Inleiding
In het kort
De Samsung Odyssey OLED G8 G81SF is een 4k-QD-oledgamingmonitor van 27". Het matte paneel maakt hem uniek in zijn soort: er zijn geen andere oledschermen met deze maat en resolutie die dat hebben. Ten opzichte van andere soorten oledschermen blokkeert het scherm reflecties zeer effectief, maar het contrast bij omgevingslicht neemt wel wat af. Daarbij is de matte laag duidelijk terug te zien in het beeld als een vorm van 'ruis' op effen kleuren. De G81SF heeft een fraaie vormgeving maar een beperkte featureset, zonder DisplayPort 2.1, USB-C of een kvm-functie. Tizen-smartfuncties die wel aanwezig waren op eerdere Samsung-gamingmonitors ontbreken hier ook. De 'inbrandgarantie' bedraagt twee jaar, een jaar korter dan bij andere merken. Net als bij concurrerende oledgamingmonitors is de beeldkwaliteit erg goed: contrast, responstijden, uniformiteit en kijkhoeken zijn uitstekend. De kleurweergave is ook goed. Net als bij andere QD-oledmonitors houdt de hdr-piekhelderheid niet over en zie je als je goed kijkt een klein beetje colorfringing.
In het kort
De Samsung Odyssey OLED G8 G81SF is een 4k-QD-oledgamingmonitor van 32" met een unieke matte afwerking, net als voorganger G80SD, die ook was voorzien van Tizen-smartfuncties en een afstandsbediening. Ten opzichte van de G80SD en de meestal matte woledschermen heeft de G81SF nog minder last van reflecties, maar het contrast bij omgevingslicht neemt wel wat af. Daarbij is de matte laag duidelijk terug te zien in het beeld als een vorm van 'ruis' op effen kleuren – de G80SD en woledmonitors bieden een betere balans tussen matheid en beeldkwaliteit. De G81SF heeft een fraaie vormgeving maar een beperkte featureset, zonder DisplayPort 2.1, USB-C of een kvm-functie. De 'inbrandgarantie' bedraagt twee jaar, een jaar korter dan bij andere merken. Net als bij concurrerende oledgamingmonitors is de beeldkwaliteit erg goed: contrast, responstijden, uniformiteit en kijkhoeken zijn uitstekend. De kleurweergave is ook goed. Net als bij andere QD-oledmonitors houdt de hdr-piekhelderheid niet over en zie je als je goed kijkt een klein beetje colorfringing.
Samsung doet lekker mee op het gebied van oledmonitors. Niet gek, als je bedenkt dat Samsung Display de QD-oledpanelen levert waarvan het gros van de monitormerken gebruikmaakt. Vorig jaar introduceerde de fabrikant de Odyssey OLED G8 G80SD, gebaseerd op het toen nieuwe 32"-QD-oledpaneel met 4k-resolutie (3840x2160). Dat 240Hz-scherm had twee unieke eigenschappen: een matte afwerking, die QD-oledschermen van andere merken nog steeds niet hebben, en Tizen-software met ingebouwde streamingapps.
:strip_exif()/i/2007643132.jpeg?f=imagenormal)
De G80SD wordt dit jaar opgevolgd door een nieuwe 32"-4k-QD-oledmonitor, de Odyssey OLED G81SF. Nieuw is dat deze monitor ook verkrijgbaar is in een 27"-maat, op basis van het kleinere 4k-QD-oledpaneel dat begin dit jaar werd geïntroduceerd. Beide schermen hebben weer een 240Hz-refreshrate en een matte afwerking, maar geen Tizen meer. Wellicht ook opvallend is dat het 32"-model minder kost dan de 27"-monitor, al geldt dat ook voor 27"-4k-QD-oledschermen van andere fabrikanten. In deze review zoeken we uit hoe goed de twee Samsung-schermen presteren.
Design, featureset en osd
Samsung heeft het design van de G81SF helemaal onveranderd gelaten ten opzichte van de G80SD-serie, waarbij de 27"- en 32"-uitvoeringen er afgezien van het formaat precies hetzelfde uitzien. Ik vind de dunne behuizing er fraai uitzien en de bouwkwaliteit voelt goed: een groot deel van de achterkant, net als de onderkant van de voet, is zo te voelen gemaakt van echt metaal. De ruimte rondom de aansluitingen en de achterkant van de poot zijn gemaakt van zilvergrijs plastic, dat er in ieder geval uitziet als metaal. Rondom het zwarte gedeelte waar de poot aansluit op het paneel zit een ring van rgb-verlichting. Die kan meekleuren met het beeld, wat Samsung 'CoreSync' noemt, maar je kunt uiteraard ook een vaste kleur of lichteffect instellen.
De bevestiging tussen poot en paneel voelt bij het 27"-model voldoende stevig, maar bij de 32"-monitor zit er helaas wat meer speling in. Je kunt de monitor twaalf centimeter in hoogte verstellen, kantelen, van links naar rechts draaien en roteren naar portretstand. Bij het installeren van de monitor klikt het geheel vernuftig in elkaar, waar je bij andere merken vaak nog minstens één schroefje moet aandraaien. Minder vernuftig is het kabelmanagement: de poot heeft geen gat om snoeren netjes doorheen te voeren, maar een soort elastiekje waarmee je de kabels langs de buitenkant kunt vastbinden – het oogt nogal lukraak. Wie graag een andere voet wil monteren, zal zo'n twintig euro extra moeten uitgeven voor een verloopstukje met VESA-gaten, dat bij ons testmodel niet werd meegeleverd.
Naast dezelfde vormgeving hebben de 27"- en 32"-uitvoeringen van de G81SF ook dezelfde aansluitingen. Ze wijzen allemaal naar achteren en het voelt niet heel kwalitatief aan dat de poorten een stukje naar binnen kunnen bewegen ten opzichte van de behuizing als je de stekkers aanduwt. Dat zul je misschien willen doen omdat het metalen gedeelte van de voedingsstekker, althans bij ons 32"-testmodel, een klein stukje blijft uitsteken als je hem er helemaal inprikt. Bij beide schermen zit een forse externe voeding. Bij de 32"-monitor is het een witte, waar de 27"-monitor met een net iets kleiner zwart blok wordt geleverd.
| |
Samsung Odyssey OLED G8 (G81SF) |
| Beeldingangen |
1x DisplayPort 1.4
2x HDMI 2.1 (48Gbit/s) |
| USB |
2x USB 3.1 Type-A
1x USB 3.1 Type-B (upstream) |
| Overig |
3,5mm-hoofdtelefoonuitgang
Voedingsaansluiting (externe voeding) |
De verdere aansluitingen zijn zoals gebruikelijk bij Samsung niet heel uitgebreid. Een USB-C-poort voor je laptop ontbreekt bijvoorbeeld. De meeste andere luxe QD-oledgamingmonitors van dit moment hebben die wél. De G81SF-schermen hebben wel een paar klassieke USB-A-poorten, die je met je pc verbindt via een al even klassieke USB-B-poort. Beide schermen hebben een 3,5mm-hoofdtelefoonuitgang, maar geen ingebouwde speakers. De G80SD had die nog wel.
De twee HDMI 2.1-poorten op de G81SF-schermen hebben de volledige 48Gbit/s aan bandbreedte; de G80SD bleef nog op 40Gbit/s steken. De DisplayPort-ingang is niet geüpdatet en nog steeds een 1.4-poort, waar sommige andere merken hun high-end oledmonitors dit jaar voorzien van DisplayPort 2.1. Dat maakt een ongecomprimeerde weergave van 4k/240Hz-beelden mogelijk, waar de G81SF op 240Hz moet terugvallen op display stream compression (dsc). Zoals aan de orde kwam in eerdere reviews, is dat hooguit in bepaalde gevallen relevant. In principe zie je deze vorm van compressie niet terug in het beeld. Evengoed geven andere fabrikanten in het topsegment dus wél een snellere poort. Bovendien kun je op de G81SF geen ongecomprimeerde weergave forceren door dsc uit te schakelen in de osd. Sommige andere DP1.4-monitors ondersteunen dat wél, waarmee de maximale refreshrate bij een 4k-resolutie dan wordt beperkt tot 120Hz.
Zoals gezegd heeft de G81SF-serie geen Tizen meer, maar een normale osd. Dat betekent dat de G81SF-monitors veel minder extra functies hebben dan de oude G80SD. Naast ingebouwde streamingapps had die bijvoorbeeld de optie om bluetoothapparaten te koppelen, draadloos te verbinden met Samsung-smartphones en de firmware automatisch te updaten. Je zou het gebrek aan Tizen ook kunnen zien als een voordeel: monitorfuncties als het wisselen van input of het wijzigen van beeldopties zijn via de klassieke osd veel sneller bereikbaar. Puur de manier waarop je de osd bedient vind ik wel echt een downgrade: de G81SF-schermen hebben geen afstandsbediening, maar gewoon een joystickje. Dat zit rechts van de aansluitingen aan de achterkant, wat mij betreft ook niet de handigste plek.
De osd is logisch van opzet en voorzien van de voor een gamingmonitor gebruikelijke mogelijkheden om een richtkruis over het beeld te zetten en om de schaduwen wat helderder te maken, zodat je vijanden in donkere spelomgevingen sneller kunt ontdekken. Net als andere recente Odyssey-schermen heeft de G60SD een selectie aan kleurenblindheidpresets gericht op verschillende afwijkingen in kleurwaarneming, van rood-groen tot blauw-geel. Andere gamingschermen hebben dat niet of niet zo uitgebreid. Uiteraard is er ook een aardige selectie aan 'normale' kleurpresets, met onderliggende kleurruimte-, gamma- en kleurtemperatuurinstellingen. De opties in het kleurruimtemenu zijn zoals bij andere Samsung-schermen een beetje verwarrend. De optie Auto regelt het kleurbereik terug naar sRGB, Normal geeft een Display P3-bereik en Native toont het volledige kleurbereik van het scherm.
Het matte oledpaneel in de praktijk
De Odyssey OLED G81SF-schermen hebben net als de G80SD van vorig jaar een mat paneel. Het is niet precies dezelfde afwerking: volgens Samsung zou de vernieuwde 'Glare Free 2.0'-coating het mogelijk maken om zelfs in een felverlichte kamer te gamen. QD-oledschermen van alle andere merken hebben een glimmend paneel. Wil je toch een matte oledmonitor die niet van Samsung is, dan zul je voor een woledmodel moeten gaan. Die zijn er als 32"-monitor, maar 27"-4k-woledmonitors bestaan nog niet, dus de 27"-G81SF is uniek in zijn soort.
Het voordeel van de matte afwerking is uiteraard dat je minder last hebt van reflecties in het beeld. Om dat zichtbaar te maken hebben we de 32"-Odyssey OLED G81SF op onze zonovergoten redactie opgesteld met de voorganger Odyssey OLED G80SD. De MSI MPG 322URX laat zien hoe een normale glanzende 4k-QD-oledmonitor eruitziet; de ASRock Phantom Gaming PGO32UFS dient als voorbeeld van een reguliere matte 4k-woledmonitor.
:strip_exif()/i/2007643090.jpeg?f=imagearticlefull)
De coating van de G81SF blijkt inderdaad nog net wat matter dan die op de G80SD, waarmee reflecties er net even wat diffuser uitzien. Tegelijkertijd zien donkere delen van het scherm er net wat zwarter uit, waarmee het hele beeld iets contrastrijker oogt. Bij beide monitors zijn felle reflecties minder goed zichtbaar dan bij een regulier woledscherm, waarin je de contouren van de weerspiegelde scène nog vaag kunt herkennen. Wel ziet de woledmonitor er nog contrastrijker uit dan de G81SF. Waar een woledscherm er net als een lcd redelijk zwart uitziet bij omgevingslicht, ogen QD-oledpanelen bij invallend licht al snel een beetje paarsig grijs. Dat typische nadeel lost de matte coating van Samsung niet op. De reguliere QD-oledmonitor is in deze test de nummer laatst. De duidelijk zichtbare reflecties maken het beeld moeilijk om naar te kijken.
:strip_exif()/i/2007643122.jpeg?f=imagearticlefull)
N.B.: Het moirépatroon van schuin lopende verticale lijnen op de afbeeldingen van de G80SD en de glossy QD-oledmonitor, is met het blote oog niet zichtbaar.
Het is heel jammer dat de matte coating bij de G81SF-serie een veel duidelijkere invloed heeft op het beeld dan bij de G80SD. Bij het oude scherm zag het beeld er net een tikje minder scherp uit dan op een glossy paneel, een beetje vergelijkbaar met de modale 'semiglossy' ips-lcd van dit moment. De G81SF-schermen ogen daarentegen nog net wat smoezeliger dan de gemiddelde woledmonitor. Op effen, lichte kleuren zie je een 'glinsterend' effect, in de foto's hierboven zichtbaar als een soort ruis, omdat de coating het licht van het scherm zelf ook een beetje verstrooit. Alle matte beeldschermen hebben dus tot op zekere hoogte last van dat nadeel, maar bij de G81SF-monitors is het wel héél duidelijk aanwezig en het is moeilijk om het effect te 'ontzien' als je het eenmaal hebt gezien. Wat mij betreft bood de oude coating een betere balans tussen beeldkwaliteit en het vermijden van reflecties.
Een bekend nadeel van de QD-oledtechniek is de aanwezigheid van colorfringing: gekleurde paarse en groene randjes aan de boven- en onderkant van contrastrijke overgangen. Je ziet het in de afbeeldingen hierboven ook al een beetje terug: kijk in de afbeelding van vier schermen naast elkaar bijvoorbeeld naar de rand boven het zwarte plaatje op de Tweakers-frontpage. In tekst is de colorfringing vooral te zien bij witte tekst op een donkere ondergrond. Met dank aan de hogere pixeldichtheid is het effect op de 27"-monitor minder duidelijk aanwezig.
Net als andere oledschermen zijn de G81SF-monitors potentieel gevoelig voor inbranden. Samsung geeft twee jaar garantie bij normaal gebruik volgens de gebruiksinstructies, een jaar korter dan merken als ASUS, MSI, Philips en Alienware. Waar je op die schermen allerlei anti-inbrandfuncties vindt, heeft de G81SF-serie alleen een functie voor 'logoherkenning', die belooft statische delen van het beeld te herkennen en dimmen, en een Pixel Cleaning-optie, die belooft om retentie ongedaan te maken. De 'screensaver', waarbij het scherm na een paar minuten inactiviteit veel donkerder wordt, is niet uitschakelbaar. Hetzelfde geldt voor de pixelshiftfunctie, waarbij het actieve beeld steeds een stukje over het scherm wordt verplaatst. Het paneel heeft eigenlijk wat meer dan 3840x2160 pixels, zodat er aan de randen geen delen wegvallen.
Testmethode en testveld
Verpakking
De Samsung Odyssey OLED G8 G81SF wordt geleverd in een relatief compacte, kartonnen doos met witte opdruk. De inhoud wordt op zijn plek gehouden door piepschuim, waarbij de kabels en voeding ter bescherming in plastic zakjes zijn verpakt. Rondom het scherm zit het gebruikelijke foamzakje, waarbij een beschermfolie op het krasgevoelige paneel is geplakt. Dat zien we we vaker bij QD-oledschermen, maar niet bij de meeste lcd-monitors.
We meten helderheid, contrast en kleurweergave met behulp van een SpectraCal C6-colorimeter, die we profileren met behulp van een JETI Spectraval 1501 Hires-spectroradiometer. De metingen worden uitgevoerd met behulp van Portrait Displays' Calman Color Calibration-software. Over de testprocedure lees je meer in dit .plan. We meten het scherm eerst door zoals het uit de doos komt, waarbij we de helderheid voor kleurmetingen afstellen op een waarde die de 150cd/m² zo dicht mogelijk benadert. We stellen het scherm vervolgens in voor kleurruimtes als sRGB en, indien relevant, Display P3 en AdobeRGB. Daarbij doen we zo nodig aanpassingen aan gamma en kleurtemperatuur. De instellingen die we hebben gebruikt voor de G81SF-schermen staan in de tabel hieronder; ze zijn niet hetzelfde voor beide maten. In dit artikel staan alleen de metingen waarbij het scherm is ingesteld voor sRGB en Display P3. De overige scores vind je op de productpagina.
De hdr-meting voeren we uit met dezelfde software en meetapparatuur en een VideoForge Pro-patroongenerator. Voor de responstijdmeting gebruiken we een fotosensor en de LeCroy WaveRunner 6100-oscilloscoop. De inputlag meten we met een Leo Bodnar-tester. Om de kijkhoeken te bepalen, meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van een loodrechte meting. Voor de uniformiteitsmeting kijken we naar de verhouding tussen de helderheid op vijftien meetpunten, gemeten op een volledig wit en een volledig zwart scherm. Ook bepalen we de relatieve kleurverschillen langs de randen ten opzichte van het midden. Tot slot meten we het energiegebruik van de monitor, zowel op de maximale helderheid als op een vaste helderheid van 150cd/m².
| |
Standaardweergave |
sRGB |
Display P3 |
| Beeldmodus |
Original
Color Space: Native |
Original
Color Space: Auto |
Original
Color Space: Normal |
| Kleurtemperatuurinstelling |
Warm 1 |
Warm 1 |
Warm 1 |
| Gamma-instelling |
0 |
-2, Shadow Detail 3 |
-2, Shadow Detail 3 |
| Helderheid instelbaar? |
Ja |
Ja |
Ja |
| |
Standaardweergave |
sRGB |
Display P3 |
| Beeldmodus |
Original
Color Space: Native |
Original
Color Space: Auto |
Original
Color Space: Normal |
| Kleurtemperatuurinstelling |
Warm 1 |
Warm 1 |
Warm 1 |
| Gamma-instelling |
0 |
-1 |
-1 |
| Helderheid instelbaar? |
Ja |
Ja |
Ja |
Het testveld in deze review bevat behalve de twee G81SF-schermen natuurlijk de voorganger G80SD. We laten verder een aantal andere 4k-QD-oledmonitors van 32" en 27" aan bod komen die we eerder hebben getest, waaronder QD-oled- en woledschermen. Tot slot zijn er een paar lcd-monitors meegenomen in het testveld, waaronder miniledschermen die een hoge hdr-helderheid bereiken.
Responstijden en inputlag
De Odyssey OLED G8 G81SF-monitors ondersteunen een adaptivesyncbereik van 48Hz tot 240Hz. Ze zijn net als de G80SD-serie AMD FreeSync Premium Pro-gecertificeerd, maar hebben geen Nvidia G-SYNC-keuring. Via de optie VRR Control kun je knipperingen bij het gebruik van een variabele refreshrate verminderen, ten koste van extra inputlag, hoewel de G81SF-schermen er minder last van lijken te hebben dan sommige andere oledmonitors.
- Gemiddelde responstijd (20 transities)
- Gemiddelde responstijd (zwart-wit)
- Hoogst gemeten responstijd
- Laagst gemeten responstijd
- Standaardafwijking responstijd
- Percentage binnen één refresh
- Gemiddelde overshoot
- Gemiddelde undershoot
Oledmonitors hebben ultrasnelle responstijden en wat dat betreft is er bij de G81SF-serie weinig te melden. Ook daarbij meten we een gemiddelde responstijd van slechts 0,4ms, wat in combinatie met de hoge refreshrate van 240Hz een zeer scherpe weergave van bewegend beeld oplevert. Alleen een nog hogere beeldsnelheid of een motionblurreductionfunctie had hem nog beter kunnen maken.
Er zijn nog geen 4k-oledschermen die op de volledige resolutie verder gaan dan 240Hz, hoewel 4k-woledschermen van 32" eventueel in 480Hz-modus kunnen draaien bij een full-hd-resolutie. Ook wat betreft het ontbreken van motionblurreduction zijn de G81SF-schermen niet echt in het nadeel op de concurrentie. Weliswaar hebben de 4k-oledschermen van ASUS zo'n functie, maar die werkt daarbij alleen om 120Hz-beelden ongeveer de scherpte van een 240Hz-beeld te geven, niet om 240Hz-beelden nog scherper te maken.
- Inputlag 60Hz
- Inputlag 120Hz
Ook op het gebied van inputlag zijn er geen verrassingen: beide G81SF-schermen hebben daar geen noemenswaardige last van. De G80SD met zijn Tizen-interface noteert consistent een heel klein beetje extra invoervertraging.
Helderheid en contrast
De G81SF-schermen hebben net als alle oledschermen een oneindig hoog theoretisch contrast. In sdr-weergave ligt de maximale helderheid op hetzelfde niveau als bij andere (QD)-oledschermen. Die houdt in vergelijking met lcd-monitors niet over, maar is voor thuisgebruik voldoende als je het scherm niet in een heel heldere ruimte zet. Merk op dat deze helderheid netjes constant blijft ongeacht de hoeveelheid wit in beeld. De G81SF-serie heeft geen mogelijkheid om de helderheid voor kleinere hoeveelheden wit verder te verhogen bij sdr-weergave; dat kan natuurlijk wel voor hdr-beelden.
- Minimale helderheid wit
- Maximale helderheid wit
Jammer genoeg is het instelbereik voor de helderheid bij de G81SF-schermen wat kleiner dan bij de meeste andere oledschermen, omdat je ze niet zo donker kunt zetten. Ook hierbij geldt dat het minimum voor de meeste gebruikers zal voldoen, maar het is opvallend dat de G80SD wél donkerder ging.
Kleurweergave: sRGB en Display P3
Zoals gezegd hebben de G81SF-schermen drie instellingen voor het kleurbereik, waarvan een correspondeert met het sRGB-bereik en een met de Display P3-kleurruimte. Helaas is er geen instelling voor AdobeRGB, die door sommige andere 4k-oledschermen wel wordt geboden.
sRGB
- Kleurdekking
- Kleurtemp. wit
- Gem. kleurtemp.
- Helderheid wit 150cd/m²
- Kleurafw.
- Grijsafw.
- Colorchecker-afw.
- Gamma
Beide schermen regelen het kleurbereik netjes terug tot de sRGB-driehoek, met zelfs een klein beetje onderverzadiging; we meten voor de 27" en 32"-schermen respectievelijk 95 en 97 procent dekking. Vooral rood wordt iets te ver teruggeregeld en we zien bij weergave van felrood en rode mengkleuren op de colorcheckertestkaart ook de hoogste afwijkingen.
Zoals eerder aan de orde kwam zijn de beste beeldinstellingen opvallend genoeg verschillend voor beide maten van de G81SF. Dat komt door een verschillende gamma-afstelling. Bij beide schermen is het een tikje te laag, waarbij de 27"-versie uit de doos een vlakke 2.2-gammacurve volgt, terwijl het 32"-model dichter komt bij de sRGB-gammacurve waarnaar wij de monitor afmeten. Daarbij krijgen de donkerste tinten een helderheidsboost. Om die ook voor het 27"-scherm in te stellen heb ik wat gespeeld met de Shadow Detail-instelling. Dat levert geen perfecte sRGB-curve op, maar verbetert de afstelling wel.
Kijken we naar andere monitors, dan wordt duidelijk dat de G81SF-schermen na een beetje pielen met de instellingen in staat zijn tot een bovengemiddeld nauwkeurige kleurweergave: een gemiddelde colorcheckerafwijking (ΔE ITP) van rond de 3 is een goed resultaat. We meten daarvoor een selectie aan primaire kleuren, grijstinten en mengkleuren door. Als we kijken naar de concurrentie doet de 27"-G81SF het nipt beter dan de andere 27"-4k-QD-oledschermen die we eerder testten. Op 32" hebben we meer vergelijkingsmateriaal beschikbaar en er zijn in die maat schermen die nog beter scoren dan de 32"-G81SF, bijvoorbeeld de Alienware AW3225QF en ASUS ROG Swift OLED PG32UCDM. Evengoed is de kleurweergave van het Samsung-scherm meer dan goed genoeg voor gaming en dagelijkse taken.
Display P3
- Kleurdekking
- Kleurtemp. wit
- Gem. kleurtemp.
- Helderheid wit 150cd/m²
- Kleurafw.
- Grijsafw.
- Colorchecker-afw.
- Gamma
Voor Display P3-weergave hebben QD-oledschermen hun brede kleurbereik mee: de G81SF-monitors dekken dit bereik volgens verwachting voor 99 procent af, waar zelfs luxere lcd-monitors vaak net wat lager uitkomen. Omdat Display P3 hetzelfde witpunt en dezelfde gammacurve heeft als sRGB, hergebruiken we daarvoor dezelfde instellingen als hierboven, die dus verschillend uitpakken voor het 27"- en 32"-model van de G81SF.
De gemiddelde colorcheckerafwijking blijkt voor Display P3 ongeveer even hoog als voor sRGB. Ten opzichte van de concurrentie doen de G81SF-schermen het daarmee nog beter dan bij sRGB-weergave. Zoals gezegd halen lcd-schermen het P3-kleurbereik vaak niet helemaal, waar je op sommige oledschermen niet zoveel instelmogelijkheden hebt om het gamma bij te regelen als bij de G81SF-serie. De schermen van ASUS volgen in de sRGB-modus bijvoorbeeld wel heel netjes de sRGB-curve, maar je kunt deze niet gebruiken in combinatie met een andere kleurruimte. Dat verklaart de relatief slechtere scores van de concurrentie.
Hdr-weergave
Voor hdr-weergave bieden de G81SF-monitors de voor QD-oledschermen gebruikelijke fullscreenhelderheid van ongeveer 250cd/m², met een piek tot bijna 1000cd/m² als er maar een heel klein beetje wit in beeld staat. Zoals je ziet in de onderstaande grafiek, haalde de G80SD bijna precies dezelfde maximum helderheid op alle verschillende windowsizes die we meten, van een piepklein vlakje dat 1 procent in het beeld inneemt, tot een 100 procent wit beeld.
Woledschermen, hierboven bijvoorbeeld de LG UltraGear 32GS95UE, hebben ongeveer dezelfde fullscreenhelderheid maar een iets hogere piekhelderheid. Miniledschermen, zoals de AOC Q27G3XMN, behalen ongeveer dezelfde piekhelderheid, behalve voor de allerkleinste vlakjes, maar een veel hogere fullscreenhelderheid. Voor de meest impactvolle hdr-beelden moet je bij dat type monitors zijn, maar het oneindige contrast van een oledmonitor maakt juist een heel goede weergave van donkere scènes mogelijk, zonder blooming rondom felle objecten die tegen een donkere achtergrond worden afgebeeld.
In tegenstelling tot veel andere QD-oledmonitors hebben de G81SF-schermen geen True Black-beeldmodus. In plaats daarvan regel je de hdr-piekhelderheid met de logisch genaamde Peak Brightness-instelling. High geeft de hierboven genoemde 1000cd/m² en Medium lijkt met zijn piek van ongeveer 450cd/m² het meest op de True Black-standen van de concurrentie, terwijl het scherm op stand Uit een maximum van 250cd/m² bereikt. Dit is de instelling die ook bij sdr-weergave wordt geactiveerd.
Bij veel QD-oled-schermen zien we dat hdr-beelden die als geheel helder zijn, bijvoorbeeld een strandscène, donkerder worden weergeven in de modus waarin het scherm een hogere piekhelderheid bereikt. Dit geldt ook voor de G81SF-monitors. Bij de G80SD zagen we dat de Tonemapping-instelling een soort van oplossing kon bieden voor dit nogal vreemde probleem door middentonen helderder te maken. De G81SF-schermen hebben deze optie ook, plus een Contrast Enhancer die ongeveer hetzelfde doet. Helaas doet het niets aan de dimming van het paneel als geheel en omdat de gammacurve wordt aangepast, neemt de kleurnauwkeurigheid af.
Voor de kleurweergave in hdr gebruiken we de ΔE ICtCp-berekeningen. Deze sluiten aan bij het grotere kleur- en helderheidsbereik van hdr-signalen en geven meer weging aan fouten bij lagere helderheden. We noteren bovendien twee verschillende resultaten: een waarin afwijkingen van de beoogde helderheid niet worden meegenomen in de score en een waarbij dat wél gebeurt. Merk op dat we 5-procentstestpatronen meten, waarop de QD-oledschermen relatief goed scoren. Voor de onderstaande metingen hebben we de schermen op de hoogste Peak Brightness-instelling gezet, met bij het 32"-model de Gamma- en Schaduwdetail-instellingen op -1. Dit verbetert de PQ EOTF-tracking nog een tikje ten opzichte van de standaardinstelling, die voor het 27"-scherm wel de beste weergave oplevert.
- Gem. grijsafw. zonder lum.
- Gem. grijsafw. met lum.
- Gem. kleurafw. zonder lum.
- Gem. kleurafw. met lum.
- DCI-P3-dekking
De kleurnauwkeurigheid voor hdr-beelden is gemiddeld tot goed in vergelijking met andere monitors die we hebben getest. De 27"-monitor scoort in drie van de vier tests beter dan het 32"-model, hoewel het verschil uiteindelijk niet heel groot is. Beide schermen bieden een behoorlijke DCI-P3-dekking, zoals al eerder bleek.
Kijkhoeken en uniformiteit
Om de kijkhoeken te bepalen meten we onder een hoek van 45 graden de resterende helderheid en de kleurverandering ten opzichte van een loodrechte meting. De G81SF-schermen scoren bijna even uitstekend als andere QD-oledmonitors. Het kleine verschil met de allerbeste exemplaren, dat we bij de G80SD ook al opmerkten, wordt wellicht veroorzaakt door de antiglarecoating die Samsung toepast. Evengoed vallen de kijkhoeken beter uit dan die van woledschermen en heel veel beter dan die van lcd-monitors.
- 45° links - helderheid
- 45° links - kleurafwijking
- 45° onder - helderheid
- 45° onder - kleurafwijking
- Uniformiteit wit
- Uniformiteit zwart
Eveneens uitmuntend zijn de testresultaten voor wat betreft de uniformiteit: de G81SF-monitors scoren nog beter dan andere oledmonitors en hebben niet alleen een perfecte zwartuniformiteit, maar geven ook een wit beeld vrijwel perfect egaal weer. We kijken hiervoor naar de verhouding tussen de helderheid op vijftien meetpunten, gemeten op een volledig wit en een volledig zwart scherm. Ook bepalen we de relatieve kleurverschillen langs de randen ten opzichte van het midden. Let wel dat het gaat om onze reviewsamples; we kunnen niet extrapoleren naar alle exemplaren.
Uitgebreide meetresultaten van uniformiteit: zwartuniformiteit, wituniformiteit, contrast en kleurtemperatuur op vijftien meetpunten
Energiegebruik
Wellicht met dank aan zijn simpelere interface gebruikt de 32"-G81SF op dezelfde helderheid bijna een kwart minder energie dan de G80SD. Het resultaat is ook goed in vergelijking met andere 32"-QD-oledmonitors.
De 27"-G81SF heeft een dertig procent kleiner schermoppervlak dan het 32"-model, maar verbruikt slechts 6 procent minder – relatief dus een minder goede score. Opvallend is dat andere monitors met dit kleinere 4k-QD-oledpaneel, zoals de MSI MPG 272URX en ASUS ROG Strix OLED XG27UCDMG, 5 tot 10W minder verbruiken dan de 27"-G81SF.
Conclusie
Samsung breidt zijn aanbod van oledgamingmonitors dit jaar uit met de Odyssey OLED G81SF-serie. Net als de G80SD van vorig jaar zijn het 4k-monitors met een 240Hz-refreshrate, met naast een 32"-monitor nu ook een 27"-model. De Tizen-interface van de G80SD is bij de G81SF-monitors vervangen door een normale osd. Puur voor monitorgebruik werkt dat fijner, maar de nieuwe schermen hebben daardoor veel minder functies, terwijl de bediening met een joystickje in plaats van een afstandsbediening ook wat minder luxe aanvoelt.
Beide G81SF-monitors hebben een mat paneel. Dat blijft een unieke eigenschap die andere QD-oledschermen niet hebben en of je de G81SF-schermen zou moeten overwegen hangt er vooral vanaf of je dat prettig vindt of niet. Ten opzichte van andere soorten oledschermen blokkeren de G81SF-monitors reflecties nog effectiever, waarbij het beeld bij omgevingslicht iets contrastrijker oogt ten opzichte van de G80SD. Tegelijkertijd bieden de iets minder matte woledmonitors een nog hoger contrast bij invallend licht. Jammer genoeg is de matte laag bij de G81SF-schermen duidelijk terug te zien in het beeld als een vorm van 'ruis' op effen kleuren. Alle matte schermen hebben daarvan tot op zekere hoogte last, maar bij de G81SF is het effect veel sterker aanwezig dan bij de G80SD. Het is ook iets zichtbaarder dan bij woledmonitors.
Wat mij betreft had de G80SD een betere balans tussen matheid en beeldkwaliteit, en dat pakt vooral ongunstig uit voor de 32"-G81SF. De G80SD is immers nog breed verkrijgbaar en bij de meeste aanbieders ook nog goedkoper dan het nieuwe model. Als je een matte 4k-oledmonitor met dit formaat wilt, zijn er ook nog verschillende woledschermen als alternatief.
De 27"-G81SF is duurder dan veel andere 27"-4k-QD-oledmonitors, waarmee hij ook meer kost dan de meeste 32"-oledschermen – waaronder saillant genoeg de 32"-G81SF, als je winkelt bij de goedkoopste aanbieder. De matte afwerking van de 27"-G81SF heeft hetzelfde nadeel als bij de 32"-monitor, maar als je een matte oledmonitor met 4k-resolutie wilt, heb je op dit formaat geen alternatieven. Dat maakt de 27"-G81SF ondanks alles interessanter dan het 32"-model.
Beide G81SF-schermen hebben een fraaie, dunne en moderne vormgeving. De testresultaten vallen over de hele linie goed tot uitstekend uit, wat ook geldt voor de meeste andere luxe oledgamingmonitors. In lijn met de concurrentie hebben de Samsung-schermen een vrijwel oneindig contrast en bijna perfecte responstijden, uniformiteit en kijkhoeken. De kleurweergave is goed voor zowel sRGB-, Display P3 als hdr-weergave, hoewel de maximale helderheid zoals gebruikelijk voor een QD-oledmonitor niet overhoudt, waarbij het scherm niet één modus heeft die voor alle soorten hdr-beelden de hoogste piekhelderheid oplevert. Ten opzichte van concurrerende high-end oledgamingmonitors hebben de G81SF-schermen een minder uitgebreide featureset: DisplayPort 2.1, USB-C en een kvm-functie ontbreken. De 'inbrandgarantie' bedraagt nog steeds maar twee jaar, waar veel andere merken drie jaar beloven.
Redactie: Friso Weijers Testlab: Denny Verwoert, Redjiev Sardjoe Eindredactie: Marger Verschuur
:fill(white):strip_exif()/i/2007372912.jpeg?f=thumblarge)
:fill(white):strip_exif()/i/2007372972.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2007643132.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007644192.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007644190.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007644196.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007644194.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643138.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643140.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643142.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643144.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643146.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643148.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643150.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643152.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643156.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643158.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643160.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643162.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643164.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643166.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643170.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643172.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643174.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643122.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643124.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643126.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643128.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007643130.jpeg?f=imagegallery)
/i/2007644118.png?f=imagegallery)
/i/2007644122.png?f=imagegallery)
/i/2007644150.png?f=imagegallery)
/i/2007644154.png?f=imagegallery)
/i/2007644126.png?f=imagegallery)
/i/2007644130.png?f=imagegallery)
/i/2007644156.png?f=imagegallery)
/i/2007644158.png?f=imagegallery)
/i/2007644160.png?f=imagegallery)
/i/2007644162.png?f=imagegallery)
/i/2007644132.png?f=imagegallery)
/i/2007644134.png?f=imagegallery)
/i/2007644136.png?f=imagegallery)
/i/2007644138.png?f=imagegallery)
/i/2007644164.png?f=imagegallery)
/i/2007644166.png?f=imagegallery)
/i/2007644168.png?f=imagegallery)
/i/2007644170.png?f=imagegallery)
/i/2007644172.png?f=imagegallery)
/i/2007644174.png?f=imagegallery)
/i/2007644178.png?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2007372912.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007491792.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007177470.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007067402.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006868438.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/u/1451736/crop673fa5f672754_cropped.jpg?f=community)
/i/2007067358.png?f=fpa)
/u/202771/naamloos.JPG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/628890/crop5b688df8b4cf9_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/1938050/crop642c0dac98274_cropped.webp?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/1454528/crop5f6239efda858_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/284473/crop598caffe294d9.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/16991/nozzman_avatar_4.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/249917/jaapschaap.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/147791/crop56e423ed8d794_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/472627/crop5c83fe498b36e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/243583/crop5f528d5b6e0ff_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/591847/crop5fb965d9e3c24_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/187589/crop63554bab652ce_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/335350/crop61a63ee1f224f.jpg?f=community){kind=small}