Goedmakertje
Samengevat
Deus Ex: Mankind Divided is een prima vervolg op Human Revolution, waarbij de makers het voornaamste pijnpunt van de voorganger aangepakt hebben. De boss fights zijn dit keer op verschillende manieren te benaderen. Verder volgt Mankind Divided het bekende stramien. Er zijn wat nieuwe, experimentele augmentations die je kunt overclocken, maar die voegen niet heel veel toe. Het doet er niet toe. Mankind Divided biedt je erg veel vrijheid. Er zijn veel quests, er is veel verhaal en je kunt kiezen of je sluipend of vechtend wilt spelen. Daarmee is de game een tweede of derde doorloop waard.
Eindoordeel
Gespeeld op: Windows
Ook verschenen voor: PlayStation 4 en Xbox One
Het leven is niet altijd eerlijk. Maak je een game die voor een groot gedeelte uitstekend is, valt iedereen over dat kleine deel dat niet in orde is. Het overkwam ontwikkelaar Eidos Montreal, met Deus Ex: Human Revolution in 2011. De game kreeg veel lof, maar iedereen viel over de veelbesproken boss fights uit de game. Ondanks die boss fights was het echter een game waar we erg veel lol aan beleefden; hij was goed voor uren spelen en opnieuw spelen. Het is immers een game die je erg veel opties geeft en die een tweede of derde doorloop zeer de moeite waard maken. Lukt het om dit keer nog voorzichtiger te zijn, nog minder geweld te gebruiken? Of zoek je een andere uitdaging en ga je juist voor een gewelddadiger aanpak? Het kan allemaal, en is ook net zo leuk en uitdagend om te doen. Eidos Montreal repareerde de schade al in 2013, met de Director's Cut van de game, maar de reputatieschade was toen al geleden.
Dat betekent dat er voor de makers nog wel wat winst is te behalen. Die winst probeert de studio met Deus Ex: Mankind Divided te maken. Dat Eidos iets heeft goed te maken, is wellicht ook de reden waarom het zo dicht bij de voorganger is gebleven. Zo is Mankind Divided de eerste game uit de serie waarin een hoofdrolspeler terug mag keren. Ook wat het verhaal betreft blijft Eidos aardig trouw aan het voorafgaande. We starten twee jaar na de gebeurtenissen in Human Revolution. In de tussenliggende jaren heeft Adam Jensen, de terugkerende hoofdrolspeler, vooral moeten revalideren. Het eerste jaar daarvan is hij in zijn geheel kwijt. Van het tweede jaar weet hij vooral dat hij in een kliniek in Alaska heeft gelegen. In Mankind Divided is hij weer klaar voor de grote boze buitenwereld, en hoewel twee jaar nogal kort lijkt, is er in de tussentijd veel veranderd.
/i/2001211969.jpeg?f=imagenormal)
Wel een baard, niet hip
Mensen met een augmentation, een fysieke aanpassing met mechanische middelen, werden in de vorige game nog gezien als hip en hun tijd vooruit. Inmiddels is er een Aug Incident geweest dat het beeld radicaal keerde. Mensen met een augmentation, de zogenaamde Augs, worden sindsdien met de nek aangekeken. Zo ook Jensen. Het is het schisma waar de titel al naar verwijst. Hij vormt de rode draad door het verhaal. Mankind Divided heeft een verhaal vol achterdocht, complotten en complottheorieën, dus het is zaak om een beetje op te letten. Het verhaal meandert daarbij langs veel groepen en organisaties. Misschien zelfs iets te veel. Zodra je in Praag arriveert, de stad waar het grootste deel van de game zich afspeelt, krijg je in recordtempo namen op je afgevuurd. Voor we het wisten, hadden we kennisgemaakt met een groep hacktivists die als de Juggernaut Collective bekendstaan, met TF29 - ofwel de Task Force 29, met de Dvali, de Santeau Group, de Jinn, Belltower, Samizdat, Picus Media en ARC, ofwel de Augmented Rights Coalition. Zelfs de onvermijdelijke Illuminati komen erin voor.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Eidos toont het verhaal uit Mankind Divided.
Duizelingwekkend begin
Het betekent niet dat Mankind Divided een slecht verhaal heeft. Zeker niet zelfs, maar het duizelt af en toe wel. Gelukkig wordt het beter naarmate de game vordert, zeker als de game een beetje op stoom is en de diverse verhaallijnen parallel gaan lopen. Dan kun je opeens kiezen welke je voorrang geeft, zodat het verhaal veel meer gaat leven. Als Adam Jensen heb je dit keer officieel een iets andere rol, maar in de praktijk komt het op hetzelfde neer. Door je augmentations ben je de ideale man om onderzoek te doen onder lastige omstandigheden. Bij klussen waar gevaar dreigt, is Jensen de man. Het onderzoek van Jensen start bij een missie in Dubai die uit de hand loopt. Het uitstapje naar Dubai vormt de intro van de game, waarin je al van allerlei augmentations voorzien bent. Desondanks is het het saaiste stuk van de game. Met name omdat je veel meer bij de hand genomen wordt dan in de serie gebruikelijk is. Voor een intro niet vreemd, voor de serie echter wel, en dus voelt het wat misplaatst.
Na de intro komt Mankind Divided echter snel op stoom en heb je weer direct de vrijheid die je van de serie gewend bent. Zelf ben je echter niet zo op dreef, want zodra je in Praag bent aangekomen worden op vrij botte wijze al je augmentations afgenomen. Die dien je gedurende de game weer terug te verdienen. Het is een draai die niet helemaal bij het verhaal past, maar wat gameplay betreft is het een logische keuze. Dus moet je weer ervaringspunten sprokkelen om zo de Praxis Points te verdienen die je kunt besteden in een Tree vol augs. De meeste Augs kun je in een aantal stappen verder uitdiepen. Er zijn zeven categorieën: hoofd, ogen, lichaam, armen, rug, huid en benen, een beetje hetzelfde als in Human Revolution.
/i/2001211979.jpeg?f=imagenormal)
Experimentele implantaten
Nieuw is dat je dit keer ook allerlei experimentele augmentations blijkt te bezitten. Die zijn buiten je medeweten ingebouwd, maar nog niet geactiveerd. Je kunt ze vrijspelen, maar door hun experimentele aard vragen ze veel van je lichaam. Het komt erop neer dat je van de standaard-Augs er zo veel kunt ontsluiten als je wilt. Met de experimentele moet je echter voorzichtig zijn. Als je er meer dan een stuk of twee inschakelt, dreigt je systeem onstabiel te worden. Dat kun je compenseren door wat van de betrouwbare augs uit te schakelen. Een goed systeem. Het wil zeggen dat de sterkere augs beperkt inzetbaar zijn. Iets als Titan, waarmee je een supersterk nanovezelhuidje krijgt dat het meeste geweld weet te weerstaan, of Remote Hacking, waarbij je niet meer vlakbij een apparaat hoeft te staan om het te hacken, vallen in die categorie. Er is meer nieuw en experimenteel; de Icarus Dash, over korte afstand teleporteren, de elektroshock van de Tesla, en de Nano Blades waarmee je het zwaard dat altijd al in je mouw verstopt zit af kunt schieten. Met name die laatste drie zijn niet allemaal even nuttig, want ze overlappen gedeeltelijk met al bestaande augmentations.
Gelukkig worden veel augmentations niet als experimenteel gezien. Glass Shield Cloaking, de Icarus Landing en de cybernetische benen zijn stabiel en kun je naar hartelust inzetten en opwaarderen. Ook de vele hacking skills waarbij je niet op afstand kunt blijven, zijn naar hartelust op te waarderen. Het resulteert in een systeem waarin je - in de geest van de serie - veel vrijheid hebt. Je kunt direct vol inzetten op hacking, een categorie waarin veel Praxis Points zijn te besteden. Je kunt van Jensen ook een betere schutter of een betere atleet maken. De keuze is aan jou. Goed is vooral dat je Praxis Points spaarzaam toebedeeld krijgt en je dus strenge keuzes moet maken. De slimme speler is bovendien spaarzaam met het besteden van zijn Praxis Points. Het is van onschatbare waarde als je voor een hindernis staat en wat Praxis Points achter de hand hebt die je de augmentation geven die je op dat moment nodig hebt. Bijvoorbeeld de Implanted Rebreather waarmee je door gifgas kunt lopen, of de Klipspringer Jump Mod waarmee je extra hoog kunt springen; het kunnen life savers zijn. De augmentations waar je uit kunt kiezen zijn dus niet spectaculair anders, maar doordat er op de toepassing een rem zit, is het geheel toch spannender dan voorheen.
Microtransacties
Het idee om sommige Praxis Points experimenteel te maken, haalt ook de scherpe kantjes af van de meest omstreden keuze die Eidos Montreal en uitgever Square Enix gemaakt hebben. Direct nadat Mankind Divided op de markt verscheen, ontstond er ophef over de onvermijdelijke microtransacties die in de game opgenomen zijn. Grootste punt van ophef; je kunt Praxis Points kopen. Mocht je willen, dan kun je op die manier dus als snel al je augmentations vrijspelen en zelfs maximaliseren. De game wordt daar iets makkelijker van, al kun je niet alles maximaliseren. Daar zorgt het systeem van experimentele augmentations voor. Praxis Points zijn dan ook zeker geen cheat codes waarmee je ongehinderd door de game wandelt.
Is het daarmee erg dat je Praxis Points kunt kopen? Leuk is anders, maar wat ons betreft is het de ophef die er op internet over gemaakt wordt niet waard. De optie zit ver weg in het menu en wordt je bepaald niet opgedrongen. Belangrijker; Mankind Divided is geen online multiplayer game, waarin je de sukkel van de groep bent als je uitrusting niet tip top is. In die zin is het kopen van augmentations een beetje als het kiezen van een lagere moeilijkheidsgraad. Het is wat flauw dat Square Enix daar geld aan probeert te verdienen. Maar verder past het eigenlijk wel bij Deus Ex. Het is en blijft een game van keuzes maken en vooral van geduld hebben en jezelf uitdagen om het jezelf net wat moeilijker te maken. Ook wat betreft het inzetten van augmentations en het verkrijgen van Praxis Points. Heb je een hekel aan dergelijke microtransacties? Logisch. Gelukkig heb je ze totaal niet nodig, zijn ze hier heel makkelijk te negeren en kun je de game prima spelen zonder. Tot slot een kleine spoiler. Wil je die niet, lees dan verder op de volgende bladzijde. Laat in de game kan de oplettende speler een manier ontdekken om wel degelijk alle augmentations in te zetten, ook alle experimentele. Je bent dan echter zover gevorderd in de game dat ook je tegenstanders flink wat implantaten hebben. Op dat moment verstoort het de balans in de game dus niet meer. Bovendien zal niet iedere speler de optie om alle augmentations te gebruiken weten te ontdekken.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
Een blik op de cutscenes uit Mankind Divided.
Krappe rugzak
Voor de actie in de game geldt een beetje hetzelfde. Op zich is er weinig veranderd. De nieuwe augmentations maken eigenlijk het grootste verschil. Verder is er weer de combinatie van eerste en derde persoonperspectief. Loop je rond, dan kijk je door de ogen van Jensen, kruip je in dekking, dan kijk je over zijn schouder. Het vloeit keurig in elkaar over. Nieuw is vooral dat je op elk gewenst moment aan je wapens kunt sleutelen. Je kunt dus tijdens een shoot-out de samenstelling van je wapen veranderen en andere munitie laden. Wil je een geluiddemper of een scoop op je wapen? Het kan, on the fly, en dat is een prettige toevoeging.
/i/2001211997.jpeg?f=imagenormal)
Verder is munitie niet zozeer schaars, maar is vooral de ruimte in je rugzak beperkt. Zeker als je gedurende de game meer wapens bemachtigt. Een wapen neemt veel ruimte in en elk wapen heeft nog z'n eigen soort munitie ook. Verschillende soorten zelfs, want er zijn gewone kogels, kogels die door een harnas dringen en kogels met een ingebouwde emp-granaat. Ook dat vergt flink wat ruimte. Daarnaast wil je ook nog hulpmiddelen voor hacking meetorsen en zijn er diverse soorten granaten en middeltjes om je op te lappen als het op knokken aankomt. Tot slot vind je nog allerlei spul dat je op de zwarte markt kunt verkopen, en het vecht allemaal om de beperkte ruimte in je rugzak. Het hoort bij de uitdagingen van de game. Het is een mooie strijd met jezelf. Met minder wapens hou je erg veel ruimte over en kun je lekker veel munitie, granaten, en vooral ook hackmiddelen en spul voor de verkoop meenemen.
Meer of minder wapens?
Je kunt ook best met minder wapens toe, zeker in de eerste helft van de game, als je tegenstanders een menselijke maat hebben. Uiteraard wordt de tegenstand sterker en ontmoet je steeds meer vijanden die dik onder de augmentations zitten of een stevig harnas hebben. Beide zijn lastig en voor beide geldt dat de juiste wapens en vooral de juiste munitie en granaten van levensbelang zijn. Daarbij wordt de inrichting van je rugzak dus steeds belangrijker, want die juiste wapens, munitie en granaten moet je maar net bij je hebben. Ook het doseren van het energiegebruik van je augmentations is dan opeens van levensbelang. De opbouw van de game is daarin overigens prima. De lastiger tegenstanders worden keurig netjes langzaam geïntroduceerd, zodat je de tijd krijgt om een strategie uit te dokteren.
/i/2001211981.jpeg?f=imagenormal)
Sluipen of niet?
Gelukkig is de opzet van de game weer zo dat je kunt kiezen hoe je de wereld tegemoet wilt treden. Je kunt sluipen en de confrontaties vermijden, of juist de revolverheld uithangen. In beide gevallen is de uitdaging groot. Het meest kenmerkende punt van de serie is ook in Mankind Divided weer goed verzorgd, wat wil zeggen dat er weer verrassend veel omwegen te vinden zijn waarmee je tegenstanders kunt ontlopen. Het is vaak even zoeken, maar er is meestal wel een weg onder-, boven- of achterlangs waardoor je tegenstanders kunt ontlopen en barricades kunt omzeilen. Geen sleutel of toegangscode op zak? Geen nood. Wie zoekt, kan vaak een omweg vinden.
/i/2001211991.jpeg?f=imagenormal)
De opzet is daarbij weer dat er een stad is, in dit geval Praag, die dient als hub van waaruit de game zich ontrolt. Praag is verdeeld in verschillende wijken, met een metro als verbinding. Je kunt er vrij rondlopen en naast de missies die het verhaal je voorlegt zijn er ook talrijke optionele missies te vinden. Ook buiten die missies om valt er genoeg te ontdekken. Vooral de inhoud van je rugzak kun je al rondzwervend flink aanvullen. Wil je een Multitool bouwen - terug van weggeweest - maar heb je geen grondstoffen op voorraad? Hack een kelderbox, beklim een balkon of kruip in een riool. De kans is groot dat je wat van de anonieme Parts tegenkomt die je nodig hebt.
De bank beroven
Ook herkenbaar: Praag bestaat uit veel kleine gebouwen, maar je zult ook enkele kolossen tegenkomen. Zoals bijvoorbeeld de Palisade Bank, waar je binnen moet zien te dringen in een missie waar je afhankelijk van je speelstijl uren mee bezig kunt zijn. Uiteraard zijn er ook uitstapjes buiten Praag. Bijvoorbeeld naar de buitenwijk Golem, dat dienst doet als immense gevangenis. Het is een enorm getto, met bijbehorende nauwe steegjes, krotten met verschillende verdiepingen en schimmige stalletjes met allerhande waar. Golem is een minisamenleving op zich, met wat minder vrijheid en wat minder missies. Het is een deel van de game waar verkennen wat minder van toepassing is en gevechten minder makkelijk zijn te ontlopen. Prima als afwisseling met de rust en vrijheid in Praag.
/i/2001211985.jpeg?f=imagenormal)
Doden of niet?
Er is nog een belangrijk aspect van de game dat terugkeert: de keuze tussen al dan niet doden. Je kunt je tegenstanders weer van achter besluipen en uitschakelen, waarbij de keuze hebt tussen bewusteloos maken en een mes tussen de ribben steken. De keuze heb je ook als je schiet. Sterker nog, net als in de vorige game krijg je bij je eerste missie de keuze tussen een lethal en non-lethal wapen. Ook schieten hoeft dus niet dodelijk te zijn, en wie een uitdaging zoekt probeert de game zonder kills uit te spelen. Dat maakt ook dat de game uitermate geschikt is voor een tweede of derde doorloop, waarbij je probeert je favoriete speelstijl zo veel mogelijk te volgen.
Dat heeft dit keer gelukkig ook zijn weerslag op het veel besproken onderdeel uit het voorgaande deel; de boss fights. Van Combat, Stealth, Hacking en Social - de vier pijlers van de game, kwam in Human Revolution alleen Combat aan bod. Als je vol had ingezet op het ontwikkelen van andersoortige augmentations, had je het lastig. Hier is dat gelukkig anders. Combat is nog steeds de voor de hand liggende keuze, maar de andere drie hebben zeker hun nut.
/i/2001211987.jpeg?f=imagenormal)
Toch; wie het bovenstaande leest, ziet vaak termen als 'weer', 'net als' en 'opnieuw' voorbijkomen. Mankind Divided is een prima game, maar hij is weinig verrassend. Zeker wat gameplay betreft blijft Eidos wel erg dicht bij de voorganger. Je proeft haast de angst van de makers om iets te verzinnen dat opnieuw niet in de smaak valt bij fans van de serie. Daarin is Eidos Montreal geslaagd. Mankind Divided is wat Human Revolution had moeten zijn. Degelijk, goed, knap en mooi, maar dus weinig verrassend. Is dat erg? Zeker niet, maar in een volgende editie mag wel wat meer durf en risico zitten.
De Dawn Engine
Waar Eidos Montreal echt een flinke stap voorwaarts heeft kunnen zetten, is bij het uiterlijk van de game. De studio heeft voor Mankind Divided de Dawn Engine gemaakt. Geheel van eigen hand komt die niet; het is een aangepaste versie van Glacier 2, de engine die het Deense IO Interactive heeft gemaakt voor Hitman: Absolution. Het mag de pret niet drukken, Eidos heeft met de Dawn Engine een mooie game gemaakt. Vooral de omgeving steelt de show. Praag is prachtig, net als de andere omgevingen waarin je terechtkomt. Voor wie er ooit geweest is, is Praag duidelijk herkenbaar, waarbij elke wijk ook een herkenbaar thema heeft. De ene wijk wat armer, de andere wat rijker, de ene wat groener, de andere wat kaler. De burgers, soldaten, politie en robots komen er iets minder goed vanaf. Vooral de animatie van vrouwen laat nog weleens te wensen over.
De vele personages zijn dan juist weer zeer rijk bedeeld met tekst. Het is knap om te horen en te lezen hoe veel er ingesproken en uitgeschreven is in de vele kranten, boeken, e-mails en organisers. Ook de vele toevallige voorbijgangers hebben erg veel tekst. Het gaat vaak ook nog ergens over en je kunt er dus nuttige informatie uit halen. Nog mooier is dat het volk op straat reageert op wat er in de game gebeurt. Een onderdeel waar erg veel werk in zit, en met resultaat. Het geeft erg veel sfeer aan de game. Tot slot nog even een minpunt bij de Windows-versie van de game: de laadtijden zijn fors, vooral als je binnen Praag de metro neemt en van de ene zone naar een andere reist. Als je een savegame van dezelfde zone laadt gaat het gelukkig een stuk beter.
/i/2001211947.jpeg?f=imagenormal)
Conclusie
Deus Ex: Mankind Divided is een knappe game. Grafisch een stuk verbeterd ten opzichte van zijn voorganger, en sfeervol verlicht, vooral 's nachts. De stedelijke omgeving waar je in rondloopt is bovendien prettig afwisselend: van stinkend rijk tot schokkend arm, van luxe kantoorpanden tot sloppenwijk. Dat het uiterlijk en vooral de bewegingen van de personages daar wat bij achterblijven, doet aan de pracht weinig af.
Sterker dan het uiterlijk is het verhaal. In het begin is het wellicht wat overrompelend, maar al snel vallen de verhaallijnen op hun plaats en wordt het intrigerend. Het is allemaal wel wat vreemd af en toe, maar dat past bij sciencefiction. Het is in ieder geval aanleiding voor flink wat quests en side quests die je uren zoet zullen houden. Er is genoeg te doen in Mankind Divided, en als je in de ene verhaallijn even geen zin hebt, pak je een andere op.
/i/2001211949.jpeg?f=imagenormal)
Gebleven is ook de zo kenmerkende gameplay, als altijd gebaseerd op Combat, Stealth, Hacking en Social. Het maakt dat je de game op verschillende manieren kunt spelen. Je kiest daarbij nog steeds vooral tussen de gewelddadige manier en de sluipende manier. Hacking en Social zijn handig, maar eerder hulpmiddelen dan een speelstijl. Combat en Stealth zijn twee uitersten en beide zijn lastig, dus een tussenweg ligt voor de hand. De game is echter gemaakt voor een tweede of derde doorloop waarin je hem in een van de twee uitersten probeert te spelen.
Bij de keuze aan wapens en hulpmiddelen speelt vooral de beperkte inhoud van je rugzak een rol. Je kunt weinig meenemen en zult dus moeten kiezen welke wapens, munitie en granaten je meeneemt en welke niet. Wapens zijn verder functioneel maar weinig verrassend, al is het prettig dat je ze nu on the fly aan kunt passen. De wapens en hulpmiddelen hoeven ook niet spectaculair te zijn. Daar heb je augmentations voor, die ervoor moeten zorgen dat je de bad guys in de game de baas blijft. Ook de augs zijn niet heel anders dan in de voorgaande game, al is het nu verrassend dat je experimentele augmentations hebt die je lichaam kunnen overbelasten. Het gebruikmaken van augmentations is nog steeds erg leuk, al stellen juist die experimentele augemtations lichtelijk teleur.
Het is ook een beetje de teneur van de game. Hij is prima, maar blijft wel erg dicht bij voorganger Human Revolution. Daar viel wat aan te verbeteren, want in die voorganger waren de boss battles veel te eenzijdig. Dat is hier verbeterd en dat is natuurlijk prettig. Dat heeft Eidos Montreal dus recht gezet. Verder heeft de studio een beetje de veilige weg gekozen. Is dat erg? Nee, zeker niet. Het is de spreekwoordelijke kniesoor die zich eraan stoort. Wie houdt van een game die je veel vrijheid geeft en die je uitdaagt om sluipend en hackend je slag te slaan, heeft aan Deus Ex: Mankind Divided een heerlijke game.
Eindoordeel