Getest: 5g in Nederland

Is 5g sneller dan 4g?

Inleiding

“Kijk, kijk, zie hoe hard het gaat, we gaan richting 65Mbit/s!” Ik zit in een busje op een industrieterrein in Diemen. Het is 2010 en Tele2 wil voor het eerst laten zien waartoe 4g in staat is. Het busje hangt aan een 2,6GHz-netwerk bij het hoofdkantoor van de provider, die inmiddels samen is gegaan met T-Mobile. Naast me zit een topman die de voor toen ongelofelijk hoge snelheden benadrukt, maar ook zegt dat een landelijk dekkend netwerk op deze frequentie er niet in zit.

Inmiddels is 65Mbit/s niet verbazingwekkend snel meer. Het is ongeveer gemiddeld. Sterker nog, providers die een mobiel netwerk bouwen rond de net geveilde 700MHz-frequentie, moeten op termijn altijd minimaal 8Mbit/s bieden. Snelheden van boven de 100Mbit/s zijn al lang geen uitzondering meer.

En nu is er dan 5g. Zo spannend is 5g allemaal niet. Providers praten er al jaren over. In 2014, toen Nederland en België aan het wennen waren aan 4g, ging het op telecombeurzen al over 5g. De technologie was er nog niet, maar de plannen waren er wel: lagere latency, grotere bandbreedte, meer frequenties en een netwerk voor veel meer toepassingen. Met toekomstbeelden als operaties op afstand en vergaderen via hologrammen probeerden providers en telecombedrijven de visie over te brengen.

Maar zoals altijd als er een nieuwe generatie mobiel netwerk live is, is er niet veel te beleven. Bij 3g ging het veel over multimedia, maar het duurde jaren voordat telefoons en mensen het netwerk echt goed gingen gebruiken. De grote belofte van 4g was meer bandbreedte voor iedereen en die belofte loste het nieuwe netwerk prima in, maar in eerste instantie was 4g nog niet echt spectaculair snel.

Nu zijn de eerste 5g-netwerken live. In het voorjaar konden we al aan de slag met Vodafones 5g-netwerk, dat begon op dezelfde frequenties als 4g. Intussen hebben KPN en T-Mobile hun 5g-netwerken live gezet op eigen frequenties. Tijd om de netwerken te testen.

Dit verhaal is mede tot stand gekomen dankzij de kennis en inzichten van Sorcerer8472, The_Wireless_Guy en jk-5 van Antennekaart.nl. Dank jullie wel!

De snelle weg naar 5g

Laten we eerst even een stap terug doen en kijken hoe de diverse providers de ontwikkeling van 5g voor zich zien. Vodafone begon als eerste en deed dat met dynamic spectrum sharing: een technologie om 5g en 4g frequenties te laten delen. Vodafone gaat uiteraard ook 5g aanzetten op een eigen frequentie. Alle drie de providers kregen tijdens de veiling deze zomer spectrum in de 700MHz-band te pakken. Daarmee ziet het beeld voor mobiele netwerken er nu bij benadering zo uit:

Frequenties	KPN	Vodafone	T-Mobile
700MHz - n28	5g*	5g	5g*
800MHz - b20	4g	4g	4g
900MHz - gsm900	2g/3g (tot januari 2022)	2g	2g (tot november 2020)/3g/4g
1400MHz - b32	Nog niet in gebruik (4g)	Nog niet in gebruik (4g)	Nog niet in gebruik (4g)
1800MHz - b3	4g	4g/5g DSS*	4g
2,1GHz - eutra1	3g/4g	4g	3g/4g
2,6GHz - b7/b38	4g	4g	4g
3,5GHz - n78	5g (als beschikbaar, hangt af van veiling)	5g (als beschikbaar, hangt af van veiling)	5g (als beschikbaar, hangt af van veiling)
26GHz - n258	5g (als beschikbaar)	5g (als beschikbaar)	5g (als beschikbaar)

* vetgedrukte frequentiebanden hebben we getest

Alle providers beginnen met 5g op de lage frequentiebanden. De 700MHz-band biedt van alle frequenties die providers kunnen gebruiken de beste dekking, maar ook de laagste capaciteit en snelheid. Vermoedelijk zal 5g de komende jaren steeds meer frequenties opslokken, naarmate meer mensen 5g-telefoons hebben.

Hogere frequenties

Het wachten is op de hogere frequenties. De 3,5GHz-frequentie die in veel landen al in gebruik is voor meer snelheid op 5g komt in Nederland later vanwege het satellietstation in Burum. Dat maakt gebruik van die frequentie en zolang het operationeel is, mogen providers boven de lijn Amsterdam-Enschede geen gebruik maken van die frequentie. De veiling vindt vermoedelijk plaats in 2022.

Het voordeel van 3,5GHz is dat de snelheid en capaciteit hoger zijn, maar het bereik is relatief veel minder. Waar je met een 700MHz-mast makkelijk kilometers ver komt, rekenen providers bij 3,5GHz-masten op honderden meters. De 3,5GHz-masten zijn vooral handig in steden, waar veel capaciteit nodig is op een kleine ruimte.

De toekomstplannen met de 26GHz-band zijn lang niet duidelijk. Providers hebben gezegd er wel plannen voor te hebben op de lange termijn, maar de landelijke overheid gaat er geen vergunning voor afgeven; dat moeten lagere overheden doen. Hoe dat precies zal gaan, is nog niet duidelijk.

De 26GHz-band is ideaal voor in stadions, op drukke pleinen vol terrasjes en bij festivals. De snelheden zijn heel hoog - boven de 1Gbit/s is geen uitzondering - maar de telefoon en de zendmast moeten line-of-sight hebben. Elk tussenliggend gebouw en elk bosje zorgt ervoor dat de verbinding verbreekt. Het bereik is bovendien heel beperkt, tientallen meters op zijn hoogst.

Ook goed om te weten: alle netwerken zijn nu nog non-standalone. De radiotechnologie is 5g, maar signaling verloopt nog via 4g en de backbone is ook nog gebaseerd op 4g-technologie. Standalone-5g-netwerken zien we pas over een paar jaar.

De voordelen van standalone-netwerken zijn legio. Een belangrijke factor is ping, een van de grote beloftes van 5g. De ping hangt nu nog deels af van de 4g-signaling en 4g-backbone, en dat zou dus sneller kunnen met een standalone-5g-netwerk.

En, nog belangrijker, je hebt nu nog altijd een 4g-verbinding nodig naast je 5g-verbinding. De 700MHz-frequentie heeft in theorie een iets beter bereik dan de 800- en 900MHz-banden, maar daar heb je niets aan als je telefoon en de zendmast eerst elkaar de hand moeten schudden op een 4g-frequentie.

Daarmee heeft 5g met deze introductie maar een fractie ingelost van het potentieel dat het heeft. Het is uiteraard 5g-technologie en dus is het terecht dat providers het als zodanig aanduiden, maar de verwachtingen kun je direct temperen: veel voordeel op gebied van download, upload en ping zul je er met deze opstelling niet uithalen.

Testen: de set-up

Lang geleden, nog voor corona, was een baan als redacteur die de telecomindustrie verslaat best wel glamorous. In een gemiddeld jaar kreeg je de kans om te reizen naar plekken als Parijs, Berlijn, Londen en Barcelona en met een beetje geluk waren er ook evenementen in steden als New York en Seoul. Momenteel is het natuurlijk veel thuiswerken, maar nu moest ik toch weer de deur uit. Bijvoorbeeld naar Zuid-Spierdijk, Ilpendam en natuurlijk Westknollendam.

Waarom daar? Het is lastig om plekken te vinden waar alle providers volgens hun dekkingskaart nu al 5g hebben én waar je op een veilige manier met vier duur ogende telefoons op straat kunt staan. Die dekking zal snel toenemen, maar voor nu is het nog beperkt. Je kunt hier de kaarten vinden van KPN, Vodafone en T-Mobile.

Ik wilde uiteraard meerdere locaties proberen voor deze test. Buiten en binnen, drukke plekken en rustige plekken. En dat is uiteindelijk gelukt, al was het even zoeken, want de dekkingskaarten bleken niet overal even accuraat. Dat kan natuurlijk ook niet, maar zeker aan de randen is het bereik beperkt. Ook midden in dekkingsgebied kan het echter gebeuren dat een telefoon geen 5g-signaal vindt.

Drie simkaarten, vier telefoons

Voor deze test kreeg Tweakers testsimkaarten - fysieke kaartjes, geen e-sims - van de drie grote providers. Ik heb gekozen om met vier telefoons op pad te gaan: vier van de populairste 5g-modellen in de Pricewatch: de Samsung Galaxy S20, OnePlus Nord, Motorola Moto G 5G Plus en Xiaomi Mi 10 Lite. Die laatste drie komen volgende week nog aan bod in een aparte bespreking over hoe ze het doen op 5g.

Om te testen heb ik meerdere dingen geprobeerd. Het testen van de downloadsnelheid gebeurde via Ookla Speedtest, een 1,47GB grote download van Call of Duty Mobile in de Google Play Store, en een 124MB grote aflevering van The IT Crowd op Netflix. Voor upload en ping zijn gegevens uit Ookla Speedtest gebruikt, telkens met dezelfde server op verschillende telefoons en netwerken.

De testen zijn meerdere keren herhaald. Uiteraard op 5g, maar ook op 4g en op verzoek van lezers ook met meerdere simkaarten in het toestel, voor wie dualsim gebruikt. De resultaten zouden daarbij kunnen afwijken, omdat de telefoon vermoedelijk niet alle antennes kan gebruiken voor één simkaart, maar de antennecapaciteit in het toestel moet verdelen. Alle geteste telefoons hebben ruimte voor twee simkaarten.

Daarnaast ben ik op een aantal andere locaties geweest, maar om uiteenlopende redenen lukten de tests soms niet of bleek het onmogelijk om ze af te ronden. Dat heb je soms met wisselvallig weer.

Testen: de resultaten

Dan nu de resultaten. Om een goed beeld te krijgen, hebben we op vijf plekken met verschillend bereik getest: een heel goed bereik, een goed bereik en weinig bereik - en daarnaast binnen en buiten in een stad, te weten Amsterdam. Om dit allemaal in beeld te brengen, moest er een gemiddelde komen van het bereik per provider op een plek, en dat ziet eruit als in onderstaande tabel. Voor de duidelijkheid: dit is dekking op 4g of 5g, afhankelijk van wat er beschikbaar is.

	KPN	Vodafone	T-Mobile
Locatie 1	-71,3dBm	-70,3dBM	-87,8dBm
Locatie 2	-94,8dBm	-94,8dBm	-97,5dBm
Locatie 3	-110,8dBm	-110dBm	-104,8dBm
Locatie 4	-114,3dBm	-82dBm*	-121,8dBm
Locatie 5	-86,3dBm	-98,3dBm	-83,3dBm

* Vodafone leek binnen een eigen signaal te hebben voor indoor dekking; de telefoons ontvingen signaal van alleen die zendmast. Dat verklaart het goede bereik en het feit dat alle telefoons signaal van maar één mast ontvingen - iets dat onder normale omstandigheden zelden gebeurt.

Voor wie zoiets nog niet eerder heeft gezien: een telefoon zet het bereik om in streepjes, maar het gaat eigenlijk om decibel-milliwatt, oftewel dBm. Omdat het vermogen zo laag is, altijd ver onder de 1mW, wat gelijkstaat aan 0dBm, gaat het bij mobiele netwerken altijd om negatieve waardes.

Bij een excellent bereik meet je ongeveer -75dBM, terwijl het getal lager wordt als het bereik minder is. Als het onder de -115dBm komt, heb je vrijwel geen signaal meer en kun je zelden nog bellen of een dataverbinding opzetten. Het minimum is -140dBm. De weergave van streepjes verschilt van telefoon tot telefoon. De meeste telefoons geven tussen -95dBm en -99dBm al vol bereik aan.

Signaalsterkte	Uitstekend	Goed	Voldoende	Matig	Vrijwel geen ontvangst
dBm	Tot -90	-90 tot -98	-99 tot -105	-106 tot -112	-113 en lager

Nu zijn dit gemiddelden van de frequentieband met het beste bereik, maar we willen natuurlijk weten hoe groot het verschil is tussen 4g en 5g. Daarvoor hebben we de metingen terwijl de telefoons verbonden waren met 5g ertussenuit gehaald, en wat blijkt? Er zitten verschillen in.

Verschil bereik 4g en 5g	KPN	Vodafone	T-Mobile
dBm	+7	0	+8

Bij Vodafone is er geen verschil, en dat is logisch: 5g werkt met de al bestaande 1800MHz-frequentie die dus hetzelfde bereik heeft. KPN en T-Mobile zijn al gebruik gaan maken van de 700MHz-band en die heeft een meetbaar beter bereik. Het verschil van 7dBm is in een telefoon al snel twee streepjes in beeld. Voor 8dBm geldt hetzelfde.

Verschil in 5g tussen providers

Er zit ook verschil tussen 5g bij de providers. Zo had Vodafone 5g op locatie 5, maar het signaal is rond 12dBm minder sterk dan het 4g-signaal van andere providers. Er is bij Vodafone dan wel een sterker signaal op 4g, maar het bereik op 5g is minder door de hogere frequentie.

En dan de snelheid, hoe zit het daarmee? We zouden de resultaten van de individuele testen door kunnen lopen, maar dat levert alleen maar veel grafieken op en het beeld van de testen is grofweg vergelijkbaar. De Ookla Speedtest leverde consequent de hoogste snelheden op. Wellicht komt dat doordat deze server het snelste is. De grote download van CoD vanuit de Play Store volgde daarna, en de Netflix-download verliep steevast op de laagste snelheid, maar die besloeg ook maar 124MB.

Beschouw dit vooral niet als de status van hoe het altijd en in heel Nederland is. Dat is het niet, want het is onmogelijk om met enkele simkaarten en een handmatig testproces genoeg testen te doen voor een representatief beeld. Dit is alleen een indicatie, een beeld van hoe de netwerktechnieken zich tot elkaar verhouden.

Het beeld is duidelijk: 5g is niet per se sneller dan 4g. Sterker nog, in veruit de meeste testen was 4g sneller, maar niet altijd. De snelheid van 4g bij dualsim ligt vaak gelijk aan die van 5g, al zijn er uitzonderingen.

Bij de uploadsnelheid zijn de grootste verschillen te ontdekken in dualsim. Dat zal iets te maken hebben met antennes die de telefoon dan niet kan combineren, en daarbij blijkt dat KPN leunt op meerdere frequenties om de upload te versnellen. Dat verklaart de hogere snelheden. Bij Vodafone troffen we in eerdere testen nog een voordeel voor 5g aan in uploadsnelheden, maar die is in deze testen niet te zien. Bij T-Mobile wel. Uploaden gaat overigens niet via 5g bij een 5g-verbinding, maar de telefoon heeft op dat moment wel een verbinding met een mast op 5g.

De ping bleek op 5g een fractie lager te liggen op dan 4g, maar dit resultaat duidt niet op de revolutie die je op basis van de beloftes zou verwachten. De laagste ping die we hebben gezien was 15ms op 5g, de hoogste 28ms op 4g met dualsim. Wie had gehoopt om realtime een shooter te kunnen spelen via 5g op een manier die niet kan via 4g, moet helaas nog geduld hebben. Standalone-netwerken kunnen lagere pings mogelijk maken, maar met deze set-up gaat het simpelweg niet.

Te vaak 5g boven in beeld

Het zijn maar twee karakters boven in beeld, een '5' en een 'g'. En die geven aan met welk netwerk je verbonden bent, zou je denken. Maar wát een verborgen wereld gaat er schuil achter die karakters. Want wie bepaalt welk cijfer daar mag staan, is het resultaat van een politiek proces waar vermoedelijk allerlei belangen achter zitten.

Laten we het gewoon zeggen zoals het is: als er 5g staat, is de kans groot dat je niet verbonden bent met 5g. Daar kwamen we ook achter tijdens het testen. Vaak stond er 5g in beeld, maar bleek de telefoon niet verbonden met 5g.

De makkelijkste manier om erachter te komen of dat het geval is, is door even in Ookla Speedtest te kijken. Als er echt 5g is, dan geeft deze test '5g' weer bij het verbindingstype. Bij 4g staat er 'lte'. Voor een goed beeld kun je de app CellMapper gebruiken. Hij geeft weer hoeveel bereik er is, op welke zendmast en met welke techniek. Daarbij heet 5g NR - New Radio. Bij Vodafone staat er LTE+NR bij de 1800MHz-band, bij KPN en T-Mobile staat er dan NR.

Links: telefoon zegt 5g, maar het is er niet. Midden: 5g bij Vodafone. Rechts: 5g bij T-Mobile

En mag dat zomaar? Ja, zegt de koepelorganisatie van providers GSM Assocation. Providers mochten in eerste instantie kiezen uit vier 'configuraties' voor het 5g-icoon: A, B, C of D. Dit is de tabel die erbij hoort.

Wanneer staat wat in beeld?	A	B	C	D
1. Actief of verbonden op 4g via zendmast die geen 5g ondersteunt	4g	4g	4g	4g
2. Actief of verbonden op 4g via zendmast die 5g ondersteunt, maar geen bereik op 5g	4g	4g	4g	5g
3. Actief op 4g, maar heeft bereik op 5g	4g	4g	5g	5g
4. Verbonden via 4g, maar heeft bereik op 5g	4g	5g	5g	5g
5. Verbonden en/of actief via 4g en 5g	5g	5g	5g	5g
6. Verbonden en/of actief via 5g	5g	5g	5g	5g

Deze tabel vereist wat uitleg. Als een telefoon actief is, betekent het dat hij netwerkverkeer genereert. Je bent dan bijvoorbeeld iets aan het downloaden. Als hij verbonden is, is er geen dataverkeer van apps.

De GSMA adviseerde deze tabel in 2017, maar in 2019 kwam men met een aangescherpt advies. Dat luidde om de configuraties los te laten en alleen configuratie D te gebruiken, om dus zo vaak mogelijk een 5g-icoon te kunnen laten zien. Dit is natuurlijk maar een advies, maar het is wel belangrijk omdat dit advies wordt gevolgd bij veel telefoons die niet in het eigen portfolio van een provider zitten.

Bij configuratie D staat ook 5g in beeld als de telefoon en zendmast beide 5g ondersteunen, ook als het 5g-netwerk geen bereik heeft op de plek waar je je bevindt.

Misleiding? Jazeker, de afgelopen 25 jaar hebben we geleerd dat providers boven in beeld zetten waarmee je verbonden bent. Dat is nu niet meer zo, en dat staat nergens. Je leest het hier, maar providers hebben het vooralsnog nergens anders zo duidelijk gemeld.

Toen we T-Mobile hier vragen over stelden, gaf Sherida van IJsselmuide, woordvoerder namens T-Mobile, als antwoord: "Voor de officieel door T-Mobile verkochte toestellen geldt over het algemeen dat het 5g-symbool getoond wordt wanneer 5g geactiveerd is in het gebied waar je je op dat moment bevindt. Dit is dus een reden dat je in sommige gevallen een 5g-symbool ziet maar dat een test uitwijst dat je op 4g zit."

Vodafone zei in een eerdere reactie al dat de provider heeft gekozen voor de aanbevolen configuratie D uit de tabel. "Dat betekent dat een telefoon die geschikt is voor 5g en is voorzien van een sim die ingeregeld is voor 5g, in situatie 2 t/m 6 het 5g-icoon zal tonen", aldus woordvoerder René Loman.

KPN zegt ook configuratie D te volgen, maar dan een 'opensource-variant'. "Sommige handsets ondersteunen die nu nog niet, maar zullen dat naar verwachting op korte termijn wel gaan doen", aldus woordvoerder Marianne Zwart.

Bij elke provider hebben we gezien dat de telefoon aangaf dat hij 5g had, terwijl dat in feite niet zo was. De mate waarin dat gebeurt verschilt echter per telefoon en per provider.

Op onze testlocaties zagen we bij Vodafone bij 30 procent van alle testen onterecht 5g in beeld, bij T-Mobile was dat zelfs 55 procent. Dit is geen accurate wetenschap uiteraard, maar vooral bij T-Mobile is het toch raadselachtig, omdat 5g op een lagere frequentie zit en dus in theorie beter bereik heeft dan 4g. Bij KPN zagen we 5g maar heel weinig onterecht in beeld staan.

Maar er is nog een factor die meespeelt. Volgende week publiceren we een verhaal met uitgebreidere testen van vier van de populairste 5g-telefoons, en de vraag wanneer ze 5g weergeven is in dit kader uiteraard relevant.

De OnePlus Nord gaf in meer dan de helft van de testen 5g aan. Bij de Xiaomi Mi 10 Lite gebeurde dat in 53 procent van de gevallen en bij de Moto G 5G Plus in 13 procent van de testen.

Het is lastig om aan niet-wetenschappelijke testen harde conclusies te verbinden, maar op basis van deze testen kun je stellen dat als je bij Vodafone of T-Mobile zit en je hebt een 5g-icoon in beeld, de kans groot is dat je niet écht 5g hebt.

We hebben uiteraard aan de Autoriteit Consument en Markt gevraagd of dit zomaar mag, maar die had geen antwoord. "In ieder geval niet in die zin dat ik nu kan zeggen of dit wel of niet mag. We gaan de informatie die je verzameld hebt behandelen als signaal en dat betekent dat we gaan bekijken wat we hiermee zouden kunnen/moeten doen", aldus woordvoerder Jasmijn Dielesen.

Conclusie

De beloftes van 5g staan nog steeds. Veel sneller internet met lagere responstijden, altijd, overal en op iedere situatie aangepast. Maar daar zijn providers nog lang niet. Het is alsof er een storm moet opsteken en we nu het eerste briesje voelen, waarbij providers direct al claimen dat storm Ciara, Dennis of Francis is gearriveerd.

Dat is niet slim. Want nu zijn er de komende tijd veel mensen die denken online te gaan op 5g terwijl ze in feite op 4g zitten en dus geen verschil merken. Of ze zitten wél op 5g, maar dan is de kans groot dat ze vooralsnog geen hogere snelheden ervaren. Welke van de twee het ook is, een upgrade is het niet.

Technisch is het 5g: het is radiotechniek van een nieuwe generatie en bij twee van de providers zelfs op een nieuwe frequentie. Maar je zou denken dat providers ook moeten denken aan iets dat je 'imago' zou kunnen noemen. Je kunt een briesje de naam van een storm geven, maar het risico bestaat dat mensen gaan denken dat die storm niet meer komt.

Bovendien is er de vraag wat een provider ermee wint. Er lijken weinig klachten te zijn over 4g, dus de noodzaak van de komst van 5g op dit moment is weinig zichtbaar. Als je kijkt naar wat technisch mogelijk wordt, zal 5g ons mobiele internet kunnen veranderen met orkaankracht. Maar tot het zover is, heb je er als gewone gebruiker niets aan.

Reacties (176)

[FooLsKi]

Ik ben het niet helemaal eens met het stukje:

Providers mochten in eerste instantie kiezen uit vier 'configuraties' voor het 5g-icoon: A, B, C of D.

Dit is niet iets wat door het netwerk wordt bepaald, maar door de handset. Providers hebben wel enige invloed op welk scenario gebruikt wordt in de toestellen in hun portfolio maar het zijn voornamelijk de toestelfabrikanten die bepalen welk scenario er gebruikt wordt.

Als de 4G-antenne waarmee je bent verbonden aangeeft dat een 'neighboring cell' 5G ondersteunt, dan zal het toestel in scenario D inderdaad 5G weergeven. En dan hoef je nog niet verbonden te zijn met de 5G-antenne.

NetMonster is trouwens een leuke (gratis) app om mee te zien waarmee je bent verbonden.

[Gmount]

Uit het zinnetje dat voor jouw quote komt:

Ja, zegt de koepelorganisatie van providers GSM Assocation.

Maak ik op dat de providers hier konden kiezen wat de standaardregels (van de GSM Association) zouden worden voor wanneer het 5G logo weergegeven mag worden.
Dat is iets anders dan wanneer de bedrijven ieder voor zichzelf een keuze mogen maken.

[pancake82]

4G dekking en snelheid is gewoon heel goed in Nederland.

In landen zoals Spanje, Frankrijk of Zwitserland maar ook in de USA zijn er veel meer open stukken, diep dalen en hoge bergtoppen en daar zal nooit een optimale dekking zijn.

Los van de dekking heb je de snelheid, prachtig allemaal op papier dat je 1 tot 10Gbit kan halen, maar in werkelijkheid heb je het niet nodig voor je applicaties en zijn er veel afhankelijkheden die impact hebben op je signaal en snelheid.
4G is in de basis gewoon heel goed, in praktijk moet nog maar uitwijzen of 5G een echte meerwaarden gaat worden.

[Keithlam]

In Azie zijn er al wat plannen omtrent 5G. Wat de mogelijkheden zijn van 5G is niet meer wat wij gewend zijn. Het gaat dus niet zo zeer om downloaden of internetten, maar het gaat meer om streamen en VR.

Er wordt gesproken dat je wellicht geen volledige spellen meer op jouw telefoon hoeft te downloaden, maar door middel van streamen etc, of VR mogelijkheden om te gaan shoppen in de toekomst of chirurgische operaties.

Er wordt dus geprobeerd om een revolutie in te brengen met 5G. Eerst zie ndan geloven uiteraard, maar we zitten op de goeie weg.

[pancake82]

Duidelijk verhaal.
Er zit duidelijk een GAP tussen wat de techniek kan, wat men wil en de praktijk.

5G is interessant in stedelijke gebieden, maar zoals ik al aangaf is de toegevoegde waarden van 5G niet de oplossing voor de vraag en wensen van de klanten.
De oplossing zou zijn om het bestaande 4G of 4G+ netwerk dekking en signaal te verbeteren.
Lagere Hertz frequenties gaan altijd verder, maar 5G is juist het tegenovergestelde, 6 tot 24Ghz welke gebruikt worden voor straal verbindingen en is zeer ongezond om daarin te staan.

[ElmarNieser]

Ik heb werkelijk nog nooit de gedachten gehad terwijl ik op 4G zat: "Kan het neit wat sneller?" Eigenlijk altijd denk ik als ik een app op 4G download, damn dat gaat snel!

[Balance]

In mijn ogen draait 5G (voor consumenten) dan ook niet om snelheid, maar om capaciteit (en in bepaalde maten latency). Als 5G door efficiëntieverbeteringen (bits per hertz per seconde) en meer frequentieruimte (hertz) een hogere totale capaciteit (bits/seconde) biedt, dan kunnen grotere databundels aangeboden worden, of kan de prijs voor onbeperkte abonnementen omlaag (mitst genoeg concurrentie).

Snelheid kan daarbij een middel zijn om capaciteit te vergroten: Hoe sneller jij je data hebt hoe sneller je van het netwerk af bent zodat iemand anders er weer op kan. En: Hoe beter een app weet dat hij zijn data op tijd kan krijgen, hoe minder er (onnodig) gebufferd hoeft te worden (als apps slim genoeg zijn om daar rekening mee te houden).

[iRobbery]

Ja, gewoon onbeperkt data verbruik is in mijn ogen meer gewenst dan een snelheid verhoging van 4G -> 5G (die tweakers laat zien, er in de praktijk, nog niet is)

Toentertijd een kennis van mij liet zien hoe snel 4G wel niet was met een speedtest, en bij een tweede keer, hij het bericht kreeg dat zijn data bundel op was, ga ik niet snel vergeten. Prachtig, het gezicht van iemand die realiseert dat speedtest ook gewoon dataverkeer kost(te).

[Atomsk]

Ja, laatst zelf een paar keer wat getest, omdat ik niks beter te doen had. Je hebt er zo een gigabyte aan data doorheen gejaagd wanneer je 5x een speedtest doet. Moet je dus niet doen met een 500Mb prepaid bundel.

[unglaublich]

Je moet ook niet 5x een maximumsnelheidstest doen op de autobahn met maar 5L in je tank.

[Kain_niaK]

Ik heb in Canada, een van de duurdere westerse landen voor mobiele telefonie, een data bundel van 9 gb. Ik betaal hier 50 cad per maand voor (ongeveer 35 euro).
In mijn stad haal ik op veel plaatsen boven de 100 mbit. Maar aan 10 mb per seconde is 9 gb dus maar 900 seconden internet per maand ...


Kortom, als ik 120 cad zou kunnen betalen voor 1 of 2 mbit mobiel internet met geen datalimiet zou ik het meteen doen ....

In Nederland ga ik er vanuit dat 100 of 200 gb per maand over een mobiel netwerk wel te betalen valt?

[weakbanana]

Ik ben met KPN wel eens over 1TB in een maand heen gegaan. De laatste dagen werkte het alleen niet goed meer tot de nieuwe maand inging

[Titusvh]

Onbeperkt bij Tele2 voor 25 euro per maand. Snelheid bij mij thuis 70-90mbit, maar dat hangt natuurlijk erg van de locatie af.

[12345j]

Je kunt je afvragen in hoeverre 5G uberhaupt voor de consument is.

[hahaha2223]

Waarschijnlijk heeft de normale consument het meeste profijt van de regels omtrent het bereik. Ik zelf heb af en toe nog geen bereik, op plaatsen waar ik toch graag verbonden zou blijven.

Verder zijn er waarschijnlijk ook nog dingen te verzinnen die je nu wel kan doen als het hele netwerk opgezet is.

[laptopleon]

dan kunnen grotere databundels aangeboden worden, of kan de prijs voor onbeperkte abonnementen omlaag (mitst genoeg concurrentie).

Dit is de 'meer waar voor je geld' wens, maar zo werkt de markt niet. Prijzen hebben steeds minder te maken met de onderliggende 'echte' kosten en steeds meer met 'wat wil men er voor betalen'.

Een vega-burger kost drie keer zoveel per kilo meer dan een gehaktbal, terwijl het toch echt veel meer kost om een kilo gemalen koe te maken. Met software en diensten is dit effect nog sterker.

De wens om een onbeperkte data-abonnement van @iRobbery is maar voor een kleine doelgroep – namelijk echte veelverbruikers – interessant. Zolang dit 1) een niche is die 2) behoorlijk veel data verbruikt ten opzichte van de andere gebruikers, is het voor aanbieders geen interessante groep om een abonnement voor te maken. Pas als een grote groep dit belangrijk vindt – en er voor wil betalen – krijgt het kans van slagen.

[TerraGuy]

Op zich heb je een interessant punt hoor, maar dat die vega-burger duurder is, heeft niet perse te maken met 'wat wil men ervoor betalen'. Dat gaat meer over: 'nieuw ontwikkeld product' (kost R&D-geld, hebben ze bij gehaktballen al nagenoeg uitontwikkeld en dus geen kosten), 'kleiner volume' (dus duurder) en dat vleesproductie op verschillende manier gesubsidieerd wordt (voer, reclame etc) en dus is een vegaburger al snel duurder. Grondstofprijs is misschien laag van vega-burgers, maar dat bepaalt de prijs slechts ten dele. Vleesprijs ligt trouwens ook laag. Een boer krijgt voor een vleeskoe geschikt voor goedkope gehaktballen iets van 1,50-2,50 per kilo. Met een megastal en een grote superefficiënte fabriek pers je daar snel enorme hoeveelheden goedkoop vlees uit. Supermarkten onderhandelen ook nog goed met zoveel aanbieders en voila, een gehaktbal voor een prikkie voor de consument

Op zo'n schaal en zo efficiënt gaat het met vegaburgers nog niet. Nu ze vaker gekocht worden en dus in grotere aantallen geproduceerd kun je al steeds goedkoper aan je vegaburger komen.

Zo werkt het helaas niet op de telecommarkt. Te weinig concurrentie, enorme investeringen van 5G moeten terugverdiend worden.. alhoewel de prijzen in Nederland nog redelijk gunstig zijn ten opzichte van andere landen, de snelheid staat in de top 5 of 3 en bereik is doordat we zo'n klein landje zijn ook gunstig.

[laptopleon]

Op zo'n schaal en zo efficiënt gaat het met vegaburgers nog niet. Nu ze vaker gekocht worden en dus in grotere aantallen geproduceerd kun je al steeds goedkoper aan je vegaburger komen.

Het klopt dat schaalgrootte een van de belangrijkste factoren is. En ja, investeringen moeten natuurlijk ook terugverdiend worden. En ja, er zijn nu een paar vegaburgers met een vlees-achtige structuur die tien jaar geleden nog niet bestond, maar ook de burgers van het soort dat ik 30 jaar geleden al kocht bij AH, toen ik op kamers ging – ah, memories! – en die geen spat verandert zijn, die niets meer zijn dan groenten in een tarwe/ei achtige basis, kosten minimaal € 8 euro per kilo, terwijl je voor € 10 per kilo tartaar hebt.

Ik heb de prijs van 30 jaar geleden niet bij de hand, maar toen waren ze aanzienlijk goedkoper dan vlees, niet duurder! En toen was het de enige vegaburger die er bestond. De meeste supermarkten verkochten niet eens een vegaburger. Kortom, de schaalgrootte was toen nog veel kleiner dan nu ook.

Mora rundvlees bitterballen kosten € 2,79 per kg. Mora Vega draadjesvlees bitterballen kosten € 13,71 per kg. Bijna 5x zo duur.

Dit kun je niet meer aan de ontwikkelingkosten toeschrijven. Sowieso maakt Mora ze op grote schaal en pas nadat nep-draadjesvlees al jaren bestond.

Maar ja, ze verkopen ze minder vega bitterballen, dus zijn ze duurder vanwege schaalgrootte, zeg je? Omdat maar weinig consumeten 5x de normale prijs voor bitterballen wil betalen, alleen maar omdat er 5% nep-draadjesvlees in zit, gemaakt van kippen-eiwit. Ja, dan begrijp ik dat je er minder van verkoopt! Dit is een zelfvervullende voorspelling.

Zo werkt het helaas niet op de telecommarkt. Te weinig concurrentie, enorme investeringen van 5G moeten terugverdiend worden.. alhoewel de prijzen in Nederland nog redelijk gunstig zijn ten opzichte van andere landen, de snelheid staat in de top 5 of 3 en bereik is doordat we zo'n klein landje zijn ook gunstig.

Naar mijn bescheiden mening werkt het op de telecommarkt niet heel anders dan bij vega-kroketten: Je betaalt totaal andere prijzen voor bijna hetzelfde product, maar met een andere sticker er op.

Kijk je bijvoorbeeld naar de populairste bel/internet-bundel 275 minuten + 4 GB / maand op 4G dan betaal je bij Simpel € 10 per maand, bij Ben € 12 en bij T-Mobile € 20. Terwijl het allemaal via hetzelfde netwerk gaat. T-Mobile belooft hogere Mbps, maar in de praktijk zijn die verschillen nihil. Kortom, je betaalt vooral voor de 'premium' uitstraling / reclame / gebakken lucht van a-merk T-Mobile.

[TerraGuy]

Naar mijn bescheiden mening werkt het op de telecommarkt niet heel anders dan bij vega-kroketten: Je betaalt totaal andere prijzen voor bijna hetzelfde product, maar met een andere sticker er op.

Kijk je bijvoorbeeld naar de populairste bel/internet-bundel 275 minuten + 4 GB / maand op 4G dan betaal je bij Simpel € 10 per maand, bij Ben € 12 en bij T-Mobile € 20. Terwijl het allemaal via hetzelfde netwerk gaat. T-Mobile belooft hogere Mbps, maar in de praktijk zijn die verschillen nihil. Kortom, je betaalt vooral voor de 'premium' uitstraling / reclame / gebakken lucht van a-merk T-Mobile.

Nou ja, ligt eraan hoe je kijkt en wat je belangrijk vindt natuurlijk. Ja, de reclame van T-Mobile kost inderdaad bakken met geld, dat moet terugverdiend worden; het product wordt er niet anders van maar ze krijgen wel meer klanten. Ze kunnen schermen met de hoogste snelheid, of je het merkt is inderdaad de vraag, al zie ik wel dat Simpel 75Mbps heeft en T-Mobile 225Mbps; kan in sommige gevallen toch merkbaar worden en de meerprijs verantwoorden voor sommige mensen. Heb je nog een T-Mobile abonnement (bijv DSL) dan betaal je nog 17,50 en krijgt er 2GB bij. En wie weet zijn er nog wat andere randzaken waardoor je T-Mobile liever zou hebben dan Simpel: klantenservice bijvoorbeeld, wie weet zit daar verschil in. Weer: het product zelf verandert er niet van, maar het kan wel meespelen in de prijs en de reden waarom iemand liever T-Mobile heeft dan Simpel. Het is niet louter specs vergelijken en dan is de goedkoopste automatisch de beste en de rest gebakken lucht en louter dikke winst, dat is te kort door de bocht. Je kan prima de goedkoopste nemen en daar tevreden mee zijn als dat precies is wat je nodig hebt, of juist om bepaalde redenen een duurdere. En ja een beetje extra gaat zitten in dat het een A-merk is Vliegtickets kunnen ook veel verschillen qua prijs, het personeel van de duurdere maatschappij heeft wel een beter loon en betere arbeidsvoorwaarden dan de goedkoopste, die niet zelden worden uitgeknepen en weinig rechten hebben. Merk je als klant misschien niet zo, maar het speelt wel mee.

Net zoals je niet de ene vegaburger zomaar kunt vergelijken met de andere. Je hebt goeie/met goede grondstoffen, slechte/met bagger grondstoffen, en alles daartussen. Niet anders dan met vleesproducten uiteraard: douw meer goedkope goedgekruide vulling in een bitterbal en minder vlees: hoppa, prijs kan weer naar beneden en de meeste consumenten lezen de ingrediëntenlijst toch niet Daarnaast ook nog smaak, of helemaal plantaardig. Kan allemaal een (flink) prijsverschil veroorzaken. Helemaal als zo'n vega bitterbal precies zo moet smaken als een gewone gaat daar heel veel tijd en ontwikkelingskosten in zitten hoor, verkijk je daar niet op. En als er 100(0)x zoveel gewone bitterballen geproduceerd worden dan kan dat vele, vele malen goedkoper, ook met alle randzaken die je eromheen moet hebben zoals klantenservice, reclame, verpakking, logistiek etc. Al met al denk ik zeker dat er meer marge op die plantaardige dingen zit omdat het nog een nieuwe markt is, maar denk maar niet dat ze 5x zoveel in hun zak steken; ik denk eerder richting 2x zoveel, waarschijnlijk nog iets daaronder. Misschien leuk om te kijken, precies dit thema, een aflevering van de Keuringsdienst van Waarde over vegetarische rookworst

[vbmot]

Bij vega producten speelt natuurlijk ook mee dat het publiek dat deze koopt vaak veel bewuster is van wat men eet en er meer geld voor (over) heeft. Kijk naar de ecoplaza, dure zaak waar je alleen naartoe gaat als je de meerwaarde ervan ziet boven de gewone supermarkt.

[laptopleon]

, al zie ik wel dat Simpel 75Mbps heeft en T-Mobile 225Mbps; kan in sommige gevallen toch merkbaar worden en de meerprijs verantwoorden voor sommige mensen.

Misschien binnen een heel specifiek groepje, die is aangewezen op mobiel internet 'voor thuis', maar ik ben er van overtuigd dat de overgrote meerderheid a) dit niet gaat merken en b) als het al merkbaar is, is het omdat het bereik op een enkele plek gewoon zo brak is, dat het dan ook niet meer uitmaakt of je kunstmatig afgeknepen wordt – want die afgeknepen snelheid haal je toch niet, ook niet met een 'premium' abonnement.

Ik zit bewust nog op 3G. Ik gebruik het vrijwel alleen voor whatsapp, voor die paar uur per week dat ik niet in huis of elders binnen bereik van de WiFi ben. Ik haal thuis bijna de hoogst haalbare snelheid: zo'n 13,6 Mbps.

Zelfs hoge kwaliteit YouTube video's starten vrijwel onmiddellijk, zo goed is de verbinding op mijn adres.

Dus ja, 4G is veel sneller – laat staan 5G (straks) – maar ik wed dat ik het verschil niet eens zou merken.

douw meer goedkope goedgekruide vulling in een bitterbal en minder vlees: hoppa, prijs kan weer naar beneden en de meeste consumenten lezen de ingrediëntenlijst toch niet

De grap is, dat er in 'echte' bitterballen ook maar een paar procent vlees zit In Mora bitterballen bijvoorbeeld – de meest gangbare variant zowel als de 'rundvlees' variant – zit maar 0,05 kg vlees. Net zoveel als 2,5 plakjes snijwaar dus, op een hele kilo bitterballen!

Dus ja.. die vega-bitterballen-variant kan gewoon in dezelfde fabriek gemaakt worden, met voor 90% dezelfde ingrediënten, die ze toch al op voorraad hebben en maken voor de andere bitterballen-varianten. Ook de kartonnen-doosjes-vouwmachine is hetzelfde. De vrachtwagen die toch al reed voor alle producten. De advertenties voor de gewone, de rundvlees-, de groente- en de mini-bitterballen die toch al gemaakt werden, krijgen in plaats van 3 packshots nu 4 packshots op een rijtje

Keuringsdienst is bijna altijd interessant inderdaad, hoewel de meeste afleveringen van 20 minuten ook in 2 minuten zouden passen


PS: Het zou mij juist niet verbazen als er op de 'good feeling' producten zoals vegetarische, veganistische en biologische producten niet alleen nog veel méér marge (per kilo) zit, maar ook meer aan verdiend wordt per m² schapruimte.

[Reactie gewijzigd door laptopleon op 22 juli 2024 13:49]

[Sergelwd]

"De wens om een onbeperkte data-abonnement van @iRobbery is maar voor een kleine doelgroep – namelijk echte veelverbruikers – interessant. Zolang dit 1) een niche is die 2) behoorlijk veel data verbruikt ten opzichte van de andere gebruikers, is het voor aanbieders geen interessante groep om een abonnement voor te maken. Pas als een grote groep dit belangrijk vindt – en er voor wil betalen – krijgt het kans van slagen."

Haast iedereen die ik ken wil dit wel, aangezien de huidige abbonement niet meer verbeterd zijn sinds de oerknal en een beetje kwaliteit film/serie dit in no-time verbruikt.

[jimshatt]

"bits per hertz per seconde" is dan eigenlijk "bits per oscillatie"? Oftewel hoeveel bits je in één fase van een elektromagnetische golf kunt proppen?

Nu heb ik weinig verstand van radiotechnologie, en al helemaal geen verstand van datatransport over radio, maar ik neem aan dat op zulke hoge frequenties een vorm van FM wordt toegepast? Zou er eigenlijk wel meer verstand van willen hebben...

[sympa]

Zoek maar op QAM, dan vind je wel wat.
Maar cru gezegd: een 'oscillatie' kan je in zijn geheel onderdrukken of niet. Maar niet de halve tijd, want dan krijgt het een andere frequentie.
Maar je kan het wel in halve sterkte uitzenden, dus niet, half of heel. Dan heb je 3 toestanden in dezelfde tijd. En veel meer verschillende sterktes kan natuurlijk ook. Bij 16 signaalniveaus heb je 4 bits/seconde voor elke Hz.
Dan komt er nog de Q - Quadratuur.
Je kan nog een tweede signaal sturen, 90 graden in fase verschoven. Die is in de ontvanger weer 'los te peuteren' en zo krijg je dan 8 bits/seconde voor elke Hz. Maar dan moet er geen stoorsignaal zijn...

[Boogieman82]

Wil zeggen haal bij T-Mobile op 4G 234Mbps download, waarom zou ik meer willen...?

[Nox]

Omdat die in een situatie gehaald wordt die aan lab-omstandigheden grenst. 234Mbps is erg veel en alleen haalbaar als er bijna niemand anders data nodig heeft in die tijd.

Vraag de gemiddelde treinforens maar hoe goed hij/zij HD kan streamen op een mobiel device in de trein. De laatste keer dat ik met een volle trein in de spits was, was ik flink chagrijnig omdat ik niet kon streamen.

Wat ik me trouwens afvraag, voor WiFi werken we altijd met een noise floor van -90dBm als iets wat goed is, lager is nog iets beter maar verder dan -100 kom je eigenlijk niet. Hoe kan het met frequenties van 1800 en 2600 MHz e.d. welke waarschijnlijk voor 5G toegepast gaan worden dat je zo'n lage noise floor hebt? Zelfs met een signaalsterkte van -100dBm wat bij WiFi wordt beschouwd als zijnde een prachtig 'schone' ether weet men met 5G nog perfect data te zenden/ontvangen. Iemand die iets weet van GSM-techniek die hier iets over kan zeggen?

[jk-5]

Het verschil zit hem in de techniek. 4G/5G maken gebruik van OFDMA wat geoptimaliseerd is om te werken met lage SNR waardes, in sommige gevallen zelfs negatief. Dit werkt met allemaal kleine subcarriers op frequenties die orthogonaal aan elkaar zijn, waardoor elkaars harmonischen niet storen op de andere subcarriers. Daarnaast wordt op deze signalen een coding gebruikt die voor elke cell uniek is, waardoor een telefoon makkelijk en snel kan filteren of hij de gegevens wil decoden of niet. Ook heb je bij deze netwerken veel meer controle over de africhting en opbouw van de antennes wat ook grote winsten kan opleveren, iets wat bij Wifi niet zo is.

[Nox]

Bij WiFi is interferentie inderdaad verdomd vervelend. Interessant dat het gewoon negatief nog werkt, hoewel OFDMA in het huidige WiFi niet gebruikt wordt (wel in 6/ax als ik het goed heb) is het alsnog vreemd dat het bij GSM dus gewoon negatief werkt. Nuttige info, die plus 3 kan ik je helaas niet geven maar is zeker verdiend.

[Reactie gewijzigd door Nox op 22 juli 2024 13:49]

[sympa]

Bij 4G wordt het vermogen van een enkele subcarrier gemeten, bij WiFi het vermogen van het complete signaal met alle subcarriers bij elkaar. Want WiFi heeft altijd alle subcarriers aan (tot ac), dus dat is makkelijk meten. Maar bij 4G zou het onvergelijkbaar worden, omdat je tostel het ene moment op 1 carrier zit en het volgende moment op 10, terwijl het signaal zelf niet verandert.

[djunicron]

Nou ja, laten we het dan anders zeggen; Als ik op 4G in een druk ziekenhuis in de randstad nog steeds 30Mbit of meer haal, of op een festival (haha, in 2018/19 dan) blij 50Mbit haal, terwijl daar 30.000 personen hun foto's en video's aan het uploaden zijn, dan is er ook eigenlijk geen probleem.

Maar ondanks dat, tijdens etenstijd in Rotterdam Centrum haal ik met KPN ook de 200Mbit wel. Natuurlijk is het dan rustiger, maar zeker niet leeg op straat.

Verder is je reactie volledig valide overigens. Maar ik bedoel meer, dat 4G in de praktijk toch weinig te wensen over laat, dus dat neemt toch wel wat van de noodzaak weg voor mensen. Natuurlijk was er het probleem met Tmobile in datzelfde specifieke centrum, waar de capaciteit regelmatig te klein was voor het aantal gebruikers, maar tenzij het zo fout loopt, lijkt het wel alsof Nederland niet genoeg mensen op elkaar heeft om die limieten op te zoeken.

Was de floor van Wifi op 2,4Ghz trouwens niet -120dBm? Ik laat de verdere inhoudelijke discussie wel even aan iemand anders over. Weet er wel wat van, maar waarschijnlijk te weinig om het goed te kunnen omschrijven hier.

[Boogieman82]

Moet zeggen dat dit in het pittoreske Doetinchem was

[gameguy12]

Op het ariva wifi werkt het 50/50 ene keer wel, andere keer totaal niet. NS treinen doen het wat beter in mijn belevenis, maar nog steeds niet geweldig. Minuut bufferen voordat ik een 360p Netflix video kan laden. Maar goed, gebruik ik vaak m'n telefoon in de trein? Neen. Voor Whatsapp en Spotify snel zat.

[Alex3]

Bij Arriva haal ik 1 Mbit/s, bij de NS 0,5, even snel als toen ik in 2000 ADSL kreeg... Maar het hangt er ook van af waar je rijdt denk ik. Ik neem de moeite maar niet meer om te verbinden.

[Zackito]

Heeft het niet goed kunnen streamen in een trein niet meer te maken met het snelle verplaatsen en de slecht gedekte gebieden waar je dan doorheen rijd?

In een volle JC Arena (plus minus 50k man) kan je zonder problemen streamen over 4G. Nu zal daar de capaciteit verhoogd zijn maar dat zal met 5G niet anders gaan zijn verwacht ik?

Er werd gezegd dat 5G vervanging zou zijn van je vaste internet verbinding maar met dezelfde latency als 4G zie ik dat bij mij niet gebeuren.

Techniek zal vast nog niet volledig benut worden dus zolang het in NL in kinder schoenen staat wacht ik wel tot het mainstream is.

[masterwillems]

Hier doelt Nox en Balance dan ook op. Niet dat de snelheid direct hoger komt te liggen. Maar dat de capaciteit meer aan kan. Waardoor je, met hetzelfde aantal verbindingen, een betere verbinding kan hebben. Dan zit je ook niemand in de weg die "productief" wil zijn.

[Yormir]

Wat maakt het uit dat jij zit te werken en ik een film wil kijken? Iedereen mag toch zelf kiezen waarvoor hij het internet wil gebruiken?

[Nox]

Toevallig wilde ik nog wat nuttigs streamen, tegenwoordig wordt veel lesmateriaal voor cursussen en tutorials gestreamd... Buiten dat, all bits are equal dus of ik nou Holland's got talent kijk in de trein of een webinar volg, dat maakt niks uit. Het zal wat zijn als jij net wat erotisch beeldmateriaal online bekijkt en op moment supreme gaat het beeld stil. 'Sorry, de buurman moet een conference call starten, wacht even tot hij klaar is'. Dan zou jij ook heel de dag chagrijnig zijn

[Mirved]

Jij gaat serieus zitten werken in een trein?! Wat dacht je van het netwerk niet overlasten voor mensen die bezig zijn met ontspannen?

[GoldenLeafBird]

Jouw werk en mijn vrije tijd hebben niets met elkaar te maken.
Dat netwerk wordt voor iedereen aangeboden en zonder restricties zoals dat het enkel voor productiviteit/werk/studie is.

[EwickeD]

Er van uitgaande dat we het nog steeds hebben over mobiele data verbindingen (4g/5g etc.) nog een, mijn inziens, kleine maar relevante toevoeging:

Dat netwerk wordt voor iedereen tegen betaling aangeboden en zonder restricties zoals dat het enkel voor productiviteit/werk/studie is.

Niet dat je aan zou geven of impliceren dat het gratis zou zijn. Slechts om te benadrukken dat we bewust een dienst afnemen zonder die beperking en als we daarvoor betalen zeker zelf moeten kunnen kiezen waar we dat voor inzetten.

[Reactie gewijzigd door EwickeD op 22 juli 2024 13:49]

[Ui30]

Als het dan toch vrije tijd is, reis dan buiten de spits.

[Fly-guy]

Helaas moet ik wel eens in de spits rijden om op m'n werk te komen. Dat wil niet zeggen dat ik in de trein dan al werk kan of wil doen.

Reistijd is vrije tijd, ook al is dat gedwongen in de spits.

[vbmot]

Precies, dat is leuk als je korter op kantoor zit, maar waarom zou je in godsnaam in je eigen tijd gaan zitten werken?

[GoldenLeafBird]

Als ik van 8 tot 5 werk zit ik gewoon beide kanten op in de spits in de trein, maar dat is het punt niet.

[GoldenLeafBird]

Ja, want het is een capaciteitsprobleem bij de aanbieder.
De aanbieder biedt een hotspot aan die je mag gebruiken, binnen de Gebruikersvoorwaarden WiFi in de trein. Als het dan ruk is moet je niet boos worden op je medegebruikers, maar op de aanbieder.

Daarnaast betalen alle reizigers in de trein voor hun kaartje, en daarmee ook voor de faciliteiten zoals internet in de trein. Waarom zou de ene gebruiker meer recht hebben op faciliteiten dan anderen als ze hetzelfde betalen? Voor extra faciliteiten is de eerste klasse al een optie, en misschien in de toekomst dat je ook een digitale eerste klasse krijgt met minder ruk internet.

Maar tot die tijd: "Don't hate the player, hate the game."

[Racing_Reporter]

Beide partijen dragen verantwoordelijkheid hierin (impopulaire mening). De NS leidt wel (meer verantwoordelijkheid) maar zou ook actie mogen ondernemen als jij 4K via Youtube wegtrekt op je telefoon.

[GP101139]

Je kunt ook een goeie werkgever zoeken, die je voorziet in de benodigheden om je werk te kunnen doen, zoals een 4G simmetje in je laptop. Werkt bij ons bijzonder goed.

EDIT: werknemer veranderd in werkgever

[Reactie gewijzigd door GP101139 op 22 juli 2024 13:49]

[PCG2020]

Je kunt ook een goeie werknemer zoeken, die je voorziet in de benodigheden om je werkt te kunnen doen, zoals een 4G simmetje in je laptop. Werkt bij ons bijzonder goed.

Ik neem aan dat je een goede werkgever bedoelt, die voorziet in laptops-met-4G-sims?

[GP101139]

Oops je hebt helemaal gelijk, tenzij je natuurlijk voor jezelf werkt

[PCG2020]

Dat is natuurlijk ook een mogelijkheid, inderdaad

(Ik heb zelf zo'n werkgever, trouwens, wij krijgen binnen afzienbare tijd allemaal een laptop-met-sim, ondanks de huidige thuiswerksituatie.)

[GP101139]

Dat is wel zo fijn en heeft veel voordelen. Zo kon ik (pre-corona) altijd de het-eerste-half-uur-is-voor-de-werknemer opheffen, bij het reizen middels het openbaar vervoer als ik eens naar een ander kantoor dan mijn standplaats moest reizen.

[Houtenklaas]

Zolang de beschikbare bandbreedte wordt verdeeld over de clients, is dat geen enkel issue, jij krijgt domweg een te lage bandbreedte om 4K in te verstouwen als het druk is. En doe maar eens wat testjes in de trein, dat lijken zo ook keurig geïmplementeerd te hebben. Die verantwoordelijkheid ligt niet bij twee partijen, maar slechts bij de aanbieder ervan. Er staat immers nergens dat jij niet boven de 50kb verkeer mag uitkomen of zo ...

[bbob]

Eigenlijk wil je dus zeggen dat als je in de trein zit je niet mag streamen, geen youtube, geen netflix, niets omdat daardoor eventueel anderen problemen hebben.

Laat bij festivals je telefoon ook liggen gebruik alleen voor te bellen want ja anderen in de buurt moeten misschien werken.

Zou natuurlijk gewoon zo moeten zijn dat jij je telefoon kan en mag gebruiken zoals je wil, daarvoor maken providers ook reclame. Is er dan te weinig capaciteit dan is dat een provider probleem.

[Racing_Reporter]

Overigens moet je me geen woorden in de mond gaan leggen. Wie gaat er nou bij een festival zitten wèrken? Dat is een ontspanningsplaats. In de trein ligt dat anders: je rust/leest nieuws/bent productief/ontspant. Wat mij betreft mag je het best gebruiken, maar zorg ervoor dat je niet onnodig veel data wegpompt. Dus 4K/full HD, meh. Op je telefoon gewoon 720p of zelfs 480p aanhouden, ik denk dat je het daarmee de provider een heel stuk eenvoudiger maakt om te load balancen.

[Reactie gewijzigd door Racing_Reporter op 22 juli 2024 13:49]

[bbob]

Festival pakt ook signaal van masten in de omgeving en daar kunnen ook mensen werken. Maar juist om die reden zetten providers tijdens festival extra masten neer om dit probleem op te lossen.
Hiermee geef ik aan waarom moet jij rekening houden met je mobiele surfgedrag met iemand die misschien wil werken. Het is een taak van een provider te zorgen dat er voldoende capaciteit is.

[Racing_Reporter]

Aaaahh wacht, ik snap al waar het misverstand zit. Waar ik aan denk zijn wifi-netwerken op een festival. Jij denkt aan draadloos. Mijn uitgangspunt van werken in de trein is dat je op een publiek netwerk waarbij je met z'n allen wel van 'iets minder' bandbreedte gebruik moet maken.

[bbob]

Als je op een publiek netwerk zit kan de netwerk operator gewoon jou een bepaalde bandbreedte ter beschikking stellen dus niet max of als het gratis wifi is ook gewoon prioriteiten stellen dus video krijgt lagere prioriteit.
Maar merk het in hotels ook vaak, wil je via netwerk netflix kijken en snelheid is dan bagger omdat te veel mensen dat waarschijnlijk willen.

[Racing_Reporter]

Don't shoot the messenger.

[EwickeD]

Ha we horen wel hoe je daar over denkt zodra je straks 32k op 180 Hz kan streamen op je Samsung Galaxy S53 of Iphone 42 Pro.

[Boogieman82]

Joh dan hebben we allemaal Starlink 10.0 van SpaceX met 100.000Mb internet

[EwickeD]

Gelukkig, want ook flappy bird neemt dan 540 GB per installatie in beslag. Om van de OS-en maar te zwijgen. 'The future is not now'.

[Triblade_8472]

Omdat 5g ook interessant is voor draadloos internet thuis. Als hoofdverbinding dus ipv coax, telefoonlijn of glas.

En er zijn legio huishoudens waar men graag nog sneller internet wil dan 200-nogwat Mbps'.

[Yormir]

Veel mensen vonden 3g ook snel genoeg voor internet en mail te kijken. Toen kwam 4g en kon je video's kijken op je telefoon waar je ook was. En nu is dit enorm groot geworden.
Dus wat 5g gaat brengen is nog onbekend.
Maar 5g kan veel gaan helpen met zelf rijdende auto's

[Aiii]

Dus wat 5g gaat brengen is nog onbekend.

Maar dit is nu juist het hele punt. Bij de transitie van 3G naar 4G wisten we precies wat dat ging brengen als voordeel, namelijk het streamen van content zoals muziek en video, en het viel ook mooi samen met de opkomst van smartphones die op deze toepassingen leunen.

Dat we bij 5G geen enkel praktisch nut kunnen vinden bij mobiele telefoons zegt dan genoeg, dat het dus verkocht wordt aan consumenten tegen een meerprijs alsof je met 4G niet zou kunnen "cloudgamen" (als iemand die dat gedaan heeft met xcloud kan ik bevestigen dat het wel degelijk kan en slechts je data cap de spelbreker is), videobellen, o.i.d.

De toepassingen voor 5G liggen niet bij de mobiele telefoon van 2020, en ook niet bij de mobiele telefoon van 2022. Het is een netwerkverbetering die voor de providers en de toekomst (2024/25 ergens, wellicht?) interessant is. Als we het hebben over connected zelfrijdende auto's dan hebben we het misschien over 2030~2035 en wie weet of 5G dan nog wel de techniek is met de voorkeur daarvoor.

Nee, 5G als mobiele telefoon product is niet relevant, snelheid en latency van 4G zijn daarvoor voldoende, mijn speedtest hier binnen onder een paar lagen beton is 100mbit en 8ms latency, daar kan alles mee wat men adverteert als bonus van 5G.

[baseonth3road]

Maar dit is nu juist het hele punt. Bij de transitie van 3G naar 4G wisten we precies wat dat ging brengen als voordeel, namelijk het streamen van content zoals muziek en video, en het viel ook mooi samen met de opkomst van smartphones die op deze toepassingen leunen.

De 3G+ HSDPA gaf snelheden rond de 30Mbit, voldoende snelheid voor nagenoeg alle toepassing inclusief video. Het voordeel van 4G zat voornamelijk technisch wat resulteerde in een lagere latency, maar ook dit is voor de meeste toepassingen amper merkbaar.

Zowel de innovatie naar 4G als 5G zijn dan ook technology push in plaats van market pull.

[Fly-guy]

Ik heb, bij overgaan op een nieuw telefonie abonnement, 3 maanden op 3g+ hdspa snelheden gezeten, wegens een interne fout bij de provider.

Nu is dat niet helemaal meer te vergelijken met de tijd dat dat standaard was, maar wat een enorm verschil weer toen de 4g "aan gezet werd".

Ja, je kon een YouTube streamen, maar voordat hij überhaupt zover was, was je al 15 seconden verder. Hetzelfde met een webpagina opvragen, het laden op zich ging wel, maar de latency was dramatisch en wel degelijk elke keer zeer merkbaar.

[baseonth3road]

Tijdens de migratie van 3G naar 4G klopte dat inderdaad, het 3G netwerk werd gekannibaliseerd ten faveure van 4G.

[Aiii]

Hoeveel bleef over van die 30Mbit in een rijdende trein? Of in een school- of kantoorgebouw?

Overigens waren de Nederlandse snelheden ofwel 14,4 of 28,8 Mbit, afhankelijk van de mast waarmee je verbonden was.

[krakendmodem]

Er waren inderdaad verschillende types van 3G.

Vodafone had 3G (of DC-HSDPA) zelfs op 42Mbit staan, en ik kwam met een Vodafone simkaartje ook wel in de buurt van die snelheid. Soms zelfs sneller dan de 4G die toen net was uitgerold.

KPN en T-Mobile hebben voor zover ik weet altijd de snelheid rond de 14Mbit gehouden. Maar ging je vervolgens met een app kijken op wat voor netwerk je zat, dan bleek ook KPN DC-HSDPA ingeschakeld te hebben op 42Mbit. KPN kneep alleen de verbinding per sim/toestel af tot ongeveer 14.4Mbit. de exacte reden daarvan weet ik niet, mogelijk om de load wen beetje te verdelen. Maar ook bij KPN ging de snelheid soms hoger dan 15Mbit, al was dit waarschijnlijk pure mazzel, ze knepen normaal de snelheid goed af.

[dengregg]

Van de theoretische 42Mbit die Base aanbood had ik zelf in praktijk tussen de 20 en de 30Mbit over.

[Triblade_8472]

Wie zegt dat het voor mobieltjes is?

Draadloos thuis internet is een grote kans hebber.
Zakelijke backup internet verbinding (failover in bedrade internetmodems)
Draadloze augmented/virtual reality

Enz enz

[dutchnltweaker]

Alleen de 3G naar 4G was ook echt een revolutie, glasvezel/Coax een stuk sneller uitgerold voor de masten (voor 3G was dit niet zo). Ook de basis en core was totaal anders, 3G was eigenlijk niet ontworpen voor echte internet gebruik zoals we het nu kennen. 5G gaat verder op "basis" van 4G wat bij 3G naar 4G totaal niet het geval was.

[Yormir]

Want? Enige uitleg of was dit het?

[Yormir]

Er zijn ook mensen die een Tesla prive kopen en de autopilot erbij doen.
En later zullen waarschijnlijk alle auto's zelf rijdend worden

[PearlChoco]

Inderdaad.
Maar wel heel vaak: "had ik hier maar 4G!"

Maw, het zou veel nuttiger zijn moest de 4G dekking de 100% benaderen, dat dat ze al zitten prutsen met 5G dat (momenteel) eigenlijk geen echte dagdagelijkse meerwaarde biedt.

[jk-5]

Helaas duurt het voor een provider meestal soms 2 tot 3 jaar om ergens een nieuwe mast te bouwen om de vele bezwaren die er uit de omgeving tegen komen. Vroeger was zoiets in een paar maanden geregeld van het plannen tot de bouw en ingebruikname van het ding. Het verschilt per provider ook wel heel erg. Het netwerk snapt zelf bijvoorbeeld het verschil tussen 2G, 3G en 4G, dus schuift het netwerk je automatisch naar 3G toe als je 4G signaal onder een bepaalde drempelwaarde komt. Bij T-Mobile hebben ze met de (tijdelijke) uitschakeling van 3G op 900MHz begin dit jaar deze drempelwaardes aangepast, waardoor je eigenlijk nooit meer op 2G of 3G terecht komt. Als je 4G signaal weg is heb je helemaal niks meer, en heb je dus geen signaal. KPN schuift je meestal nog wel vrij snel naar 3G toe.

Overigens is de radiotechniek voor 5G in zoverre gelijk dat de 4G hardware meestal zonder te vervangen al 5G kan ondersteunen. T-Mobile is vorige maand begonnen om landelijk een nieuwe frequentieband toe te voegen aan 4G, omdat daar gewoon nog veel capaciteit nodig is.

[koeninho]

Helemaal eens. Filmpjes streamen prima zonder te moeten bufferen, webpagina's browsen ook snel genoeg. Voor de rest doe ik niets met mijn mobiel dat snel internet nodig zou hebben.

[T!mothy]

Same here, maar het gaat vooral om de responsetijd die omlaag moet voor bepaalde toepassingen zoals remote desktops of zelfs autonome voertuigen waarbij de responstijd heel laag moet zijn (al denk ik niet dat dit al met 5G zal gebeuren). Toevallig weet ik dat ze bezig zijn met een oplossing voor de overbelasting van het elektrischiteitsnetwerk waarbij een lagere responstijd daadwerkelijk nodig is ivm communicatie tussen zonnepaneelparken en zogenaamde substations waar alle stroom samenkomt.

[Vizzie]

Heel cool en goed dat ze voor dat soort toepassingen betere verbindingen ontwikkelen, maar ik laat de kans dat via mijn telefoonabonnement te financieren zo lang mogelijk aan me voorbij gaan.

Als er een toepassing komt waarbij ik iets aan 5G heb (ik heb geen electriciteitsnetwerk in bezit) wil ik er best voor betalen. Zo lang het blijft bij iets sneller en iets minder latency niet

[A64_Luuk]

Precies dit. Bij tijd en wijle is m'n 4G sneller dan de wifi (als ik net ff in een rare uithoek van m'n huis ben), schakelen we toch even over... om het vervolgens vergeten terug te wisselen. Merk ik pas wanneer ik m'n VLC remote probeer te gebruiken.

Ga binnenkort van telefoon switchen, 5G wordt vooralsnog totaal geen breekpunt in de overwegingen, al zullen telefoons die ik overweeg het waarschijnlijk wel (deels) ondersteunen.

[Canon_nl3]

Mee eens. Van 3G naar 4G was erg fijn. Maar nu is het snel zat.

We zulle. Over 5 jaar wel 8K films streamen en dan heb je 5G nodig.

[Johnny D]

Als jij denkt dat je op je telefoon het verschil ziet tussen 4K en 8K dan kun je gerust op een kermis gaan staan als attractie
En nu wordt op tv nog niets in 4K uitgezonden en kwa streams zullen de meeste ook geen echte 4K zijn
Dus voor 8K er is zijn we toch al richting 2040 denk ik

[Zezura]

Dat gaat veranderen, omdat ze banden voor 5G gaan gebruiken zal de capaciteit voor 4G afnemen. Dus gaat je snelheid op 4G omlaag.

[Renoir]

Is het dan niet zo dat omdat er mensen op 5G gaan zitten de belasting op 4G minder zwaar wordt en er in the end dan niet zoveel veranderd?

[jk-5]

In plaats van het hard toekennen van bepaalde banden op 4G/5G gaan de providers hier dan DSS voor inzetten, zoals Vodafone nu ook doet. Dan kan het netwerk dynamisch een subcarrier voor een klein stukje tijd inzetten voor een andere techniek. Dat kost je dus geen capaciteit, want als je de cell 4G-only had gehouden hadden de 5G telefoons met 4G verbonden, nu met DSS verbinden ze dan over 5G en wordt dynamisch alleen wanneer data verstuurd wordt naar 5G een stukje zendtijd voor ze vrijgemaakt.

[dutchnltweaker]

Zou kunnen, maar wat ze nu al doen is de capaciteit op 2 of 3G verminderen (frequentie blokken verminderen) (of uitzetten) juist om het in balans te houden voor 4g en 5g. Dan nog gaan ze niet alle capaciteit nu al voor 5G inzetten als deze nog niet eens landelijk dekkend is en de 3,5ghz Band (2022) nog niet geveild is.

Optimalisaties voor 4G worden juist nu nog vol gedaan, dus reken ik er niet op dat dit binnen 2 a 3 jaar veel minder wordt.

[Oon]

Ik heb thuis een redelijk slechte router op zolder staan om maar net een beetje bereik te hebben voor mijn Nest Mini e.d., wat 4G vaak zelfs sneller maakt als ik daarmee verbonden ben. Gewoon gigabit thuis, maar wifi lijkt toch snel slechter te zijn door een slechte verbinding dan 4G.

[Zebby]

Naar mijn weten is ook vooral de latency een dingetje. Als dat ooit realistisch en stabiel <20ms kan komen dan zou je als normaal consument bekabelde verbindingen kunnen laten voor wat het is.

[Bafti]

Dat ben ik inderdaad met je eens, maar je moet ook kijken naar de toekomst. De technieken die worden gebruikt voor 5G kosten 5-10 jaar om te ontwikkelen tot een werkend product dat breed kan worden uitgerold. Dus eigenlijk stel je jezelf dan ook de verkeerde vraag. De maximale snelheid die je nu haalt is met de huidige manier van hoe jij je mobiele apparatuur gebruikt geen probleem, maar wat nu als er de afgelopen 5 jaar niet was geinnoveerd op dit gebied? Had je er dan hetzelfde over gedacht? Dan zat je nu nog elke keer te bufferen als je een filmpje wil kijken.

Het netwerk dat nu wordt uitgerold moet net zoals 3G ook gewoon 20 jaar meegaan en hoewel de hardware binnen die tijd waarschijnlijk enkele malen ververst wordt kan je aan de technieken niets meer aanpassen als ze eenmaal in hardware zijn geimplementeerd. Het is dus ook met een blik op de toekomst.
Niemand zal ontkennen dat ons dataverbruik in de afgelopen 10 jaar niet enorm is opgelopen en als je die trend doortrekt dan hebben we over een paar jaar echt wel hogere snelheden nodig.

Daarnaast opent het ook mogelijkheden voor nieuwe technieken. Smartphones en tablet zijn nu gemeen goed maar ze hebben een gigantische verschuiving veroorzaakt in hoe we informatie delen en hoe we met elkaar in verbinding staan. Welke technologische sprongen kunnen we in de komende 20 jaar wel niet verwachten op deze geweldige nieuwe draadloze technologie?

[Wouterie]

Hier, diep in het buitengebied, kan ik slechts dromen van snel 4G. Ik heb zo'n vermoeden van 5G daar weinig aan gaat veranderen. Maar nog is (bij wind mee, zon in de rug) 4G sneller dan mijn VDSL verbinding. Ja KPN, ik kijk u boos aan.

Op de zaak, zoals dat dan heet, hebben we uiteraard bloedjesnelle glasvezel en dikke 4G masten en dan legt 4G het gewoon af. Waar dan 5G wat aan toevoegt is wanneer het zwart ziet van de mensen, dan klappert 4G en dat zou 5G moeten oplossen.

Ik denk niet dat snelheid perse het probleem is tegenwoordig, ik denk eerder beschikbaarheid en consistentie.

[Lrrr]

Ja KPN, ik kijk u boos aan.

https://www.kpn.com/servi...4g-modem-buitengebied.htm

[Wouterie]

Ja, maar ze vinden dat we daarvoor niet in aanmerking komen omdat VDSL 'snel genoeg' is.

[RANknowledge]

De uitkomst van 700Mhz veiling zal alle operatoren verplichten min. 8Mbps buiten te gaan aanbieden in elke gemeente. Dit zal je ervaring verbeteren.

[GekkePrutser]

5G is ook niet voor nu bedoeld maar voor de komende jaren.

Toen 4G uitkwam was 3G+HSDPA voor het toenmalige gebruik ook nog prima geschikt.

[Nas T]

Je hebt gelijk. Het grappige is dat Tweakers insinueert dat 4G niet snel was:

Inmiddels is 65Mbit/s niet verbazingwekkend snel meer.

Maar daar zit ik dan thuis met een 50Mbit verbinding, waarbij 4K met 60fps bij lange na niet alle bandbreedte gebruikt (nog geen 50%). Er zijn praktisch geen gebruikersscenario's waarbij draadloze snelheid interessant is. Maar de extra voordelen die 5G biedt, zoals @Balance al benoemde, zijn interessanter. Ik moet eerlijkheidshalve bekennen dat het me niet eens echt opviel als ik 3G had/heb i.p.v. 4G.

[Sergelwd]

Ik gebruik zelf altijd 3g om 1080p te kijken maar nog nooit 1seconden moeten bufferen.
Is er uberhaupt een voordeel voor de consument?

[rickboy333]

Ik vind het jammer dat dit artikel niet ingaat op 5G en pannekoeken.

Beide hebben niks met elkaar te maken, dus is het niet nodig om er op in te gaan. (hoewel je natuurlijk 5x snellere laadtijden hebt als je een pannenkoek wil bestellen).

[Vermillio]

Ik vind juist dat dit artikel heel erg netjes beschrijft wat deze 2 zaken met elkaar te maken hebben.

[wildhagen]

Lijkt me logisch. Immers, die 2 onderwerpen hebben letterlijk niks met elkaar te maken. Niet eens zijdelings.

Ja, er gaan diverse complottheorieën rond, maar iedereen die een beetje logisch nadenkt weet dat die theorieën nergens op slaan.

[Reactie gewijzigd door wildhagen op 22 juli 2024 13:49]

[tailfox]

Het ding is juist omdat het zo logisch is had ik graag gehad dat het erin stond.
Gewoon een stukje over de non existent veiligheids risico’s

[Reactie gewijzigd door tailfox op 22 juli 2024 13:49]

[sjaool]

Dat is ook een alu hoedjes onderwerp en meer maatschappelijk dan technisch.

[EasyBoarder]

Eventuele risico's van straling voor mensen die er overgevoelig voor zijn; ja. Maar straling kan nooit, op welke realistische manier dan ook, maar iets te maken hebben met COVID-19.

Nooit.

Mooi artikel overigens

[zx9r_mario]

De huidige ping waardes zijn niet veel lager dan 4G. Dat was net een USP voor 5G zeiden ze in het begin

[3raser]

Dit valt mij ook enorm tegen. De snelheid vind ik nog niet eens zo spannend maar 5G moest voor veel lagere latency gaan zorgen. Waarom doet het dat niet?

[Blokker_1999]

Omdat we de frequenties die dat mogelijk moeten maken nog niet gebruiken.

[sympa]

5G gebruikt kortere radioframes. Daar zou het beter van moeten worden.
Op de hele hoge freuentie skunnen de frames nog korten, maar de meeste winst is ook op de lage frequenties haalbaar.

[EwickeD]

Hebben de providers nu echter wel die 'echte' en 'volledige' 5g specificatie uitgerold naar de zendmasten vraag ik me af.

Want primair is Vodafone begonnen met het uitdelen van '5g'-tekentjes met 4g masten waarvan alleen de antenne kon switchen tussen beide signalen zonder de antennes of verbinding van de zendmasten zelf te upgraden.

[jk-5]

Dat komt doordat de netwerken van nu nog non-standalone 5G zijn, dus de backbone en core is nog op de 4G core gebouwd. Pas wanneer 5G standalone is zul je hier verschil in merken. T-Mobile USA is nu de enige provider die dit op grote schaal inzet.
Ook is de lagere latency inderdaad wel een USP voor 5G, maar dat betekent niet dat iedereen dat krijgt. Met 5G kun je network slicing inzetten om bepaalde toepassingen die lage latency nodig hebben dat te geven, maar deze super-low-latency techniek zal niet worden ingezet voor de consumenten zoals wij. Je gaat sowieso een winst zien, maar de super-low-latency zaken zullen in een andere slice terechtkomen waar je met je telefoon geen gebruik van maakt.

[kolonel klapzak]

Voor zover ik het begrepen heb moet je de belofte van 'veel hogere bandbreedte' door 5G met een flinke korrel zout nemen. 4G zit al dicht tegen de Shannon-limiet, volgens wiki, waardoor er weinig ruimte is voor verbetering van de spectral efficiency (bit/s/Hz). Snelheidsverbeteringen moeten vooral komen door het toevoegen van extra frequentie banden, iets wat men in principe ook voor 4G had kunnen doen.

[jk-5]

De voornaamste winst zit hem in de hogere ordes Mimo en gebruik van semi-beamforming / beamforming technieken. In 4G was daar al ondersteuning voor, maar dat is voor 5G verder uitgewerkt en gestandaardiseerd. Daarnaast is een carrier bij 4G maximaal 20MHz groot, bij 5G is dat 100MHz. Dan is het dus gewoon een kwestie van meer spectrum inzetten om hogere snelheden te halen.

[theduke1989]

Heb eerder problemen ermee dat het niet overal beschikbaar is. Te veel dode momenten etc.
Dat wil ik liever opgelost zien, dan telkens een nummertje hoger qua naam.

Ik praat dan wel over het buitenland, hier in Luxembourg en Duitsland waar je nog veel dode plekken hebt waar geen internet is. Los dit op dan telkens van een stapje hoger.

PS: Daarnaast klopt het dat 5g nog slechter door gebouwen en alles heen gaat? betekend dat dan weer nog een extra achteruitgang...

[Blokker_1999]

Dat is 1 van de problemen die men met 5G kan oplossen door de lagere frequentiebanden. Die gaan verder en dringen beter door obstakels heen maar hebben wel lagere snelheden.

[Darkstriker]

Dat stel jij zomaar, maar LTE kan ingezet worden op 410MHz. De laagste 5G band is 600Mhz dus ook in dat opzicht is 5G helemaal geen vooruitgang. Met de lagere frequenties die de overheid in NL misschien vrijmaakt had men ook probleemloos 4G kunnen gaan aanbieden om de gaten te sluiten.

[Blokker_1999]

Alleen wordt die 410MHz band vziw hier niet gebruikt. We zitten hier vooral op 800, 1800 en 2600MHz terwijl 5G wel op 700MHz gaat plaatsvinden.

[Darkstriker]

Alleen wordt die 410MHz band vziw hier niet gebruikt. We zitten hier vooral op 800, 1800 en 2600MHz terwijl 5G wel op 700MHz gaat plaatsvinden.

410Mhz en andere lage frequenties worden in NL inderdaad niet gebruikt. Maar het gebruik van lagere frequenties is geen voordeel van 5G, maar vooral het gevolg van een hogere prioriteit die onze overheid aan mobiele netwerken geeft die ertoe leidt dat 700Mhz beschikbaar komt. Lage frequenties kan 4G al prima. Sterker nog, dat kan het BETER dan 5G omdat het nog lagere frequenties ondersteund. Dat onze overheid dat niet toelaat doet niks af aan de technische mogelijkheden.

[Reactie gewijzigd door Darkstriker op 22 juli 2024 13:49]

[dutchnltweaker]

Ja en nee, als we straks na of in 2022 de 3,5ghz (3500mhz) mogen gebruiken dan hebben we een hele grote capaciteit maar een lage penetratie. Maar er zitten meerdere banden in 1 mast, waarvan we straks/nu 700mhz kunnen gebruiken. Deze heeft een hogere range en penetratie dan 4G 800mhz en zal ook iets sneller zijn (in theorie). Dus om kort te zijn, je zou in theorie juist een betere dekking moeten gaan krijgen zelfs in landen zoals Duitsland (ligt ook weer aan de snelheid van de uitrol van 5G in de andere landen natuurlijk).

[r0p]

5g is een verzameling van technologieen en frequenties. Combinatie van 4g frequenties en nieuwe frequenties. De hoge frequenties penetreren nu ook al slecht op 4g. De 700 myz band is net iets beter dan de huidige 800 mhz band. Wordt het slechter ? Nee. Wordt het veel beter ? Nee. Tenzij je naar technologieen kijkt zoals narrowband IOT welke ook op het 5g spectrum zit maar een hogere penetratiegraad heeft. Geschikt voor lage datastromen en niet voor consumenten.

5g biedt daarnaast ook nog mogelijkheden om signalen te beamen naar objecten op sites zoals bijvoorbeeld een raffinaderij in plaats van een duur wifi netwerk aan te leggen. Gebruikt voor wearables etc. Ook dingen zoals edge computing en networkslicing kan met 5g. Lagere latency op data wat weer belangrijk kan zijn voor autonoom rijden, operaties etc. 5g is dan ook voornamelijk interessant voor zakelijke toepassingen en niet zozeer consument. Als de snelheden straks omhoog gaan door nieuwe frequenties met meer capaciteit zou dat eventueel een alternatief voor een vaste verbinding kunnen zijn.

[jk-5]

Voor 5G hebben ze nu de 700MHz band nieuw toegekend, die maar een klein beetje lager is dan de 800MHz band. Het zal daarmee dus in ieder geval iets beter worden dan bij 4G, maar nu is dat nog lastig omdat de huidige netwerken non-standalone zijn en je dus nog een 4G verbinding nodig hebt naast je 5G verbinding. En de combinatie 700MHz 5G + 800MHz 4G is nog bijna nergens ondersteund, dan kom je al op 700MHz 5G + 1800MHz 4G uit, wat de voornaamste reden is dat de 5G dekking nu nog slecht 'lijkt'.

De hogere banden zoals 3500MHz, en al helemaal het mmWave spectrum heeft inderdaad wel aardig mindere dekking, maar de huidige banden zullen bij 5G minstens zo belangrijk zijn als ze dat nu bij 4G zijn.

[Danfoss]

Kan Tweakers ook niet eens een 5G batterijtest doen? Bij mijn s20 ultra heb ik 5G maar uitgezet want de batterij gaat procenten per minuut naar beneden met 5G aan.

[jk-5]

Het klinkt misschien gek, maar het doen van een volledige factory reset heeft dit probleem al bij meerdere mensen opgelost. Waarom het werkt weet ik niet, misschien de moeite waard om eens te proberen.

[MazeWing]

In mijn optiek wordt het grote voordeel (en daarmee ook zo’n beetje het enige voordeel) de lage latency die “in theorie” gehaald kan worden.

Een 5G telefoon nu kopen en gebruiken is praktisch nutteloos. Dit zal de komende tijd nog wel zo blijven. Tot die tijd is het voor fabrikanten om meer geld te vragen voor 5G toestellen...

[dutchnltweaker]

Nieuwe technieken vind ik persoonlijk altijd supergaaf, maar het huidige 5G is meer een marketing praat dan het het echte 5G is. Ja praktisch gezien is het 5G, maar theoretisch gezien komen de echte 5G banden in 2022 pas beschikbaar op de veiling (3,5ghz).
Pas vanaf dan heb je de "echte" 5G experience, enige voordeel voordeel die ik nu zie is nu de 700mhz banden voor de grotere dekking range. Hiermee heb je een vergrote dekking maar een hogere snelheid dan 4g 800mhz.
Dus moet je nu perse een 5G telefoon kopen? Mijn mening is als je jouw telefoon echt moet vervangen is de functie dat je 5G kan ontvangen zeker handig voor de toekomst, anders nergens voor nodig want de basis van het 4G netwerk is zeker goed te noemen en wordt nog steeds geoptimaliseerd.

[pino85]

Conclusie: 5G en de providers maken tot op heden(nog) niet waar wat ze wel verkondigen.

Dit kan nog een staart(je) gaan krijgen afhankelijk wat bv de acm er van gaat vinden of als een consumenten organisatie er werk van maakt, als je klanten binnen haalt met een mooi beeld en verhaal, je in 50% van de gevallen het idee geeft en laat zien je zit op en gebruikt nu 5G terwijl dat alles behalve het geval is.. dan heb je gewoon geen sterk verhaal. Je kan het ook misleiding noemen van de consument.

Ben wel zeer benieuwd hoe deze techniek zich gaat ontwikkelen, dat er nog veel werk aan de winkel is de komende jaren is duidelijk. Ik houd het nog maar even bij 4G.

[Reactie gewijzigd door pino85 op 22 juli 2024 13:49]

[dutchnltweaker]

Conclusie: 5G en de providers maken tot op heden(nog) niet waar wat ze wel verkondigen.

Dit kan nog een staart(je) gaan krijgen afhankelijk wat bv de acm er van gaat vinden of als een consumenten organisatie er werk van maakt, als je klanten binnen haalt met een mooi beeld en verhaal, je in 50% van de gevallen het idee geeft en laat zien je zit op en gebruikt nu 5G terwijl dat alles behalve het geval is.. dan heb je gewoon geen sterk verhaal. Je kan het ook misleiding noemen van de consument.

Ben wel zeer benieuwd hoe deze techniek zich gaat ontwikkelen, dat er nog veel werk aan de winkel is de komende jaren is duidelijk. Ik houd het nog maar even bij 4G.

Pas na de veiling van 2022 komt pas de 3,5ghz Band vrij, vanaf dan gaan we pas het "echte" 5G zien. Maar als je toestel stuk gaat is het niet erg om een 5G toestel te kopen.