Samengevat
De Surface Pro X is Microsofts eerste tablet met een eigen soc; de SQ1. Die arm-soc zorgt ervoor dat niet alle software op de tablet draait. x64-applicaties werken niet en 32bits-software kan geëmuleerd worden, wat meestal goed gaat. Het is echter raadzaam om te controleren of de software die je wilt draaien werkt voor je een Pro X aanschaft. Doe je dat, dan krijg je een stevige tablet met een erg goed scherm, zoals we dat van Microsoft gewend zijn. Uniek is dat je de ssd eenvoudig kunt vervangen. De accuduur is met 9,5 uur tijdens browsen niet slecht, maar we hadden meer verwacht van de zuinige soc. Accessoires, waaronder het bijna verplichte toetsenbordje, zijn duur.
Getest
Microsoft Surface Pro X, SQ1, Wi-Fi, 16GB ram, 256GB opslag, Windows 10 Home, voor consumenten ZwartPrijs bij publicatie: € 1.650,-
In het najaar van 2019 bracht Microsoft een reeks nieuwe hardware uit, waaronder twee nieuwe Surface Laptop-modellen en de Surface Pro 7-tablet. Daar bleef het niet bij, want het bedrijf had nog een tablet gebouwd, die er anders uitziet dan de bekende Surface Pro-tablets. De schermranden zijn smaller, de hoeken zijn meer afgerond en hij is een stuk dunner. Het opvallendste kenmerk is misschien wel onder de motorkap te vinden, want de Surface Pro X heeft geen x86-processor, maar een Microsoft SQ1-cpu, gebaseerd op de arm-architectuur.
Aan de buitenkant zie je in een oogopslag dat de Surface Pro X een nieuwe tablet is. Microsoft heeft het ontwerp van de Surface Pro-tablets sinds de Surface Pro 4 vrijwel niet meer veranderd, maar daar komt met de Pro X verandering in, hoewel sommige zaken gelijk zijn gebleven. De tablet is nog steeds van metaal gemaakt en hij is net als elke Surface-tablet voorzien van een kickstand waarop het Microsoft-logo prijkt.
Maar er is dus ook het een en ander veranderd. De tablet is bijvoorbeeld dunner geworden, wat betekent dat de scharnieren opnieuw moesten worden ontworpen. Tweakers sprak bij de introductie van de Surface Pro X met Daniël Dhondt, principal designer bij het Microsoft Surface Design Team. Hij werkte onder andere aan het scharnier en vertelde dat er behoorlijk wat werk in is gestoken. Het scharnier moest zo worden gemaakt dat het de druk kan weerstaan die ontstaat als je op het scherm tekent, terwijl er tegelijkertijd niet te veel 'bounce' in zit en het scharnier ook nog genoeg weerstand biedt zodat het traploos is te verstellen.
Daarnaast vertelde Dhondt dat er hard is gewerkt om ervoor te zorgen dat de Surface Pro X open kan zodat je bij de hardware kunt. Dat is iets dat bij de Surface Pro 7 een lastig karwei is waarbij je de lijm tussen het paneel en de behuizing moet verhitten om de beide delen van elkaar te scheiden. Er zijn veel verschillende modellen van de schermbevestiging gebouwd. Dhondt legde bijvoorbeeld uit dat er versies zijn geweest waarbij schroeven werden gebruikt om het scherm in de behuizing te monteren. Uiteindelijk was hij blij met het eindresultaat, waarbij het scherm aan de behuizing is geplakt, maar beide delen makkelijk van elkaar zijn te scheiden met een daarvoor bestemd gereedschap. Daar is bovendien geen warmte bij nodig.
Als we met dat verhaal in het achterhoofd nog eens naar de behuizing van de Pro X kijken, zien we een minieme naad tussen de glasplaat en het metaal van de behuizing, waartussen een spudger is te prikken. Daarnaast veert de kickstand mee als hij in de uiterste positie staat en je op het scherm drukt, maar hij 'knalt' niet terug. De kickstand geeft bovendien in bijna iedere positie waarin je hem zet evenveel weerstand. Als we niet beter hadden geweten, waren we er waarschijnlijk vanuit gegaan dat hetzelfde scharnier uit de gewone Surface Pro ook in de Pro X terecht was gekomen. De behuizing is, kortom, zoals we van Microsoft gewend zijn: stevig en netjes afgewerkt.
Wat we helaas ook van Microsoft gewend zijn is de weerstand tegen Thunderbolt-aansluitingen. De Surface Pro X heeft twee usb-c-aansluitingen die gebruikt kunnen worden om de tablet op te laden en externe schermen aan te sluiten, maar ze hebben geen Thunderbolt-ondersteuning. Voor een dock zul je dus gewoon usb-c, of Microsofts eigen dock-connector aan de rechterkant moeten gebruiken. Die connector werkt alleen met Microsofts eigen dock en dat is wel een prijzige optie van ongeveer 230 euro. Opvallend is dat ook een minijack-aansluiting ontbreekt en je daarvoor dus ook op een usb-c-adapter bent aangewezen. Hoewel de jack-aansluiting op smartphones steeds vaker wordt weggelaten, zijn veruit de meeste laptops en tablets er nog gewoon van voorzien.
Onze Surface Pro X werd geleverd met een toetsenbordje met daarin een vakje om de stylus draadloos in op te laden. Het toetsenbordje kan magnetisch tegen de tablet aan 'plakken' zodat het onder een hoek komt te staan, zoals bij eerdere Surface-tablets ook het geval was. Hoewel de Surface Pro X een nieuwe connector heeft die dus niet compatibel is met eerdere Surface TypeCovers lijkt er aan de toetsen niet veel te zijn veranderd. Ze zijn vlak en hebben redelijk veel travel gezien de dunne cover waarin ze zijn verwerkt. De toetsen geven een duidelijke feedback en zijn voorzien van achtergrondverlichting.
De stylus is in het toetsenbord terug te vinden en wordt daarin opgeladen. Hij heeft dus geen aaaa-batterij meer. De vorm is ook veranderd; het pennetje is nu 'platgeslagen' en iets korter. In plaats van een rubberen puntje, zoals dat bij de gewone Surface Pro-stylus wordt geleverd, heeft deze stylus een plastic puntje. We vinden dit minder prettig werken omdat het iets minder grip op het scherm heeft. Het puntje is eventueel wel te vervangen.