CBS: windenergie voor de eerste maal belangrijkste bron voor hernieuwbare stroom

Windenergie was in 2014 voor de eerste keer de belangrijkste leverancier van hernieuwbare elektriciteit, zo heeft het CBS bekendgemaakt. Ook zonne-energie is in opkomst, maar de totale hoeveelheid groen opgewekte hoeveelheid stroom blijft steken op 10 procent.

Ten opzichte van 2013 steeg de elektriciteitsproductie uit wind in Nederland met 8 procent, zo meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek. Er kwam vorig jaar 150MW aan windmolencapaciteit bij door de opening van een aantal windmolenparken. De meeste nieuwe capaciteit is via windmolens op land verkregen. In totaal kunnen windmolens 2,85GW aan elektriciteit genereren, goed voor inmiddels een aandeel van 4,98 procent van de totale opgewekte hoeveelheid elektriciteit in Nederland in 2014.

Ook het gebruik van zonne-energie is, samen met groene energie gewonnen uit water, gestegen. Toch is het segment met een aandeel van 0,71 procent in de totale elektriciteitsproductie nog zeer bescheiden, ondanks dat vorig jaar de grens van 1GW aan geïnstalleerde zonnepanelen werd geslecht. Daarnaast tonen de cijfers van het CBS aan dat het gebruik van biomassa fors is afgenomen.

Ondanks het toenemende gebruik van wind- en zonne-energie blijft de totale hoeveelheid hernieuwbaar gegenereerde elektriciteit steken op circa 10 procent. De overige stroomproductie is afkomstig van fossiele brandstoffen, zoals kolen en aardgas, en kernenergie.

De Nederlandse overheid wil het aandeel hernieuwbaar opgewekte elektriciteit de komende jaren flink verhogen. In 2020 moet er 6GW aan windmolens op land geïnstalleerd zijn. In 2023 moet er op zee 4,5GW aan windparken zijn aangelegd.

Reacties (122)

Ik vraag me nog steeds af waarom er zo gehamerd word op windenergie op het vaste land. Goed de condities op zee zijn wat pitiger, ook zal de bouw (vanzelfsprekend) duurder zijn. Maar op zee waait het praktisch altijd. Op land zie ik ze vaak genoeg stil staan omdat er geen land is (gemeente lopik heeft jaren terug helaas ook toestemming gegeven 3 van die **dingen midden in de polder te zetten).

Op zee (niet zichtbaar vanaf de kust) heeft praktisch niemand er last van, buiten de vaste scheepvaart routes uiteraard. Ze wekken per jaar vele malen meer energie op dan op land. Ik vermoed dat door de hogere energie productie ook de kosten gerechtvaardigd kunnen worden. Alleen het onderhoud zal intensiever zijn door het zoute water tegenover gewoon lucht wat tegen de constructie slaat.

_{*hou niet van wind energie,zie liever biomassa en zon energie met eventuele opslag in de vorm van zwaartekracht systemen met water om de energie op te slaan)}

-Op zee worden vaak grotere parken gebouwd, dus lastiger om vergunningen te vragen
-De overheid moest eerst bedenken in welke gebieden op zee windparken waren toegestaan, recent (in de afgelopen 3 maanden pas) zijn er 3 aangewezen
-Op zee moet op een eiland een transformator van het formaat "sporthal" met gewicht "voetbalstadion" geplaatst worden, op de onderdelen hierin zit volgens mij een redelijk hoge levertijd
-Tennet moet de hele zooi netjes aansluiten, willen ze bijv. bij Borssele een "megastopcontact" op zee (want die komt er), dan moeten tussen Roosendaal / Tilburg de electriciteits-hoogspanningsleidingen ge-upgrade van 100kV naar 380kV om tijdens onderhoud toch nog genoeg kwijt te kunnen.
-Kip-ei discussie qua kennis en investeringen: bedrijven als Van Oord, Siemens e.d. willen pas investeren in nieuwe technologie om de boel goedkoper te maken als er genoeg bestellingen zijn, maar investeerders willen pas bestellen als de prijzen lager worden.

[Reactie gewijzigd door kidde op 24 februari 2015 11:35]

de nieuwe windparken worden gebouwd in gebieden die zijn aangewezen in het nationaal waterplan. De parken luchterduinen en beide geminiparken zijn met een watervergunning vergund en zijn niet aangewezen.

Het aangewezen gebied Borssele wordt nu verkaveld. Eind dit jaar zijn de kavelbesluiten (soort bestemmingsplan) gereed. volgend jaar is het gebied Hollandse Kust gereed.

In het wetsvoorstel Windenergie op zee (dossiernummer 34058) vind je meer info.

Siemens en Van Oord participeren in de geminiparken. Voor de windparken die gebouwd worden op grond van de nieuwe wet zijn voldoende geïnteresseerde investeerders.

De bouwperiode op zee is door onze overheid bepaalt van 1 july - 31 december. (Dit betreft hei werkzaamheden voor de fundatie) Milieu technische redenen die niet wetenschappelijk onderbouwt zijn. Het voorzorgs beginsel. Een beetje park van 80 molens is maar net te plaatsen in deze tijdspan. Er is een reeel risico dat je het niet red en vervolgens iedereen 6 maanden naar huis sturen en wachten op het volgend half jaar.
Deze risico's zijn niet te financieren en verhogen aanzienlijk de kosten.

Dit is complete onzin. Onder andere op grond van ecologische redenen (verstoring van zeezoogdieren door heien) is bouwen toegestaan in een bepaalde periode. In de vergunning wordt dit onderbouwd door wetenschappelijk onderzoek.

Zelfs de geminiparken 60 km boven de Waddeneilanden kan binnen de vergunningsvoorwaarden binnen een jaar gebouwd worden

Gemini staat op planning dit binnen dit tijdvak te doen, dat klopt. Wil niet zeggen dat dan ook zo gebeurt. De tijd zal het leren. Als je wetenschappelijk onderbouwde stukken met ecologische redenen hebt, die dat aantonen zou ik die graag inzien. Ik respecteer het voorzorgs principe volledig, maar fundatie hiervan heb ik nog nooit in een rapport gelezen. Svp bron vermelding.

in de vergunning staat de onderbouwing. Alle beroepen tegen watervergunningen voor de oprichting van een windpark op zee zijn gewonnen door het bevoegd gezag.

Onder het kopje ecologie vind je meer info over de ecologische effecten van heien op zeezoogdieren: http://www.noordzeeloket.nl/functies-en-gebruik/windenergie/

https://www.youtube.com/watch?v=-UJYpsjQfJk#t=251 Bij minuut 4:00 een voorbeeld van een transformator van het formaat sporthal.

Duidelijk verhaal met een heel simpel antwoord: ja op zee zie je die dingen (bijna) niet en waait het meer, dat is leuk.

Minder vrolijk: waar onshore windenergie ook zonder subsidies e.d. a goed kan concurreren met olie & gas, maar dan zonder de nadelen als eindige energievoorraden en klimaatverandering, is offshore windenergie bijna 3x zo duur.... en het verschil wordt momenteel eerder groter, i.p.v. kleiner wat je zou verwachten omdat offshore wind nog "nieuwer" is. Dat laatste heeft ermee te maken dat vroeger de "offshore" windmolens bij wijze van spreken alleen bij vloed nat stonden (b.v. bij Medemblik in het IJsselmeer, ja dan kan mijn grootje het ook) en je ze vanaf de kust bijna aan kon raken, terwijl ze nu verder van de kust en in dieper water staan. Zonne-energie is momenteel ook nog veel duurder, maar daar heb je het voordeel dat je een paar van dingen op je dak legt en dan meteen de consumentenprijs terug verdient.

Maar zodra een meerderheid van de Nederlanders ervoor is 3x zoveel voor de stroom te betalen kunnen we al die dingen offshore opstellen. Tot die tijd doen we het nog wat voorzichtiger aan in de hoop dat de technologie zich verder ontwikkeld. Siemens, de grootste leverancier van offshore windturbines heeft wel een scenario liggen waarin de prijs van offshore wind die van onshore wind moet gaan benaderen.

Overigens verbaast het me altijd hoeveel mensen tegen onshore wind zijn: je kan ze natuurlijk lelijk vinden, maar tegenover de problemen van de wereld: klimaatverandering alleen al zet kan ik me helemaal niet voorstellen dat daar nog over nagedacht hoeft te worden!
Geloof groen links en Greenpeace niet, geloof mij niet (ik verdien al 20 jaar mijn salaris met onderzoek in de windenergie) maar kijk b.v. eens wat een uiterst conservatief clubje als de Wereldbank ervan denkt:
"The World Bank will invest heavily in clean energy and only fund coal projects in “circumstances of extreme need” because climate change will undermine efforts to eliminate extreme poverty, says its president Jim Yong Kim." http://www.theguardian.co...nvestment-on-clean-energy

[Reactie gewijzigd door batteries4ever op 24 februari 2015 18:02]

Ik snap wel waarom er angst is voor de windmolen!
Neem het voorbeeld Callantkanaal in Z.H. die langs div.dorpjes stroomt Heenvliet,Geervliet .Daar wordt de molens zo geplaats dat je s,nachts de ramen niet open kan laten door het gezoef van de propellers en je hoort een soort brom resonantie in de grond. Het uitzicht met nu zwaaiende wieken van 4 molens boven de bomen uit, dit wetende dat dit bij jou ook toegepast kan worden.........,is angst hier niet onrealistische!
En wat is de weg terug? Wordt verder onderzoek naar nieuwe opwekking niet belemmert omdat nu miljarden in de windenergie gestopt wordt!

Op dit moment kost een MWh wind op zee meer dan 100 euro, wind op land is meestal rond de 80 euro.

De overheid heeft een subsidie systeem waarbij er ruimte is voor eigen ideeën, maar wel gericht op een diversiteit aan energieproducties. Voor de overheid is het dan ook goedkoper om wind op land te subsidiëren dan op zee.

Misschien moet de overheid eens ophouden met die diversiteit aan systemen, en zich op één of twee groene systemen richten.

Neem Brazilië met hun ethanol. Daar was een plan, dat werd grootschalig ingevoerd en het was een succes.

In Nederland willen ze van alles wat, maar eigenlijk helemaal niets.

Voorbeeld 1: Zonnepanelen. Wat is nou handiger dan dat particulieren zonder subsidie zonnepanelen op hun dak leggen, en 100% kunnen salderen? Helaas wordt momenteel al FUD gezaaid (slimme meterdiscussie, mogelijke toekomstige afschaffing van de salderingsregeling) waardoor mensen zich nog eens bedenken of ze wel zonnepanelen willen.

Voorbeeld 2: Windmolens. In Nederland zijn windmolenfabrikanten faiiliet gegaan door het zwalkbeleid van de overheid.

Het komt er op neer dat afname van belastinginkomsten door het gebruik van groene energie (zoals zonnepanelen, die de overheid niets kosten behalve dat er minder belasting kan worden geheven op kWh's stroom) "gecompenseerd" moet worden.

Zolang het vullen van de schatkist met bijna 250 miljard euro per jaar belangrijker is dan het milieu, halen wij die 14% groene energie in 2020 echt niet (althans, niet zonder dat de economie weer enorme schade gaat oplopen).

Gezien de variabiliteit van duurzame energiebronnen (zonnepanelen, windturbines, getijdeturbine, golfenergie etc). Is het inzetten op 1 technologie juist een heel slecht idee. Het combineren van de verschillende technologieen heft deze variabiliteit deels op. Als de zon niet schijnt, dan waait het wel of wordt het eb. Uiteindelijk zal het aanbod moeten kunnen voldoen aan de vraag.

Tuurlijk, je zult nog steeds iets van balancering nodig hebben, meer dan nu het geval is. En ook daar is het inzetten op meerdere technologieen handig: opslag (batterijen), demand response (vraagsturing als onderdeel van smart grids) en eventueel brandstof gedreven generatoren (bijv afvalverbrandingsinstallaties of biomassa centrales).

edit:: zpelvautjes

[Reactie gewijzigd door Skyaero op 25 februari 2015 09:25]

De gedachte is dat al die verschillende soorten groene energievoorzieningen elkaar aanvullen en we zo een stabiel netwerk zullen krijgen.

Dat gaat niet lukken. De politiek stuurt de groene energiemarkt met subsidies. De politiek is echter onkundig. Daar zal dus nooit iets goeds uit komen. Het is niet voor niets dat wij geen enkel milieudoel halen in dit land.

Een heleboel instabiele vormen van energieopwekking leveren nog steeds geen stabiel netwerk op. Je hebt meer aan 1 aanbodgerichte energieopwekking i.c.m. energieopslag, dan aan 10 aanbodgerichte energieopwekkingen zonder opslag.

Sommige vormen van energieopwekking zijn gewoon veel te duur, en daar moet je dus helemaal niet aan willen beginnen. Windmolens op zee bijvoorbeeld. Je moet alleen de quick wins pakken.

Hou het simpel en goedkoop, en ga ervoor. Dat zou het motto moeten zijn.

Voorbeeld: leg het land vol met goedkope zonnepanelen, en wek waterstofgas op wanneer er overschot aan energie is. Meer hebben we niet nodig. En dan hoeven we ook niet onze levensstijl aan te passen (wasmachine aanzetten wanneer het jou uitkomt; niet wanneer de stroomprijs laag is).

De alternatieve energie opwekking vergt dusdanig veel ruimte, dat je wel op zee MOET opwekken, ongeacht dat het 20% duurder is. Er is simpelweg niet genoeg ruimte om het alleen op het land te doen. Het land vol leggen met zonnepanelen is NIET voldoende, en vergt absurd grote buffers, omdat er in de winter nauwelijks iets wordt opgewekt.

Alternatief is mogelijk, maar niet met dit soort simplistische prietpraat.

http://www.duurzaambuurten.nl/windenergie/
"Inmiddels kost een kWh windenergie op land 8,8 cent en een kWh windenergie op zee 13,7 eurocent."
Windenergie op zee is dus ongeveer 55% duurder.

Het merendeel van de huizen heeft nog geen zonnepanelen.
Met power 2 gas kan gas voor de winter gemaakt worden.
We kunnen zonneparken aanleggen.
Zonnestroom kost, bij 25 jaar leveren, ongeveer 8 cent per kWh.
Zonnepanelen werken waar wij wonen.
Zonnepanelen veroorzaken geen horizonvervuiling, slagschaduw of geluid en ze hinderen geen vissen, vogels en scheepvaart. Zonnepanelen hebben een langere levensduur, worden steeds goedkoper en het rendement wordt hoger. Windmolens kunnen nauwelijks meer verbeterd worden.

Kortom, m.i. hebben zonnepanelen de toekomst.

En zonnepanelen geven in de winter slechts 10% af van wat ze in de zomer geven, waardoor je enorme buffers moet creeeren die een half jaar kunnen overbrukken. Bij wind energie moet je gemiddeld slechts 6 dagen overbrukken. Dat kostenplaatje moet je óók meenemen bij zonnepanelen. En dan zijn ze plotseling helemaal niet meer zo goedkoop en efficient.
Zolang de zonneenergie een klein aandeel is, kun je het net als buffer gebruiken, maar dat gaat natuurlijk niet meer wanneer je vol op zonnepalen inzet.

In december is de maandopbrengst bij mij 15% t.o.v. de zomer. Er zullen dus inderdaad buffers aangelegd moeten worden. Het energetisch rendement van electrolyse van water is nog laag, maar ik hoop dat dit verbeterd kan worden. Dan kunnen we buffers aanleggen in de vorm van waterstofgas, dat 's winters gebruikt kan worden.

Uiteindelijk zullen we toch naar buffers moeten willen we betrouwbare energievoorziening hebben. En persoonlijk vind ik windmolens gewoon rampendingen.

We moeten een overschot aan zonnepanelen installeren. Maar met de dalende prijzen is dat geen probleem. De transportkosten zijn laag.

Laatst las ik in autoweek een artikel over brandstofcellen. Daar werd als voorbeeld een brandstofcel van 100 kW voor één auto genoemd. Er werd gesteld dat één zo'n brandstofcel bij 100 (!!) huishoudens in de energie kan voorzien.

We kunnen ons veel beter focussen op enkele technieken die daardwerkelijk een toekomst hebben en goedkoop zijn, dan op een ratjetoe aan energievooerzieningen die overleven danzkij subsidie. En windmolens, die hebben gewoon te veel nadelen.

Wij zijn maar een vliegenpoepje op de kaart van Europa. Schotland heeft straks een overcapaciteit aan windenergie, IJsland een overschot aan thermische, Noorwegen een plenty hydrostroom en Duitsland ligt vol met zonnepanelen.

Laat Nederland zich liever richten op de distributie...?

Dat vlekje vliegenpoep mag wel een enorm stuk van de ondiepe Noordzee tot zijn economische zone rekenen.

Ik snap wel dat de overheid een diversiteit wil. Er wordt daarbij vooral aan leveringszekerheid gedacht, geen wind is geen windenergie, geen zon geen zonne-energie. Het gaat dan ook om redundantie van het systeem. Het ene kan het op andere opvangen bij dalen in het aanbod.

De overheid moet ook wel subsidiëren. Volgens Europese regelgeving heeft groene stroom "voorrang" op het net. Wanneer er geen subsidie is, zal de prijs ongelooflijk stijgen.

Zoals ik al zei, veel aanbodgerichte technieken maken m.i. nog geen stabiel net.
Ze moeten inzetten op de goedkoopste groene stroom en op energieopslag.
Neem de windmolens op zee: die stroom is veel te duur. Dat is dus kapitaalvernietiging.
Die 55% die stroomopwekking met windmolens op zee extra kost t.o.v. land, kan beter gebruikt worden om stroom op te slaan in de vorm van waterstof of methaan (power 2 gas). Hiermee kan het (nog) slechte rendement van electrolyse betaald worden.

Op zee is het onderhoud natuurlijk veel en veel lastiger dan op het land. En ja, die dingen hebben ook gewoon jaarlijks onderhoud nodig, net als een auto.

Verder was het noodzakelijk om de scheepvaart routes op de Noordzee aan te passen. Die gingen tot nu toe uit van een redelijk vrije zee. Deze parken zijn echter zeer groot, en precies daar waar momenteel veel schepen voeren. Dat moest dus eerst netjes gereguleerd worden.

Ja, je moet je niet vergissen in wat een enorme uitdaging zo'n park op zee is. Een voormalige klant van mij zat achter dat grote Prinses Amaliawindpark voor de kust van Egmond. Er zijn maar bepaalde vensters per jaar dat je er naar toe kunt varen omdat er hele maanden zijn dat de zee te ruw is. Dat betekent dat je niet de meest moderne turbines kunt gebruiken en je liever kiest voor bewezen modellen die minder onderhoud nodig hebben (maar dus wel iets minder vermogen leveren).

Dan spelen er nog problemen als dat in Nederland het aansluiten van kolen- en kernenergie op het hoofdnet zwaar gesubsidieerd worden met belastinggeld terwijl een windmolenpark de kosten voor de aansluiting zelf moet betalen (en dus terugverdienen). Dat hebben de lobbyisten van de fossiele industrie goed voor elkaar gekregen.

"De gehele fossiele energiesector krijgt ... 5,8 miljard subsidie"

https://zuidholland.groen...rales-stoken-op-subsidies

Ik vraag me nog steeds af waarom er zo gehamerd word op windenergie op het vaste land.

Simpel, de prijs van wind op land is ongeveer de helft van wind op zee per kWh.

http://i.guim.co.uk/stati...ired-power-statio-011.jpg landschapsvervuiling

Het is een mooie ontwikkeling. Alleen had ik een vraag. Hoe kan het dat Duitsland bijna alle daken vol met zonnepanelen heeft en Nederland niet? Als het niet rendabel was voor Duitsers, dan zou de Duitse regering het toch helemaal niet subsidiëren? Ik ben zeer benieuwd naar het kosten en baten plaatje van zonne-energie en windenergie.

Logisch gedacht denk ik bij wind energie aan:

Kosten:
- Aanschaf Windmolen (Materiaal kosten, Ontwerpkosten, Plaatsingskosten)
- Onderhoudskosten
- Landkosten (Huur of koop)

Baten:
- Opgeleverde elektriciteit.


Bij zonne-energie:

Kosten:
- Aanschaf zonnepanelen (Materiaal kosten, Ontwerpkosten, Plaatsingskosten)
- Dak aanschaffen/huren. (Zit meestal bij je huis )
- Minimale onderhoudskosten (Soms met de tuinslang erover spuiten?)

Baten:
- Opgeleverde elektriciteit.


Zijn er concrete en betrouwbare cijfers hoeveel zo'n windmolen en zonnepaneel opleveren?

Duitsland is bezig met het uitfaseren van nucleaire energie. Dit betekent dat Duitsland meer Franse nucleaire energie importeert, meer Russisch gas importeert, meer kolencentrales gebruikt en meer zonne -en windcapaciteit bouwt. De totale kosten van de omschakeling worden geraamd op $1,2 biljoen, waarbij de prijs van electriciteit in vijf jaar tijd met 60% is gestegen (volgens deze bron: power-eng.com, dd 5-2-2015). Bovendien zijn de binnenlandse energieprijzen in Duitsland 48% hoger dan het Europees gemiddelde (ft.com, dd 6-10-2014).

In je kostenraming mis ik twee grote kostenposten: aansluiting op het electriteitsnet en leveringszekerheid. Mbt het tweede punt worden moderne kolen -en nucleaire centrales en gasturbines gebruikt als reserve-capaciteit. In de toekomst zullen hier ook zoutbuffers voor gebruikt gaan worden.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 415735 op 24 februari 2015 12:18]

Duitsland is bezig met het uitfaseren van nucleaire energie. Dit betekent dat Duitsland meer Franse nucleaire energie importeert

Nee, het is eerder andersom.

meer Russisch gas importeert

Nee, want het aandeel gas in de elektriciteitsmix is al jaren hard aan het dalen. Het meeste gas wordt trouwens voor woningverwarming gebruikt, niet voor elektriciteit.

meer kolencentrales gebruikt

Nou niet echt maar kolen zullen zeker nog een poos nodig zijn in de komende jaren onderwijl Duitsland steeds meer kerncentrales sluit.

en meer zonne -en windcapaciteit bouwt

Ja, dat doen ze zeker.

De totale kosten van de omschakeling worden geraamd op $1,2 biljoen

En de baten?

waarbij de prijs van electriciteit in vijf jaar tijd met 60% is gestegen (volgens deze bron: power-eng.com, dd 5-2-2015)

Helaas zijn buitenlanders, en Angelsaksische landen in het bijzonder, slecht geinformeerd over de Duitse Energiewende. De groothandelsprijzen zijn juist steeds lager aan het worden, en zijn zelfs goedkoper dan poster-boy Franrijk, door de toename van veel duurzame capaciteit met zeer lage marginale kosten?

Bovendien zijn de binnenlandse energieprijzen in Duitsland 48% hoger dan het Europees gemiddelde (ft.com, dd 6-10-2014).

Het vergelijken van consumentenprijzen is veel lastiger omdat hier allerlei andere belastingen en heffingen in zitten die niks met opewk prijs en duurzame energie van doen hebben.

In je kostenraming mis ik twee grote kostenposten: aansluiting op het electriteitsnet en leveringszekerheid. Mbt het tweede punt worden moderne kolen -en nucleaire centrales en gasturbines gebruikt als reserve-capaciteit. In de toekomst zullen hier ook zoutbuffers voor gebruikt gaan worden.

Grote energiecentrales hebben ook reserve capaciteit nodig want zodra zo'n joekel onverwacht plotseling van het net valt (en dat gebeurt regelmatig) moet die ook zonder gevolgen opgevangen worden.

[Reactie gewijzigd door styno op 24 februari 2015 17:14]

Weet je wat me nou zo verbaast aan het verhaal dat Duitsland dus qua energieprijs 60% duurder zou zijn geworden: Aldel in Groningen. Ze gaan misschien doorstarten, maar alleen als ze kunnen worden aangesloten aan het duitse grid, want daar is de stroom zo goedkoop.

Lekker belangrijk allemaal die zogenaamde prijzen van energie en hoeveelheid die wordt geimporteerd. Duitsland heeft inderdaad duidelijk gekozen voor uitfaseren van nucleaire energie. Zij dachten: twee rampen in 50 jaar terwijl dat volgens berekeningen eens in de honderddiuzend jaar had moeten gebeuren? Er klopt iets niet aan de berekeningen. Wij nederlanders steken onze kop in het zand en zeggen: De eerste ramp was omdat de russen de centrale verkeerd hebben gebouwd en de tweede kwam door een onvoorziene natuurramp (die centrale zou overigens wel volgens een goed design gebouwd zijn....). Wij hebben onze watersnoodramp al gehad en aardbevingen hebben we alleen in Groningen dus Nederland is wel veilig.

Al die zogenaamde kostenplaatjes zijn leuk en aardig, maar het feit is dat je wat moet doen aan je energie voorziening op een wijze dat het veiliger en groener wordt. Duitsland heeft daar duidelijk voor gekozen en heeft dat gewoon ten uitvoer gebracht. Het resultaat: bij ons gaat Aldel failliet omdat de stroom te duur is en wij sluiten oude kolen centrales omdat we teveeel CO2 uitstoten. Over een paar jaar trekt de energie consumptie aan door de economische groei, maar Borssele 2 is uitgesteld en Borssele 1 loopt op zijn einde, en wat gaan we dan doen? Ik schat dat we dan onze stroom uit Duitsland gaan halen.

In dit jaar (uiterlijk 31 December) zullen we zien of jouw onderbuikgevoelens steek houden, dan gaat namelijk volgens planning de volgende reactor offline want dan is de licentie afgelopen.

Uiteraard: kijk dat de overburen een paar zonnecellen kopen en op hun dak zetten is hun probleem, maar je denkt toch niet echt dat een elektriciteitsproducent vele miljoenen in een windpark stopt, zuiver omdat het de vrouw van de directeur wel een aardig groen idee lijkt?
De geitewollesokkengeneratie deed het wel uit idealisme, maar bouwde de eerste turbines in de garage, bankiers en verzekeringsmaatschappijen hebben daar hele andere ideeën over.... vaak geeft de overheid subsidie, die wordt dan vrolijk in de berekening meegenomen en was in het begin ook nodig. tegenwoordig kun je je afvragen of dat nog het geval is, Engeland werkt b.v. ook met een ander financieringsmodel.

Zeker zijn er betrouwbare gegevens over hoeveel windmolen en zonnepanelen opleveren. Per geïnstalleerde kW vermogen produceren windmolens jaarlijks ongeveer 2000 kWh (2000 'vollasturen') en zonnepanelen 1000 kWh (1000 vollasturen). Mede daardoor zijn windmolens dan ook veel goedkoper dan zonnepanelen, als je kijkt naar de kosten per kWh.

Nadeel van windmolens is dat deze alleen zulke opbrengsten halen als ze groot zijn (> 1MW) en als ze op een windrijke plaats staan (aan de kust of op zee). Zogenaamde 'urban wind mills' werken bijvoorbeeld niet.

Zonnepanelen moeten uiteraard goed zijn geplaatst (op het zuiden gericht en zonder schaduw) maar kunnen onafhankelijk van de grootte van het systeem (1 paneel of 1000) een opbrengst van 1000 kWh per kW halen. Veel beter geschikt dus als lokale opwekking in bebouwde omgeving.

[Reactie gewijzigd door antonboonstra op 24 februari 2015 11:42]

Zeker zijn er betrouwbare gegevens over hoeveel windmolen en zonnepanelen opleveren. Per geïnstalleerde kW vermogen produceren windmolens jaarlijks ongeveer 2000 kWh (2000 'vollasturen') en zonnepanelen 1000 kWh (1000 vollasturen). Mede daardoor zijn windmolens dan ook veel goedkoper dan zonnepanelen, als je kijkt naar de kosten per kWh.

Maar deze cijfers zeggen op zichzelf niks zolang je niet vermeld wat een geïnstalleerde kW voor een windmolen en een PV-installatie kost.

Na enig speurwerk:
PV instalaties kosten ongeveer 1500 euro per kWp.
een 3 MW windmolen kost ongeveer 4.500.000, wat overeenkomt met 1500 euro per kW.

Als jouw bewering klopt zal een windturbine ongeveer twee keer zoveel energie opleveren als een PV-instalatie met dezelfde kostprijs.

Correct, een kleine PV installatie (voor op een woning) kost inderdaad 1500 euro per kW. Grote installaties (zonneweide, boerenschuur etc) liggen rond de 1000 euro per kW, maar hebben hogere operationele kosten (netaansluiting)

Je conclusie weerspiegelt ook in de kostprijs voor de verschillende technologieen. Zo uit mij hoofd:
7 - 9 eurocent voor wind op land
13-14 eurocent voor zonnepanelen
15-18 eurocent voor wind op zee.

Kostprijs elektriciteit uit centrales: 4,5 cent.
Bij saldering krijg je 22 cent. Vandaar dat zonnepanelen op woningen wel uit kunnen (hoewel saldering eigenlijk ook een vorm van subsidie is) en de rest niet.

En dat nog los van de problematiek van de weerstand als gevolg van 'horizonvervuiling' tegen wind op land.

[Reactie gewijzigd door Skyaero op 24 februari 2015 13:05]

In Duitsland, afgaande op de FIT vergoedingen:

6-8,5 Eurocent voor wind op land
10-14 Eurocent voor zonnepanelen (de grote installaties ontvangen geen FIT meer)
10-12 Eurocent voor wind op zee

Kostprijs elektriciteit uit centrales: 4,5 cent.

Dat is natuurlijk exclusief alle financiele- en regelgeving voordelen die de traditionele vormen over de jaren hebben opgebouwd. Als je alleen al de externe kosten meeneemt dat is kolenenergie duurder dan wind op land.

Zet er eens naast kostprijs kolen.

1 metrische ton kolen kost ongeveer 80 dollar op dit moment. Da's omgerekend ongeveer 1 dollarcent per kWh aan kolen.

Afschrijving centrale kun je over 100 jaar spreiden feitelijk gesproken.

Alleen had ik een vraag. Hoe kan het dat Duitsland bijna alle daken vol met zonnepanelen heeft en Nederland niet?

Omdat Nederland te bang is om het te doen.

De overheid durft net niet genoeg subsidie te geven om het echt leuk te maken. De Duitse overheid stimuleert het zoveel dat ze er bijna door in de problemen komen.

Daarnaast zijn zonnepanelen een SUPER investering. Beter dan je geld in een woekerpolis stoppen, op een spaarrekening zetten of een vakantie naar de zon.
De gemiddelde NL-er is te stom om gewoon de investering te doen en blijft klagen over een onbetrouwbare overheid, rendementen die zouden instorten, onvoorziene kosten (inverters) die de pan uit reizen, slimme meters die je 'winst' zouden vernietigen. Maar ook de eeuwenoude dooddoener dat het geld dan 'vastzit' en als dan de 60" TV stuk gaat, dan moet je misschien toch weer een 60" TV kopen in plaats van een 80".

Simpel gezegd is de gemiddelde NL-er te stom om het te doen.

Ik heb in 2013 panelen op mijn dak geplaats.
Kosten waren 4600 euro incl btw voor 2900Wp.
Daar ging een kleine 650 euro subsidie van af en kreeg ik bijna 800 euro aan BTW.

De opbrengst vorig jaar was 2801kWh.

Bij 21 cent per kWh scheelt dat mij 588,- per jaar.

Investering = 4600 minus 1450 = 3150,-
Terugverdientijd bij huidige opbrengst = 3150/588 = 5,35 jaar

Laat het eens een keer minder gaan en dat ik er 6 jaar over doe om de aanschaf terug te verdienen. Dan lach ik mij nog steeds suf als ik vervolgens de volgende 14 jaar gratis energie heb. Voor mij is het de beste investering die ik ooit gedaan heb!

Nu alleen nog hopen dat ze van de salderingsregels af blijven, maar dat zal wel niet want op den duur gaat het ze te veel in de belastingopbrengsten raken.

De salderingsregels zijn natuurlijk gewoon een andere extra vorm van subsidie. Goed om mensen zo ver te krijgen om zonnepanelen aan te schaffen, maar op de lange duur is dat onhoudbaar en ongewenst.

Op zich heb ik er geen bezwaar tegen als ze wat aan het salderen doen, maar dan moeten ze dat op alle vlakken aan pakken. Je kan het niet verkopen dat grootschalige producenten van groene energie subsidie opstrijken terwijl ik slechts de kale energieprijs terug krijg op het moment dat ik aan het net terug lever.

Persoonlijk ben ik er een voorstander van dat je de accu van je auto als opslagmiddel kan gaan gebruiken, maar overdag wanneer de zon schijnt ben ik niet thuis, maar aan het werk. Als ze het mogelijk zouden maken om voor de meter te salderen, zou het een prachtige oplossing zijn. Dat wil zeggen dat wat ik thuis aan het net teruglever, maar op mijn werk in de auto stop van elkaar afgetrokken kan worden. Uiteraard zouden er dan wel wat netwerkkosten in rekening gebracht kunnen worden. Stel dat salderen afgeschaft wordt, dan pomp ik aan de een kant ongesubsideerd en benadeeld tov andere producenten energie het net op, dat levert me circa 5 cent per kWh op. Vervolgens trek ik 50km verderop die zelfde energie uit het net en betaal ik 21 cent per kWh. Los dit probleem op en je hoort mij niet meer over het salderen.

Hiermee pak je niet alleen het feit dat je subsidie geeft aan, maar stimuleer je gelijktijdig de aanschaf van een opslagmedium voor overschot aan energie waardoor je pieken en dalen op het net op kunt vangen.

Het zal mij overigens niet verbazen als mijn leverancier mijn productie overschot wel gesubsidieerd mag doorverkopen. Weet iemand hoe dat zit?

[Reactie gewijzigd door osluis op 24 februari 2015 18:55]

Grappig detail in deze grafiek: er wordt dus niet meer hernieuwbare energie gebruikt; louter de samenstelling van wat gebruikt wordt is veranderd. In plaats van Biomassa zijn we dus meer Wind en Zon gaan gebruiken.

Dan kan je je dus afvragen: is de groei van windenergie een gevolg van het feit dat we dit meer willen, of omdat dit noodzakelijk was als vervanger van de biomassa?

We zijn dus niet groener geworden; enkel een iets ander tintje groen

Biomassa heeft een vieze bijsmaak.
Deze wordt grotendeels geïmporteerd uit het het buitenland en vervolgens bijvoorbeeld gemengd met afval om energie op te wekken. Voorbeelden zijn mais en palmolie en voor veel werelddelen is dat primair voedsel.

Theoretisch zouden we al een paar stappen verder moeten zijn en ook alleen de restproducten gebruiken,
alleen wordt het nog steeds in pure vorm gebruikt.

Biomassa heeft een vieze bijsmaak.
Deze wordt grotendeels geïmporteerd uit het het buitenland en vervolgens bijvoorbeeld gemengd met afval om energie op te wekken. Voorbeelden zijn mais en palmolie en voor veel werelddelen is dat primair voedsel.

Mais en palmolie verbranden voor energie? Zal vast wel eens voorgekomen zijn maar dat is dan een grote uitzondering. Mais en palmolie zijn veel te duur als brandstof.

Wat er precies wordt gebruikt voor biomassa weet ik niet, maar er zijn wel verschillende studies die de productie van biobrandstoffen aanwijst als een oorzaak voor stijgende voedselprijzen, met alle gevolgen van dien voor mensen in ontwikkelingslanden.

http://www.europa-nu.nl/i.../stijgende_voedselprijzen
http://www.oxfamnovib.nl/...wt-voor-biobrandstof.html

Dat is een nare eigenschap van de eerste en tweede generatie biomassa maar dat zou bij de derde generatie opgelost moeten zijn (dan worden vooral algen gebruikt).

Belangrijk is wel om te bedenken dat vrijwel elke vorm van energieopwek een reeks aan humanitaire en ecologische nadelen heeft. Het beste (en veelal goedkoopste) is dan ook om minder energie te gebruiken.

Mogelijk is hij/zij in de war met bio-ethanol, wat flink gepushed wordt omdat het 'groen' is (ha), wordt gemengd met normale uit olie gewonnen benzine, etc. Maar dat gaat allemaal ten koste van lappen regenwoud en voedselproductie (want het is voedsel).

Er wordt echt hectares palmolie en mais gekocht.

De mais wordt gewoon in zijn geheel gebruikt,
een deel voor de alcohol, sommigen landen gebruiken het puur, anderen mengen het met benzine, de reststoffen worden verbrandt want dat is biomassa.
Palmolie wordt ook gebruikt om te verbranden in centrales en als biodiesel.

Edit; linkje
http://www.nu.nl/economie...molie-in-benzinetank.html

@worldcitizen
Palmolie wordt in Azië gebruikt als vet om onder andere mee te bakken, frituren. Hier in westen komt het ook terug in veel producten als vervanging van oa boter.

Prijs is heel grillig,
http://www.indexmundi.com...odity=palm-oil&months=120
en houd verband met brandstoffen. Lokale bevolking die weinig alternatieven kan betalen, kunnen hier niet tegenop.

[Reactie gewijzigd door Iblies op 24 februari 2015 13:35]

Met de toenemende wereldbevolking zal biomassa concurreren met de toenemende vraag naar voedsel.
Ook worden er voor de biomassaproductie veel bossen en tropische regenwouden gekapt, die belangrijk zijn in de CO2 regulatie. Het is maar de vraag in hoeverre biomassa een duurzame energiebron is.

Edit: met name de ontginning van tropische venen voor productie van biomassa is schadelijk. Veen slaat enorm veel koolstof op en ontginning zorgt voor release van koolstof in de atmosfeer. http://www.grida.no/publi...atural-fix/page/3725.aspx

Geschatte tijd voordat biodiesel een nuttig effect heeft:
- ontginning tropische venen: 420 jaar
- ontginning tropische regenwouden: 320 jaar
- ontginning prairie voor productie mais: 93 jaar

[Reactie gewijzigd door Sjurm op 24 februari 2015 17:12]

De prijs van de goedkopste voedsel is ondertussen wel factor 4 duurder geworden afgelopen 15 jaar.

@worldcitizen
Palmolie wordt in Azië gebruikt als vet om onder andere mee te bakken, frituren. Hier in westen komt het ook terug in veel producten als vervanging van oa boter.

Dat klopt, maar dat maakt het in tegenstelling tot bijvoorbeeld Mais geen primair voedsel wat @Iblies suggereerde.

Tevens wordt er steeds meer van aangeplant puur als biomassa.
Ga voor de aardigheid eens naar Sarawak en Sabah op Borneo's Maleisië dan zie je hoe treurig het uitziet met het oerwoud door de palmolie teelt.

Of in Kuala Gandah Elephant Sanctuary op West-Maleisie waar olifanten terecht komen die geen thuis meer hebben. Af en toe met een missend deel van de poot omdat ze ik een klem van een palmolie eigenaar gezeten hebben.

En niet een link wat vermoedelijk met je kan gebeuren als je je tegen zoiets verzet.
Zwitserse Activist Bruno Manser

Het drijft juist de prijzen omhoog en wordt juist grootschalig gebruikt.
Corn is the main feedstock used for producing ethanol fuel in the United States.

Ze verbranden in USA ongeveer 50% van het verbouwde voedsel voor bio-fuel.

Biomassa heeft een vieze bijsmaak.
Deze wordt grotendeels geïmporteerd uit het het buitenland en vervolgens bijvoorbeeld gemengd met afval om energie op te wekken. Voorbeelden zijn mais en palmolie en voor veel werelddelen is dat primair voedsel.

Dat klopt en daarboven op komen de energie die voor raffinage en de transport gebruikt worden.

Palm olie is geen primair voedsel. Palmolie is de grootse reden waarom in Maleisië en Indonesië Oerwoud gekapt wordt.
Zie deze links:
Shampoo met een luchtje
Keurmerk duurzame palmolie in praktijk waardeloos

Theoretisch zouden we al een paar stappen verder moeten zijn en ook alleen de restproducten gebruiken,
alleen wordt het nog steeds in pure vorm gebruikt.

IMO zou biomassa helemaal niet gebruikt moeten worden. Dit kun je beter composteren en de biogassen opvangen en de rest voor bemesting gebruiken i.p.v. meer energie verslindend kunstmest.

Bij biomassa wordt alleen de koolstofgebonden energie gebruikt, de mineralen en elementen die nodig zijn voor bemesting blijven aanwezig in de slurry die er na vergisting weer uit komt. Het restproduct is dan ook weer prima te gebruiken als kunstmest.

Bij biomassa wordt alleen de koolstofgebonden energie gebruikt, de mineralen en elementen die nodig zijn voor bemesting blijven aanwezig in de slurry die er na vergisting weer uit komt. Het restproduct is dan ook weer prima te gebruiken als kunstmest.

Ik heb hier heel erg mijn twijfels over.
Als het in een open vuur verbrand zou worden dan zou ik het nog enigszins geloven. Maar Biomassa wordt op een veel hogere temperatuur verbrand, vergelijkbaar met een verbrandingsoven, waardoor er nagenoeg niets meer overblijft.

Tevens zijn de vezels e.d. goed voor bodem om water vast te houden.

En de Biomassa komt vaak uit landen zoals Brazilië, ga de overblijfselen dan nog ene keer terug verschepen naar het land van herkomst. Omdat ze daar de bemesting missen?

En t.a.v. vergassen had ik het volgende al gezegd:

Dit kun je beter composteren en de biogassen opvangen en de rest voor bemesting gebruiken i.p.v. meer energie verslindend kunstmest.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 112442 op 24 februari 2015 17:17]

Ik meende dat de meeste biomassa wordt vergist en dat gebeurt bij temperaturen rond de 30C, dat is waar ik op doelde. Maar ik kan me vergissen, als we het hebben over houtstook, of biomassa bijstook in kolencentrales, dan ben ik het met je eens.

Aanvulling:
Technologisch is het in ieder geval mogelijk om de meeste mineralen e.d. uit de biomassa te halen voordat het de oven in gaat. Geen idee of het in de praktijk veelvuldig toegepast wordt.

[Reactie gewijzigd door styno op 24 februari 2015 17:27]

Vuilverbrandingscentrales mogen hun energie sowieso voor een bepaald percentage als "groen" verkopen, namelijk het percentage GFT-afval in het huisvuil.

We zijn dus niet groener geworden; enkel een iets ander tintje groen

Biomassa kwam soms per schip uit Brazillie om hier opgestookt te worden, omdat dat "goedkoper" was dan biomassa van hier.
Bij biomassa verdwijenen veel andere nutrienten uit de bodem, "meststoffen" die eerst lokaal op de bodem bleven een daar de boel gingen bemesten, worden nu ingezameld en centraal verstookt, dus heeft de bodem waar de biomassa vandaan komt minder natuurlijke mest.

Daarop gelet, lijkt mij windenergie wel groener dan biomassa.

Biomassa zijn ook de gasvergisters die daar een gas-turbine op laten draaien.

De val van biomassa vindt een beetje vreemd is daar een verklaring voor?


Ps: Die gasvergisters geven ook 'aardgas' waardige opwekking, wat je dus zo kunt doorgeven.

Ik weet van de biomassa centrale in Cuijk dat deze is uitgezet aangezien houtsnippers te duur werden. En dat terwijl er een houtzagerij als bedrijf naast de biomassa centrale staat. Maar ja, de subsidiekraan werd dichtgedraaid.
Ze willen gaan overschakelen naar een ander soort biomassa en vanaf deze zomer daarmee weer gaan draaien. Als ik het goed herinner plantaardig afval van de boeren in de omgeving.
Wellicht bij andere biomassa centrales ook zoiets.

[Reactie gewijzigd door DB LucF op 24 februari 2015 14:25]

Biomassa verbranden is ook zo dom.
Vergas het en verbrand dat, of waardeer het op naar 'aardgas'

Houtsnippers hebben dan ook meer bruikbare functies dan vergisting, bijvoorbeeld voor gebruik in spaanplaat/mdf of voor de productie van pellets/briketten die je in een houtkachel kan gebruiken. Door die concurrentie snap ik wel dat houtsnippers te duur zijn voor vergisting.

Biomassa zijn ook de gasvergisters die daar een gas-turbine op laten draaien.

De val van biomassa vindt een beetje vreemd is daar een verklaring voor?

Ik verwacht dat dat met palmolie te maken heeft.
Netto is dat helemaal niet groen.
Mogelijk nog milieuvervuilender dan fossiele brandstof.
Er wordt oerwoud voor gekapt dat waarschijnlijk een veel hoger O2 rendement heeft dan een palmboom en er wordt extreem veel gif op gebruikt. Mens en dier worden er door verdreven.

Grappig detail in deze grafiek: er wordt dus niet meer hernieuwbare energie gebruikt; louter de samenstelling van wat gebruikt wordt is veranderd. In plaats van Biomassa zijn we dus meer Wind en Zon gaan gebruiken.

Dat mag je niet zomaar zeggen zonder er een grafiek van totaal gebruik naast te zetten. Als we in 2014 meer zijn gaan verbruiken zakt het percentage groen wellicht.

Maar als je het cbs artikel erbij pakt blijkt dat je toevallig gelijk hebt:

De totale productie van hernieuwbare elektriciteit in 2014 was 11,7 miljard kWh, net iets minder dan in 2013. Het is het vijfde achtereenvolgende jaar dat de productie van hernieuwbare elektriciteit schommelt rond 10 procent van het verbruik.

Hij heeft sowieso gelijk, hij zegt namelijk niet 'percentueel meer' hij zegt simpelweg 'meer' en hij legt dus geen relatie met het totale energieverbruik.

Zonder er een welles-nietes van te maken ...

hij zegt niet 'percentueel meer', hij zegt simpelweg 'meer' en hij legt dus geen relatie met het totale energieverbruik.

Dat is juist het probleem. Hij schat de grafiek niet op waarde. De stelling "er wordt dus niet meer hernieuwbare energie gebruikt; louter de samenstelling van wat gebruikt wordt is veranderd" is niet uit de grafiek af te leiden, en wel om de reden die Dorank aangeeft.

De groei van windenergie reageert natuurlijk niet op het teruglopen van biomassa. Het grootste deel van de windenergiegroei komt van grote (offshore) parken en dat heb je niet zo een-twee-drie opgetuigd. Het zal eerder toeval zijn dat de groei van de een samenvalt met de daling van de ander.

Yep, biomassa installaties worden meestal gebouwd in opdracht van individuele boeren, terwijl windparken op zee gebouwd worden door grote multinational energiebedrijven. Die twee coordineren zo'n verschuiving niet rechtstreek met elkaar

50 shades of Green...

Waar ligt nou het omslagpunt van de energie die in een windmolen gestoken wordt tijdens productie en het daadwerkelijk groen produceren van energie? Je hoort zoveel verhalen en leest zoveel onderzoeken van voor- en tegenstanders van windenergie.

http://exploringgreentech...advantages-of-wind-power/

In fact, a modern wind turbine will reach its ‘break even’ point just 8 months after installation. This means that a turbine will produce enough clean power in 8 months to counteract the carbon footprint of its construction.

Dat is niet het grootste probleem van windmolens. Het grootste probleem is dat het niet altijd waait en dus altijd een groot deel aan andere energiebronnen in reserve moet houden om de fluctuerende opbrengst te compenseren. Brengt hele nieuwe uitdagingen voor het elektra net. In Duitsland zijn al periodes geweest met negatieve prijzen om meer verbruik aan te moedigen bij de grootverbruikers. Er was namelijk teveel aanbod van zonne en windenergie (http://energytransition.d...es-negative-over-weekend/).

Precies. Verder moet er ook rekening gehouden worden met toenemende kosten naarmate het aandeel van variable energiebronnen (wind/zon) stijgt. Dit komt door de extra kosten die nodig zijn voor 'grid-balancing' en voor overproductie als er te weinig vraag is. (artikel)

Wind- en zonne-energie zijn niet dé oplossing voor het energieprobleem, hooguit een deel van de oplossing. Uitdagingen liggen in betere intergratie van het Europese grid, maar ook in het slimmer maken van het grid (smart grids). Ook moet het energiesysteem meer aanbodgericht worden in plaats van vraaggericht, bijv. door apparaten slimmer gebruik te laten maken van de variable kosten van energie.

Ook moet er meer onderzoek gedaan worden naar duurzame alternatieven voor de huidige fossiele centrales die voorzien in de baseload, zoals geothermische opwekking, getijden, etc.

Jammer dat die studie ook niet naar andere vormen van opwek kijkt voor een berekening van de 'system LCOE'. Dat in die studie wind energie duurder wordt om de gemiste opbrengsten van gascentrales te compenseren komt ook een beetje raar op mij over. Straks moet ik mijn energieleverancier nog compenseren omdat ik een gloeilamp vervangen heb door een LED-lamp. Het lijkt ook vernieuwingen in regelgeving te negeren die er voor zorgt dat variabele bronnen als wind- en zon- steeds meer kostbare grinddiensten gaan leveren waardoor minder grid-expansie en reserve capaciteit nodig is.

Edit:
Ik vind hun definitie van 'System LCOE' wel een beetje arbitrair: "LCOE are the full
life-cycle costs (fixed and variable) of a power generating technology per unit of electricity (MWh). "
Het bevat dus alles waar traditiionele centrales goed in zijn maar niet waar duurzame energie goed in is: reduceren van piektarieven en het voorkomen van externe kosten. Gelukkig geven de auteurs dit ook toe:

Note that in this paper we assume perfect markets because then the market and social planner solutions coincide. We apply this as a “reference case” because we want to contribute to understanding the fundamental economics of variable renewables and evaluate their economic costs from a system perspective. Admittedly, many distortions lead to deviations from this benchmark, like market power, information asymmetries and externalities.

Laten die externaliteiten nu enorme kosten zijn voor bijv. kolencentrales.

[Reactie gewijzigd door styno op 24 februari 2015 18:27]

Dit raport van het IPCC geeft wel een gedegen vergelijking tussen LCOE van verschillende renewables: http://srren.ipcc-wg3.de/report/IPCC_SRREN_Full_Report.pdf

Verder ben ik het met je eens dat het misschien niet geheel eerlijk is om de gemiste opbrengsten van fossiele centrales volledig bij de windenergie te leggen. Aan de andere kant kan je de kosten van de toenemende variabiliteit van het energieaanbod ook niet geheel leggen bij de centrales die voorzien in baseload.

Het klopt dat in de kosten van fossiele brandstoffen de zogenaamde externaliteiten niet worden meegenomen. Hier een aardige schatting voor kolen :http://onlinelibrary.wile...userIsAuthenticated=false

Daarom is voor Nederland gas nog redelijk schoon en goedkoop in vergelijking met kolen. Alleen heb je dan natuurlijk nog het probleem met het slochteren veld.

Dit raport van het IPCC geeft wel een gedegen vergelijking tussen LCOE van verschillende renewables: http://srren.ipcc-wg3.de/report/IPCC_SRREN_Full_Report.pdf

Zo zie je maar hoe snel het kan gaan met technologie, de data voor o.a. zonneenergie uit 2007 is inmiddels hopeloos verouderd (tabel 10.28)

Verder ben ik het met je eens dat het misschien niet geheel eerlijk is om de gemiste opbrengsten van fossiele centrales volledig bij de windenergie te leggen. Aan de andere kant kan je de kosten van de toenemende variabiliteit van het energieaanbod ook niet geheel leggen bij de centrales die voorzien in baseload.

Maar een nieuwe kolencentrale hoeft toch ook niet gascentrales te compenseren voor het lagere aantal vollasturen door de verschuiving in de merit order? Waarom wind dan wel?

Laten we eerst eens een level playing field maken waarbij de traditionele vormen van opwek de werkelijke maatschappelijk kosten betaalen voordat we wind energie laten opdraaien voor het minder aantal vollasturen van een gascentrale.

Eens. Maar ook met een level-playing field en zonder fossiele opwek zijn er kosten voor opslag en kosten voor het lagere aantal vollasturen van meer flexibele systemen.

Voor de LCOE zijn de rapporten van de EIA en Lazardd actueler.

Inderdaad mooi te zien hoe de kosten van wind en zon zijn afgenomen. Wel een enorm verschil tussen percentage vollasturen van dispatchable (geothermie 92%) en non-dispatachable energy (zon/wind 25%-35%).

[Reactie gewijzigd door jon86 op 24 februari 2015 20:54]

Getijden en geotherisch is utopie. Dat is absoluut geen alternatief voor zon en wind. De variabiliteit van zon en wind zul je helaas moeten opwekken door de vraag te varieren, en door buffers te creeeren.

Dat is wel erg kort door de bocht. Ik claim nergens dat geothermie of getijden dé oplossing zijn. Ik stelde dat er naast wind en zon ook nog andere renewables zijn. Wat wel en niet haalbaar is sterk afhankelijk van de locatie. Getijden heb je natuurlijk alleen aan de kust.

In landen met vulkanische gebieden is geothermische opwekking van elektriciteit geen utopie maar gewoon de realiteit (IJsland, Italië, Nieuw Zeeland, etc.).

In niet-vulkanische gebieden staat geothermische opwekking van elektriciteit nog in de kinderschoenen, maar door de ontwikkelingen van binaire systemen (Rankine en Kalina) wordt het ook op plaatsten met een lagere geothermische gradient mogelijk: http://www.geothermal-energy-journal.com/content/1/1/4#sec1

Het grootste deel van de globale energieconsumptie wordt vebruikt voor warmte (of koeling) en daar kunnen ondiepe (warmte-koude opslag) en diepe (verwarming van kassen) geothermische systemen zeer zeker een grotere rol in spelen.

Maar dat soort "problemen" stimuleren wel een slimmer energieverbruik. Zeker met de komst van elektrische auto's waarbij het niet zoveel boeit of ze om 18 uur beginnen te laden of pas na middernacht, kun je de pieken eruit filteren met dingen die niet kritisch zijn qua moment waarop ze energie verbruiken. Denk ook aan een vaatwasser die prima 's nachts kan draaien, als er weinig stroomverbruik is.

Niettemin zijn de uitdagingen groot voor het opvangen van dips als de wind (of zon) wegvalt. In een windstille nacht heb je ook energie nodig, dus naast zon, wind en water zijn er nog andere, liefst schone, bronnen nodig die snel genoeg kunnen bijschakelen om de dips op te vangen.

Er was namelijk teveel aanbod van zonne en windenergie

Een teveel aan zonne en windenergie? Terwijl er nog geen moment is geweest waarop zon- en wind meer dan 100% van de elektriciteitsvraag opwekte? Dat is een rare conclusie die je trekt uit dat artikel.

Wat het artikel zegt is dat een deel van de energiecentrales niet flexibel genoeg is om te voldoen aan momenten met weinig vraag naar fossiele/kern energie. Die centrales kiezen ervoor om op die momenten hun stroom tegen een negatieve prijs te verkopen i.p.v. nog verder terug te regelen.

Vergeet niet dat duurzame energie zoals zon en wind wettelijk voorrang heeft op het net en dus dat de rest van de opwekcapaciteit alleen maar de gaten mag opvullen.

Volgens mij was Nederland beter af geweest wanneer al het budget voor Windmolens in het beter isoleren van huizen i.c.m. zonnepanelen was gestoken. Daarnaast zie je in gebieden met windmolens ook gigantisch veel wkk's verschijnen die enorm veel gas verslinden. Blijf het beetje een rare verhouding vinden - investeren in *kuch* 'groene' energie terwijl nog honderdtallen gas verslindende apparaten per jaar erbij komen.

[Reactie gewijzigd door AOC op 24 februari 2015 11:26]

Hoe laad je je auto op met een goed geïsoleerd huis of hoe voorzie je de elektrische apparatuur in huis van stroom met een betere isolatie? Groene energie is veelzijdiger dan het beter isoleren. Bovendien is het beter isoleren iets wat sowieso gebeurt en wat lastig is toe te passen bij bestaande bouw. Natuurlijk kun je de spouwmuurisolatie aanpakken of je dak beter isoleren of isolatie in je kruipruimte aanbrengen, maar het effect van een stel zonnepanelen op je dak of een windmolen op een dijk is veel groter en je kunt er meer mee

Daarom worden beide maatregelen genomen: de EPC van woningen daalt steeds verder, waardoor huizen energiezuiniger worden. Het zou geweldig zijn als we op enig moment volledig onafhankelijk worden van gas en olie, maar zover zijn we nog lang niet.

Groene energie is een betere weg omdat het de enige route is voor onafhankelijkheid van olie. Goed isoleren van huizen reduceert de afhankelijkheid van olie totaal niet.

Het reduceert de afname van gas, dus daarvan wordt een huishouden wel meer onafhankelijk.

De Nederlandse centrales stoken met name op gas, niet op olie.

Dus ik weet niet waar je het over hebt Relief2009.

Mijn keuze is dat overigens niet geweest. Den Haag zag gas als ideale energiebron boven kolen en kernenergie, daar je midner CO2 output met gas genereert dan met kolen voor dezelfde hoeveelheid megawattuur.

Ik had liever een kerncentrale gezien. Den Haag heeft echter te veel getreuzeld.

Je hebt beslist een punt: ook de isolatie e.d. moet verder worden aangepakt. hoezo zijn er auto's op de weg die meer dan 10l benzine per 100 km gebruiken, terwijl het record bij 0.1 l/100 km ligt (goed: geen auto waarmee je graag de weg op zou gaan... maar toch)?
Maar het is niet of/of maar en/en: we moeten fors beter isoleren en daar zijn in Duitsland uitgebreide programma's voor gaat wellicht net zoveel subsidie in om als in de wind, en we moeten aan de wind & zon & water & geboortebeperking.... dan kunnen we het wellicht nog redden!

Ik zie windenergie niet echt als de aangewezen langetermijn oplossing. Ik denk dat dit is weggelegd voor kernfusie i.c.m. solar. Een electriciteitsvoorziening puur en alleen draaiend op renewables zoals wind en zonneenergie is een utopie.

Voor de korte en middellange termijn zou ik vooral inzetten op het verbeteren van efficiëntie van kolencentrales, in de vorm van CO2 opslag, vergassing etc.

Een electriciteitsvoorziening puur en alleen draaiend op renewables zoals wind en zonneenergie is een utopie.

20 jaar geleden werden nog advertenties in de krant geplaatst met daarin de claim dat meer dan 1% duurzame energie uit wind onmogelijk was. Ondertussen zijn er diverse landen, waaronder het traagste jongetje in de klas Nederland, dat (ruim) boven de 10% zit.

Er zijn diverse wetenschappelijke studies die dit hebben onderzocht waaruit telkens blijkt dat 100% wel degelijk mogeijk is.

Alleen je laatste zin zou een reactie zijn op mijn statement. Daarbij geef je zelf aan dat het om een studie gaat.

Waar ik eigenlijk op doel is dat je dit in de praktijk ook niet moet willen. Met name vanwege het feit dat je afhankelijk bent van de natuur. Dit geeft onzekerheid. Je kunt namelijk de stroomvoorziening nooit 100% garanderen. Hierdoor zullen er altijd instanties/bedrijven/overheden zijn die een backup (lees: stabiele stroomvoorziening) wensen.

Alleen je laatste zin zou een reactie zijn op mijn statement.

Dat vind ik niet, in elk stadium van ontwikkeling zijn er mensen die roepen dat meer niet kan om [vul maar in] reden. Daar vind ik: "100% kan niet want [vul maar in]" ook bij passen.

Daarbij geef je zelf aan dat het om een studie gaat.

Natuurlijk. Omdat nog niemand zo ver is om het in de praktijk daadwerkelijk te bewijzen.

Waar ik eigenlijk op doel is dat je dit in de praktijk ook niet moet willen.

Natuurlijk wel.

Met name vanwege het feit dat je afhankelijk bent van de natuur. Dit geeft onzekerheid. Je kunt namelijk de stroomvoorziening nooit 100% garanderen. Hierdoor zullen er altijd instanties/bedrijven/overheden zijn die een backup (lees: stabiele stroomvoorziening) wensen.

We zijn elke dag al afhankelijk van de natuur. En om verrassingen te voorkomen bouwen we zekerheden, backups en diversificatie in. Er zijn zat studies (voorbeeldje) die tot de conclusie komen dat het kan, waarom zou het dan niet kunnen?

Trouwens, een 100% stroomvoorziening wordt nu ook niet gegarandeerd. Zelfs in Nederland moet je rekening houden met gemiddeld enkele minuten uitval per jaar.

Vanwege de variabiliteit van wind en zon, zul je altijd moeten bufferen. Maar daarvoor zijn uitstekende oplossingen.
Het is niet makkelijk, maar het is wel degelijk mogelijk om fossiele brandstoffen compleet uit te sluiten. Daarvoor moeten dan wel de handen uit de mouwen want het vergt veel investeringen.

Hier is een serieuze optie: http://www.withouthotair.com/c28/page_215.shtml

Het kan dus wel degelijk... maar niet als je bij het zien van iedere windmolen gaat klagen.

Hoe zit het met de zogenaamde "Blauwe Energie", dit is het opwekken van electriciteit m.b.t. van het (osmotisch) verschil tussen zout en zoet water? Gezien het praktisch naast elkaar liggen van ons IJsselmeer/Zuiderzee met zoet/brak water en de Noordzee met zout water, zou dit toch ook een goede optie moeten kunnen zijn ?

Edit: typo

[Reactie gewijzigd door Hanzo op 24 februari 2015 11:50]

Daar was laatst een nieuws item over hier, staat nog in de kinderschoenen:

nieuws: Proefcentrale in Afsluitdijk haalt energie uit verschil in zoutgehalte

Bedankt voor de link, dat heb ik de vorige keer niet kunnen lezen door omstandigheden hier.
Zoals daar geoppert wordt blijkt het allemaal nog niet erg efficient ... maar datzelfde heeft men in ieder ontwikkelstadium met alles .... voor de windmolens probeert men nu ook gekoelde magneten uit ... dat was er in het begin ook niet en ook dat staat aan het begin van de ontwikkeling ...

Met deze snelheid worden de doelen nooit gehaald...

Nederland begint dan ook steeds verder achter te lopen met haar lafhartige beleid. Zelfs het conservatieve Verenigd Koninkrijk met een hoop eigen olie, een sloot kolen- en kerncentrales en een sterke fossiele industrie heeft Nederland inmiddels ingehaald. Om over Noorwegen, Denemarken, Duitsland, Spanje etc. nog maar te zwijgen.

Het VK heeft alleen in 2014 al 800 MW aan nieuwe windturbines in gebruik genomen en met de aankondiging van de 2.4 GW Dogger Bank Creyke Beck (in z'n eentje goed voor 2.5% van de totale electriciteitsbehoefte van het hele VK) vorige week staan ze nog maar aan het begin van hun uitrol van offshore windparken.

Ondertussen wordt Nederland alleen maar afhankelijker van geïmporteerd gas...

[Reactie gewijzigd door Maurits van Baerle op 24 februari 2015 12:33]

Ik heb nog steeds de valse hoop dat de verbeteringen in de productie processen van zonnepanelen die al ruim 3 jaar geleden zijn ontwikkeld de prijs van die panelen eindelijk eens halveert en de opbrengst verder verhoogd.

Helaas is dat inderdaad een beetje valse hoop. Van een opgeleverde installatie bedraagt de kostenpost panelen ca 40 procent van het totaal. Natuurlijk is dat slechts een indicatie, installaties verschillen. Maar als de prijs van de panelen halveert dan nog heb je ca 80 procent van de totale prijs van een installatie over.

Kijk je naar een paneel dan bestaat dat uit de cellen, het glas, een aluminium rand en de aansluitpunten. Ook hier geldt weer dat de cellen weliswaar een grote post zijn, maar niet het enige.

Nou hopen maar dat het hard waait dan op 20 maart
Elektriciteitsbedrijven vrezen zonsverduistering

Zoals je ziet is dat maar 0,71% van totaal opgewekte elektriciteit in Nederland (i.c.m. water wat ongeveer 0.08%). Dat valt wel te overbruggen..