Het Europees Hof van Justitie heeft dinsdag geoordeeld dat de VS onvoldoende bescherming biedt voor doorgegeven persoonsgegevens van EU-burgers. De Safe Harbour-beschikking van de EU is daarom ongeldig, wat grote gevolgen voor internetbedrijven kan hebben.
De Amerikaanse bedrijven hebben de Safe Harbour-bescherming wel onderschreven maar overheidsinstanties zijn er niet aan onderworpen, volgens het Hof. Het Europees Hof van Justitie wijst erop dat de bevoegdheden van de VS op gebied van nationale veiligheid, het publieke belang en de opsporing boven die van de Veiligehavenbeginselen staan. Bij conflicten met die bevoegdheden moet de VS daarom wel de beschermingsmaatregelen van de Safe Harbour-bepalingen negeren, betoogt het HvJEU.
Amerikaanse bedrijven als Google, Facebook en Microsoft, mogen gegevens van Europese gebruikers verwerken omdat de Europese Commissie de VS als land heeft bestempeld waar voldoende gewaarborgd is dat gegevens adequaat beschermd worden. De EU deed dat in beschikking 2000/520/EG uit 2000, met verwijzing naar de Veiligehaven-, of Safe Harbour-beginselen.
De Oostenrijker Maximillian Schrems vond juist dat Facebook-gegevens in de VS niet in goede handen waren. Facebook schond Europese privacyregels, claimde hij. Hij verwees daarbij naar de onthullingen van Edward Snowden en dat de Amerikaanse Staat op grote schaal toegang heeft tot gebruikersgegevens. Onder andere via het Prism-afluisterprogramma, zou de inlichtingendienst NSA toegang hebben tot servers van Amerikaanse techbedrijven.
Schrems diende een klacht in bij de Ierse privacywaakhond, de Irish Data Protection Commissioner, maar die wees de klacht van de hand. In Ierland staat het Europese hoofdkantoor van Facebook. Vervolgens stapte Schrems naar het Hooggerechtshof van het land, die de zaak doorverwees naar het Europees Hof van Justitie.
Aan het oordeel ging een advies van de advocaat-generaal van het HvJEU, Yves Bot, vooraf. Het Hof neemt het advies meestal over. De advocaat-generaal constateerde dat zowel het Ierse Hooggerechtshof als de Europese Commissie al hadden vastgesteld dat de VS op grote schaal data van EU-burgers verzamelt, zonder voldoende bescherming. Dat de Europese Commissie erkent dat de bescherming niet voldoende is, zou ook blijken uit het feit dat de EU en de VS opnieuw aan het onderhandelen zijn om de waarborgen te verbeteren.
De advocaat-generaal stelde ook dat nationale toezichthouders ongeacht de beschikking de bevoegdheid hebben om onafhankelijk onderzoek te doen naar klachten over de mate van bescherming bij de overdracht van gegevens. Ook dat advies heeft het Europees Hof van Justitie overgenomen.