Zonnepanelen: wat heb je nodig?

Een overzicht voor 'gratis stroom'

Hoeveel zonnepanelen?

Voor je je hele dak laat volleggen met zonnepanelen of juist genoegen neemt met vier panelen op het schuurdak, is het handig om te bedenken hoeveel panelen je nodig hebt. In eerste instantie gaat het vooral om de vraag hoeveel vermogen je wilt opwekken; die panelen komen later wel. Je eigen verbruik inzichtelijk krijgen, is in de regel eenvoudig. Je energieleverancier wil immers elke maand betaald worden voor de geleverde energie en geeft vaak op hoeveel je per maand verbruikt. Op de jaarafrekening zie je hoeveel je precies hebt verbruikt en of er iets moet worden verrekend. Heb je een slimme meter, dan kun je vaak zelfs zien wat je per maand, dag of week verbruikt.

Het verbruik verschilt natuurlijk nogal per huishouden. Woon je alleen, dan heb je waarschijnlijk een lager verbruik dan een gezin met zes kinderen. Maar ook het aantal en het soort apparaten in huis heeft natuurlijk grote invloed op je verbruik. Heb je een gaskookstel of gebruik je inductie? Staan de (elektrische) oven en magnetron overuren te draaien? Heb je je oude koelkast in de schuur gezet als bierkoelkast, of staat daar een vrieskast je snacks bevroren te houden? Het is wat nattevingerwerk, maar veel minder dan 2500kWh per jaar verstook je als huishouden niet, en dat kan makkelijk oplopen tot het dubbele, als je flink veel verbruikers hebt.

Laten we uitgaan van een verbruik op jaarbasis van 3000kWh, wat ongeveer gemiddeld is voor eensgezinswoningen. Wil je je energieleverancier geen geld meer toestoppen, zou je dus 3000wKh aan vermogen moeten opwekken. Zo simpel is het stiekem niet, want vanaf 1 januari 2023 kun je niet meer simpelweg het zelfopgewekte vermogen aftrekken van het door de energieleverancier geleverde vermogen. Daar zul je rekening mee moeten houden, want je verbruik en opwekking vinden maar zelden gelijktijdig plaats.

Salderen

Een bekende term die bij elke berekening over zonnepanelen terugkomt, is salderen. Klap dit blok uit om te lezen hoe dat zit.

Een bekende term die bij elke berekening over zonnepanelen terugkomt, is salderen. Salderen is de term die gebruikt wordt voor het verrekenen van je zelfopgewekte energie en de energie die je afneemt van je leverancier. De huidige regeling is eenvoudig: elke kWh die je zelf opwekt, wordt afgetrokken van het totaalvermogen dat je afneemt. Je betaalt - of ontvangt - het verschil, op je eindafrekening. Stel: je jaarverbruik is 3000kWh en je hebt zonnepanelen die in een jaar 5000kWh opleveren. 1000kWh van die zelfopgewekte stroom gebruik je direct, Netto heb je dus (in cijfers (3000kWh - 1000kWh) - (5000kWh - 1000kWh)) = 2000kWh teruggeleverd. Je betaalt dus niks, en voor die 2000kWh teruggeleverde energie betaalt je energieleverancier jou. Welk bedrag dat is, is afhankelijk van je energieleverancier.

Met het afbouwen van de salderingsregeling mag je vanaf 2023 niet meer volledig salderen, maar slechts een percentage van de opgewekte energie tegen het eigen verbruik wegstrepen. Voor alles wat je extra opwekt, krijg je nog steeds een vergoeding. Dat is echter waarschijnlijk alleen de energieprijs, die een fractie van de totale prijs per kWh is. De 25 cent waarmee je nu gemakshalve kunt rekenen, bestaat namelijk voor een groot deel uit toeslagen en belastingen. Met minder salderen loont het nog steeds zonnepanelen op je dak te hebben, maar je rendement wordt iets minder. Dat kun je een beetje bijsturen door je eigen opgewekte energie zo veel mogelijk direct te verbruiken. Dat betekent je wasmachine of vaatwasser laten draaien als je zonnepanelen maximaal energie opwekken, of je auto laden met zonne-energie.

Desalniettemin gaan we even uit van die 3000kWh. Zonnepanelen worden verkocht met een wattpiek-indicatie, het vermogen dat een paneel idealiter kan opwekken. Een paneel van 300Wp wekt per jaar ongeveer 300kWh op; afhankelijk van je installatie kan dat wat meer of iets minder zijn. Sommige paneelfabrikanten geven naast het Wp-vermogen ook realistische vermogens op, maar in de praktijk wordt over het algemeen gerekend met een factor van 0,85 maal het piekvermogen. Dat betekent dat een zonnepaneleninstallatie van 1000Wp in de praktijk 850kWh oplevert. Nogmaals, dat kan per installatie verschillen.

Met die berekening zou je om je eigen verbruik van 3000kWh af te dekken dus ongeveer 3500Wp aan vermogen op je dak moeten leggen. Dat zouden tien panelen van 350Wp zijn. Dat vermogen zou voor het moment prima zijn, maar bedenk dat vanaf 2023 de salderingsregeling verandert. In dat jaar mag je nog maar ongeveer negentig procent van wat je opwekt verrekenen, en elk jaar daarna wordt dat pakweg tien procent minder, tot de saldering volledig verdwijnt in 2031. Let op, want dat betekent niet dat je niet meer kunt terugleveren. Het houdt alleen in dat je de opgewekte energie niet meer kunt wegstrepen tegen de afgenomen energie. Je krijgt nog wel een terugleververgoeding, waarvan de hoogte afhankelijk is van je energieleverancier. Ook na 2031 krijg je dus nog betaald voor stroom die je zelf opwekt en niet direct verbruikt.

Is het echter wel verstandig om je pv-installatie af te stemmen op precies je huidige verbruik? Veel nieuwbouwhuizen worden bijvoorbeeld geleverd met aanzienlijk minder vermogen dan het gemiddelde gezin nodig heeft. Heb je daar niks aan dan? Natuurlijk helpt alles, en als je uitgaat van een situatie zonder salderen kun je misschien maar beter opmaken wat je opwekt, in plaats van het tegen een gereduceerd tarief terug te leveren. Dat speelt echter pas over een paar jaar en de kans is groot dat je met een jaar of vijf, zes, je installatie al hebt terugverdiend.

Bovendien kan het ook interessant zijn om rekening met je toekomstige situatie te houden. Afgezien van rigoreuze energiebesparing, bijvoorbeeld door oude energieslurpende apparaten te vervangen (hoewel het maar de vraag is hoeveel je het milieu helpt door werkende apparaten te vervangen), ga je in de toekomst waarschijnlijk niet minder energie gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan de installatie van een warmtepomp, of toch maar een airco-unit voor die warme dagen, of een close-in boiler in de keuken. En wat dacht je van een elektrische auto? Vooropgesteld dat je thuis kunt, wilt en gaat laden, kost dat ook flink wat kilowattuurtjes. Als je rekent met pakweg 20kWh per honderd kilometer is dat 2000kWh voor tienduizend kilometer. Dat zijn allemaal overwegingen om rekening mee te houden bij de 'dimensionering' van je installatie.

• Volgende pagina 6. Is je dak geschikt?