Exterieur
Samengevat
De Surface Studio 2 is een all-in-one die zich laat omklappen tot tekentafel. De behuizing is stevig en het scharnier werkt erg goed. Helaas heeft Microsoft gekozen voor een quadcore laptopprocessor uit 2017. Met een prijs van ruim 4000 euro voor de goedkoopste uitvoering hadden we meer verwacht. Het scherm is dankzij de hoge resolutie een lust voor het oog, maar mocht in dci-p3-stand beter gekalibreerd zijn. De aansluitingen zijn achterop geplaatst en dat is niet de meest praktische plek. De ssd en het werkgeheugen zijn toegankelijk en eventueel te upgraden.
Eindoordeel
Microsoft bracht in 2019 drie nieuwe Surface-apparaten uit in Nederland. De Surface Laptop 2 en de Surface Pro 6 hebben we al gereviewd, maar Microsoft had ook nog een iets groter systeem in petto: de Surface Studio 2. De Studio 2 is sinds 7 februari ook in Nederland en België te koop en lijkt dankzij het touchscreen een soort grote Surface Pro-tablet te zijn. Of het ook meer is dan een grote Surface Pro, lees je in deze review.
De Studio is Microsofts all-in-one, voorzien van een 28"-scherm met touchscreen en een voet waarin de hardware is verborgen. Net als bij de kleinere Surface-apparaten is de behuizing van zilvergrijs magnesium, dat een luxe uitstraling geeft en bovendien stevig aanvoelt. De basis is ongeveer 25 centimeter breed en 22,5 centimeter diep, en het geheel is iets meer dan 3 centimeter hoog. Aan de voor- en zijkanten heeft Microsoft duidelijk een 'less is more'-design toegepast. Een dunne inkeping geeft de basis nog een eigen uitstraling, maar verder lijkt het om een massief blok magnesium te gaan.
De achterkant van dat 'blok' is afgerond en daar heeft Microsoft de aansluitingen aangebracht. We zien die ontwerpkeuze bij meer all-in-ones, zoals Apples iMac, en hoewel het systeem er daardoor aan de voorkant opgeruimd uitziet, is het een ramp als je daadwerkelijk gebruik wilt maken van de usb-poorten of de kaartlezer.
Die poorten bestaan uit vier usb 3.0-aansluitingen, met daarnaast een gigabit-ethernetaansluiting. Aan de andere kant van de voedingsaansluiting zit een usb-c-connector, die geschikt is voor usb 3.0- en videodoorvoer. Met het juiste usb-c-dock kun je op die manier een 4k-scherm op 60Hz aansluiten. Verder zijn er nog een sd-kaartlezer en een mini-jackin- en uitgang aanwezig. Het was praktischer geweest als er een usb- of koptelefoonaansluiting aan de zijkant van het scherm was verwerkt, maar dat zou het strakke ontwerp van de Studio 2 onderbreken.
Je zou in eerste instantie denken dat een kaartlezer aan de voorkant van de basis een uitkomst is, maar dan heb je geen rekening gehouden met misschien wel de belangrijkste functie van de Studio 2: het platklappen van het scherm. Het scherm heeft een 'zero gravity'-scharnier, wat inhoudt dat je het zonder veel moeite schuin omlaag kunt klappen. De onderrand van het scherm heeft een plastic strip, waarmee het op tafel leunt. Net als bij een echte tekentafel staat het scherm dan onder een hoek, waardoor je erop kunt tekenen. Daarvoor levert Microsoft de Surface Pen 4 met 4096 drukniveaus mee, die op alle kleinere Surface-apparaten een optie is.
Inloggen, toetsenbord, touchpad en dial
De stylus wordt dus meegeleverd, maar dat geldt niet voor de Dial. Aan die hockeypuck hebben we in de review van de Surface Book 2 al aandacht besteed en op het grote scherm van de studio komt de Dial helemaal tot zijn recht. In ondersteunde software kun je hem gebruiken om bijvoorbeeld kleuren uit te zoeken, de grootte van je brush aan te passen of je liniaal te draaien. Schrijver dezes is geen artiest, maar het valt je niet moeilijk voor te stellen dat het schuin geplaatste, grote scherm, in combinatie met de Dial en de stylus ideaal is voor grafisch ontwerpers. Het puntje van de Surface Pen is van rubber, waardoor die een goede 'grip' op het scherm heeft en je vrij precies kunt tekenen. Microsoft geeft voor het scherm van de Studio 2 een latency van ~47ms op, terwijl de Surface Pro 6 een latency van ~21ms heeft. Als je beide systemen naast elkaar zet is het verschil duidelijk te merken; bij snelle penstreken zie je dat het gene dat je tekent net wat later op het scherm verschijnt, terwijl het bij de Pro 6 bijna lijkt alsof de inkt direct uit je stylus op het scherm terechtkomt. Houd je de stylus scheef tegen het scherm aan, dan kun je 'tilt inking' gebruiken, waarmee je net als met een normaal potlood 'schaduwen' kunt aanbrengen. De achterkant van de stylus heeft een rubberen dopje dat je als gum kunt gebruiken en dat daarom wel wat wegheeft van een echte gum.
/i/2002510040.jpeg?f=imagenormal)
Ben je klaar met ontwerpen, dan kun je het scherm zonder veel kracht te zetten weer omhoogklappen om verder te werken met toetsenbord en muis. Van de set die wordt bijgeleverd, zijn we niet bijzonder onder de indruk. Het toetsenbord is in dezelfde stijl als de Studio van een magnesiumlegering gemaakt en heeft vlakke toetsen met rubberen domeswitches. De hoeveelheid travel is prima in vergelijking met de gemiddelde laptop, maar we hadden graag gezien dat het oppervlak was voorgevormd, zodat je vingers tijdens blind typen de toetsen makkelijk kunnen vinden. De voeding van het toetsenbord bestaat uit twee AAA-batterijen, wat waarschijnlijk niet genoeg is om het toetsenbord ook nog van achtergrondverlichting te voorzien. Dat ontbreekt dus.
De muis is volledig van plastic gemaakt en doet daardoor goedkoop aan. In vergelijking met de muis die Apple bij de iMac levert, heeft dit exemplaar een grotere bolling, waardoor je hand niet plat op de muis ligt, maar je het gevoel hebt de muis vast te hebben en meer controle hebt. Inloggen gaat, tot slot, door middel van gezichtsherkenning, zoals dat ook in andere Surface-apparaten is geïmplementeerd.
/i/2002510112.jpeg?f=imagenormal)
Specificaties, upgrades en benchmarks
De eerste generatie Surface Studio kwam na een aankondiging in oktober 2016 uiteindelijk in juni 2017 in Nederland op de markt. Het ging toen om een model met een Skylake-processor en een Maxwell-gpu. Op dat moment waren van beide chips de opvolgers, Kaby Lake en Pascal, al beschikbaar. Met de Surface Studio 2 doet Microsoft eigenlijk hetzelfde; de Studio 2 is sinds begin februari 2019 in Nederland beschikbaar en is voorzien van een Kaby Lake-quadcore en een GTX 1060 of 1070-videokaart. Van die videokaart zijn onlangs opvolgers verschenen in de vorm van de RTX 2060 en 2070. Die RTX-opvolgers zijn nog vrij nieuw en omdat de Surface Studio geen gamemachine is, vinden we het niet erg dat Microsoft het systeem nog voorziet van GTX 10-gpu's. De Kaby Lake-processor is echter wel een tegenvaller. De opvolger, in de vorm van Coffee Lake, is al sinds april 2018 verkrijgbaar, heeft zes in plaats van vier cores en is ook nog eens hoger geklokt.
De drie versies die Microsoft in Nederland en België levert, zijn allemaal voorzien van de Core i7-7820HQ-processor uit de eerdergenoemde Kaby Lake-generatie. Kies je voor de 'goedkoopste' uitvoering, dan is die verder voorzien van 16GB geheugen, een GTX 1060-gpu en een 1TB ssd. De duurdere uitvoeringen hebben 32GB geheugen, een GTX 1070-gpu en een 1 of 2TB-ssd. De prijzen zijn niet misselijk; de goedkoopste uitvoering kost 4150 euro, terwijl de versie met een 1070 en 1TB-ssd 5000 euro kost. Het topmodel is bij Microsoft verkrijgbaar voor 5500 euro. Gelukkig kun je de verschillende modellen ook voor honderden euro's minder krijgen, leert een blik in de Pricewatch.
| |
Microsoft Surface Studio 2 |
| Processor |
Intel Core i7-7820HQ |
| Cores/threads |
4/8 |
| Klokfrequentie (turbo) |
2,9GHz (3,9GHz) |
| Gpu |
Intel HD Graphics 630
Nvidia GeForce GTX 1070 |
| Werkgeheugen |
32GB ddr4-2400, dualchannel |
| Ssd |
Toshiba XG5 1TB |
| Wifi |
Marvell Avastar Wireless-AC |
| Scherm |
28", 4500x3000 pixels, ips |
| Schermpaneel |
Sharp LQ282D1JC01 |
| Besturingssysteem |
Windows 10 Pro |
Die hardware is allemaal verwerkt in de basis van het systeem en zoals we bij andere Surface-producten gewend zijn, verwachtten we eigenlijk die hardware achteraf niet te kunnen upgraden, maar Microsoft stelde ons voor een aangename verrassing.
/i/2002508844.jpeg?f=imagenormal)
De onderkant van de Studio 2 is te verwijderen en als je de plaat die je vervolgens tegenkomt, eveneens verwijdert, kun je de ventilators voorzichtig van het moederbord loshalen. Dan heb je in ieder geval al toegang tot de m2-ssd en dat is niet het enige, want ook het werkgeheugen is te upgraden als je de koeling van cpu en gpu verwijdert. Upgraden of repareren is daarmee nog geen fluitje van een cent, zoals bij laptops die daarvoor speciale klepjes in de bodemplaat hebben, maar het is een verademing in vergelijking met Microsofts andere Surface-producten.
Benchmarks
We hebben de Kaby Lake-cpu in de Studio 2 op de proef gesteld met behulp van een aantal benchmarks en daarbij was het nog een uitdaging om goed vergelijkingsmateriaal te selecteren. De Studio 2 is namelijk voorzien van laptophardware en daarom hebben we een aantal laptops toegevoegd die we in het afgelopen jaar hebben getest. Daarnaast is de formfactor die van een desktop, of eigenlijk een all-in-one, en daarom hebben we de iMac Pro en de Corsair One Pro toegevoegd. Ter vergelijking hebben we ook het snelste mobiele Surface-apparaat, de Surface Book 2 15" aan de vergelijking gevoegd.
- Cinebench R15 - Multi
- Cinebench R15 - Single
In Cinebench blijkt meteen al dat de quadcoreprocessor met 45 watt tdp niet de snelste is. De hexacores zijn allemaal sneller, net als de Coffee Lake-quadcore in de Legion Y530. De iMac Pro heeft een tiencore-cpu en voert daarmee het lijstje aan. Dat is niet helemaal eerlijk, want het instapmodel van de iMac Pro, dat ongeveer evenveel kost als de door ons geteste Studio 2, heeft een octacore-cpu en zou daarmee iets lager scoren, hoewel dat systeem nog steeds bovenaan het lijstje zou eindigen.
- Cloud Gate
- Time Spy
- Firestrike Graphics
- Firestrike Physics
- Firestrike
Op grafisch gebied kan de Studio 2 goed meekomen, dankzij de GTX 1070-gpu. Toch zijn de scores niet zo hoog als je zou verwachten van een systeem met een GTX 1070-videokaart. We hebben de scores van 3DMark Fire Strike uitgesplitst en dan wordt meteen duidelijk waar dat aan ligt. In de Physics-test, die de processor van een score voorziet, eindigt de Studio 2 onderaan, terwijl de gpu in de Graphics-test helemaal niet verkeerd presteert.
- Lightroom - Exporteren
- Photoshop CC - Gpu accelerated
- PCMark Home v3
Lightroom en PCMark zijn benchmarks waarbij de processor op de proef wordt gesteld, terwijl de gpu in Photoshop ook wordt gebruikt voor versnelling van sommige bewerkingen. Dankzij de verouderde cpu kunnen we ook in deze benchmarks niet onder de indruk raken van de prestaties van de Surface Studio 2. Het systeem is echter ook voorzien van een vlotte gpu en hoewel de Studio 2 niet bedoeld is voor games, kun je er natuurlijk wel gewoon op gamen.
- Rise of the Tomb Raider - 1080p - Ultra
- Rise of the Tomb Raider - 1080p - Medium
- Rise of the Tomb Raider - 4k - Medium
- Rise of the Tomb Raider - 4k - Ultra
In Rise of the Tomb Raider halen we prima resultaten op 1080p-resolutie en zelfs op 4k kun je redelijk gamen als je het bij Medium-instellingen houdt. Op native schermresolutie gamen zouden we niet aanbevelen; je hebt dan nog eens meer dan anderhalf keer zo veel pixels aan te sturen als op 4k-resolutie en dat is bij grafisch intensieve games zelfs voor de relatief krachtige GTX 1070 te veel. In de praktijk is het dan ook handiger om een extern beeldscherm met full-hd- of quad-hd-resolutie aan te sluiten en daar vervolgens op te gamen.
- GTA V - 1080p - Ultra
- GTA V - 1080p - Medium
- GTA V - 4k - Medium
- GTA V - 4k - Ultra
- Far Cry 5 - 1920x1080 - Normal
- Far Cry 5 - 1920x1080 - Ultra
- Far Cry 5 - 3840x2160 - Normal
- Far Cry 5 - 3840x2160 - Ultra
In GTA:V en Far Cry 5 zien we ongeveer hetzelfde als in Rise of the Tomb Raider; gamen op full-hd-resolutie is prima, maar op 4k krijgt de gpu het zwaar.
- PCMark Storage 2.0 - Score
- PCMark Storage 2.0 - Bandbreedte
Tot slot kijken we naar de Toshiba-ssd die in de Studio 2 huist. Die bungelt wat punten betreft onderaan het lijstje, maar in de praktijk geeft de bandbreedte die in de PCMark-test wordt gehaald, een beter beeld van de prestaties. Daarbij kan de ssd zich meten met andere nvme-ssd's en daarover hebben we dan ook geen klachten.
Scherm
Het meest onderscheidende onderdeel van de Surface Studio is het scherm, dat schuin kan worden geklapt om vervolgens te worden gebruikt als een soort tekentafel. Behalve die manier van omklappen is het beeldscherm zelf ook bijzonder. Het is namelijk een 28"-paneel met een beeldverhouding van 3:2, zoals bij alle Surface-producten. De resolutie bedraagt 4500x3000 pixels en dat is dus nog flink wat hoger dan een 4k-scherm van 3840x2160 pixels en er is zelfs meer verticale ruimte dan bij een 5k-scherm. Die resolutie op het 28"-scherm leidt tot een pixeldichtheid van 193ppi, wat vergelijkbaar is met de 200ppi die de Surface Laptop haalt. Dat levert, kortom, een scherp beeld op en de individuele pixels kun je alleen onderscheiden als je er met je neus bovenop zit.
- Schermhelderheid
- Contrast (max. helderheid)
Microsoft koopt het paneel in bij Sharp en dat blijkt een lekker hoge maximale helderheid te hebben. Dat is prettig, want door de glanzende afwerking wil het behoorlijk reflecteren en door de helderheid op te schroeven kun je daar weer voor compenseren. Het contrast is met 1200:1 zoals we gewend zijn van ips-panelen, maar we hebben Surface-producten gezien, zoals de Surface Book 2, die het nog wat beter doen.
Srgb (links) en dci-p3
Vervolgens kijken we naar de kalibratie en voor het kleurbereik biedt Microsoft drie opties: srgb, levendig en dci-p3. Je kunt makkelijk tussen de verschillende standen wisselen door middel van een knopje in het actiecentrum. We hebben de colorimeter en CalMAN-software erbij gepakt om te zien hoe het scherm zich verhoudt tot de beide standaarden en in het geval van srgb blijkt de kalibratie vrij goed te zijn. De grijswaarden worden wat te blauw weergegeven en groen is ondervertegenwoordigd, maar de primaire en secundaire kleuren zitten op de plekken waar je ze zou verwachten. De p3-gamut is een stuk groter dan die van srgb en kan vooral meer groen weergeven. Dat doet het scherm in deze modus ook, maar ook de grijstinten worden veel groener weergegeven, terwijl het witpunt voor p3 hetzelfde zou moeten zijn. Dat maakt de p3-kleurmodus niet bruikbaar zonder dat je zelf aan het kalibreren slaat. Op die kleurmodus na is het scherm van de Studio dankzij de hoge helderheid en resolutie bijzonder fijn om mee te werken, zowel in de 'desktop'-modus als in neergeklapte toestand.
Conclusie
De Surface Studio 2 is de eerste keer dat we een desktop-pc van Microsoft reviewen, maar eigenlijk kwam het systeem ons meteen al bekend voor. Het maakt gebruik van de ingrediënten die we al kennen van de kleinere Surface-apparaten, zoals een stevige, zilvergrijze behuizing van een magnesiumlegering, ondersteuning voor de stylus en de Dial, en natuurlijk een scherm met 3:2-verhouding.
Dat scherm, en vooral de manier waarop het omklapt, maakt de Studio 2 uniek. Het scharnier voelt stevig aan, maar zorgt er toch voor dat je de Studio 2 zonder veel kracht te zetten in een soort tekentafel kunt veranderen. De Studio is niet de eerste all-in-one met zo'n klapscherm, maar de uitvoering is wel erg goed. Het scherm zelf heeft bovendien een hoge resolutie en een dito helderheid, waardoor je ook bij veel omgevingslicht prettig kunt werken.
Ga je vervolgens aan de slag met grafische software, dan is een vlot systeem prettig en daarin schiet de Studio 2 helaas te kort. Microsoft heeft gekozen voor een laptopprocessor, die door zijn lagere tdp al langzamer is dan een desktopprocessor. Dit exemplaar is bovendien nog van de twee jaar oude Kaby Lake-generatie en heeft daarom slechts vier cores. Sinds april 2018 verkoopt Intel al zescoreprocessors, die ook nog eens hoger geklokt zijn, en die hadden we graag in de Studio teruggezien.
De videokaart is wel weer lekker vlot en kan meehelpen in software waarin gpu-versnelling is ingebouwd, maar dat compenseert niet voor de langzame cpu. Mocht je dat willen, dan kun je ook prima gamen met de 1070-videokaart, al zouden we dat niet op de native resolutie van het scherm doen, want dat is in de meeste gevallen te veel gevraagd.
Tot slot kijken we naar de prijs en die is hoog. Ons testexemplaar kost ondanks zijn nu al verouderde hardware 4800 euro. Voor dat geld kun je zelf een veel sneller desktopsysteem met een 5k-scherm erbij bouwen, of voor een paar honderd euro extra heb je een iMac Pro met 5k-scherm en een achtcore-Xeon-processor, die rondjes rent om de i7-cpu in de Surface Studio. Dat maakt de Studio dan ook een wat apart systeem. Aan de ene kant is het tekentafelconcept goed uitgewerkt, maar aan de andere kant kun je voor het draaien van grafische software goed een snelle cpu gebruiken en dat is een quadcore-laptopprocessor van twee jaar oud niet. We zouden dan ook graag een Surface Studio 3 met een krachtigere cpu zien, hoewel de hardware bij dit model achterblijft, zijn we van het Studio-concept wel gecharmeerd geraakt.
Eindoordeel
- i7, GTX 1060, 1TB
- i7, GTX 1070, 1TB
- i7, GTX 1070, 2TB
:fill(white):strip_exif()/i/2002461520.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2002510108.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002510052.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002510042.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002510044.jpeg?f=imagegallery)
/i/2002510040.jpeg?f=imagegallery)
/i/2002510112.jpeg?f=imagegallery)
/i/2002508844.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002510048.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002510050.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2002461518.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002474086.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/2002253351.jpeg?f=fpa)
:fill(white):strip_exif()/i/2002461520.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002461522.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002473740.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002486952.jpeg?f=thumbmedium)
:fill(white):strip_exif()/i/2002486944.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1399535558.jpeg?f=fpa)
/i/2001237765.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2002221521.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/1347452347.gif?f=fpa)
/i/2001279917.png?f=fpa)
/i/2001433591.png?f=fpa)
/i/1400603976.png?f=fpa)
/u/32637/crop677ea9d840dae_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/120036/piw-ed.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/66732/Untitled.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44434/avatarsmall.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/349652/crop568660aa699be_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/71325/blablaleet.jpg?f=community){kind=small}
/u/241825/Avatar_for_terrorist.png?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/67182/360.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/61052/Avatar%2520superklein.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/408258/crop6114e350021d4_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/165291/Beholder60.gif?f=community){kind=small}
.
:strip_icc():strip_exif()/u/277895/crop5eda5f3273e75_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/22713/liekevlecht2.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/6764/cergorach.jpg?f=community){kind=small}
/u/38782/crop6146c7a29805d_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/75437/crop5daf1210eb5fc.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/132250/d1ca484677dbb1382705e67689809639.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/33301/jetpack-cargonaut-60x60.jpg?f=community){kind=small}
/u/350430/Untitled-2.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/164530/crop5e126a53a9a82_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/310854/crop5b1ee848d9403_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/9258/killbill.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/383827/Untitled-2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/285051/teaglass_tweakers.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/147658/crop5dcbc3f3ef95c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/91615/hann1bal.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/467778/crop5d7a5dd1f296a.gif?f=community){kind=small}
/u/474526/crop644002ac0fb62.png?f=community){kind=small}