Overzicht van toekomstige breedbandtechnieken

Breedband is inmiddels een veelgebruikte verbinding voor het internetgebruik in menig huishouden of bedrijf. De ontwikkelingen gaan echter door: Hardware Avenue geeft een overzicht van de breedbandopties voor de toekomst. Breedband internet moet mogelijk worden voor iedereen, onafhankelijk van lokatie en infrastructuur. Van de nieuwe technieken is breedband via het stroomnet een veelbesproken optie. Het voordeel van deze technologie is de dekking die ermee verkregen wordt: veel huishoudens zijn voorzien van een aansluiting op het stroomnet en een nieuwe infrastructuur is niet nodig. Problemen als de afstand tot de telefooncentrale zoals dit geldt bij ADSL zijn er ook niet. Er kunnen wel problemen ontstaan omdat veel stroomverbindingen bovengronds zijn aangelegd en niet voldoende zijn afgeschermd voor verstoringen. De toekomst van internet via het stopcontact blijft voorlopig onduidelijk, er is nog geen standaard en de testen zijn kleinschalig. Het potentieel van deze techniek is echter groot.

Een tweede technologie voor de toekomst is wireless. Men denkt hierbij vooral aan de WiMax 802.16 standaard. Het probleem waar men bij deze breedbandtechniek tegenaan loopt is de dekking. Het signaal van de WiMax basisstations kan een afstand overbruggen van 30 mijl, dat is ruim 48km. De maximumsnelheid bedraagt 70Mbps. Een basisstation is echter erg duur, per installatie kunnen de kosten oplopen tot 100.000 dollar.

Glasvezelnetwerken zijn de meest interessante voor het afleveren van internet en vele andere services. Deze techniek maakt het gebruik van andere kabels voor bijvoorbeeld telefonie overbodig. Het overal aanleggen van glasvezel tot de voordeur is echter een flink karwei. Er zijn inmiddels wel diverse wijken uitgerust met een glasvezelnetwerk. De kosten zijn echter hoog: 1000 dollar per huishouden. De groei van dit netwerk zal dus door de hoge kosten traag verlopen, zo is de verwachting.

Als vierde wordt er een blik geworpen op de mogelijkheden van een platform in de atmosfeer. Dit is een concept waarbij er gebruik wordt gemaakt van een platform dat in de stratosfeer (een deel van de atmosfeer) wordt geplaatst, zo'n 21km boven het aardoppervlak. De afstand die de data zal moeten afleggen is kort, goed voor een vertraging die vergelijkbaar is bij dataverkeer over land. Er zijn twaalf stations nodig om de hele Verenigde Staten te voorzien van een breedbandverbinding. Sanswire wil in 2005 een proefstation in de lucht hebben. Of dit concept de verbinding van de toekomst zal zijn, is nog onduidelijk. Hiervoor zal de industrie het concept moeten oppakken.

Tot slot wordt er gekeken naar een tweetal DSL technieken, te weten ADSL2 en ADSL2+. De snelheid van ADSL2 ligt anderhalf keer zo hoog als van de huidige ADSL-variant: 12Mb/s in plaats van 8Mb/s. De afstand die het signaal kan overbruggen wordt met ADSL2 600 voet langer, dit is ongeveer 183 meter. Met lagere snelheden kan deze afstand nog groter worden. Met ADSL2+ zal een snelheid behaald kunnen worden van maximaal 25Mb/s. Deze technologie heeft een nog groter bereik: 5000 voet of 1,5 kilometer. Door meerdere lijnen te bundelen zijn met beide technieken grotere bandbreedtes mogelijk. Men verwacht dat ADSL2 de standaard voor huishoudens zal gaan worden, ADSL2+ is namelijk meer ontwikkeld voor het bedrijfsleven.

Reacties (101)

[Haaguit]

De wireless oplosing die genoemd wordt, lijkt veen met 70Mbps, maar verbindingen van 100Mbps zijn al normaal in landen als Japan. Zolang Wireless nog niet dergelijke capaciteit aankan, zal het geen volwaardige concurrent zijn voor vaste lijnen. Ik denk dat de toekomst vooral zal liggen in het technisch verbeteren van bestaande oplossingen met vaste lijnen, ipv relatief nieuwe technieken zoals wireless en sateliet.

Nieuwe technieken zijn pas interessant als de huidige techieken economisch uit-ontwikkeld zijn.

[Nelissuh]

Ik neem aan dat bij die wireless verbinding 70 Mbps de snelheid van het station is.

Wordt deze dan gedeeld door de gebruikers? Dan kon de snelheid per gebruiker nogal eens zwaar tegenvallen!

[Sluuut]

Dat lijkt mij wel ja.

Stel je hebt een Wireless punt wat de data verzend naar 200 users, en hij is 70mbit, dan zou het 0,35 mbit worden per klant.

Stel dat een wireless punt maximaal 1gbit zou zijn en er zitten 200 users op, dan word het 5mbit per klant. Te doen dus... Maar dit lijkt me onwaarschijnlijk.

[Aaargh!]

Je hebt ook nog zoiets als overboeking, niet iedere klant trekt de hele dag 100% van z'n max snelheid.

een ADSL provider met 10.000 1Mbps klanten heeft ook geen 10GBit pijp.

[Anoniem: 110861]

Uhhhmmm, dat zie je een beetje verkeerd. Backbones van de meeste ISP's zijn glasvezel backbones gebaseerd op SDH technieken. SDH heeft 2 (hoofd)mogelijkheden qua transportsnelheid. 2.5Gb en 10Gb. Aangezien ik bij de meeste providers gebouwd heb aan de backbone infra, weet ik dat de meeste providers wel degelijk 1 of vaak zelfs meerdere 10Gb pipes hebben naar hun Dslams!

[Anoniem: 63628]

Klopt, maar de meesten hebben ook geen 10.000 klanten maar al snel iets richting de 400.000.

[Anoniem: 61096]

Overboekingsfactoren van 25 zijn vrij normaal voor particuliere verbindingen. Zakelijke providers hebben meestal lagere ratios maar als je dus 200 gebruikers op zo'n access punt zou zetten zit je op 8.75 mbit. Zou in principe voorlopig voldoende moeten zijn. Helaas kost het terug verdienen van $100.000 met 200 klanten wel een paar jaar.

[Haaguit]

Net als bij huidige wireless oplossingen is de bandbreedte beschikbaar per user. Welke backplane zo'n zendstation heeft, bepaald de totale bandbreedte die beschikbaar is. In de praktijk zal met alle electronische interferentie in steden de 70 mbps niet gehaald worden. Tegen de tijd dat deze techniek geimplementeerd is, is hij al niet economisch levensvatbaar meer denk ik.

Wireless is alleen voordelig bij volle steden die niet de bekabeling al hebben liggen. Denk aan opkomende naties zoals China, daar is wireless aantrekkelijk, omdat er geen bekabeld alternatief in de grond ligt naar alle huizen.

[Anoniem: 61096]

Misschien is sataliet in Nederland niet relevant omdat we hier allemaal goede kabel en telefoonlijnen hebben. In andere dunner bevolkte gebieden kan een sateliet systeem echter wel nuttig zijn.

[TheekAzzaBreek]

Het lijkt me eerder dat die nieuwe technieken op de vraag moeten wachten. Ik geld als redelijk zware internetgebruiker, en heb met m'n 2.5 Mbps veel meer dan ik nodig heb. Snel is natuurlijk niet slecht, maar ik hoef een film of spelletje niet binnen het half uur binnen te hebben als het me extra geld kost.

Het oude liedje: het wachten is op de 'killer app' die de mensen massaal aan dit soort snelle verbindingen bind. Het standaardvoorbeeld van pay-per-view films is het niet.

[boner]

glasvezel is geen breedbandtechniek. Glas is een drager voor heel verschillende protocollen. De meest bekende zijn wellicht ATM en Ethernet.

Zo is koper geen breedband techniek maar ADSL weer wel.

[Anoniem: 110861]

Wat dacht je van SDH? Veel meer gebruikt dan ATM in de tegenwoordige transmissie technieken (en de maximale doorvoer is vele malen hoger) SDH kan in principe alle onderliggende protocollen transporteren zoals: ethernet, voice, atm etc. De gemiddelde SDH linecard kan 2.5Gb / 10Gb zijn en er wordt momenteel gewerkt aan een 40Gb versie.

Verder zijn er ook nog MUX mogelijkheden die op dit moment (bij het bedrijf waar ik werk) een maximale doorvoer van 1.6Tb/s mogelijk maken

[Pwigle]

Op dit moment is t-mobile bezig met office- anywhere (zitten in begin grootschalige test). Een proef waarbij heel Den Haag en omgeving wireless internet heeft. Dit gaat met behulp van een techniek welke flash-OFDM heet.
Meer informatie is te vinden op http://www.flarion.com/products/flash_ofdm.asp

Ik mis deze in het rijtje aangezien deze op de korte termijn op de markt komt en waarbij de snelheid nu al gelijk is aan een ADSL verbinding. Mijn verwachting is dan ook dat deze nog verder omhoog gaat.

[Anoniem: 116947]

Wie heeft er eigenlijk nood aan al die wireless verbindingen. Het merendeel van de computers zijn en zullen altijd vaste pc's blijven. Ik heb liever een vaste betrouwbare verbinding. Geen wireless waarvan de snelheid afhankelijk is van de omgeving, weer, enz

Hier in België gaat Telenet trouwens overstappen naar Expressnet (ongeveer 6MB/sec download en 4MB/sec upload, en ja het is zeker MB en geen Mbps ) met zo'n snelheden mogen ze hun wireless bijhouden en glasvezel is dan ook nog niet direct een noodzaak. En het grote voordeel is dat men niet zoveel kosten heeft. Men moet geen nieuw netwerk aanleggen, 'enkel' hier en daar wat glasvezel bijleggen en de centrales upgraden naar eurodocsis 2)

Alleen is de vraag wanneer dit er juist gaat komen, normaal moesten ze begin dit jaar al begonnen zijn en momenteel hebben ze enkel nog maar paar testgemeentes waar enkele bedrijven en instellingen de snelheid in praktijk testen)

[Anoniem: 55225]

Het Telenet netwerk loopt over glasvezel... een van de backbones loopt hier vlak voor mijn deur.

Ze houden dit denk ik wel tegen tot de concurrentie zijn ADSL-snelheid verhoogt of tot het moment dat nieuwe klanten een extra zetje nodig hebben om voor telenet te kiezen... voorlopig krijgen ze nog genoeg nieuwe klanten denk ik...

[qless]

De Telenet backbone (net zoals de Belgacom/KPN/@Home) loopt over fiber. Vanaf het kopstation deel je nu een 34 Mbps coax lijn....met ongeveer 500 tot 1500 gebruikers!

Met expressnet wordt de kabel per gebruiker opgedeeld in kleine frequentiegebieden zodat het buren effect wegvalt en er beter met DSL kan worden vergeleken.

Overigens is het idd voor Telenet goedkoper dan Belgacom voor de volgende generatie, Telenet moet nieuwe controller apperatuur aansluiten, terwijl Belgacom tot aan de kabelverdelers nieuwe glasvezel moet trekken. Bij Belgacom heet dit project "Broadway" en maakt gebruik van VDSL. Beide alternatieven zijn ongeveer even snel:

-ExpressNet (EuroDocsis 2) down: 50, up 30*
-Broadway (VDSL) down: 52, up 13 of 26 up en down*
* = Mbps

[Anoniem: 55225]

ok thnx, da's ook weer duidelijk!

[Anoniem: 61096]

Voor wireless internet in Nederland (en belgie) is er eigenlijk maar 1 belangrijke reden. Het kost erg veel geld om de kabel tot aan de voordeur te brengen. Naar een wijkstation prima, maar dan naar al die individuele huizen kost een hoop geld en zorgt voor een hoop overlast en onderhoud. Als je dat dus wireless kan doen is het op de lange termijn redelijk goedkoop. Je hebt echter wel weer te maken met beveiligingsproblemen die je met kabels niet hebt.

[GORby]

Hopelijk doen ze dan eens iets aan die datalimiet, want als je anders even bezig bent aan maximale up- en downlink snelheid (samen dus 10MB/s) zit je in 1024 seconden aan je limiet voor de maand. Dat zou wel een nieuw record zijn natuurlijk ;-)

[Luiaard]

En ondertussen blijft de ether maar verder vervuild worden met steeds meer hoogfrequente rotzooi, als het stopcontact dan ook niet meer veilig is omdat iedereen zo nodig breedband wil vraag ik me af waar ik nog ongestoord van mijn audio-installatie kan genieten zonder eerst enkele duizenden euro's in netfiltering en afscherming te steken. Om nog maar te zwijgen van de onbekende gevolgen voor je gezondheid op lange termijn.

Ik zit zelf ook graag op internet (via adsl), maar ik heb toch zeker geen dure audioinstallatie om vervolgens storing van jan en alleman erop te krijgen. Gelukkig is mijn buurvrouw in de 80 en hoef ik niet bang te zijn dat zij me met zoiets als bluetooth zal storen.

[Anoniem: 43054]

Hoewel ik me je zorgen wel kan voorstellen moet je er ook rekening mee houden dat de wattages (het vermogen) waarop nieuwe hoogfrequente zender werken veel lager zijn dan die van bijvoorbeeld de zendmast van een radiostation.
Daarmee wil ik niet zeggen dat er geen gevaren kunnen zijn, maar ik wil die wel graag eerst bewezen zien.

Overigens, een sterk groeiend aantal ouderen heeft een mobieltje en veel mensen hebben toch ongemerkt hun bluetooth aan staan. Bang hoef je inderdaad niet te zijn, het vermogen ligt zo laag dat jij daar niks van merkt hoor ;-)

[Anoniem: 95176]

Luiaard heeft wel gelijk met zijn ethervervuiling. Het elektriciteitsnet is niet afgeschermd, en het hoogfrequent signaal is vrij breedbandig. De straling is niet zo sterk dat er gevaren voor de gezondheid zijn, doch het is wel een probleem voor iedereen die zich op een of andere manier met radio-ontvangst bezighoud. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan (gelicenseerde) zendamateurs die op de korte golf over de hele wereld verbindingen leggen. De storing is in veel gevallen sterker dat het te ontvangen tegenstation.
Ook mobilofoondiensten kunnen storing ondervinden van het hoogfrequent signaal op net elektriciteitsnetwerk.

[Anoniem: 114533]

Intressant, maar vraag me af waarom er nog niks over ADSL2 waar BBned dit jaar nog een proef mee zou beginnen (of al IS begonnen). De maximum snelheid daarvan is 24 Mbps en lijkt me toch ook behoorlijk belangrijk aangezien de afstand tot de centrale hierbij ook aanzienlijk vergroot is.

ff gegoogled ADSL3 is ook al een feit

[Anoniem: 63386]

Groot gelijk: met ADSL2 heeft echt niemand glasvezel nodig. Toen ik laatst met mijn provider belde (ter info: TweakDSL), vroeg ik en passant hoeveel mensen net als ik een 8 Mbps verbinding hadden. Dat waren er heel weinig, werd mij verteld. De meeste hebben een basis abo, en de meeste NIEUWE klanten nemen tegenwoordig een Lite abo. Er is weinig doorstroming, omdat niemand extra wil betalen voor extra bandbreedte (behalve een paar echte Tweakers, natuurlijk).
Dus: Who Needs Fibre-to-the-Home?
Nederland wil het natuurlijk wel, maar dan moet het wel gratis zijn

[ritsjoena]

Dus: Who Needs Fibre-to-the-Home?

Nu misschien niet maar over een paar jaar wel (5 a 10) en dan wil je het hebben liggen en niet alsnog hoeven aanleggen. Daarom zie je dat het bij veel nieuwbouw en renovatie-werkzaamheden wordt aangelegd. Als men de boel toch openheeft, kunnen ze het gelijk goed doen. Hoeven ze over een paar jaar niet weer de boel open te halen.

Verder wil ik best een supersupersnelle verbinding die ook nog binnen mijn budget past.

Overigens nemen veel nieuwe internetters een light abonnement omdat ze nog niet weten wat ze uiteindelijk nodig hebben (wat ook meer wordt naarmate ze meer gebruiken). Het is dan ook interessant om te weten hoevel upgrades er komen/zijn.

[Oceria]

En hoe duur is die sateliet oplossing? Hoe lang blijft een sateliet functioneren?

Ik denk niet dat dit de oplossing is voor "het internet probleem". Ik denk dat er voorlopig nog verschillende soorten breedband worden aangeboden. Internet via de kabel en telefoon is nu algemeen geaccepteerd en heeft de meeste aansluitingen. Het is zonde van het geld om dat weg te gooien.
Nieuwbouw wijken of wijken die gerenoveerd worden (of waar de straat opgehoogd wordt) zouden natuurlijk altijd via glasvezel of stroomnet kunnen worden ontsloten. Maar het zal voorlopig nog wel een lappendeken van oplossingen blijven. En terecht: niet iedereen wil de snelste, duurste oplossing.

@ ReFleXWolf:
Niet kunnen zenden? Hoe zit het dan met een sateliet telefoon?
Het zal toch wel mogelijk zijn om een sateliet te construeren die gegevens verzendt? Hoe kon anders de Hubble telescoop de foto's naar aarde zenden? Via tamtam misschien?
Ik denk dat dit heel wel mogelijk is met de huidige stand van zaken. Alleen denk ik dat de betrouwbaarheid relatief laag ligt en de kosten zeer hoog in vergelijking met kabel/telefoon/dsl/glsavezel/stroomnetwerk.
*EDIT* \o/ @ ReFleXWolf: iets te snel gereageerd

[Rex]

[ verwijder het maar ... ] (ps: ik bedoelde een schotelantenne!)

[the_stickie]

dta is juist het voordeel van die stRatellieten; door het feit dat ze in de stratosfeer hangen, zijn ze nog voldoende bereikbaar voor het gebruik van redelijk normale radiotechnieken

[Nelissuh]

Zelf een satelliet?

RESPECT

Heb je die door de NASA of ESA in de ruimte laten brengen?

[the_stickie]

het aanleggen van een groot netwerk kost altijd handen vol geld. dat was ook zo toen telefoonmasten geplaatst werden en de eerste electriciteits- en gas distrubutie werd aangelegd.
Het is daarom belangrijk voor eens tabiele technologie te kiezen, zodat de investering ook op langere termijn nog kan renderen. Daarom vermoed ik dat voorlopig veelal glasvezel gekozen wordt; er worden nog steeds nieuwe methodes ontwikkeld om meer data door dezelfde kabel te rammen.
Draadloze oplossingen klinken mooi maar zijn toch nog steeds een pak duurder en inefficiënter. En het upgraden van protocol (om bijv snelelr te kunnen) is ook een hele heisa (nieuwe antennes, basisstations,...) En dan is er nog het probleem van zendlicenties

Satelliet is imho het mooiste; altijd en overal internet, maar spijtig genoeg is de hardware die je nodig hebt voor de communicatie met de satelliet ook niet van de poes; ik zie me al laptoppen met een schotel op m'n rug

[StGermain]

Internet via het electriciteitsnetwerk is iets dat om de paar jaar terug zijn kop opsteekt, in 1997 waren ze er al mee aan het experimenteren in Duitsland en telkens komt men tot de conclusie dat het niet technisch haalbaar is op grote schaal.

Via de satteliet is omwille van de hoge latency enkel interessant voor wie op het platteland woont en geen alternatief heeft of voor mensen die zich niks van latency aantrekken (niet-gamers) en alleen maar willen leechen...

Bij nog eens meer wireless dingen vraag ik mij af welke impact dit gaat hebben op onszelf ons nageslacht, echt gezond lijkt het mij niet?

[cutter]

Wat ik mis in de discussie bij WIFI zijn de energie kosten van de straalstations.

In Amsterdam hebben ze berekend dat WIFI to the home zal betekenen dat iedere lantaarnpaal uitgerust moet worden met een WIFI zender. En de lantaarnpalen moeten weer voorzien worden van glasvezel.

Verder kan niemand zeggen dat al die straling onschadelijk is. Met UMTS zie je nu al dat mensen zo'n zender niet op hun dak wensen. WIFI zal ook weerstand gaan krijgen van actiegroepen die bang zijn voor de straling.

[Lord Llurch]

waarbij er gebruik wordt gemaakt van een satelliet die in de stratosfeer wordt geplaatst: zo'n 21km boven het aardoppervlak

21 kilometer? hangt dat ding aan een ballon ofzo? wat moet de snelheid wel niet zijn om zo'n ding te laten hangen tussen hemel en aarde??

[0rbit]

Op 21 km bevind je je nog niet in de ruimte (stratosfeer). Het zal dus zeker geen sateliet zijn in een (geostationaire) baan om de aarde. Die zou binnen enkele minuten na lanceren verbrand zijn.

Ik denk dat ze een stratosfeerballon gaan gebruiken. Deze ballonnen hebben in het verleden al voor veel UFO meldingen gezorgd en werden in 1947 voor het eerste gebruikt door de VS om te spioneren in de USSR. Zo'n ballon is ongeveer twee keer zo groot als de Hindenburg zeppelin was en kunnen tot enkele tonnen lading vervoeren. Ze konden destijds tot wel enkele dagen rondzweven en belanden soms zelfs tot ver in Europa (ze kwamen vanuit het Oosten).

Hier staat nog een leuk artikel over de inmiddels openbaar geworden informatie over de activiteiten van toen: http://www.csicop.org/si/2004-05/skyhook.html

Een doorontwikkeling van zo'n (kleinere) ballon die met enkele motoren op zijn plaats gehouden wordt is denk ik niet onmogelijk. Op zo'n hoogte en met zo'n groot oppervlak moet het geen probleem zijn om de ballon en lading middels zonnepanelen van energie te voorzien.

[kiekerjan]

Klopt, kijk maar hier www.stratellite.net

A Stratellite™ is a high-altitude airship that when in place in the stratosphere will provide a stationary platform for transmitting various types of wireless communications services.

[Spockz]

De spelling op die site is beroerd. Maar afgezien daarvan lijkt het mij niet zo'n geslaagd project. Om de reden dat het vervelend is als die gigantische dingen in de lucht hangen.

[Anoniem: 61096]

Voor wie is het vervelend? Vliegtuigen komen (meestal) niet zo hoog en de nasa kan denk ik hun raketten er wel omheen schieten.

Ach, misschien gaat er wel iemand klagen dat die altijd in de schaduw zit

[Countess]

Het zal dus zeker geen sateliet zijn in een (geostationaire) baan om de aarde.

er is maar een hoogste waar geostationaire mogenlijk is.
op 36000km hoogste.
dit omdat hier de snelheid die nodig is om "in de lucht" te blijven even hoog is als de snelheid waarmee de aarde rond draaid.
op elke andere hoogste heb je een andere snelheid nodig en dus zal je stataliet niet geostationaire zijn.
als je hem wel geostationair probeerd te plaatsen op die hoogste zal hij als een baksteen naar beneden vallen en zeker niet verbranden (hij heeft namelijk bijna totaal geen snelheid.... ja naar beneden hehe)