Hoe moet het met eCall zonder 2G/3G? 112-beller in auto's vereist oude netwerken

Het verhaal begint bij de Europese Commissie. Autofabrikanten implementeren eCall niet (alleen) omdat het levens kan redden, maar omdat ze dit verplicht zijn onder een Europese verordening. Onder deze verordening zijn fabrikanten verplicht om auto's te voorzien van een eCall-systeem dat met een circuitgeschakelde, of circuit-switched, verbinding werkt, met andere woorden: 2G- en 3G-verbindingen. 4G en 5G ondersteunen geen circuitgeschakelde verbindingen, maar werken pakketgeschakeld, of packet-switched.

Dit roept natuurlijk vragen op. Waarom zijn auto's bijvoorbeeld verplicht om circuitgeschakelde verbindingen te gebruiken? De Europese Commissie probeert vaak verordeningen als eCall technologieneutraal te maken, juist om het probleem dat eCall nu heeft te voorkomen. Waarom de Europese Commissie dat bij eCall niet heeft gedaan, is niet duidelijk. De Commissie reageerde niet voor publicatie op vragen van Tweakers.

Mogelijk heeft dit met de tijdspanne te maken waarin eCall werd ontwikkeld. Een van de eerste Tweakers-berichten over eCall stamt uit 2010 en daarvoor was de EU er al jaren mee bezig. Wellicht stond de EU er toen niet bij stil dat providers op termijn zouden stoppen met de circuitgeschakelde netwerken 2G en 3G.

Tegelijkertijd is het niet alsof de Europese Commissie voor de introductie niet is gewaarschuwd. ECall is sinds 2018 verplicht in auto's, jaren nadat providers al landelijk dekkende 4G-netwerken hadden. In 2013 zei KPN al na te denken over het uitschakelen van 3G en eind 2017 kondigde Vodafone aan dit daadwerkelijk te gaan doen. EENA, een Europese noodnummerorganisatie, waarschuwde in februari 2016 al dat het afkoppelen van 2G en 3G voor problemen kan zorgen.

2g3gvolte

Nederlandse providers

Europese landen hebben nog wel 2G- en 3G-netwerken, dus vooralsnog werkt eCall in de gehele EU. Maar zeker in Nederland lijkt het niet lang meer te duren voordat eCall in de problemen komt. Tweakers benaderde voor dit artikel de drie Nederlandse telecomproviders met de vraag wanneer ze verwachten volledig te stoppen met 2G en 3G.

KPN was de enige provider die bevestigde op termijn te willen stoppen met beide netwerken: "KPN heeft inmiddels 3G uitgezet en volgens plan zullen we 2G tot 1 december 2025 blijven ondersteunen. Daarna starten we met afschakelen." De provider geeft aan met eCall-klanten duidelijke afspraken te maken over het afschakelen van 2G en merkt daarbij op dat 'verreweg de meeste eCall-gebruikers' geen KPN-klant zijn. Dit bedrijf zegt er voor te pleiten dat eCall met IP-technieken gaat werken, zodat de continuïteit gewaarborgd blijft.

Vodafone zegt 2G 'in ieder geval tot eind 2024' in de lucht te houden. "Mochten we besluiten ons 2G-netwerk af te schakelen, dan zullen we dit net zo zorgvuldig doen als de afschakeling van 3G en zullen we dit ruim van tevoren communiceren." Net als KPN zegt Vodafone in contact te zijn met het ministerie over het afschakelen van zijn netwerken en de mogelijke gevolgen voor eCall. T-Mobile zegt 3G 'de komende jaren' in de lucht te houden, maar geeft daar verder geen details over.

Provider	KPN	VodafoneZiggo	T-Mobile
Heeft 2G?	Ja, tot december 2025	Ja, 'in ieder geval tot eind 2024'	Stopte juni 2021 (consumenten) Stopte juni 2022 (bedrijven)
Heeft 3G?	Stopte 31 maart 2022	Stopte 4 februari 2020	Ja

Schakelt een provider zowel zijn 2G- als 3G-netwerk uit, dan betekent het niet direct dat een deel van de auto's geen eCall meer zal ondersteunen. Autofabrikanten maken voor hun auto's afspraken met providers voor de ondersteuning van eCall, maar als een provider beide netwerken uitschakelt, dan kunnen auto's met roaming nog steeds 112 bellen via het netwerk van een andere provider, merkt Vodafone op.

De next-gen eCall-standaard

Vodafone verwijst daarnaast naar een onderzoek dat het bedrijf in 2016 publiceerde, waarin het al aangaf dat eCall over 2G of 3G een probleem dreigt te worden. Hoewel autofabrikanten vrij zijn om te kiezen welke netwerken ze voor eCall ondersteunen, kunnen meldkamers nog geen noodoproepen en locatiedata ontvangen via IP-netwerken, schreef Vodafone toen. Meldkamers moesten daarom eerst upgraden om dit te kunnen ondersteunen. Verder was er volgens Vodafone nog geen specificatie uitgebracht voor eCall en IP-netwerken, waardoor fabrikanten überhaupt geen eCall-systemen konden maken die compatibel zijn met 4G en 5G.

Het ministerie zegt dat een werkgroep van de Europese standaardiseringsorganisatie CEN aan een next-gen eCall-standaard werkt. Deze werkgroep zegt dat er inmiddels een standaard is waardoor eCall met IMS kan werken. IMS staat voor IP Multimedia Core Network Subsystem en is een framework waarmee IP-diensten via pakketgeschakelde netwerken uitgevoerd kunnen worden.

Toch zijn autofabrikanten nog steeds verplicht om eCall circuitgeschakeld te laten werken, waardoor er nog altijd auto's geproduceerd worden waarbij eCall alleen 2G en 3G ondersteunt. De Europese Commissie wil die wet wel aanpassen, blijkt uit een in 2020 gepubliceerd actieplan, waarbij de jaartallen 2021 en 2022 werden genoemd. Eind vorig jaar is de Commissie volgens het ministerie met een voorbereidende studie gestart, die onder meer kijkt naar het juridische raamwerk voor de ondersteuning van 4G- en 5G-netwerken. Het is echter niet duidelijk hoever de Commissie met die studie is en of ze nog verwacht de wet in 2022 te kunnen aanpassen.