Laten zien dat je iets bezit, een ander laten weten dat jij de eigenaar bent, eigenaar van iets unieks: daar zijn we als mens heel goed in; we houden ervan. Een uniek olieverfschilderij van Rembrandt, de eerste of juist laatste afdruk van een exclusieve foto of een gesigneerd album in gelimiteerde oplage van je favoriete band. In de echte wereld zijn we gewend dat eigenlijk alles uniek is, het een iets unieker dan het ander. Volledige uitwisselbaarheid of fungibiliteit, zoals met geld, dat is pas een bijzondere eigenschap.
In onze digitale wereld, ons ecosysteem dat bestaat uit enen en nullen, onze vrijplaats waar alles kan wat in het echt niet kan, daar is het heel lastig om zaken uniek te maken. Hoe ben je er zeker van dat iets niet gekopieerd is en niet ook bij duizenden anderen is? Dat kun je oplossen met een timestamp of tijdstempel. Als je die dan ook nog vastlegt op een zwaar beveiligd netwerk als de bitcoinblockchain, dan ben je helemaal klaar. Leg een hash van je contract, plaatje of document met een timestamp vast door het te ondertekenen met een geheime sleutel van de eigenaar en niemand anders kan er nog wat mee doen. Klaar.
Wil de mens een timestamp als bewijsje, als reçuutje? Nee blijkt, we willen meer, ook digitaal. In sommige landen is het zelfs volstrekt normaal om na een ruzie met je geliefde een digitaal stickerpack met bloemetjes te sturen. Zelfs een stickerpack voor een begrafenis is oké. Gamers herkennen dat gevoel van digitaal bezit ook en dat sijpelt nu langzaam door naar de gewonemensenwereld. Dat verklaart de recente aandacht voor non-fungible tokens of nft's. Wat is zo’n non-fungible token en hoe maak je zo’n ding eigenlijk? Deels is het een kwestie van gevoel, maar gelukkig is er ook een technische kant die je gewoon in code kunt stoppen. Gevoel beveiligd door keiharde cryptografie.
Timestamps
Timestamps worden al heel lang toegepast, een blockchain met een goed consensusmechanisme zorgt er hooguit voor dat je zeker weet dat die timestamp in de toekomst niet kan worden aangepast en dat dus niemand iets kan wijzigen. Dat wordt ook al lang gedaan met behulp van bijvoorbeeld de bitcoinblockchain of sidechains daar bovenop of andere blockchains, zoals die van ethereum of eosio. Het Nederlandse NRC begon niet zo lang geleden met het timestampen van zijn berichten via WordProof, een Nederlandse start-up die in het afgelopen jaar een innovatieprijs won in de blockchain for social good-wedstrijd van de EU. Die timestamps kun je, samen met de verwijzing naar de eosio-blockchain, terugvinden in de bron van de berichten van die krant. De krant past dit toe om zo onder andere de betrouwbaarheid richting zoekmachines te vergroten.
Dat is slechts een timestamp, zonder verdere eigenschappen, behalve een hash. Na een eventuele wijziging moet het artikel opnieuw een stempel krijgen. Technisch solide, maar weinig franje.
Iets unieks bezitten, daar begonnen we dit verhaal mee. In de Tweakers-podcast van 11 maart ging het ook over nft’s. Jur en Wout verbaasden zich over die nieuwe blockchaingekkigheid met dingen als NBA Topshots, korte videootjes van belangrijke momenten in de footballgeschiedenis, die je kunt kopen als nft. En dat je daar niet eens de rechten op hebt; je koopt alleen de bragging rights en 'daar is die hele handel op gebaseerd!' roept een verbolgen Jur vervolgens uit.
Daarin lijken nft’s soms precies op het fysieke leven. Al jaren zijn er koekblikken, placemats en schorten met afbeeldingen van Rembrandts Nachtwacht te krijgen. Als je diep in de buidel tast, kun je van steeds meer kunstwerken 3d-geprinte, fysieke exemplaren krijgen, voor de leek op afstand niet van echt te onderscheiden. Toch vinden de meesten dat het werk in het museum meer waard is. Hoe laat je zien dat jij het enige echte hebt?
In de kunstwereld is het vastleggen van eigenaarschap, echtheid en herkomst al lang een gewoonte, iets wat in Nederland begon bij het opkomen van de kunsthandel in de zeventiende eeuw. De fase van experimenteren met het vastleggen van de herkomst op verschillende blockchains is ook al een tijdje voorbij. Het gaat dan om een digitaal bewijs dat bij elke keer dat een fysiek kunstwerk van eigenaar wisselt, ook de digitale token van eigenaar verandert. Letterlijk gaat het van het ene, vaak ethereum-, adres naar het andere, al zullen de meeste kunstbezitters daar geen weet van hebben omdat het achter de schermen van bedrijven als Artory gebeurt. Ook gerenommeerde veilinghuizen en andere kunsthandelaren maken gebruik van dat soort diensten, maar vooralsnog ging het slechts om het vastleggen van voorheen analoge contracten in een beter te volgen digitale vorm.
Waarom staan nft's dan nu ineens zo in de belangstelling? Dat komt doordat Christie's, een traditioneel kunstveilinghuis, ineens een nft ging veilen. Dat leidde direct tot een hype en veel bekendheid. Dat leidt weer tot hoge prijzen en in de nabije toekomst vermoedelijk veel tranen, maar het heeft ook tot gevolg dat een hele nieuwe groep aan de slag gaat met het onderzoeken van hoe je gebruik kunt maken van dit soort digitale tokens.
Christie’s deed in maart 2021 een stevige duit in het zakje rond digitale kunst; het verkocht een kunstwerk als nft via zijn platform. Kunstenaar Beeple stelde de nft genaamd ‘Everydays: the first 5000 days’ samen uit vijfduizend dagelijkse werkjes. Onder het Beeple-pseudoniem maakte Michael Winkelmann vijfduizend dagen achter elkaar, dus zo’n dertien jaar, elke dag een prentje. Dat begon heel knullig en eindigde best aardig. De veiling ging van start met een openingsbod van 100 dollar en sloot uiteindelijk op 11 maart met een bod van 69 miljoen dollar. De werkjes kon je overigens al eerder krijgen als losse nft’s.
De in de cryptovalutawereld bekende Justin Sun, oprichter van onder andere Tron, wilde het kunstwerk koste wat het kost hebben, maar werd op het laatste moment met een miljoentje of wat overtroefd door de eigenaar van nft-tokeninvesteringsvehikel MetaPurse, die zich MetaKovan noemt.
Op de site van Christie’s is het walletadres te zien, evenals het smartcontractadres, waarmee je in principe tot in lengte van dagen het werk moet kunnen volgen. Verder verwijst het smart contract naar een hash op het Interplanetary File System, die weer verwijst naar de plek waar het ruim 300MB grote werk opgeslagen is, al is daar het laatste woord op Twitter nog niet over gezegd.
Is dit kunstwerk nu dan in het bezit van de koper? Wie heeft het copyright? Dat hangt helemaal af van de afspraken die er vervolgens gemaakt zijn. In geval van de Topshots-serie heb je alleen de rechten op de token die je zelf bezit, niet op het videootje. Toch leidt dit tot digitale schaarste, ook al kan iedereen nog steeds hetzelfde beeld naar voren halen op het eigen scherm.
Bij de huidige hype lijkt het ook belangrijk om te laten zien dat je behoort tot de nieuwe rijken, de nouveau riche van de cryptovalutawereld. De bedragen liegen er niet om. Zo werd de eerste tweet van Jack Dorsey voor 2,5 miljoen dollar geveild als nft. Dat riep direct veel vragen op: waar gaat het hier om? Zo kun je alles wel nft'en.
De eerste hype
Eind 2017 was er een iets minder bekende hype rond nft’s met de zogenaamde Cryptokitties. Ze bestaan nog, maar zijn veel minder waard dan toen. Het is eigenlijk een spel en door je katjes met elkaar te laten ‘paren’ of 'siren', kun je nieuwe katjes krijgen. Je kunt je katjes verkopen of veilen, of verhuren om te laten paren. Dit kan allemaal door een destijds nieuwe standaard die was toegevoegd aan ethereum: de ERC-721-standaard. Door aan dit specifieke type smart contract bepaalde eigenschappen toe te kennen, had elk katje een unieke verschijningsvorm.
Een ERC721-token bevat wat data, heeft een eigenaar en kan weer van eigenaar veranderen. De data kan uit verschillende zaken bestaan, zoals een token-URI die verwijst naar een externe opslaglocatie van bijvoorbeeld het plaatje of de video. Meestal is dat een centraal beheerde server, maar het kan ook op het IPFS zijn. Het is niet eens verplicht om een hash van die data te maken, waarmee je in ieder geval nog iets van uniciteit kunt meegeven. Eigenlijk is het niet veel meer dan een timestamp met wat meer informatie. Om eventueel rechten over te dragen, zul je vooralsnog andere systemen moeten gebruiken, bijvoorbeeld met een ander smart contract of iets in de fysieke wereld.
Inmiddels bestaat ook de ERC-1155-standaard, een enkel contract om verschillende tokens te beheren, zoals in-game items die op zich uniek zijn, maar wel een klasse van items vormen. Of de zogenaamde composables onder ERC-998 voor combinaties tussen fungibele en niet-fungibele tokens. Daarnaast zijn het natuurlijk niet alleen op ethereum gebaseerde systemen, maar er zijn ook andere systemen actief, zoals Cosmos en natuurlijk de Colored Coins op bitcoin.
Hoe werkt het eigenlijk?
De meeste nft’s zijn plaatjes of video’s, maar sommige zijn als nft 'geboren' door een smart contract een actie uit te laten voeren en daarmee nft’s te creëren, zoals Cryptokitties en de CryptoPunks. Andere items die je als nft kunt zien, zijn items in games, van kleding in Fortnite tot Gods Unchained-kaarten. Ook zaken als domeinnamen zou je onder nft’s kunnen scharen.
Mick de Graaf, ethereumdeveloper, is al jaren bezig met smart contracts. Hij geeft aan dat het heel fijn is dat er standaarden zijn gekomen voor nft’s, omdat je anders geen applicaties om de tokens heen kunt bouwen, zoals een marktplaats. “Je had vroeger bijvoorbeeld de Cryptopunks en Mooncats. Die worden nu gewrapt in ERC721-tokens. Dat wrappen kun je dan doen door zelf een contract in Solidity te schrijven, maar makkelijker is het om bestaande contracten om te werken voor je eigen doel, zoals van OpenZeppelin.”
De Graaf legt uit dat iedereen voordat er standaarden bestonden, zijn eigen implementaties schreef. Daardoor was het lastig om nft’s in verschillende wallets of andere plaatsen weer te geven of te gebruiken. “Met de standaard zijn bepaalde dingen veel makkelijker geworden”, zegt hij. “Denk aan het versturen van tokens en iemand anders toestaan een token van jou te versturen. Dat kan bijvoorbeeld als je een derde applicatie hebt om een token te verkopen. Dan hou je hem wel zelf in bezit, maar als de token dan verkocht wordt, swapt de applicatie het geld voor de nft. Maar denk ook aan metadata: welk stukje hoort bij jouw token? Zoals het verwijzen naar een URI of URL, dat heeft een standaardformat waarin je kunt zien wat het plaatje is en wat de attributen zijn. Nu wordt vaak naar een IPFS-link doorverwezen. De vraag is natuurlijk: hoeveel eigenaarschap heb je als de URI naar een centrale locatie verwijst?”
Toch is het verdwijnen van bestanden geen enorm probleem volgens De Graaf. “Als niemand het meer host, is het weg, net als bij een torrent: als niemand meer seedt, is het weg. Als je echter de originele afbeelding hebt en die weer host, dan wordt die weer gekoppeld aan dezelfde hash, waardoor de afbeelding terug is. De verwijzingen zelf verdwijnen niet. Kwestie van rechtermuisknop, opslaan en als je het er een jaar later weer opzet, is het er weer.”
Iets dat waarde heeft, blijft volgens hem dan ook wel bestaan. “Als je Rollercoaster Tycoon uit 2001 wil downloaden via een torrent, lukt je dat ook nog steeds. Als het toch al geen waarde heeft en je zelf geen back-up hebt, tja, dan verdwijnt het wel. Is toch ook wel iets moois, die vergankelijkheid.”
"Als ik zelf een nft zou willen maken, zou ik dat bij iets als OpenZeppelin doen. Daar staan contracten en die kun je verder zelf samenstellen. Mensen die minder verstand hebben van smart contracts, maar die een plaatje willen koppelen, kunnen dat met iets als OpenSea of Raribles. Vergeet trouwens niet dat als je zelf een smart contract maakt en uitrolt, je er daarna niets meer aan kunt veranderen." Het ‘minder verstand van hebben’ is overigens betrekkelijk. Je moet wel iets met web3-apps kunnen, zoals Metamask als browserextensie en tokens als ether.
"Als je naar de toekomst kijkt, kun je natuurlijk alles tokenizen. Je kunt hypotheken verpakken, hele wallets tokenizen, beleggingspakketten enzovoort. Voordat je het weet, zit je bij de credit default swaps. Aan de andere kant: je kunt wel alles volgen wat er gebeurt. Dit in tegenstelling tot wat er in de traditionele financiële wereld gebeurt." De meeste tokens ‘leven’ op dit moment op de ethereumblockchain, maar de tokenstandaarden worden ook door andere chains gebruikt. Zo is het mogelijk om ook tokens via bridges van de ene naar de andere chain te verplaatsen.
Ethereum, hoe werkt dat ook weer?
De bekendste versie van een blockchain, de bitcoinblockchain, werkt op basis van zogenaamde utxo's, oftewel niet-uitgegeven transactie-outputs. In principe is het goed gebruik om bij zo'n blockchain altijd transacties naar een nieuw adres uit te voeren; dit in verband met privacy en eventuele toekomstige risico’s met quantumcomputers, omdat anders je publieke sleutel zichtbaar is (dat is iets anders dan een bitcoinadres).
Bij een blockchain als ethereum is dat anders. Je gebruikt altijd hetzelfde adres, want bij interactie met smart contracts, of eigenlijk heel basale applicaties, is het van belang dat je niet van adres wijzigt. Dit type blockchain is dan ook niet in hoofdzaak bedoeld als geldsysteem, maar als systeem voor applicaties.
Een belangrijk verschil is dat transacties bij een utxo-blockchain parallel uitgevoerd kunnen worden, want de ene transactie beïnvloedt de andere niet. Bij een systeem gebaseerd op accounts kan elke transactie invloed hebben op een andere en worden ze achter elkaar uitgevoerd. Dat kan tot vertraging leiden als een transactie te weinig 'brandstof' in de vorm van gas heeft meegekregen en er gewacht moet worden op het afmaken van de vorige transactie.
Interessant is dat bij ethereum ook de smart contracts een eigen adres hebben. Het maakt voor de meeste tokens en applicaties niet uit of een ander contract of een normale walletfunctie wordt aangeroepen. Dit is vergelijkbaar met een publieke api, waarvan andere applicaties gebruik kunnen maken.
Voorbeeld: je koopt een ERC-721-token. Je vrolijke CryptoKittie staat in het smart contract waar hij gecreëerd is met een verwijzing naar jouw eigen walletadres. Je kunt oneindig nieuwe adressen aanmaken, maar je cryptokittie is alleen zichtbaar 'op' het adres waaraan je hem ooit hebt gekoppeld.
Een andere plek waar nft’s hun praktische nut kunnen bewijzen, is in de concertkaartjesbranche. Kasper Keunen, ontwikkelaar bij Guts Tickets en van het achterliggende GET-protocol: “Nft’s in de ticketbranche zijn een uitkomst. Je kunt van alles koppelen aan een ticket. Zo kun je bijvoorbeeld programmeren dat royalty's uitgekeerd worden aan de artiest voor tickets die worden doorverkocht op de tweedehandsmarkt. Je kunt bijvoorbeeld programmeren dat twintig procent van de doorverkoopopbrengst naar de artiest gaat. Zo hou je de bron van inkomsten bij de artiest zelf. Daarnaast kan een nft maar bij één persoon op z’n wallet staan, in tegenstelling tot een ERC20-token, die in principe uitwisselbaar is. Dan creëer je bijvoorbeeld een QR-code die de ticketeigenaar op z’n telefoon kan laten zien en laten scannen bij de ingang van een concertzaal. Die QR-code kun je encrypten met de eigenaar van de nft, de ticketkoper dus. Je kunt dan heel makkelijk bewijzen dat jij de eigenaar van de nft bent. Makkelijk en inzichtelijk, daarom zijn nft’s heel handig voor tickets.”
Keunen zegt wel dat royalty’s op zich niet via een blockchain moeten, maar dat het wel makkelijk is voor het verhandelen op secundaire markten, zoals OpenSea. Om ticketscalping tegen te gaan, kunnen de tickets waar Guts nu mee bezig is, niet doorverkocht worden via open markten voordat ze gebruikt zijn. Na gebruik kunnen ze wel via open markten verhandeld worden als collectibles.
"Het voordeel van die ERC721-standaard is dat wij zelf geen systeem hoeven te bouwen om dat te verhandelen, wat we wel moesten met ons huidige systeem, dat gebruikmaakt van de ERC20-standaard", zegt hij. Wel zijn er zijn nog veel uitdagingen voor de start-up, want uiteindelijk kun je niet van iedereen verlangen dat ze met een wallet met ether of stablecoins rondlopen. "Je moet wel met de Adyens van de wereld kunnen samenwerken voor betalingen."
De ethereumblockchain is niet heilig voor Guts. "We gebruiken verschillende blockchains, afhankelijk van onze wensen. Zo zijn we nu de mogelijkheden van Polygon aan het testen, een plasmachain van ethereum. Ze hebben ethereum geforkt met heel veel bridges naar ethereum. Je kunt dus dezelfde adressen en contracten gebruiken, maar het is wel gecentraliseerd. Dat kan in ons soort markt; we gebruiken wat we nodig hebben."
Guts Tickets werkt veel in Zuid-Korea en volgens Keunen is de Koreaanse markt met K-Pop helemaal in de ban van digitale tokens. "Ze zijn daar zo digital native, daar wordt echt alles een token. Mensen kijken daar ook heel anders naar bezit, iets wat nu ook hier enigszins lijkt door te dringen."
Op dit moment is het nog veel experimenteren met de technische aanpak van bepaalde zaken, zoals tokenomics, crowdfunding, artiesten, venues en alles wat er verder bij komt kijken. Op den duur kun je aan een nft-kaartje van alles koppelen, zoals eerder dan de rest toegang krijgen tot een album dat uitkomt. Of een meet-and-greet met de artiest, of korting in de toekomst. Voor de artiest is het fijn dat hij veel directer contact heeft met zijn fanbase.
Ieder maakt zijn eigen tokens
Door de interoperabiliteit van de tokens kun je ze makkelijk op allerlei plekken verhandelen, terwijl je ze ook rechtstreeks aan elkaar kunt ‘overmaken’, al kun je daar wel paal en perk aan stellen in je smart contracts.
Misschien is het interessantste aan nft’s dat iedereen zonder al te veel problemen z’n eigen tokens kan maken. Dat hebben we echter eerder gehoord met de komst van internet en websites. Het maken van een nft kan dus door zelf een smart contract te maken of door gestandaardiseerde processen te doorlopen bij verschillende marktplaatsen die zelf natuurlijk weer voordeel hebben bij meer tokens. Je merkt al: nft’s zijn lastig te doorgronden, omdat ze op het snijvlak van heel veel verschillende systemen opereren, waaronder iets dat slecht in cijfertjes te vatten is: gevoel. De een vindt voetbalplaatjes heel gaaf, de ander zal zijn neus daarvoor ophalen en zweert bij Pokémon. Was de Amiibo eigenlijk niet een soort fysieke nft als je hem koppelde met je Wii?
Daarnaast kan het een soort van standaardvehikel worden voor het verkopen van normale, alledaagse items in de vorm van - buzzword - digital twins. Daarbij blijft het altijd de vraag: hoe koppel je de digitale wereld aan de fysieke? Als je die auto verkoopt, waarom verplaats je dan niet gewoon de eigenaarstoken naar de wallet van de nieuwe eigenaar? Daar heb je geen tussenhandel meer voor nodig. Koppel ook alle papieren eraan en klaar. Die belofte werd echter ook gedaan bij de vorige blockchainhype. Vergeet ook niet het bezit van bijvoorbeeld virtuele locaties in virtuele werelden of onderdelen daarvan, of musea met virtuele kunst: alles zit als een matroesjka in elkaar.
De eerste serieuze pogingen van de afgelopen tijd om de fysieke en tokenwereld te combineren, leveren lessen op voor de toekomst. De band Kings of Leon verkocht onlangs zijn album 'When you see yourself' als nft met als extra dat je dan een fysiek stuk vinyl opgestuurd krijgt. The New York Times verkocht een column voor 350 (!) ether, al gaat dat geld naar een goed doel. Zo zullen er tal van experimenten plaatsvinden waarvan een deel zal falen, een deel verder evolueert tot iets dat beter past en een deel zal bestaan uit speculatie.
Zelf aan de slag met een nft
Een nft scheppen door gewoon een medium te uploaden naar een site die er vervolgens een nft van maakt, dat is voor een tweaker veel te makkelijk. Ook leer je er niets van. Om toch een beetje wegwijs te worden in een ERC721-smart contract, heeft ontwikkelaar Marc Buma een minitutorial gemaakt om zelf een token te maken.
We gebruiken de MetaMask-browserplug-in, samen met wat testnet-ether voor het Rinkeby-netwerk en de Remix-ontwikkelomgeving. Als je MetaMask kent, kun je het volgende stukje overslaan en direct aan de slag.
MetaMask installeren
Voordat we aan de slag kunnen gaan, hebben we een MetaMask nodig om een ethereum-testnetaccount aan te kunnen maken. De plug-in is een interface tussen de ethereumblockchain en je browser. Zo kun je interageren met zogenaamde Web3-applicaties. Let wel op bij het installeren van MetaMask; het is een gewild object om malware mee te verspreiden. Ga dus zelf naar metamask.io, klik daar op de extensie om te installeren en let op dat er inderdaad een groot aantal downloads staat. Zo staat in Chrome dat de extensie meer dan 3 miljoen gebruikers heeft.
Vervolgens doorloop je een aantal menu’s in een tab van je browser met zaken als 'get started' en 'new to MetaMask'. Als je een nieuwe gebruiker bent, vraagt de app of je een wachtwoord wilt instellen. Dit wachtwoord heeft niets te maken met je daadwerkelijke ethereumadres, maar alleen met deze specifieke installatie van MetaMask. Dat klinkt een beetje verwarrend, maar wat écht belangrijk is om op te slaan, is de seed die bij MetaMask ‘Secret Backup Phrase’ heet. Deze moet je goed opslaan; zonder de seed kun je nooit meer bij je account.
Daarna krijg je een scherm met: ‘Token swapping is here!’ Dat mag je snel wegklikken. Normaal gebruik je MetaMask via het vos-icoontje, rechts naast de adresbalk van je browser. Nu zit je nog in de overzichtelijkere versie in een browsertab. Daarna ga je naar het Rinkeby Test Network voor het testnetwerk. Dat kun je rechtsboven selecteren bij het pulldownmenuutje waar standaard 'Ethereum Mainnet' staat.
Tijd om testnet-ether te krijgen. Die haal je via een zogenaamde faucet. Je klikt midden op het scherm op ‘Buy’ en dan krijg je de mogelijkheid om naar de testfaucet te gaan. Daar zit een addertje onder het gras; je moet een socialemediapost doen om het te krijgen of iemand anders moet het naar je toesturen. Dit is in verband met misbruik. Je klikt op 'Get Ether' en klikt in het volgende scherm links op 'Crypto Faucet'bij een icoontje van een badkuip met douche.
Maak een socialemediapost, bijvoorbeeld een tweet met alleen je ethereumadres daarin, kopieer de URL van de tweet in het tekstveld en klik 'Give me Ether'. Overigens, je kunt je ethereumadres kopiëren door in MetaMask één keer te klikken op Account 1; dan kopieert ie automatisch je adres. Et voilà: een x aantal ether in je account. Dan kun je aan de slag.
Contract maken en op de blockchain zetten
Voor deze miniworkshop gebruiken we de Remix-editor. Dit is een ide-omgeving waarin je smart contracts voor de ethereumblockchain kunt bewerken en daarnaartoe versturen. Ook kun je hier de verschillende functies van het smart contract uitvoeren.
In het menu aan de linkerkant staan vier iconen waarvan de eerste drie van belang zijn voor deze workshop. Van boven naar beneden:
File explorers - Hier plaats je het smart contract en de scriptcode voor de communicatie met de blockchain.
Solidity compiler - Op deze tab kun je de programmacode van het smart contract omzetten in binaire code die op de blockchain kan worden geplaatst.
Deploy & run transactions - Hier verstuur je de binaire code naar de blockchain en kun je methodes van het smart contract aanroepen.
Je ziet nu dat er al een standaardproject met een aantal mappen voor je is aangemaakt in de basisworkspace. Gooi alle mappen weg door ze te selecteren en dan rechtermuisknop-delete, zodat je met een leeg project begint. Laat het readme.txt-bestand staan.
Heb je in het verleden al een keer van de remix gebruikgemaakt, dan kan het voorkomen dat er geen standaardproject wordt aangemaakt. Verwijder in dit geval de cookies en sitedata van remix.ethereum.org uit de cache van de webbrowser.
Alle programmacode die je nodig hebt, kun je vinden op de GitHub van Marc. Je kunt deze bestanden eenvoudig importeren via de GitHub-knop in Remix met het 'Import from Github'-formulier.
Zoals je eerder hebt kunnen lezen, is het niet nodig om het wiel opnieuw uit te vinden. Dit smart contract maakt gebruik van de OpenZeppelin-suite met standaardcontracten. De contracten in deze suite zijn grondig getest, waardoor het risico op fouten minimaal is. Dit is belangrijk, omdat je van een smart contract immers geen nieuwe versie kunt implementeren nadat het naar de blockchain is verstuurd.
Als je de broncode van het smart contract in 1_Nft.sol bekijkt, zie je op regel #11 dat het contract is afgeleid van het standaard ERC721-contract. Daarnaast wordt gebruikgemaakt van een teller of counter-contract voor het bijhouden van het aantal uitgegeven tokens, zoals je ziet op regel #12 en #14. Op regels #6 en #9 wordt een koppeling naar de standaardcontracten gemaakt.
Het contract bevat een extra functie waarmee tokens kunnen worden aangemaakt, ofwel minting, en toegekend aan een ethereumadres, regels #21 en #22. Ook kan een URL aan de token worden toegekend waarmee extra metadata kan worden gekoppeld aan de token, regel #25. Deze metadata wordt later gebruikt als je de token wilt verkopen.
De metadata zelf wordt niet in het contract opgeslagen. Opslag van gegevens in een blockchain zelf is extreem duur, omdat deze data door iedere node in het netwerk permanent moet worden opgeslagen.
Het smart contract compileren
Voordat het contract kan worden opgeslagen in de blockchain, moet het omgezet worden in zogeheten bytecode. Dit is vergelijkbaar met het omzetten van programmacode in instructies die door een microprocessor moeten worden uitgevoerd. Selecteer eerst het smart contract en ga daarna naar de tweede tab: 'Solidity compiler'. Stel hier de compiler in op versie 0.7.6.
Klik nu op de blauwe knop 'Compile 1_Nft.sol' om het contract om te zetten in bytecode. Als alles goed gaat, verschijnt nu een aantal grijze knoppen.
Naar de blockchain
Ga nu naar de derde tab 'Deploy & Run Transactions'. Stel Environment in op 'Injected Web3' om aan te geven dat je transacties via Metamask wilt afhandelen en afrekenen. Nadat het contract is opgenomen in de blockchain, kun je hier ook zien wat het bijbehorende adres is.
Let op: check voor de zekerheid of je MetaMask op Rinkeby is ingesteld.
Het versturen van het contract wordt gedaan met behulp van JavaScript-code. Ga hiervoor terug naar de eerste tab en open het script bestand '2_deploy.js'.
In de scriptcode wordt eerst een unieke naam voor de nft aangemaakt op basis van de huidige datum en tijd. Dit zorgt ervoor dat er bij de verkoop van tokens onderscheid tussen de verschillende tweakertokens kan worden gemaakt. Je kunt hier natuurlijk ook een eigen naam gebruiken.
Het tweede deel van de code zorgt ervoor dat er een transactie wordt aangemaakt waarmee een nieuw exemplaar van het contract op de blockchain wordt geplaatst. Hiervoor is wat informatie over het smart contract nodig. Die wordt gelezen uit een bestand dat is aangemaakt tijdens het compileren van het contract. De tokennaam en het tokensymbool worden meegegeven als extra parameters in de transactie.
Hierna kan de transactie naar de blockchain worden verstuurd.
De afzender wordt ingesteld op het huidige adres in Metamask en er wordt aangegeven dat er maximaal een bepaalde hoeveelheid gas in de vorm van ether mag worden gebruikt voor het verwerken van de transactie. Naarmate het contract complexer is, zijn de verwerkingskosten hoger. Voordat de transactie kan worden verstuurd, moet die eerst getekend worden door de afzender. Dit gebeurt in Metamask. Je kunt hier ook zien wat de transactiekosten in dollars of euro zouden zijn geweest als je dit op het mainnet met echte ether zou hebben uitgevoerd.
Voer het script nu uit door met de rechtermuisknop op het bestand te klikken en 'run' te kiezen in het menu, in het bestandsoverzicht links. Keur de transactie goed in Metamask en wacht tot deze bevestigd is.
In het consolevenster rechtsonder verschijnt nu het contractadres op de blockchain. Via dit adres vindt alle interactie met het smart contract plaats. Om de activiteit op Etherscan te zien, moet je wel 'rinkeby' voor etherscan.io plaatsen.
Kopieer dit adres naar een tijdelijk document; je hebt het later in de workshop een paar keer nodig.
Open nu het smart contract opnieuw in het rechterpaneel en ga hierna terug naar de derde tab. Kopieer het contractadres in de box bij 'At Address'. Let op: dit adres is alleen zichtbaar zolang het smart contract in het paneel rechts zichtbaar is. Als je daarna op de 'At Address'-knop zelf drukt, wordt het contract ingeladen. Je ziet dit aan 'NFT AT ...' Nu heb je toegang tot alle functies in het smart contract. Je ziet dit als je het bijbehorende menu openklapt met het >-teken.
Tokens uitgeven
Nu wordt het tijd om een echte nft te gaan maken en het eigendom over te dragen aan een adres op de blockchain. Hiervoor gebruik je het '3_create_nft'-script. Om dit script te kunnen uitvoeren, gebruik je het adres van het contract zoals je dat in de vorige stap hebt genoteerd. Vul dit in op regel #8.
Daarnaast kun je kiezen wie eigenaar wordt van de nieuwe nft. Dit gebeurt op regels #17 tot #22 van het script. Hier wordt het geselecteerde account in Metamask aangewezen als de eigenaar van de nieuwe nft. Je kunt eventueel een tweede account in Metamask aanmaken of handmatig een adres invullen als je een andere ontvanger wilt aanwijzen.
Nadat een instantie van het bestaande contract op de blockchain is aangemaakt (regel #24 tot #28), vindt het echte werk plaats.
Eerst wordt bepaald wat het nummer van de eerstvolgende niet-bestaande nft is en wordt een link gemaakt naar de metadata van de token. Deze metadata bevat de informatie over de nft, zoals een naam, een beschrijving en een link naar de nft zelf. In dit geval wordt deze informatie opgehaald uit de GitHub-repository van het project. Een voorbeeld kun je inzien via deze link.
Je kunt zien dat in de metadata naar een tweede bestand wordt verwezen. Dit is de eigenlijke informatie die aan de nft is gekoppeld. In dit geval is dat een link naar een afbeelding op een website. In de praktijk vind je hier vaak een link met een hash waarmee de gekoppelde asset uniek verbonden wordt met de token. De daadwerkelijke asset kan dan op een decentraal bestandssysteem zoals IPFS geplaatst worden. Mocht je met eigen assets willen experimenteren, dan kun je een koppeling naar een eigen JSON-bestand maken.
Nu wordt een transactie op het smart contract aangemaakt waarin de functie sendNFT, regel #37, wordt uitgevoerd. Door deze met Metamask te tekenen en naar het blockchainnetwerk te versturen, wordt de nieuwe nft daadwerkelijk aangemaakt. Let op dat je het account gebruikt waarmee ook het contract is aangemaakt, anders wordt de transactie afgewezen.
Vul nu op regel #8 tussen de aanhalingstekens het contractadres in en pas eventueel het adres van de ontvangende partij aan op regel #17 en #18. Je kunt nu het script uitvoeren; klik met de rechtermuisknop op het '3_create_nft'-script en kies run in het menu in het bestandsoverzicht links. Keur de transactie goed in Metamask en wacht totdat deze bevestigd is.
Gefeliciteerd! Je hebt net een nieuwe nft gemaakt.
In Metamask kun je zien dat je eigenaar van de token bent geworden; hiervoor kun je een custom token toevoegen. Open Metamask, selecteer de tab 'assets' (onderaan) en scrol naar beneden tot je op de knop 'Add Token' kunt klikken. Vul nu op de tab 'Custom Token' het contractadres in en klik 'next'. Je nieuwe token verschijnt nu in de lijst.
Omdat Metamask gemaakt is voor het verwerken van fungible tokens, zoals ERC20-tokens, is het niet mogelijk om hiermee een ander adres eigenaar te maken van een nft. Hiervoor kun je een marktplaats als Opensea gebruiken. Er zijn ook andere plekken waar je je ERC721-tokens kunt zien, zoals in de daarvoor bedoelde tab op Etherscan.
Naar de markt
Zodra de nft aangemaakt is in de blockchain, kun je deze gaan verhandelen op een marktplaats zoals Opensea. Het basisidee is eenvoudig; je machtigt de marktplaats om namens jou de nft over te dragen naar een andere partij als de ingestelde prijs is voldaan. Daarbij hanteren de meeste marktplaatsen een model waarbij ze een deel van de betaalde prijs verdienen.
Open nu de testnetversie van de website van Opensea, https://testnets.opensea.io/, en vul daar het adres van het smart contract in in de zoekbox. Je krijgt nu een overzicht van de tokens die je in het smart contract hebt aangemaakt. Je ziet nu ook de metadata terug die we aan de token hebben meegegeven.
Open nu het detailscherm voor een van de nft's die je ziet. Als je in Metamask het account hebt geselecteerd dat eigenaar van de token is, zie je rechtsbovenaan een knop waarmee je de nft te koop kunt zetten.
Opensea biedt verschillende manieren waarop je de prijs van de nft kunt vastleggen: door in Metamask een tweede account aan te maken via de optie 'create account' in het menu. Door te funden via Send vanuit het eerste account kun je hiermee experimenteren. Probeer maar eens om de nft voor een vaste en niet te hoge prijs op de markt te plaatsen en dit met het tweede account te kopen. Let hierbij ook eens op de kosten in dollars die je zou maken als je van ether op het mainnet gebruik zou maken voor de transacties.
Conclusie
In deze miniworkshop hebben we je een blik onder de motorkap gegeven. Je hebt nu een beeld bij wat er gebeurt bij het maken van nft's op de ethereumblockchain met een smart contract. Normaliter zou je hier veel minder van te zien krijgen; de acties die hier met JavaScript op het smart contract werden uitgevoerd, zijn dan opgenomen in een gelikte app of worden door de website voor je uitgevoerd. Dit kan bijvoorbeeld via Opensea of op sites zoals Rarible of Mintable.
Het is nu aan jou om te gaan experimenteren als je daar zin in hebt. Bijvoorbeeld met eigen assets of met een smart contract met meer functies. Omdat de techniek nog in de kinderschoenen staat, valt er nog een boel uit te vinden.
Heb je een eigen serie nft's gemaakt? Doneer er dan een aan de Tweakers nft-expositie via de knop 'Transfer' rechtsboven als je ingelogd bent in OpenSea met je eigen MetaMask. Het adres is 0xae664E94D916Fb945188B6785506505d925E1DAC. Wil je zien wat andere tweakers hebben gemaakt? Bezoek dan deze link voor het Tweakers-NFT-Museum.
Veel dank aan Marc Buma voor het opstellen van deze minitutorial, waarover hij zelf zegt: "Echt begrijpen wat er komt kijken bij het maken en verkopen van nft's, lukt pas door het te doen."
Dit artikel kun je gratis lezen zonder adblocker
Alle content op Tweakers is gratis voor iedereen toegankelijk. Het enige dat we van je vragen is dat je de advertenties niet blokkeert, zodat we de inkomsten hebben om in Tweakers te blijven investeren. Je hoeft hierbij niet bang te zijn dat je privacy of veiligheid in het geding komt, want ons advertentiesysteem werkt volledig zonder thirdpartytracking.
Bekijk onze uitleg hoe je voor Tweakers een uitzondering kunt maken in je adblocker.
Ik vind het jammer dat deze artikelen binnen een aantal comments altijd gaan over het bedrag wat iets wel of niet oplevert, of de waarde die iets wel of niet heeft (of in hun ogen zouden moeten hebben). Vaak wordt vergeten dat NFT's en blockchain technologie nog in zijn kinderschoenen staat en zeker niet efficiënt of optimaal gebruikt wordt. NFT's zijn dit moment zijn het vaak verzamelobjecten zoals digitale plaatjes en video's (NBA Topshot bijv.) De mogelijkheden van NFT's zijn echter veel geavanceerder, enkele voorbeelden:
Kings of Leon heeft onlangs via Yellowheart hun nieuwe album als NFT uitgebracht, een combinatie van een aantal digitale items en het album op Vinyl. Het mooi hiervan is dat je je eigen naam toevoegt om zo een uniek collector's item te creëren.
Hier wordt het al interessanter: Kings of Leon heeft ook een golden ticket veiling georganiseerd waar je al superfan kan bieden op life-time concerttickets voor 4 personen, overal ter wereld met VIP behandeling. Dit ticket wordt verbonden aan je Ethereum addres en hiermee kun je aantonen dat jij eigenaar bent. Het is echter ook mogelijk om contractueel (in een smart contract) extra zaken af te dwingen:
- Een maximum doorverkooppercentage
- Een klein percentage voor de originele maker bij doorverkoop
- Blokkeren dat doorverkoop überhaupt mogelijk is
- Volledige audit trail van eigenaarschap en dus ook verantwoording naar mogelijke instanties (dit wordt pas interessant bij het tokenizen van fysieke objecten die nu niet digitaal verhandelbaar zijn)
Er zijn verschillende games (Chain Monsters, Illuvium) in ontwikkeling waarin NFT's een cruciaal onderdeel uitmaken van het spelontwerp. Elk verzamelobject in deze games wordt als NFT's gegenereerd en geborgd op een blockchain (geen Proof of Work, dus energiegebruik discussie is niet van toepassing in deze). Alle items worden hierdoor cross-platform verhandelbaar, dus ook buiten de game. Handel drijven in digitale objecten wordt zo vereenvoudigd. De volgende stappen?
Eigenaarschap van (fysieke) objecten digitaal vastleggen zodat deze eenvoudiger te verhandelen en verplaatsen zijn. Is dit wereld veranderend? Nee waarschijnlijk niet, maar we konden in 1990 ook de impact van het internet niet overzien. Blockchain technologie gaat voor een zelfde soort disruptie zorgen, decentralisatie van waarde en eigendommen. Vanuit één plek je digitale identiteit laten raadplegen in plaats van overal achterlaten. Web 3.0 en 4.0 mogelijk maken, dat is waar blockchain technologie echt het verschil gaat maken.
Dat kan alleen niet want het ticketbedrijf (GUTS in dit geval) is beheerder van jouw ticket. Dit werkt niet veel anders dan met Ticketmaster waar jij ook maar moet vertrouwen of de QR code op de ticket door Ticketmaster jou wel toegang geeft.
Dit heeft echter wel het gevolg dat je geen toegang hebt tot je wallet omdat de private key in het beheer van een andere entiteit is. In dit geval zit het gekoppeld in de applicatie aan jouw telefoonnummer, waardoor de enige mogelijkheid is een simkaart doorverkopen wat tegen de regels ingaat.
Jochem Myjer maakt al gebruik van dit systeem en geeft aan dat ticket scalping of fraude niet meer is gebeurt sinds hij van GUTS tickets gebruik maakt: https://blog.guts.tickets...-in-twee-uur-ddc270365427 deze link gaat over de kaartverkoop van een paar jaar terug.
Edit: Ik heb het hier over het gebruik van tickets die verkocht worden door GUTS tickets, als er implementaties zijn waarbij iemand zelf wel beheer heeft over de private keys en er geen identificatie nodig is, kan het natuurlijk wel op die manier worden doorverkocht.
[Reactie gewijzigd door Yamotek op 9 april 2021 18:17]
Goed punt, maar wat heeft het geheel nog met blockchain te maken dan? Als de keus bij een derde partij staan, die er alles mee kunnen doen, had je ook een random database kunnen gebruiken.
Nou, het probleem met ticketmaster of de huidige ticket bedrijven dat deze niet te vertrouwen zijn. Ticketmaster gaf zelfs masterclasses hoe scalpers beter hun werk kunnen doen.
De blockchain zorgt ervoor dat de gebruikers kunnen verifiëren wat de ticket bedrijven doen. Ze kunnen er niet mee wegkomen omdat het bewijs publiek beschikbaar is.
Dit is ook de reden dat een private blockchain of database geen oplossing is omdat transparantie nu net het pluspunt van blockchain is.
De link gaat naar een blog ook geschreven door Kasper Keunen welke ook in dit artikel geïnterviewd is. Hij legt hier uit wat ze precies willen bereiken en hoe ze het protocol hiervoor gebruiken.
Wat is nou eigenlijk het verschil tussen een ticket koppelen aan een telefoonnummer en een ticket koppelen aan een private key die gekoppeld is aan een telefoonnummer? Ik snap die tussenstap niet. In beiden gevallen moet je de simkaart verkopen om de ticket te verkopen.
True, met de 12/24 seed words van je Ledger erbij natuurlijk . Maar goed uiteindelijk kan dit ook ingebed worden in een applicatie die voor de leek een gebruiksvriendelijker is. Maar zo volwassen is de techniek nog niet.
NFT's zijn onzin. Het is niet moeilijker dan dat. De rest is allemaal windowdressing.
Het is letterlijk niets. Het is gewoon een piramidespel waarin een aantal rijke lui onzin aan elkaar verhandelen om het aanzien te geven.
We zijn nu kunstmatig schaarste aan het creëren op een medium waarin het voor het eerst mogelijk is om perfecte kopieën tot in den treuren te maken zonder dat er kwaliteit van het origineel verloren gaat. Het is een knap staaltje. Het is echt van de zotte.
NFT staat voor Non Fungible Token met andere woorden een token die ALTIJD uniek is. Het creëren van kopieën is juist het tegenovergestelde wat een NFT bereikt. Elke NFT is uniek, geborgd op een blockchain. Dat jij het onzin vind betekend niet dat de rest van de wereld dat ook vindt. Er zijn genoeg mensen die graag postzegels, pokémon of basketball kaartjes verzamelen. Een NFT (in de huidige meest gebruikte vorm) is precies dat maar dan in digitale vorm, en in sommige gevallen in te wisselen voor een fysiek product.
Je zit teveel in de techniek, je tweede zin is precies waarom het onzin is. Waarom schaarste creëren als we nu eindelijk iedereen kunnen voorzien van middelen?
Een NFT met verzamelwaarde creëert schaarste, eens. Maar dat is wel iets waar verzamelaars waarde aan hechten. Hoe completer en unieker, hoe beter. Het is letterlijk wat de gek ervoor geeft. Zie mijn onderstaande reactie op Kodak voor een ander voorbeeld van een NFT.
Een NFT kan ook zeer tijdelijk van aard zijn om mogelijk te maken dat een product verpakt en verkocht kan worden. Dit is met name het geval in complexe financiële (DeFi) producten en juist bedoeld om deze producten voor de massa beschikbaar te maken.
Op een site als Tweakers.net iemand aanvallen dat die "te veel in de techniek zit", right... Wat is dan je doel precies behalve gal spuwen? Het concept dat schaarste aantrekt is al zo oud als de mensheid, NFT is slechts een moderne iteratie van datzelfde concept. Dat betekent nog niet dat het onzin of 'letterlijk niets' is. Tenzij je in de hangende plaat terugvalt van het appeal to tradition dat cryptocurrencies en alle aanverwante technieken onderdoen voor oudere voorbeelden omdat het niet tastbaar is...
Yup, als het zoveel stroom kost dan mag je best de nadelige kanten belichten vind ik, helemaal als het concept ook nog gewoon dom is.
Of denk je dat technologie los staat van de rest van de wereld? Dat je gewoon lekker in je bubbeltje zit te spelen zonder dat het effect heeft op de rest van de wereld?
Jij valt terug in je hangende plaat van tradition:
Het concept dat schaarste aantrekt is al zo oud als de mensheid
Ik zeg nergens dat je niet de nadelige kant mag belichten, of dat het geen effect heeft op de rest van de wereld. Alleen dat maakt het nog geen 'onzin' of 'dom', wat jij hier beweert. Het internet als geheel kost een veelvoud aan stroom, tel daar het verbruik van het mobiele telefoonverkeer maar bij op en de brandstofkosten om satellieten in de ruimte te brengen. Allemaal duidelijke nadelen, maar doet dat afbreuk aan het nut van de technologie? Dat lijkt me niet een voor de hand liggende conclusie. Ongeacht of ik een hokje/bubble te plaatsen ben.
Ik denk dat jij het vooral over "kunst" NFT's hebt. Die kun je onzin vinden, ik vind Pokémon kaarten voor 10k ook onzin, maar er zijn mensen die dat wel leuk vinden.
Wat je wel vergeet, is doordat iedere token uniek is, ze ook een uniek object kunnen waarborgen. Wat dacht je van huis als nft verkopen of je website DNS. Scheelt weer kosten van de notaris etc. Zo is er nog een scala aan andere voorbeelden waar NFT's wel degelijk een toegevoegde waarde hebben.
Ik lees in je voorbeelden niet dat een NFT dan echt nodig is. Dat je er iets mee kan aantonen wil nog niet zeggen dat het middel daarmee meerwaarde heeft. Ik denk dat je eerder aangeeft dat het misschien meer om NFT als oplossing bij iets anders gaat dan dat het werkelijk iets toevoegt wat niet al op een andere manier viel te doen. Waarschijnlijk is een prettig gevoel ook van waarde als om een beleving gaat, maar het is mij niet duidelijk waarom dat dan met een NFT zou zijn. Misschien is de doelgroep wel meer gericht op mensen die perse iets nieuws en hips willen en NFT dan iets is om dat te bereiken.
Het voordeel is dat je dat een 1/1 versie ergens van creëert, zoals bij de collectors edition van Kings of Leon bijvoorbeeld. Ik ben het met je eens dat NFT's voornamelijk gebruikt worden voor verzamelaars, en dat de meerwaarde daarvan beperkt is.
Als je echter ziet wat er in de Decentralized Finance (DeFi) wereld bedacht wordt op basis van NFT's dat gaat mijn petje te boven. Optie contracten of liqiditeit tokens (LP) verpakken en cross-chain verhandelen bijvoorbeeld. Partij A verpakt iets en Partij B kan het transparant zonder tussenpartij kopen, de producten zijn ook nog eens beschikbaar voor iedereen. Ten opzichte van ons huidige financiële systeem waar alleen de grote hedgefunds en banken toegang hebben tot de interessantste financiële producten.
Denk dat iedereen hier de waarde van de technologie wel ziet. De discussie gaat over een specifieke toepassing van deze techniek.
Zelf zie ik het gewoon niet gebeuren dat zo’n stukje software over 50 jaar nog waarde heeft. Zeker niet als de technologie vervangen is door wat beters. De quantumchain bijvoorbeeld.
Tot iemand het tapijt onder je voeten uit trekt. Een tijdje geleden waren er NFT's verkocht van 'kunstwerken' waarvan de jpg's later zijn aangepast naar een tapijt. Zit je dan met je NFT die laat zien dat je 'eigenaar' bent van dat kunstwerk en opeens iets anders toegeschoven krijgt. https://cointelegraph.com...highlight-arbitrary-value
Daarnaast ben ik vooral benieuwd of een NFT juridisch standhoud als eigendomsbewijs o.i.d. in Nederland/Europa.
[Reactie gewijzigd door jdh009 op 9 april 2021 14:27]
Daarnaast ben ik vooral benieuwd of een NFT juridisch standhoud als eigendomsbewijs o.i.d. in Nederland/Europa.
De uitvinding van de computer wordt voor een groot deel toegeschreven aan Europeanen. Echter zitten de grootste techbedrijven in de VS. Het zelfde geldt voor internet. Waar de blockchain is uitgevonden mag joost weten. Maar ook nu is de EU mijlen ver achterop geraakt. Onze digibete overheden zien vooral risicos inplaats van kansen. Je ziet dat Wyoming (en in iets mindere mate Vermont) super progressief zijn (op dit gebied). Het hele idee daarvan lijkt te zijn om de toekomstige sillicon valley te worden van blockchain technologie. Zo is Wyoming hard op weg om als eerste DAO's (decentralized autonomous organisations) een wettelijke status gegeven. Als blockchain echt zo groot wordt, zijn die staten nu goed voorgesorteerd. Goede kans dat NFT's daar dus ook al juridisch gedekt zijn.
Mijn indruk is dat DAO's leiden naar een prijs-gedreven concurentie voor een DAO-organisatie. Hoe kan zo'n organisatie een tegenslag overleven als de marges naar 0 gaan?
Daarnaast lijkt het mij verstandig om een Gherkin validatie van DAO's te hebben voor de gebruikers en investeerders. Wellicht gekoppeld aan een garantie / verzekering bij misbruik van de DAO.
Hoe zie jij dat?
[Reactie gewijzigd door djwice op 9 april 2021 22:07]
Als je een DAO gewoon zo op de markt gooit dan denk ik dat je dat risico loopt. Aan de andere kant heb je dat ook bij beursgenoteerde bedrijven. Met als verschil dat er geen raad van bestuur is om tegenwicht te bieden tegen aandeelhouders.
Ik denk dat je de DAO zo moet vormen dat 60% stemrecht in het bedrijf blijft, bij de medewerkers, in dat geval vertegenwoordigd door een stochting ofzo. Net zoals je op de beurs voting en non-votingshares hebt.
Maar eigenlijk is het probleem dat je benoemt groter. Aandeelhouders die voor ultrakortetermijn gaan en bedrijven willen opsplitsen zouden we gewoon iets aan moeten doen. Je kan daar bedrijfsmatige oplossingen voor bedenken maar je kan ook iets wettelijks regelen of mogelijk in de code van de DAO. Wederom denk ik dat we ons niet door angst moeten laten leiden maar door perspectief.
Ik ben niet bekend met Gherkins validatie, maar wat ik begrijp is dat het gebruikt wordt om code op gedrag te controleren. Dat klinkt dan niet onverstandig. Waar je voor moet waken is dat je zon net van regels en voorwaarden creëert dat het toch weer lastig wordt om je DAO op te zette. Het mooie is dat je bij dit soort technieken grote groepen mensen in staat stelt om allerlei dingen te doen zonder al te veel kennis te hebben van allerlei randzaken.
Jazeker, google op iets als 'DAO Sourcecode' of 'Decentralised Autonomous Organisation Source Code' en dan kom je bijvoorbeeld hier uit. Als je echt wil kan je dus gewoon de code naar eigen inzicht voor je eigen organisatie aanpassen.
Precies, daardoor is een DAO als basis eigenschap altijd in prijsconcurrentie: een markt die covergeerdt naar 0-marges.
Daarmee moet een DAO organisatie haar geld verdienen uit andere bron dan de operatie van digitale organisatie zelf.
Dat maakt een DAO inherent gevoelig voor criminele activiteit.
Goedschiks: de DAO-founder was zich niet bewust een 0-margin markt binnen te treden en komt op zwart zaad te zitten, en probeert met man en macht toch overeind te blijven.
Kwaadschiks: de DAO-crimineel maakt een piramide model, suggereert een functie die de DAO nooit zal uitvoeren, verkoopt een DAO of DAO-code zonder de investeerder/koper te informeren (zonder dat de koper begrijpt) dat het om een 0- of negative-margin product gaat.
Voor wat context een klein voorbeeld van tekst die je nu veel tegenkomt 'legitiem belang' die door een consument anders wordt begrepen dan waarvoor hij gebruikt wordt - de tekst is bewust / opzettelijk misleidend geschreven. Is vaak ook gebruikt in een opt-out context, wat ook niet is toegestaan.
[Reactie gewijzigd door djwice op 12 april 2021 08:47]
Wanneer ik in Nederland crypto wil versturen van broker naar adres, dien ik eerst een foto te maken van het doel-adres en dat in het systeem van de broker in te voeren. Zoveel stupiditeit is voor mij echt moeilijk te bevatten.
Onder overheid is echt 'digibeet' - het is bijna gênant.
Deze NFT's hebben expliciet als bepaling dat het auteursrecht niet met de NFT meeverkocht wordt. Maar zelfs zonder zo'n expliciete bepaling zou de vereiste akte van overdracht ontbreken. (Art 2 Auteurswet 1912). Voor digitale kunstwerken is het auteursrecht het echte eigendom.
De vraag of een NFT "juridisch stand houdt" is daarom een redelijk betekenisloze vraag. Er moet een juridisch conflict zijn, alvorens een rechter een uitspraak doet. Wat precies zou de inhoud van dat conflict zijn? Iemand moet een zaak aanspannen dat zijn eigendomsrecht in een NFT geschonden is door de tegenpartij, maar hoe kan dat gebeuren? Welke handeling van de tegenpartij maakte inbreuk? Daar gaat het al fout.
ik zou claimen dat mijn NFT geschonden wordt nadat iemand via dit systeem nog een kopie van het origineel wordt aangeboden. vervolgens zou ik aanvechten dat de bepaling van niet-auteursrechten overdracht nietig is en dat ik dus recht heb op het orrigineel en/of schadeloos gesteld moet worden.
De verkoop die geen verkoop is lijkt me een redelijk grijs gebied waar je na een lange juridische strijd evengoed als winnaar dan als verliezer uit de verf kunt komen.
Die bepaling krijg je echt niet vernietigd. Juist omdat de wet stelt dat de overdracht expliciet moet gebeuren, wordt een onduidelijkheid uitgelegd als het niet overdragen. Dus zelfs als je de bepaling in twijfel zou kunnen trekken (hoe onwaarschijnlijk dat ook is), dan nog is die twijfel onvoldoende.
Een NFT is echter geen digitale titel voor het origineel. Het geeft geen daadwerkelijke eigendomsaanspraak. Het is slechts een ontvangstbewijs, een digitale kwitantie, dat je een ondertekende versie van iets bezit – niet het eigenlijke ding zelf. Hoewel het idee achter de NFT dus schaarst is, is dit slechts een illusoire schaarste. Immers, degene die de maker is van het digitale bestand dat in NFT wordt getokeniseerd, kan net zo goed meer kopieën maken van het werk, en deze ‘unieke’ versies ook te verkopen. Het verwatert weliswaar de waarde van de NFT, maar als dat exemplaar al is verkocht, heeft dat geen gevolgen voor de oorspronkelijke maker. Met andere woorden: er kunnen meer unieke versies van dezelfde bron worden gemaakt.
Het volgende vind plaats:
- Ik koop 2 kunstwerken, elk voor 1 miljoen per stuk van de zelfde kunstenaar
- Ik laat ze lekker liggen voor 5 jaar (in een freeport oid, geen vermogensbelasting die ik hoef te betalen).
- Ik krijg een belastingaanslag (gewoon, voor andere dingen die ik doe of verdien) in een jaar voor 10 miljoen, nu begint het feest.
- Ik ga één van mijn 2 gekochte werken naar de veiling brengen. Ik bied zelf mee in de veiling en "koop" mijn eigen kunstwerk voor 10 miljoen. Gekke ik, 10% (bv) aan commissie kwijt aan t veilinghuis en "niks" opgeschoten.
- Ik schenk mijn 2e kunstwerk aan een museum, zie mij eens goed zijn! De waarde is inmiddels aantoonbaar (zie veiling van vergelijkbare kunstwerk) 10 miljoen.
- Ik trek mijn schenking (10 miljoen) af van de belasting (mogelijk in veel landen) en heb uiteindelijk slechts 3 miljoen (2 kunstwerken en commissie) betaald van de 10 miljoen aan belasting die ik had moeten betalen. Die 3 miljoen is overigens niet bij de overheid terecht gekomen, dus eigenlijk 0 euro belasting, enkel "kosten".
- Het museum vernoemt een vleugel naar mij.
Dit hoort niet te kunnen, en dit soort digitale kunst maakt het wel heel simpel. Alle partijen in dit kringetje (kunstverkoper/maker, veiling en koper) hebben hier baat bij en zo is kunst meer een middel om belasting te ontwijken dan daadwerkelijk meer geld over hebben voor iets moois dan iemand anders er voor over heeft.
Gewoon belastingontduiking, ook voor kunst weet de belastingdienst je al snel te vinden.
Normaal is het niet toegestaan te bieden op eigen kavel.
Schenking is helemaal top, kunnen meer mensen ervan genieten dan boven jouw bureau, maar die waarde staat nog steeds los van het bedrag wat jij hebt betaald, of de gek er voor geeft.
Belastingaftrekbaarheid is zeker mogelijk tot op zekere hoogte, en dat systeem is soms wat gek maar niet perse slecht. Je zal niet snel 10 miljoen belastingaftrekken, die 3 miljoen heeft het jou gekost na teruggave indien mogelijk ja.
Een vleugel "kopen" is een stuk makkelijker, doneer een genereus bedrag en je "koopt" een jaar of wat de vleugelnaam.
Je berekening klopt niet.
Als je 10 miljoen belasting moet betalen, en je hebt een aftrekpost van 10 miljoen, dan betekent dat niet dat je dan geen belasting meer hoeft te betalen.
Een aftrekpost trek je af van het inkomen waarover je belasting moet betalen, niet van de te betalen belasting!
De belastingbesparing is dus: 10 miljoen x belastingpercentage, b.v. 10 x 45% = 4.5 miljoen,
Dat we in NL niet de volle 100% als donatie van de belastingen kunnen reduceren, betekent niet dat het in andere landen ook niet kan.
Dit wordt niet gedaan door natuurlijke personen. Dat valt teveel op en wordt makkelijker ontdekt als fraude. Dus zorg je ervoor dat je zelf weinig verdient (en dus weinig belasting betaalt) en het vermogen in BV's of NV's laat zitten waar jij de totale controle over hebt.
Als BV of NV heb je andere belastingen en werken de spelregels anders.
- "Freeports" mogen zelf doen wat ze willen, maar je moet gewoon in Box 3 vermogensrendementshefffing betalen. Geizen het bedrag betaal je 5 jaar lang zo'n 1.6% (160.000 euro).
- Er is maar één werk van die kunstenaar verkocht voor 10 miljoen, dat betekent niet dat alle werken opeens zoveel waard zijn geworden. Je hebt bepaald geen monopolie-positie op die markt. Wil je de héle collectie kopen van een kunstenaar die inmiddels al werken van een miljoen euro produceert, dan moet je dus een hele carriere van stukken opkopen. Dat kost veel meer dan die 2 miljoen
- De aftrek goede doelen is maximaal 10%, met een drempel van 1%. Voor jouw belastingaanslag van 10 miljoen betekent dat dus dat je eerste ton niet aftrekbaar is, en daarboven maximaal een miljoen. Je mag alsnog over 9 miljoen belasting betalen.
- De overheid heeft ondertussen wel BTW gevangen op die miljoen commissie die je betaald hebt
- De overheid heeft ondertussen wel inkomstenbelasting ontvangen van de kunstenaar, over 2 miljoen.
Ik denk niet dat de Nederlandse overheid een echt groot probleem heeft.
Wat ik niet snap is dat stel ik maak een nft aan voor een plaatje en ik verkoop die met het verhaal van uniek. Wie zegt dan dat ik niet later als nog 10 nft’s maak op verschillende blockchains etc en die ook weer verkoop? En wat voor recht heb ik überhaupt als nft houder wettelijk gezien dan?
Een nft geeft je gewoon geen enkele garantie anders dan de token zelf. Maar dat de token staat voor eigendom van x is niks waard toch?
Om als voorbeeld te nemen er werd een NFT verkocht voor eigendom van de eerste tweet ooit. Je bent dan eigendom van een tweet. Je mag hem niet aanpassen deleten of wat dan ook want ja het is een tweet op het account van iemand anders. Dus je hebt niks aan het eigendom. Als morgen twitter ermee stopt heb je niks ook. Er is meer dan 3 miljoen dollar betaald voor deze nft. Hoe dan? Wat mis ik?
[Reactie gewijzigd door ro8in op 9 april 2021 15:02]
Jouw latere NFT's hebben een latere timestamp en zijn dus inferieur aan die eerste NFT voor datzelfde werk.
Bovendien betalen mensen voor een belofte die je doet. Als je stelt maximaal 1 NFT van een bepaald werk te verkopen en je blijkt er later 10.000 verkocht te hebben, dan is dat gewoon oplichting.
Maar waar check ik of ik de eerste heb en of jij in het verleden niet al meerdere hebt aangeboden? En hoe check ik of jij uberhaupt wel het recht hebt op het werk? En als jij dat belooft en toch wat anders doet, welk recht heb ik dan? Want wat is een NFT voor de wet...
De echte vraag is waarom wil je iets kopen waar je niks vanaf weet? Als het van een onbekende artiest is dan is het waarschijnlijk niks waard, als het van een bekende artiest is dan heeft deze een naam om te beschermen en zal het heel snel opvallen als deze 2x hetzelfde probeert te verkopen.
Een NFT is overigens makkelijker te controleren dan tradionele kunst wat misschien een replica is.
[Reactie gewijzigd door Dazzyreil op 9 april 2021 16:52]
Als NFT houder heb je wettelijk gezien het recht om je NFT houder te noemen. Niets meer, niets minder.
Wettelijk bestaan blockchains niet, en zijn er ook geen speciale regels voor. Je kunt dus best identieke NFT's op verschillende blockchains hebben, of zelfs op dezelfde blockchain. Als jij die eerste tweet als kopie-NFT zou willen verkopen, dan moet je alleen opletten voor identiteitsfraude. Jij mag niet claimen dat je Jack Dorsey bent, en die tweet gemaakt hebt. Maar je mag best claimen dat je de NFT gemaakt hebt.
Ja je bent houder van die NFT dat is het enige wat zeker is. Waar die NFT voor staat is pure fantasie. Jij kan morgen een NFT te koop zetten die eigendom geeft van je huis. Maar dat jij dat zegt, maakt nog niet dat dat het ook echt is. Wettelijk gezien heb ik met die NFT nog steeds geen eigendom van je huis. Dit hele NFT gebeuren slaat gewoon momenteel nergens op. Maar er wordt al voor miljoenen in verhandeld, dat is het bizarre.
Precies, ik begrijp er ook geen ruk van. Van de gekke prijzen en een tweet nft. Alsof je er iets mee kan.
Ik begrijp wel dat je bijvoorbeeld een skin/character van een spel koopt, dat het ook echt van jou is. Nu is het vaak zo dat de skin/character gekoppeld is aan het spel. In het spel kan je het verkopen, maar wat als je nou het gewoon wilt bewaren op je PC. Dat kan nu vaak niet. Dan is NFT iets leuks.
Maar een of ander domme foto voor paar miljoen verkopen, het blijven jpegs die iedereen kan kopieren.
Hetgeen je mist is dat je niet zo rijk bent dat je geen flauw idee meer hebt wat je met je geld moet doen. Het zijn zeker goede punten die je maakt, maar in zijn algemeenheid als normaal persoon: Ik zie een hele mooie afbeelding. Die wil ik kopen, en bijvoorbeeld afdrukken en aan de muur hangen. Of als bureaublad achtergrond gebruiken. Dan als normaal persoon koop je rechten om die afbeelding te gebruiken, en ben je klaar. Je zou ook voor een veelvoud de NFT kunnen kopen, dan heb je de afbeeldingen, en kan je 'bewijzen' dat jij de 'echte' eigenaar bent. (Of nou ja, niet echt, want zoals je al schreef, hij kan op andere chains ook staan, of op dezelde chain kan hij meerdere keren staan, ja dan is de oudste de echte, maar dan moet je wel de oudste vinden eerst). Maar als iemand die niet veel te veel geld hebt, waarom zou ik dat in hemelsnaam willen? Waarom zou ik heel veel extra betalen zodat ik een NFT heb die het 'bewijs' is dat ik de 'echte' eigenaar ben? Ik wil gewoon die mooie afbeelding hebben (zonder watermerk erdoorheen).
En qua tickets:
Om ticketscalping tegen te gaan, kunnen de tickets waar Guts nu mee bezig is, niet doorverkocht worden via open markten voordat ze gebruikt zijn.
Euhm, ik kan toch gewoon de private key doorverkopen van het adres waar die tickets op staan? Tenzij er ook persoonsgegevens bij zitten (leuk in een publieke blockchain), maar als je op die manier doorverkopen onmogelijk wil maken, dan had je ook gewoon in de eerste plaats een regulier ticket kunnen maken waar je naam op staat. Je wil het hier op de blockchain doen, maar het hele voordeel van een blockchain (alles kan verhandeld worden met bewijs van 'echtheid', eg je kan niet tien kopietjes van je enkele ticket verkopen) wil je dan vervolgens weer niet hebben.
Je mist helemaal niks, is meer iets voor zotten die een stuk gevoel kopen. Ik heb ook NFT;s , klassieke gewoon van papier. Horloges die van mij alleen zijn tot ik ze verkoop. Zelfs van een lekkere olijfolie. Hopelijk is een zot straks geinteresseerd in het mooie blikje zonder inhoud. Sommige mensen kopen naar mijn mening zo gevoel en emotie met een product. Heb ik ook met mijn mint comics die ik nooit meer lees ( mag lezen ivm waarde toevoeging), ander hebben dat met schoenen in een doos en weer anderen nemen een therapeut. Bij de laatstgenoemde krijg wat meer waardevaste nft's als je wil want die factuur is meestal op naam als je die los van je verzekeraar neemt. Natuurlijk is mijn stukje hier enorm sarcastisch bedoeld en zal ik er geen plusje mee scoren maar tweaker m00d hierboven maakt ook een terecht punt
Maar wie zegt dat Beeple niet nog 10 NFT's over hetzelfde werk gaat verkopen? En waar kan ik controleren of het token wel echt tot dat specifieke werk behoort? En welk wettelijk recht geeft dit token mij?
Elke NFT (ERC-721) heeft een unieke ID op de chain, als Beeple er meer "mint" dan hebben die allemaal een andere unieke ID.
Maar stel Beeple mint meer van hetzelfde kunstwerk dan helpt hij zijn eigen naam om zeep en zullen de nieuw geminte kopieën maar weinig tot niks waard zijn.
Dat begint op een gecentraliseerd iets te lijken waarbij je maar het oorspronkelijke platform moet vertrouwen, dat was niet helemaal het idee van blockchain .
En dat is één van de vele praktische problemen. Als jij op een centrale website moet gaan kijken welke de echte is, dan verlies je grotendeels de reden waarom je dit deed. Een alternatief is kijken naar wat de oudste is, maar dan moet je dus op meerdere blockchains gaan zoeken of er een oudere is? Immers als persoon A en persoon B ruzieën wie de echte heeft, dan kunnen ze onderling wel checken welke NFT als eerst gemaakt is, maar dat betekend niet dat persoon C niet een nog eerdere heeft. Om het er nog niet over te hebben dat het niet automatisch zo is dat de eerste ook de echte is: Eg als ik nu een Tweakers artikel als NFT verkoop, en Tweakers doet datzelfde over een half jaar, dan is die van hun toch 'echter' dan die van mij. En dan moet je dus inderdaad weer op een website gaan kijken welke de echte is, en hopen dat de website dan uberhaupt nog bestaat.
Dit staat helemaal los van centralisatie, de unieke ID's bestaan op de blockchain, zijn opeenvolgende en staan los van de website waarop ze verhandelt worden.
Nou, dat is gewoon één van de grote problemen van blockchain: Een variant op / onderdeel van het oracle probleem: Hoe zorgt je dat iets op de blockchain ook maar enige relatie met de echte wereld heeft? Als dat via een centrale website gaat, tja, heeft het dan nog voordelen dat de IDs decentraal op een blockchain hebt staan?
Hosting van data (JSON met metadata & image) gaat vaak via IPFS, dus dat is ook decentraal.
OpenSea (de grootste NFT markplaats) laadt gewoon contracten/NFTs in vanaf de blockchain en de bijbehorende data vanuit IPFS.
Het feit dat het op een gecentraliseerde website weergegeven en verkocht wordt betekent niet dat de achterliggende asset gecentraliseerd is.
https://twitter.com/jonty/status/1372163423446917122
Het stelt helemaal niets veilig. Een NFT is (momenteel) een URL naar een JSON met een URL van het kunstwerk dat je gekocht hebt.
Er is geen enkele garantie dat deze server voor eeuwig dit kunstwerk blijft hosten, en (zoals hier onder al aangegeven werd) bij eventuele overname niet kaapt en dezelfde URL naar iets anders laat verwijzen.
In theorie kan het bestand zelf in de blockchain gezet worden, maar om meer dan een paar bytes op te slaan worden de kosten al snel behoorlijk hoog.
Dan nog lijkt er mij niets bewezen over de oorsprong van die JPG die je kocht. Is die echt door de verkoper gemaakt of heeft die die ook maar gestolen van de artiest?
Precies. Er werden NFTs van Twitter berichten verkocht en nadien werd het Twitter bericht verwijderd door de creator. Foutje bedankt? Uit de NFT zelf kun je het Twitter bericht zelf niet meer reconstructueren.
Er zijn wel voorbeelden van succesvolle art NFT's die volledig on-chain zijn. Zoals bijv Eulerbeats (muziek NFT die werkt met 1 origineel + beperkt aantal prints) en Autoglyphs. Beiden overigens voorbeelden van generative art. Zie https://www.artnome.com/n...rt-born-on-the-blockchain
Wel is het een mooie kans voor muzikanten om hun eigen merchandise bij te houden.
Met een percentage op de doorverkoop, blijft de originele maker/bedenker in de kring van verdiensten.
Nu heeft iemand ooit een album gekocht van een zanger, die jaren later ineens populair is.
De aankoop van zijn plaat kreeg hij destijds een paar centen, maar nu zo'n album stukkenmeer waard kan zijn, gaat daar niets meer van terug.
op basis van een NFT zou dit "eerlijker" verdeeld kunnen zijn
Praktijk is alleen dat albums over de jaren heen niet meer geld waard worden als gevolg van het succes van de artiest. Als ze meer waard worden heeft dat hoofdzakelijk te maken met de schaatste van het medium waarop ze zijn uitgebracht. Denk bijv aan vinyl albums die in beperkte oplage zijn uitgebracht. Dat een artiest automatisch een stukje van de doorverkoop krijgt is ook niet met een nft te waarborgen. Immers kan een fysieke plaat altijd nog van eigenaar wisselen zonder dat dit op de blockchain wordt geregistreerd. Denk bijv. aan het scenario waarbij een plaat word gestolen en daarna doorverkocht.
Edit: raar lopende zin
[Reactie gewijzigd door Alabama_man op 9 april 2021 15:41]
Is het niet gewoon precies hetzelfde als wat er in de "normale" kunstwereld gebeurt? Een mengeling van eigen voorgaande investeringen omhoog pushen, belastingfraude en witwassen?
Bingo,
Die 69 miljoen is een marketing move om mensen over NFTs te laten praten,
Veel van mijn artist vrienden (ik ben er zelf ook een maar wil er niks mee te doen hebben) zagen meteen dollars in de ogen, en begonnen allerlei werken te koop te zetten.
Onder andere werk dat al bekend is als memes, 1 daarvan heeft miljoenen views op youtube, wordt gebruikt in alle finance channels (die het over nfts hebben en zijn werk gratis gebruiken (zonder te vragen natuurlijk) hoogste bod is 1.95$ met verstopt in een hoekje, registratie kosten 800$ (Hij merkte dat dus heeft niet akkord geklikt maar hoevee mensen hebben dat niet gelezen...)
Kortom gaat nergends heen.
En waarom ook, je krijgt niet de rechten, je keijgt een link naar een joeg regelmatig, die al jaren online staat.
Waarom zou iemand daarvoor betalen.
Dit is gewoon gehyped zodat de middelman rijk kan worden.
Dat is alles.
Dan heb je de skin toch? Zover ik begrijp is een nft alleen een referentie naar de skin, naar niet de skin zelf. Je hebt dus iets zonder iets te hebben.
Interessante link en fascinerend om te lezen hoe een 'one night hackathon' een eigenlijk mank product opgeleverd heeft. Toch is er kennelijk niets beters aangezien het inmiddels een 'standaard' lijkt te worden. Mijn kennis zal te kort schieten, maar dit zouden toch meer insiders voorzien kunnen hebben? Die hadden op hun beurt dan toch een 'week long hackathon' kunnen houden waarbij dit beter werd opgelost?
Kost het niet een enorme sloot geld om deze dingen te 'minten'? Ik heb gehoord dat sommigen wel $100 kwijt waren om het op een marketplace te kunnen zetten. Dat is een flinke gok voor veel kunstenaars, want het is niet een beroep waar je makkelijk geld mee verdient.
Ethereum is inderdaad al een tijdje "naar de klote" door de fees maar er zijn ook opties om gratis te minten.
Er zijn ook een aantal andere blockchains die een stuk goedkoper zijn.
Polygon(MATIC) is een optie die nagenoeg gratis is.
JumpNet van Enjin is net gelanceerd, kost ook vrij weinig.
Wax is een blockchain met de focus op NFTs.
Is het net zo gratis of weinig als opensea? Daar klonk het ook zo mooi, maar de allereerste mint moest toch wel met fees, en later pas alleen bij een sale. Maar nu lukt het minten niet, want - zoals iedereen nu weet - is Ethereum blockchain en de fees daarbij geen fijne manier van beginnen. Meer dan 80 euro voor een "gemiddelde snelheid" van gwei. Kom op zeg...
Misschien zal ik binnenkort eens die alternatieven in jouw reactie bekijken.
OpenSea is bezig met ondersteuning voor Matic, het werkt al en je kan minten maar verkopen nog niet. Met €0.50 aan Polygon/matic kan je meer dan genoeg dingen minuten (echt meer dan genoeg)
Jumpnet van Enjin is ook een layer 2 solution die ergens de aankomende week open gaat voor iedereen. Bij minten op Enjin "wrap" je altijd wat enjin in je NFT dus is het niet helemaal gratis, verkopen/kopen kost geen fees.
Matic en Enjin zijn beide best compatibel met het Ethereum netwerk en daarom kunnen ze makkelijk Ethereum naar de achtergrond duwen. OpenSea is bijvoorbeeld ook bezig met een bridge om Matic NFTs naar Ethereum te verhuizen indien men dat wil.
Hangt af van de blockchain die gebruikt wordt. Met ethereum zijn die prijzen inderdaad belachelijk hoog, maar langzamerhand komen er meer en meer nieuwe platformen waar het nog geen dollar kost.
Dat is ook echt nodig aangezien (zoals jezelf al zei) lang niet iedereen zulke prijzen kan/durft te betalen.
De vraag is, hoeveel verzamelaars zijn er en hoeveel flippers. Ik denk dat er voor buiten een paar hele bekende stukken waar de NFT een deel is van performance art, zoals dat Bansky gedoe, geen verzamelaars bestaan.
Het is bijna allemaal flippers die verkopen aan flippers. Nou is Bitcoin niet anders, maar bij Bitcoin is het makkelijker te doen alsof het geld is ... met NFT niet. Ik denk niet dat zogenaamd verzamelbare tokens lang een markt kunnen hebben zonder echte verzamelaars.
"Een NFT, wat moet ik er mee?"
Gemiste kans jongens.
Ik vind 't over het algemeen nogal doorgeslagen kapitalisme, al die hype. Ik kan me bij dat voorbeeld met concertkaartjes nog enigszins iets voorstellen, alhoewel.. Nee eigenlijk zie ik daar ook geen voordelen. Hoe ga je die extra royalties innen als iemand een ticket doorverkoopt voor cash? En zorgen dat doorverkoop überhaupt niet mogelijk is, is nu al mogelijk.
Wat altijd casually vergeten wordt als er over NFTs wordt gepraat is hoe ontzettend schadelijk het is voor het klimaat. We moeten dit helemaal niet willen zodat een paar rijke mensen theoretisch gezien iets kunnen bezitten ondanks dat het niets betekent op het internet, terwijl we het klimaat verder slopen.
Het feit dat hier ook helemaal geen aandacht voor gegeven is in het artikel is een grove misstap. Al helemaal voor een plus artikel.
Inderdaad. Nietszeggende tokens verspillen evenveel electriciteit als een huishouden in 2 weken verbruikt. Lekkere carbon footprint.
En dan heb je een 'bewijs' dat je een origineel kopie hebt van iets waarvan eindeloos kopieën gemaakt kunnen worden die even goed zijn als het origineel...
Tweakers plaatst functionele en analytische cookies voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Deze cookies zijn noodzakelijk. Om op Tweakers relevantere advertenties te tonen en om ingesloten content van derden te tonen (bijvoorbeeld video's), vragen we je toestemming. Via ingesloten content kunnen derde partijen diensten leveren en verbeteren, bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen, gerichte advertenties tonen en gebruikersprofielen opbouwen. Hiervoor worden apparaatgegevens, IP-adres, geolocatie en surfgedrag vastgelegd.
Hieronder kun je per doeleinde of partij toestemming geven of intrekken. Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.
Functioneel en analytisch
Deze cookies zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie.
Meer details
janee
Relevantere advertenties
Dit beperkt het aantal keer dat dezelfde advertentie getoond wordt (frequency capping) en maakt het mogelijk om binnen Tweakers contextuele advertenties te tonen op basis van pagina's die je hebt bezocht.
Meer details
Tweakers genereert een willekeurige unieke code als identifier. Deze data wordt niet gedeeld met adverteerders of andere derde partijen en je kunt niet buiten Tweakers gevolgd worden. Indien je bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je account. Indien je niet bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je sessie die maximaal 4 maanden actief blijft. Je kunt deze toestemming te allen tijde intrekken.
Ingesloten content van derden
Deze cookies kunnen door derde partijen geplaatst worden via ingesloten content. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie over de verwerkingsdoeleinden.
Meer details
/i/2004279538.png?f=imagenormal)
/i/2004279544.png?f=imagenormal)
/i/2004256062.png?f=imagenormal)
/i/2004279548.png?f=imagenormal)
/i/2004276960.png?f=imagenormal)
/i/2004273026.png?f=imagenormal)
/i/2004273020.png?f=imagenormal)
/i/2004279526.png?f=imagenormal)
/i/2004279528.png?f=imagenormal)
/i/2004273012.png?f=imagenormal)
/i/2004279530.png?f=imagenormal)
/i/2004279532.png?f=imagenormal)
/i/2004279534.png?f=imagenormal)
/i/2004279536.png?f=imagenormal)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005279904.jpeg?f=fpa_thumb_small)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004888636.jpeg?f=fpa_thumb_small)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004509356.jpeg?f=fpa_thumb_small)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004156316.jpeg?f=fpa_thumb_small)
:strip_icc():strip_exif()/i/2000566774.jpeg?f=fpa_thumb_small)
:strip_icc():strip_exif()/i/2001138617.jpeg?f=fpa_thumb_small)
/i/2005149256.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004698112.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004647822.jpeg?f=fpa)
/i/2004609018.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004909056.jpeg?f=fpa)
/i/2004629064.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004637360.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004839500.jpeg?f=fpa)
/i/2004637720.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/1130379831.gif?f=fpa)
:strip_exif()/i/1296464548.gif?f=fpa)
/i/2000813703.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/145751/check-in-minion-small2.jpg?f=community){kind=small}
.
. Maar goed uiteindelijk kan dit ook ingebed worden in een applicatie die voor de leek een gebruiksvriendelijker is. Maar zo volwassen is de techniek nog niet.
:strip_icc():strip_exif()/u/439769/crop5a510243ea2e3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/34556/welles60x60.PNG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/58227/unreal3.jpg?f=community){kind=small}
/u/12436/p1_normal.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/13224/icon.jpg?f=community){kind=icon}
/u/27299/hoofd.png?f=community){kind=small}
Marktontwikkelingen:strip_icc():strip_exif()/u/140051/BSOD.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/557829/crop5babbc742ea1a_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/322053/wit.png?f=community){kind=small}
...THEE Horror....
:strip_exif()/u/159378/crop5e28d562c4c9a.gif?f=community){kind=small}
/u/98736/crop57f5f8979fbe3_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/20205/IconMindGames.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/35767/images.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/156227/joschka.jpg?f=community){kind=small}
/u/41514/crop5c3b77c8badbf_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/381607/have%2520a%2520nice%2520day%2520-%2520small.png?f=community){kind=small}
/u/591957/crop566317d3e7f6f_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/214177/crop5b157c29026bd_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/591662/crop5b82609906238_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/535627/crop5e7b5127b0a37.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/310322/crop584b2ceb7baa4.jpeg?f=community){kind=small}