Nvidia’s GeForce x60-klasse kan traditioneel op veel belangstelling rekenen. Die klasse bestaat doorgaans uit videokaarten op een prijspunt dat een veel grotere groep pc-gamers aanspreekt en daardoor een goede prijs-prestatieverhouding leveren. Met de RTX 4060 Ti ligt de prijs hoger dan zijn voorgangers en komt de kaart uit in een periode waarin velen zich afvragen of 8GB videogeheugen nog wel voldoende is.
De RTX 4060 Ti wordt door Nvidia toegevoegd aan de line-up van de RTX 40-serie op basis van de Ada Lovelace-architectuur. Terwijl de RTX 4070 door Nvidia nog volledig aan het 1440p-segment werd toegewezen, krijgt de RTX 4060 Ti de taak om hetzelfde voor 1080p-gaming te doen. Daarmee komt na een lange en stapsgewijze uitrol van de RTX 40-serie in de vorm van de RTX 4090, 4080, 4070 Ti en 4070 nu eindelijk aandacht voor een nog altijd veelgebruikte schermresolutie met een net zo populaire videokaart uit de x60-klasse. Daar hangt deze generatie een stevig prijskaartje aan, want de RTX 4060 Ti krijgt een adviesprijs van 449 euro voor het 8GB-model. Later zal nog een 16GB-versie volgen die 110 euro extra moet gaan kosten.
De basis van de GeForce RTX 4060 Ti bestaat uit de AD106-gpu, die door TSMC op 5nm wordt gebakken. Deze gpu telt 22,9 miljard transistors op een oppervlak van slechts 190mm². Dat zijn flinke verschillen met zijn voorganger, terwijl het aantal rekenkernen wat lager ligt. Los van het verschil in productieprocedé speelt hier ook mee dat de RTX 4060 Ti over veel meer cachegeheugen beschikt dan de RTX 3060 Ti, dat van 4 naar 32MB is gegaan.
In navolging van AMD met zijn RX 6000-serie gebruikt ook Nvidia deze generatie flink meer cachegeheugen om de prestaties op te krikken en tegelijkertijd in andere specificaties te kunnen snijden. Zo is de geheugenbus gehalveerd naar 128bit, wat het iets snellere GDDR6-geheugen onder de streep laat uitkomen op 288GB/s. Dat is een behoorlijke afname, maar hoeft dankzij de fors grotere geheugenbuffer op de chip niet direct tot problemen te leiden. Een van de gevolgen is dat de videokaart zuiniger met energie kan omgaan. Op de RTX 4060 Ti is het tgp van 160W aan de lage kant voor moderne videokaarten, hoewel de kloksnelheden fors omhoog zijn gegaan.
Videokaart |
RTX 4060 Ti |
RTX 3060 Ti |
RTX 2060 |
Gpu |
AD106 |
GA104 |
TU106 |
Architectuur |
Ada Lovelace |
Ampere |
Turing |
Procedé |
TSMC '4N' 5nm |
Samsung 8nm |
TSMC 12nm |
Diesize |
190mm² |
392,5mm² |
445mm² |
Transistors |
22,9 miljard |
17,4 miljard |
10,8 miljard |
CUDA-cores |
4352 |
4864 |
1920 |
Tensor-cores |
136 |
152 |
240 |
RT-cores |
34 |
38 |
30 |
Texture-units |
136 |
152 |
120 |
Rops |
48 |
80 |
48 |
Baseclock |
2310MHz |
1410MHz |
1365MHz |
Boostclock |
2535MHz |
1665MHz |
1680MHz |
L2-cache |
32MB |
4MB |
2MB |
Vram |
8GB GDDR6 |
8GB GDDR6 |
6GB GDDR6 |
Geheugensnelheid |
18Gbit/s |
14Gbit/s |
14Gbit/s |
Geheugenbus |
128bit |
256bit |
192bit |
Bandbreedte |
288GB/s |
448GB/s |
336GB/s |
Tgp |
160W |
200W |
160W |
Adviesprijs FE (bij introductie) |
449 euro (8GB-versie) |
419 euro |
369 euro |
Uitgebracht |
23 mei 2023 |
2 december 2020 |
7 januari 2019 |
Ons uitgangspunt bij gpu-tests is altijd dat we de rest van het systeem een zo klein mogelijke bottleneck willen laten vormen. Daarom hebben we ons testsysteem in de afgelopen weken van een upgrade voorzien, na lange tijd gebruik te hebben gemaakt van een overgeklokte AMD Ryzen 9 5950X. Ons nieuwe gpu-testsysteem bestaat uit een watergekoelde Intel Core i9-13900K-processor, overgeklokt naar 5,5GHz-allcore. Omdat de e-cores van deze processor in een aantal van onze tests tot prestatieverlies leiden, hebben we de e-cores op ons platform geheel uitgeschakeld. Daarmee blijven dus enkel alle acht performancecores met zestien threads actief. Als werkgeheugen gebruiken we 32GB aan snel DDR5-7200 met relatief strakke timings, zodat de cpu en het ram zo min mogelijk de beperkende factor vormen voor het meten van gpu-prestaties.
De exacte specificaties van het testsysteem zijn in de tabel hieronder te vinden.
:strip_exif()/i/2005507756.jpeg?f=imagenormal)
Geteste videokaarten
Voor onze gpu-tests gebruiken we altijd referentiekaarten of Founders Editions, tenzij de desbetreffende gpu niet als een dergelijk model is uitgebracht of wij er geen beschikbaar hebben. In dat geval gebruiken we een custommodel dat wat kloksnelheden betreft zo dicht mogelijk bij de referentiespecificatie zit.
Drivers en meetmethode
We hebben alle videokaarten voor deze review getest met de nieuwste driver die beschikbaar was toen we begonnen. Voor alle Nvidia GeForce-kaarten was dat GeForce 531.79, behalve de RTX 4060 Ti, die met 531.93 is getest. Voor de AMD Radeon-kaarten hebben we Adrenalin 23.4.3 gebruikt. De Intel-videokaart in deze review is met driver 31.0.101.4335 getest.
Met behulp van PresentMon meten we in elke geteste game de prestaties, waaruit we zowel de gemiddelde framerates, of fps, als de frametimes van het 99e en 99,9e percentiel berekenen en die laatste twee in milliseconden rapporteren.
In de grafieken op de volgende pagina's vind je telkens grafieken met samengestelde balkjes, bestaande uit het 99e percentiel, omgerekend naar frames per seconde, genoteerd als minimumframerate, gevolgd door de gemiddelde framerate per seconde. Op die tweede score, het gemiddelde aantal beelden per seconde dat een videokaart kan berekenen, wordt primair gesorteerd. De frametimes geven geen beeld van de gemiddelde framerate, maar van de uitschieters in negatieve zin. Die kunnen immers tot gevolg hebben dat een game ondanks een goed gemiddelde niet vloeiend aanvoelt.
De tijd die het kost om beelden binnen een 3d-game en dus binnen onze benchmark te renderen, varieert van frame tot frame. Bij onze frametimemeting worden de rendertijden van alle individuele frames opgeslagen. Daarna gooien we de 1 procent langzaamste frames weg. De hoogste rendertijd van de resterende 99 procent van de frames, oftewel het langzaamste frame, is het 99e percentiel frametime.
Op verzoek van enkele lezers hebben we ook de 99,9e-percentielwaarden toegevoegd. Hiervoor laten we dus slechts de 0,1 procent langzaamste frames buiten beschouwing. In theorie is dit nog preciezer, maar in de praktijk gooien incidentele oorzaken en meetfouten soms roet in het eten. Voor nu hebben we ze vermeld in de review, maar houd dat dus in het achterhoofd bij het bekijken van deze resultaten.
Gameselectie
Regelmatig houden we de reeks games tegen het licht en bij deze keuze houden we rekening met de api, de engine, het genre, de AMD/Nvidia-verhouding, de leeftijd en de technische benchmarkdetails van elke game, om op een zo representatief mogelijke suite uit te komen.
Voor deze review hebben we Forza Horizon 5 helaas moeten weglaten. Dit spel start sinds een recente patch niet meer goed op en valt vanuit het in-game menu momenteel niet meer goed te bedienen. Zodra dit met een toekomstige update weer is verholpen, zullen we het spel weer onderdeel maken van onze testsuite.
Game |
Verschijningsdatum |
Api |
Engine |
Assassin's Creed: Valhalla |
November 2020 |
DX12 |
Anvil Next 2.0 |
Call of Duty: Modern Warfare II |
Oktober 2022 |
DX12 |
IW 9.0 |
Cyberpunk 2077 |
December 2020 |
DX12 |
REDengine 4 |
Doom Eternal |
Maart 2020 |
Vulkan |
Id Tech 7 |
F1 2022 |
Juli 2022 |
DX12 |
EGO Engine 4.0 |
Forza Horizon 5 |
November 2021 |
DX12 |
ForzaTech |
The Callisto Protocol |
December 2022 |
DX12 |
Unreal Engine 4 |
Metro Exodus (+Enhanced) |
Februari 2019 |
DX12 |
4A Engine |
Assetto Corsa Competizione |
September 2018 |
DX12 |
Unreal Engine 4 |
Total War: Warhammer III |
Februari 2022 |
DX11 |
TW Engine 3 |
Stroommeting
Naast de prestaties meten we het stroomverbruik van videokaarten. De stroommeting voeren we uit met een riserkaart van fabrikant Adex, die we tussen het PCIe-slot en de videokaart in plaatsen. Op die manier kunnen we niet alleen de stroom meten die door de losse stroomkabels loopt, maar ook het vermogen dat de videokaart rechtstreeks uit het PCIe-slot betrekt. Voor de meting gebruiken we verschillende exemplaren van de Tinkerforge Voltage/Current Bricklet 2.0. Voor de slotmeting is de riserkaart met zo’n bricklet uitgerust. Om de stroom van de PEG-kabel te meten, is de bricklet samen met de benodigde connectors op een speciaal voor onze test ontworpen printplaat geplaatst. Afhankelijk van het aantal stroomkabels dat een videokaart vereist, gebruiken we uiteraard diverse meters.
3DMark heeft een hele suite benchmarks, waarvan we Time Spy en Time Spy Extreme, Port Royal en Speedway draaien. Deze benchmarks berekenen een totaalscore op basis van de gpu- en cpu-prestaties, waarbij de grafische score het zwaarst meeweegt. De Graphics-scores staan zoveel mogelijk los van de prestaties van de andere componenten en deze scores kun je dus ook het best gebruiken als indicatie voor gpu-prestaties onafhankelijk van de rest van het systeem.
- Time Spy Graphics
- Spy Extreme Graphics
- Port Royal
- Speed Way
Superposition
Superposition is een benchmark van Unigine en is in zowel OpenGL als DirectX 11 te draaien. Voor onze tests maken we gebruik van DX11 en twee van de aanwezige grafische presets.
- 1080p High
- 1080p High - Totaalscore
- 4K Optimized
- 4K Optimized - Totaalscore
Call of Duty: Modern Warfare II is een firstpersonshooter uit 2022 van de bekende Call of Duty-reeks. Modern Warfare II maakt gebruik van de IW 9.0-engine, waar Infinity Ward aanzienlijke upgrades aan heeft toegevoegd, waaronder volumetric lighting, spectral rendering en verbeterde raytracing. Hoewel de engine dus ondersteuning heeft voor raytracing, is deze grafische feature in Modern Warfare II vooralsnog niet beschikbaar. Op AMD-hardware draait het spel bovengemiddeld goed.
In Modern Warfare komt de RTX 4060 Ti opnieuw de RTX 3070 en RX 6700 XT tegen. Afhankelijk van de resolutie en instellingen plaatste de nieuwe GeForce zich daar net boven, of juist net onder.
1080p
- 1080p Extreme
- 1080p Extreme (99p)
- 1080p Extreme (99.9p)
- 1080p Balanced
- 1080p Balanced (99p)
- 1080p Balanced (99.9p)
1440p
- 1440p Extreme
- 1440p Extreme (99p)
- 1440p Extreme (99.9p)
- 1440p Balanced
- 1440p Balanced (99p)
- 1440p Balanced (99.9p)
2160p
- 2160p Extreme
- 2160p Extreme (99p)
- 2160p Extreme (99.9p)
- 2160p Balanced
- 2160p Balanced (99p)
- 2160p Balanced (99.9p)
Cyberpunk 2077 is een actie-rpg die in december 2020 is uitgebracht door CD Projekt. Het spel maakt gebruik van de REDengine 4 en draait op DirectX 12. De game is extreem veeleisend; enkel de snelste hardware produceert speelbare framerates op 4k-ultra.
In Cyberpunk is de RTX 4060 Ti iets sneller dan de RX 6700 XT, maar de RTX 3070 evenaren blijkt net iets te veel gevraagd, behalve als het op raytracing bij lage resolutie aankomt. Dan is de nieuwere architectuur van Nvidia in staat om de snellere GeForce van de vorige generatie bij te benen.
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99.9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99.9p)
Cyberpunk met raytracing
- 1080p DXR
- 1080p DXR (99p)
- 1080p DXR (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99.9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99.9p)
2160p
- 2160p Ultra
- 2160p Ultra (99p)
- 2160p Ultra (99.9p)
- 2160p Medium
- 2160p Medium (99p)
- 2160p Medium (99.9p)
Doom Eternal, onderdeel van de zeer bekende serie firstpersonshooters, draait in de Vulkan-api op de relatief nieuwe id Tech 7-engine en is in maart 2020 uitgekomen. De benchmark bestaat uit een zestig seconden durende vaste route door de Hell on Earth-map van het spel.
In Doom Eternal is het praktisch gelijkspel tussen de RTX 4060 Ti en RTX 3070. Ongeacht de resolutie of settings komen deze Nvidia-kaarten op een haar na gelijk uit in onze benchmarks. Daarmee wordt de RX 6700 XT verslagen, vooral in de raytracingtest.
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99.9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99.9p)
Doom Eternal met raytracing
- 1080p DXR
- 1080p DXR (99p)
- 1080p DXR (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99.9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99.9p)
2160p
- 2160p Ultra
- 2160p Ultra (99p)
- 2160p Ultra (99.9p)
- 2160p Medium
- 2160p Medium (99p)
- 2160p Medium (99.9p)
F1 2022 is als een van de bekendste racegames onderdeel van ons testprotocol. De serie draait al de nodige jaren op de EGO-engine, waarvan we inmiddels de vierde iteratie gebruiken. We maken gebruik van de DirectX 12-api en de ingebouwde benchmark van het spel, waarbij we raytracing zowel in- als uitgeschakeld testen.
In F1 doen de AMD-kaarten het vrij goed, terwijl de RTX 4060 Ti hier zelfs de RX 6600 XT voor zich moet laten. Met raytracing ingeschakeld is de nieuwe GeForce-kaart weer aardig terug in de race, en kan hij de RTX 3070 een stuk beter bijbenen.
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99.9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99.9p)
F1 2022 met raytracing
- 1080p DXR
- 1080p DXR (99p)
- 1080p DXR (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99.9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99.9p)
2160p
- 2160p Ultra
- 2160p Ultra (99p)
- 2160p Ultra (99.9p)
- 2160p Medium
- 2160p Medium (99p)
- 2160p Medium (99.9p)
Metro Exodus is een firstpersonshooter die draait op de 4A Engine. Voor onze tests in deze game maken we gebruik van de DirectX 12-api en de vrij zware, ingebouwde benchmark. We testen Metro Exodus zonder raytracing en de Exodus Enhanced-uitvoering met raytracing.
In Metro Exodus is het een drukke boel rondom het prestatieniveau van de RTX 4060 Ti. Zo komen we de RTX 3070, Radeon RX 6700 XT en Arc A770 in hetzelfde spectrum tegen. Met raytracing erbij is dat hetzelfde verhaal, behalve dat van AMD's kant een hoger gepositioneerd model de plek van de RX 6700 XT moet innemen.
1080p
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99.9p)
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99.9p)
Metro Exodus Enhanced met raytracing
- 1080p DXR
- 1080p DXR (99p)
- 1080p DXR (99,9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99.9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99.9p)
2160p
- 2160p Ultra
- 2160p Ultra (99p)
- 2160p Ultra (99.9p)
- 2160p Medium
- 2160p Medium (99p)
- 2160p Medium (99.9p)
The Callisto Protocol is een survival-horrorgame gemaakt door Striking Distance en draait op de Unreal 4-engine. Het spel draait op zowel DirectX 11 als 12. Voor onze test maken we gebruik van DX12 zonder raytracing.
In The Callisto Protocol is de RTX 4060 Ti op lage resoluties bijna even snel als de RX 6800 en RTX 3070. Neemt het aantal schermpixels toe, dan valt de nieuwste GeForce-kaart iets terug ten opzichte van deze videokaarten van de vorige generatie.
1080p
- 1080p Medium
- 1080p Medium (99p)
- 1080p Medium (99.9p)
- 1080p Ultra
- 1080p Ultra (99p)
- 1080p Ultra (99.9p)
1440p
- 1440p Ultra
- 1440p Ultra (99p)
- 1440p Ultra (99.9p)
- 1440p Medium
- 1440p Medium (99p)
- 1440p Medium (99.9p)
2160p
- 2160p Ultra
- 2160p Ultra (99p)
- 2160p Ultra (99.9p)
- 2160p Medium
- 2160p Medium (99p)
- 2160p Medium (99.9p)
Om in één oogopslag te zien hoe de verschillende gpu's zich tot elkaar verhouden, berekenen we gewogen gemiddelden vanuit de gebruikte en hiervoor besproken games op basis van de resultaten. Deze prestatiescores berekenen we met de geteste resoluties en kwaliteitsinstellingen.
Prestatiescores met rasterization
In de prestatiescores valt de RTX 4060 Ti precies tussen de RTX 3070 en RX 6700 XT in, zoals we in de meeste games ook al zagen gebeuren. Daarmee is de kaart gemiddeld bijna 50 procent sneller dan de RTX 2070 en ruim 40 procent sneller dan de RTX 3060. Het verschil met de RTX 3060 Ti is daarentegen nog geen tien procent.
- 1080p Ultra
- 1080p Medium
- 1440p Ultra
- 1440p Medium
- 4k Ultra
- 4k Medium
Prestatiescores met raytracing
Dankzij de verbeterde raytracingcores van de Ada Lovelace-architectuur is de RTX 4060 Ti gemiddeld vrijwel even snel als de RTX 3070 in onze resultaten. Daarmee is hij niet alleen een stuk sneller dan de RX 6700 XT, ook de RX 6800 wordt hier verslagen.
Het stroomverbruik meten we tijdens belasting in de benchmark van Metro Exodus, zowel op 4k met de extreme-preset als op 1440p met de ultra-preset. Ook zetten we het stroomverbruik in deze tests af tegen de behaalde framerates, om zo een beeld te krijgen van de prestaties per watt.
Het opgenomen vermogen van de RTX 4060 Ti is in onze zwaarste Metro Extreme-test 164W, en op 1440p met ultra-settings komt dat al zeker 10W lager uit. De RTX 4060 Ti is daarmee een van de zuinigere videokaarten in onze vergelijking. De prestaties per watt komen ook hoog uit, al lukt het de nieuwe GeForce niet om nog efficiënter dan de RTX 4070 te werk te gaan.
- Vermogen in-game - Metro 1440p Ultra
- Fps / watt - Metro 1440p Ultra
- Framerate - Metro 1440p Ultra
- Vermogen in-game - Metro 4k Extreme
- Fps / watt - Metro 4k Extreme
- Framerate - Metro 4k Extreme
De verwachtingen van de GeForce RTX 4060 Ti zijn hoog. Als nieuwe mainstreamkaart heeft dit model de potentie meer pc-gamers over de streep te trekken om te upgraden, gebruikers die eerder uitgebrachte kaarten in de RTX 40-serie vanwege de prijs aan zich voorbij lieten gaan. De prestaties van de RTX 4060 Ti zijn prima, zeker met het formaat van de AD106-gpu in het achterhoofd. De prijs en specificaties zijn wel weer een heikel punt.
De gemiddelde prestaties van de RTX 4060 Ti schuren tegen die van de RTX 3070 aan, terwijl het stroomverbruik flink lager is. Dat is een mooie vooruitgang en het is indrukwekkend hoeveel prestaties Nvidia uit deze relatief kleine chip weet te halen. Deze technische kant is als tweaker natuurlijk reuze interessant, maar als consument kijk je in dit segment waarschijnlijk primair naar de prijs-prestatieverhoudingen. Daarin is de RTX 4060 Ti wat minder spannend, net als de voorsprong van minder dan tien procent op zijn voorganger.
Voor 449 euro koop je met de RTX 4060 Ti een videokaart die bijna even snel is als de RTX 3070 en iets sneller dan de RX 6700 XT. De betere efficiëntie scheelt je op termijn op de energierekening en een zuinigere videokaart is makkelijker te koelen. Toch springt de RTX 4060 Ti er niet uit tussen dit huidige aanbod dat momenteel voor vergelijkbare of soms zelfs lagere prijzen verkrijgbaar is. Het is op dit moment nog niet de no-brainer waarvoor je onmiddellijk naar de winkel moet rennen.
Wat daarbij niet helpt, is dat de versie van de 4060 Ti die morgen in de winkels ligt, over 8GB vram beschikt. Zoals ik in mijn analyse over videogeheugen al schreef, is dat vandaag de dag in moderne games niet overdreven ruim bemeten. Veel nieuwe games zul je nu probleemloos kunnen spelen, maar met deze geheugenhoeveelheid is de kans aanzienlijk dat je de komende jaren wat settings terug moet gaan schroeven. Dat hoeft zeker geen probleem te zijn, maar het is wel iets om rekening mee te houden. De aankomende 16GB-versie van de RTX 4060 Ti zal hier geen last van hebben, maar een meerprijs van 110 euro voor het extra geheugen is in dit segment wel erg veel.
De RTX 4060 Ti kan interessanter worden als het vergelijkbare aanbod van de vorige generatie opdroogt, of als de prijs van de nieuwe GeForce wat zakt. De ondersteuning van DLSS3 en AV1-encoding zijn daarbij zonder twijfel in het voordeel van de nieuwe generatie, naast de hogere efficiëntie. De RTX 4060 Ti tilt daarmee de markt voor mainstreamvideokaarten naar een hoger niveau wat features en prestaties betreft, maar helaas geldt dat ook voor de prijs.