De commerciële Starliner-capsule van Boeing is na de lancering in een verkeerde aardbaan terecht gekomen. Tijdens de eerste lancering van het ruimtevaartuig ontstaken de motoren te vroeg, waardoor Starliner het International Space Station niet kan bereiken.
Starliner, of CST-100, steeg vrijdagmiddag om 12.36 Nederlandse tijd op vanaf het Kennedy Space Center in Florida in de Verenigde Staten. De capsule ging omhoog aan boord van een Atlas V-raket van United Launch Alliance. De raket moest de capsule niet zelf in een baan om de aarde brengen, maar in een suborbitale baan. Van daaruit gebruikte Starliner zijn eigen motoren om een orbit te bereiken. Dat wordt gedaan uit veiligheidsoverwegingen: als er straks tijdens vluchten met astronauten aan boord iets mis gaat, is het makkelijker de vlucht af te breken. Starliner blijkt nu in de verkeerde baan terecht gekomen, bevestigt NASA. De klokken van de capsule waren niet goed gesynchroniseerd, waardoor de motoren te lang bleven branden. Daardoor werd 75 procent van de brandstof verbruikt vóór de capsule de orbital insertion burn kon doen die Starliner naar dezelfde baan als het ISS moest brengen.
Starliner zit nu wel in een orbit, maar dat is niet de juiste om het International Space Station te bereiken. Het voertuig is volgens NASA wel in een goede staat en kan gewoon blijven vliegen. Dat gebeurt nu nog twee dagen, daarna komt de capsule terug op aarde. Starliner landt dan in White Sands in New Mexico. Het veilig terugkeren naar aarde is een van de belangrijke mijlpalen van de missie, maar het belangrijkste missiedoel om te koppelen aan het ISS wordt dus niet gehaald. NASA kon tijdens een persconferentie nog niet zeggen wat dat betekent voor het Commercial Crew Program, en of dat vertraging oplevert van de eerste vlucht met astronauten aan boord. Die zou in december 2020 pas moeten plaatsvinden.
Commercial Crew Program
Starliner is een ruimtecapsule die door Boeing is gemaakt met subsidie van de NASA. Het ruimteagentschap heeft sinds de laatste Space Shuttle-vlucht in 2011 geen mogelijkheden meer om zelf astronauten naar de ruimte te brengen, en moet daarom noodgedwongen aankloppen bij Rusland. De NASA heeft daarom het Commercial Crew Program opgezet, waarbij het commerciële bedrijven geld geeft om capsules te bouwen. Dat is vergelijkbaar met het Commercial Resupply Program, waarbij bedrijven zoals SpaceX tegen betaling vracht naar het ruimtestation brengen. Naast Boeing hebben ook SpaceX en Sierra Nevada Corporation geld gekregen voor het bouwen van bemande capsules. Boeing heeft sinds 2013 4,8 miljard dollar van NASA gekregen voor het programma.
De huidige missie was in de eerste plaats een testvlucht waar nog geen astronauten aan meedoen. De missie is bedoeld om te kijken of Starliners motoren de capsule in een aardbaan kunnen brengen, maar ook of alle elektronica in de capsule werkt, en of de capsule zelf kan aankoppelen bij het ruimtestation. Daar blijft het ruimtevaartuig ongeveer een week hangen. De missie is niet alleen experimenteel: er is ook 600 kilo vracht aan boord, zoals kleren en wetenschappelijke instrumenten van NASA. Ook is er een dummy-astronaut aan boord. Dat wordt gedaan om het gewicht van astronauten te simuleren. Dat Starliner het ISS nu niet bereikt, is geen probleem voor de astronauten. Aan boord van het ruimtestation is altijd genoeg voorraad om zeker een half jaar te overleven.
De lancering had aanvankelijk al maanden geleden moeten plaatsvinden. Dat zou al in april zijn, maar Boeing maakte toen al bekend dat de lancering tot augustus moest worden uitgesteld om onder andere de abort engines beter te testen en om 'onnodige schemadruk te vermijden'. Ook de lancering in augustus werd uitgesteld, eerst tot september en november tot uiteindelijk december. In de tussentijd zijn er wel veel tests geweest, zoals een pad-abort-test een maand geleden. Starliner is niet de enige missie die vertraging oploopt. Ook de ontwikkeling van SpaceX' Crew Dragon gaat minder hard dan gepland, met name doordat de capsule in april ontplofte tijdens een test. Wel heeft Crew Dragon al één missie gevlogen en is de capsule aangekoppeld geweest aan het ISS.