Volvo start in Zweden proef met honderd zelfrijdende auto's

Volvo gaat samen met enkele Zweedse instellingen in de omgeving van de stad Göteborg grootschalige proeven houden met zelfrijdende auto's. De autonome voertuigen zullen voornamelijk getest worden op een aantal trajecten die forensen gebruiken.

In het grootschalige proefproject, dat luistert naar de naam Drive Me, zal Volvo gaan samenwerken met de Zweedse versie van Rijkswaterstaat, het Lindholmen Science Park en het stadsbestuur van Göteborg. De eerste zelfsturende auto's zullen in 2017 op de weg verschijnen. In totaal gaan er tot 2020 honderd Volvo's de weg op die autonoom kunnen rijden. Daarbij zal vooral de aandacht uitgaan naar een 50km lang traject van snelwegen en secundaire wegen rondom Göteborg. Het zou gaan om een route die volop gebruikt wordt door forensen en waar regelmatig files staan.

Volvo zal ook proeven gaan houden met het volautomatisch laten parkeren van de voertuigen. Daarbij kan de chauffeur via een smartphone-app buiten de auto het voertuig opdracht geven om te parkeren, bijvoorbeeld in een parkeergarage.

De deelnemende voertuigen aan het Drive Me-project gebruiken een combinatie van laser-, radar- en cameratechnologie om zich autonoom door het verkeer te kunnen voortbewegen. Hierdoor zou niet alleen de verkeersveiligheid toenemen, het reiscomfort verbeteren en de CO2-uitstoot verminderen, maar het stadsbestuur van Göteborg denkt op termijn ook de infrastructuur anders in te kunnen gaan richten waardoor er kostenbesparingen mogelijk worden. Overigens benadrukt Volvo dat de chauffeur te allen tijde nog kan besluiten om zelf het stuur over te nemen om op een 'ouderwetse' manier een autoritje te maken.

Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.

Reacties (81)

[Anoniem: 256386]

Pas in 2020 is de proef met 100 autos. Gaat nog lang duren voordat het te koop is.

[Steamwitz]

Het duurt inderdaad nog lang, maar toch vind ik de ontwikkeling echt razendsnel gaan.

Vijftien jaar geleden zagen we voor het eerst zelfrijdende busjes op Schiphol, die op een vast parcours reden met 15 km/u. Twee jaar later deed Connexion een vergelijkbaar kunstje met 34 km/u (wat dankzij een menselijke ingreep niet helemaal goed ging). Er waren in dezelfde periode nog een aantal auto's die kort achter elkaar op een afgesloten/speciale weg reden, maar daarna waren er (zover ik weet) vooral experimenten met auto's met enorme stellages op het dak.

Als je dan ziet wat er de afgelopen twee jaar allemaal al met zelfrijdende auto's wordt gedemonstreerd, dan vind ik dat echt ongelooflijk hoeveel vooruitgang er in 15 jaar is geboekt. Ik krijg het idee dat de zelfrijdende auto zo goed als af is, en er vooral nog heel veel getest moet worden om elk foutje uit het systeem te halen, om zo de overgang van handmatige besturing naar autonome besturing zo vloeiend mogelijk te laten verlopen, en het vertrouwen van de consument te winnen. (Elk foutje, hoe klein ook, zal tenslotte keihard worden afgestraft door de consument die het allemaal toch maar eng zal vinden om het stuur uit handen te geven.)

In ben trouwens echt onwijs benieuwd welke positieve en negatieve gevolgen deze revolutionere uitvinding zal hebben als het eenmaal zover is: chauffeurs zullen ander werk moeten zoeken, minder files en ongelukken, tijd voor ontspannen tijdens het rijden, de auto die je afzet op je bestemming en zelf een parkeerplek zoekt of je kinderen ergens op kan halen... ik ben echt heel erg benieuwd.

[Reactie gewijzigd door Steamwitz op 23 juli 2024 20:24]

[tommy320]

Ik denk dat het belangrijkste effect van de zelfrijdende auto gaat zijn dat niemand meer een eigen auto gaat bezitten. Een eigen auto staat namelijk 90% van de tijd stil. Een auto huren die zelf rijd wordt opeens een stuk makkelijker, je kan dan precies de auto laten komen die je op dat moment nodig hebt.

Binnensteden zullen hierdoor compleet veranderen, er zijn geen parkeerplekken meer nodig in de stad! Weg met al die lelijke auto voor de huizen.

Ook het aantal auto's dat we nodig hebben zal drastisch afnemen.

Al met al veel positiefe aspecten van het zelfrijden mogelijk.

[Cerberus_tm]

Ik vind het ook wel indrukwekkend. Ben alleen benieuwd hoe ze gaan garanderen dat iemand niet een moordzuchtig virus in het systeem weet te krijgen. Dat zou wat minder zijn.

[robvanwijk]

(Elk foutje, hoe klein ook, zal tenslotte keihard worden afgestraft door de consument die het allemaal toch maar eng zal vinden om het stuur uit handen te geven.)

Voorspelling:
Meer dan de helft van de ongelukken met autonome auto's wordt veroorzaakt door een menselijke chauffeur die toch nog naar het stuur grijpt en (mede omdat ie eigenlijk nooit meer zelf rijdt?) een ongeluk veroorzaakt dat de auto zelf aan het voorkomen was.

Discussiepunt:
Zodra we ervan overtuigd zijn dat autonome auto's minder brokken maken dan mensen, moet het dan nog wel mogelijk zijn voor de bestuurder om de automatische piloot te overrulen? Of willen we naar een situatie waarin elke actie van de bestuurder door de computer "goedgekeurd" moet worden en alleen wordt uitgevoerd als dat veilig kan?
Als ik het goed begrepen heb is de filosofie "de mens heeft altijd het laatste woord" de werking van de auto pilot van Boeing, terwijl bij Airbus geldt "de computer heeft altijd het laatste woord". (Ik ben geen expert; excuses als dit een te simplistische weergave is.)

[John2B]

In ben trouwens echt onwijs benieuwd welke positieve en negatieve gevolgen deze revolutionere uitvinding zal hebben als het eenmaal zover is: chauffeurs zullen ander werk moeten zoeken, minder files en ongelukken, tijd voor ontspannen tijdens het rijden, de auto die je afzet op je bestemming en zelf een parkeerplek zoekt of je kinderen ergens op kan halen... ik ben echt heel erg benieuwd.

Minder ongelukken, dus minder schade, dus minder premie voor je autoverzekering. Verzekeringsmaatschappijen zullen dus een ander verdienmodel moeten bedenken om te overleven. Minder verkoop auto's omdat er waarschijnlijk niet meer wordt gekocht, maar per km word gebruikt, je kunt dan immers een traject inplannen in je electronische agenda, waarna de computer van verhuurbedrijf de auto laat voorrijden, en op plaats van bestemming gelijk doorrijd naar de volgende klant die in de buurt naar een andere bestemming moet. Zomaar even wat me te binnen schiet..!!

[Reactie gewijzigd door John2B op 23 juli 2024 20:24]

[e_balk]

Ik denk niet dat het te koop gaat zijn, maar dat je gaat zien dat auto's per rit worden gehuurd, de auto's zullen meer kilometers gaan maken, per unit, maar daardoor zijn er minder units nodig, ik denk dat dat een van de grote te verwachten vooruitgangen in mobiliteit is voor de komende halve eeuw.

[Triogap]

Volgens het filmpje dat JS1982 aanhaalt, willen ze er al in 2017 honderd aan klanten verkopen.

[Ps3gamer91]

Ben benieuwd hoe verzekeringen hierop inspringen. Stel de auto rijdt iemand aan: wie is er dan verantwoordelijk? Het autobedrijf? De software-installateur? De persoon waarbij de auto op zijn naam staat?

[raro007]

de persoon die achterhet stuur zit.
want je moet ten aller tijd bij kunnen springen als het mis gaat, daarom denk ik ook als een auto autonoom kan rijden je altijd wel een (soort) rijbewijs moet hebben.
zoals in sifi films gebeurt

edit: in de toekomst heeft de staat wel een probleem want minder boetes = minder inkomen voor hun.

[Reactie gewijzigd door raro007 op 23 juli 2024 20:24]

[Flying Hawkic]

edit: in de toekomst heeft de staat wel een probleem want minder boetes = minder inkomen voor hun.

Niet gegarandeerd. Je zal nog steeds manueel kunnen rijden. Er bestaat nu ook cruise control, en ik denk niet dat de overheid dat voelt.

[crazyx]

Waarschijnlijk zullen de wegenbelastingen wel naar boven. Maar auto delen gaat dan wel een stuk gemakkelijker dan nu. In een ideale situatie kan de auto gewoon iemand afzetten en dan weer op weg gaan voor een nieuw klusje.

Ook als er niet te veel bugs in de software zitten, zullen de verzekeringspremies dramatisch naar beneden gaan.

Ik ga er overigens van uit dat het binnen dit en 50 jaar illegaal gaat zijn om zelf in stadcentra te mogen rijden. Veel te gevaarlijk.

[woudew]

Je moet niet vergeten dat de staat ook nog eens 8 mld aan accijnzen binnenkrijgt op brandstof. Tel daarbij eens de 1 mld op aan misgelopen boetes en de staat gaat 9 mld per jaar missen.

De vraag is daarmee beantwoord waarom er zo nodig per gereden kilometer betaald moest worden:

1) de staat kan iedereen in de gaten houden
2) meteen even het gat in de begroting gedicht

[jvdmeer]

Ervan uitgaande dat de hoeveelheid ongevallen omlaag gaat dor het weghalen van de menselijke factoren, valt er een netto winst te halen. Volgens rijkswaterstaat waren de kosten in 2009 voor verkeersslachtoffers nog € 12,5 miljard

En dat is sindsdien vast niet omlaag gegaan...

[GreatDictator]

edit: in de toekomst heeft de staat wel een probleem want minder boetes = minder inkomen voor hun.

In de toekomst heeft de staat ook minder kosten, want ongelukken zijn erg duur. Een beetje blikschade in de stad zal nog wel meevallen, maar als de A2 een paar uur dichtzit en er moeten traumaheli's heen, dan kost dat de staat meer dan een paar honderd snelheidsboetes.

[tc982]

Ja en neen, het zal voor een verzekering juist gemakkelijker zijn. Ze betalen gewoon zoals ze nu al veel doen, beide de helft. Het risico is lager, maar ik vrees de premies niet.
Er zijn al plekken op de aarde waar verzekeringsmaatschappijen gewoon elkaar uitkeren. De Arc de Triomphe in Parijs is er zo één. Er word daar niet gekeken wie in fout is, beide verzekeraars delen de kosten.

[Anoniem: 193142]

Voor wie visueel is ingesteld, het filmpje van Volvo:
http://www.youtube.com/watch?v=bJwKuWz_lkE

En nog wat meer achtergrondinformatie van Volvo:
http://www.unece.org/file...den_Volvo_Vision_2020.pdf

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 193142 op 23 juli 2024 20:24]

[tweaker2010]

Het zou gaan om een route die volop gebruikt wordt door forensen en waar regelmatig files staan.

Dat lijkt me niet de makkelijkste route om te testen, ik ben benieuwd naar de resultaten van deze proef.
Hoe zit het eigenlijk met de werking van de camera's bij slecht weer? In Zweden sneeuwt het nogal eens.

[RocketKoen]

Het zicht van een camera zal waarschijnlijk niet slechter zijn dan door je voorruit.
Sneeuw zal het er niet makkelijk op maken, maar een menselijke bestuurder heeft er waarschijnlijk meer last van.

[Anoniem: 175233]

Een menselijke bestuurder heeft een fantastische patroon herkenning achter zijn optische sensor zitten. Die arme computer heeft dat niet... Dat zal echt een enorm verschil maken!

[RocketKoen]

Een computer kan dan weer moeiteloos zijn aandacht verdelen over tientallen taken terwijl een mens moeite heeft om meer dan 1 ding tegelijk te doen.

Hoe goed die patroonherkenning is zal liggen aan het talent van Volvo's software team. Al neem ik aan dat de camera's vooral bedoeld zijn voor het in kaart brengen van de weg en het lezen van verkeersborden. Voor het in de gaten houden van het verkeer is radar veel geschikter. Mbv het doppler effect kun je namelijk niet alleen de afstand, maar ook de relatieve snelheid van een object makkelijk aflezen.

[Anoniem: 175233]

Maar laser en radar hebben allebei het probleem dat ze gestoord worden door sneeuw. Een mens kan prima werken wanneer 50% van het zicht ontrokken wordt. Een laser/radar systeem krijgt dan echter grote problemen om te herkennen wat de sneeuw is, en wat de overige auto's.

[Anoniem: 382732]

Vandaar als die jakkeraars die op elkaars bumper zitten op de linkerrijstrook om vervolgens bij het minste geringste op elkaar te knallen....

[tweaker2010]

Ik bedoel eigen meer dat neerslag het zicht van de camera belemmert. Met mijn achteruitrij camera zie ik bijvoorbeeld amper wat als ik in de regen achteruit rij (vanwege de druppels op de lens), dus ik vraag me af of deze camera's wel afdoende functioneren bij een zelfrijdende auto.

[DataGhost]

Daar hebben ze dus ruitenwissers voor uitgevonden he...

[dasiro]

net daarom dat ze het op lastige routes testen.
Laser en radar hebben trouwens weinig last van sneeuw, terwijl dit ook wel in de foutenmarge wordt meegenomen (objecten kleiner dan 2cm bvb).

[Anoniem: 120693]

Laser en radar hebben inderdaad weinig last van sneeuw maar de auto gebruikt camera's om op de weg te blijven en dat is met sneeuw een enorm probleem. Volvo zegt zelf dat bij sneeuw de systemen maar zeer beperkt zullen werken.

[ebia]

Ik vraag me af hoe dit soort auto's omgaan met de niet zo normale wegen, niet geheel onbekend in Zweden. Denk aan smalle weggetjes waar je zo nu en dan alleen een uitwijkvak hebt om elkaar te passeren? Of wegen zonder belijning aan de zijkant?

Of wat dacht je van een bergpas met haarspelden en soortgelijke smalle wegen. Zoiets dus (Noorwegen): https://www.youtube.com/watch?v=lPzN7PXdKoo Kan een computer nooit aan, maar die kan je onbedoeld wel in problemen brengen als je zelf niet oplet.

[Fire69]

En daarom is er dus nog een manuele mode...

Hoewel ik niet zo weten waar hij dat niet zou aankunnen? Als hij de map-data heeft, wat is dan het verschil met een stadscentrum in een piekperiode?

[ebia]

Omdat zo'n auto beperkt vooruit en om zich heen kan kijken.

Denk bijvoorbeeld aan een weg als deze: http://goo.gl/maps/hJMxj
Op de kaart een strakke rechte weg, echter twee auto's kunnen hier alleen passeren in de uitwijkplaatsen die hiervoor zijn aangelegd. Echter die dingen liggen wel zo'n 500 meter uit elkaar, en je moet dus als automobilist goed opletten of er over een afstand van wel 1000 meter een tegenligger aankomt.

En zoals dat filmpje wat ik stuurde. Flinke hoogteverschillen in de weg, met een haarspeldbocht. In feite moet je (als je omhoog rijdt) die berg omhoog kijken, naast of achter je, om te zien of er verkeer aankomt waar je mogelijk mee in de knel komt. Dat is iets wat ik een computer nog niet zo snel zie doen, en ook al zou een computer dat kunnen, een computer kan niet 'aanvoelen' wat de andere automobilist gaat doen. Hij kan ook geen oogcontact maken, en een gebaar van de andere chauffeur begrijpen in het geval dat....

Ik denk juist dat stadscentra erg makkelijk zijn voor zo'n auto als deze, juist omdat er zoveel overig verkeer rondom heen zit. Al daar ongetwijfeld ook een maximum aan zal zitten. Wat je bijvoorbeeld niet kan doen is 'proppen' op het juiste moment. Zo'n computergestuurd ding zal altijd vooraf precies weten in welke baan hij moet komen, en daarop anticiperen. Dat kan als gevolg hebben dat je overal achteraan de rij staat, terwijl er sommige verkeerssituaties zijn waarbij je beter op een later moment kunt in- of uitvoegen. Echter, soms is die inschatting verkeerd en is het toch druk. Een beetje handige harry doet even netjes z'n knipper aan, zoekt een gaatje en zet hem ertussen. En als je netjes bent steek je even je hand op naar je achterligger.

Zo'n computerwagen zou dat nooit kunnen, want die houden veel te ruime veiligheidsmarges en zullen ook nooit abrupt snel optrekken, afremmen of sturen. Ik ben heel benieuwd of je ook daadwerkelijk minder files krijgt als je alleen nog maar van dit soort auto's op de weg zou vinden. Volgens mij zou het binnen de kortste keren vol staan omdat zo'n ding de 'emotie' van het rijden niet begrijpt. Soms moet je wel even door oranje, soms moet je wel even asociaal prakken, soms moet je wel even de kruising geblokkeerd houden (anders kom je er nooit door), soms moet je wel even voorrang nemen die je niet hebt. Enzovoorts... Veel van de wegen zijn er simpelweg niet meer op berekend met de hoeveelheid auto's die er op rijden (tijdens de spits).

[robvanwijk]

Je vergeet mijns inziens twee dingen:

Een computer zal nooit geïrriteerd raken en "niet zo nette" gebaren naar andere weggebruikers maken. Daar voorkom je in één keer een heleboel problemen mee. En als alle passagiers de krant zitten te lezen, dan hebben ze niet eens door dat ze oneindig lang (twee minuten...) hebben stilgestaan omdat de automatische piloot de kruising niet wou blokkeren.

Een groot deel van je argumenten gaat uit van problemen tussen automatische auto's en door personen bestuurde auto's. Als automatische besturing populair wordt dan zit je binnen de kortste keren in een situatie waarin (op sommige wegen, zoals snelwegen) alleen nog maar computergestuurde auto's rijden. En ja, die kunnen wel degelijk met elkaar communiceren; systemen voor communicatie tussen automatisch bestuurde voertuigen worden al ontwikkeld. Daar moet nog wel een standaard voor komen, maar dat lukt echt wel. Die standaard later updaten naar een nieuwe versie wordt wel een hel... maar dat terzijde. Dan moet je bijvoorbeeld denken aan jouw auto die niet kan zien of er een tegenligger aankomt en dus de auto voor hem (die onbelemmerd uitzicht heeft) vraagt of er genoeg ruimte is.

[Reactie gewijzigd door robvanwijk op 23 juli 2024 20:24]

[Flying Hawkic]

Eerlijk gezegd denk ik dat deze technologie smalle wegen beter kan inschatten dan een menselijke bestuurder.

[Anoniem: 523575]

Computers reageren en vallen veel sneller en nauwkeuriger in dan de mens, dat vooral omdat meeste mensen tegenwoordig niet kan rijden, vooral jongeren die de rijbewijs hebben gekocht in het buitenland.

[Supermario16]

Er zijn meerdere bedrijven hier mee bezig: http://www.youtube.com/watch?v=0D0ZN2tPihQ#t=156 Ik denk dat het heel mooi wordt om te zien wat hier uiteindelijk allemaal uit gaat komen

[mrtnvnl]

Er zijn inderdaad meer bedrijven mee bezig. Een voorbeeld van "self parking", filmpje van Audi:
http://youtu.be/b_m8DqTlOLE

De auto zoekt zelf een vrij plekje in de parkeergarage en als je de auto weer nodig hebt, roep je hem met de app op je mobiel weer naar de uitgang van de garage. De betaling komt niet zo duidelijk terug in het filmpje, maar wordt dan denk ik ook meteen geregeld door de app op je mobiel met nummerplaat herkenning voor het openen van slagbomen.

Edit: toelichting parkeergarage toegevoegd.

[Reactie gewijzigd door mrtnvnl op 23 juli 2024 20:24]

[Nees]

Vraag me af waarom zeniet met Google samenwerken. Samen kunnen ze voor sterke vooruitgang zorgen als ze van elkaar kunnen leren.

[Shwanske]

Ze zouden een soort van open standaard moeten ontwikkelen. Een protocol dat alle 'slimme' wagen met elkaar verbind. Dan worden alle wagens nodes die informatie naar elkaar doorsturen. Andere partijen zoals wegenbouwers, wegenwacht of hulpdiensten zouden hier dan ook van kunnen profiteren. Maar zo ver is het spijtig genoeg nog niet. En zal het waarschijnlijk ook niet snel komen.

[Sigmund1]

Prachtige vooruitgang, die autonome wagens.
Maar hoe zit het eigenlijk met de wetgeving (algemeen, losstaand van dit project)? Waarschijnlijk is het nu nog zo dat de chauffeur verantwoordelijk blijft. Maar wat is dan het punt van een autonome auto, als je toch even geconcentreerd moet blijven als bij een 'klassieke' wagen. En ik denk dat geconcentreerd blijven zelfs moeilijker is als je niet actief aan het rijden bent.

[Flying Hawkic]

Ik stel mij inderdaad dezelfde vragen omtrent de wettelijke regeling hiervan. Dit is een mooi voorbeeld van hoe de wetgeving steeds achterblijft op de techniek. De huidige Belgische wetgeving stelt dat je altijd je voertuig onder controle moet hebben, dus ik vraag mij af of geautomatiseerde wagens op dit moment wel legaal zouden kunnen zijn. Het lijkt erop dat de wetgeving in de toekomst zal moeten worden aangepast, en waarschijnlijk zal de bestuurder nog steeds een grote verantwoordelijkheid dragen en zal je niet dronken mogen (laten) rijden, niet slapen,...

[Belecthor]

Als ik één merk vertrouw om auto's veilig te laten rijden, dan is het Volvo wel! Interessante ontwikkeling.

[Reactie gewijzigd door Belecthor op 23 juli 2024 20:24]

[vharten]

Mercedes is ook heel ver met autonoom rijden op de openbare weg.
Ik vond het filmpje bij dit Tweakers artikel erg indrukwekkend:
nieuws: Mercedes-Benz laat S500 Intelligent Drive 100km autonoom rijden

[Alex_dragon]

...En Google dan? Of is dit stiekem Google software? Google heeft heel veel energie en tijd gestoken in hun selfdriving cars, sterker nog, toen die filmpjes ineens populair werden TOEN leken autofabrikanten er pas wat mee te gaan doen..
Vraag me ook af hoe ze ineens autos hebben kunnen bouwen zonder zo'n lompe radar installatie op het dak die wel veilig zouden kunnen rijden.

[Snow_King]

Dit zal niet "ineens" zijn gegaan. Google heeft er gewoon een betere PR-campagne omheen gehad, maar het is echt niet dat Volvo en Mercedes dit in één nacht ontwikkeld hebben.

Ze zijn hier ook al jaren mee bezig, dit kan je namelijk niet zo maar even maken.

[Anoniem: 175233]

Google doet gewoon meer marketing. De auto fabrikanten en universteiten zijn hier al heeeeeel lang mee bezig. Je ziet dat alleen niet, omdat de R&D niet zo hard gecommuniceerd wordt buiten het vakgebied. Ik denk eerder dat Google bij hun geleend heeft, dan andersom!

[belrpr]

Allez nooit deze persconferentie gezien:
http://www.youtube.com/watch?v=aNi17YLnZpg

[Piquedram]

Blijkbaar stond het systeem gewoon uit in die test, oeps! Foutje!

[mashell]

Huh? Volvo heeft anno nu, bijvoorbeeld On Call, dat heeft nog lang niet iedereen, maar ook Spotify. De V40 van nu (maar ook zijn voorgangers) hebben een multilink achteras, dat hebben niet eens alle Golf 7's. Misschien is je beeld van Volvo ook een beetje achterhaald.

[sjanssen15]

Ik rij zelf een 15 jaar oude Volvo die nog altijd alle opties aan boord heeft. Tot elektrisch verstelbare stoelen aan toe t/m tracktion control

[Anoniem: 558882]

^{Die nagels}
Maar ik neem aan dat als er dus 2 auto's achter elkaar staan die zelfrijden ze tegelijkertijd kunnen optrekken? Scheelt weer wat in files en voor het stoplicht.. overigens wel chill dat je alsnog zelf nog kunt rijden, beter blijft dat ook zo.

[Anoniem: 523575]

Merc.-Benz S-Class doet dit al wat jij zegt.
Het bestaat al ruim 2 jaar en de auto is er standaard mee uitgerust.

[Anoniem: 120693]

Merc.-Benz S-Class doet dit al wat jij zegt.
Het bestaat al ruim 2 jaar en de auto is er standaard mee uitgerust.

Mijn 7 jaar oude S doet dat ook al.... Maar geen standaard een behoorlijk dure optie.

[Anoniem: 523575]

Volgensmij heeft de versie vanaf 2012 het standaard.

[onkeltje]

Zou het dan toch toeval zijn dat in het filmpje een vrouw achter het stuur zit. ;-)