Sommige lezers zien het al boven in hun telefoonscherm staan: het 5G-icoontje. Deze nieuwe generatie van mobiele datacommunicatie belooft een hogere datasnelheid, lagere latency en een grotere capaciteit dan 4G. De huidige 5G-abonnees zullen daar echter op dit moment weinig van merken. Naarmate de backbone van de providers overgaat op 5G-hardware, zal het wel een stukje sneller worden, maar voor de échte snelheidswinst zijn andere frequenties nodig. Vooral de frequenties in de 3,5GHz-band worden als belangrijk gezien, maar die band is al in gebruik door een bedrijf dat zegt er niet op de korte termijn mee te kunnen stoppen. Het conflict daarover leidde zelfs tot een rechtszaak tussen die gebruiker en de Nederlandse overheid.
Het ministerie van Economische Zaken wil in het eerste kwartaal van 2022 de frequenties binnen de 3,5GHz-band veilen voor mobiel gebruik. Op 1 september moeten de providers hun zo verworven 3,5GHz-frequenties kunnen inzetten voor 5G. De bedrijven en organisaties die nu de 3,5GHz-band gebruiken, moeten daar straks mee stoppen of binnen de band plaatsmaken voor de providers. Voor de meeste bedrijven en organisaties die nu de 3,5GHz-band gebruiken, is een oplossing gevonden. Een van die gebruikers is alleen niet zo tevreden met wat het ministerie heeft voorgesteld. Het gaat om Inmarsat, een Brits satellietcommunicatiebedrijf dat wereldwijd satellietverbindingen levert aan de scheepvaart, militairen, luchtvaartmaatschappijen en andere organisaties. In het Friese Burum heeft Inmarsat schotels staan voor onder meer noodcommunicatie met zeeschepen. Het ministerie wil dat dit bedrijf in Nederland stopt met het gebruiken van de 3,5GHz-band en dus de noodcommunicatieschotels naar het buitenland verhuist. Als reactie hierop stapte Inmarsat in maart naar de rechter.
Om te begrijpen waarom de twee partijen elkaar voor de rechter gaan zien, is het belangrijk om iets meer te weten over de 3,5GHz-band. Deze loopt van 3400 tot 3800MHz en wordt nu dagelijks gebruikt door allerlei bedrijven en organisaties, denk aan lokale aanbieders zoals luchthavens en zeehavens, maar voor dit verhaal zijn de satellietverbindingen het belangrijkst. In Burum staan satellietgrondstations die nu de 3,5GHz-band gebruiken om te communiceren met satellieten. Onder meer de inlichtingendiensten AIVD en MIVD hebben daar satellietschotels staan die de 3,5GHz-band gebruiken. Deze schotels verhuizen naar het buitenland; naar welk land is nog niet bekend.
Grutte Earen
Inmarsat is echter niet van plan om de satellietstations te verhuizen uit Grutte Earen, zoals het grondstationpark ook heet. Het Britse bedrijf gebruikt de schotels nu voor communicatiediensten die het aan overheden, militaire organisaties, hulpinstanties, mediabedrijven en andere ondernemingen levert. Het gaat hierbij om communicatiediensten in afgelegen gebieden of in gebieden waar geen ander betrouwbaar communicatienetwerk beschikbaar is.
Een video van Inmarsat over een nieuw satellietgrondstation dat in 2020 is geplaatst
Onder die communicatiediensten valt het Global Maritime Distress and Safety System, of Gmdss. Deze dienst verzorgt maritiem nood- en spoedverkeer via satellieten. Via de Grutte Earen-schotels verzorgt Inmarsat naar eigen zeggen tussen de 40 en 50 procent van alle noodoproepen op zee. Het gaat om een deel van de Atlantische en Indische Oceaan, waar 45.000 schepen aan Gmdss gekoppeld zouden zijn. In 2020 waren er 164 meldingen via Burum. Volgens Inmarsat gaat het hierbij om 'levensreddende communicatie' die door het bedrijf gratis wordt aangeboden.
Essentiële communicatie
Essentiële communicatie, zegt staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken en Klimaat in een Kamerbrief. In diezelfde Kamerbrief zegt Keijzer echter ook dat Inmarsat die diensten volgend jaar niet meer mag leveren vanuit Burum, vanwege 5G. Inmarsat gebruikt namelijk een deel van de 3,5GHz-band, het blok van 3550 tot 3650MHz, voor het satellietverkeer. Hierin heeft Inmarsat weinig bewegingsvrijheid; het is een hardwarematige beperking van de meeste satellieten die Inmarsat nu voor Gmdss gebruikt. Op dit moment wordt Inmarsats verkeer beschermd via het Nationaal Frequentieplan 2014. Deze bescherming vervalt echter per 1 september 2022 om de frequentieband voor 5G te kunnen gebruiken.
Volgens dat plan gaat de frequentieruimte er vanaf 1 september 2022 zo uitzien: de blokken van 3400 tot 3450MHz en van 3750 tot 3800MHz worden gereserveerd voor lokaal gebruik. Lokale partijen die nu dus de 3,5GHz-band gebruiken, moeten daar in september 2022 naartoe gemigreerd zijn. De rest, het stuk van 3450 tot 3750MHz, wordt dan beschikbaar gesteld voor 5G. Daarmee hebben de providers in totaal 300MHz te verdelen. Geen frequentieruimte meer voor Inmarsat dus; in de tweede helft van 2022 mag het daarom die 3,5GHz-band niet meer gebruiken.
Het nieuwe frequentieplan en het besluit dat Inmarsat uit Nederland moet verdwijnen, zijn voor een groot deel gebaseerd op een rapport van de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek, beter bekend als TNO. Voor dit rapport hebben de TNO-onderzoekers twee mogelijke scenario's onderzocht waarin 5G en Inmarsat de 3,5GHz-band zouden kunnen gebruiken. In het ene scenario bestaan 5G en Inmarsat los van elkaar in het 3,5GHz-spectrum. Inmarsat krijgt in dit adjacent-channelscenario dus het blok van 3550 tot 3650MHz, providers mogen de rest van het 3,5GHz-spectrum gebruiken voor 5G. In het tweede, co-existencescenario delen een of meer providers het 3550-tot-3650MHz-blok met Inmarsat. In deze twee scenario's is geen rekening gehouden met de lokale aanbieders; de onderzoekers keken alleen of Inmarsat en 5G tegelijk zouden kunnen werken.
Van de twee scenario's is het co-existencescenario duidelijk het zwaarst. In deze situatie moeten zowel telecombedrijven als Inmarsat ingrijpende maatregelen nemen, willen ze verstoring voor Inmarsat voorkomen. Inmarsat kan volgens het rapport bijvoorbeeld radiofrequentschilden plaatsen om de straling van de 5G-masten tegen te gaan. Ook zou het bedrijf een grotere schotel met een diameter van 20 meter kunnen plaatsen in plaats van de huidige schotel van 13,1 meter. Zo'n grotere schotel levert een hogere maximale antenne-gain van 56dBi op in plaats van de huidige maximale gain van 52,5dBi, schrijft TNO. Met deze hogere gain zijn de antennes minder gevoelig voor de 5G-radiogolven en zijn er misschien minder andere maatregelen nodig, schrijft de organisatie.
De provider die dezelfde frequentieruimte als Inmarsat gebruikt, zou zijn 3,5GHz-masten anders kunnen opstellen om verstoring voor Inmarsat te voorkomen. De provider kan de masten bijvoorbeeld zodanig instellen dat ze met minder vermogen uitstralen richting Burum. Daardoor zou deze provider wel meer masten moeten plaatsen om een dekkend netwerk te kunnen verzorgen. Daarnaast kan de provider ervoor kiezen om die masten weg van Burum te richten en anders op te stellen. Normaliter plaatsen providers masten volgens TNO in een honingraatopstelling, waarbij ze via drie sectorantennes in drie richtingen voor mobiel bereik zorgen. Als de provider de sectorantenne in de richting van Burum zou weghalen, kan het bedrijf ervoor zorgen dat er geen 5G-straling in de richting van Inmarsats schotels is. Dit betekent wel dat de provider 50 procent meer masten moet plaatsen om dezelfde dekking te kunnen krijgen.
Zo kan de provider die dezelfde frequenties als Inmarsat gebruikt, zijn 5G-masten plaatsen volgens TNO. Bron: TNO
Zelfs in Zeeland geen 5G
Met deze maatregelen kan zowel de provider als Inmarsat de exclusiezone rondom Burum verkleinen of juist vergroten. Dit is de zone waarin de provider die hetzelfde frequentieblok gebruikt als Inmarsat, geen 3,5GHz-5G mag inzetten. Doen de provider en Inmarsat niets om de 5G-straling te blokkeren, dan zou een exclusiezone van 287 kilometer nodig zijn. In zo'n situatie zou alleen het uiterste puntje van Zeeland 5G hebben met die provider. Om dit terug te brengen tot een kleine exclusiezone van bijvoorbeeld twintig kilometer, moet de storing in Burum met 47dB worden verlaagd, schrijft TNO. Met de beschikbare maatregelen zou dit 'praktisch gezien niet realistisch' zijn. Een exclusiezone van zeventig kilometer is volgens de onderzoeksorganisatie wel mogelijk. Dan moet de verstoring in Burum via maatregelen met 30dB worden verkleind. De provincies Friesland, Groningen en het overgrote deel van Drenthe vallen binnen deze exclusiezone.
De benodigde exclusiezone rondom Inmarsat in een co-existencescenario. Bron: TNO
TNO onderzoeker Henk Dekker, medeauteur van het rapport, zegt tegen Tweakers dat deze co-existencemaatregelen waarschijnlijk niet heel aantrekkelijk zijn voor providers. Als een provider er bijvoorbeeld voor kiest om de masten met minder vermogen te laten werken, moet hij meer basisstations plaatsen om de negatieve gevolgen hiervan te kunnen opvangen. "En het plaatsen van extra basisstations is heel duur en kost vooral veel tijd. Zeker als deze basisstations op afgelegen plekken moeten komen waar nog geen stroomtoevoer of glasvezel ligt. Voor de aanleg hiervan zijn daarnaast gemeentelijke vergunningen nodig, een procedure die ook enkele weken kost."
Een gedeeld frequentieblok met Inmarsat zou voor een provider dus duurder zijn, waardoor de kans volgens Dekker groot is dat providers hier niet op willen bieden. Daarom is TNO pessimistisch over dit scenario. Over een adjacent-channelscenario is het echter minder pessimistisch. In dit geval is een exclusiezone van 21 kilometer al voldoende om verstoring voor Inmarsat te voorkomen en zijn er volgens het TNO-rapport geen verdere maatregelen nodig. Daarnaast kan Inmarsat volgens het rapport een filter plaatsen voor de low noise amplifier dat de verstoring van nabijgelegen 5G-netwerken kan verzwakken. Met zo'n filter kan de exclusiezone van 21 kilometer nog verder worden verkleind.
Henk Dekker. Bron: TNO
Het rapport tekent wel aan dat rekening gehouden moet worden met de 5G-plannen van Duitsland. Inmarsat zegt tegen Tweakers dat er afspraken zijn gemaakt met de Duitse overheid en dat verstoring vanuit Duitsland naar verwachting 'beheersbaar' zal zijn.
Roamen binnen Nederland
In de gesprekken met Tweakers zegt het satellietbedrijf zelf ook onderzoek te hebben gedaan naar hoe het met 3,5GHz-5G zou kunnen samenwerken. Inmarsat wil dit rapport niet met Tweakers delen en zegt ook niet veel technische details te kunnen geven, gezien de aanstaande rechtszaak. Wel zegt het bedrijf hier twee mogelijkheden te zien.
Bij het eerste scenario hebben twee providers een eigen blok van 100MHz, maar deelt een derde provider de frequentieruimte met Inmarsat. Dit is in feite TNO's co-existencescenario, met het verschil dat in Inmarsats voorstel die derde provider een roamingovereenkomst heeft met een van de andere twee providers. Die provider roamt daarbij 'rondom Burum' op het 3,5GHz-5G-netwerk van een van die andere providers. Inmarsat wilde geen details geven over hoe groot deze roamingzone moet worden en zegt dat 'de details' met de providers uitgewerkt kunnen worden.
Net als bij TNO's co-existencescenario is Dekker pessimistisch over dit roamingplan. Hij benadrukt dat TNO hier geen onderzoek naar heeft gedaan, maar hij verwacht niet dat dit aantrekkelijk zal zijn voor providers. "Ze zullen namelijk nog steeds bepaalde aanpassingen moeten doen voor hun netwerk om zelf 3,5GHz-5G te kunnen aanbieden in een groot deel van Nederland. Daarnaast moeten ze met een van de twee andere providers een overeenkomst afsluiten om te kunnen roamen rondom Burum. Die andere providers zullen hier natuurlijk iets voor terug willen zien." De totale extra kosten van dit roamingplan zijn daarom afhankelijk van de keuze van de provider, zegt Dekker: veel roamen en weinig aanpassingen, of juist veel aanpassingen en weinig roamen.
Samen met lokale aanbieders
Inmarsats tweede voorstel is dat de Nederlandse overheid 100MHz reserveert voor Inmarsat en 300MHz voor 5G overlaat. In dit scenario komt het gereserveerde frequentiebereik voor lokale aanbieders dus te vervallen. Het gaat bij lokale aanbieders volgens Dekker om bedrijven of organisaties die een eigen 5G-netwerk willen opzetten voor lokaal gebruik. Hij noemt het voorbeeld van de haven van Rotterdam, die met een 5G-netwerk onder meer containers wil volgen of bedrijven die hun terreinen willen bewaken met camera's.
Het laten vallen van de lokale aanbieders is voor het ministerie waarschijnlijk geen oplossing. Wel zegt Dekker dat onderzocht is of Inmarsat en lokale aanbieders samen het frequentieblok van 3550 tot 3650MHz kunnen gebruiken. Het probleem hiervan is nog steeds dat Inmarsats frequentieblok op een onhandige plek komt binnen de 3,5GHz-band, zegt Dekker. "Dan zou je 150MHz aan het begin hebben en 150MHz aan het einde. Dan kunnen twee providers dus een aaneengesloten blok van 100MHz hebben, maar dan moet de derde provider twee losse blokken van 50MHz gebruiken."
Wat hebben providers nodig?
Twee losse 50MHz-blokken gebruiken is technisch gezien mogelijk, maar wordt afgeraden. Niet alleen door het Nederlandse ministerie, maar bijvoorbeeld ook door de Europese Commissie en GSMA. Waarom doen die organisaties en overheden dat eigenlijk? Hebben providers daadwerkelijk 100MHz nodig en moet dat per se aaneengesloten zijn?
Het korte antwoord is nee. Providers zouden met 10MHz-frequentieruimte binnen de 3,5GHz-band prima 5G kunnen aanbieden, bevestigt het Europese 5G Observatorium na vragen van Tweakers. Deze organisatie houdt bij hoe de 5G-frequenties in Europa worden ingezet. Het lange antwoord is echter dat hoe meer frequentieruimte providers krijgen, hoe meer capaciteit, snelheid en dekking ze met een enkele mast kunnen aanbieden. De Europese Commissie schrijft in een technisch document bijvoorbeeld dat 'grote aaneengesloten spectrumbrokken van het liefst 80 tot 100MHz een efficiënte uitrol van 5G faciliteren'.
Ook de GSMA adviseert 80 tot 100MHz. Deze organisatie zegt dat de kanaalbandbreedte 'een cruciale rol' speelt bij de uitrol van 3,5GHz-5G. Een breder kanaal levert meer capaciteit dan een smal kanaal, schrijft de organisatie. Bredere kanalen zorgen er dus voor dat er minder masten geplaatst hoeven te worden, wat weer betekent dat 5G goedkoper aan klanten kan worden aangeboden. Hiervoor verwijst de organisatie naar een rapport van de Electronic Communications Committee. De ECC is een onderdeel van de European Conference of Postal and Telecommunications Administrations, ofwel CEPT.
Tientallen extra masten per vierkante kilometer
Bij een 100MHz-mast is in een dicht stedelijk gebied een bereik van 190 meter mogelijk, schrijft de ECC. Een 60MHz-mast heeft een dekking van 'slechts' 150 meter. Dit betekent volgens de ECC dat er 14 100MHz-masten nodig zijn om een vierkante kilometer van dekking te voorzien. Om hetzelfde gebied via 60MHz van dekking te voorzien, zijn volgens de ECC 23 masten nodig, 64 procent meer.
Kanaalbreedte
Dekkingsafstand per mast
Dekkingsgebied per mast
Hoeveelheid masten per km²
Percentage extra masten
100MHz
190 meter
0,070395km²
14
Referentiepunt
60MHz
150 meter
0,043875km²
23
+64 procent
Een ander voordeel van bredere kanalen is dat daarmee volgens de ECC sneller internet mogelijk is. Bij een aaneengesloten blok van 40MHz verwacht de ECC theoretische pieksnelheden van 1,2Gbit/s als er maar één gebruiker actief is op een cell. Bij een blok van 100MHz is deze theoretische pieksnelheid 3Gbit/s.
De organisatie verwacht daarnaast dat de gemiddelde snelheid bij 40MHz 312Mbit/s zal zijn, terwijl een blok van 100MHz een gemiddelde snelheid van 780Mbit/s moet opleveren. De 5th percentile datasnelheid ligt bij 40MHz op 9Mbit/s, tegenover 22,5Mbit/s met 100MHz.
Kanaalbreedte
Piekdatasnelheid met één gebruiker
Gemiddelde datasnelheden in dicht stedelijk gebied
5th percentile rates
40MHz
1,2Gbit/s
312Mbit/s
9Mbit/s
100MHz
3Gbit/s
780Mbit/s
22,5Mbit/s
Tsjechië
Het is, als je naar deze voordelen kijkt, dan ook niet gek dat de meeste Europese landen ervoor kiezen om de aangeraden 80 tot 100MHz te gebruiken voor 5G, blijkt uit gegevens van het Europese 5G Observatorium. Toch is er in ieder geval één land waarin providers minder frequentieruimte krijgen. Onlangs was er in Tsjechië een veiling voor de frequentieruimte, waarbij de providers Vodafone en O2 een blok van 40MHz kregen in de 3,5GHz-frequentieband. Het Observatorium heeft het over de 3,7GHz-band, maar het gaat hier om frequenties van 3600 tot 3800MHz. In Nederland wordt dit gezien als onderdeel van de 3,5GHz-band.
De Tsjechische tak van Vodafone gebruikt die frequentieruimte nu om 5G aan te bieden in het land. Tegenover Tweakers laat de provider echter weten dat er een herverdeling komt. Die komt op initiatief van het Tsjechische Telecommunicatiekantoor CTU. Bij die herverdeling kunnen alle Tsjechische providers volgens Vodafone 60MHz per provider krijgen. Waarom het CTU hiervoor heeft gekozen, is niet duidelijk; het kantoor was niet beschikbaar voor commentaar. Vodafone zegt dat de gevolgen van het besluit op de lange termijn 'zichtbaar zullen zijn in hoe hoge snelheden op het 5G-netwerk aangeboden kunnen worden'. De provider zegt in overleg te zijn met de Europese Commissie om tot een oplossing te komen.
Voordelen van aaneengesloten frequentieblokken
In het rapport van de ECC legt de commissie ook uit wat de voordelen zijn van een aaneengesloten frequentieblok. Bij zo'n aaneengesloten blok hoeft de provider geen intra-band Carrier Aggregation toe te passen, wat volgens de ECC betekent dat er minder signalling en control overhead nodig zijn. Concreet betekent dit dat een provider met een aaneengesloten blok minder data hoeft te verwerken dan wanneer er twee losse blokken gebruikt zouden worden.
Grote, aaneengesloten blokken kunnen daarnaast efficiënter met de frequentieruimte omgaan doordat de resource blocks binnen een frequentiekanaal niet de volledige bandbreedte benutten. Binnen een 100MHz-kanaal zijn er bijvoorbeeld 273 resource blocks, die samen 98,28MHz bandbreedte gebruiken, ofwel 98,3 procent van de totale bandbreedte. Bij een 20MHz-kanaal zijn er 51 van die resource blocks, die 18,36MHz gebruiken, ofwel 91,8 procent. In het voorbeeld van twee losse blokken van 50MHz is daardoor 2,52MHz minder frequentiespectrum beschikbaar dan wanneer één 100MHz-blok wordt gebruikt.
Kanaalbreedte
Aantal resource blocks
Gebruikte bandbreedte
Verloren bandbreedte
Percentage gebruikte bandbreedte
100MHz
273
98,28MHz
1,72MHz
98,3
80MHz
217
78,12MHz
1,88MHz
97,7
60MHz
162
58,32MHz
1,68MHz
97,2
50MHz
133
47,88MHz
2,12MHz
95,8
40MHz
106
38,16MHz
1,84MHz
95,4
20MHz
51
18,36MHz
1,64MHz
91,8
Configuratie
Bandbreedteverlies
100MHz aaneengesloten, 273 resource blocks
Referentiepunt
50+50MHz, 133+133 resource blocks
2,52MHz minder frequentieruimte
80+20MHz, 217+51 resource blocks
1,8MHz minder frequentieruimte
60+40MHz, 162+106 resource blocks
1,8MHz minder frequentieruimte
80MHz aaneengesloten, 217 resource blocks
Referentiepunt
40+40MHz, 106+106 resource blocks
1,8MHz minder frequentieruimte*
*Het ECC-rapport schrijft dat hier 1,8MHz meer frequentieruimte beschikbaar is. Dit lijkt een fout te zijn.
Tot slot zou het 10ms duren voordat een apparaat zoals een smartphone verbonden is met een netwerk dat twee losse 3,5GHz-blokken gebruikt, in plaats van 2ms bij een netwerk dat één groot blok gebruikt, en wordt gesproken over een hoger energiegebruik. Bij het aanspreken van een tweede frequentieblok zou 30mA extra stroomsterkte nodig zijn, 50 tot 90 procent meer dan in het geval van een enkel frequentieblok. Minder latency, een lager energiegebruik en efficiëntere dataverwerking lijken dus de drie grootste voordelen te zijn van aaneengesloten frequentieblokken.
Conclusie
Technisch gezien zijn er uiteindelijk weinig belemmeringen om 5G en Inmarsat samen te laten werken op de 3,5GHz-band. Binnen het frequentieblok is er genoeg ruimte om twee providers, lokale partijen én Inmarsat ieder 100MHz te geven. Het gaat er dan ook om welke keuze het ministerie wil maken. Is Inmarsats dienstverlening van noodcommunicatie belangrijker of is het belangrijker dat we drie 3,5GHz-5G-providers krijgen die aaneengesloten blokken van 100MHz kunnen krijgen? Het ministerie lijkt te kiezen voor die laatste optie.
Het is niet onbegrijpelijk dat het ministerie het liefst wil dat de drie huidige 5G-mobile network operators ook die 3,5GHz-band kunnen gebruiken. Zoals gezegd is die band belangrijk voor 5G, cruciaal kun je zelfs zeggen. Drie losse partijen die evenveel aaneengesloten frequentieruimte krijgen, leidt waarschijnlijk tot een snellere uitrol van 3,5GHz-5G die tegen een lagere prijs aan consumenten kan worden aangeboden.
Tegelijk moeten we niet vergeten dat Inmarsat noodcommunicatie levert. Noodcommunicatie die weliswaar niet vaak wordt gebruikt, maar die wel levens kan redden en ook door het ministerie als essentieel wordt gezien. Daarnaast lijkt het voorstel waarin Inmarsat en de lokale aanbieders dezelfde frequentieruimte binnen de 3,5GHz-band krijgen, een redelijk compromis.
Afhankelijk van hoeveel frequentieruimte de providers daadwerkelijk willen, is de kans groot dat in dat scenario minstens één provider niet-aaneengesloten frequentieruimte krijgt, met de eerder genoemde nadelen op het gebied van snelheid, latency en energiegebruik. Het snelheidsnadeel lijkt hier nog redelijk mee te vallen, vooral de iets grotere latency kan een probleem vormen voor bijvoorbeeld realtime VR-toepassingen. Of dit daadwerkelijk een probleem kan zijn voor providers, is niet bekend. Inhoudelijk willen ze niet reageren op de voorstellen van Inmarsat of de veiling.
'Inmarsat weet hier al sinds 2007 van'
Voor staatssecretaris Mona Keijzer van Economische Zaken is deze oplossing in ieder geval al vervallen, schrijft ze in een Kamerbrief. Met deze oplossing sluit het landelijke mobiele spectrum niet meer aaneen en is 'geen efficiënte verdeling mogelijk', schrijft de staatssecretaris. Ze zegt verder dat Inmarsat 'al sinds 2007 weet dat de 3,5GHz-band beschikbaar zou komen voor mobiele communicatie' en vindt daarom dat het Britse bedrijf genoeg tijd heeft gehad om maatregelen te treffen. Het adjacent-channelscenario en het co-channelscenario met roamingovereenkomst worden niet genoemd in de Kamerbrief.
Inmarsat ontkent dat het al een ruim decennium wist dat het moest verplaatsen en zegt dat het ministerie zich 'halsstarrig' gedraagt. Het bedrijf zegt dat het wel kan verplaatsen, maar dat het daar nu niet genoeg tijd meer voor heeft. Inmarsat spreekt over een 'lange overgangsperiode' waarin het een nieuwe locatie moet vinden en satellietgrondstations moet plaatsen. Het lijkt er dan ook niet op dat de twee partijen er onderling uit gaan komen. Uiteindelijk moet een rechter zich buigen over de vraag of Nederland het Nationale Frequentieplan mag aanpassen en daarmee Inmarsat mag dwingen tot verhuizen. Die rechtszaak dient op donderdag 17 juni. Mocht de rechter in het voordeel van Inmarsat besluiten, dan kan dat gevolgen hebben voor hoe we in heel Nederland 5G kunnen gebruiken en kan het betekenen dat minimaal één provider slechtere 3,5GHz-5G heeft dan de concurrentie.
De grote vraag is natuurlijk ook waarom Inmarsat claimt 100Mhz bandbreedte nodig te hebben voor noodsignalen... dat is natuurlijk volstrekte onzin... voor enkel die toepassing zou 1Mhz (die prop je tussen de 100Mhz banden...) meer dan voldoende zijn - ter vergelijk maritiem AIS (locatie berichten schepen etc) gebruik 2x 25Khz en kan zo'n 2000 ais berichten per minuut verwerken.. - ik weet, geen appels-appels vergelijk maar goed.
[Reactie gewijzigd door erik_bies op 22 juli 2024 20:11]
Dat is wel een beetje kort door de bocht vind ik. 5G is ontwikkeld zonder rekening te houden met het gebruik van deze frequentie in NL. De overheid kon dit moeilijk tientallen jaren geleden aan zien komen.
Ze lijken gewoon een afweging te hebben gemaakt wat er belangrijker is: 5G of dit noodsignaal.
inderdaad in grote lijnen wel, maar als degenen die graag 5G willen uitrollen een vergunning aanvragen is het aan de overheid, en er zit een kantoor vol ambtenaren in Groningen die precies weten waar welke frequentie voor in gebruik is, om te zeggen: deze blokken mogen jullie gebruiken, en dit stuk niet.
Het zal waarschijnlijk net zo werken als het consulaat generaal. Dat stuk land behoort tot Nederland: het stuk land van de consulaat generaal, bijvoorbeeld die in Istanbul is de eerste Nederlandse consulaat, is Nederlands grondgebied en niet de Turkse. Vergelijkbaar met luchthavens en de zee.
Wist je dat de Amerikanen jarenlang (o.a.) Europese satelliet communicatie hebben onderschept en daarmee actief bedrijfsspionage hebben gepleegd? (Voor Duitse inlichting, bijvoorbeeld, is dat verboden). En dat de Amerikanen wel vaker stelen van Europese landen? Wist je dat sommige medewerkers van o.a. Nederlandse bedrijven geen computer en telefoon mee naar de VS mogen nemen maar dat ze daar een nieuwe moeten aanschaffen omdat de VS aan de grens wel eens alle data van Europeanen wilt kopiëren?
Je hoeft het consulaat niet in te nemen of vernietigen. Je kunt de communicatie ook blokkeren. Bedraad door de draad door te knippen (oepsie, ongeluk) of draadloos door deze te storen. Hou kritische infra daarom altijd in eigen hand.
Niet enkel is de drempel tot conflict steeds lager, er zijn steeds meer prikkels én aanjagers tot conflict. Het type inzet waar we het hier over hebben binnen conflictpotentieel is een van de meest basale. Reflexieve zelfs - vanuit proportionaliteit, zoals dat heet.
Prima, dan kan het gastland genudged worden naar een potentiële actie. Als ze zich niet gedragen weet je genoeg. Ik wil wel heel duidelijk maken dat wij het dan wel hebben over een gigantische diplomatische misstap van het gastland die de MIVD(?) ongetwijfeld met bondgenoten van Nederland en ook met de bondgenoten van het gastland zal/kan delen. Ik begrijp dat de inlichtingen gemeenschap (edit: van vrijwel ieder land) uiterst nauw samenwerkt en informatie deelt.
[Reactie gewijzigd door Ra5a op 22 juli 2024 20:11]
Ontvangst storen kan ook met plausible deniability. Dan zegt je inmiddels meer Russisch georiënteerd gast land "Goh, vreemd, nee wij konden ook niet vinden wat het is. Misschien een fout geconfigureerde 5G mast?" en heeft de MIVD op een belangrijk moment geen bereik meer. Staat de schotel in je eigen land dan kan je extra resources inzetten met een peil zender om te gaan zoeken naar de dader. Toch wel een aardig verschil.
Dus het ding zal wel in een Navo land of op Aruba ofzo komen te staan zodat we redelijke controle hebben.
En je bent ook goed genoeg opgeleid om dit te lezen? Met opleiding bedoel ik niet een shady youtube video natuurlijk, maar een gerespecteerde medische opleiding.
Ambassades en consulaten zijn niet "stukjes eigen land in het buitenland". De Nederlandse ambassade in Instanbul valt gewoon onder Turkse wetgeving.
Er zijn verdragen en/of afspraken dat er toestemming moet worden verleent door bijv. de ambassadeur voordat de Turkse politie naar binnen mag.
Het word min of meer beschouwd als Nederlands grondgebied maar het is en blijft altijd van het land waar het in staat. Als de relaties een stuk slechter zijn kan je zo weggestuurd worden en dat zou niet kunnen als het echt als een ander land word beschouwd.
De harmoniseringsbeschikking[1] rept alleen over 'gepaste maatregelen om die band tijdig vrij te maken'. M.a.w. dat moet het betreffende land regelen. Overigens is deze beschikking in 2019 gewijzigd (volgens de pdf).
Ik krijg de indruk dat in 2008 overleg met Inmarsat heeft plaatsgevonden, niet dat Inmarset in 2008 is gesommeerd de band per 2022 vrij te maken. Met de kennis dat ze er een satelliet station hebt staan sommeer je nu even dat ze dat object maar even verplaatsen. Het lijkt mij dat je als overheid een paar afslagen hebt gemist.
En als zelfs zwemvesten kunnen communiceren met de Inmarsat, wat ga je doen met zwemvesten op Nederlands gebied? Ga je die verbieden, omdat die communiceren op de oude frekwentie, cq wil je die gebruikers deze service ontnemen.
De Beleidsgroep spoort de lidstaten dan ook aan om na te denken over gepaste maatregelen om die band tijdig te defragmenteren, zodat tegen 2020 voldoende grote spectrumblokken zijn goedgekeurd.
Bedrijf weet al 15 jaar dat ze iets moeten veranderen. Doet de kop in het zand en de vingers in de oren en roept heel hard lalalala en nu moet iedereen opeens rekening met ze houden omdat zij niet tijdig gehandeld hebben en belangrijke diensten leveren?
Ze verdienen en schop onder de kont als ze zulke belangrijke diensten leveren en dan nu nog steeds niks geregeld hebben voor iets dat in 2022 gaat gebeuren.
De responsetijd voor noodoproepen wordt op veel plaatsen op aarde verkort van soms een uur tot 10 minuten. Hiermee levert Galileo een grote bijdrage aan het wereldwijde systeem voor opsporing en redding (Search and Rescue). Ook kan via Galileo een signaal verzonden worden dat de noodoproep is ontvangen en wordt verwerkt.
Daar heb je wereldwijd ook maar beperkt plezier van (bijv. het limiet van max. 60 graden geografische breedte). Inmarsat is al decennia de enige betrouwbare communicatie en distress verzorger.
We hebben het over 15 JAAR en over iets dat essentieel is voor hun core business hè. Waar blijkbaar naar hun eigen zeggen ook nog eens levens van afhangen.
Hierin heeft Inmarsat weinig bewegingsvrijheid; het is een hardwarematige beperking van de meeste satellieten die Inmarsat nu voor Gmdss gebruikt.
Het antwoord staat letterlijk in het artikel. Je zou dus ook kunnen zeggen "waarom moet de overheid nu weer zo eigenwijs zijn en precies die frequenties willen gebruiken terwijl de overheid al decennia lang weet dat die frequenties gebruikt worden voor apparatuur en satellieten die niet zomaar even van frequentie kunnen veranderen'
Nou ja, de 5G is een wereldwijde standaard. Soms moet er ook geinnoveerd worden en is het heel redelijk volgens mij om te kijken dat 112 voor schepen via een ander protocol kan. Of dicht bij de kust over 5G en op zee op Satelliet. De kosten om een chipje te vervangen zijn natuurlijk ook niet zo heel hoog.
Maar het hele issue is juist dat er een grondstation voor satellietverkeer de frequentie gebruikt, en dat dus juist de noodoproepen via satelliet niet meer mogelijk zijn. Dan moet je dus even satellieten gaan vervangen om het probleem op te lossen, en dat is toch wel behoorlijk prijzig.
De kosten voor dat chipje niet nee. Hoe wou je die precies vervangen in de satellieten? Zo'n raket kost iets meer dan het chipje vermoed ik. Om nog niet over de logistiek te praten.
Ik denk dat het geen verkeerde inschatting is dat het goedkoper en praktischer is als de providers een ander chipje gebruiken.
Volgens mij is het erg duidelijk dat 112 voor schepen niet zomaar veranderd kan worden. De frequentie zit "ingebakken" in de satellieten en overige apparatuur en kan niet veranderd worden.
Misschien zou het handig zijn als de mensen die dit soort besluiten nemen tenminste iets van de materie begrijpen? Want tenzij de minister zelf "even" een bezoekje aan alle satellieten en grondstations brengt om die frequentie net zo "even" te veranderen, denk ik dat InmarSat terecht bezwaar maakt tegen een dergelijk stompzinnig besluit. Zeker als je ziet dat er nog bandbreedte beschikbaar is in datzelfde gebied waarnaar verhuisd kan worden met 5G.
Heeft 5G de frequenties nodig dan? Voor zover ik weet hebben we al 5G zonder.
Dat de 3GPP een standaard maken die niet gebruikt kan worden in Nederland is hun keuze. Ze trekken zich niks van anderen aan, kijk bijvoorbeeld naar de problemen die mmWave dingen als weerradars brengen. 3,5GHz is een hele populaire band voor satellietverkeer en dat wisten ze daar donders goed toen ze de frequenties voorstelden; er was een proces gaande om de band vrij te maken, maar ze wisten ook dat dat nog wel even ging duren. Het helpt ook niet dat de satellieten waar de ruimte nu voor bedoeld is gedeeltelijk concurreren met 5G-technologieën.
Als ik een nieuwe standaard zou maken die op 50-150MHz werkt, zou dat niet betekenen dat DAB+ en FM maar even verplaatst moeten worden naar een ander spectrum; dat betekent dat mijn standaard ruk is.
Dit dus: de overheid/minister blundert, wil die blunder niet erkennen en gooit de schuld op de andere partij.
Dit klinkt behoorlijk als de ambtelijke vorm van de alcomobilist die bij hoog en laag beweert dat "toch echt de boom de weg op stapte en niet dat hij van de weg afraakte en tegen de boom knalde."
Mooi gekozen voorbeeld, want 108mhz tot 137mhz is luchtvaart. Die hebben dat wat strakker vast weten te leggen in verdragen omdat ze al heel lang geleden begonnen zijn. Vervangen is ook zo onbetaalbaar dat het waarschijnlijk nooit gaat gebeuren.
5G heeft die frequenties niet per se nodig. Het zou allebei betekenen dat er een kleiner gebied kan worden geveild of dat er een spectrum 'geruild' moet worden. Ook worden er nadelen genoemd op het gebied van latency en energiegebruik.
Die zullen afgewogen moeten worden tegen de nadelen voor de veiligheid van het zeeverkeer (ook niet onbelangrijk voor een land als Nederland...).
Ik denk dat we het allemaal best overleven als we in een kleine straal rond buren geen 3.5ghz 5g hebben. Er wonen daar niet mega veel mensen want anders had Inmarsat daar niet gezeten en er zijn maar heel weinig toepassingen die echt niet zonder 3.5ghz 5g kunnen.
Maar er wonen wel mensen die er dus geen gebruik mogen maken omdat er een bedrijf zit die daar voor zorgt en behalve van die grote schotels niks toevoegt voor dat gebied? En nee het is niet mega veel wellicht ten opzichte van grote plaatsen maar de inwoners van bv Kollum, Grijpskerk en Buitenpost hoeven zouden ook gewoon van dezelfde dienst gebruikt moeten mogen maken. En als ik het bericht zo lees dan heeft het al snel ook invloed richting bv Groningen stad.
Als er een goede oplossing is voor Inmarsat zou ik niet weten waarom het niet te doen maar de oplossing om een gebied de techniek te ontzeggen vind ik niet juist.
Bij elk nieuwsbericht over een mobiele provider en mobiel bereik stromen de reacties (op wat voor soort site ) vol met reacties dat het in gebied x al jaren slecht is met het bereik en bij provider y in gebied z weer.
Maar nu is het ineens wel goed dat een bepaald gebied het met een "uitgeklede" dienst van 5G moet doen?
Ik denk eerder aan onkunde en minachting van de kant van de minister/overheid (WIJ bepalen wie waarop mag uitzenden en als WIJ die frequentie willen gebruiken dan donder jij maar op).
Tja, de overheid en duidelijk communiceren. Ik stel er mijn vraagtekens bij.
Vooral omdat het bedrijf notabene in 2020 nog een nieuwe schotel heeft laten plaatsen in Friesland. Als de overheid enigzins competent was, dan was daar geen toestemming voor verleend.
Ik gok dat de overheid een lange rechtszaak gaat voeren, deze gaat verliezen, en vervolgens alsnog met de staart tussen de benen een gespleten 5G blok mag gaan verkopen.
Sorry maar in 2020 wist heel de wereld dat de 3,5GHz band voor telecom gebruikt ging worden dus dat is het meest slappe excuus wat men aan kan halen. Sinds 5G in de denkfase kwam werden de banden al bepaald. 2007 is wat vroeg misschien aangezien ze sinds 2008 al praten over een 5G netwerk maar dan nog als het je core business is kan je niet zeggen van we wisten er niets van. Daarnaast hoeft de overheid niet eens duidelijk te communiceren. in September 2022 vervalt het huidige contract en er zal geen nieuwe aangeboden worden. In het ergste geval zal je dus tot en met september 2022 geen 5G daar hebben en daarna heeft inmarsat niks meer te zeggen hoe hard ze ook roepen.
1 jaar is niks voor een systeem als dit.
Iets naar boven heb ik een grove schatting gegeven voor wat voor tijdduur je kan denken voor een frequentie-switch voor spul als dit.
20 jaar is de kortste schatting.
Je vergeet alleen dat Inmarsat juist net een nieuwe schotel heeft geplaatst en de ontwikkeling daarvan duurt echt geen 20 jaar. En om het mooier te maken het gaat om Inmarsat-3 F1 en F2 gelanceerd in 1996 leuk, maar niet als een SOS voor schepen dat heeft Inmarsat pas besloten in 2020 en 2019. Dus ze wisten al lang verdomde goed dat het een probleem ging worden maar er is gewoon door gepushed.
De overheid is duidelijk wel met ze in communicatie en heeft voor de meeste andere partijen een oplossing gevonden.
Er verhuizen uit burum volgens het artikel grondstations naar het buitenland. Bij inmarsat dachten ze zeker dat dat gebeurde omdat ze het uitzicht zat waren?
Nope. Niet van belang voor de Core Business van Inmarsat. GMDSS wordt om niet aangeboden en de dragende dienst Inmarsat-C betreft maar een heeel klein onderdeel van de omzet. Het is ook niet alsof Inmarsat deze dienst op deze frequentie zelf verzonnen heeft hè? Dit komt uit de hoed van de International Maritime Organization (onderdeel van UN) en daar is jarenlang internationaal overleg aan vooraf gegaan. Beetje raar om dan na zoveel jaar te stellen dat de uitrol van ietsiepietsie sneller internet in (noordelijk) NL ineens belangrijker is dan dit.
Galileo kan signalen opvangen van een 'emergency beacon', en terug bevestigen dat de oproep is ontvangen. Zo'n beacon zend echter alleen een noodsignaal en positie. Met het systeem van Inmarsat kan echter ook daadwerkelijk gecommuniceerd worden.
Niet in praktische vorm, nee. Maar 4g op hoge frequentie kon ook al storen. Daarnaast hoef je niet echt een glazen bol te hebben om te weten welke frequenties nuttig zijn voor welke toepassing.
ik neem aan dat ze het hele blok hebben bekeken zeg maar "sub-6ghz"
en toen was dit de beste oplossing
Ga jij maar een andere blok van zeg maar 300mhz ergens proberen te pakken wat nog niet in gebruik is...
Ik vraag me af tot in hoeverre ze echt op de hoogte zijn geweest. Als ik een beetje kijk naar de manier waarop onze overheden communiceren dan moet ik toch vaak denken aan the hitchhiker's guide to the galaxy.
Hoe vaak lees je niet dat de gemeente toch een beetje is vergeten de omwonenden in te lichten? Of dat een ministerie misschien toch wat details een beetje niet gecommuniceerd hebben. Of dat de provincie volledige delen van de vergaderingen vergeten te publiceren? Ik heb er volledig vertrouwen in dat de communicatie beroerd is verlopen.
Tja het gaat wel eens mis, het gaat nog veel vaker goed.
Ik vind t veel waarschijnlijker dat dit bedrijf gewoon gedacht heeft dat het zo’n vaart niet zou lopen en niet wilde investeren in grondstations elders dan dat ze dit niet wisten of makkelijk hadden kunnen weten.
Misschien een domme vraag, maar waar moet Inmarsat zich dan wel vestigen? Dat moet dan een plek worden zonder 5G ontvangst.
Ergens midden op zee?
Tevens wel bijzonder dat de politiek roept dat het bedrijf al sinds 2007 op de hoogte is. Niemand heeft er rond 2017 dan gedacht "Goh, dat bedrijf heeft hier nog niet veel mee gedaan, maar eens een reminder eruit?"
Er is een enorme frequentiehonger vanuit de mobiele operators en Inmarsat is niet de eerste die hier de dupe van is. DVB-T en zendermicrofoons hebben ook al moeten inleveren, net als diverse militaire- en andere satelliettoepassingen.
Ik dank dat beleidsmakers wat terughoudender mogen zijn en zich niet te veel laten leiden door de 5G-hype.
Wat ik niet snap is dat elke operator per se z'n eigen frequentie gebiedje zou moeten kopen. Ja, dan kan de overheid ze lekker tegen elkaar op laten bieden voor een beperkt aantal licenties, maar praktisch is het niet.
Waarom legt de overheid niet een landelijk dekkend 5G netwerk aan, waar ze dan capaciteit op verhuren aan wie het maar wil. Dan kan je veel efficiënter gebruik maken van het beschikbare spectrum, en je maakt concurrentie veel makkelijker omdat alle operators dan in feite MVNO's zijn en iedereen in die markt kan stappen zonder enorme investeringen in licenties en zendmasten.
Er zitten blijkbaar een paar mensen op een ministerie met € of $ tekens in hun ogen.
Immarsat levert essentiële communicatie. punt. daar blijf je dus als beleidsmaker vanaf.
Net als andere cruciale civiele en militaire communicatie, je mag hooguit beleefd vragen of ze genegen zijn om een stukje op de band op te schuiven zodat je een mooie frequentieband kan veilen. En als dat vanwege technische of andere (atmosferische) beperkingen niet kan.. dan heeft meneer de beleidsmaker gewoon pech.
Maat ja, de lobby van de Vodafone's en KPN's in deze wereld is sterker dan de ruggegraat van menig ambtenaar. En ja, weet het van intern, ik ben 14 jaar ambtenaar geweest.
Je noemt al een mooi voorbeeld, militaire communicatie. Bij de introductie van 5Ghz wifi is een systeem ingebouwd dat radarsystemen van het leger voorrang krijgen op wifi van de consument. Dit merk je vooral als je huis in de buurt van een militair domein zit. Het wordt niet altijd gebruikt maar soms klagen mensen in de buurt van zo'n domein over "trager internet" en dat wordt vaak over het hoofd gezien.
Dat zijn DFS kanalen. DFS staat voor Dynamic Frequency Selection en houdt in dat access points gebruik mogen maken van de kanalen die hieronder vallen, maar dat ze naar een niet-DFS-kanaal of een toegestaan DFS-kanaal moeten terugvallen op het moment dat er radarsystemen in de buurt zijn die gebruikmaken van dezelfde kanalen. Zie ook plaatje op https://gathering.tweaker...message/49477891#49477891
Hoeft niet eens in de buurt te zijn van militair domein.
Hier reageert mijn wifi regelmatig op overvliegende straaljagers of heli's en ik woon niet echt in de buurt. Echter wel op de route naar Gilze.
Daarnaast verdenk ik de marine/regenradar bij hardinxveld ervan ook mijn huis te kunnen bereiken, want het gebeurd echt meerdere keren per dag dat de hogere frequenties in het 5ghz wifi netwerk worden uitgeschakeld voor een half uur. En ja, dat merkt je direct.
[Reactie gewijzigd door SunnieNL op 22 juli 2024 20:11]
Zodra je Wifi AP een sweep van een radar ziet schakelt ie het hoger gelegen 5G kanaal tijdelijk uit en valt je AP terug naar kanaal 38. Helaas gaan de meeste APs niet vanzelf terug.
Dit probleem speelt ook in de buurt van Schiphol en andere commerciële vliegvelden met een grondradar en ILS system en ook in de buurt van weerradar zoals deze in De Bilt staat en ook als je gewoon op de "verkeerde" plek woont. Ik woon een km of 30 van Schiphol, maar sinds een tijdje wel zeer dicht bij een aanvlieg route en blijkbaar zijn er ook gewone vliegtuigen die soms van een radar richting de grond gebruik maken, want heel soms zie ik ook mijn wifi apparatuur melding maken van een radar en ook soortgelijke apparatuur bij andere mensen die ik beheer.
Hemelsbreed zit ik zo'n 8 km van een grote Schiphol radartoren af. Soms ligt er ook een circuit boven ons huis. Op 5Ghz kan ik veel kanalen stomweg niet gebruiken, WiFi modem (fritzbox) klapt er om de haverklap uit vanwege radar-detectie, is dan een minuut of 10 offline en probeert dan een ander vrij kanaal - totdat ook daar radar wordt gedetecteerd. Sinds ik mijn 5 GHz Wifi heb vastgezet op een kanaal onder de 52 gaat het prima. Die radardetectie zie je idd in de logs van het modem.
ILS is het zeker niet. Die werkt op 108 tot 112 MHz en 329 tot 335 MHz en is een continu signaal.
Ik denk dat je eerder de weerradar gedetecteerd ziet worden of de onboard radar van een militair toestel. Die van airliners zelf zit meestal rond 9 Ghz.
Dat zou kunnen, ik weet niet precies waar vliegtuigen mee rondvliegen in hun laatst paar km.
Ik woon in Noord-Holland langs het Markermeer en daar ligt een aanvliegroute waarbij ongeveer boven de dijk wordt gevlogen. De vliegtuigen komen ongeveer recht over, vliegen nog een km of 10 door, draaien naar het westen richting Alkmaar en dalen over de weilanden om op te lijnen voor Schiphol.
Militair verkeer komt hier weinig. Af en toe een Cougar, Shinook of NH90 helikopter. Helaas zie ik de Apaches nooit meer. Die kwamen nog wel eens laagvlieg oefeningen doen nabij Marken, maar dat is al heel lang geleden.
Heel soms scheert er een F16 langs op weg naar het Zuiden of juist andersom naar het Noorden, maar die kun je in één hand tellen per jaar. Meestal komt er dan weer iets Russisch onaangekondigd ons luchtruim binnen vliegen.
Er is een heel veel gebruikte route voor F16s die ongeveer over de ketelbrug richting Vlieland gaat meestal laag (onder de 1500ft) en dan op 20,000ft+ terug langs jouw kant van het water. Voor oefengebied Vliehors. Dus die zouden het wel kunnen zijn ondanks dat je ze niet hoort.
Airliners zenden niet specifiek iets uit voor de landing, alleen ontvangst van ILS/VOR (de frequenties die ik hierboven noemde) of GPS.
Klopt inderdaad, de zogeheten DFS Channels, krijg ik in Leeuwarden zo ongeveer wekelijks 'snachts een melding dat het WiFi signaal op 1 van mijn AP's tijdelijk wordt uitgeschakeld.
Waarom zou zoiets niet ingevoerd kunnen worden op t moment dat er een melding binnenkomt bij Inmarsat, dat dan tijdelijk de 5G terugvalt op 4G. zoals het artikel al zei hadden ze afgelopen jaar 164 meldingen, dat is grofweg elke 2 dagen een melding/signaal. Ikzelf zou het niet zo erg vinden als mijn 5G dan eventjes voor 5 minuutjes terugschakeld naar 4G.
het probleem is, die melding komt dan dus niet, of niet goed binnen. inmarsat levert nood communicatie. Het is niet een berichtje a-la wat eten we vananvond schat. Maar gewoon schepen in nood.
Luister voor de grap is even aan mariofoon scanner uit den helder op internet, en dan snap je hoeveel er over de mariofoon gepraat word, het noodkanaal (kanaal 16) is amper wat te horen, maar iedere schipper is dacht ik verplicht deze ook permanent uit te luisteren.
De berichten van inmarsat gaan via sateliet, en die sateliet krijgt geen bevestiging dat het bericht goed op aarde gekomen is ben ik bang anders kon daar een simpele oplossing komen met een retoursignaal naar de satteliet, dat is ook niet even op te lossen. Vandaar dat inmarsat dus sterk met de hakken in het zand gaat, en ik geef ze volkomen gelijk!
Ze leveren (ik dacht gratis) levensreddende sateliet communicatie, en daar wil de overheid dan even 5G doorheen drukken wat zeker in noord NL nergens voor nodig is. 4G is voor 90% van de mensen prima.
En nee, ik wil niet dat "56k was ook voldoende" horen, 56k was traag, op 4G browsen gaat vlot zat, en er word steeds meer naar kleinere en kleinere website pagina's gewerkt voor nog meer snelheid. Dus het zal eerder minder dan meer worden qua kb per pagina.
GPS draait op 1575.42 Mhz en 1227.60 MHz zo uit mijn hoofd. Een militair domein zal dit logischerwijs in de nabijheid blokkeren om geleide wapens te verstoren. Een moderne kruisraket kan op minder dan 10m nauwkeurig in slaan op basis van de GPS. En hun gps chips zijn heel wat beter als wat in een telefoon gaat. GPS is uiteindelijk gewoon een militair middel wat vrij gegeven is voor burger gebruik.
5G is ook een essentiële communicatie waarbij 5G er moet komen.
Immers door de opkomst van het IoT gebeuren heb jij straks een slimme meter, een slimme auto, een slimme horloge en ga maar door wat allemaal op het mobiele netwerk moet, de huidige mobiele netwerken zijn nooit gemaakt met in het achterhoofd dat je 5 devices per inwoner op dat netwerk gaat zetten.
Bijgevolg is een van de aanpassingen in 5G het ondersteunen van veel meer devices per mast die ook voor heel andere toepassingen gebruikt kunnen worden. Daaraan gekoppeld vraag dit om een quality of service, als een bedrijf via 5G een gasleiding bedient dan wil je niet dat die uitvalt omdat consumenten de lokale mast overbelasten met Netflix. Maar ook de hulpdiensten zelf hebben hier last van, iedere keer een storm passeert hebben we aparte noodnummers maar als een aanslag op schiphol gebeurd dan kunnen we plots niemand meer bellen want iedereen is druk bezig met het nieuws te volgen op hun toestel alsook filmpjes aan het uploaden over hoe de situatie bij hun zit. De hulpdiensten krijgen onder dat 5G dus de hoogste quality of service, daarna bedrijven (die daar dik voor moeten betalen) en daarna komt de consument.
Het is dus niet dat 5G gewoon wat sneller 4G is, het is een nieuwe generatie die antwoorden moet bieden op de uitdagingen die we vandaag kennen waarbij 5G een internationale standaard is, je gaat niet heel de wereld overtuigen om andere frequentiebanden te gebruiken omdat een bedrijf in Nederland toevallig daar ook gebruik van maakt.
Het is dus essentieel dat hier tijdig een oplossing werd gezocht en gezien het voor een rechtbank uitgevochten gaat worden, dat blijkt niet gebeurd te zijn. Of het dan de overheid of het bedrijf zelf is dat dwars ligt laat ik in het midden.
Maar hierbij vergeet je wel te melden dat die essentiële problemen(quality of service voor essentiële diensten) die we vandaag tegenkomen en die je benoemt, niets te zien hebben met frequentieruimte. Ook met 5G wordt dit op de backbone geregeld. Dit moet technisch ook gewoon haalbaar zijn op 4G zonder dat je frequentieruimte van anderen moet afnemen.
Het aantal gebruikers per mast gaat op 5G ook niet toenemen, want men moet voor 5G veel meer masten plaatsen gezien het beperkte bereik. Dan zou dat voor 4G op de oude frequentie ook gewoon kunnen indien men masten zou bijplaatsen om extra capaciteit te creëeren.
Het aantal gebruikers per mast gaat op 5G ook niet toenemen
Tel even het aantal auto's dat geparkeerd staat in de straat maar vergeet ook de parkeermeters niet te tellen, de verkeerslichten, de nummerplaat camera's, de deurbellen (vandaag hebben die nog wifi maar de verwachting is dat die naar een LTE-M of vergelijkbaar gaan overstappen) en ga maar door. Het aantal devices per mast is héél sterk aan het stijgen.
4G kan maximum 100 000 devices per vierkante KM bedienen in een ideale wereld. 5G trekt dat naar 1 miljoen devices per vierkante km, 6G moet dat verder naar 10 miljoen devices per vierkante KM trekken.
Hoeveel masten je hebt of hoeveel data een device erdoor jaagt hebben we het niet over, je kan ook echt geen 1000 laptops aan je ziggo Wifi AP hangen ook al vragen ze niets van bandbreedte.
Daarnaast is 4G niet geschikt voor tal van toepassingen, teveel latency, teveel stroomverbruik, niet genoeg garanties, dat los je echt niet op met wat meer masten te zetten en de backbone aan te passen, dat vraag aanpassingen aan heel het systeem.
Heel wat mensen hier lijken vast te zitten met het idee dat mobiele netwerken enkel voor hun smartphone dienen & blind zijn wat daar buiten gebeurd. Zo wilt men een slim energienetwerk gaan uitrollen maar hoe denk je dat dit slim energienetwerk gaat communiceren? Met een ADSL lijntje naar elke hoogspanningscabine? ADSL lijntjes hebben daar overigens net als 4G teveel latency voor dus dat moet over een apart netwerk over een aparte frequentie over een aparte standaard met garanties wat onder de noemer 5G valt.
[Reactie gewijzigd door sprankel op 22 juli 2024 20:11]
Waarom moet een slim energie netwerk 2ms communicatie hebben? En wat is het probleem om dit gewoon over de stroom kabel te doen zoals powerline ook werkt? Of gewoon een internet koppeling indien beschikbaar in de straat, buiten de provider om van het gebouw.
Powerline communicatie werkt al bijna niet in 1 woning met veel dimmers en led verlichting. Moet je dat dan generiek over een hele wijk naar één centraal punt gaan doen? Gaat hem niet worden.
Het hele idee is dat je niet afhankelijk hoeft te zijn van een internet dienst die een inwoner afneemt en ook niet iemand verplicht een internet dienst wilt laten afnemen.
O meneer U wilt stroom, maar dan moet u ook internet afnemen. Stel dat je een garage box hebt op een industrie terrein. Met je daar dan een internet aansluiting afnemen omdat iemand de meter op afstand wil kunnen uitlezen?
Het ergste is nog dat door die groene manie die is losgebroken die slimme meters ook straks realtime uitgelezen moeten gaan worden en de (snel) laders in wijken of bij mensen thuis, maar ook warmtepompen en andere groot verbruikers bij mensen thuis moeten gaan sturen.
Die groene waanzin met alles via stroom heeft namelijk tot gevolg dat de kabels en trafos in wijken het niet meer aan kunnen. Je moet dus of slim met de capaciteit omgaan of alle kabels en trafo's vervangen.
Momenteel wordt voor een combinatie gekozen en die gaat een paar honderd miljard euro kosten en dat hele 5G verhaal is daar ook een onderdeel van.
[Reactie gewijzigd door smartsys op 22 juli 2024 20:11]
Wat je schrijft over de noodzaak om meters realtime uit te lezen om verbruikers te kunnen sturen is onzin. Dat kan heel goed op netspanning en frequentie afgezet tegen de history.
Daar kan uit afgeleid worden of het net lokaal of in zijn geheel over of onder belast is.
Sturing technisch gesproken wat onder de noemer IoT valt, als je buiten huis & tuin domotica gaat en richting process sturing, dan is een doorsnee sturing al snel op een cyclus tijd van 100ms of 50ms.
Dat wilt zeggen dat dat je u inputs moet inlezen, versturen naar een controller, de controller moet zijn logica doorlopen, zijn outputs terug sturen waarop de outputs daadwerkelijk gestuurd worden. Heel dat proces moet dus van A tot Z doorlopen worden met een cyclustijd van 50/100ms waarbij het meeste tijd in de controller zelf zit die zijn logica aan het overlopen is.
Bijgevolg kan je geen 10ms hebben naar je I/O want dan ben je 10ms kwijt om je inputs op te vragen en 10 ms om je outputs te sturen dus dan ben je al 20ms kwijt, dat is véél te veel. En al helemaal niet als er I/O tussen zit die de ene keer 8ms geeft en de andere keer 20ms want zolang niet alle I/O binnen is kan de controller niet starten met zijn cyclus.
Ik ben niet thuis in sturing van een elektriciteitsnetwerk maar ik kan mij goed inbeelden dat op hoogspanning een cyclus van 50ms en dus de snelheid waarmee je kan reageren eerder aan de tragere kant is voor die toepassing. Maar op vragen die ik nu krijg om sensoren van pijpleidingen via 4G te laten lopen (want fibers trekken is nogal duur) antwoord ik nee, 4G is te traag in reactiesnelheid.
Benodigde bandbreedte is dan weer peanuts, 5Mbit is meer dan voldoende maar het moet heel lage response tijden hebben alsook het mag niet wegvallen want dan nemen elektrische veiligheden over en ligt heel de boel stil.
Maar voor al die apparaten in de straten is 5g op deze frequentie niet nodig. Daar is juist de 5g op de allerhoogste frequenties bedoelt, waarbij er eigenlijk een 5g mastje in elke lantaarnpaal komt.
"slimme"/connected meters wordt alleen de energieleverancier beter van.
Slim horloge werkt prima met bluetooth of 4G. Wat ga je doen met 5G, de backup van je NAS uploaden via je horloge?
Zelfrijdende auto's hebben inderdaad veel baat bij een technologie als 5G, maar zij hebben de snelheid van specifiek deze frequentie niet nodig. Het enige wat telt is een betrouwbaar netwerk met lage/stabiele latency.
Tot op heden zie ik dus nog geen argument waarom zo iets essentiëels als '112 voor schepen' plaats zou moeten maken voor een "leuke upgrade" als 5G.
Of slimme meters alleen voor de energieleverancier goed zijn weet ik niet maar dat is hier niet het punt van discussie. Slimme meters zijn voor 3.5ghz 5g helemaal niet belangrijk. Ze werken nu meestal op 2g en als ze al naar 5g gaan, dan gaan ze zeker niet de 3.5ghz band gebruiken.
Er zitten blijkbaar een paar mensen op een ministerie met € of $ tekens in hun ogen.
Immarsat levert essentiële communicatie. punt. daar blijf je dus als beleidsmaker vanaf.
Weet ik niet. Van wie zijn deze frequenties? Zijn er afspraken gemaakt over het gebruik ervan? En voor hoe lang? Het is leuk dat er een hele infrastructuur rond deze frequenties is ontstaan, maar als ze onwel oneigenlijk gebruik maken van de frequenties, ofwel de frequenties mochten gebruiken zo lang er niets mee gedaan werd of voor een bepaalde tijd, dan heeft men bewust het risico genomen dat men op een gegeven moment deze frequenties niet meer mag gebruiken.
Een dienst die eens per twee dagen gebruikt wordt ten opzichte van een dienst die miljoenen mensen dagelijks gaan gebruiken?
Bovendien zijn zoals het artikel als zegt deze plannen in meer of mindere mate al bijna 15 jaar bekend?
Dat het een essentiële dienst is, ok, maar dat wil niet zeggen dat die essentiële dienst niet anders en/of vanaf elders aangeboden kan worden toch? Kunnen ze die schotels niet op een oud booreiland in de Noordzee zetten?
Alles behalve de stille oceaan is ongeveer wat vanuit bursum geregeld word.... Dan heb je het dus over ongeveer de helft van de zee wereldwijd. Begint het nu te dagen dat het dan toch wel belangrijk is? Ten tweede, hardware vervang je niet even 1,2 3. Inmarsat zat er al vele malen langer dan dat providers 5G willen doordrukken.
Waarom perse die 3,5ghz band willen gebruiken? 5G op 4G frequenties helpt ook al om de latency terug te dringen en snelheden op te voeren.
Waarom 3.5Ghz? Ga maar even Googlen en je vind het. Daarnaast zijn deze frequenties internationaal vastgesteld, als die echt zo belangrijk zijn voor andere zaken hadden ze er op dat internationale niveau al wel rekening mee gehouden lijkt mij. Bovendien kan je nooit iedereen tevreden houden. Punt blijft dat als Inmarsat 50% marktaandeel heeft, er dus net zoveel marktaandeel door anderen ingevuld wordt, waarom horen we daar niet over?
Iedereen weet het hier weer eens lekker beter dan de professionals die er al jaren mee bezig zijn en er hun brood mee verdienen. Het enige wat ik als leek zeg is dat voor mij dit commerciële bedrijf de schijn tegen heeft omdat ze dit lang een breed aan hadden moeten zien komen. Zelfs onze veiligheidsdiensten (die waarschijnlijk meer levens redden dan de 160 noodoproepen van de zeevaart (?) hebben het probleem voor zichzelf opgelost.
Tot slot, je mag het best niet met me eens zijn, agree to disagree, ik ben klaar met het getroll hier.
Er zitten blijkbaar een paar mensen op een ministerie met € of $ tekens in hun ogen.
[...]
Maat ja, de lobby van de Vodafone's en KPN's in deze wereld is sterker dan de ruggegraat van menig ambtenaar. En ja, weet het van intern, ik ben 14 jaar ambtenaar geweest.
Ik hoop dat je werk een andere tak van beleid sport was dan Telecom want anders zou je toch moeten weten dat al deze beslissingen rond frequenties in Europa worden gemaakt.
Je comment over ambtenaren in den Haag en NL bedrijven raakt dus kant noch wal.
Ook het eerste wat ik dacht. Het komt er in de praktijk op neer dat een levensreddend bestaand noodnetwerk zich mag gaan aanpassen zodat de bevolking sneller kattenfilmpjes kan laden. Iets zegt me dat er wat prioriteiten verkeerd liggen. Dit is niet de eerste keer dat dergelijke problemen spelen, ik weet nog met de uitrol van 4G dat een hoop lui vrijwel nieuwe draadloze microfoons konden weggooien omdat de frequentie ineens voor mobiele data werd gebruikt. Alles moet er voor wijken lijkt wel.
Tja, dat vinden een hoop mensen niet. Als je nooit een voet op een boot in het buitenland hebt gezet, zie je de noodzaak niet. Ik heb op een schip gezeten welke vlam heeft gevat en iedereen al bijna in de reddingsboten zat met een lang gezicht. Uiteindelijk was het vuur gedoofd, maar het duurde 6 weken voor er een ander schip kwam redden. Als je zo lang in een reddingsbootje had rond moeten dobberen, was je echt niet happy, nu was het al dramatisch genoeg.
Dit is heel zwart wit though. Ooit iets gekocht wat in china is gemaakt? Grote kans dat het via een schip naar nederland is gekomen. En vervoer (welke vorm dan ook) is altijd een veiligheidsrisico. Dus blijkbaar was jouw product belangrijker dan de veiligheid van die mensen?
Ja het is een absurd voorbeeld. Maar we maken elke dag keuzes tussen veiligheid en iets anders. Dus om heel zwart wit te zeggen "je bent idioot als je geld belangrijker vind dan veiligheid" is nogal bot. En je noemt jezelf ook een idioot, want jij maakt ook dagelijks die keuzes.
Nergens wordt vertelt hoe lang het contract duurt dat Immarsat met de nederlandse overheid heeft mbt deze frequenties. Ik kan mij niet voorstellen dat dat een oneindig contract is zonder kans van opzegging en dat die opzegging ook niet geregeld is hoelang dat van te voren moet etc.
Ik ben daar toch wel erg benieuwd naar. Ook naar de communicatie vanuit de overheid waaruit inderdaad blijkt dat het bedrijf dit al had moeten weten. En daar zullen vast ook her en der reminders over gestuurd zijn.
Je kunt wel redelijk vast stellen hoelang zo'n contract is door heel simpel naar de levensduur van de gebruikte satellieten te kijken. Dit ligt ergens tussen de 12 en 15 jaar.
Als Immarsat in 2018 6 nieuwe satellieten de ruimte in heeft gejaagd die voor dit systeem gebruikt worden, dan lijkt het mij heel terecht dat ze nu pissed off zijn. Maar aan de andere kant, kan het ook zijn dat toen ook al bekend was dat per 2022 de rechten op die 3,5G band gingen vervallen en dan hadden ze ook die satellieten met een andere zend/ontvang combinatie kunnen uitrusten en niet zonder toekomst visie spullen omhoog schieten waar je 4 jaar later geen gebruik meer van kunt maken. Altans niet vanaf dat kleine plekje in NL.
Het is niet alsof Immarsat de frequenties in hun eentje kan veranderen.
Ze zijn niet de enige verwerker ter wereld!!
Je zit met de apparatuur en satellieten van de andere aanbieders (remember, wereldwijde dekking)
En met de apparatuur op alle schepen, vliegtuigen, boorplatforms, etc. die er gebruik van maken.
Met een levensduur van 12 tot 15 jaar voor een satelliet, duurt het dus rustig 15 jaar om ze allemaal te vervangen op einde-levensduur. Tel daarbij het zoeken van een nieuwe frequentie, internationaal overleggen, het vervangen van de zend-apparatuur op de schepen ed.
Totaal zit je rustig tegen 20 jaar aan voor het vervangen van de frequentie.
[Reactie gewijzigd door hackerhater op 22 juli 2024 20:11]
Inderdaad. Jaren geleden is communicatie op de korte golf met schepen afgeschaft, omdat het in geval van nood wel middels satellieten kon gebeuren. Nu moet dat wijken voor 5G.
Het is trouwens niet 100% de schuld van regeringen die de frequenties veilen. Ik heb eens bandplannen van zowel USA en Europa bekeken, in beide gevallen is de 3.5 - 3.6 GHz een gedeelde band met zowel maritieme communicatie als mobiele toepassingen. De internationale organisaties die wereldwijd de frequenties verdelen hebben toch moeten inzien dat dit niet samengaat.
Toen communicatie met schepen nog via de korte golf verliep, waren wereldwijd dezelfde frequentiebanden voor scheepvaart gereserveerd. In theorie is dat ook voor maritieme satelliet communicatie, alleen zijn de frequentiebanden niet exclusief.
Dat is allemaal omdat er heeeeeel veel geld verdiend wordt met die stukjes ether.
Ze gaan niet meer stukjes ether vastleggen voor bepaalde functies, want dan lopen ze miljarden euro's mis.
is natuurlijk fout. Het lijkt me dat '112 voor schepen' heel wat belangrijker is dan supersnel 5G, want daar hebben we tot nu toe ook zonder gekund, dus een betere titel zou zijn:
Supersnel 5G bedreigt '112 voor schepen'.
[Reactie gewijzigd door Dirk op 22 juli 2024 20:11]
Uit de tekst komt het niet helemaal naar voren, maar GMDSS is ook een onderdeel waar veel reddingsvesten mee worden uitgerust. Zeker in koud water zoals de Noordzee telt elke seconde en is het extreem belangrijk dat iemand die overboord is geslagen zo snel mogelijk gered kan worden.
Het zou goed zijn als het artikel in was gegaan op alternatieve locaties voor het grondstation (eventueel met een kaart binnen welk gebied dit zou moeten zijn) waarbij dezelfde regio's van dekking voorzien kunnen blijven.
Super. Lijkt me lastig daar een gebied te vinden waar in een omtrek van 287 km niemand (in de nabije toekomst) van de huidige frequenties gebruik wil maken, behalve dan op zee ten westen van Afrika (als dat al mogelijk is).
Feit is dat frequentie kunnen herallocreerd worden als de noden veranderen. Waarom zou een bedrijf het allen recht hebben op 3.5Ghz, wanneer het maatschappelijk nut hoger zit bij 5G. Toen men hier grond kwam onteigenen van ons, was het argument ook "maatschappelijk nut" staat hoger dan uw gebruik.
Niets verhinderd dat bedrijf om hun satelliet schotels in Afrika te plaatsen, als je de overlap ziet van de satellieten. Daar zijn veel meer gebieden waar geen kat woont en het gebruik van de 3.5Ghz frequentie geen probleem is. Waar zelf in de toekomst, de kans dat er mensen gaan wonen klein is.
Kost het geld, yep. En daar zit de vlieg in de boter en gans de reden voor deze rechtszaak. Aka een drukmiddel om de overheid te doen betalen voor de verhuis.
Het is niet alsof de gespreken over de 3.5Ghz freq nieuw zijn en men heeft al JAREN de tijd gehad om te zoeken naar een andere oplossing. Het komt met over als die mensen dat weten dat ze gaan onteigend worden maar hun locatie kan een gans project blokkeren. En dan houden ze met opzet de verkoop tegen, tot ze veel meer geld kunnen krijgen.
nou het maatschappelijke nut van 5g is niet zo hoog hoor. het is leuk maar 4g doet het nu ook al goed.
en niets verhinderd het in afrika te plaatsen? uhm stabiliteit van de regio is niet heel super, dan waarschijnlijk nog onderhanedelen met een corrupte regering, personeel dat heel specifiek is en dat je daar over een paar jaar precies hetzelfde verhaal krijgt met 5g
5g wordt er doorgedrukt en alles moet plaatsmaken.
Pak een oud boorplatform, zet daar die schotels op en trek een glasvezel naar de kust.
Je kunt ook nabij een van de powerhubs op zee een zend platform plaatsen en dan van de glasvezel infra die daar al naartoe ligt mee liften.
Ik heb ook begrepen dat 5G op de 3,5GHz. geen groot bereik heeft. Oftewel als je in de omgeving van deze schotels de 5G zenders andere frequentie blokken laat gebruiken en de zenders in een straal van 5KM niet richting de satelliet schotels richt, moet de invloed ook minimaal zijn. Dan kun je ook nog om het terrein waar de satelliet schotels staan een 10m hoog hek voorzien van een alu folie of ander zwaar dempend materiaal voor radiostralen in de 3,5GHz band plaatsen. De kans dat er dan van de 5G zenders uit de buurt die met de zender van de satelliet schotels afgericht zijn nog hinder is, moet volgens mij dan uiterst klein worden.
Voor je 5km verhaal moet je misschien het artikel even lezen staat een heel verhaal in wanneer het tot aan Zeeland is of "maar" 20k met een hoop maatregelen.
Ik snap de frustratie of de wens iemand te "verbeteren" maar als genoeg mensen het een booreiland gaan noemen wordt dat de naam. Net als dat een Beer gewoon een goed woord is, maar dat niet oorspronkelijk was wat we het beestje noemde.
Ik snap wat je bedoeld en je hebt helemaal gelijk. Het boor schip of platform wordt samen met een hotel of werk platform steeds verplaatst om nieuwe velden aan te boren. Zodra een veld is gevonden wordt een productie platform gebruikt om de olie of aardgas op te pompen en verder te distribueren.
Ik heb zelf een paar klusjes op de hotel/werk platformen gedaan als deze in het dok lagen voor onderhoud of een huurder swap. Deze platformen worden overigens ook veel ingezet om windmolens op de funderingen te zetten.
GMDSS is een alomvattende term die veel meer radiocommunicatie-technieken omvat. De reddingsvesten uit de link werken via AIS, en dat werkt via een VHF kanaal (marifoon). Deze zullen dus geen last hebben van 5G, want dat zijn frequentieblokken in de MHz, niet de GHz.
Inmarsat heeft services die een specifiek deel uitmaken van GMDSS en gaat via de satelliet. Quote me hier niet op maar dit artikel en deze frequenties gaan over Inmarsat C, dat is een service voor tekstberichten die wereldwijd beschikbaar is (tot op zekere breedtegraad bij de polen). Dus ook noodberichten via tekst, zo kunnen schepen een noodbericht sturen ook als ze buiten bereik van VHF of MF/HF radio zijn, midden op de oceaan.
Inmarsat heeft ook services voor internet en telefoondienst via de satelliet, maar die gelden volgens mij niet als essentieel voor het GMDSS. En ik zou niet kunnen zeggen of die ook gestoord worden door de nieuwe 5G frequenties.
De reddingsvesten met AIS-mob zullen er geen last van hebben, maar die hebben maar een bereik van 4-5 nautische mijl. Op volle (niet zo drukke) zee heb je hier niet veel aan. Reddinsvesten en reddingsvlotten met een Epirb daarentegen zullen er waarschijnlijk wel last van hebben, deze werken met COSPAR SARSAT wat onderdeel is van GMDSS voor een wereldwijde dekking.
[Reactie gewijzigd door marsian op 22 juli 2024 20:11]
EPIRBs werken wel met een satelliet, maar COSPAS SARSAT werkt op 406 MHz. Ook die zullen niet gestoord worden. Alleen de service Inmarsat C dus waarschijnlijk. En ik begrijp dat Inmarsat natuurlijk niet hun hele satellietnetwerk wil aanpassen.
Inderdaad dat was ook de eerste gedachte die in mij op kwam.
Misschien oftopic maar tot heden hebben we ook met heel veel zonder gekund.
Dure telefoons, televisie's en noem het maar op. De gehele domatica in het gemiddeld tweaker (huishouden) alles vanuit je luie stoel bedienen met je telephone of tablet, muur paneeltje.
Daarnaast de discus over 5G wel of niet schadelijk voor milieu en mens?
Ik heb een ding geleerd en dat is macht is geld, en geld is macht, en met beide bereik je heeeel veel.
Kijk maar eens hoe de boeren worden uitgekocht, omdat en een windmolenpark gebouwd gaat worden.
men heeft grond nodig voor zulke projecten. Stroom voorziening niet voor huishouden maar voor de datacenters die daar komen. Dit was een grote misleidende zaak, waar een burgemeester in landholder goed op zijn bek is gegaan. Dan nog te zwijgen wat er in de polder gaande is.
En nu dit Het ministerie wil dat dit bedrijf in Nederland stopt met het gebruiken van de 3,5GHz-band en dus de noodcommunicatieschotels naar het buitenland verhuist. Als reactie hierop stapte Inmarsat in maart naar de rechter.
Laat het ministerie zelf eens met een oplossing komen !! of dit constructief helpen oplossen.
[Reactie gewijzigd door Jeroen hofman op 22 juli 2024 20:11]
Ik vind het ook een flinke clickbait titel en een waardeloze uitleg.
Het mag toch wel vele malen duidelijker gemaakt worden dat een ministerie van de overheid een bedrijf dat noodcommunicatie levert naar de rechter sleept omdat ze nu niet zo veel geld kunnen verdienen met wetgeving, wat natuurlijk helemaal nergens op slaat. Het is te hopen dat de rechter hier niet in trapt en het ministerie gewoon terug naar his stuurt met een rekening voor alle kosten.
Wat ik mij af vraag is waarom beide toepassingen in dezelfde frequentie-range moeten blijven zitten. Ik begrijp met mijn beperkte kennis van wireless data overdracht dat de keuze van frequentieband een afweging is tussen data rate en absorptie van het signaal (de hoger de frequentie, des te hoger de data rate, maar ook hogere absorptie door objecten en dus minder range), en andere storende factore in de omgeving. Ook snap ik dat antenne-ontwerp een factor is en er voor een andere frequentieband een andere antenne nodig is (hoe gevoelig dit is weet ik dan weer niet).
Met andere woorden, kan Inmarsat niet opschuiven naar de 3.3GHz, en de telecom niet beginnen bij 3.6 (of andersom)? Of kan dat niet met de antennes in onze telefoons of bij Inmarsat?
De 5G band (n78) is internationaal gespecificeerd vanaf 3400MHz tot 3700MHz. Natuurlijk hoef je niet de hele band vrij te houden, maar als je in telefoons gaat afwijken van deze frequenties moet er een nieuwe band voor gedefinieerd worden, en speciale telefoons met speciale modems worden ontwikkeld.
Dit is het dekkingsgebied van de satellieten: https://jk-5-media.fra1.d...e-interception-19-728.jpg
Je ziet daar dat 3 van de 4 satellieten overlappen met Nederland, en die werken dan ook alle drie via het nederlandse grondstation. Als je deze wilt verplaatsen moet je dus 1 (of 2) alternatieve locaties vinden die kunnen overlappen met deze satellieten.
Inmarsat gebruikt namelijk een deel van de 3,5GHz-band, het blok van 3550 tot 3650MHz, voor het satellietverkeer. Hierin heeft Inmarsat weinig bewegingsvrijheid; het is een hardwarematige beperking van de meeste satellieten die Inmarsat nu voor Gmdss gebruikt.
Precies. Hoe ik dat lees zou de enige oplossing zijn om ieder schip en iedere satelliet van Inmarsat nieuwe hardware te geven. Een kostenpost dat ze nooit kunnen overleven
We hebben er geen last van hoor, ik kan ook leven zonder de 3.5Ghz 5G band. Als ik echt zo graag 5G wil zijn er nog genoeg freqentieblokken waar dit op kan worden aangeboden.
Nou ja, sommige landen zijn iets minder dicht bevolkt en dan zijn er ineens wat meer mogelijkheden.
Het is meer een probleem dat die schotels bij voorkeur op een plek staan waar de situatie stabiel is. Het lijkt me erg vervelend om met die dingen te werken terwijl er schietende rebellen, Taliban of IS strijders om je schotels rijden.
Ja precies, ik reageerde meer in de context van ‘waarom is dit überhaupt een probleem’. Zou het in NL blijven, dan moet alles vervangen worden.
Begrijp btw niet hoe dit alleen een NL ding is. Is 5G niet gestandaardiseerd?
Beetje bullshit verhaal aangezien heel Europa al 3.5GHz heeft. Interferentie vanuit Eemden in Duitsland zal sterker dan interferentie vanuir bijv. de Randstad.
pagina 2:
"Inmarsat zegt tegen Tweakers dat er afspraken zijn gemaakt met de Duitse overheid en dat verstoring vanuit Duitsland naar verwachting 'beheersbaar' zal zijn."
Grappig dat er zoveel aandacht wordt gegeven aan technische oplossingen, terwijl het als vaak vooral om geld draait.
Een bedrijf dat een essentiële dienst levert, gratis nog wel (volgens het bedrijf), wordt door de overheid gedwongen zwaar te investeren in een verhuis of aanpassen van de techniek. Dit terwijl ze al jaren gebruik maken van die specifieke frequentie. Plus het bedrijf maakt al tientallen jaren gebruik van die specifieke frequentieband, zonder enige problemen.
Wil de overheid - en de telecombedrijven - die frequentie innemen, lijkt het me logisch dat daar een vergoeding tegenover staat. Ofwel een vergoeding voor Inmarsat voor de kosten verbonden aan de verhuis. Ofwel een vergoeding voor de telecombedrijven om een fijnmaziger 5G-netwerk neer te poten met meer zendmasten met minder vermogen, zodat de dienstverlening van Inmarsat niet verstoord wordt.
Nee, want men wist dat de frequentie zou verdwijnen. Het had dus commercieel gebruikt moeten worden en niet voor nooddiensten. Dit hebben ze zelf bedacht om zo de frequentie te kunnen behouden.
Men had eerst in de EU en wereldwijd een systeem/frequentie moeten bedenken en daarmee een gebruikers contract voor altijd. Mits dezelfde wereldwijde commisie dit niet meer nodig acht.
Tsja, hebben we 5G dan zo nodig?
Ik weet dat die vraag al talloze keren is gevraagd en beantwoord, ik vind het vooralsnog niet nodig maar meer een wens en voorkeur.
Puur uit het oogpunt van particuliere klant; Is mijn leven zo rijker met 5G? Nee.
Maar dit kan voor anderen best een ja opleveren.
Je moet je niet zo er focussen op het directe nut voor jou. Er zijn ook heel veel dingen waarvoor 5G nuttig is, die indirect nuttig zijn voor jou.
5G is onder andere gebouwd om ook ruimte te kunnen geven aan het "IoT". Denk aan mensen met een suikerpomp of pacemaker etc. die straks via 5G allemaal met de dokter zijn verbonden. Denk aan slimme meters en allerlei andere toepassingen zoals de auto-update functie van je auto.
Wellicht ga jij niets van dat alles zien, maar ik verwacht dat als 5G op stoom komt dat de toepassingen vanzelf je leven binnensluipen.
:strip_exif()/i/2004343910.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004394520.jpeg?f=imagenormal)
:strip_exif()/i/2004394522.jpeg?f=imagemedium)
:strip_exif()/i/2002874806.jpeg?f=imagenormal)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005323034.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005149154.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2004850544.jpeg?f=fpa)
/i/2004620466.png?f=fpa)
/i/2004777862.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2003593832.jpeg?f=fpa)
/i/1391778072.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2001425855.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/17592/RS6-GoT.jpg?f=community){kind=small}
/u/1568000/crop6111972429a47_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/93026/crop5710f70890ba1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/301255/crop5632215ae014a.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/23148/crop5aa38c3d4a408_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/392468/crop5e9cb675e8fbd_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/47900/baph.gif?f=community){kind=small}
/u/200133/artemis_square_e_60-60.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/475399/crop5e11cf2874827_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/850753/crop58494ffc89d00.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/438696/crop57ea509040b07_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/61950/hakker.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/174665/crop5f3505845c31b_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/319038/crop5f64c71ee6e19_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1427178/crop626a923e6b621_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/42648/crop635863345e4c0.png?f=community){kind=small}
/u/1983/whiteButton.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/149760/MG_logo.jpg?f=community){kind=logo}
:strip_icc():strip_exif()/u/12169/crop5f6b926faa837_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/8115/tweakers.png?f=community){kind=small}
/u/186071/crop58bc21e8285fa.png?f=community){kind=small}
/u/465331/MeControlXXLUserTile2.png?f=community){kind=small}
/u/10248/phoenix.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1350992/crop5e678fe5bbca1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/94091/lynxa.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/270072/crop600be8fca1d4a.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/380775/crop56e070ca4a003.jpeg?f=community){kind=small}
/u/706834/crop668e58eb84683_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/36378/crop5a3f931ecfec0_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/216576/AlfaGT.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/102432/bash.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/209552/Ravenb.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/3157/sail4L_S70.gif?f=community){kind=small}
/u/345172/crop58f93c8ebe8aa_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/1219196/crop6324b2e35d04c_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/363743/crop61aa1329d36b8_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/502133/crop63230156ad849_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/96951/crop5db75377e35bf_cropped.png?f=community){kind=small}
