Inleiding
Stel, geld speelt geen rol, alleen snelheid. En je wilt de allersnelste laptop bouwen die je je kunt voorstellen? Hoe ziet die er dan uit? Het resultaat zou eruit kunnen zien als een van deze drie laptops: de ASUS SCAR 18, BTO 18X1590 of de MSI Titan 18. Stuk voor stuk gamelaptops met een 18"-scherm, RTX 5090-videokaart en een desktopprocessor van Intel, die iets gelimiteerd is in verbruik (maar niet veel). Ze wegen, zonder voeding, tussen de drie en de vier kilogram en kosten (schrik niet) tussen de 5300 en (hou je vast) 6700 euro. Maar, dan heb je ook wat, toch?
:strip_exif()/i/2007406368.jpeg?f=imagearticlefull)
In deze recensie kijken we naar drie topmodellen van ASUS, BTO en MSI. De BTO is helemaal naar eigen wens te configureren, terwijl ASUS en MSI zelf een configuratie bouwen. De laptops hebben onderstaande specificaties.
| |
ASUS ROG Strix SCAR 18 G835LX-SA008W |
BTO 18X1590 |
MSI Titan 18 HX AI A2XWJG-492NL |
| Processor |
Intel Core Ultra 9 275HX |
Intel Core Ultra 9 275HX |
Intel Core Ultra 9 285HX |
| Cores/threads |
8 P-cores, 16 E-cores, 24 threads |
8 P-cores, 16 E-cores, 24 threads |
8 P-cores, 16 E-cores, 24 threads |
| Gpu |
Nvidia RTX 5090 (175W tgp, incl. 25W dynamic boost) |
Nvidia RTX 5090 (175W tgp, incl. 25W dynamic boost) |
Nvidia RTX 5090 (175W tgp, incl. 25W dynamic boost) |
| Gecombineerd max. vermogen |
255W |
245W |
270W |
| Werkgeheugen |
64GB DDR5-5600 |
192GB DDR5-5200 (@4933) |
96GB DDR5-6400 |
| Ssd |
WD SN8000S 2TB |
Crucial T700 1TB |
Samsung PM9E1 2TB
2x Samsung PM9A1 2TB |
| Wifi |
Intel Wi-Fi 7 BE200 320MHz |
Killer Wi-Fi 7 BE1750x 320MHz |
Killer Wi-Fi 7 BE1750x 320MHz |
| Ethernet |
Realtek RTL8125 2.5GbE |
2x Killer E3102 2,5Gbit/s |
Realtek RTL8125 2.5GbE |
| Scherm |
18", 2560x1600, IPS, miniled |
18", 2560x1600, IPS |
18", 3840x2400, IPS, miniled |
| Schermpaneel |
BOE NE180QDM-NM2 |
Sharp LQ180R1JW01 |
AUO B180ZAN01.0 |
| Accu |
90Wh |
98Wh |
99Wh |
| Besturingssysteem |
Windows 11 |
Windows 11 Pro |
Windows 11 Pro |
| Prijs bij publicatie |
5299 euro |
5767 euro |
6799 euro |
ASUS SCAR 18
Samengevat
Houd je van rgb-verlichting? Dan is de SCAR 18 de overtreffende trap. De laptop is bovendien bijzonder snel, dankzij zijn Core Ultra 9-processor en RTX 5090-videokaart, met een gecombineerd vermogen van 255W, hoewel er enkele laptops zijn die nog hoger mogen presteren. Uniek aan deze laptop is dat je de ssd's en het werkgeheugen kunt upgraden zonder schroevendraaier te hanteren. Er is een vrij M.2-slot. Dat is fijn, maar andere laptops hebben meer vrije slots. Voor een absoluut topmodel is de SCAR 18 relatief goedkoop, hoewel 5300 euro een enorme hoeveelheid geld blijft. Voor een toplaptop had het scherm wel beter gekalibreerd mogen zijn en mochten de responstijden van het scherm nog wat strakker.
ASUS liet ons de ROG Strix SCAR 18 G835LX toekomen. Net als bij BTO en MSI is dit het krachtigste dat ASUS kan leveren. De laptop is voorzien van een Core Ultra 9 275HX-processor, 64GB werkgeheugen en een RTX 5090-videokaart.
De specificaties zijn indrukwekkend, maar dat valt bijna in het niet bij de verlichting van dit apparaat. Zoveel verlichting op een laptop hebben we nog nooit gezien (en er zijn al heel wat uitbundige gamelaptops de Tweakers-redactie gepasseerd). De SCAR 18 heeft een toetsenbord met rgb-achtergrondverlichting. Tot zover niets ongebruikelijks, maar daarnaast is de onderrand rondom ook voorzien van rgb-verlichting. Doordat de onderkant lichtjes omhoogloopt, creëert dat een gekleurd schijnsel rondom de laptop. Deze verlichting is nieuw voor de 2025-generatie en vind je ook terug op de kleinere SCAR 16. Op de achterkant van het scherm zit vervolgens nog het ROG-logo, dat meekleurt met de andere rgb-leds.
Was dat het? Nee hoor, want ASUS heeft de achterkant van het scherm ook nog voorzien van AnimeVision, een reeks gaatjes met leds erachter, waarmee ROG-logo's getoond worden. Met behulp van de bijgeleverde software kun je er ook een eigen afbeelding weergeven, bijvoorbeeld het logo van je favoriete techwebsite.
De behuizing van de SCAR 18 is grotendeels van kunststof gemaakt. Alleen de achterkant van het scherm, de A-cover, is van metaal gemaakt. De C-cover, het deel rondom het toetsenbord en touchpad, is van glad plastic gemaakt, maar het is wel van het soort dat niet goedkoop aanvoelt. Wat wel enigszins goedkoop aanvoelt, zijn de scharnieren. Het scherm is best zwaar en je merkt dat de scharnieren moeite hebben om het scherm op zijn plek te houden. Als je een tikje tegen het scherm geeft, wiebelt het heel gemakkelijk heen en weer. Zorgelijker is dat de behuizing echt moeite met het gewicht van het scherm lijkt te hebben als je de laptop wilt dichtklappen. Dan zie je de behuizing echt flexen, omdat de scharnieren weerstand aan het gewicht van het scherm moeten bieden, maar die kracht vervolgens doorgeven aan de rest van de behuizing.
De onderkant en de rand om het scherm zijn net als de C-cover van plastic gemaakt en misschien is dat de reden dat de ASUS de lichtste van dit drietal is. Hoewel, licht, hij weegt nog altijd 3,34 kilogram. Dat is exclusief de 380W-oplader, die 980 gram weegt. En ja, er zijn laptops die minder wegen dan deze adapter. Goed nieuws voor gebruikers die de oplader vergeten: je kunt de laptop ook met maximaal 100W via USB-C laden. Dat is niet genoeg om de hardware op volle kracht te kunnen laten draaien, maar het is handig om in nood de accu te laden.
De laptop is voorzien van een webcam met een resolutie van 1920x1080 pixels. De camera ondersteunt inloggen met behulp van Windows Hello. Opvallend aan deze laptop is de plaatsing van de speakers. Die zitten bij veel laptops aan de onderkant, maar in dit geval zitten ze in de rand, tussen de twee scharnieren. Omdat het geluid meer richting je oren is gericht dan bij speakers onderop, levert dit een betere verstaanbaarheid op. Wanneer je muziek zit te luisteren, hoef je niet veel van de geluidskwaliteit te verwachten; die is net zo blikkerig als bij veel andere laptops.
Het toetsenbord is voorzien van een numeriek toetsenblok en heeft bovenaan vijf extra knoppen zitten om het volume te regelen, de microfoon uit te schakelen, te wisselen van energieprofiel en om de Armoury Crate-software te starten. De toetsen zijn voorgevormd en hebben een subtiel kuiltje. Er is veel travel aanwezig, want er is veel verticale ruimte in de dikke behuizing van de SCAR 18. De touchpad onder het toetsenbord is gewoon goed, maar wel de fijnste van de drie laptops in deze vergelijking. Het oppervlak is lekker groot, van glas gemaakt en de schakelaar onder de touchpad zorgt voor een mooie gedempte klik, terwijl je wel het gevoel hebt dat je de touchpad een stukje in kunt drukken.
:strip_exif()/i/2007427742.jpeg?f=imagearticlefull)
Leuk aan deze laptop is dat je de bodemplaat heel gemakkelijk kunt verwijderen. Aan de onderkant zit een schuifje en daarmee klikt de hele onderkant er vanaf. Daaronder tref je de slots voor werkgeheugen aan, twee in totaal, en een extra leeg M.2-slot voor een extra ssd.
BTO 18X1590
Samengevat
BTO-laptops zijn barebones, waarvan je zelf de hardware kunt samenstellen. Uniek aan dit model is dat hij vier SO-DIMM-slots heeft, voor maximaal 192GB geheugen. Verder is hij voorzien van twee 2,5Gbit/s-aansluitingen en is er ruimte voor maximaal vier ssd's. Het is een laptop voor een specifieke doelgroep. Dankzij de Ultra 9-processor en RTX 5090-videokaart is hij ook bloedsnel, hoewel er laptops met een hoger gecombineerd vermogen zijn dan de 245W van dit systeem. Daardoor is het niet de állersnelste. Verder is de BTO een beetje een ongepolijste laptop. Er wordt nauwelijks software meegeleverd, maar dat betekent ook dat het scherm geen sRGB-modus heeft. De koeling maakt, zelfs voor een gamelaptop, veel herrie.
Van BTO ontvingen we het absolute topmodel van dit moment, de 18X1590. De Nederlandse laptopbouwer maakt daarbij gebruik van barebones van Clevo, in dit geval de Clevo X580WNT. De BTO is, net als de andere twee laptops in deze vergelijking, een flink gevaarte. Onze weegschaal slaat uit naar iets meer dan vier kilogram.
Als je toch al een 18"-laptop met een dikke videokaart hebt gebouwd, dan maakt een paar honderd gram extra niet meer uit. De behuizing is daarom geheel van metaal gemaakt, behalve bij de omlijsting van het scherm en de 'kin' aan de achterkant waar de meeste aansluitingen zitten. De behuizing voelt voor het grootste deel solide aan, behalve bij het scherm. Dat had wat steviger gemogen, want het kan enigszins torderen als je het bij de bovenste hoeken vastpakt.
De behuizing oogt ook sober en enigszins ouderwets. Hij is lang niet zo uitbundig als de ASUS met zijn onderkant die van rgb-verlichting voorzien is, of als de MSI met zijn oplichtende touchpad. Alleen aan de achterkant van de BTO zitten twee rgb-ledstrips. Uiteraard kun je die in de bijgeleverde software uitschakelen, of op een ander ritme laten knipperen. Zelf zie je er niets van, want ze zitten aan de achterkant, maar ze zijn behoorlijk fel, dus je ziet het resultaat in ieder geval als je in een verduisterde ruimte zit.
Het toetsenbord is uiteraard ook van rgb-verlichting voorzien en de toetsen hebben veel travel. Ze worden ook stevig gedempt, maar hebben toch een duidelijke aanslag. Het zijn gewone rubber domeswitches, zoals de meeste laptops hebben. De touchpad heeft een groot glazen oppervlak. Het klikken voelt wat goedkoop aan, omdat de schakelaar onder de touchpad niet zo ver inveert en ook niet zo mooi gedempt is.
Bovenin het scherm prijkt een camera met een resolutie van 2880x1620 pixels, ofwel 4,7 megapixels. Die resolutie kun je zowel voor foto's als in video's gebruiken. De camera heeft ook ondersteuning voor gezichtsherkenning en detecteert nabijheid. Je kunt daarmee bijvoorbeeld instellen dat het scherm automatisch dimt als je er niet naar kijkt en het weer laten oplichten als je er wel aandacht aan besteedt. Als je het schuifje voor de camera schuift, schakel je niet alleen de camera, maar ook de aanwezigheidsdetectie uit.
Voer je een videogesprek, dan blijkt de BTO speakers te hebben die een aardig volume weten te produceren. Ze zitten helaas wel aan de onderkant van de behuizing, dus het geluid moet reflecteren tegen het oppervlak waarop de laptop rust. Aan de onderkant zit ook een subwoofer, die in muziek wel iets aan lage tonen toevoegt, maar ook in veel gevallen 'bonkerig' kan klinken.
BTO maakt, zoals gezegd, gebruik van barebones van Clevo. Dat heeft als voordeel dat je bij BTO laptops kunt bestellen in configuraties zoals andere fabrikanten ze niet kunnen leveren. Zo'n configuratie stuurde de fabrikant ons ook op. De laptop is voorzien van een Core Ultra 9 275HX-processor en een Nvidia RTX 5090, maar heeft ook 192GB werkgeheugen aan boord. Het gaat om vier modules van 48GB, die werken op een snelheid van 4933MT/s. Dat is een snelheid die Intel eigenlijk niet ondersteunt op vier modules, want de limiet ligt bij de fabrikant op 4400MT/s. Door een aangepaste bios is de hogere snelheid toch mogelijk op de BTO.
:strip_exif()/i/2007426468.jpeg?f=imagearticlefull)
De laptop is verder voorzien van een PCIe 5.0-ssd, maar er is ook ruimte voor nog drie extra PCIe 4.0-ssd's. De laptop heeft verder uiteraard Wi-Fi 7, maar is ook nog eens voorzien van twee 2,5Gbit/s-ethernetaansluitingen. Dit is de eerste keer dat we dat tegenkomen, maar als desktopmoederborden het hebben, waarom deze over-the-toplaptop dan niet?
Update 8-5: Eerder stond op deze plek dat de vierde ssd die in de BTO-laptop past maar 30mm lang mag zijn, maar dat is niet het geval: de vierde ssd past over de draadloosnetwerkkaart heen.
MSI Titan 18
Samengevat
Dit is het absolute 2025-topmodel van MSI, met een Ultra 9 285HX-processor, RTX 5090-videokaart, 6TB opslag en 96GB geheugen. Het is een van de snelste 5090-laptops die we tot nu toe getest hebben door zijn gecombineerde maximale vermogen van 270W. Dat leidt tot hoge framerates en zoals gebruikelijk, luidruchtige koeling. De touchpad die in de polssteun verwerkt is, werkt helaas niet zo prettig en het scherm is slecht gekalibreerd. Dat valt tegen voor een laptop van dit geld. MSI is op de hoogte van dat probleem, maar heeft het tijdens het maken van deze review nog niet weten te verhelpen. Met een prijs van 6800 euro biedt deze laptop uiteraard niet het meeste waar voor zijn geld. Wie voor deze hardware kiest, doet dat 'omdat het kan'.
Het topmodel van MSI is de Titan 18. Het is net als de andere twee een 18"-gevaarte dat in dit geval 3,62 kilogram weegt. Dat is exclusief de 400W-adapter van 1,16 kilogram. Hij is voorzien van de allersnelste Intel-processor van dit moment, de Core Ultra 9 285HX, die 100MHz hoger geklokt is dan de 275HX, die je in de BTO en ASUS aantreft. Verder is er 96GB werkgeheugen aanwezig en 6TB opslag. Deze laptop is ook de duurste van de drie en kost 6800 euro.
Voor dat geld krijg je een laptop die een behuizing heeft die grotendeels van kunststof gemaakt is. Alleen de achterkant van het scherm is van metaal gemaakt en in het midden prijkt het drakenlogo dat MSI voor zijn gamelaptops gebruikt. De draak kan in alle kleuren van de regenboog licht geven, maar dat kun je ook uitschakelen, mocht je dat willen. Het scherm is, ondanks dat metaal, het zwakste onderdeel van de behuizing. Je kunt het scherm vrij gemakkelijk torderen, bovendien kun je het plastic aan de voorkant, ter hoogte van de letters MSI, ook eenvoudig een halve centimeter indrukken.
Net als de andere laptops prijkt boven in het scherm van de Titan ook een camera, die ondersteuning heeft voor inloggen met behulp van gezichtsherkenning. De 1080p-camera kun je eventueel ook aan het zicht onttrekken met behulp van een schuifje. De ingebouwde speakers van de laptop onderscheiden zich niet echt van veel goedkopere laptops. Ze zitten aan de onderkant en de afgeschuinde kanten en het geluid reflecteert via het tafeloppervlak. Aan weerszijden van het toetsenbord lijken ook speakergrills te zitten, maar daar zitten alleen heatsinks en USB-poorten onder.
De USB-A-poorten hebben een snelheid van maximaal 10Gbit/s, terwijl de USB-C-poorten aan de rechterkant Thunderbolt 5 ondersteunen en dus tot 120Gbit/s gaan, mits je dat protocol gebruikt. Verder zijn er nog een SD-kaartlezer en een jackaansluiting aanwezig. Achterop zit de netwerkaansluiting en HDMI 2.1-aansluiting, die schermen tot 8k-resolutie op 60Hz kan aansturen.
Het opvallendste onderdeel aan de Titan is de touchpad. Als de laptop, of de verlichting, uitgeschakeld is, dan lijkt het alsof de laptop geen touchpad heeft. Zet je hem aan, dan licht de rechthoek op en daarbinnen zit de touchpad. Het is een haptische touchpad, wat wil zeggen dat trilmotoren ervoor zorgen dat het lijkt alsof de touchpad daadwerkelijk omlaag beweegt als je erop drukt. Apple gebruikt dezelfde techniek al sinds 2015 op zijn MacBooks. In tegenstelling tot het subtiele tikje dat de trilmotors van Apple geven, voelen de kliks van de Titan een beetje lomp aan. Daarnaast moet je vrij hard drukken om een klik te bewerkstelligen en worden kliks met twee vingers niet altijd goed gedetecteerd. Tot slot is de verlichte rechthoek het aanraakgevoelige gedeelte, maar het is niet voelbaar wanneer je daarbuiten treedt, zoals bij een gewone touchpad. De Titan-touchpad ziet er dus misschien cool uit, maar wij zijn er geen fan van.
Dat geldt dan wel weer voor het toetsenbord. De Titan is deels voorzien van mechanische Cherry-toetsen. Dezelfde die we al eens op de Medion X40 tegenkwamen. Dat zijn heel fijne toetsen en dat geeft het fijnste toetsengevoel in een laptop. Dergelijke toetsenborden nemen wel wat meer verticale ruimte in en zijn een stuk duurder dan gewone rubber dometoetsenborden en daarom tref je ze niet vaak in laptops aan. Zoals je mag verwachten, is iedere toets apart van rgb-verlichting voorzien.
:strip_exif()/i/2007427754.jpeg?f=imagearticlefull)
Net als de BTO heeft de MSI ruimte voor vier ssd's en in dit geval mogen ze allemaal 80mm lang zijn. Onder een heatpipe verstopt zit het PCIe 5.0-slot en de andere slots werken op PCIe 4.0-snelheid. Opvallend is dat MSI de drie ssd's in RAID 0 zet, waardoor je een grote partitie van 6TB hebt, maar als een van de ssd's stuk gaat, ben je al je data kwijt. Net als de ASUS heeft de MSI twee slots voor het werkgeheugen. Door twee 48GB-modules te gebruiken, komt deze laptop op de maximale 96GB uit.
Cpu-benchmarks
De processors in de drie gamelaptops zijn de Core Ultra 9 275HX in de ASUS en BTO en de Ultra 9 285HX in de MSI. Dat hogere getalletje van de MSI betekent een verschil van 100MHz in maximale kloksnelheid. Dat is alleen zo op de P-cores, want de kloksnelheid van de E-cores is hetzelfde. De acht P-cores in de 275HX tikken op maximaal 5,4GHz, terwijl dat bij de 285HX maximaal 5,5GHz is. Die kloksnelheid is, zoals gebruikelijk, alleen mogelijk als dat binnen het maximale verbruik- en temperatuurbudget past. Die kloksnelheid maakt dus eigenlijk geen fluit uit en de echte reden van de segmentatie is dat de 285HX vPro Enterprise ondersteunt. Eigenlijk hoort de 285HX dus thuis in een zakelijke laptop en niet zozeer in een gamelaptop. Bij MSI zullen ze echter gedacht hebben dat de Titan de állersnelste laptop van dit moment moet zijn en dat die 100MHz, ook al is het maar op papier, de moeite waard is.
- Cinebench 24 Multi
- Cinebench 24 Single
Toch is de Titan in Cinebench flink sneller dan de ASUS en BTO. Komt dat dan toch niet door die 100MHz extra? Nee, dat 8 van de 24 cores in de MSI een 1,8 procent hogere kloksnelheid hebben, zorgt niet voor zo'n groot verschil in Cinebench. De verklaring is dat de processor in de MSI langer meer energie mag gebruiken en daardoor een hogere kloksnelheid kan aanhouden. De nieuwe Core Ultra-processors zijn ook een mooie stap ten opzichte van de snelste processor van de vorige generatie, de Core i9-14900HX, die al meer dan een jaar oud is en eigenlijk niet veel meer is dan een opgepepte i9-13980HX. In de singlecoretest is het verschil met de 14900HX niet zo groot. Hoewel de architectuur verbeterd is, kon die processor van de vorige generatie tot maximaal 5,8GHz klokken, terwijl het bij de 285HX bij 5,5GHz ophoudt.
- Geekbench 6 - Single
- Geekbench 6.2 - Single Integer
- Geekbench 6.2 - Single Floating Point
- Geekbench 6 - Multi
- Geekbench 6.2 - Multi Integer
- Geekbench 6.2 - Multi Floating Point
In Geekbench zie je eigenlijk hetzelfde beeld als in Cinebench. De MSI is de snelste van de drie, als alle cores benut worden. Wanneer er maar één core belast wordt, is er weinig verschil. Er is in deze benchmark, opvallend genoeg, ook weinig verschil met de laptops van de vorige generatie.
- PCMark 10 Extended
- PCMark 10 Essentials
- PCMark 10 Digital Content Creation
- PCMark 10 Gaming
- PCMark 10 Productivity
PCMark laat ook weinig verschil zien met de laptops van de vorige generatie en dat is op zich ook niet raar. De Essentials- en Productivity-tests zijn vrij licht en draaien om het starten van een browser en het gebruik van kantoorsoftware. Het verschil maken de laptops bij de zwaardere gaming- en digitalcontentcreationtests.
Binnenkort kun je in laptopreviews ook testresultaten zien van de prestaties in Da Vinci Resolve, getest met behulp van Pugetbench. Pugetbench is een programma dat in de meest uitgebreide versie 49 bewerkingen en exports doet in Resolve en daarbij gebruik maakt van de cpu en gpu, maar ook van de npu, als die aanwezig is. De resultaten in de bovenstaande grafiek zijn nog gedraaid met de gratis versie van Pugetbench en de gratis versie van Resolve, die als beperking heeft dat hij de gpu niet kan gebruiken. De bovenstaande resultaten zijn dus puur op cpu-kracht behaald. Ondertussen hebben we voor beide programma's licenties verkregen, dus in toekomstige reviews kun je meer testresultaten van Resolve verwachten.
Ssd's
Tot slot hebben we de ssd's van de laptops getest, want dit zijn de eerste systemen met PCIe 5.0-slots. ASUS heeft echter gewoon een PCIe 4.0-ssd gemonteerd. BTO koos wel voor een T700 van Crucial, terwijl MSI los is gegaan en twee PCIe 4.0-ssd's en een PCIe 5.0-ssd in RAID heeft gezet. In sequentiële tests zijn de ssd's indrukwekkend snel, maar dat zien we opvallend genoeg niet terug in PCMark, dat tests doet met behulp van traces en daarmee een eerlijker beeld schetst van de prestaties dan een sequentiële test.
- PCMark 10 - Storage - Totaalscore
- PCMark 10 - Storage - Totaalscore - Bandbreedte
- PCMark 10 - Storage - Totaalscore - Toegangstijd
We hebben de tests meerdere keren gedraaid en er kwam steeds ongeveer hetzelfde resultaat uit, terwijl de laptops zeker niet langzaam aanvoelden. De ASUS haalt in ATTO een sequentiële leessnelheid van ongeveer 6,5GB/s, terwijl de MSI met zijn drie ssd's in RAID 0 op maximaal 15,62GB/s uitkomt. Waar de tegenvallende prestaties in PCMark vandaan komen, is onduidelijk en gaan we uitzoeken.
Games
Uiteindelijk gaat het allemaal hierom: games. Games testen we op drie verschillende resoluties. Full-HD, 1440p en 4k. Dat doen we zodat we de laptops onderling en met andere laptops kunnen vergelijken. De ASUS en BTO hebben echter schermen met een iets hogere resolutie dan 1440p, namelijk 2560x1600 pixels, terwijl de MSI iets meer dan 4k haalt, met 3840x2400 pixels. Uiteraard kun je op alle laptops eventueel een extern beeldscherm aansluiten, waardoor de geteste 4k-resolutie ook relevant is voor de prestaties van de ASUS en BTO.
- 3DMark Time Spy
- 3DMark Time Spy - Graphics
- 3DMark Time Spy - CPU
Om te beginnen draaien we 3DMark Time Spy en het is geen verrassing dat de drie laptops met RTX 5090 bovenaan staan. Interessant is dat de BTO in de cpu-test wat lager scoort dan de ASUS en MSI. Dit zag je in cpu-benchmarks eerder in deze review ook al gebeuren en heeft vooral effect op de framerate bij lagere resoluties.
- Metro Exodus - 1920x1080 - Medium
- Metro Exodus - 1920x1080 - Ultra
- Metro Exodus - 2560x1440 - Medium
- Metro Exodus - 2560x1440 - Ultra
- Metro Exodus - 3840x2160 - Medium
- Metro Exodus - 3840x2160 - Ultra
- Metro Exodus - 1920x1080 - Ultra (DXR - High)
- Metro Exodus - 2560x1440 - Ultra (DXR - High)
In Metro: Exodus staan de ASUS en MSI in vrijwel alle test samen bovenaan. De MSI is meestal nipt de vlotste en dat komt doordat die laptop een gecombineerd maximaal vermogen van 270W heeft. De ASUS zit op 255W en de BTO mag maximaal 245W verbruiken. Meer vermogen resulteert, mits je de warmte kunt afvoeren, in een hogere kloksnelheid en dus hogere framerates.
- Total War: Pharaoh - 1920x1080 - Medium
- Total War: Pharaoh - 1920x1080 - Ultra
- Total War: Pharaoh - 2560x1440 - Medium
- Total War: Pharaoh - 2560x1440 - Ultra
- Total War: Pharaoh - 3840x2160 - Medium
- Total War: Pharaoh - 3840x2160 - Ultra
Total War: Pharaoh is ook zo’n game waarbij een vlotte processor van belang is: in de strategiegame moeten veel verschillende units gesimuleerd worden. In deze game wordt eens te meer duidelijk hoe erg de Razer Blade 16, die ook van een RTX 5090 was voorzien, gebottleneckt werd door zijn Ryzen 9 HX370-processor. Het lijkt er bij deze game ook op dat de nadruk bij de ASUS meer bij de cpu ligt, terwijl de BTO de voorkeur geeft om meer vermogen richting de gpu te sturen. In situaties bij een lage resolutie en een hoge framerate is de cpu belangrijker, terwijl bij hoge resoluties een snelle gpu voor een hogere framerate zorgt. De ASUS is in het eerste scenario sneller, terwijl de BTO het beter doet in het tweede geval.
- Cyberpunk 2077 - 1920x1080 - Medium
- Cyberpunk 2077 - 1920x1080 - Ultra
- Cyberpunk 2077 - 2560x1440 - Medium
- Cyberpunk 2077 - 2560x1440 - Ultra
- Cyberpunk 2077 - 3840x2160 - Medium
- Cyberpunk 2077 - 3840x2160 - Ultra
- Cyberpunk 2077 - 1920x1080 - Ultra (DXR - Ultra)
- Cyberpunk 2077 - 2560x1440 - Ultra (DXR - Ultra)
- Cyberpunk 2077 - 3840x2160 - Ultra (DXR - Ultra)
In Cyberpunk zitten de drie laptops dicht bij elkaar. De testresultaten zitten ook vrij dicht bij laptops met RTX 4090- en RTX 4080-videokaarten. We vermoedden het al bij de review van de Razer Blade, die de eerste laptop met een RTX 5090 was die we testten, maar de nieuwe generatie is geen enorme sprong voorwaarts.
- F1 24 - 1920x1080 - Medium
- F1 24 - 1920x1080 - Ultra
- F1 24 - 2560x1440 - Medium
- F1 24 - 2560x1440 - Ultra
- F1 24 - 3840x2160 - Medium
- F1 24 - 3840x2160 - Ultra
- F1 24 - 1920x1080 - Ultra - DXR
- F1 24 - 2560x1440 - Ultra - DXR
- F1 24 - 3840x2160 - Ultra - DXR
F1 24 draaien we sinds kort, dus er is nog weinig vergelijkingsmateriaal, maar de drie laptops zitten duidelijk dicht bij elkaar en ook hier is op lage resoluties het belang van een vlotte cpu goed zichtbaar.
- Cyberpunk 2077 - 3840x2160 - Ultra (DXR - Ultra) DLSS Quality
- Cyberpunk 2077 - 3840x2160 - Ultra (DXR - Ultra) DLSS Quality MFG x2
- Cyberpunk 2077 - 3840x2160 - Ultra (DXR - Ultra) DLSS Quality MFG x3
- Cyberpunk 2077 - 3840x2160 - Ultra (DXR - Ultra) DLSS Quality MFG x4
Een trucje dat alleen voorbehouden is aan RTX50-videokaart is Multi Frame Generation. Daarbij kan de videokaart maximaal drie tussenliggende frames genereren, wat een flinke boost in framerate kan opleveren. De MSI Titan doet dat, net als in de meeste andere benchmarks op deze pagina, het beste. Over het algemeen is dat dus de snelste laptop, dankzij zijn hoge gecombineerde vermogen van 270W, maar de verschillen zijn klein tussen de drie 5090-laptops. En niet alleen tussen de 5090-laptops, maar ook in vergelijking met laptops met 4090. Als je kijkt naar de 4k-Ultra-resultaten, waarbij de gpu dus echt aan het werk gezet wordt, is het verschil met de 4090 acht tot twaalf procent. Geen wereld van verschil dus.
Scherm
De drie laptops zijn allemaal voorzien van een 18"-scherm, maar maken geen gebruik van hetzelfde paneel. De BTO heeft een paneel van Sharp, met een resolutie van 2560x1600 pixels en een refreshrate van 240Hz. De ASUS heeft een paneel van BOE met dezelfde resolutie en refreshrate, maar heeft ook een miniledbacklight. De overtreffende trap komt van MSI, met een paneel van AU Optronics, met een resolutie van 3840x2400 pixels en eveneens een miniledbacklight. Daar hoort wel een lagere refreshrate van 120Hz bij. We kijken naar de beeldkwaliteit met behulp van een colorimeter en Portrait Displays Calman Color Calibration-software.
- Helderheid wit
- Gemiddelde gedetailleerde-kleurafwijking
Als je naar de helderheid van de schermen kijkt, dan ziet het er in eerste instantie goed uit. De BTO is het laagste, maar doet het met 500cd/m² helemaal niet slecht. De ASUS zit er met 600cd/m² boven en de MSI kan de 760cd/m² halen, maar doet soms ook 622cd/m², afhankelijk van het profiel dat je kiest. Toch hebben alle schermen hun eigenaardigheden en in alle gevallen past het niet echt bij een laptop van meer dan vijfduizend euro.
De ASUS heeft om te beginnen gewoon een matig gekalibreerd scherm. Of je hem nu op standaard sRGB of op P3 zet, er komt een afwijking uit van meer dan 4ΔE en dat is eigenlijk gewoon slecht voor een laptop van 5300 euro. Ben je echt alleen aan het gamen, dan maakt een correcte kleurweergave niets uit, maar voor een laptop van dit bedrag moet het gewoon goed zijn en moet die afwijking op 3ΔE of lager uitkomen.
Schermmetingen sRGB
De BTO lijkt wel heel netjes gekalibreerd te zijn en dat is hij ook, maar dan moet je het wel doen met de P3-kleurruimte. Die is lekker breed, maar het grootste deel van de content die je ziet is voor het kleinere sRGB-kleurbereik gemaakt. Je zit het grootste deel van de tijd dus tegen te verzadigde kleuren aan te kijken.
Schermmetingen P3
MSI maakt er (op dit moment) helemaal een potje van. De fabrikant levert software mee van Portrait, die verschillende kleurprofielen ondersteunt, maar de standaard sRGB-weergave heeft een te hoge kleurtemperatuur, waardoor alles er te blauwig uitziet. Op het P3-profiel zit er opvallend genoeg weer veel te veel groen in de mix, waardoor de kleurafwijking opnieuw hoog is en in beide gevallen goed voor een afwijking van meer dan 6ΔE. Dat is niet netjes voor een laptop van 6700 euro. Het goede nieuws is dat MSI op de hoogte is van het probleem, maar een oplossing was er tijdens het maken van deze review nog niet.
/Reactietijden
Bij een gamelaptop wil je graag dat het scherm snel reageert, want anders krijg je ghosting. Bij de 240Hz-schermen van de ASUS en BTO wil je het liefst een responstijd van 4,16ms of lager, terwijl het 120Hz-scherm van de MSI idealiter minder dan 8,33ms haalt.
- Reactietijd 0-100%
- Reactietijd 100-0%
- Reactietijd 20-80%
- Reactietijd 80-20%
Bij de ASUS lijkt de 0-100-respons van oledniveau, maar dat is niet helemaal waar. Omdat het een miniledscherm is, zie je hier hoe snel de led schakelt; de echte 0-100 responstijd is met de huidige meetmethode niet goed te meten. In de andere metingen zijn de responstijden van de ASUS in de buurt van de 4,16ms, maar er net niet onder. Dan kun je beter het scherm in de BTO hebben, dat wel consequent onder de 4,16ms zit. De MSI heeft ook nette responstijden, hoewel hij er in de 0-100-test wel net overheen gaat.
Geluidsproductie en accuduur
Om de geluidsproductie van de koeling te meten, maken we gebruik van een Larson Davis 831C-geluidsmeter met een 378A04-microfoon die is voorzien van een voorversterker. De microfoon heeft een noisefloor van 5,5dB(A). Door onvermijdelijk omgevingsgeluid is de noisefloor van onze geluidarme ruimte ongeveer 10dB(A). Als we een veilige marge nemen, kunnen we vanaf 12dB(A) consistente metingen uitvoeren. We meten de geluidsdruk op 50cm afstand onder een hoek van 45 graden. We testen in vier scenario's: WebXPRT simuleert webbrowsen, PCMark 10 Express simuleert dagelijks gebruik, Blender is een zware multithreaded workload voor de cpu en F1 is een game. We meten de geluidsdruk over de periode die iedere test duurt en drukken het resultaat uit in een gemiddelde, LAeq, in dB.
- WebXPRT 3 - LAeq
- PCMark 10 Express - LAeq
- Blender - LAeq
- F1 2020 - 1080p ultra - LAeq
- F1 24 - 1080p ultra - LAeq
De BTO is de minst 'gepolijste' laptop van het drietal. Er lijkt minder tijd gestopt te zijn in het finetunen van de aansturing van de hardware en de fancurve. Nu zijn alle drie de laptops niet echt te betrappen op een lage geluidsproductie en dat is ook gewoon de consequentie van het gebruik van de snelste hardware van dit moment. Van de drie is de ASUS over het algemeen het stilste, maar 50,3dB tijdens het draaien van games is alsnog behoorlijk luid.
Accutest
Waar dit soort gamelaptops, net als weinig geluid produceren, ook niet goed in zijn, is het behalen van een lange accuduur. Daar maken we ook niet zo'n punt van, want de snelste hardware van dit moment is nu eenmaal niet zo zuinig. Bovendien zul je je laptop van vier kilogram niet zo snel in een rugtas proppen om in een koffiebarretje te gaan werken.
- Accutest browsen
- PCMark 10 - Accu - Tijd
- PCMark 10 - Accu - Digital
- PCMark 10 Accu Essentials
- PCMark 10 Accu Productivity
- Relatieve prestaties op accu
Afhankelijk van je gebruik is de accuduur tussen de twee en drie uur. Je hebt dus tijd genoeg om van het ene stopcontact naar het andere te lopen.
Conclusie
De goedkoopste laptop in deze vergelijking kost 5300 euro, de duurste zit op 6700. Voor het verschil kun je een tweedehands auto kopen, bijvoorbeeld, of een RTX 5080-videokaart voor je desktop. Het zijn astronomische bedragen en je kunt je afvragen of het zinnig is om überhaupt een van de drie als beste uit te roepen. Daarom eerst wat algemene opmerkingen en dan een oordeel per laptop.
Want in zijn algemeenheid kunnen we ondertussen concluderen dat de mobiele RTX 5090 enigszins tegenvalt. In de eerste laptop met die nieuwe videokaart, de Blade 16, zorgde de langzame processor ervoor dat die videokaart niet tot zijn recht kwam. Bij de drie laptops in deze review is dat wel het geval en is het resultaat dat hij acht tot twaalf procent sneller is dan een RTX 4090 in 'gewoon' 4k-games op Ultra-instellingen. Laat je de videokaart specifieke trucjes als mfg doen, dan haal je wel prestaties die met de vorige generatie niet mogelijk zijn, maar in ruwe kracht zie je geen grote stap.
Daar komt bij dat de prestaties in games grotendeels afhankelijk zijn van het vermogen dat een processor en videokaart mogen opnemen. Bij de MSI is dat het meest, 270W, en die laptop staat in de meeste benchmarks dan ook bovenaan, terwijl de ASUS (255W) en de BTO (245W) daar net onder zitten.
Is de MSI dan de ultiemste? Misschien wel, de prestaties zijn het hoogst, maar hij is met 6700 euro ook het duurst. Dan heb je een 285HX-processor met Intel vPro-ondersteuning, die je waarschijnlijk niet gaat gebruiken en drie ssd's in RAID 0 voor de hoogste sequentiële snelheden. Het is jammer dat de touchpad niet prettig werkt en dat het scherm slecht gekalibreerd is, totdat MSI met een oplossing komt. Het is misschien wel de ultiemste laptop voor de rijke gamer die hem aanschaft 'omdat het kan'.
De BTO is een ultieme laptop voor specifieke gebruikers. Mensen die vier geheugenmodules willen gebruiken, waardoor je meer dan 96GB werkgeheugen kunt installeren, bijvoorbeeld. Die van ons werd met 192GB geleverd. Verder heb je (net als bij de MSI overigens) ruimte voor vier ssd's en de laptop heeft, uniek voor zover wij weten, twee 2,5Gbit/s-ethernetaansluitingen. Het is ook de meest 'ongepolijste' laptop. Hoewel de P3-gamut netjes gekalibreerd is, wordt sRGB bijvoorbeeld niet ondersteund. De koeling is ook de luidruchtigste, dus dat zijn de offers die je brengt bij de BTO.
De ASUS heeft 'slechts' 64GB werkgeheugen en is voorzien van de uitbundigste ledversiering die we tot nu toe op een laptop hebben gezien. Hij is niet zo snel als de MSI, maar zit er ook niet ver bij vandaan, wat natuurlijk wil zeggen dat hij alsnog sneller is dan vrijwel alle andere laptops op de planeet. Ook bij de ASUS komt een wat matige schermkalibratie terug en hadden de responstijden wel wat vlotter gemogen. Ach ja, helemaal perfect is geen enkele laptop en met een prijs van 5300 euro is de ASUS dan ook de goedkoopste van het stel.
Redactie: Friso Weijers Testlab: Marc van Lom, Niels van der Waa, Lucas Visscher Eindredactie: Monique van den Boomen
:strip_exif()/i/2007406368.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2007290216.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2007427744.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007427746.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007427748.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007427750.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007427752.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007427742.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007172552.webp?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2007410994.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007410992.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007410990.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007410988.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007410986.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007410984.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007426468.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2007288088.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2007427756.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007427758.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007427760.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007427762.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007427764.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007427754.jpeg?f=imagegallery)
/i/2007427772.png?f=imagegallery)
/i/2007427774.png?f=imagegallery)
/i/2007427770.png?f=imagegallery)
/i/2007427766.png?f=imagegallery)
/i/2007427768.png?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2007288088.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2007290252.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007755608.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007530844.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007487882.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007447140.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2007172552.webp?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2005695350.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2007056298.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006895508.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005965684.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004972018.jpeg?f=fpa)
/i/2005689990.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006589648.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2007147982.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2007169038.jpeg?f=fpa)
/i/2005793962.png?f=fpa)
/u/175440/crop5b5f0d899a5e8_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/267506/crop6737556602b99.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/281179/70px_avatar.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/423195/th_MBI_avatar_60x60.jpg?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/55093/UPpharoah.jpg?f=community){kind=small}
Een XMG Neo 16 valt echt in een heel andere categorie dan de 18" monsters die in dit artikel worden besproken, zowel qua omvang als gewicht. Daarbij verschillen ze ook qua prijs nogal; jouw config even snel opgezocht, die is te bestellen voor €3670,-. De laptops uit deze review zitten tussen de €5300 en €6900,-.
:strip_icc():strip_exif()/u/1831380/crop655a2bb18d446.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/270072/crop600be8fca1d4a.jpeg?f=community){kind=small}
/u/375226/crop62effc38c6e6e.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/7759/red_cat.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/117880/911_gt3rs_60.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1128253/crop683ccc0b0255b_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/305231/crop5db483f8e5c32_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/284473/crop598caffe294d9.gif?f=community){kind=small}
/u/707894/crop6590aa11ca349_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/381607/have%2520a%2520nice%2520day%2520-%2520small.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/161314/1285883144966.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/125182/crop5f773b38ac426_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/285020/crop6085b8acc4f0d_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/30256/right_of_way_065.jpg?f=community){kind=small}
/u/32637/crop677ea9d840dae_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/591794/crop61a251d10f7b3.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/111477/crop5f831139d6248_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/452542/crop57b8a2dd1446b_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/153057/kolibrietattoo.gif?f=community){kind=small}
/u/416523/fotos_in_de_cloud_android.png?f=community){kind=small}