Hoewel dit najaar de eerste processors met DDR5-ondersteuning op de markt komen, is het nog onzeker of de keuze voor het nieuwe geheugentype ook echt voor de hand gaat liggen. Het prijsverschil tussen DDR4 en DDR5 lijkt in eerste instantie zeer fors te worden.
De overgang naar DDR5 nadert, maar uit een korte analyse valt op te maken dat deze transitieperiode nog wel even kan duren. Een belangrijke reden ligt bij de flinke meerprijs van DDR5-geheugen, mede veroorzaakt door een voorlopig gebrek aan concurrentie, zo vernam Tweakers.
De prijzen van DDR4-geheugen dalen hard
De markt voor geheugenmodules is een van de mooiste voorbeelden van de varkenscyclus binnen de computerhardware. Dit is een economisch verschijnsel dat afwisselende perioden van tekorten en overschotten beschrijft, doordat fabrikanten te heftig reageren op prijsontwikkelingen door de productiecapaciteit te verhogen of verlagen.
Waar de prijzen van DDR4-geheugen sinds het einde van de zomer van 2020 een stijgende trend vertoonden, lijken we nu weer hard af te stevenen op een nieuw dal. Achteraf gezien lijken de prijzen rond mei dit jaar hun hoogtepunt te hebben bereikt. Sommige van de prijsgevoelige 32GB-kits - daarin zitten immers meer geheugenchips - hebben inmiddels weer hun laagste prijs ooit bereikt, terwijl ook de 16GB-kits met ruim een tientje per maand in prijs dalen. Als die daling in dat tempo doorzet, gaan ook 16GB-kits volgende maand nieuwe laagterecords noteren.
- Corsair 16GB 3200
- G.Skill 16GB 3200
- Corsair 32GB 3200
- G.Skill 32GB 3200
Diverse marktonderzoekers, waaronder TrendForce en Gartner, lijken eensgezind over de oorzaken van de prijsdalingen. Door een afname van de pandemiegerelateerde vraag naar onder andere laptops wordt er meer geheugen geproduceerd dan er wordt afgenomen, wat resulteert in groter wordende voorraden bij zowel chipfabrikanten als de bedrijven die de complete geheugenmodules produceren. TrendForce voorspelt een prijsdaling tot tien procent in het vierde kwartaal van dit jaar, wat een van de snelste afnames uit de recente geschiedenis zou zijn. Gartner kijkt nog wat verder vooruit en durft zelfs een 'significante prijsdaling' in 2022 te voorspellen, met het zwaartepunt in de tweede helft van volgend jaar.
Intel biedt keuze tussen DDR4 en DDR5
Intel wordt in het vierde kwartaal de eerste fabrikant met een mainstreamproduct dat de nieuwe geheugenstandaard ondersteund, namelijk Alder Lake. Er verschijnen echter steeds meer aanwijzingen dat de inzet van het nieuwe geheugentype in eerste instantie beperkt zal blijven.
De transitie naar DDR5 lijkt nu langer in beslag te gaan nemen, en voorlopig alleen plaats te gaan vinden in het topsegment.
Voor het vervolg van dit verhaal is het belangrijk om te weten dat de Alder Lake-cpu's, die op de markt zullen komen als twaalfde generatie Core-processors, zowel ondersteuning bieden voor DDR4- als voor DDR5-geheugen. De gecombineerde geheugencontroller is vergelijkbaar met die in de Skylake-generatie, de zesde generatie Core, toen er zowel gebruik kon worden gemaakt van DDR3 als van DDR4. DDR4 bood toen echter significant betere prestaties en was al snel nauwelijks nog duurder dan DDR3, waardoor de keuze voor het nieuwe geheugentype erg voor de hand lag. De transitie naar DDR5 lijkt nu langer in beslag te gaan nemen, en voorlopig alleen plaats te gaan vinden in het topsegment.
DDR5 wordt significant duurder dan DDR4
Een van de eerste aanwijzingen daarvoor is dat Intel dit jaar alleen de meest luxe processors en moederbordchipset op de markt gaat brengen, respectievelijk de overklokbare K-cpu's en de Z690-chipset. Inmiddels weten we dat zelfs binnen die Z690-moederborden alleen de meest luxe modellen DDR5 zullen ondersteunen. Bij ASUS lijken bijvoorbeeld alleen de ROG Maximus-borden voor gamers DDR5-slots te hebben, terwijl de iets daaronder gepositioneerde ROG Strix-modellen nog 'gewoon' gebruikmaken van DDR4. In een gelekte productlijst van Gigabyte worden DDR4-uitvoeringen van alle borden tot en met de Z690 Aorus Elite genoemd; alleen duurdere borden zullen exclusief met DDR5 beschikbaar komen.
De forse meerprijs van DDR5-geheugen is hiervoor de belangrijkste reden, zo melden meerdere bronnen aan Tweakers. Een 32GB-kit bestaande uit twee modules van 16GB zou rond de 80 euro duurder worden dan een vergelijkbare set DDR4. Als de prijsdaling van DDR4 doorzet, zou dat verschil zelfs nog groter kunnen worden.
Een 32GB-kit zou rond de 80 euro duurder worden dan een vergelijkbare set DDR4.
De grootste oorzaken van het grote prijsverschil met het bestaande DDR4-geheugen zijn de beperkte aantallen en het voorlopige gebrek aan concurrentie, zo vertellen inkopers bij diverse systeembouwers aan Tweakers. Optimistische aankondigingen van andere chipfabrikanten ten spijt, komt het overgrote deel van de huidige DDR5-productie voor gebruik in geheugenmodules nog van één grote speler, namelijk Samsung. De bronnen geven aan dat het niet waarschijnlijk is dat daar in de loop van het vierde kwartaal nog veel verandering in komt.
Het effect wordt nog eens versterkt doordat fabrikanten van geheugenmodules in het begin vooral zullen focussen op duurdere series, gericht op overklokkers en gamers. Pas volgend jaar zullen ook relatief betaalbare reeksen op de markt worden gebracht.
Wordt DDR5 de meerprijs waard?
DDR4-geheugen lijkt dus nog een serieus te overwegen optie te worden voor wie later dit jaar een Alder Lake-processor wil gaan aanschaffen, zelfs nu in het begin uitsluitend high-end-cpu's beschikbaar zullen zijn. Tenzij er in het begin van 2022 veel meer DDR5-geheugen beschikbaar komt van diverse chipfabrikanten, lijkt DDR4 dan ook de logische keuze te worden voor alle lager gepositioneerde processors binnen de Alder Lake-lineup. Die worden in januari 2022 verwacht. Hetzelfde geldt voor de laptopchips van de twaalfde generatie.
Hoewel de prijzen van DDR5 een grote rol zullen gaan spelen in hoe snel de overstap wordt gemaakt, is er natuurlijk nog een belangrijk aspect: de prestaties. In theorie zijn er tal van aspecten die DDR5-geheugen zelfs bij een gelijke kloksnelheid een hogere bandbreedte moeten geven, die we in een eerder achtergrondartikel al eens uit de doeken deden. Ook de latency's lijken bij DDR5 echter een stuk hoger te worden, wat juist een negatief effect op de prestaties kan hebben. Wanneer Intel zijn Alder Lake-processors op de markt brengt, zullen benchmarks uitsluitsel moeten geven over hoeveel sneller DDR5 in de praktijk is, en dus ook of het de, zoals het er nu naar uitziet forse, meerprijs waard gaat zijn.
AMD stapt naar verwachting pas in de loop van 2022 over naar DDR5, met een geheel vernieuwde socket AM5. Ook de volgende generaties serverchips van AMD en Intel, respectievelijk Genoa en Sapphire Rapids, zullen DDR5-geheugen ondersteunen.
/i/2004545174.png?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004124190.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2004819944.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005310472.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004765730.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004742824.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004697890.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004712100.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004700212.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004695338.jpeg?f=fpa)
/i/2004611214.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004653722.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/42999/kamikaze.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/219059/crop5efafd1bd64af_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/287731/crop6270fa65746ea_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/97374/crop5de67e3f09be9_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/1830/acm.png?f=community){kind=small}
/u/837187/crop68846d6f887e2_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/119419/candc-60px.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/127657/crop6246f27e8175c.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/21712/crop668d500bcc980_cropped.jpg?f=community){kind=small}