Let op: je bekijkt een oudere versie van dit artikel. Bekijk hier de nieuwste versie van dit artikel.

Door Redactie Tweakers

Desktop Best Buy Guide

November 2018

Inleiding

Deze maand hebben we drie systemen samengesteld om de donkere wintermaanden door te komen. Als je je dertiende maand nog even wil afwachten en je budget beperkt is, kun je met de budget-game-pc voor relatief weinig geld een systeem samenstellen waarop je prima kunt gamen. Is een resolutie van 1080p niet genoeg, dan kun je uitwijken naar het high-end gamesysteem, waarmee je op een hogere resolutie en met meer detail kunt gamen. Je betaalt dan wel fors meer, want het budget hebben we op vijftienhonderd euro gesteld. De gulden middenweg bewandelen we met het basisgamesysteem, waarvoor we een budget van achthonderd euro hebben begroot.

Zoals gebruikelijk zijn de DBBG-systemen in overleg met de community van Tweakers samengesteld. In het topic op het Gathering of Tweakers-forum kan iedereen zijn mening geven over het perfecte systeem. Het BBG-team plaatst een aantal weken voor publicatie voorstellen voor systemen in het Complete Systemen & Laptops-forum. Vervolgens kunnen alle forumbezoekers hun mening geven en over wijzigingen discussiëren. Bij het schrijven en samenstellen van de definitieve BBG gaan we uit van de feedback in de bovengenoemde topics, onze eigen bevindingen, de reviews van collega-hardwaresites en de ervaringen van medetweakers op het Forum en in de Productreviews.

Systeem Budget
Budget-game-pc 500 euro
Basisgamesysteem 800 euro
High-end gamesysteem 1500 euro

De prijzen van de diverse onderdelen worden in real time uit de Pricewatch opgevraagd en zijn daardoor aan verandering onderhevig. De prijzen in de tabellen worden vastgesteld op het moment van publicatie. Als een onderdeel meer dan eens in een configuratie voorkomt, zoals de twee videokaarten voor een sli- of crossfiresysteem, wordt daarmee in de totaalprijs rekening gehouden. Alle prijzen zijn inclusief btw.

Let op: niet alle hardwarecombinaties zijn getest. Waar mogelijk controleren we op de correcte werking van de verschillende onderdelen, maar we kunnen niet garanderen dat alle componenten honderd procent compatibel zijn.

Budget-game-pc

Het laatste budgetgamesysteem stamt alweer uit januari, dus hier is vast winst te halen, of zijn de prijzen toch hard gestegen? Het budgetsysteem mag uiteraard niet te duur zijn, dus stelden we een prijs tot vijfhonderd euro vast. De discussie of tweedehands ook een optie is, is uiteraard valide, maar valt buiten de scope van de BBG. Sommigen willen nu eenmaal enkel nieuwe onderdelen. Op het Forum zijn we de discussie begonnen met het systeem waarmee we in januari zijn geëindigd. Uiteindelijk bleek een aantal significante verbeteringen te kunnen worden doorgevoerd.

Basisonderdelen

ProcessorsAMD Ryzen 3 1200 Wraith Stealth koeler Boxed

De Ryzen 3 1200 is nog steeds de budgetkoning als het gaat om processors. Deze quadcore is al meer dan een jaar verkrijgbaar, maar is met zijn baseclock van 3,1GHz en turboboost naar 3,4GHz een goede keus. Intel heeft in de categorie tot honderd euro alleen dualcores, terwijl de keus bij AMD breder is. Zo is een vijftal apu's verkrijgbaar die zich onderscheiden met een relatief sterke ingebouwde gpu. Wat processorkracht betreft lopen ze echter fors achter bij deze Ryzen 3, zoals onze collega's bij HWi hebben laten zien. Met een losse videokaart erbij, zoals in dit systeem, zijn we natuurlijk vooral geïnteresseerd in deze cpu-prestaties.

4.5 van 5 sterren
(7 reviews)
linkReview @ TweakerslinkReview met vergelijk met A12-9800 @ HWi
MoederbordenASRock A320M-DGS
ASRock A320M-DGSvanaf Onbekend

Het moederbord is sinds januari onveranderd gebleven. Op dit moment is de ASRock A320M-DGS nog steeds het goedkoopste AM4-moederbord. Voor vijf tientjes krijg je een matx-moederbord met twee ddr4-geheugensleuven, een pci-e 3.0 x4 m2-slot en vier sata600-aansluitingen, een netwerk- en audiocontroller van Realtek en uiteraard een pci-e 3.0 x16-aansluiting voor je videokaart.

4 van 5 sterren
(1 reviews)
Geheugen internG.Skill Aegis F4-3000C16S-8GISB

Ryzen heeft baat bij zo snel mogelijk geheugen, ook als je gebruikmaakt van een aparte videokaart. Deze 8GB-module van G.Skill is geklokt op 3000MHz. We kiezen voor een enkel reepje, zodat je op een later moment nog makkelijk een reepje kunt bijplaatsen. Kies dan bij voorkeur hetzelfde geheugen, om compatibiliteitsproblemen te voorkomen. Gelukkig voor ons dalen de prijzen van geheugen weer. We zitten nog niet op het oude niveau, maar dankzij prijsdalingen hebben we nu sneller geheugen voor hetzelfde bedrag als in januari.

(0 reviews)
VideokaartenAsus ROG-STRIX-RX570-4G-GAMING

Bij het aanschaffen van een nieuwe pc is tijd dus een belangrijke factor. Enerzijds kun je voor hetzelfde bedrag meer kopen, zoals met het geheugen hierboven, anderzijds worden producten na verloop van tijd vaak goedkoper. Op het gebied van de videokaart kunnen we dan ook een stap maken. Waar in het vorige budgetgamesysteem nog een RX560 zat, is nu ruimte voor een 570 met 4GB videogeheugen. De ROG Strix van Asus is momenteel erg scherp geprijsd en hij doet niet onder voor andere RX570-videokaarten.

4 van 5 sterren
(1 reviews)
linkReview @ TweakerslinkReview @ HWi
Solid state drivesCrucial BX500 240GB

Crucial heeft met de BX500 opnieuw een generatie toegevoegd aan zijn budgetlijn ssd's. Na de BX300 is dit alweer de vierde generatie. Iedereen die weleens met een ssd heeft gewerkt, weet dat je nooit meer zonder wil. De verschillen tussen de ssd's onderling zijn erg klein, maar het verschil in prijs kan des te groter zijn. Op het moment van schrijven kost deze ssd slechts zestien cent per GB! Zoals altijd voegen we de disclaimer toe dat 240GB niet voor iedereen genoeg zal zijn. Je kunt eenvoudig een traditionele harde schijf erbij nemen of uiteraard een grotere ssd kiezen.

4 van 5 sterren
(2 reviews)
BehuizingenBitFenix NOVA Zwart
BitFenix NOVA Zwartvanaf Onbekend

Bij het aanschaffen van de behuizing voor een budgetgamesysteem geldt altijd de afweging hoeveel compromissen je sluit en hoeveel wensen je laat varen. Er is een duidelijk verschil in (bouw)kwaliteit en opties tussen een case die twee of zelfs drie keer duurder is dan deze BitFenix. Toch is dit geen onbekende in de BBG. De gebruikersreviews zijn ook wisselend, maar binnen het beperkte budget krijg je toch een behuizing met de voeding onderin geplaatst, voldoende koelingsmogelijkheden en een stoffilter voor je voeding.

3.5 van 5 sterren
(11 reviews)
Voedingenbe quiet! Pure Power 10 400W

De Pure Power 11 is net een aantal dagen uit, maar helaas nog niet goed verkrijgbaar. Heb je geen haast, dan is dat de beste keus. Anders is er nog het oudere broertje, de Pure Power 10 uit deze BBG. Deze voeding onderscheidt zich door een betrouwbare bouwkwaliteit en prima rendement, en hij is ook nog eens heel stil.

5 van 5 sterren
(1 reviews)
linkVoeding advies en informatietopic @ Tweakers
€ 30,58Actuele totaalprijs:
Product Prijs Act.Prijs
Processors AMD Ryzen 3 1200 Wraith Stealth koeler Boxed € 81,- Onbekend
Moederborden ASRock A320M-DGS € 49,- Onbekend
Geheugen intern G.Skill Aegis F4-3000C16S-8GISB € 65,50 € 13,64
Videokaarten Asus ROG-STRIX-RX570-4G-GAMING € 169,- Onbekend
Solid state drives Crucial BX500 240GB € 38,95 € 16,94
Behuizingen BitFenix NOVA Zwart € 31,- Onbekend
Voedingen Be quiet Pure Power 10 400W € 49,87 Onbekend
  Totaalprijs bij opstellen BBG € 484,32 € 30,58

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

Basisgamesysteem

Met dit basisgamesysteem ben je in staat om recente games op hoge instellingen op full-hd-resolutie te spelen. Hij is van alle basisfunctionaliteit voorzien voor een budget van ongeveer achthonderd euro. Mocht je gaan overklokken, dan kun je gemakkelijk een alternatieve processorkoeler installeren en de opslagcapaciteit kun je vergroten met een harde schijf.

Basisonderdelen

ProcessorsAMD Ryzen 5 2600 Wraith Boxed

De AMD Ryzen 5 2600 is een hexacoreprocessor én smt, waardoor twaalf threads beschikbaar zijn. De basiskloksnelheid is 3,4GHz met een singlecoreturbo naar 3,9GHz. Deze processor doet niet veel onder voor de X-versie, maar is wel significant lager geprijsd. De AMD Ryzen 5 2600 biedt op het moment van schrijven veel waar voor zijn geld.

Waar alle recente Intel Coffeelake-processors, waaronder de populaire Intel Core i5 8400, in de afgelopen weken significant in prijs zijn gestegen, zijn de Ryzens stabiel gebleven.

Er wordt een simpele basiskoeler bij de AMD Ryzen 5 2600 geleverd, de Wraith Stealth, die met een hoogte van vijf centimeter klein van formaat is. Bij dit systeem maken we gebruik van de standaardkoeler en dus geen alternatieve processorkoeler. Mocht je van plan zijn te gaan overklokken of als je een stiller systeem wilt, dan kun je bijvoorbeeld de Coolermaster Hyper 212 Evo nemen.

4.5 van 5 sterren
(6 reviews)
MoederbordenASRock B450M Pro4
ASRock B450M Pro4vanaf Onbekend

De Asrock B450M Pro4, met een B450-chipset, is een micro-atx-moederbord dat de gamer van alle basisfunctionaliteit voorziet tegen een aantrekkelijke prijs. Zo zijn er voldoende usb 3.0-aansluitingen aanwezig, waarvan er twee zijn te benutten via een interne header. Verder zijn er vier sata-600-aansluitingen, gigabit-ethernet en een pci-e-3.0 x16-slot.

Ook is er de optie om m2-ssd’s van verschillende formaten te installeren en kun je het werkgeheugen in de toekomst uitbreiden doordat het moederbord vier geheugenslots heeft. Dankzij de B450-chipset kun je de processor overklokken, maar hou in dat geval wel rekening met de warmteontwikkeling. Waarschijnlijk is een alternatieve processorkoeler dan aan te raden.

4.5 van 5 sterren
(3 reviews)
Geheugen internG.Skill Aegis F4-3000C16D-16GISB

We kiezen voor twee basisgeheugenmodules van G.Skill, met een totale capaciteit van 16GB en een kloksnelheid van 3000MT/s. Deze modules van G.Skill zijn iets goedkoper dan alternatieven van Corsair of Crucial en hebben geen grote heatspreader. De snelheid van het werkgeheugen heeft een grote invloed op de prestaties van een AMD Ryzen-platform; bij Intel is dit minder van belang.

4 van 5 sterren
(6 reviews)
VideokaartenMSI Radeon RX 580 ARMOR 8G OC

De MSI RX 580 Armor 8GB OC is op dit moment bij veel winkels goed geprijsd. Dit model heeft acht gigabyte geheugen, een koeler met twee ventilators, die uitstaan bij lage belasting, en een lichte overklok. Een voordeel is dat veel lager geprijsde monitors AMD’s FreeSync ondersteunen, een technologie die de framerate en verversingssnelheid van de monitor synchroniseert voor een soepeler beeld.

De keuze rond dit prijssegment is al geruime tijd de AMD RX 580 of de Nvidia GTX 1060. Nvidia heeft intussen wel de duurdere GTX 2070, 2080 en 2080 Ti geïntroduceerd, maar in het middensegment is nog geen nieuw model uitgekomen. Wel zijn er nu GTX 1060-modellen op de markt met gddr5x-geheugen. Aan de andere kant gaat het gerucht dat AMD plannen heeft om een RX 590 te introduceren, simpel uitgelegd een RX 580 op een kleiner procedé en met hogere kloksnelheden, wat tot een prestatieverbetering van circa negen procent kan leiden.

4 van 5 sterren
(3 reviews)
Solid state drivesCrucial MX500 2,5

Bij dit gamesysteem kiezen we enkel voor een grote ssd en niet voor een afzonderlijke harde schijf erbij. De Crucial MX500 in het reguliere 2,5”-formaat biedt veel waar voor zijn geld. Niet alleen zijn de prestaties dik in orde, ook de prijs van zeventien cent per gigabyte is gunstig. De Samsung 860 Evo is een goed alternatief. Een ssd helpt aanzienlijk bij het laden van je besturingssysteem, maar verkort ook tijdens het gamen de laadtijden van bijvoorbeeld nieuwe maps.

Een snellere nvme-ssd, zoals de Samsung 970 Evo, kan ook, maar is per gigabyte opslag circa vijftig procent duurder, terwijl het voordeel in veel gevallen niet merkbaar is.

5 van 5 sterren
(6 reviews)
BehuizingenFractal Design Focus G Mini

Een behuizing voor een Best Buy Guide uitkiezen is altijd lastig, omdat het grotendeels een kwestie van smaak is. De een kiest voor een windowed case, zodat de onderdelen zichtbaar zijn, terwijl de ander meer gesteld is op een stille behuizing en weer een ander een behuizing wil die vooral goed koelt.

De Fractal Design Focus G Mini is een tussenweg. Hij heeft een venster, is iets kleiner van formaat en de koeling is standaard al in orde. Dit voor de bescheiden prijs van ongeveer vijftig euro. De behuizing leent zich prima voor een instapgamesysteem. Zo is er voldoende ruimte voor de videokaart, is het interieur zwart gespoten, worden er twee ventilators bijgeleverd en zijn er stoffilters en verschillende usb 3.0-poorten aanwezig. Ook zijn er veel uitbreidingsmogelijkheden om ventilators en harde schijven toe te voegen. Kortom, alles wat een gemiddelde gamer van een behuizing mag verwachten.

5 van 5 sterren
(2 reviews)
VoedingenBitFenix Formula Gold 450W

Door de vele energiezuinige onderdelen hoeft de voeding geen groot vermogen te leveren. Ons oog valt op een 450-wattexemplaar van Bitfenix. Dit is een voeding met zwarte kabels, een stille ventilator en een gunstige prijs. De kabels zijn niet modulair, maar de interne componenten zijn van een hoge kwaliteit en de voeding is zeer efficiënt, getuige het 80plus-goldcertificaat.

4.5 van 5 sterren
(0 reviews)
€ 529,99Actuele totaalprijs:
Product Prijs Act.Prijs
Processors AMD Ryzen 5 2600 Wraith Boxed € 164,90 € 380,63
Moederborden ASRock B450M Pro4 € 77,- Onbekend
Geheugen intern G.Skill Aegis F4-3000C16D-16GISB € 126,- € 25,32
Videokaarten MSI Radeon RX 580 ARMOR 8G OC € 239,- Onbekend
Solid state drives Crucial MX500 2,5" 500GB € 78,50 € 64,57
Behuizingen Fractal Design Focus G Mini € 44,69 € 59,47
Voedingen BitFenix Formula Gold 450W € 61,50 Onbekend
  Totaalprijs bij opstellen BBG € 791,59 € 529,99

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

High-end gamesysteem

Bij het formuleren van een BBG-topic ontstaat vaak discussie. Binnen het kader van de categorie, zoals 'Budget-game-pc' of 'High-end gamesysteem', kun je discussiëren over het budget en over wat de pc moet kunnen. Deze zaken hebben natuurlijk veel met elkaar te maken, want van een computer van vijftienhonderd euro mag je meer verwachten dan van een van vijfhonderd euro. De prestaties van het high-end systeem liggen dan ook aanmerkelijk hoger. Overigens bleek ook 'high-end' op zich een discussiepunt te zijn. Uiteindelijk hebben we een mooi systeem samengesteld, waarmee je goed uit de voeten kunt op 1440p.

Basisonderdelen

ProcessorsAMD Ryzen 7 2700X Wraith Boxed

Intel-adepten hebben het de laatste tijd moeilijk. Waar AMD een behoorlijke periode (ver) achterlag wat prijs-kwaliteitverhouding betreft, is AMD momenteel de leidende fabrikant door één simpele constatering: de belangrijkste Intel-processoren zijn in een paar maanden bijna dertig procent in prijs gestegen. Dit heeft alles te maken met onvoldoende productiecapaciteit bij Intel, maar daarover meer in dit artikel van Julian Huijbregts van een maand geleden. De 9xxx-serie is bovendien nog steeds niet leverbaar. Dan valt de keus logischerwijs al snel op AMD. Met de 2700X grijpen we terug naar de processor die we in ons systeem van mei ook hadden geselecteerd in het high-end systeem. Singlethreaded is Intel meester, maar games en andere applicaties maken steeds beter gebruik van de multicorekracht van AMD-processoren. Dat is ook bij de 2700X het geval.

5 van 5 sterren
(10 reviews)
linkReview @ TweakerslinkPrijsstijgingen Intel @ Tweakers
MoederbordenMSI X470 Gaming Plus
MSI X470 Gaming Plusvanaf Onbekend

MSI heeft met de X470 Gaming Plus een degelijk moederbord op de markt gezet, met plenty opties: m2 over pci-e en sata, crossfireondersteuning, usb 3.1, digitale out, aangestuurd door een Realtek ALC892-audiochip en multicolor-ledverlichting. Een andere feature van het bord, is een met metaal versterkt pci-e-slot dat bescherming moet bieden tegen doorbuigen van je videokaart.

4.5 van 5 sterren
(2 reviews)
Geheugen internG.Skill Aegis F4-3000C16D-16GISB

Net als in het budgetgamesysteem kiezen we voor werkgeheugen van G.Skill. Sterker nog, dit is exact dezelfde module, zij het in tweevoud. Er gaan steeds meer stemmen op om in de duurdere systemen meer geheugen te plaatsen. Net als bij de Intel-processoren en tot niet lang geleden de videokaarten, is geheugen echter een heel stuk duurder dan voorheen. Bovendien is het nut van bijvoorbeeld 32GB voor gaming op dit moment nog niet nog niet onomstotelijk aangetoond.

4 van 5 sterren
(6 reviews)
VideokaartenGigabyte GeForce GTX 1080 Ti Gaming OC 11G

Zoals je aan de totaalprijs zult zien, gaan we net iets over het vooraf gestelde budget van vijftienhonderd euro. Dat heeft vooral te maken met de keus van de videokaart. Wil je binnen budget blijven, dan is een GTX 1070 Ti of de RTX 2070, die nog nauwelijks verkrijgbaar is, een goede optie. Wil je net dat beetje extra, kies dan voor de 1080 Ti. Met de algehele daling in videokaartprijzen en de release van de RTX 2xxx-serie is deze momenteel gunstig geprijsd en hij is voorzien van liefst 11GB videogeheugen. De hieronder gelinkte review gaat over zijn broertje, maar het mag duidelijk zijn dat die 3GB extra vram bij de 'standaard' 8GB echt wat toevoegt.

4.5 van 5 sterren
(6 reviews)
linkReview @ TechPowerUp
BehuizingenFractal Design Define C TG

De Fractal Design Define C TG is een regelrechte kopie uit de vorige BBG. We zijn dan ook erg enthousiast over deze behuizing. De kast is opgetrokken uit staal en gehard glas. Deze case heeft een groot raam, waardoor de volledige inhoud goed te zien is. De voeding blijft verborgen in zijn eigen compartiment en als je je kabelmanagement goed in de vingers hebt, zul je daar ook niets van zien door de ruime tray achter het moederbord.

4.5 van 5 sterren
(3 reviews)
Processorkoelingbe quiet! Dark Rock Pro 4

Welke processorkoeler je kiest, hangt vooral af van je wensen. Wil je vooral een stille koeler, eentje die bovengemiddeld goed koelt of een model dat er goed uitziet? Met de Dark Rock Pro 4 heb je een goede allrounder te pakken. De koeler is volledig zwart en beschikt over twee pwm-gestuurde fluid-dynamic bearing-ventilators, waarvan een 120mm is en de andere 135mm. Ze staan in een push-pullopstelling met de koelelementen.

4.5 van 5 sterren
(3 reviews)
VoedingenCorsair RM550x (2018)
Corsair RM550x (2018)vanaf Onbekend

De 2018 versie van deze voeding van Corsair is een kleine upgrade ten opzichte van de Corsair RM550x, die zich vooral uit in de grootte van de voeding en het feit dat ze iets stiller zijn. Het broertje wordt door BitFenix van een sticker voorzien. Het heet dan de BitFenix Whisper BWG550M en is ook een goed alternatief.

4.5 van 5 sterren
(1 reviews)
Solid state drivesCrucial MX500 m.2 500GB

De keus voor een traditionele m2-variant versus een sata-variant is om het even. De MX500-m2 kost immers ook nog maar ongeveer 85 euro, terwijl de sata-uitvoering een paar euro goedkoper is. Net als voor sata-ssd's geldt dat de prestaties erg dicht bij elkaar liggen.

5 van 5 sterren
(1 reviews)
linkReview @ Tweakers
€ 274,28Actuele totaalprijs:
Product Prijs Act.Prijs
Processors AMD Ryzen 7 2700X Wraith Boxed € 326,- € 248,96
Moederborden MSI X470 Gaming Plus € 131,67 Onbekend
Geheugen intern G.Skill Aegis F4-3000C16D-16GISB € 126,- € 25,32
Videokaarten Gigabyte GeForce GTX 1080 Ti Gaming OC 11G € 649,- Onbekend
Behuizingen Fractal Design Define C TG € 84,91 Onbekend
Processorkoeling Be quiet Dark Rock Pro 4 € 66,06 Onbekend
Voedingen Corsair RM550x (2018) € 89,50 Onbekend
Solid state drives Crucial MX500 m2 500GB € 81,- Onbekend
  Totaalprijs bij opstellen BBG € 1.554,14 € 274,28

De goedkoopste leveranciers van deze configuratie kun je hier bekijken.

Reacties (196)

196
189
111
21
0
55
Wijzig sortering
Een budget van 1500 euro voor het high-end gamesysteem, en dan nog steeds geen Intel-processor erin? Games zien juist heel graag een Intel-processor, daar werken ze vaak een stuk beter op.

Hier een test van PC-gamer, van iets meer dan een jaar oud:
https://www.pcgamer.com/i...-new-gaming-cpu-in-years/
https://cdn.mos.cms.futur...6HrySLF9atz2XJ-650-80.png

Natuurlijk zijn dit niet de allernieuwste testdata, maar het is nog steeds relevant. Het laat gewoon zien dat games graag een Intel-processor zien. De nieuwste processoren van AMD staan er bij die test niet bij, maar dat geldt ook voor de nieuwste van Intel.


Nu dan een recentere test:
https://www.pcgamer.com/intel-core-i7-9700k-review/
https://cdn.mos.cms.futur...3AD9f2r6ddDzCk-650-80.png
Hier haalt een Ryzen 3 2200G gemiddeld over 11 spellen, een gemiddelde framerate van 75.4 fps. Voor de Ryzen 5 2400G is het 83.1 fps. Voor de Ryzen 5 2600 is het 99.8 fps. En dan de Core i3-8100: die haalt dus maar liefst 100.6 fps. Vrijwel een gelijkspel met de Ryzen 7 2700: die haalt 101.1 fps. Wat deze cijfers, die ik hier tot nu toe vermeld, laten zien is dus dat een Ryzen nog steeds niet zo'n handige keuze is voor gaming. En laat nu net een Ryzen in alledrie de hier geselecteerde systemen zitten.

De Ryzen 3 1200, geselecteerd door tweakers voor het goedkoopste systeem, deed het vorig jaar bij PC Gamer het slechtste van alle geteste processoren, met een vrij magere 71.6 fps. Recentelijk heeft PC Gamer de Ryzen 3 2200G getest, en die deed het met 75.4 fps ook niet zo denderend, en eindigde laatste in de test. Een betere keus, maar ook een wat duurdere keus, zou de Core i3-8100 zijn geweest. Je geeft wat meer geld uit, maar krijgt wel een Intel-processor, wat games gewoon érg graag zien. Met de Core i3-8100 vlieg je meteen omhoog naar 100.6 fps, bij de test van PC Gamer.

De Ryzen 5 2600, geselecteerd door tweakers voor het middelste systeem, haalt bij PC Gamer maar een gelijkspel met de Core i3-8100. Niet heel denderende prestaties, maar misschien nog een enigzins begrijpelijke keuze voor een basisgamesysteem. Maar indien je zelf meer op zoekt naar een systeem van rond de 1000 euro in plaats van 800 euro, dan is een Intel-processor als de i5-8400 heel interessant. Die haalt 111.3 fps in de recente test van PC Gamer, en is dus érg geliefd bij games. Die i5-8400 zou dan bijvoorbeeld met een GTX 1060 6GB gecombineerd kunnen worden, of een goedkope GTX 1070. Wil je vast blijven houden aan het hier gestelde budget van 800 euro, dan kan een processor als de Core i3-8100 interessant zijn. Een Intel-processor is, gezien de nieuwste benchmarks van PC Gamer, nog steeds een veilige keuze. Die Core i3-8100 kan leuk gecombineerd worden met een GTX 1060 3GB of 6GB natuurlijk.

Dan het high-end gamesysteem. Wederom een Ryzen: de Ryzen 7 2700X. Volgens de test van PC-gamer kan er ook gewoon voor een Core i5-8400 of Core i7-7700K gekozen worden. Maar zelf zit ik nog het meest aan een Intel Core i5-8600K te denken. Een redelijk recente 6-core van Intel, die méér dan voldoende in huis heeft voor games. Op 1080p kan die heel hard rennen, en op 1440p of 4K gaat de load alleen maar meer richting de GPU. De Core i5-8600K is overklokbaar, en best betaalbaar. Ook op stock speeds is het al echt een beest, met een hele hoge kloksnelheid. Overklokken is dus voor 1440p of 4K gaming eigenlijk niet eens echt noodzakelijk. En een Intel-processor is gewoon echt een logische keuze voor gaming, dat zien games zo graag. Als grafische kaart ernaast, zijn een GTX 1080 - 1080Ti of een RTX 2070 - 2080 logische keuzes, al ga je met de duurste van die keuzes uiteraard wat boven de 1500 euro uitkomen. Maar we zien in ieder geval aan de benchmarks van PC Gamer dat de Core i5-8400 het al wat beter doet dan de Ryzen 7 2700X bij games... Dat verschil wordt nog een stukje groter bij de Core i5-8600K. Games zien gewoon nog steeds heel graag een Intel-processor. Far Cry 5 bijvoorbeeld, die kun je dus vrolijk op 120+ fps spelen met een Core i5-8400. Je kunt er zelfs mee in de buurt van de 144 fps komen. Meer dan 130 fps gemiddeld volgens PC Gamer. Maar met iedere Ryzen blijf je dus vrolijk rond de 100 fps hangen (of nog lager in sommige gevallen). Best zonde. Zo zien we maar, dat bij individuele spellen, waaronder grote recente AAA-titels, de verschillen soms toch nog wat groot en positief voor Intel uitvallen.

[Reactie gewijzigd door dusty-2011 op 23 juli 2024 00:09]

Er zijn relatief weinig gamers die op een 144hz monitor gamen en nog minder die dan ook die 144 moeten halen.

Dan maakt het dus geen ruk uit of je game 100 of 105 games haalt.
De enige die sneller zijn dan de 8700K zijn de i7 9700k en i9 9900k en die zijn 1) nauwelijks te koop en 2 € 550 en € 650. Dus 67% duurder of 100% duurder dan de € 330 van de 2700X.

Dik 200 of zelfs 300 euro meer dan de AMD, dus elders op besparen.. Dus krijg je daar een mindere build mee en bovendien heeft het voor het merendeel van de mensen weinig zin, die gamen namelijk met minder dan 100 fps.

Bovendien zal een 2700X langer sterk blijven (bijv. nieuwere games en bij meerdere dingen tegelijk, zoals streamen) dan een 6-Core Intel zonder HT (84xx-86x00(k) en 9600k. Laat staan een vergelijking trekken tussen een R5 2600 en een i3 8100, die in Multiplayer Battlefield nu al een bottleneck vormt.

Bovendien is het verschil het grootst met de snelste GPU, er wordt het liefst met een x080 Ti getest. Laat daar nu het grootste deel van de gamers nu net niet op gamen. Dus prachtig dat een i3 een framepje meer haalt dan een 2600, die frame is er alleen als er ook zo’n x080 Ti in de kast hangt. En dat doet het niet bij zo'n budget. In de praktijk hangt er een kaart in die misschien maar 80 fps haalt en heb je dus niets aan je snelle cpu.

[Reactie gewijzigd door White Feather op 23 juli 2024 00:09]

Plus games waarbij dit soort framerates haalbaar moeten zijn zijn vaak games als CS GO, Overwatch en League of legends. Games waarbij je met een Ryzen CPU ook al gemakkelijk 120+ FPS haalt. AMD is gewoon heer en meester op het moment als het aan komt op processoren. Dit alles met minder kapitaal en marktaandeel. Intel fanaten kunnen nog steeds terugvallen op stroomverbruik natuurlijk, niet geheel onbelangrijk. Let the salt kick in.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 669783 op 23 juli 2024 00:09]

En @Coolstart, @lazershark (dat lijkt veel op een reactie die ik in het verleden plaatste), @Sankara en @Sinester
Jullie begrijpen het! d:)b
Ik vind het leuk om te zien dat zoveel mensen het zijn gaan inzien.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 444127 op 23 juli 2024 00:09]

De Ryzen 3 1200, geselecteerd door tweakers voor het goedkoopste systeem, deed het vorig jaar bij PC Gamer het slechtste van alle geteste processoren, met een vrij magere 71.6 fps. Recentelijk heeft PC Gamer de Ryzen 3 2200G getest, en die deed het met 75.4 fps ook niet zo denderend, en eindigde laatste in de test. Een betere keus, maar ook een wat duurdere keus, zou de Core i3-8100 zijn geweest. Je geeft wat meer geld uit, maar krijgt wel een Intel-processor, wat games gewoon érg graag zien. Met de Core i3-8100 vlieg je meteen omhoog naar 100.6 fps, bij de test van PC Gamer.
Voor 500 euro kan je nu eenmaal niet kiezen voor een goede processor én een goede videokaart. En voor gamen is een goede videokaart het belangrijkst, dus kiezen we daarvoor, ook al omdat een RX 570 bijna tweemaal zo snel is als een RX 560. Dat terwijl een i3 nog niet eens anderhalve maal sneller is dan een Ryzen 3 1200. Dus ja, een i3-8100 is een betere keuze voor een game-pc dan de Ryzen 3 1200, maar niet bij een budget van maximaal 500 euro.
Het prijsverschil tussen een RX 560 en een RX 570 is vaak maar 20 euro, hooguit 30 euro. Als een build met een i3-8100 en een RX 560 lukt binnen budget, dan lukt een build met een RX 570 dus ook. Gewoon het budget met 20-30 euro oprekken en dan het is gefixt. Enige flexibiliteit op dit terrein valt wel aan te raden.
Uhm, 70 euro zul je bedoelen, heb het net even in de pricewatch gecheckt. Een RX 560 begint vanaf 106, een RX 570 vanaf 176. Bovendien, als een RX 570 maar 20-30 euro extra kost en nagenoeg dubbele performance geeft, wie koopt er dan nog een RX 560?
Wat kun jij goed liegen zeg. Die van 106 euro is helemaal geen normale RX 560, daar zit de helft van het geheugen op en ook een heleboel minder stream processors, die kaart presteert dus véél slechter als een normale RX 560.

Dan een iets duurdere RX 560, van 135 euro: de Gigabyte Radeon RX 560 OC 4G (rev. 1.0). Die heeft dan al 4GB VRAM, maar nog steeds mist ie een boel stream processors. Voor 135 euro krijg je dus nog steeds niet een 16CU, maar een 14CU.

Weer een tientje erbij, 145 euro: de MSI Radeon RX 560 AERO ITX 4G OC. Die heeft 4GB VRAM en 16 CU, dit is dus zo ongeveer de goedkoopste RX 560, die als een normale RX 560 presteert. Onthoudt dat getal: 145 euro.

Dan pak ik (één van de) goedkoopste RX 570 erbij: pricewatch: Asus ROG-STRIX-RX570-O4G-GAMING
Die kost op het moment van schrijven maar 169 euro bij de Mycom. Hij heeft 2048 rekenkernen en 4GB VRAM.

Rekensom: 169 euro - 145 euro = 24 euro.

Wat had ik gezegd dat het scheelde? 2 tot 3 tientjes? Klopt dat dan? Ja!

Bovendien, als een RX 570 maar 20-30 euro extra kost en nagenoeg dubbele performance geeft, wie koopt er dan nog een RX 560?
Wat een onnozele vraag... Moet ik mij hiermee bezig houden? Een mens mag zelf beslissen wat ie koopt, en soms is een bepaald product nou eenmaal een betere deal dan een ander product...
Wat kun jij goed liegen zeg
Ik lieg helemaal niet. Ik vergelijk de goedkoopste RX 560 uit de pricewatch met de goedkoopste RX 570. Dat die maar de helft van het geheugen heeft van jouw RX 560, en een heleboel streamprocessors minder zal wel zijn, daarom is hij ook een stuk goedkoper dan de € 145 die jij aangeeft. Waarom is een GTX 1060 3 GB goedkoper dan 6 GB? Zelfde verhaal.

Maar die kaart van € 145 samen met een i3-8100 past niet in het systeem van € 500. Dat is het hele punt. Met die kaart van € 106 past het maar net. Een i3-8100 kost € 150. Een Ryzen 3 1200 kost € 80. Dat is dus € 70 extra. Dan moet je dus € 70 besparen op de videokaart en dat lukt niet, want jij bespaart maar € 24.
"Ik lieg helemaal niet."

Je gaat hier nu mee in een rol die AMD speelt: dat die goedkopere RX 560 kaarten met 14 CU nog steeds RX 560 kaarten zijn. Daar is AMD groots over aangevallen, op social media en in de media zelf. Het zijn namelijk gewoon pure rebrands, het zijn gewoon exact RX 460 kaarten, maar dan met een nieuwe naam erop geplakt. En ze zijn een stuk trager dan de RX 560 kaarten die aan de oorspronkelijke specificatie voldoen. De RX 560 met 14 CU is een wolf in schaapskleren.

"Waarom is een GTX 1060 3 GB goedkoper dan 6 GB? Zelfde verhaal."

Ik vind het niet vergelijkbaar met de GTX 1060 3GB. Die variant is trager en heeft minder VRAM, maar dat stond vanaf de allereerste dag dat ie te koop was overal duidelijk aangegeven. Je herkent hem aan de "3G" die altijd erbij staat. Er is ook nooit een controverse over geweest. De RX 560 met 14CU heeft grote commotie opgeleverd. Daar stond het vaak niet zo duidelijk aangegeven dat het maar een RX 460 was met een nieuw naamplaatje, en dat ie dus aanzienlijk trager was. Je ziet het ook niet aan de hoeveelheid VRAM, want van de RX 460 met maar 14 CU zijn ook gewoon 4GB varianten.

"Maar die kaart van € 145 samen met een i3-8100 past niet in het systeem van € 500. Dat is het hele punt. [...] jij bespaart maar € 24."

Waar bespaar ik die 24 euro dan? |:( Had ik daar ergens over geschreven, over het combineren van een i3-8100 met een RX 560? Die i3-8100 kan met een grafische kaart naar keuze gecombineerd worden, ok? Niet iedereen die zijn eigen PC wil samenstellen, houdt zich EXACT aan een budget van 500 euro. Voor sommige mensen is het budget flexibel, bijvoorbeeld 500-600 euro. Of ze willen eerder rond de 550 euro uitgeven. Die budgetten liggen nog steeds érg dicht in de buurt bij de nu hier gestelde budgetten van tweakers, dus is het aanbevelen van iets duurdere alternatieven in de comments, met voldoende motivatie erbij, zeer zeker nuttig.

[Reactie gewijzigd door dusty-2011 op 23 juli 2024 00:09]

Ga weg met je logica, er moet een Ryzen in.
Een i5-8600K die 30% meer FPS haalt dan een 2700X? dat lijtk me sterk. Zelfs in de benchmarks van intel (je weet wel, die expres zo gedaan waren dat AMD er slecht uit kwam) haalde die niet dergelijke verschillen.)

Ja er zullen (oude) spellen zijn die vooral leunen op single core speed en dan kan Intel net een paar % sneller zijn maar bij zwaardere games laat een i3 het toch echt afweten.

Er zitten overigens een shitload aan oude spellen in die benchmarks van PCGamer. Oude spellen waarvan bekend is dat ze niet schalen op aantal cores waardoor ook oude i7/i9s het vaak slechter doen dan de nieuwe i3.

[Reactie gewijzigd door Philip Ross op 23 juli 2024 00:09]

“Op 1080p kan die heel hard rennen, en op 1440p of 4K gaat de load alleen maar meer richting de GPU.”

Intel is enkel in het voordeel op 1080p maar wat ben je nu met wat fps meer als je al ruim boven de 100fps zit?

Dat van die load klopt niet: Op 4k moet de CPU veel langer op de GPU wachten waardoor een snelle cpu niet nodig is. Zelfs geen dual het niet beter dan een i9 zodra de GPU het moeilijk krijgt.

De CPU kan de GPU enke nekken in bepaalde games die de CPU naast de gpu instructie óók nog eens belast met ai of het berekenen van iets anders in de game. Als die 2de berekening op een andere core kan draaien dan voorkom je dat de gpu moet wachten op de cpu om te starten met de frame render.

AMD heeft een grotere core latency en een lagere topspeed per core maar zoals reeds gezegd doet dat er niet echt toe in de recenste games want die belasten de GPU zo hard dat de frame times veel groter zijn dan core latency in de chip.

En zoals reeds vermeld... intel is 30% duurder dis het lijkt me safe to say dat deze AMD ontegensprekelijk de juiste keuuze is.

[Reactie gewijzigd door Coolstart op 23 juli 2024 00:09]

De Intel CPU's zijn enkel interessant als aan alle volgende voorwaarden voldaan zijn:

- Je hebt een 144 Hz monitor op 1080P, of een 120 Hz op 1440P, of je hebt GEEN 4K monitor.
- Je hebt een GTX 1080 of beter
- Prijs is niet van belang, en je wil graag 100 euro meer betalen voor 144 FPS ipv 120 FPS.
- Je bent niet geïnteresseerd in de workstation / multicore performance die bij AMD beter is.

In alle andere gevallen: gamen op 4K, of gamen op 1440P bij 60 Hz, is er geen verschil tussen een AMD en Intel CPU, want de GPU is de bottleneck.

Ook bij langzamere GPU's op 1080P is er geen verschil tussen pakweg een Ryzen 2700X en een 8700K, wederom omdat de GPU de bottleneck is.

Keer op keer worden deze benchmarks bovengehaald, maar het feit of Intel ECHT de beste keuze is hangt ervan af. Zeggen INTEL IS DE BESTE is gewoon te kort door de bocht.

Je krijgt bij Intel misschien 140 FPS ipv 120 FPS op 1080P bij een snelle GPU, maar je levert er ook wel multicore prestaties voor in. Het hangt er van af of je die workstation performance ook belangrijk vind of niet.
Multicore performance? Zou een AMD better zijn voor grafische bewerking?
Hangt af van de applicatie of ze goede multicore support hebben. Zal in de toekomst alleen maar beter worden.

Adobe software is nog steeds beter gebaat bij singlecore performance (dus draait sneller op Intel)
Veel rendering software e.d. werkt sneller op meer cores / threads (Blender, V-ray, Cinebench, etc.) dus zal beter draaien op AMD.
Waar AMD een behoorlijke periode (ver) achterlag wat prijs-kwaliteitverhouding betreft, is AMD momenteel de leidende fabrikant door één simpele constatering: de belangrijkste Intel-processoren zijn in een paar maanden bijna dertig procent in prijs gestegen. Dit heeft alles te maken met onvoldoende productiecapaciteit bij Intel, maar daarover meer in dit artikel van Julian Huijbregts van een maand geleden. De 9xxx-serie is bovendien nog steeds niet leverbaar. Dan valt de keus logischerwijs al snel op AMD.
Admin-edit:@jeroen_loeffen gebruik quote tags indien je tekst kopieert uit het artikel. Zomaar kopiëren en plakken zonder dit aan te geven is niet gewenst.

[Reactie gewijzigd door Zeehond op 23 juli 2024 00:09]

AMD is, gebaseerd op de huidige situatie, nog steeds de slechtere keuze als het op een gaming processor aan komt. De i5 8600k is met de huidige prijzen goedkoper (~300 euro vs ~330 euro) en presteert in vrijwel alle game benchmarks een stuk beter. Er zijn simpelweg nog te weinig games die daadwerkelijk de volledige 8 cores en 16 threads van de Ryzen 2700x weten te benutten.

De belangrijkste vraag is echter welke processor de beste keuze is gericht op de toekomst. Immers beide processoren hebben met de huidige games absoluut geen moeite dus dan is het de vraag of games in de toekomst wel die volle 8 cores van Ryzen kunnen benutten. En daarvoor moeten we naar alle waarschijnlijkheid toch wachten op de nieuwe console generatie en welke CPU's daar in gebruikt gaan worden. Gezien consoles veel meer op prijs/prestatie gericht zijn zou het prima kunnen dat ze daar voor meer tragere cores gaan, dan zal je daardoor ook bij de pc's gaan zien dat games beter gebruik gaan maken van 8+ cores.

Maar dan ben je wel aan het speculeren, voor de huidige games is de 8600k een betere keuze dan de 2700x. En dan hebben we het nog niet gehad over het overclock potentieel van de 8600k waarmee je AMD nog verder achter je laat. Zeker in games waarbij single core performance nog wel eens van belang is (turn based games zoals de Total War serie of Civilization) zal de 8600k dan echt heer en meester zijn.

[Reactie gewijzigd door Tsurany op 23 juli 2024 00:09]

Games? Nee. Iets anders tegelijk doen met games? Toedeledokie Intel.

Real world scenarios zijn heel anders dan benchmarks. 5 tabs en een Twitch stream open op mijn tweede monitor, Steam, MSI Afterburner, Discord... Opeens moet de processor behalve de videogame ook nog een heleboel andere taken uitvoeren. Dit is waar die andere twee cores opeens flink van pas gaan komen omdat ze de load van mijn main cores afhalen die zich lekker op de game kunnen gaan focussen.

Als je elk achtergrond process handmatig gaat afsluiten voor elke gaming sessie is Intel misschien interessant. Anders is AMD duidelijk de goedkopere zelfs: betere keuze.

[Reactie gewijzigd door Osiummaster op 23 juli 2024 00:09]

Los van welk merk beter is...

Hoe real world is dat nu? Als ik zit te gamen heb ik een browser open met idd 3-8 tabs, Twitch/YT streampje erbij, Discord, Battle.net client, Steam.... maar hoeveel CPU gebruikt dat nu daadwerkelijk? Het enige dat ik ook maar iets noemenswaardigs van CPU zie gebruiken naast de game die ik speel waar ik EVENTUEEL dan ook last van zou kunnen hebben is een stream welke op 1080p (of meer) en 60fps draait. Dat gebruikt misschien net 5% van mijn inmiddels verouderde 4 core CPU (3.9Ghz boost), de rest zit totaal onder de 1%.

Dus heel eerlijk gezegd vind ik heel die multicore "realworld" scenario's voor een gamer gezwets, no offense. Een gamer die een beetje serieus is gaat niet z'n benchmarks, renderings en whatever andere nonsens die je ook even uit kan stellen tot na je gamesessie tegelijk doen.

Ik zou iedereen dan ook adviseren om puur naar de door jou gewenste aspecten te kijken, wil je iedere laatste druppel fps eruit persen (denk aan bepaalde competitive shooters die op 200++ fps "moeten" draaien) dan heb je net iets meer aan de hoogste clock/core, intel. Wil je beter op de toekomst zijn voorbereid met de gedachte dat steeds meer games gebruik maken van meer cores en dus beter schalen, AMD.

Dit gezegd hebbende wil ik even melden dat het voor mij totaal geen klare keuze is, als ik nu zou willen upgraden zou de keuze voor mij heel, heel lastig zijn en waarschijnlijk eerder nog gebaseerd op prijs dan iets anders.

[Reactie gewijzigd door porn* op 23 juli 2024 00:09]

Anoniem: 1026419 @porn*1 november 2018 16:40
Bij mij valt de keuze op uitbreidbaarheid (en nog een beetje integriteit), en dus AMD.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 1026419 op 23 juli 2024 00:09]

Vele jaren terug zou ik met je meegegaan zijn maar - en ik spreek hier voor mezelf - tot op heden iedere keer dat ik ben gaan upgraden, wil ik toch een nieuw mobo met bijpassend geheugen etc ipv een aantal nieuwe componenten te "remmen" door ze met mijn bestaande te combineren.

Moet wel vermelden dat ik ook relatief weinig upgrade de laatste jaren, misschien eens per 3-4 jaar max, en regelmatig nog een oude set doorschuif naar iemand anders. Een nieuwe videokaart soms wellicht uitgezonderd.
Als student wil ik nog wel eens me modellen aanzetten en dan tegelijkertijd ook gewoon met mijn vrienden gamen. Het punt wat door Osiummaster gemaakt wordt is denk ik toch wel meer waar als dat je zou denken. Zo maakte voor gamen een paar jaar toch echt wel uit of je die extra threads had van een I7. Je hele systeem liep er toch soepeler van. Om te stellen dat je 16 threads nodig hebt is inderdaad onzin, maar veel gebruikers zullen het verschil tussen hun oude i5 en zelfs al de r3 ryzens al kunnen merken door de extra threads.

Edit: vergeet ik alsnog helemaal het punt wat ik in eerste instantie wou maken... Apparte cores hebben voor je achtergrond taken betekend niet dat ze vol hoeven te werken. Die 5% usage maakt op je fps veel meer uit dan 5% als ze op je gaming core zouden draaien. Zie het als of je core anders twee taken in twee verschillende kamers van je huis moet doen tegelijk. Dan ben je toch aan het lopen van de ene kamer naar de andere kamer.

[Reactie gewijzigd door sonnemans op 23 juli 2024 00:09]

Als student zou je toch op zijn minst moeten weten dat het m'n is en niet me.
Sowieso, het druipt van de taalfouten. Een typefoutje hier of daar is niet zo'n ramp, maar dit is wel heel erg.
Misschien maar hoeveel gamers hebben toevallig dat soort taken, als het 10% is is het al erg veel. Niettemin blijft mijn conclusie hetzelfde; kijk naar de aspecten die jij persoonlijk het belangrijkst vindt, en in zo'n geval is dat dus naar aller waarschijnlijkheid AMD.

Betreft cores, ach ik heb met m'n inmiddels bejaarde 4 core CPU toch ook zat capaciteit voor achtergrond taken. De meeste games kunnen niet alle 4 de cores voor 100% belasten, dus als ik ook maar 1 of 2 cores overhoud waarin ik lekker die overige 5% CPU (laten we zeggen totaal 10% voor letterlijk ALLE processen samen) kan laten runnen merk ik echt niks in mijn game. Windows doet dat van zichzelf al redelijk goed, en als games niet enorm crappy geschreven zijn heb ik er dus geen benefit van nog meer cores te hebben. Tenzij je dus games hebt die ECHT goed multi-core geschreven zijn en maximaal profteren van extra core capaciteit.
De uitspraak "maar veel gebruikers zullen het verschil tussen hun oude i5 en zelfs al de r3 ryzens al kunnen merken door de extra threads" durf ik dan ook zeker te betwisten. Een deel zal het merken, maar ben er van overtuigd dat dat niet het grootste deel zal zijn.

[Reactie gewijzigd door porn* op 23 juli 2024 00:09]

Op 1440p of hoger maakt het weinig meer uit of je AMD of Intel hebt.
En games die alle cores en threads benutten doen het lekker op de 8/16 cores/threads van de 2700X.
Als je nou op 1080p wilt gamen bij 144 fps op je 144 Hz monitor, dan zou je beter voor Intel gaan. Op de hogere resoluties maakt het niks uit.
Welke game benut in hemelsnaam alle cores en biedt daarbij betere performance dan een Intel CPU met minder cores? Ik speel games op een i7 uit 2011 en dat ding wordt nooit maar dan ook nooit volledig belast. Ook niet met CPU intensieve games.

Ik mis de tests en prijs/kwaliteit-vergelijking in deze BBG. Want eerlijk gezegd zou ik AMD graag links laten liggen omdat Intel niet alleen voldoende is, maar in de tests die ik heb gelezen altijd superieur is voor hetzelfde geld.

Die "maar 30% duurder" redenatie volg ik niet. Dat moge zo zijn, maar dan is Intel nog steeds sneller. En dat voor een paar tientjes. AMD doet leuke dingen maar Intel is gewoon beter.
Zoals je het nu beschrijft ben je dus zwaar gpu bound, want er zijn wel titels als battlefield die tegenwoordig heel netjes schalen met cores en threads. Daarbij koop je met zeg een 1500x voor 150 euro goedkoper ongeveer een snellere processor als jou i7 out of the box. Koop je een van de APUs voor zeg 140 euro heb je vergelijkbare cpu performance en een deftige low end gpu op je die waar veeeeel beter op te gamen valt. Wat prijs kwalitieit betreft zit je dus juist heeel veel gunstiger bij AMD. Voor die 30 procent steiging scheelde het inderdaad nog niet zoveel en was intel nog wel beter, maar 30% op 200 is toch 60 euro...
Je zit altijd met een budget . In dit geval 1500,- dan is een proc. Van 500 wel een erg groot deel van je budget dus is een 2700x een prima keuze.
Het is maar een advies je. En een prijs/kwaliteit vergelijking waarom?? je zit hier op Tweakers er zijn vergelijking zat te vinden.
Dan zie ik dus, op basis van de huidige prijzen en resultaten, geen reden om voor de duurder 2700x te gaan. De 2700x kan interessant worden bij games als Battlefield V waar je ziet dat quad cores erg veel moeite hebben redelijke prestaties neer te zetten. Echter dat blijft vooralsnog puur speculatie op toekomstige ontwikkelingen.
Voor een best Buy guide is het opzich niet zo gek dat je naar value gaat kijken, en dan betaal je voor die i5 meer dan dat hij waard is. Vind het dus opzich wel sterk dat Tweakers nieuwe bouwers afraad om processoren te kopen die boven msrp liggen. Voor jou verhaal zou je echter de i5 8600k weer naast de 2600 of 2600x kunnen leggen. Als je dan niet het beste van het beste wil qua productivity doen deze het vergelijkbaar met de 2700x in gaming maar dan weer voor bijn 80 euro goedkoper dan die i5. In een 4k systeem dat ik voor een vriend ga bouwen ga ik dus ook zeker voor die 2600x. Ohja bij die 8600k ben je wel ook weer 20 a 30 euro kwijt om een goede koeler er bij te kopen
Niet te vergeten dat de AM4 ook zal werken voor de Ryzen 3 (Zen2) en hoogstwaarschijnlijk zelfs Ryzen 4 in 2020.
Iets waar je bij Intel je vingers voor moet kruisen of je weer je moederbord MOET vervangen omdat ze 1 pin extra op de CPU hebben gezet.

En over het algemeen zijn Intel Moederborden ook een fractie duurder in vergelijking met een AMD moederbord met de zelfde features. (Bij high end al gauw €50,-)
Inderdaad! Bijzonder genoeg word hier in reviews eigenlijk niet overgesproken, terwijl ik mij in eerdere bbg nog wel kan heugen dat er dan ook nog wel een upgradepath werd uitgewijd. Als tegen argument voor een platform heb ik het echter inderdaad wel vaker langs zien komen
Anoniem: 444127 @EXos2 november 2018 22:42
@EXos
Niet te vergeten dat de AM4 ook zal werken voor de Ryzen 3 (Zen2) en hoogstwaarschijnlijk zelfs Ryzen 4 in 2020.
Niet hoogstwaarschijnlijk, 100% zeker! Dit heeft AMD in 2016/2017 (volgens mij 2016) al bevestigd. Echter kan je beter spreken van Zen2 en Zen3 aangezien het mogelijk is dat er een tweede generatie Zen2 komt en dat Zen3 1 jaar later komt. Het zou me niet verbazen als Zen5 (Zen4 bestaat niet) ook nog gaat werken, het hangt ervan af of dat het technisch gezien mogelijk is (pinnen en sockets, hierbij moet je er rekening mee houden dat er dode pinnen zijn).
Ja en het praktisch nut is.... nihil? Hoe vaak upgrade je nou een CPU op hetzelfde bord? Als er weinig tijd is verstreken (1-2 jaar) dan is er bijna niets te winnen, en als er meer tijd is verstreken is de featureset van je bord allang verouderd OF kan de CPU niet meer voluit vanwege gebrekkige VRM.

Compleet nonissue.
Anoniem: 444127 @Vayra22 november 2018 14:09
Als je een Ryzen1 R5 1600 op dat moederbord stopte dan voegt een Ryzen3 CPU of Ryzen4 CPU erg veel toe zolang je een fatsoenlijk moederbord kocht. Indien de upgradebaarheid een argument is om voor dit platform te kiezen dan kies je geen B350-moederbordje, dan kies je een X370 moederbord wat goede VRM's heeft.
Los hiervan is het nog de vraag of dat je voor de latere CPU's wel betere VRM's nodig gaat hebben, 12 kernen op TSMC '7 nm' zou best wel eens een lager maximaal vermogen kunnen hebben dan 8 kernen op GF '14 nm'. Afwachten!

Verouderde feature-set? Ook weer zoiets waar je gewoon rekening mee houdt. PCIe 3.0 gaat nog wel even mee voor de meeste gebruikers, een 2080 Ti heeft NET niet meer genoeg aan 8 lanes, wel nog ruim voldoende aan 16 lanes. Het duurt nog wel eventjes voordat de beste grafische kaart niet meer genoeg heeft aan 16 lanes, laat staan voordat een €400-500 kostende kaart daar niet meer genoeg aan heeft. Bovendien is dit een non-issue zo gauw de volgende generatie AM4-moederborden uitkomt want die gaan waarschijnlijk PCIe 4.0 bevatten.
Dan heb je nog de RAM, toevallig staan we nu net op het punt dat DDR4 langzaamaan gaat worden vervangen door DDR5, waarschijnlijk in 2020. Het duurt jaren voordat je echt DDR5 moet hebben, in eerste instantie gaan de snelheden van DDR5 nog minder hoog zijn terwijl sneller DDR4 RAM juist minder zal gaan kosten. Dat is ook niet echt een probleem.

Voor andere features maakt het werkelijkt niet uit. Een volgende generate USB? /care Laat eerst maar eens de apparaten die je erop aansluit wat sneller worden. :')
Tenslotte, als het al zo is dat je moederbord lichtjes verouderd geraakt, so what? Je stopt er een nieuwe CPU in, doet het er nog 1-3 jaar mee, koopt een moederbord wanneer er een goede deal is en zet dan heel je systeem met CPU over naar een nieuw moederbord.

Kortom, misschien is voor jou de upgradebaarheid van het moederbord geen argument maar voor veel mensen is dat het wel. Maar goed, hoe je het wendt of keert, het is fijn dat AMD die optie biedt waar Intel het bewust afsluit.
Op hoge framerate's op 1080p spelen gaat ook prima met AMD. Het is wel een beetje tweaken en pielen of wat meer aan je geheugen uitgeven.
Maatje van mij 2700x 1440p 144hz monitor.

Elke game die hij 144hz wil draaie kan hij 144hz draaie.
Kwestie van settings omlaag doen en je ziet je fps omhoog schieten. Pubg, rainbow six siege, gears of war 4 allemaal consisten boven de 144hz.
Heeft eerder met de ontwikkeling van de game te maken dan met de hardware.

Kan je beter op de game dev aanspreken dan de hardware boer.
En laat de prijzen voorheen al relatief aanzienlijk hoger liggen.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 669783 op 23 juli 2024 00:09]

Miljaar, met z'n allen wel willen dat AMD competitief blijft, maar altijd blijven teruggrijpen naar Intel... Ik ben blij dat er eindelijk eens wat meer AMD in zit. Tevens een van de weinige manieren om devs te dwingen eindelijk eens efficiënt voor multi-cores te ontwikkelen.

Nee, geef mij maar die underdog.
Inderdaad. Voor de toekomst van het gamen is het veel beter dat AMD weer terug in het zadel geraakt zodat er een goede concurrentie is en met Ryzen verdient AMD het ook want het is gewoon een goed product en het zal nog veel beter worden volgend jaar (Zen2).
Klaag bij de game devs ipv op de hardware boer. De hardware boer heeft gewoon goed in elkaar. Het is de game dev die het beter moet optimaliseren.

En je zal zien dat in de toekomst wanneer het ook echt beter wordt de AMD cpu t.o.v. de prijs vele malen beter is. Intel is niet meer wat het is. Vergeet hun en hun 10mm chips. Waar AMD nu lekker naar de 7mm gaat innoveert.
Klaag bij de game devs ipv op de hardware boer. De hardware boer heeft gewoon goed in elkaar. Het is de game dev die het beter moet optimaliseren.
Correct. Het grootste probleem op dit moment is dat de meest gebruikte API - DX11 - slechts 1 core inschakelt voor het renderen van graphics. Technisch gezien stuurt die core de GPU aan en die GPU heeft geen enkele zelfstandigheid bij DX11, voor elke klein opdrachtje (render-call) moet die ene GPU dat doen. Dat is niet het enige wat erg single-threaded is maar dat is wel een heel erg groot probleem qua optimalisatie. Verder moet je er bij spellen natuurlijk rekening mee houden dat voor het bijwerken van de graphics meer nodig is dan enkel wat direct betrokken is bij het renderen van de graphics, zoals het traject van kogels en hitboxen.
Als je op hogere resoluties games als 1080p wat me heel logisch lijkt met een 1080TI dan is dat verschil wat je aanhaalt minimaal, en zelf als er al verschil is praten we over 100fps vs 115 fps, weinig interessant dus.

Plus als je ook nog wat andere zaken doet met je pc, is een ryzen ook al snel de betere processor, zeker vergeleken met de "langzamere" Intel processoren

Wat mij betreft dus echt niet die extra 100+ euro waard die je voor een Intel systeem moet neerleggen

[Reactie gewijzigd door Sinester op 23 juli 2024 00:09]

Sorry hoor, maar de i5 8400 is NIET beter dan de ryzen 2600:
https://www.techspot.com/...-i5-8400-vs-ryzen-5-2600/

De ryzen 2600 is 100+ euro goedkoper dan de i5 8400. Stop dat in een goede B-die ram en betere moederboard en je ziet in de techspot review dat de 2600 op bijna alle games (van de 36!) betere FPS levert.

Daarbij is het verschil tussen 90 fps en 100 of 110 fps niet boeiend, dat merk je compleet niet. Het is zowiezo onder de 144fps (voor de 144mhz junkies) en boven de 60fps (voor de algemene gamer).

Prijsverschil tussen de Ryzen 1200 de i3 is gewoon meer dan 50% daarbij. En ja, zelfs 75fps vs 100fps ga je niet merken, tenzij er sprake zijn van dips (de 0.1% en 0.01% zeggen meer). Daarbij wordt de CPU getest met een 1080ti...wie gaat een ryzen 1200 of een i3 8100 met een 1080ti mixen? Zet daar een 1060 in, en het verschil is er nauwelijks meer. Daarbij krijg je een 2600 voor de prijs van een i3 8100. En wie gaat serieus nu nog een quad core halen als je voor de zelfde prijs een hexacore + HT kan krijgen? Quad cores hebben al dikke bottlenecks en veel games zoals Battlefield 1 of Assasins creed (sprake van ernstige stutters/dips, daarom is 0.1% en 0.01% ook belangrijk).

Nu zal de 8600K (of 9600K) wellicht voorlopig wel de 'beste' gaming CPU zijn, vooral als je deze clockt richting de 5ghz. De i7 en i9 zijn voor die enkele fps het niet werkelijk waard behalve bragging rights. Maar je zal gewoon diep in je buidel moeten tasten en het heeft werkelijk alleen nu als je dus het ook mixt met een 1080ti of hoger. Ik persoonlijk vind de 2600(X) de huidige beste koop voor een all round game machine - zelfs inclusief die 1080ti. Zorg dat je goede ram heb, overclock de CPU naar 4.2ghz (of hoger) en je hebt gewoon een beest van een PC die voor de komende jaren alleen maar beter gaat worden - gezien de industrie duidelijk al richting 6 cores en meer verschuift.
Als jij die Intel i3 8100 icm met ene RX570 gpu onder de 500 euro kan houden, heb je een punt. Maar wacht, dat lukt niet. Wat nu? Een RX560 erin? Daar gaat je FPS winst!
Oh wow, wat een inzicht zeg. Hier vergeet men weer dat de persoon die de computer aanschaft, zelf het budget mag bepalen. En ook naar eigen inzicht een beetje mag opschroeven, als hij dat liever doet. Wat is het prijsverschil tussen een RX560 en een RX570? Twee of drie tientjes? Aangezien de computer voor gaming wordt aangeschaft, wil de persoon dan altijd de RX 570, en niet de RX560. En enkele tientjes over budget gaan is voor vrijwel niemand een probleem, de computer wordt voor enkele jaren aangeschaft. Dus wordt het budget iets verruimd, en dan heeft de persoon de Intel Core i3-8100 die hij wou, en de RX570 die hij wou.
mja, als je voor een i3 gaat kan je voor nog een tientje meer een R5 1600 nemen en dan heb je toch echt een beter product dat ook nog eens langer meegaat met zijn 6/12 c/t. Kortom op het lage segment is AMD momenteel een stuk beter niet alleen in value nu maar door de lange ondersteuning voor AM4 is die voor de lange termijn ook beter. Ik zie eerlijk gezegd geen reden om een intel CPU anders dan de 8700k te kopen als je geld te besteden hebt en als je op een hoge framerate gamet.

[Reactie gewijzigd door boliestro op 23 juli 2024 00:09]

Bij het middensegment is AMD eveneens beter, enkel bij het hoogste segment voor taken die nogal singlethreaded zijn (gaming, videorendering met Adobe-software...) is Intel nog beter maar dan betaal je ook fors meer. Verder zijn er ook wat verschillen over en weer, Ryzen is beter in het doorsluizen van grote hoeveelheden data in een aanhoudende datastroom, Intel is veel beter wanneer het om vele kleine stukjes data gaat (latency). Ryzen heeft een shitload aan L3 cache maar het jumpen van de ene CCX naar de andere...
De intracore-latency (cache die bij de kern hoort) is bij Ryzen dan weer lager. Het is een geheel andere architectuur. Het grootste probleem voor AMD met Zen (inclusief Threadripper) is dat Windows er nog niet goed mee om kan gaan. Dit blijkt uit verschillen bij testen tussen Linux en Windows voor dezelfde benchmarks en hierbij specifiek het verschil tussen Intel voor beide en Ryzen voor beide. Level1Techs had er een interessante video over waarin een tipje van de sluier wordt opgelicht (kern 0) maar wat er precies verkeerd gaat bij Windows is nog niet duidelijk. Een kwestie van tijd, dat wordt wel aangepakt maar MS heeft (nogal veel :o) tijd nodig.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 444127 op 23 juli 2024 00:09]

Vergeten doe ik niet. Wat jij niet wil aanvaarden, is dat de BBG met budgetten zit, die onderling zijn aanvaard. Dat is het uitgangspunt. Eventueel kan je voorstellen zoals die van jou gewoon in het commentaar verwerken.

Buiten dat, vind ik de Intel serie op dit moment veels te duur en dus een zeer slechte keus voor een
BestBuyGuide. Waarom een bedrijf belonen die niet aan de vraag kan voldoen en waardoor de prijzen de pan uit rijzen ?

[Reactie gewijzigd door Madrox op 23 juli 2024 00:09]

Vergeten doe ik niet. Wat jij niet wil aanvaarden, is dat de BBG met budgetten zit, die onderling zijn aanvaard. Dat is het uitgangspunt. Eventueel kan je voorstellen zoals die van jou gewoon in het commentaar verwerken.

En dat is EXACT waarvoor de comments bedoelt zijn. Soms staat er wel eens in de BBG zelf wat commentaar, wat het officiële commentaar van de schrijvers zelf is. Maar het leuke van tweakers, met de comments eronder, is dat de lezers ook gewoon hun commentaar mogen uiten. ;) Dat is exact wat de comments zijn, het commentaar van de lezers. :) En aangezien vele mensen vele meningen hebben, hoeft niet ieder commentaar van iedere lezer meteen het officiële commentaar in de BBG zelf te worden.
Tja, je moet ergens een lijn trekken. Je kan niet zomaar zeggen, nou dan gooi ik er toch gewoon 100 euro bovenop? Dat haalt het hele idee weg van zo'n Best Buy Guide.

Daarnaast is een RX 570 een stuk duurder dan de RX 560. Dat verschil zit echt niet in de paar tientjes. Dat zou de RX 560 ook totaal overbodig maken, want wie zou nog een RX 560 kopen die 20 euro minder is dan de 570, maar wel extreem veel mindere prestaties levert.
De goedkoopste RX 560 met 16 CU kost op het moment van schrijven 145 euro (pricewatch). Alle goedkopere modellen hebben maar 14 CU, en presteren dus een stuk slechter. Veel van die goedkopere modellen hebben ook maar 2GB VRAM, ipv 4 GB, maar niet allemaal.

Voor de RX 570 is momenteel een goede deal te vinden bij een Nederlandse winkel in de pricewatch. Voor 169 euro krijg je er een. Dat is dus maar 24 euro meer. Goede deals bestaan zeker... Of nu de RX 560 compleet overbodig is? Weet ik niet hoor. Ik zou er sowieso geen kopen. Maar de goede deal is nu bij de RX 570 te vinden. Komt wel vaker voor, zo'n situatie.

En voordat je begint met: die RX 560 van 110 euro dan, is dat geen goede deal? Nou, deze BBG ging over gaming. En dan valt die, met 14 CU, sowieso af. Daar kan geen enkel recent AAA spel meer op gespeeld worden. Die is alleen interessant voor mensen die bijvoorbeeld nog League of Legends/Dota2/Diablo3 etc willen spelen. Maar die doe je nooit bij een gaming BBG aanbevelen. Misschien dat ie voor bepaalde multimediazaken (afspelen video's etc.) nog interessant is. Die RX560 kaarten met twee CU's uitgeschakeld zijn overigens gelijk aan RX460 kaarten. Die zijn gewoon pure rebrands, zonder wijzigingen. Het is behoorlijk vuil van AMD om die als RX560 in de markt te zetten, het zijn wolven in schaapskleren. Ik hoop dat jij intelligent genoeg bent om daar niet in mee te gaan, en in te zien dat het gewoon RX460 kaarten zijn, met een andere naam erop.

Tja, je moet ergens een lijn trekken. Je kan niet zomaar zeggen, nou dan gooi ik er toch gewoon 100 euro bovenop? Dat haalt het hele idee weg van zo'n Best Buy Guide.

Je schijnt niet te begrijpen dat zodra de comments beginnen, we niet meer bezig zijn met het lezen van de Best Buy Guide zelf, maar met het commentaar. En net zoals je in de BBG zelf in het stukje onder een component wel eens een duurder alternatief ziet staan, waarmee men over het gestelde budget heengaat, kan dat in de comments natuurlijk ook. :) Mijnheer, dat heb ik nu al tientallen keren zo in de BBG zelf zien staan, een (iets) duurder alternatief, en in de comments al honderden keren. Dan hoeft men die personen niet meteen aan te gaan vallen, omdat men over het gestelde budget heengaat. :O

[Reactie gewijzigd door dusty-2011 op 23 juli 2024 00:09]

je punt is helder. Alleen zie ik de noodzaak van de duurdere I3 niet in. Vertel, wat valt er absoluut niet te gamen op een Ryzen cpu?

Dat de I3 sneller is met oudere, singlecore spellen weten we nu wel. Of dat noodzakelijk is, valt zéér te betwisten.

[Reactie gewijzigd door Madrox op 23 juli 2024 00:09]

Zo'n hele goedkope Ryzen-processor houdt je grafische kaart gewoon wat tegen... Daar kan niet meer het maximale uit gehaald worden. Dat probleem is het grootst bij de allerduurste grafische kaarten, zoals een GTX 1080 Ti, maar speelt nog steeds bij mid-range kaarten. Het is gewoon geen handige combinatie, een Ryzen 3 1200, met een recente GPU. En doe je later de GPU upgraden ga je er misschien nog iets op vooruit, maar wordt je wel gigantisch tegengehouden door de Ryzen 3. Dus moet je altijd zowel de GPU als CPU upgraden.

Verder kan een Ryzen-processor in je systeem gewoon voor problemen zorgen. Zat programma's die niet meer helemaal stabiel werken met een Ryzen-processor. Battlefield 1 bijvoorbeeld, die wordt al sedert zeer lange tijd geplaagd met stabiliteitsproblemen op systemen met een Ryzen-processor:
https://answers.ea.com/t5...g-Constantly/td-p/6784806
https://www.reddit.com/r/...rashed_twice_already_exe/

Een Ryzen-computer is dus gewoon niet zo stabiel als een Intel-computer... Dat is een duidelijk nadeel om mee rekening te houden.

Verder, hou op met bazelen over oudere + singlecore spellen. Dat is niet waar PC Gamer mee test, ok? Er staan bijna alleen maar recente AAA-spellen in de test van PC Gamer. Hier de links:

https://www.pcgamer.com/i...-new-gaming-cpu-in-years/
https://www.pcgamer.com/intel-core-i7-9700k-review/

Gewoon eens even doorlezen zou ik zeggen. Dan zie je dat het geen oudere+singlecore spellen zijn. In de recentere test vind je de i3-8100, die het daar stukken beter doet dan de Ryzen 3 2200G. In de oudere test, is de Ryzen 3 1200 inbegrepen, die daar als laatste eindigt.

Wat ik zo geweldig vind aan de score van de Core i3-8100, is dat ie maar net onder de Core i5-7600K zit, en dat was een processor van 250 euro (ik kijk naar de prijs in de introductiemaanden), die nog niet eens zo heel oud is. De Core i3-8100 is een processor van op dit moment 150 euro, maar die heeft zelfs een tijdje maar net boven de 100 euro gezeten. Maar zelfs met een prijs van 150 euro is het een goede deal, gezien de Core i5-7600K in mei 2017 250 euro kostte... En niet overgeklokt, is die amper sneller in games dan de Core i3-8100.

De Ryzen 3 biedt, kortom, veel te weinig gaming performance om hem in een gaming build écht aan te kunnen raden. Ik zou altijd aanraden om het budget gewoon wat ruimer te maken, en voor een Intel Core i3 te gaan. Zo'n Intel Core i3 doet het met de recente AAA-spellen altijd een stuk beter als een Ryzen 3, en dat zal altijd zo blijven.
Anoniem: 1026419 @dusty-20111 november 2018 16:33
Dat hele verhaal en dan bepaald de gpu de framerate.
Duidelijk verhaal, en inderdaad gaat mijn voorkeur ook zeker uit naar de Intel builds ondanks de iets hogere prijs die je er dan voor betaald.
Tjah, gamen op een Ryzen kan ik gewoon zelf echt niet aanbevelen. Teveel problemen. Te vaak heb je met een Ryzen, dat de performance gewoon inzakt, dankzij de Ryzen, terwijl de Ryzen bij lange na niet voor 100% gebruikt wordt. De Ryzen wordt zwaar ondergebruikt zelfs, maar drukt alsnog de performance FLINK omlaag. Dat is wat ik bedoel met, dat het gewoon niet zo goed werkt op een Ryzen. Hier een goed en recent voorbeeld:

https://youtu.be/1G4Kajunecc?t=378

"To be frank, Ryzen's performance here is extremely disappointing."

[Reactie gewijzigd door dusty-2011 op 23 juli 2024 00:09]

Vorige week heb ik zelf nog een systeem bij elkaar gezocht. Viel mij op dat dit type G Skill geheugen niet in de compatibiliteitlijst staat van MSI. In deze Guide wordt dit geheugen toch geadviseerd. Wat is hier de achterliggende gedachte van?
Omdat compatibiliteitslijsten vaak* onzin zijn en geheugen met de juiste specificaties gewoon werkt.

* Belangrijk woord. Met geheugen heb ik nooit problemen meegemaakt. Geheugen is meer afhankelijk van de chipset (die hetzelfde is tussen fabrikanten). Recentelijk had ik een Asrock moederbord dat niet met een i7-8086k wilde starten omdat de BIOS te oud was. Geen andere CPU beschikbaar, dus maar geflashed met een Raspberry Pi.

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 23 juli 2024 00:09]

Met geheugen heb ik nooit problemen meegemaakt.
Dan heb je niet voldoende PCs gebouwd...

Je advies is leuk als je het geheugen terug kan sturen als het niet werkt samen met je mobo, je je tijd weinig waard vind en je prima kan wachten totdat je nieuw geheugen binnen heb. Kortom, leuk als hobbyist, als je echter PCs/servers bouwt voor je werk (om zelf te gebruiken of voor een klant) dan ga je echt het risico niet nemen voor die paar euro prijsverschil om toch tegen issues op te lopen. En ik zal direct toegeven dat ze niet vaak voorkomen, maar als ze voorkomen kan je behoorlijk het naadje zijn. Ik denk dat ik al bijna 15 jaar lang altijd, of geheugen koop dat op de compatibility lijst staat of het bij crucial.eu bestel (deze garanderen compatibility als je hun advies volgt).

En ja, ik heb meegemaakt dat het niet werkt, ook in de afgelopen 15 jaar omdat soms mensen mijn advies niet volgen en toch lekker een paar euro willen besparen en we vervolgens met de gebakken peren zitten. Of dat mensen die dit soort dingen bestellen het niet weten dat dit kan gebeuren (na wat 'licht motiverende' speeches denken ze daar nu wel anders over).
Ben het met je eens dat ram nog wel eens voor issue's kan zorgen. Desalniettemin heb ik op één keer na nog nooit speciek geheugen genomen wat op een lijstje stond. Simpelweg omdat er vaak veels te weinig geheugen merken/modellen op staan. Slechts éénmaal ging het mis, vele jaren terug.

Alleen met het X370 bord wat ik nu heb, heb ik wel naar die compabiliteit gekeken. Ten eerste omdat ik hoorde dat er issue's konden zijn, en dan vooral met snel ram (32mhz). Wat ik nu net wél wilde hebben.

Eigenlijk heb je de laatste jaren vooral problemen met zeer snel ram, daar moet je zeker mee uitkijken.
Ik heb heel wat PCs gebouwd, maar nog nooit problemen gehad. De compatibiliteitslijsten zijn ook veelal beperkt: veel geheugen staat er niet op, domweg omdat de mobofabrikanten niet alle geheugen kunnen testen dat beschikbaar is.

Als jij wel problemen hebt gehad, en dat kan natuurlijk, wat is dan de oorzaak dat bepaald geheugen niet werkt? Of hebben we het hier over overclocking en dat de timings uit de pas gaan lopen omdat het geheugen bv te hoge cas waardes heeft?
Was het niet zo dat er juist met AMD Ryzen een grotere kans is op problemen met geheugenincompatibiliteit wanneer je ander geheugen kiest dan dat door de moederbordfabrikant getest is? Of is dat met BIOS updates alweer grotendeels verholpen?
Anoniem: 25604 @!mark1 november 2018 08:40
Met de eerste generatie Ryzen chipsets (B350, X370) was het in het begin inderdaad lastiger om de snellere geheugenmodules op de bedoelde snelheden te laten werken. Met een beetje tweaken in de BIOS kreeg ik de meeste modules wel op 2933 of 3200 stabiel werkend. (Ik heb 3 verschillende merken op 3200MHz zonder al teveel issues werkend gekregen.) Tegenwoordig heb ik ook een B450 systeem, daar is het een no-brainer. XMP doet het prima!

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 25604 op 23 juli 2024 00:09]

Vroeger met een core i7 920 systeem anders hele rare problemen gehad met geheugen dat niet op de qvl stond maar moest werken. In games kreeg ik overslaande haperende muziek en uiteindelijk stond de hele pc stil met herhalende muziek tonen. Dit gebeurde echter zo weinig dat het even duurde voordat duidelijk was dat het aan het geheugen lag. Ander geheugen erin en het probleem was meteen weg.
Die staat hier nog 24/7 te snorren, met willekeurige modules erin (totaal 8 GB). Gefeliciteerd i7-920; 10 jaar oud in Q4 2018! :D
Hier ook nog een i7 930, die ik regelmatig gebruik om te gamen en voor foto en videobewerking.

Maar het wordt nu wel tijd om een keer te gaan updaten, want ik loop voor het eerst tegen limieten aan en heb toch iets te weinig geduld. :P

Ben nog steeds aan het twijfelen of het een Intel of een AMD wordt. Gezien de leeftijd van mijn huidig processor ben ik niet zo bang dat men zelfs met een oudere processor het geen jaren vol kan houden. Had gehoopt dat de nieuwe Intels het beter zouden doen, vooral voor dat geld. Maar dit viel toch vies tegen.

[Reactie gewijzigd door Andyk125 op 23 juli 2024 00:09]

Je merkt inderdaad wel dat de i7-920 moeite heeft op de recente Windows 10 installaties, alles wat je doet levert meteen flinke CPU load op en hij verbruikt ook flink (130W TDP). Een Intel core i3-8100 is al sneller tegenwoordig, en veel zuiniger. Niet zo gek, Windows 10 heeft ook geen ondersteuning voor deze oude CPU's meer.
Ik had 'm overclocked draaien maar sinds Windows 10 - 1709 loopt de systeemtijd dan ook sneller; ik kreeg het niet opgelost. Dus maar weer stock.
Toch; ik heb 'm nu 9 jaar en alles werkt nog (klopklop).
Ja is nog een top ding. Ik gebruik hem nog af en toe voor kan games enz. De meeste games draait hij nog prima.
Dat zijn idd typische geheugen incompatibiliteitsproblemen. Dit heb ik ook meerdere malen meegemaakt.
Ik had express geheugen gezocht wat compatibel was, ondanks dat dit 20 euro duurder was, toch gekocht. Maar kreeg een EZ debug led op dram. Vandaag G Skill van deze Guide gekocht en zonder problemen kunnen starten. DOA of niet compatibel? Kan het helaas niet testen.
Laatst bezig geweest met een systeem, kon geen compatable geheugen uit de lijst vinden in de pricewatch. De naamgeving van geheugen vond ik één warboel.
Die geheugencompatibiliteitslijsten van de mb-fabrikanten zijn sowieso nooit volledig. Je moet kijken op de website van de geheugenfabrikanten of je geheugen compatibel is met je moederbord. Ze hebben daar memory configurators voor. En G-Skill is meestal heel volledig met zijn geheugenlijsten en toont uitgebreide informatie welk moederbord/chipset ondersteund wordt.
Anoniem: 669783 @Liev2 november 2018 12:34
Je kunt de ram nog wel aan de praat krijgen vaak, ook al staat het geheugen niet in de QVL. Komt vaak neer op een lagere kloksnelheid en tweaken van de timings. Helaas gaat hier weer de nodige tijd en energie in zitten. Instabiliteit is echt geen pretje, dus ik zou een QVL check toch wel aanraden om risico's te drukken. Componenten zijn niet goedkoop.
Verbazingwekkend welke componenten er in de BBG terecht komen. Bijvoorbeeld het MSI moederbord gecombineerd met een 2700X en geheugen van het highend systeem. Het MSI X470 moederbord heeft maar een 8+2 fase voeding en het geheugen staat niet op de QVL van het moederbord. Dit zijn twee punten die in fora met grote regelmaat worden afgeschoten dan wel afgeraden en hier verschijnt het als combinate in de BBG voor een highend systeem?

edit: Net even het bij behorende topic door gekeken, hier wordt voornamelijk het MSI B450 Tomahawk moederbord aangehaald… welke ik ook meer tegen kom in adviesen die gegeven worden in de fora. Al hoe wel je in een highend AMD systeem toch een X470 moederbord verwacht met 10+2 of 12+2 fase voeding, zodat de 2700X goed ondersteund wordt (eventueel een overclock).

Als 'externe' reviews leest komen de Gigabyte moederborden nog weer beter naar voren kwa features (B450). Dit MSI bord wordt eigenlijk zelden genoemd.

Hoezo wordt de BBG mede mogelijk gemaakt door de community? :? Ik geloof dat er ookal iets dergelijks gaande is met het butget systeem...

[Reactie gewijzigd door _Dune_ op 23 juli 2024 00:09]

Dit moederbord heeft geen 8+2 fase. Het is een 4+2 fase. En dat is prima. De heatsinks zijn ook prima.

Alle x470 moederborden onder 150 euro hebben momenteel een 4+2 fase vrm, er zit wel wat te verwaarlozen verschil tussen die componenten erin en de heatsinks erop.

Er zijn ook geen 4+2 fase vrm's te vinden met een doubler er op in die prijsklasse. Ondanks dat het soms wel zo (bijvoorbeeld door gigabyte) wordt aangeprezen.

Een 5+2 fase is al behoorlijk high end en het goedkoopste moederbord dat dat heeft is de msi gaming carbon pro van 170 euro.

Een 5+2 fase met een doubler is te vinden op bijvoorbeeld een gigabyte gaming 7 van 240 euro en is al flink overkill.

Het enige 10+2 fase moederbord op de markt is volgens mij de rog crosshair en die kost 280 euro.

Om het even samen te vatten: waar heb je het in godsnaam over gozer :p
Review lezen... wat ik de afgelopen maand nogal gedaan heb. Specificaties van de fabrikanten lezen en fora doorspiten etc.... gozer :/ ;) Zou kunnen dat in de getallen de zogenaamde doubler(s) meegerekend zijn. In ieder geval blijkt uit veel discussies dat het verstandig is te zorgen voor een goede VRM/Voeding op het moederbord als je er een 2700X er in gaat steken. Daarnaast heet het een highend systeem en dan is dit moederbord gewoon karig en is er beter te verkrijgen, zoals in de discussies naar voren komt.
De VRM is juist 1 van de sterke punten van dit moederbord in deze prijscategorie, ik zou niet weten welk moederbord van 130 euro koelere mosfets runt. Komt voornamelijk doordat er degelijke heatsinks op zitten.

Zoals ik al in een andere comment heb genoemd is het zwakke punt van dit moederbord juist dat er geen offset voltage settings zijn waardoor je nooit een goeie pbo overclock kunt krijgen. Dus het is wat dat betreft wel vreemd dat dit mobo samen in een lijstje komt met een X variant van de amd cpu's.
Daarnaast speelt ook nog de discussie of je een dergelijke build uberhaupt wel high-end mag noemen. Natuurlijk is het een en ander nog lastig verkrijgbaar, maar een build met een GTX 1080 Ti noem ik nu niet meer high-end, omdat de RTX 2xxx-serie ook op de markt is en de prestaties daar echt een niveau hoger liggen.
Echt high end is in mijn beleving het beste wat er op de markt beschikbaar is. Dat kan uiteraard niet voor dat budget, maar dat is een andere discussie. De hier gepresenteerde build is eerder semi-high end.
Een 1080 Ti is zowel qua prijs als prestaties nog altijd niet midrange te noemen. Volgens de september Steam Survey komen de 1080 en het Ti model samen genomen nog niet op 5% van de userbase uit.

Zelfs alle nVidia kaarten van de 1070 en sterker hebben nog geen marktaandeel van 10%. De 1080 Ti kan dus gerust nog high-end genoemd worden.
Een 2700x in combinatie met dat moederbord is geen goed idee omdat je offset voltage settings nodig hebt voor een goede pbo (precision boost overdrive) overklok.

Op dit moederbord zou een non-x versie logischer zijn, hoewel die wel vaak wat slechter gebinned zijn (iets minder hoge overklok op alle cores halen).

Alleen MSI heeft geen offset voltage settings op hun x470 (en b450) moederborden, dus als je van pbo gebruik wilt maken zit je bij elk ander merk beter dan MSI.

[Reactie gewijzigd door Timba- op 23 juli 2024 00:09]

Over het basisgamesysteem: Ik mis in de "aanbeveling" van het moederbord wel een beetje meer diepgang eerlijk gezegd:

- Hoe zit het met de power phases van het moederbord 6, 8, 10, al dan niet verdubbeld?
- Welke CPU connector zit erop, 4pin, 8 pin?
- Hoe zit het met de VRM koeling? Goede heatsink erop?

Deze dingen zijn echt wel belangrijk als je een Ryzen CPU wil gaan overklokken. Veel belangrijker dan "er zitten wel wat USB 3.0 poorten op". Ja die zitten op ELK moederbord, dat is echt niet vermeldenswaardig hoor.

Daarnaast: Niets over de RAM snelheid. Is er ook gecontroleerd of het aanbevolen type ram op de QVL lijst van het moederbord staat om op volle snelheid te werken? Ook weer belangrijk, zeker voor Ryzen CPU's (het verschil in performance tussen 2133 Mhz en 3200 Mhz is tot 10% CPU performance!). En er was beter voor 3200 MHz gekozen, doet het nog net iets beter dan 3000 Mhz op Ryzen. De discussie tussen 16GB en 32GB is veel minder belangrijk.

Jammer dat deze best buy guide niet verder komt dan: Tja, je hebt een moederbord nodig, en 16GB ram zal wel genoeg zijn zeker?
Anoniem: 444127 1 november 2018 18:24
Mijn eerste gedachte bij het high-end systeem, had daar niet 3200 MT/s met goede latencies in gemoeten? Het is immers voor Ryzen en dat heeft daar behoorlijk veel baat bij. Bovendien kan je er later nog eens een Zen3 of misschien zelfs Zen5 CPU in stoppen en dan is die investering wellicht goed te verantwoorden. Toegegeven, met het prijsverschil tussen matig 3000 MT/s en goed 3200 MT/s geheugen of sneller is het een heikel discussiepunt.

Over de kast ben ik niet te spreken, dit is bepaald niet een van de betere kasten van Fractal voor een high-end systeem. Wil je Fractal en highend, kies dan voor de R6 of de S2 (doe maar de R6 met de huidige prijzen ;)). Dat kan er ook wel bij bij dat budget. Met deze kast heb je simpelweg teveel herrie als je de temperaturen goed wil hebben, het is een prima kast voor niet al te hoog geklokte 2600 en een RX 580 die je ondervolt, niet voor de hardware die gekozen is voor dit systeem.

De koeler (BQDRP4) is wat minder goed dan de D15 terwijl het prijsverschil laag (minder dan 1/8ste) is. Vergelijk maar eens het gewicht van de beide koelers, de D15 heeft heel wat meer metaal en beide koelers hebben een afwerking van topkwaliteit. Daarmee neig ik naar de D15 al is de BQDRP4 zeker een prima koeler voor deze CPU.

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 444127 op 23 juli 2024 00:09]

Anoniem: 444127 1 november 2018 18:43
Ik weet dat de MSI Armor de enige betaalbare RX 580 kaart (8 GB) is op dit moment maar om die nu aan te raden...
Er is een reden dat er zo'n groot prijsverschil is, de kaart heeft praktisch geen koeling. Twee van de goedkoopste fans en geen waarneembare heatsink.
Niet dat het alles zegt als er wel een stevige heatsink op zit want het is voorgekomen dat die net netje overlapte met de hitte-dissiperende componenten van de PCB.
De kaart is bruikbaar maar ondervolten en mogelijk ook onderklokken lijkt me sterk aanbevolen voor deze kaart tenzij je het niet erg vindt als je veel lawaai hebt.
Anoniem: 444127 1 november 2018 20:39
Nog een punt van kritiek. De Vega56 werd niet als optie genoemd voor het highend-systeem terwijl de Sapphire Nitro al een lange tijd voor een redelijke prijs (€482 inclusief verzending) verkrijgbaar is bij Caseking!
Ik zou zelf niet kiezen voor een M.2 SATA SSD omdat je dan dat slot bezet waar je in de toekomst misschien een veel snellere NVMe SSD in wil zetten. Met de snel dalende prijzen van NVMe...

[Reactie gewijzigd door Anoniem: 444127 op 23 juli 2024 00:09]

Is dit niet meer een gaming-rig best buy guide in plaats van een desktop BBG? Ik snap dat je op een gaming systeem ook kan internetten, maar daar heb ik geen R570 voor nodig. En als ik wil photoshoppen heb ik liever een 1070 (of nog minder) en 64 GB geheugen, dan een 1080Ti met maar 16GB RAM. Of komt er nog een keertje een echte Desktop BBG?

[Reactie gewijzigd door zonoskar op 23 juli 2024 00:09]

Desktop is toch gewoon de verzamelnaam? Jij bedoelt, wanneer komen ze weer met een workstation advies lijkt mij. Volgens mij heeft Tweakers regelmatig andere adviezen, zij het een budget desktop, multimedia, gaming en soms een workstation, al is die laatste weer een tijd geleden geloof ik. Allemaal desktops, dat zou in de titel anders genoemd kunnen worden, ik ben zelf ook regelmatig teleurgesteld als ik er dan achter kom dat het om een mainstream apparaat gaat, dus begrijp je punt.

Toevoeging, ik begrijp ook niet helemaal waarom ze niet een budget en workstation toevoegen, volgens mij niet heel veel werk. Ik geloof dat de beredenering is, dat als de vorige editie nog relevant is er geen nieuw advies wordt gegeven. Maar pin me er niet op vast.

[Reactie gewijzigd door hrichard op 23 juli 2024 00:09]

Het is een verzamelnaam, klopt. Maar Desktops en laptops zijn ook beide computers (verzamelnaam), maar ze noemen de laptop BBG niet "computer BBG", maar laptop BBG. Als je dan een desktop BBG doet met louter gaming systemen, noem het dan ook gaming systeem BBG. Ik game niet heel veel, dus aan een gaming systeem BBG heb ik niet veel. Een game systeem inzetten als workstation kan, maar zoals ook al door anderen gezegd maak je dan de verkeerde keuzes: te dure videokaart waardoor op andere vlakken compromissen gesloten worden om het budget te halen als je puur een desktop inelkaar wil steken.

Dus ja, graag ook een echte desktop BBG zonder gaming systemen er in.

PS: geen kritiek op jou overigens :)
hoe wil je de workstation aanvliegen dan?

Een gamesysteem is nu eenmaal simpel tegenover een workstation
  • harry werkt met grote datasets en programa's die veel ram willen maar die uit kunnen met een igp.
  • Thomas werkt in een CAD programma gebaseerd op direct 3d die kan af met een midrange Gaming GPU en een processor met een hoge single core snelheid
  • Sjaak werkt met software die zijn beste performance haalt op een professionele gpu en zoveel mogelijk cores.
  • Henk typt de hele dag brieven dus die kan af met een beetje ram en een i3
  • Ali maakt simulaties die niks van de cpu en ram vragen maar hoe meer gpus hoe sneller
Gamepcs zijn homogeen. daar kun je zeggen van >snellere gpu+CPU = meer frames

Een workstation is zo enorm divers daar valt geen pijl op te trekken. Je moet naar mijn mening specifiek naar de workflow kijken van iemand. Je kunt proberen te gaan voor de one size fits all. maar een alleskunner zal nergens in uitblinken. een tiepmiep gebruik immers ook een "workstation"

Verder zou je kunnen zeggen van
1 systeem voor videobewerken
1 systeem voor cad werk
1 systeem voor databases(?)

Maar dan nog kom je uit bij welke programma's, wat lusten deze programma's etc. Persoonlijk als je echt een goede workstation wilt voor jouw doeleinden dan is het meestal beter om met een goed PvE naar het forum te gaan en daar informatie in te winnen. Zit er tevens financieel belang bij. Dan ben ik van mening dat je beter via een Dell of een HP een prebuild kunt kopen inclusief support.
Volgens mij kun je Workstation gebruik ruwweg in 2 categorieën stoppen: CPU intensief en GPU intensief. Maar of je daar een BBG mee vol krijgt en of dat interessant is voor veel Tweakers bezoekers weet ik niet. Het budget zal toch wel iets meer opgerekt moeten worden dan de 1500 euro van het high-end gaming systeem in deze BBG, want anders is de BBG voor een workstation snel gemaakt: neem een stapje lagere videokaart en meer geheugen.

Wat ik zou verwachten bij een "echte" desktop BBG, wat dus vrijwel alle gebieden waar een desktop gebruikt wordt afdekt:
- Budget internet/office work computer (misschien wel een tablet)
- Budget workstation, soort van general purpose, beste balans tussen CPU en GPU, dit kan ook gewoon het mid/high end gaming systeem zijn.
- High end workstation voor parallelle taken (wetenschappelijk, coderen) met nadruk op CPU
- High end workstation voor video/photo bewerking met nadruk op GPU
- Budget gaming PC
- High end gaming PC.
- HTPC systeem

Het is wat meer werk, dat zeker. Maar voor deze BBG zou het volstaan hebben om het geen Desktop BBG te noemen, maar gaming systeem BBG :)
Workstations zijn zo divers en daardoor eventueel complex, daar is eigenlijk geen beginnen aan.
Zelfs als je al onderscheidt maakt in CPU load of GPU load zijn er nog legio mogelijkheden. Wat bedoel je met GPU load? dikke 3d modellen doorrekenen? video rendering? realtime zware algoritmes laten draaien?

dit zijn al drie scenarios die allemaal GPU load zijn, en toch een ander systeem nodig heeft. Geen beginnen aan, en hoewel leuk om te zien, is het echt interessant voor een héél kleine doelgroep.

"ja leuk dat je een workstation hebt om videorendering te doen, ik zit de hele dag code te kloppen en wil wel een dik compiler systeem zien..." Kortom, het is met workstations nooit goed.
Helemaal mee eens. Ik bouw elke 5 jaar een PC en dat is voornamelijk voor werk en soms wat gamen. Maar die BBG met focus op gaming komt vervelend over. Denk dat er wel meer hier rondlopen die ghefocused zijn op andere zaken. Maar gelukkig hebben we het forum nog. Zal daar binnenkort mijn opzet uitvragen.
Ik ben van jouw caliber, ik zie dan ook graag wat jouw voorstel is.
De 800 grens hier voor mediocre meuk is me hier net te hoog als ik zelf altijd de prijs rond de 600-700 hanteer als uitgangspunt voor mijn kleine maar toch een beetje nerdy budget. Daarbij zitten er onderdelen in dit vrij prijzige basis-systeem die rammelen naar mijn smaak. Ik hoop dat jij me warm maakt voor iets met "bang for buck"
Ben er nog niet uit, vooral moederbord, geheugen en GPU. Maar dit is de richting waar ik aan zit te denken. Wordt wel richting 1K.

gallery: gas0line WERKPC DEC 2018
Waarbij die videokaart voor mij wat overkill is. Maar ja, heb nu wat budget ;) Kies die 2600X omdat ik niet ga OCen.

[Reactie gewijzigd door MrMarcie op 23 juli 2024 00:09]

Ik koop om de x aantal jaar een nieuwe pc en er wordt af en toe eens een spelletje op gespeeld (Warcraft, HearthStone, Diablo).

De laatste pc was gewoon een i7, 32gb, m2 ssd, mini atx, geforce 960. Be queiet cooler en voeding. Ik neem gewoon altijd een mid range kaart omdat al dat grafische geweld niet nodig is voor mijn doeleinden. Mijn desktop wordt voor 98% gebruikt om te programmeren en het huis, tuin en keukengebruik. Kan ik een 1080ti kopen, zonder problemen, maar ik vind het weggesmeten geld. Aangezien ik om de x aantal jaar toch wel een nieuwe pc koop. Mijn mening is als je niet veel gamed, je beter af bent met een mid range kaart want technologie staat niet stil en tegen dat de tijd daar is om een nieuw pc te kopen dan beschik je ook over het laatste nieuwe. En is je videokaart niet meer goed genoeg omdat je toch perse game x wilt spelen kan je deze nog altijd gemakkelijk vervangen door een ander model. Maar in mijn geval is dat niet nodig
Kan Tweakers mij de logica uitleggen achter het kiezen van een moederbord met CrossFire en een videokaart die Nvidia SLI ondersteund?
Is dit puur om de prijsstijging van Intel zijn processoren?

Ik wil na de koop wellicht upgraden naar SLI (i.v.m. 3 schermen). Dat is nu niet mogelijk.
De AMD kaarten presteren minder dan de Nvidia's en dan had ik in het advies toch (omdat het om High-End gaat) een slimmere combinatie verwacht. Dit voelt niet als "best buy".
Ik denk dat er relatief weinig mensen nog geïnteresseerd zijn in Sli vanwege de prijs en ondersteuning in games. En een best buy guide kan natuurlijk onmogelijk aan iedereens specifieke wensen voldoen.

Gelukkig heeft Tweakers een fantastisch forum om je te helpen met het systeem van je dromen: Desktop Aankoopadvies ;)
Zowat ieder moederbord ondersteunt Crossfire, daar is namelijk niet veel voor nodig: slotje dat met 4 lanes is aangesloten op cpu of chipset.

Sli is anders en eist gewoon meer van je moederbord. Daardoor levert het ook minder problemen op. Er is namelijk een door de cpu aangestuurd (op de X58 na) 8 lanes-slot nodig.

Dat laatste wil je bij Crossfire eigenlijk ook om problemen te voorkomen. Je kunt al met 4 lanes van de chipset werken, maar dan krijg je vaak micro-stottering.

Beide is tegenwoordig niet echt gebruikelijk meer, er wordt steeds minder ondersteuning op gegeven. Je bent gewoon meestal beter uit met 1 snellere kaart dan 2 langzame.

[Reactie gewijzigd door White Feather op 23 juli 2024 00:09]

Bedankt voor deze informatie. Ik heb nog wat huiswerk te doen merk ik. :+

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.