De Radeon RX 7600 moet als nieuwe betaalbare videokaart het huidige aanbod van AMD aanvullen, maar met de introductie maakt de fabrikant een wat opvallende sprong. Na de high-end RX 7900 XT en XTX komt nu de veel lager gepositioneerde RX 7600, terwijl concurrent Nvidia zijn reeks RTX 40-kaarten stapsgewijs naar beneden toe heeft uitgebouwd. AMD volgt deze route niet, en springt van kaarten met adviesprijzen rond de duizend euro nu naar een betaalbaarder model dat 299 euro moet gaan kosten.
Een concurrent voor de RTX 4070 hebben we tot dusver niet gezien, en nu komt er uit het Radeon-kamp een kaart die nog weer onder de net uitgebrachte RTX 4060 Ti wordt geplaatst. De RX 7600 heeft een aantal overeenkomsten met deze nieuwe GeForce, zoals de 32MB aan cachegeheugen, de 128bit brede geheugenbus en de 8GB aan GDDR6 dat op precies dezelfde snelheid werkt. Ook de total board power is vrijwel gelijk tussen de twee. Het formaat van de Navi 33-gpu op de RX 7600 is met 204mm² wel iets groter dan de 190mm² van de RTX 4060 Ti, maar het productieprocedé is ook verschillend.
De overeenkomsten met de RX 6600 XT zijn ondertussen ook groot, en los van de nieuwere architectuur en de iets hogere geheugensnelheid valt alleen het grotere aantal transistors op. Ook is de Navi 33-gpu op de RX 7600 nog gewoon een monolithische chip, terwijl de RX 7900 XT en XTX werden opgedeeld in een gcd omringd door losse mcd's. De nieuwe RX 7600 lijkt dus erg veel op de RX 6600 XT, en zal zijn meerwaarde daardoor vooral met de nieuwere RDNA3-architectuur moeten laten zien.
De adviesprijs van de RX 7600 bedroeg enkele dagen geleden nog 299 dollar, maar is door AMD verlaagd naar 269 dollar. Voor de Benelux betekent dat een adviesprijs van 299 euro, wat 90 euro lager is dan waarvoor de RX 6600 XT oorspronkelijk in de winkel werd gelegd.
| |
RX 7600 |
RX 6600 XT |
RX 6600 |
RX 5600 XT |
| Architectuur |
RDNA 3 |
RDNA 2 |
RDNA |
| Gpu |
Navi 33 |
Navi 23 |
Navi 10 |
| Diesize |
204mm² |
237mm² |
251mm² |
| Transistors |
13,3 miljard |
11,1 miljard |
10,3 miljard |
| Productieproces |
TSMC 6nm |
TSMC 7nm |
| Compute-units |
32 |
32 |
28 |
36 |
| Streamprocessors |
2048 |
2048 |
1792 |
2304 |
| Game- / boostclock |
2250 / 2625MHz |
2359 / 2589MHz |
2044 / 2491MHz |
1375 / 1560MHz |
| Rops |
64 |
| Geheugen |
8GB GDDR6 @ 18Gbit/s |
8GB GDDR6 @ 16Gbit/s |
8GB GDDR6 @ 14Gbit/s |
6GB GDDR6 @ 12-14Gbit/s |
| Geheugenbus |
128bit |
128bit |
256bit |
| Geheugenbandbreedte |
288GB/s |
256GB/s |
224GB/s |
288-336GB/s |
| Infinity Cache |
32MB |
32MB |
n.v.t. |
| Tbp |
165W |
160W |
132W |
160W |
| Releasedatum |
25 mei 2023 |
10 augustus 2021 |
13 oktober 2021 |
21 januari 2020 |
| Adviesprijs bij introductie |
€ 299 |
€ 389 |
€ 345 |
€ 305 |
Ons uitgangspunt bij gpu-tests is altijd dat we de rest van het systeem een zo klein mogelijke bottleneck willen laten vormen. Daarom hebben we ons testsysteem in de afgelopen weken van een upgrade voorzien, na lange tijd gebruik te hebben gemaakt van een overgeklokte AMD Ryzen 9 5950X. Ons nieuwe gpu-testsysteem bestaat uit een watergekoelde Intel Core i9-13900K-processor, overgeklokt naar 5,5GHz-allcore. Omdat de e-cores van deze processor in een aantal van onze tests tot prestatieverlies leiden, hebben we de e-cores op ons platform geheel uitgeschakeld. Daarmee blijven dus enkel alle acht performancecores met zestien threads actief. Als werkgeheugen gebruiken we 32GB aan snel DDR5-7200 met relatief strakke timings, zodat de cpu en het ram zo min mogelijk de beperkende factor vormen voor het meten van gpu-prestaties.
De exacte specificaties van het testsysteem zijn in de tabel hieronder te vinden.
:strip_exif()/i/2005507756.jpeg?f=imagenormal)
Geteste videokaarten
Voor onze gpu-tests gebruiken we altijd referentiekaarten of Founders Editions, tenzij de desbetreffende gpu niet als een dergelijk model is uitgebracht of wij er geen beschikbaar hebben. In dat geval gebruiken we een custommodel dat wat kloksnelheden betreft zo dicht mogelijk bij de referentiespecificatie zit.
Drivers en meetmethode
We hebben alle videokaarten voor deze review getest met de nieuwste driver die beschikbaar was toen we begonnen. Voor alle Nvidia GeForce-kaarten was dat GeForce 531.79, behalve de RTX 4060 Ti, die met 531.93 is getest. Voor de AMD Radeon-kaarten hebben we Adrenalin 23.4.3 gebruikt, en AMD's 23.10.01.16-driver op de RX 7600. De Intel-videokaart in deze review is met driver 31.0.101.4335 getest.
Met behulp van PresentMon meten we in elke geteste game de prestaties, waaruit we zowel de gemiddelde framerates, of fps, als de frametimes van het 99e en 99,9e percentiel berekenen en die laatste twee in milliseconden rapporteren.
In de grafieken op de volgende pagina's vind je telkens grafieken met samengestelde balkjes, bestaande uit het 99e percentiel, omgerekend naar frames per seconde, genoteerd als minimumframerate, gevolgd door de gemiddelde framerate per seconde. Op die tweede score, het gemiddelde aantal beelden per seconde dat een videokaart kan berekenen, wordt primair gesorteerd. De frametimes geven geen beeld van de gemiddelde framerate, maar van de uitschieters in negatieve zin. Die kunnen immers tot gevolg hebben dat een game ondanks een goed gemiddelde niet vloeiend aanvoelt.
De tijd die het kost om beelden binnen een 3d-game en dus binnen onze benchmark te renderen, varieert van frame tot frame. Bij onze frametimemeting worden de rendertijden van alle individuele frames opgeslagen. Daarna gooien we de 1 procent langzaamste frames weg. De hoogste rendertijd van de resterende 99 procent van de frames, oftewel het langzaamste frame, is het 99e percentiel frametime.
Op verzoek van enkele lezers hebben we ook de 99,9e-percentielwaarden toegevoegd. Hiervoor laten we dus slechts de 0,1 procent langzaamste frames buiten beschouwing. In theorie is dit nog preciezer, maar in de praktijk gooien incidentele oorzaken en meetfouten soms roet in het eten. Voor nu hebben we ze vermeld in de review, maar houd dat dus in het achterhoofd bij het bekijken van deze resultaten.
Gameselectie
Regelmatig houden we de reeks games tegen het licht en bij deze keuzes houden we rekening met de api, de engine, het genre, de AMD/Nvidia-verhouding, de leeftijd en de technische benchmarkdetails van elke game, om op een zo representatief mogelijke suite uit te komen.
Voor deze review hebben we Forza Horizon 5 helaas moeten weglaten. Dit spel start sinds een recente patch niet meer goed op en valt vanuit het in-game menu momenteel niet meer goed te bedienen. Zodra dit met een toekomstige update weer is verholpen, zullen we het spel weer onderdeel maken van onze testsuite.
| Game |
Verschijningsdatum |
Api |
Engine |
| Assassin's Creed: Valhalla |
November 2020 |
DX12 |
Anvil Next 2.0 |
| Call of Duty: Modern Warfare II |
Oktober 2022 |
DX12 |
IW 9.0 |
| Cyberpunk 2077 |
December 2020 |
DX12 |
REDengine 4 |
| Doom Eternal |
Maart 2020 |
Vulkan |
Id Tech 7 |
| F1 2022 |
Juli 2022 |
DX12 |
EGO Engine 4.0 |
Forza Horizon 5 |
November 2021 |
DX12 |
ForzaTech |
| The Callisto Protocol |
December 2022 |
DX12 |
Unreal Engine 4 |
| Metro Exodus (+Enhanced) |
Februari 2019 |
DX12 |
4A Engine |
| Assetto Corsa Competizione |
September 2018 |
DX12 |
Unreal Engine 4 |
| Total War: Warhammer III |
Februari 2022 |
DX11 |
TW Engine 3 |
Stroommeting
Naast de prestaties meten we het stroomverbruik van videokaarten. De stroommeting voeren we uit met een riserkaart van fabrikant Adex, die we tussen het PCIe-slot en de videokaart in plaatsen. Op die manier kunnen we niet alleen de stroom meten die door de losse stroomkabels loopt, maar ook het vermogen dat de videokaart rechtstreeks uit het PCIe-slot betrekt. Voor de meting gebruiken we verschillende exemplaren van de Tinkerforge Voltage/Current Bricklet 2.0. Voor de slotmeting is de riserkaart met zo’n bricklet uitgerust. Om de stroom van de PEG-kabel te meten, is de bricklet samen met de benodigde connectors op een speciaal voor onze test ontworpen printplaat geplaatst. Afhankelijk van het aantal stroomkabels dat een videokaart vereist, gebruiken we uiteraard diverse meters.
3DMark heeft een hele suite benchmarks, waarvan we Time Spy en Time Spy Extreme, Port Royal en Speedway draaien. Deze benchmarks berekenen een totaalscore op basis van de gpu- en cpu-prestaties, waarbij de grafische score het zwaarst meeweegt. De Graphics-scores staan zoveel mogelijk los van de prestaties van de andere componenten en deze scores kun je dus ook het best gebruiken als indicatie voor gpu-prestaties onafhankelijk van de rest van het systeem.
De RX 7600 plaatst zich in Time Spy tussen de RX 6600 XT en RTX 3060 Ti. In de raytracingtests Port Royal en Speed Way zijn de verhoudingen met de RX 6600 XT ongeveer vergelijkbaar, maar lopen de Nvidia-kaarten verder uit.
- Time Spy Graphics
- Time Spy Extreme Graphics
- Port Royal
- Speed Way
Superposition
Superposition is een benchmark van Unigine en is in zowel OpenGL als DirectX 11 te draaien. Voor onze tests maken we gebruik van DX11 en twee van de aanwezige grafische presets. Hier is de voorsprong op de RX 6600 XT minimaal.
- 1080p High
- 1080p High - Totaalscore
- 4K Optimized
- 4K Optimized - Totaalscore
Call of Duty: Modern Warfare II is een firstpersonshooter uit 2022 van de bekende Call of Duty-reeks. Modern Warfare II maakt gebruik van de IW 9.0-engine, waar Infinity Ward aanzienlijke upgrades aan heeft toegevoegd, waaronder volumetric lighting, spectral rendering en verbeterde raytracing. Hoewel de engine dus ondersteuning heeft voor raytracing, is deze grafische feature in Modern Warfare II vooralsnog niet beschikbaar. Op AMD-hardware draait het spel bovengemiddeld goed.
In Modern Warfare is de RX 7600 ruim 20 procent sneller dan de RX 6600, en kan de kaart zich doorgaans goed meten met de RTX 3060 Ti.
1080p
- 1080p Extreme
- 1080p Extreme (99p)
- 1080p Extreme (99.9p)
- 1080p Balanced
- 1080p Balanced (99p)
- 1080p Balanced (99.9p)
1440p
- 1440p Extreme
- 1440p Extreme (99p)
- 1440p Extreme (99.9p)
- 1440p Balanced
- 1440p Balanced (99p)
- 1440p Balanced (99.9p)
2160p
- 2160p Extreme
- 2160p Extreme (99p)
- 2160p Extreme (99.9p)
- 2160p Balanced
- 2160p Balanced (99p)
- 2160p Balanced (99.9p)
F1 2022 is als een van de bekendste racegames onderdeel van ons testprotocol. De serie draait al de nodige jaren op de EGO-engine, waarvan we inmiddels de vierde iteratie gebruiken. We maken gebruik van de DirectX 12-api en de ingebouwde benchmark van het spel, waarbij we raytracing zowel in- als uitgeschakeld testen.
In F1 eindigt de RX 7600 tussen de RX 6600 en 6600 XT in. Met raytracing erbij is AMD's nieuwere architectuur beter af, al kan hetzelfde worden gezegd over Nvidia's nieuwere kaarten.
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99.9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99.9p)
F1 2022 met raytracing
- 1080p DXR
- 1080p DXR (99p)
- 1080p DXR (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99.9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99.9p)
2160p
- 2160p Ultra
- 2160p Ultra (99p)
- 2160p Ultra (99.9p)
- 2160p Medium
- 2160p Medium (99p)
- 2160p Medium (99.9p)
Om in één oogopslag te zien hoe de verschillende gpu's zich tot elkaar verhouden, berekenen we gewogen gemiddelden vanuit de gebruikte en hiervoor besproken games op basis van de resultaten. Deze prestatiescores berekenen we met de geteste resoluties en kwaliteitsinstellingen.
Prestatiescores met rasterization
Gemiddeld is de RX 7600 zo'n 20 tot 25 procent sneller dan de RX 6600, en de RX 6600 XT blijft hij met enkele procenten ook voor. Op 1080p en 1440p is het prestatieniveau daarmee bovendien niet zo gek anders dan dat van de Arc A770. De RTX 3060 Ti en RX 6700 XT zitten gemiddeld net een stapje hoger, met prestaties die 15 tot 20 procent hoger uitkomen dan op de nieuwe Radeon.
- 1080p Ultra
- 1080p Medium
- 1440p Ultra
- 1440p Medium
- 4k Ultra
- 4k Medium
Prestatiescores met raytracing
Ook in raytracing is de voorsprong van de RX 7600 op de RX 6600 XT minimaal, maar een verbetering van 30 procent ten opzichte van de RX 6600 klinkt dan wel weer imposant.
Het stroomverbruik meten we tijdens belasting in de benchmark van Metro Exodus, zowel op 4k met de extreme-preset als op 1440p met de ultra-preset. Ook zetten we het stroomverbruik in deze tests af tegen de behaalde framerates, om zo een beeld te krijgen van de prestaties per watt.
De RX 7600 verbruikt onder volle belasting iets meer energie dan de RTX 4060 Ti, en marginaal minder dan de RX 6600 XT. Daarmee zijn de prestaties per watt van deze nieuwe Radeon-kaart niet beter dan die van zijn voorgangers, terwijl Nvidia met zijn RTX 40-serie wel een aanzienlijke stap zet.
- Vermogen ingame - Metro 1440p Ultra
- Fps / watt - Metro 1440p Ultra
- Framerate - Metro 1440p Ultra
- Vermogen in-game - Metro 4k Extreme
- Fps / watt - Metro 4k Extreme
- Framerate - Metro 4k Extreme
De Radeon RX 7600 is slechts een minimaal verbeterde versie van de RX 6600 XT van de vorige generatie. De nieuwere architectuur is iets sneller in raytracing en biedt ondersteuning voor AV1-encoding, maar los daarvan zijn de verbeteringen weinig indrukwekkend. Zo is de efficiëntie van de RX 7600 vrijwel gelijk aan dat van zijn voorgangers, wat het contrast met Nvidia’s RTX 40-serie groot maakt.
Aan de prijs heeft AMD op het laatste moment nog gesleuteld, en dat heeft tot gevolg dat je een RX 7600 voor 299 euro zou moeten kunnen kopen. Tegenover de oorspronkelijke adviesprijzen van de RX 6600, RX 6600 XT en RX 6650 XT lijkt dat een goede deal, maar deze laatste kaart is momenteel al vanaf 250 euro te krijgen. Dit relatief grote prijsverschil kan in dit segment voor kopers zwaarder wegen dan de minimale prestatiewinst en nieuwe features. Bij de GeForce RTX 4060 Ti viel er tegenover zijn voorganger nog het argument voor de hogere efficiëntie te maken, maar de RX 7600 doet op dat gebied geen stap vooruit ten opzichte van de RX 6600 XT. Beide kaarten beschikken over 8GB vram, wat in moderne games niet overdreven ruim bemeten is, bleek uit mijn analyse over videogeheugen. Wel valt deze geheugengrootte voor een kaart van 299 euro makkelijker te verdedigen dan eentje van 449 euro.
Afgaande op de adviesprijzen geeft de RX 7600 een betere prijs-prestatieverhouding dan de RTX 4060 Ti. De GeForce-kaart is weliswaar gemiddeld 25 procent sneller, maar ook 50 procent duurder. Dat is geen direct compliment voor de nieuwe Radeon en zegt vooral veel over hoe duur de RTX 4060 Ti in de markt is gezet. Een daadwerkelijke vernieuwing voor de consument zou het zijn geweest als er door een van de twee fabrikanten RTX 4060 Ti-prestaties tegen een RX 7600-prijs werden geboden. Zo’n generationele sprong hebben we vooralsnog niet gezien. Zoals gezegd is de RX 6650 XT momenteel goedkoper dan de RX 7600, en bij een gebrek aan vernieuwing is die oudere Radeon-kaart voor gaming op 1080p zonder raytracing voor nu interessanter dan de nieuwe videokaart.
:strip_exif()/i/2005507756.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2003857316.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2003884210.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2006448302.png?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005929026.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005776574.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005776786.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2005788828.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005829762.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/u/49679/FS.gif?f=community){kind=small}
/u/40481/crop63f777c898038_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/286895/icon1.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/361112/crop5e3be6890eb44_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/122723/crop57c6099178a15.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/694522/crop5ddd4232790e4_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/245264/crop619cee55cb97b_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/111174/sachiel-small.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/219059/crop5efafd1bd64af_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/34200/crop6554f56fe2075_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/145751/check-in-minion-small2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/141198/crop6164051fbcf31.jpg?f=community){kind=small}
/u/62384/crop61891f444d6e9.png?f=community){kind=small}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/55093/UPpharoah.jpg?f=community){kind=small}
Ik zou ook eens op youtube kijken naar werkelijke vergelijkingen wat bv DLSS3 met frame generation oplevert tov oudere technologiën. Het is niet echt nuttig bij multi player first person shooters (not my cup of tea) Maar in bv autoracers en rpg achtige spellen op een wat kleiner scherm wel iig. Wie echt 4K wil zal misschien nog wel 10 jaar of meer vastzitten aan veel duurdere videokaarten omdat de ontwikkeling van wat spellen nodig hebben sneller gaat dan de technologie.
:strip_exif()/u/130235/balance.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/263109/crop628df15d4a00f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/81611/headcrop.jpg?f=community){kind=small}
/u/313859/crop5fe207cfa819e_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/87336/crop5df8d74e3e99b.png?f=community){kind=small}
/u/416494/ava.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/611221/crop565b4cfd7e368_cropped.jpeg?f=community){kind=small}