B3-stepping Barcelona gereed, 45nm-chips op schema

AMD heeft de TLB-fout in zijn Barcelona-cpu's opgelost en de eerste proefexemplaren van de B3-stepping zijn al in handen van belangrijke serverproducenten. Dit melden bronnen van Informationweek.

AMD Barcelona-logoAMD introduceerde de quadcore Barcelona-processor voor servers op 10 september 2007, maar staakte de levering ervan al op 4 december als gevolg van de TLB-bug. Vervolgens werd een bios-patch uitgevaardigd als oplossing, maar dit ging wel ten koste van de snelheid. De B3-stepping van de Barcelona, die de fout hardwarematig moet verhelpen, is inmiddels echter beschikbaar gesteld aan oem's. De eerste bug-loze Barcelona's zullen eind maart van de productieband rollen, terwijl massaproductie voor het tweede kwartaal van 2008 gepland staat.

Ook de quadcore Phenom-chip voor desktops had de TLB-bug in zijn B2-stepping. Omdat de Phenom echter weinig effect ondervindt van de fout, overweegt AMD volgens InformationWeek om Phenom-chips met B2-stepping te leveren zonder bios-patch aangezien dit zo'n 10 procent zou schelen in snelheid. De B3-iteratie van de Phenom-chip moet in het tweede kwartaal beschikbaar komen. In diezelfde periode wil AMD ook de Phenom 9700 op 2,4GHz en de Phenom 9900 op 2,6GHz uitbrengen.

Ook is er nieuws te melden over AMD's nieuwe 45nm-processors voor de desktop. AMD heeft zijn partners laten weten dat de quadcore Deneb- en Propus-processors volgens schema in de tweede helft van 2008 uitkomen. Deneb Phenoms krijgen een L3-cache van 6MB, terwijl de Propus het zal moeten doen zonder L3-cache. De kloksnelheid kan volgens bronnen van Digitimes eindelijk drastisch omhoog en het energieverbruik van de cache op de chip gaat bij de 45nm-Phenoms naar beneden.

Door Pieter Molenaar

01-02-2008 • 17:41

54

Lees meer

'AMD op schema met 45nm-proces'
'AMD op schema met 45nm-proces' Nieuws van 23 oktober 2007
AMD Barcelona officieel geïntroduceerd
AMD Barcelona officieel geïntroduceerd Nieuws van 10 september 2007

Reacties (54)

54
53
26
13
2
0
Wijzig sortering
Goed om te horen. Vooral 45nm. Als die echt goed klokt zoals ik al tijden verwacht is AMD eindelijk van zijn probleem af: 65nm.

Bij de Athlon X2 zullen de 6000+ en 6400+ worden geschrapt omdat die clocks op 65nm gewoon niet haalbaar zijn. Ook bij de Phenom X4 zie je het terug in het stroomverbruik:

9100 @ 65W TDP
9500 @ 95W TDP
9600 @ 95W TDP
9700 @ 125W TDP
9900 @ 140W TDP

Daar gaat dus iets goed fout. Ik ben benieuwd wat "drastisch" (directe vertaling...) gaat inhouden. Het zou me totaal niet verbazen als we een Phenom X4 op 3,4 of 3,6GHz gaan zien eind 2008.

Goed nieuws voor AMD en alle consumenten. Zonder een beetje concurrentie is er ook weinig vooruitgang.
Goed om te horen. Vooral 45nm. Als die echt goed klokt zoals ik al tijden verwacht is AMD eindelijk van zijn probleem af: 65nm.

Bij de Athlon X2 zullen de 6000+ en 6400+ worden geschrapt omdat die clocks op 65nm gewoon niet haalbaar zijn. Ook bij de Phenom X4 zie je het terug in het stroomverbruik: [...]
De warmte ontwikkeling is maar marginaal minder bij 45nm dan bij 65....ik denk dat de 9900 nog steeds op/rond de 100w tdp blijft hangen....tuurlijk een verbetering, maar of 't ook genoeg is voor hogere clockspeeds zonder dat de tdp's weer richting de 150w gaan?

Moet zeggen dat de performance per watt zowel wbij intel als amd enorm vooruit isgegaan in de laatste 4-5 jaar. Goed bezig iig!
Denk het niet. 65nm is eigenlijk in alle opzichten minder als 90nm bij AMD. Mede ook omdat 65nm wel gebasseerd was op dezelfde techniek. AMD heeft met IBM nu het proces ook helemaal veranderd (waardoor het meer op die van Intel lijkt) wat een doorbraak zal geven. Er staat ook niet voor niets dat er een vrose vooruitgang is geboekt.

Normaal kun je bij een verkleining ook de clock iets opvoeren. Bij 65nm is deze alleen omlaag gegaan. Daarom kan als 45nm wel goed is nu ineens een hele grote sprong maken, welke normaalgesproken bij een goed 65nm proces niet zo groot zou zijn. Ik denk dat AMD straks een 3GHz model op ~90W TDP kan neerzetten. Misschien zelfs wel een 3,2GHz model.

[Reactie gewijzigd door GENETX op 25 juli 2024 10:16]

in sommige opzichten heeft amd bij 65nm te veel hooi op hun vork genomen en in andere opzichten iets te veel bespaard.

AMD heeft met 65nm zowel op 65nm moeten leren produceren als gegelijk moeten leren werken met 300mm wafers.
dat is al heel moeilijk, en iedereen in de chip-industry weet dat je eigenlijk altijd maar 1 ding tegelijk moet veranderen anders gaat het eigenlijk altijd mis.
maar in dit geval had AMD niet veel keuze, de switch naar 300mm het moest gebeuren.
maar daarmee hebben ze dus te veel hooi op hun vork genomen.

en ze hebben te veel bespaard omdat dit het korte gebruikte process van AMD ooit is.
ze hebben het (als ze niet helemaal tot het einde van 2008 wachter met 45nm) nog geen jaar gebruikt.
dat was ook een bewuste keuze om dichter bij intel te komen (en als ze 45nm voor 2009 op de markt zetten is ze dat gelukt) maar dat heeft wel betekend dat 65nm bij AMD minder aandacht kreeg als normaal en minder door ontwikkelt is(wat AMD normaal gesproken heel goed doet).
Anoniem: 112442 @GENETX1 februari 2008 20:45
9100 @ 65W TDP
9700 @ 125W TDP
9900 @ 140W TDP
Van deze drie nog helemaal niets bekend. Dus of deze waardes kloppen blijft de vraag.

Als je deze waardes geeft kun je a.u.b. ook de links/documenten geven.

Ik twijfel of de aannames van 125 en 140 Watt reëel zijn (Dat zou betekenen dat deze processors nu al aan het einde van hun latijn zijn tav klok snelheid). De AMD Athlon™ 64 X2 Dual-Core 3600+ (1900MHz) tm 5200+ (2700 MHz) hebben allemaal een rating van 65 Watt. Zie: http://products.amd.com/en-us/DesktopCPUFilter.aspx
De waardes zijn meerdere malen gespot en ook vrij reëel. Ook hier komt de 125W versie van de 9700 terug. Nu ook een 95W, maar het is dus onduidelijk of AMD die laatste kan leveren en heo de Yields zijn. Alsnog is het een indicatie dat het ongelofelijk slecht gaat met 65nm.
Anoniem: 207972 1 februari 2008 18:02
Ook de quadcore Phenom-chip voor desktops had de TLB-bug in zijn B2-stepping. Omdat de Phenom echter weinig effect ondervindt van de fout, overweegt AMD volgens Informationweek om Phenom-chips met B2-stepping te leveren zonder bios-patch aangezien dit zo'n 10 procent zou schelen in snelheid.
Dit vindt ik nu niet passen van AMD om hun desktop gebruikers zo te behandelen. Ik loop misschien te hard van stapel maar ik ben van mening dat als ze weten dat er een bug in zit ze die dan maar op te lossen hebben. En 10% snelheid winst/verlies vindt ik wel meer als belangerijk genoeg of zie ik het nu echt wel verkeerd?
De patch die gebruikt wordt om het probleem te omzeilen.. zorgt voor 10% snelheidsverlies. Er is gebleken dat die patch voor thuisgebruikers eigenlijk niet interessant is omdat het probleem zich bijna nooit voordoet. Het is misschien niet netjes om een CPU met problemen op de markt te zetten, maar last heb je er toch niet van.
En die ene keer dat het wel gebeurt zal Jan Modaal eens vloeken op Microsoft en dan gewillig op de reset-knop duwen.
haha inderdaad :P.

Ik weet nog goed een jaar of 10 geleden zat ik op de basisschool achter een computer en deze liep vast zonder dat ik iets raars deed. De juffrouw helemaal boos en ik zeggen van ik deed niks raars of iets expres en de juffrouw zei toen een computer maakt geen fouten dus moet jij het gedaan hebben.

(domme juffvrwou :Y))
Dat zoiets vastloopt is wel vaak de schuld van de gebruiker. Ik kan er persoonlijk érg slecht tegen als mensen gaan lopen schelden op een PC omdat hij één keertje iets niet (correct) doet en vaak is dit ook nog de schuld van degene die de PC bedient.
Nu misschien wel, maar 10 jaar geleden zat ik ook regelmatig op m'n pc te schelden als ms-word op win95 weer eens vast liep (daar ging m'n scriptie dan weer :s).
de bug kom je eigenlijk alleen tegen bij virtualisatie bij 100% cpu load en dan zou hij 1 keer in de week voor komen.
weinig thuis gebruik die dat een week lang volhouden.
daarbij hebben niet alle cpu's de bug

AMD heeft ook een programmatje uitgebracht waarmee je zelf kan kiezen of je de patch aan of uit wilt laten. ze geven consumenten dus alle keuze.

[Reactie gewijzigd door Countess op 25 juli 2024 10:16]

het schijnt dat de phenom ook erg buggy is als seti word gedraaid:

http://www.theinquirer.ne...01/31/deal-amd-phenomenon
Ik vind deze mededeling erg vreemd om een aantal redenen.
1) De CPU wordt niet met BIOS update geleverd. Deze is al door de mainboard fabrikanten geleverd.
2) De B3 komt er bijna aan waarom voor een "oude" versie nog een mogelijk risico nemen. De performance (verlies) van deze processor is vergeten zodra de B3 uit is.
Its al about money,
weggooien van processoren is weg gooien van geld die ze hard genoeg nodig hebben.
en aangezien de procesoren bruikbaar blijven en zoals al zovaak is gezegt bijna nooit voorkomt dat ze vast lopen is het zonde deze procesoren weg te gooien.
Maar als ik amd was had ik deze procesoren met korting verkocht samen met een evt patch die 10% mist de thuisgebruiker waarschijnlijk niet zodat ze er tog nog aan kunnen verdienen.

[Reactie gewijzigd door ronaldp1991 op 25 juli 2024 10:16]

Klopt en daarom geloof ik ook niet dat AMD er aan denkt om te adviseren om de BIOS patch niet te gebruiken.

Mensen die een 9500 of 9600 B2 gekocht hebben dat ze 10% aan snelheid verliezen of ze weten hier helemaal niets van.

Daarom in het IMO beter om te adviseren om de BIOS met microcode update te laten gebruiken. Dan is het aan de gebruiker om dit al dan niet te volgen.
Maar als ik amd was had ik deze procesoren met korting verkocht samen met een evt patch die 10% mist de thuisgebruiker waarschijnlijk niet zodat ze er tog nog aan kunnen verdienen.
De BIOS aanpassing word door de mainboard fabrikanten gedaan niet door AMD. AMD en Intel leveren geen BIOS patches aan eindgebruikers.
Mmhh AMD blijft toch altijd wel hard aan de weg timmeren, wat voor tegenslagen ze ook hebben.

Ik wacht op de benchmarks van deze nieuwe 45 nm stepping, kijken of hij eindelijk zijn mannetje kan staan tegen de Core 2 Duo/Quads en Xeon versies hiervan!
Ach ze hebben altijd nog hun mannetje kunnen staan tegen het intel geweld. Dat de meeste mensen op tweakers hoofdzakelijk naar games kijken wil niet zeggen dat er niks anders is op het gebied van processor intensieve taken. Ik heb laatst mijn core2duo werkstation ingewisseld voor een X2, dit omdat ik gelezen had over prestatievoordeel bij geheugen intensieve taken. Ik moet op dit werkstation CFD brandsimulaties maken (voorbeeld: http://nl.youtube.com/watch?v=8Iw073k1eoQ ) en het prestatie verschil in voordeel van AMD is verbluffend. Het is mischien geen super objectieve representatieve benchmark, maar een simulatietijd ging van 16 uur naar 7 uur! Het ging hierbij om een Core 2 Duo E6300 vs een X2 5000+, waarbij de X2 dus de helft zo duur is. Verder word er in het cfd wereldje veel gebenchmarkt, waarbij vooral met clusters gewerkt word, dit omdat vele andere toepassingen (naast brand) veel intensiever zijn. Hierbij presteren opterons met gigantische verschillen veel beter als (veel duurdere) xeons, dit komt omdat xeons erg slecht schalen door de niet onprocessor geheugen controllers.

Dus hoewel spelletjes spelende kiddo's denken dat amd een 2e rangs merk is omdat het toevallig in hun spelletje niet de snelste is, is amd in erg veel gevallen nog steeds heer en meester. Denk ook maar eens aan de prijsbewuste en superzuinige BE reeks.
Niet alleen dat, kijk eens naar een instap dualcore systeem: X2 4000+ voor 60 euro, Asus M2A-VM voor 45 euro. Totaalplaatje 105 euro. Zie jij maar eens een dualcore vergelijkbaar setje te kopen voor die prijs bij Intel. Als je het moederbord gehad hebt, mag je voor 30 euro een processor uitzoeken... veel success met je Celeron D.
Of je vergelijkt het met een Intel instapsysteem, met een ASUS P5GC-MX/1333 van 4 tientjes en een core2duo 2160/80, dan heb je denk ik minstens vergelijkbare prestaties, voro een vergelijkbare prijs.
dion_b Moderator Harde Waren @Luxx2 februari 2008 15:59
Zeg dat niet zo snel. De Pentium Dual Core E21x0 is flink gecastreerd. Als je kijkt naar benches (bijvoorbeeld THG's CPU charts) zie je dat in bijna alle games een X2 3800+ al overtuigend gehakt maakt van een E2160, en dat is met een P35 chipset eronder, niet de verouderde i945GC van het bord wat jij noemt. In andere apps waar cache en geheugenbandbreedte minder relevant zijn doet de E2160 het dan weer (veel) beter, denk aan Photoshop of HDTV playback. Het zijn geen slechte CPUs (sterker nog, heb toevallig zelf van de week een E2180 voor m'n HTPC gekocht ;) ), maar "minstens vergelijkbare prestaties" bij een verouderde geheugencontroller icm zo'n CPU is geen houdbare uitspraak :o

Edit:
In diezelfde CPU charts staat een lijst met prijs/prestatieverhoudingen. De X2 4000+ staat bovenaan, met de 3800+ op tweede plaats. Qua Intel CPUs doen de Conroe-L (E21x0) gevallen het beste, met de E2140 op 4e plaats. Voor budgetbewuste mensen zijn ze dus allemaal zeer goede keuzes, maar de X2 4000+ komt er net iets beter vanaf, en in games veel beter. In content creation/afspelen weer niet, daarom dat ik zelf voor m'n HTPC een Conroe-L neem :z

[Reactie gewijzigd door dion_b op 25 juli 2024 10:16]

De 4000+ is toch nog net wat rapper. :)
De B3 stepping is nog steeds op 65nm meter. De Cx steppings worden 45nm.
Ja als ze nu blijven stilzitten mogen ze het wel helemaal vergeten...daarmee bedoel ik niet dat ze nu al hopeloos verloren zijn natuurlijk. Ze hebben al soortgelijk toestanden meegemaakt.
Wel mag intel niet op zijn luie kont gaan zitten, ik hoop echt dat amd met het torrenza platform een grote doorbraak zal brengen. Maar dat is nog veraf waarschijnlijk....
Hoe meer concurrentie hoe beter!
At last. Goed nieuws voor AMD. Ook ATI lijkt alles eindelijk op de rails te hebben. Let the core-wars begin...
Inderdaad, de HD3870 serie kan zich emten met de 8800 van nVidea. Ze verliezen wel meestal van de 8800, maar met slechts enkele percenten. Doe daar de iets lagere prijs bij, en je hebt een perfecte concurrent :)

Helaas komt nVidea binnenkort wel al met de 9000 serie, dus ATI moet nog even doorbijten om gelijk te komen
de 9 serie is niet veel meer als het verschil tussen 2900 en 3870 dus denk niet dat AMD daar zo bang voor hoeft te zijn.
en de r700 zou in q3 uit moeten komen, wat ook niet meer zo ver weg is.
(en wat doet nvidia in de tussentijd. gaat de 9 serie nog geen 6 maanden bestaan?)

edit
de 9600 gts is even geod als de 8800 gt.
en dat is mid range....
wat is high end dan...
de 9800 x2? (2x de chip van de 9600)

[Reactie gewijzigd door Countess op 25 juli 2024 10:16]

we hebben het niet over de 8800 ( of 9800 x2)
maar de echte opvolger die er ook aankomt.
de 9600 gts is even geod als de 8800 gt.
en dat is mid range....
wat is high end dan...
wel een kaart die volgens nvidea zelf aanzienlijk sneller is dan de 9800 x2
( al had die in mijn ogen nog steeds 8800 x2 moeten heten..)
Anoniem: 171689 @freaq2 februari 2008 21:11
Volgenes mij heeft nVidia nog niks laten horen over een snellere kaart dan de 9800X2. Daarna komt de G100 in het 2e deel van 2008. Ik hoop dat ATi hun R700 nog wel even wat naar voren kunnen stuwen, want 2009 lijkt mij geen goed vooruitzicht.

ATi heeft nog de R770, een chip die zo'n 50 procent sneller zou zijn dan de huidige HD3870, en hij zou in Q2 dit jaar al verschijnen. Die kan het de 9-serie van nVidia nog wel moeilijk maken in zijn korte bestaan.

Verder is het succes van nVidia met de 9800GX2 niet gegarandeerd. Net als dat de huidige 3870X2 nog wel problemen heeft met games die niet altijd goed scalen met Crossfire, zal de 9800 dat wellicht ook met zijn SLI hebben.

Maar toch, ikzelf zou momenteel voor echt high end nog gewoon voor een 8800GTX gaan. Gewoon een supergoeie kaart en je hebt meer zekerheid dan bij de HD3870X2. Ik denk dat de focus nu meer ligt op de G100 en de R700. De huidige generatie zal door de korte tijdspanne waarin het geintroduceerd is/zal worden niet zoveel potten meer breken.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 171689 op 25 juli 2024 10:16]

Denk dat veel mensen misgeinformeerd zijn.

De volgende generatie nVidia is een single-chip design: de G200 met een thermal design van ~250 watt op 65nm. Eerste varianten op deze architectuur komen nog dit eerste kwartaal. Schijnt een erg hete chip te zijn...
Tot nu toe zit er geen shader architectuur 4.1 in (DX10.1).

De volgende generatie ATI is multi-core chip design op 55nm: de enkele chip heet de RV770 en daarvan komen er meerdere op 1 kaart naar gelang het marktsegment. Vooralsnog 1x RV770 voor lowend, 2x RV770 voor mainstream en 4x voor high-end. Weet niet of ze nog plannen hebben met 3x...
Bezit SM4.1.

De codenamen G100 en R700 slaan nergens meer op, het waren oude codenamen veelal bedacht door de pers waarschijnlijk. Simpelweg doornummeren?

Nog 1 ding: onderschat DX10.1 (SM4.1) niet, dat heeft 1 groot voordeel voor versneld rekenen met shaders en global illumination.

Als daadwerkelijk alleen ATI/AMD DX10.1 hebben en Vista SP1 met DX10.1 komt 4 februari, dan zal ATI/AMD een steeds sterkere positie gaan behalen. Dat verdienen ze ook, want qua TDP en prijs/prestatie zijn ze dit keer beter geworden en we kunnen nog veel meer prestatiewinsten verwachten!
Maar dit is al door meerderen verwacht...
Dan is de 8800GT gewoon high-end van de vorige generatie. Als de volgende generatie een beetje normala loopt dan schuiven alle kaarten een segement op. De mid-range is bijna net zo goed als het vorige high-end model, de low end bijna net zo goed als de vorige mid-end.
en je vergeet de 3870 x2 die wint het van de ultra en kost rond de370 euro
ati is on the lead
volgens het laatste nieuws komen de 9700 en 9900 helemaal niet uit. zie ook:

http://www.reghardware.co...d_revises_phenom_roadmap/

de b3 stepping gaat waarschijnlijk XX50 zijn ipv. XX00 dus een 9750 en/of 9950 zijn wel mogelijk nog.

[Reactie gewijzigd door abot13 op 25 juli 2024 10:16]

Het was al duidelijk dat de TLB vrije 9500 en 9600 zullen worden gerenamed naar 9550 en 9650. Nu misschien de rest ook.

Zo te zien hebben ze ook de rest iid gerenamed om verwarring te voorkomen tussen CPU's uit de B2-steppping met bug en B3 stepping zonder. Als je Phenom op -50 eindigd dan heb je en B3 of nieuwer:

http://gathering.tweakers...message/29536619#29536619

[Reactie gewijzigd door GENETX op 25 juli 2024 10:16]

de tlb bug vrije versies zijn allemaal stepping 3
Als de 9700 niet uitkomt hoe kan het zijn dat die al door veel mensen zijn getest.
Zie ook hier.
Alleen is die duurder dan een Q6600 en presteert meestal nog slechter ook.
De 9700 is ook veel minder zuinig met erergie dan de Q6600 en de Intel processor is een stuk beter over te klokken dan de AMD.

@Crp: Dat snap ik maar dan zijn er al wel een paar geproduceerd voor testen en dan gaan ze er niet meer van produceren om te verkopen. Dat lijkt mij puur verlies.

[Reactie gewijzigd door -The_Mask- op 25 juli 2024 10:16]

de 9700 met tlb bug is niet te verkopen als er een maand later al een 9750 zonder bug op de markt komt. misschien word het als een lager geklokt exemplaar op de markt gebracht
Anoniem: 112442 @abot131 februari 2008 20:58
Wie zegt dat de 9700 een B2 stepping zal zijn?

Deze zal volgens het bericht in Q2 2008 uitkomen wanneer ook de B3 uit komt.

Wat je zelf zegt een B2 9700 zal niet verkopen als er B3 CPU's zijn. Daarom lijkt het me logisch dat het B3's zullen zijn en dat de B2 alleen als 9500 en 9600 door het "leven" zal gaan.
als de lagere types de laatste twee cijfers 50 hebben lijkt het me logisch dat AMD alle b3 stepping nu ook XX50 gaat noemen, gewoon om misverstanden tegen te gaan. dus de b3 9700 zal waarschijnlijk als 9750 door het leven gaan
Anoniem: 112442 @abot132 februari 2008 10:32
Ik geloof niet dat er ooit een 9700 B2 stepping zal komen alleen een 9700 B3 die dan waarschijnlijk 9750 gaat heten.

Ik denk dat het misverstanden verhaal wel mee zal vallen. Maar je moet al bijna een ingewijde zijn wil je de huidige CPU codes nog begrijpen. Van zowel Intel als AMD.
vergeet Nvidia niet als je het over rare getallen hebt. het is dus niet alleen met CPU's soms niet te volgen maar ook met GPU's. marketing is soms blijkbaar belangrijker als logica.
Het is goed om te horen dat AMD de TLB-bug er uit heeft gehaald!
Maar ik vind wel dat ze laat zijn met de bug-loze Barcelona-chips, het zou mij ook niets verbazen als de Intel-processoren het makkelijk winnen van de AMD-processoren. Maar goed, ik neem ook aan dat AMD het gewoon van de prijs/prestatie-verhouding moet hebben! :)

[Reactie gewijzigd door Koploper op 25 juli 2024 10:16]

HD3870X2 met alternatieve koeling en 4 dvi's voor 360 euro: http://www.complus.nl/red...=&d_catg=&d_word=10005594
Amd moet gewoon de snelheid van hun processoren flink omhoog gooien en het intel zo moeilijker maken daar zit iedereen op te wachten
Eindelijk weer eens nieuws van AMD... tijd geleden..

Hoe staat het eigelijk met de Tri-cores?
Goed dat het probleem nu is opgelost. Dan kan Intel ook zijn processoren op de markt brengen.
AMD en Intel zullen elkaar altijd blijven beconcureren, ze zullen blijven bestaan todat er serieuse concurrenten komen. Het ligt vrij simpel, als AMD het even een tijdje niet trekt of in problemen raakt zal Intel ze helpen. (door bv de tijd van uitbrengen van de nieuwe processor uit te stellen om te voorkomen dat AMD uit de markt wordt gedrukt).
Een monopoly op de processormarkt is nl niet de bedoeling.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.