalfdegeneratie-Core i5-12450H-cpu, dezelfde als in de Lenovo-laptop hierboven. Om dat mogelijk te maken, is uiteraard wat bespaard op de verdere uitvoering. De webcam is een simpel 720p-exemplaar zonder gezichtsherkenning en het 144Hz-scherm heeft een vrij lage helderheid en waarschijnlijk ook een beperkt kleurbereik. Er zitten tenminste wel 16GB uitbreidbaar werkgeheugen en een 512GB-ssd in het systeem, plus Wi-Fi 6 en een ethernetpoort. De behuizing van de relatief dunne gaminglaptop is bovendien gemaakt van metaal. De accu is met 51Wh best klein, wat een korte looptijd doet vermoeden. Voor Belgische lezers is er een azertytegenhanger, die niet meer kost dan de Nederlandse qwertyvariant.
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
- 3DMark Night Raid
- 3DMark Night Raid - Graphics
- 3DMark Night Raid - CPU
In CineBench 23 zien we dat de Ryzen-cpu in de ASUS VivoBook 15 OLED zijn mannetje staat, ondanks zijn leeftijd. Dat zal ermee te maken hebben dat hij wat meer stroom mag verbruiken dan de U-cpu's in de andere laptops in dit overzicht, waarbij de Core i5-12450H in de Lenovo IdeaPad Slim 5 niet de ruimte lijkt te krijgen om zijn maximale prestaties neer te zetten. Deze Core-cpu heeft ten opzichte van krachtigere H-chips toch al minder rekenkernen en ook een mindere igpu, te zien bij de 3DMark-tests. Ook daarin is de VivoBook 15 OLED de Lenovo-laptop de baas.
De Lenovo IdeaPad Gaming 3 en Medion Erazer Crawler E30 voeren de 3DMark-benchmarks uiteraard niet uit op de geïntegreerde gpu, maar op hun losse RTX 3050-videokaart. Dit om een indruk te geven van het prestatieverschil in games met de gemiddelde laptop. De MSI GF63 Thin met RTX 3050 die in het rijtje aanraders staat, hebben we helaas niet getest. Een vloeiende 60fps in recente titels moet op de full-hd-resolutie van het scherm prima lukken op een RTX 3050-laptop, zolang je het niet te gek maakt met instellingen als raytracing.
- Helderheid wit
- Contrast
- Gem. grijsafwijking
- Gem. kleurafwijking
- sRGB-dekking
- Accutest browsen
Welke van de verschillende schermtests we ook bekijken, in alle grafieken gaat de ASUS VivoBook 15 OLED op kop. Dat geldt ook voor de contrastgrafiek, waarin de laptop ontbreekt; het contrast is simpelweg zo hoog dat het niet kan worden weergegeven. Het enige wat je nog zou kunnen storen aan het oledscherm, zijn de spiegelende afwerking en de enigszins afwijkende subpixelindeling, waardoor kleine lettertjes net wat minder scherp zijn. Daarentegen heeft het scherm zoveel goede eigenschappen dat de beeldkwaliteit als geheel ruimschoots beter is dan wat je normaal gesproken voor deze prijs mag verwachten. De Lenovo IdeaPad Slim 5 heeft bijvoorbeeld wel een prima maximale helderheid en een redelijk contrast, maar de kleurdekking van het scherm schiet tekort, wat zich in de praktijk vertaalt in een nogal fletse weergave.
Krachtige hardware en een uitstekend oledscherm zijn normaal gesproken niet het recept voor een lange accuduur. Niet dat de ASUS VivoBook 15 OLED op dat gebied echt uitblinkt, maar de gemeten accuduur van bijna elf uur bij licht gebruik is zeer respectabel en beter dan die van veel andere laptops in de grafiek. ASUS heeft dat voor elkaar gekregen door een grote (lees, zware) accu te monteren, dus in die zin moet je als koper toch ergens op inleveren. De Lenovo IdeaPad Slim 5 doet het met een werktijd van ongeveer acht uur redelijk. Van de MSI-gaminglaptop hebben we geen testresultaten verzameld, maar de Medion Erazer Crawler E30 en Lenovo IdeaPad Gaming 3 hebben ongeveer vergelijkbare hardware en ook een ongeveer even grote accu als de GF63 Thin. We kunnen wel concluderen dat de accuduur waarschijnlijk geen sterk punt zal zijn van deze laptop.
Instap-MacBook: Air M1, M2 of Pro M3?
Stel je wilt graag een instaplaptop van Apple kopen, waar kom je dan op uit? Het goedkoopste model is de MacBook Air en daarbij heb je keuze uit de variant met M1-cpu, uit 2020, of de nieuwere versie met M2-processor uit 2022. Maar Apple heeft onlangs ook de nieuwe M3-processor geïntroduceerd. Die kom je tegen in een goedkopere versie van de MacBook Pro. Welke is de beste keuze voor een instap-MacBook?
Als je voor een instap-MacBook gaat, zouden wij kiezen voor de MacBook Air met M2-processor. Deze laptop heeft een stevige metalen behuizing, een mooi, goed gekalibreerd scherm met een relatief hoge resolutie en een prima accuduur. De MacBook Air is bovendien passief gekoeld, waardoor je nooit ventilatorgeruis zult horen. Keerzijde van de medaille is dat de laptop warm kan worden en dan enigszins gaat throttlen. Het grootste nadeel van deze uitvoering is dat er slechts 8GB werkgeheugen in zit. Dat is genoeg voor niet al te zwaar gebruik, zoals browsen en tekstverwerken, maar als je bijvoorbeeld wat foto's of video's wilt bewerken, of games wilt spelen, zal de laptop het moeilijk krijgen. Een upgrade naar 16GB kost een euro of 200, maar dat is een zinnigere upgrade dan kiezen voor de MacBook Pro met M3-processor.
De MacBook Pro met M3 heeft weliswaar een beter scherm met miniledbacklight en een grofweg twintig procent snellere processor, maar kost op het moment van schrijven ruim 700 euro meer en heeft dan nog steeds slechts 8GB geheugen. Dat werkgeheugen vormt eerder een bottleneck dan de M2-processor. De MacBook Pro M3 kan net als de MacBooks Air slechts één extern beeldscherm aansturen.
Ten opzichte van de MacBook Air met M1-processor vinden we de Air M2 wel een goede optie. Voor een meerprijs van ongeveer 200 euro krijg je een scherm met een hogere helderheid en een camera met 1080p-resolutie. Voor de snelheid van de cpu hoef je het niet te doen. De M2 is ongeveer tien procent sneller dan de M1, maar de gpu is wel anderhalf keer zo snel. De laptop is ook voorzien van een magnetische MagSafe-aansluiting, wat twee USB-C-aansluitingen vrijlaat als de adapter is aangesloten.
Schaf je een instap-MacBook van Apple aan, dan is de beste upgrade die je kunt doen, die van acht naar zestien gigabyte werkgeheugen. Dat maakt de laptop geschikt voor wat zwaarder werk, zoals het editen van foto's en video's. Voor het echte zware werk zul je bij Apple moeten kiezen voor een MacBook Pro, maar een minder professionele gebruiker komt een heel eind met de MacBook Air.
Als je voor 16GB werkgeheugen gaat, is het een kwestie van smaak of je voor de kleine 13,6"-uitvoering of de 15,3"-versie kiest. De grotere versie is in grote lijnen hetzelfde als de kleine. Het scherm is weliswaar groter, maar door de hogere resolutie is het precies even scherp. Het grote scherm is een grotere energiegebruiker dan het kleine, maar dat wordt gecompenseerd door de grotere accu. Het prijsverschil tussen de kleine en de grote uitvoering is bij 16GB werkgeheugen vrij gering, wat de 15,3"-variant een interessant alternatief maakt.
- Cinebench 23 - Multi
- Cinebench 23 - Single
- Geekbench 5 Multi
- Geekbench 5 Single
- 3Dmark Wild Life
De M1-, M2- en M3-processor hebben allemaal acht cores; vier snelle en vier zuinige, langzamere cores. De M3 is de modernste en snelste en is een procent of twintig sneller dan de M2, die op zijn beurt weer een procent of tien sneller is dan de M1. Op grafisch gebied zijn de stappen groter, zoals in 3DMark Wild Life te zien is. De MacBook Pro 16", die in alle benchmarks bovenaan staat, is het topmodel met M3 Max-processor, dat voor ongeveer 4900 euro over de toonbank gaat.
- Helderheid wit
- Contrast
- Accuduur
In beeldkwaliteit zijn de MacBook Pro-laptops superieur aan de Airs. Dat komt doordat die laptops voorzien zijn van schermen met een miniledbacklight. Daardoor kunnen hdr-beelden mooi worden weergegeven. De nieuwe Pro's van de M3-generatie hebben bovendien een hogere sdr-helderheid van ongeveer 600cd/m², wat iets meer is dan de 500cd/m² die de Airs halen. In accuduur halen de M2- en M3-laptops allemaal minstens vijftien uur tijdens browsen, wat een lichte belasting vormt. Alleen de Air M1 zit daaronder door zijn wat kleinere accu.