Starliner-capsule van Boeing komt in verkeerde baan tijdens eerste testvlucht

De commerciële Starliner-capsule van Boeing is na de lancering in een verkeerde aardbaan terecht gekomen. Tijdens de eerste lancering van het ruimtevaartuig ontstaken de motoren te vroeg, waardoor Starliner het International Space Station niet kan bereiken.

Starliner, of CST-100, steeg vrijdagmiddag om 12.36 Nederlandse tijd op vanaf het Kennedy Space Center in Florida in de Verenigde Staten. De capsule ging omhoog aan boord van een Atlas V-raket van United Launch Alliance. De raket moest de capsule niet zelf in een baan om de aarde brengen, maar in een suborbitale baan. Van daaruit gebruikte Starliner zijn eigen motoren om een orbit te bereiken. Dat wordt gedaan uit veiligheidsoverwegingen: als er straks tijdens vluchten met astronauten aan boord iets mis gaat, is het makkelijker de vlucht af te breken. Starliner blijkt nu in de verkeerde baan terecht gekomen, bevestigt NASA. De klokken van de capsule waren niet goed gesynchroniseerd, waardoor de motoren te lang bleven branden. Daardoor werd 75 procent van de brandstof verbruikt vóór de capsule de orbital insertion burn kon doen die Starliner naar dezelfde baan als het ISS moest brengen.

Starliner zit nu wel in een orbit, maar dat is niet de juiste om het International Space Station te bereiken. Het voertuig is volgens NASA wel in een goede staat en kan gewoon blijven vliegen. Dat gebeurt nu nog twee dagen, daarna komt de capsule terug op aarde. Starliner landt dan in White Sands in New Mexico. Het veilig terugkeren naar aarde is een van de belangrijke mijlpalen van de missie, maar het belangrijkste missiedoel om te koppelen aan het ISS wordt dus niet gehaald. NASA kon tijdens een persconferentie nog niet zeggen wat dat betekent voor het Commercial Crew Program, en of dat vertraging oplevert van de eerste vlucht met astronauten aan boord. Die zou in december 2020 pas moeten plaatsvinden.

Commercial Crew Program

Starliner is een ruimtecapsule die door Boeing is gemaakt met subsidie van de NASA. Het ruimteagentschap heeft sinds de laatste Space Shuttle-vlucht in 2011 geen mogelijkheden meer om zelf astronauten naar de ruimte te brengen, en moet daarom noodgedwongen aankloppen bij Rusland. De NASA heeft daarom het Commercial Crew Program opgezet, waarbij het commerciële bedrijven geld geeft om capsules te bouwen. Dat is vergelijkbaar met het Commercial Resupply Program, waarbij bedrijven zoals SpaceX tegen betaling vracht naar het ruimtestation brengen. Naast Boeing hebben ook SpaceX en Sierra Nevada Corporation geld gekregen voor het bouwen van bemande capsules. Boeing heeft sinds 2013 4,8 miljard dollar van NASA gekregen voor het programma.

De huidige missie was in de eerste plaats een testvlucht waar nog geen astronauten aan meedoen. De missie is bedoeld om te kijken of Starliners motoren de capsule in een aardbaan kunnen brengen, maar ook of alle elektronica in de capsule werkt, en of de capsule zelf kan aankoppelen bij het ruimtestation. Daar blijft het ruimtevaartuig ongeveer een week hangen. De missie is niet alleen experimenteel: er is ook 600 kilo vracht aan boord, zoals kleren en wetenschappelijke instrumenten van NASA. Ook is er een dummy-astronaut aan boord. Dat wordt gedaan om het gewicht van astronauten te simuleren. Dat Starliner het ISS nu niet bereikt, is geen probleem voor de astronauten. Aan boord van het ruimtestation is altijd genoeg voorraad om zeker een half jaar te overleven.

De lancering had aanvankelijk al maanden geleden moeten plaatsvinden. Dat zou al in april zijn, maar Boeing maakte toen al bekend dat de lancering tot augustus moest worden uitgesteld om onder andere de abort engines beter te testen en om 'onnodige schemadruk te vermijden'. Ook de lancering in augustus werd uitgesteld, eerst tot september en november tot uiteindelijk december. In de tussentijd zijn er wel veel tests geweest, zoals een pad-abort-test een maand geleden. Starliner is niet de enige missie die vertraging oploopt. Ook de ontwikkeling van SpaceX' Crew Dragon gaat minder hard dan gepland, met name doordat de capsule in april ontplofte tijdens een test. Wel heeft Crew Dragon al één missie gevlogen en is de capsule aangekoppeld geweest aan het ISS.

Door Tijs Hofmans

Nieuwscoördinator

20-12-2019 • 16:39

95 Linkedin

Lees meer

Reacties (95)

95
89
39
2
0
32
Wijzig sortering
Oei, dat is een harde en dure les voor Boeing.

Blijft leuk in de ruimtevaart: Iedere fout wordt keihard afgestraft.

Van de positieve kant bekeken: de payload gaat niet 100% verloren en wellicht is de capsule nog herbruikbaar.
Ik heb de persconferentie bekeken en ze zijn er heel stellig in dat de capsule nog herbruikbaar is. Het enige dat ze niet gaat lukken deze missie is docken met het ISS. Voor de rest willen ze zoveel mogelijk manoeuvres alsnog testen, alleen niet in de buurt van het ISS zoals eerst gepland was.

Ik denk ook niet dat ze het eens zijn met de stelling in het artikel dat docken met het ISS de belangrijkste doelstelling van deze missie was. Volgens mij was veilig terugkeren naar Aarde belangrijker. Toen ze in de gaten hadden dat er wat verkeerd liep in het automatische programma, hadden ze de keuze om de Starliner alsnog handmatig naar het ISS te commanderen. Dat hebben ze toen niet gedaan omdat er mogelijk te weinig brandstof over zou blijven om hem veilig te laten landen. Ik zou daarom eerder stellen dat een veilige terugkeer het belangrijkste doel was, en ze zijn van plan om aanstaande zondagochtend (lokale tijd, middag hier) te landen in White Sands, New Mexico. Intussen proberen ze zoveel mogelijk test objectives alsnog te bereiken. Overigens werd er ook nog bij herhaling gezegd dat het in principe geen vereiste is dat er eerst een missie zonder bemanning koppelt aan het ISS, voordat er mensen in mogen. Een veilige terugkeer naar aarde is daarentegen wel een vereiste: dat moeten ze een keer voor elkaar gebokst hebben voordat NASA toestaat dat er astronauten aan boord meevliegen.
Het uitvoeren van een pre-launch clock sync klinkt als een heel groot oepsie.

Dit gebeurt standaard bij elke lancering, beetje dom dat dit juist nu niet is gedaan.
Iemand heeft zijn checklist niet goed na gelopen.
Nu hopen dat ze de landing niet verkloten.
Ik zie sws niet waarom je een clock sync zou willen hebben. Zolang de precisie van de klok gelijk is maakt het geen drol uit of ze op dezelfde tijd staan. Dus ik gok ook dat het meer om de afstemming van precisie gaat dan daadwerkelijk de tijd zelf.

Het is belangrijker dat een bepaald event voorkomt na een andere event en dat de tijd ook constant doortikt dan dat het allemaal synchroon loopt met hier.
Ik werk in showdesign en daar gebruiken we een moeder clock en deze distribueert een sync signaal naar alle nodes die synchroon events moeten uitvoeren. Ik kan me voorstellen dat timing in dit soort projecten wat kritischer is. Haha.

Correct me if I’m wrong maar volgens mij synchroniseert een clock zich vaak aan cpu cycli en omdat elke node of device een eigen cpu heeft kan dit uit elkaar gaan lopen, of driften zoals wij dat noemen.

Maargoed, ik zal het wel helemaal mis hebben. Please be kind! :)
De klok bepaalt op welke tijdstippen de motoren moeten starten en stoppen. Als je het probleem enorm uitvergroot, en de klok van je raket naar Mars loopt een dag achter, dan zit je er al twee miljoen kilometer naast. Mars verplaatst zich met ongeveer 87000 kilometer per uur.
Ik snap dat een klok bepaalt wanneer een bepaald event moet worden gestart, maar wat ik niet begrijp dat dit in deze situatie niet relatief is ten opzichte van launch. You know. T + 250 uur. Of whatever.

Dan maakt het niet uit wat de klok aangeeft op launch zolang de secondes maar exact een seconde duren.

@M_Rodrigues ik snap dat je met synchronisatie zit als je met meerdere klokken werkt, alleen is er hier in principe maar 1 klok die alleen heel exact secondes af moet werken.

Tijd is namelijk altijd relatief en dat is ook de reden dat we in computertermen vaak een unix timestamp gebruiken. Wat de absolute tijd is kan daar dan van worden afgeleid, maar hoe events in tijd ten opzichte van elkaar afgetrapt moeten worden kan dan beter in relatieve eenheden worden uitgedrukt in plaats van op een exact moment op een datum en tijd die wij er aan hebben gehangen.

Time drift in ruimtevaart is namelijk een ding. Door het relativiteitsprincipe zal een klok anders lopen in de ruimte dan op aarde. Zeker als die klok eerst op aarde is gestart.
...

Time drift in ruimtevaart is namelijk een ding. Door het relativiteitsprincipe zal een klok anders lopen in de ruimte dan op aarde. Zeker als die klok eerst op aarde is gestart.
Oja, natuurlijk. De relativiteitstheorie!!! <3<3<3

Ik ga niet beweren dat ik dat verhaal snap maar wat ik er van begrijp is dat als twee objecten ten opzichte van elkaar een verschillende snelheid hebben dat hun onderlinge beleving van tijd uit elkaar gaat lopen. Omdat het voertuig en de klok die de acties binnen het voertuig moet synchroniseren zich op dezelfde plek bevinden zou die afwijking niet moeten bestaan?

Of worden er commando’s vanuit aarde gestuurd die events moeten triggeren in het voertuig?
Van wat ik begrepen heb kan er in geval van nood (hier dus het geval) wel vanaf aarde ingegrepen worden, maar omdat er dus tijdens de maneuvre geen comms was kon dat pas veel te laat en had het geen zin meer.

Daarom is het dan ook raar dat er een clock sync is aangezien die klok na launch eigenlijk al direct anders loopt.
Ff serieus, 75% van de brandstof al op komt niet door een klok die niet precies genoeg was en een seconde per jaar drift. Die precisie afstemming hoort dit niet als gevolg te hebben. Het zijn geheid andere fouten geweest en een sync has wellicht wel geholpen.

[Reactie gewijzigd door TWeaKLeGeND op 23 december 2019 00:10]

Nee precies. Die burn is sowieso veeeel te lang geweest. Een sync had hier misschien wat in kunnen helpen, maar ik zie niet hoe dit een dergelijke groot issue had kunnen verhelpen. Hier hadden nog andere checks op gemoeten.

RCS Fuel is in een bemande capsule altijd praktisch ♾ beschikbaar omdat het van levensbelang is bij re-entry en docking.
Zoiets moet ook automatisch gecheckt worden toch? Lijkt me niet dat alleen mensenogen iets moeten waarnemen.
Ik heb net een groot deel van de livestream bekeken, maar de tering wat een rotzooi zeg. Wordt er nou serieus niet meer nagedacht over dit soort kleine details als een klok waar de volledige missie op vast kan lopen?

Er zijn hier drie dingen mis gegaan die eigenlijk gewoon ontzettend amateuristisch zijn.

1. Er wordt een enorm belangrijke manoeuvre ingepland in een deathspot. Geen contact met het apparaat betekent dat je dus ook niet kunt verifiëren wat er gebeurt.

2. Er is geen beveiliging tegen het verbranden van heel veel RCS fuel (dat is een behoorlijke burn geweest)

3. Hoe moeilijk is een klok? Echt serieus. Waarom überhaupt een klok? Time based events betekent dus dat je nooit kunt acteren op omstandigheden die er voor kunnen zorgen dat je niet op de juiste plek bent ( engine throttle net niet helemaal 100% van de benodigde power dus lagere snelheid dus later op een bepaald punt)

De combinatie van deze drie dingen zou toch echt basic stuff moeten zijn toch?

Nee volgens mij is dit voor boeing helemaal niet zo’n belangrijk ding. Het enthousiasme spatte er nou ook niet bepaald van af.
De manoeuvre waar het hier om gaat moet op een precies moment in de orbit gebeuren. Je kan niet wachten tot de communicatie terugkomt.

Een check op het verbruik van teveel brandstof is ook problematisch. Er zijn scenario's waar het wel gewenst is dat er veel brandstof wordt verstookt in één moment. Als er zo'n test is ingesteld is dat een extra obstakel. Daarnaast is het ook een extra iets wat fout kan gaan. Als deze beveiliging te vroeg af zou gaan bijvoorbeeld kan de capsule in het geheel niet worden gemanoeuvreerd.

Tijdens lanceringen wordt meestal gewerkt met tijdlijnen. De onzekerheden zijn niet zo groot dat actieve feedback veel uit gaat maken. Actieve feedback is wel een stuk complexer, en dus kan er meer misgaan. De beste actieve feedback is natuurlijk een piloot aan boord, wat voor dit voertuig ook in de toekomst het geval is.
Ik sanp ook dat je niet kan wachten tot comms weer terugkomt, maar wat je wel kunt doen zijn juist systemen inbouwen die dan ter plekke dus de controles uitvoeren die je anders remote zou doen. En ja er zijn scenarios waar je wel in 1 burn grote hoeveelheden brandstof wil verstouwen, maar dit was dus niet het moment.

Dit is allemaal geen rocket science. Dat is het uitrekenen van banen en delta V wat je dan nog overhoud en of dat strookt met de planning.
Iets meer informatie ?

"De klokken van de capsule waren niet goed gesynchroniseerd, waardoor de motoren te vroeg ontstaken." => dit lijkt mij niet meteen NASA haar verantwoordelijkheid ?
Bij dit soort projecten is het vaak vaag wie (eg NASA of Boeing of ULA) verantwoordelijk is voor wat.
Zie je wel meer in situaties waar formeel de overheid de keuzes maakt, maar in de praktijk commerciele bedrijven het daadwerkelijk doen. Dat zie/zag je ook bij certificering/goedkeuring van 737 max wat eigenlijk door FAA gedaan moet worden die uiteindelijk niet de capaciteit&middelen hebben om het goed te doen, en dus uitbesteden aan Boeing zelf...
Ook hier vele grijze gebieden met onduidelijke verantwootdelojkheden. (Wil overigens niet beweren dat als de overheid alles zelf in de hand houdt het wel goed gaat: bij Challenger was het vooral de Nasa die de partners naar een 'go for launch' duwden terwijl die eerst nog behoorlijk inzeker waren)
Nee, de raket heeft de starliner in de juiste (balistische) baan afgeleverd.
De capsule moet daar zelf een baan om de aarde van maken. Door rond het hoogste punt zijn motor aan te zetten.
Dit deden ze te vroeg. Dus de fout ligt 100% bij Boeing.

We weten in ieder geval waar het software team van de 737 max nu aan werkt ;)
... het onboard entertainment system van de starliner?

Zover ik weet hebben ze de echte experts namelijk wegbezuinigd (te duur, niet meer nodig).

[Reactie gewijzigd door rboerdijk op 21 december 2019 19:52]

Code recycling heet dat toch :D Snufje 787 hier, druppeltje MCAS daar. Onderliggend is er kennelijk ook een organisatorisch probleem bij Boeing; de kwaliteit van het product staat naar verluid minder centraal dan voorheen.

https://fortune.com/2019/...board-governance-experts/
<offtopic>
Die keukenwekkers van tegenwoordig zijn toch niet meer helemaal zoals ze vroeger waren. :+
</offtopic>

Verder kan je dit toch als een serieuze tegenslag benoemen.
Er is een stevige "concurrentie" met spaceX en dit project loopt nu toch wel mijlenver achter.
We hopen in de eerste dagen van het nieuwe jaar een abort vlucht van spaceX te zien.
Loopt dat goed dat zijn ze in principe klaar voor bemande vluchten.

[Reactie gewijzigd door misterbennie op 20 december 2019 16:47]

SpaceX en Boeing lopen allebij achter op schema. De capsules hadden 2 jaar terug al klaar moeten zijn en ze staan op dit moment ongeveer even ver. Het is net NASA die voor de concurentie gekozen heeft en de bedrijven geld heeft toegestopt. Van de starliner zal er trouwens geen in flight abort test komen, hoewel de vlucht van vandaag bijna kan tellen als 1.
Jep, ze staan even ver.
Daarom heeft spaceX al met z'n capsule aan IIS gehangen.
3/4 jaar geleden ongeveer.
Verder lopen ze exact gelijk (NOT)
Maar Boeing heeft weer geen exploderende capsule gehad.
Nee, maar wel een serieus propleem (brandstoflek) bij een test eerder dit jaar. Geen 'loss of vehicle', maar het was wel een serieus incident. Vervolgens ging onlangs bij hun pad abort test het weer mis toen maar 2 van de 3 parachutes open gingen. En dan nu dit weer.

Dat zijn dus al 3 vrij serieuze problemen in korte tijd met het Starliner programma.
en ze hebben meer geld gekregen
Dat komt omdat ze het nog niet kunnen hebben testen.
Nee dat niet, maar wel een parachute test welke niet perfect verliep.

En tegelijk de capsule in een mist van hydrazine wikkelde waardoor de twee overgebleven parachute beschadigd waren.
En laat deze zelfde hydrazine nu ook levensgevaarlijk zijn voor inzittende en supportcrew.
Dus als je veilig land aan 2 van de 3 parachute, moet je wachten met het luik openen totdat de hydrazine damp verdreven is.
En dan pas komen ook de ground support crew.

Dus nee die test was ook niet bijster goed verlopen.
Van een perfecte test leer je niets. Als iedere keer alles perfect gaat kan je niet anticiperen op onverwachte omstandigheden.
Ging 1 van de 3 parachutes niet uit? Gelukkig, dan kunnen we de oorzaak zoeken zodat het niet gebeurt als er drie man in zit.
De engineers testen niet om elkaar iedere keer schouderklopjes te geven voor Weer een perfecte test.
Na een perfecte test kun je gewoon verder gaan met je programma, da's ook wat waard. ;)
Na 100 keer testen ging het kreng nog steeds niet kapot.
Helemaal waardeloos natuurlijk, want weer niets geleerd.
(of toch wel?)
jawel: dat het product overgespecificeerd en daarmee te zwaar/te duur is. Testen moeten zwakke punten aan het licht brengen, ook bij een 'perfect' product. Pas als je weet waar het 'breekpunt' ligt, weet je hoever je er in de praktijk vandaan blijft en kan je daarmee de betrouwbaarheid berekenen.
Dat is in deze allang gedaan en daarom is de betrouwbaarheid "gegarandeerd".
Maarja, dat heeft bij SpaceX ook amper tot geen vertraging geleden. Ja het was indrukwekkend, maar uiteindelijk heeft het weinig uitgemaakt.
Hun eerste test met Dragon 2 was maart 2019, niet 3 of 4 jaar geleden.
Kuch 3/4 -> driekwart.

Het is nu december dus dan klopt maart wel redelijk. ;)

[Reactie gewijzigd door supersnathan94 op 21 december 2019 00:52]

Er staat dan ook 3/4 jaar geleden
3/4 is 9 maanden.
Klopt dus ongeveer wel denk ik :)
...
Verder kan je dit toch als een serieuze tegenslag benoemen.
...
Weet ik niet. Direct bij de opening van de persconferentie werd benadrukt dat eventuele astronauten hadden kunnen ingrijpen omdat ze hier voor getraind hebben. Verder werd gezegd dat docken blijkbaar niet een verplichting was om ook met astronauten te kunnen vliegen. Andere tests als het functioneren van het hele systeem in de ruimte en mogelijk nog demonstraties van manoeuvres kunnen ook gewoon gedaan worden. Als ze de landing goed doen zal ik er niet van op kijken als de volgende vlucht gewoon bemand is.
Klinkt voor een deel als pr praat, net zoals het niet erg was dat bij de abbort-test maar 2 van de 3 parachuten open gingen. Maar goed, laten we hopen dat het inderdaad niet al te erg is en dat het programma niet teveel vertraging oploopt.
NASA en Boeing staan er beide bekent om, om tegenslagen zo snel mogelijk in de media neer te zetten als "minor".

Vooral NASA heeft die reputatie en heeft in sommige gevallen desastreus uitgepakt.
Boeing kan er ook wat van, maar gezien het feit dat NASA hier de controle had hou ik het nu even bij NASA.
https://youtu.be/wbuv01dKEog

3:30 minuten

Wat zei je? Explosie? Nee dit was slechts een minor unscheduled rapid disassembly. Ook wel "anomaly" genoemd.

Echt die persconferentie achteraf... |:(

[Reactie gewijzigd door pirke op 21 december 2019 02:22]

De in flight abort test van spacex staat op de lijst voor 11 januari
Verder kan je dit toch als een serieuze tegenslag benoemen.
Er is een stevige "concurrentie" met spaceX en dit project loopt nu toch wel mijlenver achter.
SpaceX is niet echt de concurrentie die ze moeten vrezen, het is van in het begin al duidelijk dat er minstens 2 leveranciers moesten zijn om niet afhankelijk te worden van één partij. Het is utopisch, maar stel dat er morgen een Amerikaans bedrijf zich zou aanbied die ook een crew module zou kunnen leveren tegen 2020, dan zou dat de 2e leverancier kunnen worden.

Dit is zeker een tegenslag voor Boeing, maar met weinig gevolgen voor het contract.
Voor dit contract.
Voor toekomstige contracten echter ......
Bijzonder, want volgens mij is het synchroniseren van klokken toch niet echt 'Rocket Science'. :)
Misschien is dat het probleem juist, rocket-scientists die hebben ze namelijk wel :+
Lees je eens in over hoe het GPS-systeem in sync blijft, da's nog net geen rocket science ;)
Haha, de complexiteit is me absoluut duidelijk, maar het is geen ding wat nog nooit eerder vertoond is. Dat moet je toch met me eens zijn.

‘Rocket Science’ is eigenlijk synoniem voor het bereiken van zaken die nog niet eerder vertoond zijn. ‘Pushing the limits’ zogezegd.

Nou ja, wat hier gebeurd is, zal een technisch defect of een lullige fout zijn geweest, maar het was in ieder geval niet het falen van een compleet nieuw concept.

Overigens vind ik het opmerkelijk dat ze nog steeds met het concept ‘timing’ werken. Kennelijk zijn ze (Boeing) nog niet ver dat ze middels sensoren een soort inzicht in de situatie kunnen scheppen op basis waarvan de vluchtsystemen op zijn minst het besluit van het ontsteken van de motoren zouden kunnen beoordelen. Als je kijkt naar de vroege missies naar Venus (Sovjet unie) en Mars (usa) dan zag je dat ook grotendeels alles rondom de landing als het ware ‘ge-script’ was met timings wanneer wat diende te gebeuren.

Je zou toch denken dat we technologisch al een stuk verder waren. En volgens mij is dat al zo, kijkend naar de zelf-landende eerste trappen van SpaceX.
Het gaat met timings omdat je goed weet hoe alle systemen zich gedragen. Je bent dan niet (of minder) afhankelijk van sensoren die kunnen falen. Een klok is normaliter vrij betrouwbaar. Daarnaast weet je tijdens de vlucht vrij weinig over hoogte en snelheid, het blijft een schatting die vanaf de grond uiteindelijk bevestigd wordt als de motoren eenmaal uit staan. Je hebt hooguit een lanceerprofiel met welke oriëntatie (meetbaar met gyroscopen) je wanneer moet aanhouden.

Bij navigatie van vliegtuigen en schepen is dat de ultieme backup als de techniek faalt: ga X tijd op koers Y met snelheid Z. Tijdens m'n vliegbrevet examen moest ik zo kunnen navigeren. Als je dan later een keer een storing in je elektrisch circuit hebt zet je toch veilig je toestel op de juiste plek aan de grond zonder dat je afhankelijk bent geworden van GPS, waar een raket dus geen gebruik van kan maken. Hooguit dat landende raketten er in het laatste deel vd vlucht gebruik van maken.
Of het Boeing, SpaceX or een andere leverancier is maakt niet uit. Het is gewoon jammer dat dit niet gelukt is. Zo kan men afhankelijker worden van de Russen. Hopelijk snel een nieuwe positieve test.
Waar haal je vandaan dat de ruimtevaart minder afhankelijk wil worden van de Russen? Die Soyuz- en Progress series zijn vanaf het begin een uiterst duur en knap stukje techniek. Zonder zou alles veel langer geduurd hebben.

[Reactie gewijzigd door blorf op 20 december 2019 17:45]

Lijkt me logisch. Sinds het stoppen van het space shuttle programma is de VS afhankelijk geweest van de Russen voor bemande ruimtevaart. Ik juich alleen maar toe dat er nu weer hopelijk snak meerdere opties bijkomen.
En naast de politieke redenen hierboven: die Russische lanceringen zijn duur. Het idee is dat Boeing en SpaceX onder de 60 M$ zullen blijven. De Russen zitten rond de 85 M
Boeing zit nu op 90 mil is recent uitgerekend. In ieder geval voor de eerste 6 gecontracteerde vluchten. Dus duurder dan de Russen.
SpaceX zit rond de 45 mil per stoel.
Beiden worden later waarschijnlijk goedkoper. Vooral SpaceX, die bieden nu al onbemande Falcon9 lanceringen aan onder de 50 mil, en er passen 4 (als het moet 7) mensen in een Dragon II.
Uhm, een algemeen thema binnen de Amerikaanse politiek is dat ze niet meer afhankelijk willen zijn van de Russen. Sinds 2011 (laatste space shuttle) vliegen Amerikanen al op de Soyuz naar het ISS en die RD-180 motor onder de Atlas V willen ze ook vanaf sinds de annexatie van de Krim door Rusland.
Spijtige zaak, ik vraag me af op welk punt het is kunnen gebeuren dat de klokken niet gesynchroniseerd waren. Heeft iemand een check gemist, of is er iets na de lancering gebeurd waardoor er ergens een klok versprongen is? Nu afwachten hoe snel Boeing erin gaat slagen een nieuwe testvlucht in te plannen, of dat ze NASA overtuigd krijgen van toch meteen over te mogen gaan tot crewed launch. Dat laatste zou me wel verbazen.
wel jammer weer een tegenslag.
Eigenlijk best jammer dat het allemaal zo lang duurt voordat de USA zelf weer mensen kan vervoeren.
Ben afgelopen jaar op Kennedy Space center geweest en het is echt machtig en heel interessant om al die raketten en de space shuttle te zien. Natuurlijk alles op de typische Amerikaanse grootse manier.
Het is dan ook best apart dat ze zelfs daar er een beetje omheen draaien ipv er ronduit voor uit te komen dat ze op dit moment zelf niet in staat de astronauten te vervoeren.
Het makkelijke antwoord is dat het aan het niet goed synchroniseren van de klokken zou liggen, maar daar nemen we bij vliegtuigen ook geen genoegen mee als de software faalt. Dus een belangrijkere vraag lijkt me wat de oorzaak is dat een van de meest belangrijke gegevens niet op orde waren terwijl dat waarschijnlijk door de controles is heen geglipt die het hadden moeten voorkomen.
Eerder was de kritiek dat Boeing te makkelijk werk en verantwoordelijkheid uit zou besteden met verlies van mensenlevens tot gevolg. Ander onderdeel van de organisatie maar het zet wel aan het denken.
Ik vraag mij ook af hoe goed hun monitoring is. Als de motoren te vroeg ontsteken zie je dat toch en kun je manueel ingrijpen met een voorbereid plan B?.
Er zaten 10-tallen mensen in die controleruimte. Als er 75% van de brandstof wordt verspild moet iemand dat toch op tijd zien en ingrijpen?

Volgens mij is het grootste probleem dat Nasa & Boeing weinig ervaring hebben met het lanceren van nieuwe voertuigen: de generaties die de Apollo en de Space Shuttle ontwierpen zijn al lang met pensioen.

Het is allemaal geen ramp voor het programma, maar op het eerste gezicht wel nogal knullige fout en slechte opvolging.
Ik hoop dat die controles hun zaakjes beter op orde hebben als er echt mensen in zitten en er is een probleem waar snel op geacteerd moet worden.
Ingrijpen...

De raket even uitzetten terwijl hij in een deadzone vliegt waar je geen communicatie hebt?

En hem daarna niet meer kunnen herstarten omdat een raket motor maar beperkt herstart kan worden?

En geen idee hebben wanneer hij dan herstart zou moeten worden omdat de baan al compleet anders is dan wat vooraf gepland was en het al best onmogelijk kan zijn om je oorspronkelijke missie nog goed af te ronden?

Los van het feit dat je zeer weinig tijd hebt om een nieuwe ontsteking uit te rekenen voordat je weer terug naar aarde stort.

Gewoon de burn afmaken en in ieder geval in *een* baan zitten is dan wellicht beter, dan kun je van daar uit weer gecontroleerd terug.
Ingrijpen, als op een hold button drukken en dan overgaan naar plan B, C, D of E. Waar zijn al die mensen in de controle ruimte voor nodig als de raket alles zelf doet en iedereen blind op de computer vertrouwd?

Update: er is intussen wat meer detail naar buiten gekomen. Blijkbaar hebben ze in de controleruimte geprobeerd in te grijpen, maar waren ze te laat: 75% van de brandstof was al gebruikt.
Nu ja, ze hebben het in ieder geval geprobeerd.

[Reactie gewijzigd door EthirNandor3 op 21 december 2019 13:25]

Raket of rocket.
Een racket is voor tennis.
"De klokken van de capsule waren niet goed gesynchroniseerd, waardoor de motoren te lang bleven branden."

Dit waren de motoren die de capsule in de juiste oriëntatie moesten houden. Bij de orbit injection burn wil je zeker weten dat je oriëntatie goed is en accepteer je weinig afwijking. Doordat de klokken niet goed gesynchroniseerd waren dacht de computer dat hij al bezig was met de orbit injection burn en deed hij veel moeite om de oriëntatie goed te houden. Dit heeft veel brandstof gekost voor het constant bijregelen terwijl dat niet nodig was op dat moment.
Ik heb met verbazing naar de persconferentie zitten te kijken waar de blunder werd gedownplayed. Het straalt uit dat je het niet zo nauw neemt met testen. Ook al zit een fundament van waarheid in de redenatie van Boeing. Maar wil je deze uitstraling wel, in verband met het 737 Max verhaal, waar het testen ook onder vuur ligt? Ook al is dit waarschijnlijk een heel ander deel van het bedrijf. Het publiek ziet Boeing en heeft straks geen zin om in een vliegtuig te zitten van een bedrijf dat zo makkelijk van test blunders af denkt te komen.
Persoonlijk vind ik dit wel grappig, Boeing blies hoog van de toren dat zij, als enige met human space flight ervaring (in de VS), dit varkentje wel even zouden wassen. Nou, mooi niet dus.
De 1e space shuttle is ook al bijna 40 jaar geleden. Iedereen die daar aan heeft ontworpen is al met pensioen.

Ik denk dat spacex het grote voordeel heeft dat ze (bijna) alles zelf maken. Niet 1 fabrikant voor de motoren, een andere voor de 1e trap en weer iemand anders die de capsule bouwt.
Dan krijg je ook niet zo snel problemen met de interface tussen onderdelen.
In dit geval bouwt Boeing ook alles zelf, oke de rakket is van ULA maar dat is een join venture tussen Boeing en Lockhead Martin
Boeing heeft de Delta IV ontworpen. Deze missie vloog op de Atlas V, ontworpen door Lockheed.
De raket is van ULA (Boeing + Lockhead Martin) en de capsule van Boeing zelf. Zij bouwen en besturen de hardware. NASA leverd volgens mij alleen de passagiers in dit geval.
Klokken van de capsule klinkt toch echt als iets van Boeing.
Hoe ik het zie, weer Boeing en dus een imago probleem.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.

Tweakers maakt gebruik van cookies

Tweakers plaatst functionele en analytische cookies voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Deze cookies zijn noodzakelijk. Om op Tweakers relevantere advertenties te tonen en om ingesloten content van derden te tonen (bijvoorbeeld video's), vragen we je toestemming. Via ingesloten content kunnen derde partijen diensten leveren en verbeteren, bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen, gerichte advertenties tonen en gebruikersprofielen opbouwen. Hiervoor worden apparaatgegevens, IP-adres, geolocatie en surfgedrag vastgelegd.

Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Sluiten

Toestemming beheren

Hieronder kun je per doeleinde of partij toestemming geven of intrekken. Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Functioneel en analytisch

Deze cookies zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie. Meer details

janee

    Relevantere advertenties

    Dit beperkt het aantal keer dat dezelfde advertentie getoond wordt (frequency capping) en maakt het mogelijk om binnen Tweakers contextuele advertenties te tonen op basis van pagina's die je hebt bezocht. Meer details

    Tweakers genereert een willekeurige unieke code als identifier. Deze data wordt niet gedeeld met adverteerders of andere derde partijen en je kunt niet buiten Tweakers gevolgd worden. Indien je bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je account. Indien je niet bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je sessie die maximaal 4 maanden actief blijft. Je kunt deze toestemming te allen tijde intrekken.

    Ingesloten content van derden

    Deze cookies kunnen door derde partijen geplaatst worden via ingesloten content. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie over de verwerkingsdoeleinden. Meer details

    janee