Nieuwe generatie werkgeheugen

DDR5 betekent flinke stap voorwaarts

DDR5 voor je volgende desktop?

DDR5 is de volgende generatie werkgeheugen die ook naar de desktop komt. De vijfde generatie van double data rate synchronous dynamic random-access memory is een belangrijke stap vooruit op het gebied van werkgeheugen en brengt veel verbeteringen met zich mee, die voor verschillende toepassingen van toegevoegde waarde zijn. In dit artikel bespreken we in hoofdlijnen de veranderingen die DDR5 met zich meebrengt.

In het begin van 2021 kijken we nog steeds reikhalzend uit naar de nieuwe DDR-standaard, terwijl de specificatie volgens het oorspronkelijke schema van Jedec in 2018 voltooid had moeten zijn. Dat is uiteindelijk afgelopen zomer gebeurd, sindsdien hebben enkele geheugenfabrikanten al wat teasers over hun komende producten openbaar gemaakt. Overigens is de losstaande Lpddr5-standaard, ontworpen voor geheugen in smartphones en laptops, al in het begin van 2019 uitgebracht.

Hoewel DDR5 langer op zich heeft laten wachten, doet dat niets af aan de verbeteringen die de nieuwe generatie met zich meebrengt. De primaire focus ligt ook bij deze generatie op een hogere maximale geheugencapaciteit per module en hogere geheugensnelheden. Om dat te bereiken zijn echter meer optimalisaties en verbeteringen doorgevoerd dan enkel de verhoging van wat ruwe specificaties. Volgens de specificaties belooft DDR5 dan ook een grotere sprong voorwaarts te bieden ten opzichte van DDR4 dan die generatie ten opzichte van zijn voorganger deed.

Geheugensnelheid

Een van de meest in het oog springende verbeteringen bij DDR5 is de hogere effectieve geheugensnelheid. Met de afgelopen generaties DDR stapte de opvolgende iteratie doorgaans in waar de hoogste officiële snelheid van de voorgaande generatie eindigde. Bij DDR5 is dat anders. Waar DDR4 bij introductie op de consumentenmarkt nog begon met snelheden van 2133 megatransfers per seconde, en dit uiteindelijk is gegroeid tot 3200MT/s, zullen standaardsnelheden van DDR5 initieel al 4800MT/s bedragen. Later wordt de specificatie uitgebreid tot en met 6400MT/s. Ook hier geldt dat nog hogere snelheden mogelijk zijn, maar deze vallen, vooralsnog, buiten de officiële Jedec-specificatie. Enkele geheugenfabrikanten hebben al succesvolle tests gedraaid met DDR5-8400, wat dus op maar liefst 4200MHz draait.

Werkgeheugen: Megahertz versus megatransfers

In de volksmond wordt van een module werkgeheugen zoals DDR4-3200 vaak gezegd dat deze op 3200MHz werkt. Vanwege de werking van double data rate is de busklokfrequentie echter de helft van de geheugensnelheid, die we uitdrukken in megatransfers per second (MT/s).

Generatie	Busklokfrequentie (MHz)	Snelheid (MT/s)	Naamgeving / Module
DDR (1998)	200MHz	400MT/s	DDR-400 / PC-3200
DDR2 (2003)	533MHz	1066MT/s	DDR2-1066 / PC2-8500
DDR3 (2007)	1066,5MHz	2133MT/s	DDR3-2133 / PC3-17000
DDR4 (2014)	1600MHz	3200MT/s	DDR4-3200 / PC4-25600
DDR5 (2020)	2400MHz	4800MT/s	DDR5-4800 / PC5-38400
DDR5 (2020)	3200MHz	6400MT/s	DDR5-6400* / PC5-51200

Tabel met de hoogste Jedec-standaarden voor de verschillende generaties DDR. *nog niet officieel ondersteund door Jedec.

De hogere geheugensnelheden zijn hard nodig om het snel groeiende aantal processorcores voldoende geheugenbandbreedte te kunnen bieden. Sinds het begin van 2017 is het aantal cores in processors zowel op de mainstreamdesktopmarkt als op de high-end desktopmarkt flink toegenomen. Processorfabrikant AMD bracht toen met zijn Ryzen-cpu’s een groter aantal krachtige cores naar verschillende segmenten, waarop concurrent Intel stapsgewijs volgde. Op dat moment was DDR4 al het mainstreamwerkgeheugen en dat is het tot en met de dag van vandaag.

De officieel ondersteunde snelheden van DDR4 zijn door de sindsdien uitgekomen processorfamilies wel hoger dan enkele jaren geleden, maar onder de streep moesten de cpu-cores het met steeds minder bandbreedte doen. Het aantal cores en threads in een high-end consumentenprocessor telde begin 2017 nog respectievelijk 4 en 8 stuks; nog geen drie jaar later betrof dat al 16 cores en 32 threads. Tegenover die verviervoudiging van het aantal cores en threads stelt de meest optimistische vergelijking van DDR4-2133 naar 3200MT/s, een stijging van 50 procent, relatief gezien weinig voor.

Ook in het segment van high-end desktops en de servermarkt is het aantal cores met een groei van 28 naar 64 cores per socket in de afgelopen jaren veel sneller toegenomen dan de geheugenbandbreedte. Dankzij slim gebruik van eveneens flink toegenomen cachegroottes konden de cpu-cores van meer data worden voorzien, maar tegenwoordig is dat niet genoeg meer om het grote aantal processorkernen in alle scenario’s hun volle potentie te laten benutten.

Niet alleen processors met een groot aantal cpu-cores kunnen profijt hebben van meer geheugenbandbreedte. Ook geïntegreerde gpu's presteren doorgaans beter als er sneller geheugen gebruikt wordt. Voor processorfabrikanten wordt het bovendien pas zinnig om meer gpu-rekenkernen op processors te plaatsen als er meer bandbreedte beschikbaar is, dus met de komst van DDR5 mogen we ook snellere Ryzen-apu's verwachten.

Prefetchbuffer

Een van de belangrijkste verschillen bij DDR5 is de verdubbelde prefetchbuffer ten opzichte van DDR4. De prefetch betreft het aantal datawoorden dat per klokcyclus wordt verwerkt. Bij DDR4 én DDR3 bedragen deze 8bit, bij DDR5 is dat toegenomen tot 16bit. Een van de voordelen van de hogere prefetch is dat de interne kloksnelheid van het geheugen beperkt kan blijven, waardoor er geen hogere eisen aan de geheugenchips gesteld worden en het energiegebruik ook niet toeneemt. Zo werkt het geheugen efficiënter omdat er per kloktik meer geheugen kan worden uitgelezen of beschreven. Hierop aansluitend is de burst length ook verdubbeld, waarmee een groter deel van een rij en kolom in elke geheugencel per kloktik uitgelezen kan worden. Het resultaat van deze en andere verbeteringen is dat DDR5 bij een gelijke geheugensnelheid rond de 36 procent meer effectieve geheugenbandbreedte moet leveren dan DDR4.

Geheugencapaciteit: 128GB per dimm

Waar de maximale capaciteit van DDR4-modules als gevolg van de bovengrens van 16Gbit-chips op 32GB uitkomt, ligt dit volgens de specificatie van DDR5 vier keer zo hoog bij de nieuwe generatie. Met 64Gbit-chips kan er per dimm dus 128GB geplaatst worden, al zullen geheugenmodules met deze capaciteit niet in het begin van de levenscyclus van DDR5 verschijnen. Op termijn moet servergeheugen dankzij die-stacking zelfs op 2TB per module uitkomen; wanneer precies is ook nog onduidelijk.

Altijd dualchannel

Bij het werkgeheugen dat nu in je pc zit, zoals DDR4, is het gebruikelijk dat de processor elke dimm gebruikt als één 64bit-datakanaal, waardoor je met twee geheugenmodules in dualchannelopstelling effectief een 128bit-geheugenbus naar je cpu toe hebt. Op DDR5 wordt op elke dimm gebruikgemaakt van twee 32bit-datakanalen, die onafhankelijk van elkaar kunnen werken en dus effectief per dimm al als dualchannel functioneren. Ook hebben daarbij deze twee kanalen hun eigen error-correcting code, die elk op 8bit (7+1) uitkomen. Dat is een stuk minder dan de 24bit-bus die hiervoor op DDR4 wordt gebruikt, wat complexere DDR5-geheugencontrollers tot gevolg heeft.

Lagere spanning en powermanagement

Volgens de officiële specificaties werkt DDR5 met een i/o-spanning van 1,1 volt. Dat is iets lager dan de 1,2 volt die voor DDR4 gespecificeerd is, wat onder andere een lager energiegebruik bij DDR5 kan opleveren. In de praktijk zullen snellere DDR5-modules echter met hogere spanningen werken, net zoals hoger geklokt DDR4-geheugen doorgaans op 1,35 volt werkt.

Een ander en wellicht belangrijkere aanpassing ten opzichte van DDR4 is dat er op de nieuwe generatie gebruik wordt gemaakt van pmic’s, voluit power management integrated circuits. Op DDR5-geheugen zal de spanningsregulatie op de module zelf afgehandeld worden. Elke geheugenmodule ontvangt van het moederbord een spanning van 12 volt, wat door de pmic wordt omgezet in de juiste spanning voor de onderdelen op de geheugenmodule. Dat betekent dat moederborden met DDR5-geheugenslots iets eenvoudiger worden wat stroomvoorziening betreft. Er hoeft daar geen vrm meer geplaatst te worden die overgespecificeerd is op een maximumaantal modules op hoge spanning. DDR5 handelt dit met de pmic zelf per geheugenreepje af. Dat heeft wel als gevolg dat de complexiteit van ontwerp en fabricage toeneemt ten opzichte van eerdere generaties geheugen. Daardoor zal DDR5-geheugen duurder zijn om te produceren, maar daartegenover staat dat de bijbehorende moederborden op dit onderdeel van de stroomvoorziening juist eenvoudiger en goedkoper te fabriceren zijn.

Uiterlijk en lay-out

DDR5-geheugenmodules zullen net als DDR4 voorzien zijn van 288 contactpunten. Toch zijn de modules van deze twee generaties niet uitwisselbaar, niet alleen doordat deze contactpunten op de nieuwe generatie andere functies hebben, maar ook doordat de uitsparing aan de onderkant net op een andere plaats zit. Net als bij voorgaande generaties werkgeheugen wordt zo voorkomen dat gebruikers incompatibele hardware combineren.

Processors en moederborden met DDR5-support

Wat de ondersteuning voor DDR5 vanuit processors en moederborden betreft, moeten ook de eerste producten hiermee voor de consumentenmarkt nog verschijnen. AMD’s Ryzen 5000-serie op basis van de Zen3-architectuur gebruikt nog DDR4 en hetzelfde geldt voor Intels komende, elfde generatie Rocket Lake Core-processors op basis van Cypress Cove-cores.

Volgens geruchten zal AMD met een volgende generatie cpu’s op basis van de Zen 3+-architectuur voor het eerst DDR5 ondersteunen; vermoedelijk wordt tegelijkertijd socket AM5 geïntroduceerd. Overigens is een generatie processors met geheugencontrollers die zowel DDR4 als DDR5 ondersteunen, niet uitgesloten. In het verleden heeft AMD cpu's uitgebracht die zowel in socket AM2(+) als in AM3 gebruikt konden worden en zowel DDR2 als DDR3 ondersteunen. Naar verwachting zullen Ryzen-processors op de Zen4-architectuur enkel ondersteuning voor DDR5 hebben en dus DDR4 laten vallen.

Intels DDR5-debuut zal naar verwachting later in 2021 plaatsvinden met de Alder Lake-processors. Dat de nieuwe generatie werkgeheugen op de bijbehorende socket LGA1700-moederborden ondersteund zal worden, staat vrijwel vast. Of de cpu's ook nog overweg kunnen met DDR4, is onduidelijk.

Reacties (95)

Wat ik vooral in het verhaal mis is, is hoe de latency zich verhoudt tussen ddr4 en ddr5. Bij vorige generaties is het nog altijd zo geweest dat de snelheid er inderdaad op vooruit ging, maar de latency ook steeds hoger werd. Ook de effectieve latency, niet alleen Cas/ras enz.

De effectieve latency gaat eigenlijk bij elke generatie omhoog. Dit is ergens ook wel te verwachten aangezien alle waarden stijgen, maar niet allemaal evenredig aan elkaar. AnandTech heeft er vorig jaar nog een heel artikel aan besteed: https://www.anandtech.com...-subtimings-and-latencies

De effectieve latency gaat eigenlijk bij elke generatie omhoog.

Volgens je eigen link gaat de effectieve latency omlaag/blijft hetzelfde (afhankelijk of je traagste of snelste standaard snelheid pakt) niet omhoog? van 15-20ns bij DDR1 naar 13~14 voor DDR4.

Bij DDR5 lijkt hij omhoog te gaan maar je zien tot nu toe elke generatie dat fabrikanten de effectieve latency wel weer rond het niveau van de voorganger weten te brengen.

[Reactie gewijzigd door Thekilldevilhil op 26 januari 2021 09:17]

De effectieve latency gaat eigenlijk bij elke generatie omhoog. Dit is ergens ook wel te verwachten aangezien alle waarden stijgen, maar niet allemaal evenredig aan elkaar. AnandTech heeft er vorig jaar nog een heel artikel aan besteed: https://www.anandtech.com...-subtimings-and-latencies

Of als je het Anandtech artikel leest het tegenovergestelde:
(CAS latency/RAM clock speed) x 2000 = latency in nanoseconds
DDR 400 15
DDR2 800 15
DDR3 1600 13.75
DDR4 3200 13.75

De verschillen in latency is zeker iets waar we aandacht aan willen besteden zodra we daadwerkelijk met DDR5 aan de slag kunnen
Op basis van de Jedec-specificaties lijkt er een klein verschil te zitten in de latency in nanoseconden ten opzichte van eerdere generaties, al kan de organisatie deze lijst altijd uitbreiden en is het vooral afwachten wat geheugenkitjes in de praktijk zullen ondersteunen.

Ter info: volgens een geruchtensite zou Adata meteen mikken op DDR5-8400

@Trygve Ik heb zojuist een tip ingediend over DDR5 SO-DIMM, misschien leuk om naar te kijken. Wellicht kan dat meegenomen worden in dit artikel

heb je een link naar de tip?

Ben ook benieuwd hoeveel die nieuwe modules gaan kosten, als de moederborden inderdaad goedkoper worden, blijft het misschien wel min of meer gelijk met nu

Het zou me verbazen als de moederborden daadwerkelijk goedkoper worden, gek genoeg gebeurt dat in de praktijk toch nooit.

Ben ik ook bang voor, maar we zullen zien 😉

Ik dacht dat effectieve latency de daadwerkelijke tijd is die je (CPU) op RAM moet wachten.
En zo te zien (in @Postmans bron) is dat van DDR1 tot DDR5 vrijwel onveranderd gebleven, 14ns.
Misschien dat ze er daarom niks over zeggen, omdat dat al tig jaar constant/voorspelbaar is.

Je kan wel kijken naar hoeveel kloktikken dat is, maar dat lijken me meer implementatie details, om afhankelijk van de kloksnelheid, de latency in ns te kunnen instellen die de chip aankan.
Nouja dat is iig hoe ik het begrijp. Bijv 2x zo hoge klok en 2x zoveel tikken latency, levert 2x zoveel bandbreedte bij gelijke latency in daadwerkelijke tijd, en 0 nadelen.

Inderdaad 6400 met een latency van 30 word ik totaal niet warm van. leuk op papier maar voor mij als gamer gewoon slecht.
Daarnaast is 6400 erg optimistisch en voor de latere jaren in het begin zal het gewoon rond de 'çlocks' van supersnel ddr4 zitten op zijn beste maar met hogere timings. Dit zien we iedere generatie.

Zo draaide mijn vorige pc ddr3 2400 mhz cl8 dat is qua latency nog altijd sneller dan 99% van al het ddr4 geheugen dat er nu verkocht word en de latency was dan ook 32-34ns het snelste dat ik met mijn huidige systeem met ddr4 4266 cl16 gehaald heb in tests is 39-45ns en toen heb ik niet eens geprobeerd een hoger voltage te draaien of custom clocks.
ok mijn bandbreedte is van 32-35 GBps naar 55-60BGps gegaan maar dat is voor gaming over het algemeen verwaarloosbaar en de latency betekend meer.

Weer een gemiste kans voor tweakers. Ze moeten denk ik maar NOG meer op de community gaan leunen een een groepje mensen met kennis van zaken laten 'proeflezen' voordat iets gepost word zodat ze betere informatie kunnen leveren ipv een artikel als dit waar gewoon het wat mij betreft belangrijkste details compleet vergeten word. En het minst belangrijke (bandbreedte) opgehemeld word zonder enig voorbeeld wat waar baat bij heeft. Erg jammer. Er is veel meer kennis aanwezig op tweakers dan dit maar toch word er een halfbakken artikel geleverd. Zeker met oog op premium erg kwalijk. Je lezers iets voorschotelen dat ze in best veel gevallen zelf al beter weten...

[Reactie gewijzigd door computerjunky op 26 januari 2021 13:37]

Op zich heb je gelijk, maar ik wil daar graag wel een kanttekening bij zetten: CPU's hebben tegenwoordig aardig grote caches. Gezien het feit dat men vanaf dag 1 weet dat RAM latency een dingetje gaat zijn verwacht ik daarom dat men er in het CPU-ontwerp wel rekening mee zal houden en de cachegroottes nog meer zal laten groeien. Op die manier kan je de pijn wat verzachten.

[Reactie gewijzigd door ocf81 op 26 januari 2021 18:17]

Meer caches zal in de huidige setup met ddr4 al een winst zijn. Aangezien een chip designer van intel daar in 2018 al een uitspraak over gedaan heeft (makkelijke manier om meer prestatie uit een chip te halen).
Of dat dus een voordeel of compensatie word valt nog te zien.
11th gen lijkt minder dan de 10th gen (totaal) te hebben dus vooralsnog lijken ze het niet nodig te vinden. Maar als het met ddr4 al een voordeel zou zijn dan kan je wel ten compensatie meer op een cpu met ddr5 ondersteuning proppen maar dat betekend alleen een duurdere chip zonder echte vooruitgang omdat je dat op een cpu met ddr4 ook al had kunnen doen waar je dan wel voordeel uit gehaald had.
we gaan het zien maar ik denk dat ik als het dit jaar uit zou komen ik liever een 8 core ddr4 chip met zeg 32 mb cache heb dan een 8 core ddr5 chip met 32 mb cache met dezelfde architectuur. ik denk dat het voordeel dan voor de ddr4 zal zijn tenzij je echt een zeer bandbreedte intensieve taak heb. waar ik er persoonlijk geen van ken buiten de server markt.

Time will tell.

Eindelijk wordt ECC op geheugen mainstream. Werd tijd

Inderdaad, dat was hoog tijd. Mijns inziens had het al in DDR4 moeten zitten, maar helaas komt het deze generatie pas. Ookal zijn de kansen op een bit flip relatief laag, als je kijkt naar data van grote data centra en nagaat hoeveel miljoenen mensen DDR ram geheugen gebruiken kom je alsnog op een vrij grote hoeveelheid. Wat mij het grootste voordeel lijkt is dat crashes en BSODS minder vaak zullen voorkomen, alsook de kans op data verlies in sterk gecomprimeerde bestanden waarin een bitflip relatief veel bytes onleesbaar kan maken.

Onder de streep dus een zeer positieve ontwikkeling, zeker omdat Intel ECC jarenlang heeft tegengehouden voor consumenten om zo extra flappen te kunnen vangen voor hun dure server hardware (dat je nodig hebt om Intel + ECC te bereiken). Hopelijk zal AMD voortzetten om deze strategie niet te volgen, en zal er ook meer bewustzijn voor en vraag naar ECC komen. Immers, voor mij als tweaker is elke technologische vooruitgang prachtig

Tip voor iedereen: Kingston verkoopt tegenwoordig DDR4 ECC geheugen op 3200 MHz met Jedec specs en standaard voltage: productreview: Kingston KSM32ES8/8ME review door xorpd

En wat betreft die bit-flips: standaard soft error rate is 1 bit-flip per Gigabyte per maand. Dus reken maar uit.

Daar kijk ik ook naar uit en de capaciteitsuitbreiding naar 128 GB (of zelfs 2 TB voor registered geheugen) per module mag ook zo snel mogelijk doorgevoerd worden.

Ik zie mezelf wel weer een systeem bouwen in het DDR5 tijdperk.

Hmm een leek vraag.

Wat is het verschil tussen DDR6 op een videokaart en DDR5 als werkgeheugen?beide zijn toch werkgeheugen? Dan zou ik toch ook de ddr6 kunnen gebruiken van een videokaart?

DDR6 bestaat niet, GDDR6 wel. GDDR6 is wat de meeste prestatie-gefocuste GPUs van deze generatie hebben. GDDR5 is gebaseerd op DDR3, ik weet niet zeker of GDDR6 dat ook niet of dat het iets geheel nieuws is.

Het nummertje zegt niks over wat voor prestaties het geheugen kan leveren, bijvoorbeeld GDDR5 heeft niks te maken met DDR5 het is gebasseerd op veel oudere technologie.

Het is inderdaad allemaal geheugen, er zijn ook apparaten die GDDR gebruiken als systeemgeheugen zoals de Playstation en Xbox. En er zijn ook grafische kaarten die DDR gebruiken zoals de GT710 en GT1030. De data-overdrachtssnelheid van GDDR is vele malen sneller dan dat van DDR, maar DDR reageert daarintegen veel sneller.

De lagere latency maakt DDR geschikter als systeemgeheugen, de downtime is aanzienlijk minder dan dat je zal hebben bij GDDR.

GDDR is veel sneller als het eenmaal data aan het sturen is, en is dus veel geschikter om constant grote hoeveelheden data te laten streamen zoals de textures en geometrie van een game.

[Reactie gewijzigd door Omega op 26 januari 2021 08:10]

Versimpeld:

DDR is sterk in seriële dataoverdrachten door de lage latency.

GDDR is sterk in parallelle dataoverdrachten vanwege de brede bus.

GDDR6 is wat de meeste prestatie-gefocuste GPUs van deze generatie hebben

Is juist HBM2 niet wat de échte top is in GPU memory op het moment?

Ja, maar het is ook veel duurder. En de minimale prestatie winst in games is het niet waard.

HBM2 wordt nog wel gebruikt op een aantal server een workstation kaarten.

Ik meende dat GDDR6X nog boven HBM2 zit.

Zeker niet, hbm heeft hogere bandbreedte maar ook veel lagere latency. Gddr6x is net wat sneller als gewoon gddr6.

weird, heb je daar een bron van? Bij alle vergelijkingen die ik zag zit gddr6x namelijk behoorlijk boven gddr6 en zat HBM2 rond hetzelfde prestatieniveau als gddr6, alleen een stuk zuiniger waardoor het vooral voor servers erg geschikt is.

Nou, even voor de duidelijkheid, wat zijn 'prestaties' hier? Je kunt natuurlijk in beide gevallen varieren met frequency en het aantal kanalen in de bus, maar ik ga even uit van typische scenarios hieronder.

The second generation of High Bandwidth Memory, HBM2, also specifies up to eight dies per stack and doubles pin transfer rates up to 2 GT/s. Retaining 1024‑bit wide access, HBM2 is able to reach 256 GB/s memory bandwidth per package. The HBM2 spec allows up to 8 GB per package.

source

HBM2 doet dus tot 1 TB/s aan memory bandbreedte bij 4 stacks, 2TB/s bij 8. De Geforce 3090 heeft 936 GB/s aan bandbreedte, met een 384bit memory bus. Ze zouden naar een 512 bus kunnen gaan, de duurste video kaarten in het verleden zijn een paar keer zo gek geweest (erg dure grap, maar het kan). Dan zou er nog eens 1/3e bij komen. Maar meer dan dat is nooit gebeurt dus het lijkt me sterk dat ze dat doen. Het zit dus redelijk bij elkaar in de buurt zou ik zeggen... Dichter dan ik dacht, maar GDDR6X is ook wel bizar snel ;-)

Wat latency betreft:

The access latency of HBM is comparable to that of conventional DDR DRAM technology.

source

As such VRAM has a much wider memory bus which allows for much greater bandwidth. So, while the exact differences between each generation of DDR and GDDR memory vary, the main difference is that they prioritise a different metric. DDR memory, prioritises low latency, whereas GDDR prioritises high-bandwidth.

source

Ik zou daaruit concluderen dat GDDR typisch een hogere latency heeft dan DDR - dat is ook wat je overal zult lezen, natuurlijk, dat is het hele punt van GDDR over DDR: hogere bandbreedte, hogere latency. Terwijl HBM2 'comparable to conventional DDR' is, dat is dus over het algemeen sneller.

Dan heb je nog het energie verbruik, zoals je al noemde.

HBM2 offers over 3x the bandwidth per watt compared to GDDR5.

source

More broadly speaking, NVIDIA is claiming a 50% increase in effective memory bandwidth for the RTX 2080 Ti versus the GTX 1080 Ti. Which again subtracting the base 27% memory bandwidth increase from GDDR6, leaves us with an average efficiency improvement of 23%.

source

Nu zal GDDR6X wellicht nog iets efficienter zijn dan GDDR6, maar het zal geen enorm verschil zijn - dus HBM2 is flink zuiniger. En dat laat dus meer ruimte voor het verbruik van de GPU. Dat is niet alleen interessant in een server, het maakt elk systeem sneller.

Kortom, een GPU met HBM2 zal over het algemeen sneller zijn dan dezelfde GPU met GDDR6(X): meer geheugen bandbreedte, lagere latency en lager stroom verbruik. Tegen hogere kosten, natuurlijk, vandaar dat het vooral in >1000 euro kaarten wordt toegepast (in servers enzo). Maar AMD heeft al consumenten producten uitgebracht en ik zou het wel heel graag met een APU willen zien - dat zou best een beest kunnen zijn...

[Reactie gewijzigd door Superstoned op 11 februari 2021 16:00]

Nu zal GDDR6X wellicht nog iets efficienter zijn dan GDDR6, maar het zal geen enorm verschil zijn

Daarin vergis je je dus, GDDR6X is wel degelijk een behoorlijke sprong:
https://www.tomshardware....20at%20the%20same%20clock.

Nou ja, hoe behoorlijk qua efficiency? Er worden geen getallen genoemd, maar als het netzoveel efficienter is vergeleken met GDDR6 als GDDR6 efficienter is als GDDR5 (23%) dan is HBM2 nog steeds zo'n 2.5x efficienter... Dat lijkt me sterk - GDDR6X is een variant van GDDR6, geen heel nieuwe generatie, maar toch zou het verschil met GDDR6 zeker 5x groter zijn dan het verschil tussen 2 generaties normaal gesproken is? Nah... Daar moet je toch een bron voor hebben ;-)

Kleine correctie: GDDR6X is wat de snelste GPUs van deze generatie hebben.

dat is GDDR6, specifiek gemaakt voor grafische kaarten, is altijd rechtstreeks op de kaart gesoldeerd en dus niet als losse module verkrijgbaar.

Op je videokaart zit GDDR en niet DDR. GDDR en DDR zijn verschillende specificaties. Die lopen ook niet synchroon.
Dat levert de verwarring op van DDR4 op je mobo en GDDR6 op je gpu.

[Reactie gewijzigd door GoldenLeafBird op 26 januari 2021 08:03]

Ben benieuwd.

Wil namelijk een nieuwe pc gaan bouwen. Maar door alle scalpers ben ik toch blijven wachten totdat AMD de 5950X voor een normale prijs gaat uitbrengen.

Als ik dan bijvoorbeeld de 5950X koop en er komt een AMD5 motherboard, wordt dit dan ondersteund of moet ik bij ddr4 blijven? AMD kennende ondersteunen ze vaak een lange tijd ook oudere sockets.

Die ondersteuning van oudere sockets komt wel ten einde. AM4 is er nu al heel wat jaartjes. AMD's X570/B550 chipset is de laatste generatie op basis van AM4. Naar verwachting zal Zen4 een nieuwe socket krijgen en volgt daarmee ook de stap naar DDR5.

In principe kunnen ze nu 2 varianten van zen4 cpu's maken die DDR4 of DDR5 lust want de memory controller zit nu in de IO-die en niet in de Core-die.

zou er niet nog een x670 chipset komen voor AM4 of heb ik iets gemist?

Kun je voor dat geld niet beter aa threadripper kopen? Dan heb je quad channel memory.

De laatste alinea's van het artikel had je dit direct duidelijk gemaakt:
"...AMD’s Ryzen 5000-serie op basis van de Zen3-architectuur gebruikt nog DDR4 en hetzelfde geldt voor Intels komende, elfde generatie Rocket Lake Core-processors op basis van Cypress Cove-cores.

Volgens geruchten zal AMD met een volgende generatie cpu’s op basis van de Zen 3+-architectuur voor het eerst DDR5 ondersteunen, vermoedelijk wordt tegelijkertijd socket AM5 geïntroduceerd. "

Dus zelfs al zou de CPU passen op het bordje, dan zal DDR5 niet ondersteund worden. Ik verwacht dat de prijs van de standaard AM4 bordjes wel wat lager zullen (gaan) liggen t.o.v. de AM5 bordjes tegen die tijd, dat het dan niet de moeite waard zal zijn.

[Reactie gewijzigd door Craftop op 26 januari 2021 07:54]

5900X past niet op AM5. Nieuwe socket betekent andere hoeveelheid en lay out van pins. Theoretisch past de 5900X wel op ieder board met AM4. Theoretisch want het BIOS kan slechts een beperkte set aan processoren ondersteunen. De vorige generatie (B450) is bijv. vaak via een update geschikt te maken, hierdoor vervalt van de ondersteuning voor de eerste generatie Ryzens.

TL;DR: Nee.
De 5950X die nu op de markt is past op een AM4 motherboard, en dus eigenlijk per definitie niet op een AM5 motherboard, simpelweg omdat het fysiek niet gaat passen. Andere pin-layout enzo.
Daarnaast zit de memorycontroller ingebakken in de Zen-CPU's, dus de 5950X heeft een controller voor DDR4 en niet voor DDR5. Dus je zult een 5950X niet op een AM5 motherboard met DDR5 kunnen installeren, en je zult ook geen DDR5 op je AM4 motherboard kunnen installeren omdat ook daar het gewoon fysiek niet gaat passen, nog afgezien van het feit dat de geheugencontroller van de 5950X het niet aankan.

Had je dit artikel al gelezen?

Misschien kun je beter alvast gaan bouwen en tijdelijk een goedkope Zen2 CPU (3000 serie)gebruiken. Die zijn op dit moment gunstig geprijsd.

Er zijn twee componenten die daar invloed op hebben: De geheugencontroller en het gebruikte moederbord.
De geheugencontroller zit op de CPU. Daarmee is deze dus verbonden aan het processorvoetje. Als de controller zowel DDR4 als DDR5 ondersteunt, wat an sich absoluut geen gegeven is, dan zal je nog een moederbord moeten vinden met dat processorvoetje dat DDR4 ondersteunt. In het verleden zijn er in overgangsperioden wel moederborden verschenen die hier op inspeelden, maar ik zie echter het voordeel niet van het maken van zo'n keus.

AMD heeft laten zien dat je eigenlijk heel lang met een voetje door kan gaan, mits je het maar goed uitdenkt. Ik hoop dat je dus lang met één moederbord af kan en dat je dan de CPU en het geheugen gaandeweg kan upgraden.

Onzinnige gedachten, dat wachtten als je dan toch zo'n dure processor wil kopen. Op 4 december de 5950x gekocht bij alternate voor 899 euro.. Toen was die gewoon goed leverbaar.. Nu kost die daar 100 euro duurder..

Ook op 4 december 2 x 64 GB HyperX ddr4 gekocht.. Kost nu bij Alternate 80 euro duurder. Je ziet dat wachtten niet iets zegt of dat gunstig is..

Iemand een idee wat de groottes van de nieuwe modules zullen zijn? Maximale grootte heb ik gelezen, maar gezien de 4x grotere capaciteit, zouden dan de kleinste RAM modules op 32GB uitkomen, 64GB per setje?

Als ik het goed begrepen heb dan is DDR4 minimaal 2Gbit => 256 MB modules
Voor DDR5 geldt vervolgens een minimum van 8GBit wat dus 1GB zou betekenen maar dat moet dan nog keer 2 omdat er met ddr5 dus ook 2 banks op een stick komen.

Nee ik bedoelde echt de reepjes die we als consument kunnen kopen.

Ja daar heb ik het ook over de minimale grote gaat ook x4, waarbij ddr4 minimaal 2Gbit is is dat bij ddr5 dus 8Gbit. alleen lees ik ook iets over dubbele hoeveelheid per stick waardoor het dus op 2x8Gbit zou uitkomen.

Benieuw of Apple hier al mee bezig is voor hun Apple Silicon M1 opvolgers, en wanneer deze met DDR-5 uitgevoerd beschikbaar komen.

De M1 is voorzien van LPDDR4X geheugen, dus zal een opvolger gebruik maken van LPDDR5 geheugen. Die staat los van de in dit artikel genoemde standaard.

Heel fijn dat hier heel compact veel informatie staat. Dat maakt het heel duidelijk.

Wel nog een technisch vraagje. In de Pricewatch staan al heel wat DDR4 DIMMs van 128GB. Het lijkt erop dat dit normale DIMMs zijn, maar volgens het artikel is dat niet mogelijk zonder die-stacking. Kan iemand uitleggen hoe dat zit?

Waar de maximale capaciteit van DDR4-modules als gevolg van de bovengrens van 16Gbit-chips op 32GB uitkomt

Dat vroeg ik mij dus ook al af. Er zijn al langer DDR4 dimm modules met meer dan 32GB inderdaad.

Waar de maximale capaciteit van DDR4-modules als gevolg van de bovengrens van 16Gbit-chips op 32GB uitkomt, ligt dit volgens de specificatie van DDR5 vier keer zo hoog bij de nieuwe generatie.

Onze servers hebben toch allemaal DDR4 64GB modules, er bestaan zelfs 128GB modules die je effectief kan kopen, én Samsung heeft 256GB DDR4 modules gepresenteerd.

Op Wikipedia staat ook:

"The primary advantages of DDR4 over its predecessor, DDR3, include higher module density and lower voltage requirements, coupled with higher data rate transfer speeds. The DDR4 standard allows for DIMMs of up to 64 GiB in capacity, compared to DDR3's maximum of 16 GiB per DIMM."

Ik heb de bron achter die quote eens nagekeken, en die noemt dat helemaal niet met een onderbouwing. Volgens andere sites is er geen maximum aan de spec.

Men heeft in het artikel hier even vergeten uit te leggen hoe zaken zoals rank hierin een rol spelen.

Ook hebben daarbij deze twee kanalen hun eigen error-correcting code, die elk op 8bit (7+1) uitkomen. Dat is een stuk minder dan de 24bit-bus die hiervoor op DDR4 wordt gebruikt, wat complexere DDR5-geheugencontrollers tot gevolg heeft.

Vooral voor servers en workstations zijn al vele jaren DIMM's met ECC beschikbaar, die uitgebreidere foutcontrole en -correctie bieden dan standaard DIMM's. Ik vermoed dat de hierboven genoemde foutcorrectie op standaard DIMM's minder ver reikt dan de aanvullende foutcorrectie op ECC DIMM's. Gaat hier nog iets veranderen bij DDR5 ten opzichte van DDR4?

[Reactie gewijzigd door Tomatoman op 26 januari 2021 19:58]

Natuurlijk is meer beter, maar ik meen me te herinneren dat het verschil tussen de generaties DDR in uiteindelijk merkbare prestaties niet heel groot was, dit stamt uit de tijd van ddr naar ddr2 naar ddr3. Dit werd toen bepaald omdat dezelfde CPU een controller aan boord had voor zowel ddr2 als ddr3 of dat de geheugen controller op de chipset zat.
Is op het moment zo'n vergelijking ook nog te maken?

Ik kan me voorstellen dat doordat de effectieve latencies niet heel veel veranderen, de gaming prestaties niet veel verschil laten zien, maar dat bij bijvoorbeeld renderen, waar tijdens het proces geen wijzigingen in de basis data veranderd, de latency niet belangrijk is maar de doorvoer snelheid.
Een beetje als dual vs quad channel.