Intel en Micron produceren 25nm-geheugen

IMFT, de joint venture tussen Intel en Micron, heeft aangekondigd zijn nieuwste 25nm-geheugenchips in massaproductie te hebben genomen. De nand-flash-geheugenchips worden inmiddels naar afnemers verstuurd.

In februari dit jaar maakte Intel-Micron Flash Technologies, zoals het flashproducerende samenwerkingsverband tussen Intel en Micron Technologies heet, bekend dat het de eerste samples van 25nm-nand-chips gereed had. Massaproductie zou in het tweede kwartaal van dit jaar van start gaan en inmiddels worden 8GB-chips naar klanten verstuurd. De 25nm-chips van Intel en Micron met een capaciteit van 8GB meten 167mm² en kunnen uiteraard worden gecombineerd om grotere capaciteiten te realiseren. De chips zijn opgebouwd uit multilevel-cell-geheugen met twee bits per cel en worden geleverd als tsop, oftewel thin small-outline package.

De chips kunnen onder meer in geheugenkaarten, usb-sticks en solid state drives worden ingezet. De vorige overstap naar een kleiner procedé, van 50nm naar 34nm, leverde met de introductie van de zogeheten Postville-serie ssd's een forse prijsverlaging van Intel-ssd's op. De volgende generatie Intel-ssd's, met 25nm-geheugenchips aan boord, zou in de tweede helft van dit jaar volgen. Naast een prijsverlaging wordt verwacht dat de X25-M-serie van deze Postville Refresh-ssd's in grotere capaciteiten, tot 600GB, verkrijgbaar zullen worden. De X18-M-ssd's zouden in capaciteiten tot 300GB leverbaar worden.

Reacties (50)

[Verwijderd]

Laatst een documantaire gezien waarin wordt gesproken over de 21e eeuw als de "Eeuw van de diamant". De warmtebestendige- als ook de warmegeleiedende eigenschappen van diamanten zijn veel beter dan die van de traditionele materialen waaruit halfgeleiders worden samengesteld.
Aangezien het fabricageproces van artificële diamanten steeds verfijnded en goedkoper wordt is de schatting dat een wafer van artificieel diamant over ca. 10 jaar evenveel kost als een traditionele wafer. Dankzij de eigenschappen van diamant echter zouden de diamante chips tot wel 90Ghz kunnen worden geklokt

[bonus]

Je blijft je afvragen hoeveel kleiner het nog kan zonder al te grootte problemen. Blijft het geniaal vinden hoor, maar iedere keer als ik denk de grens is bereikt dan komen ze met nog kleiner. Ben benieuwd wat het met de prijzen gaat doen ( ja lager maar hoeveel) van de huidige SSD's.

[Reactie gewijzigd door bonus op 24 juli 2024 02:37]

[Sten Vollebregt]

Hoe veel kleiner het nog kan is één van de grootste vragen binnen de halfgeleider industrie, en het lijkt er op dat er geen eenduidig antwoord is. Er is al een paar keer voorspeld dat het einde aan de wet van Moore in zicht was en dat downscaling zout stoppen, maar tot nu toe gaat het nog door. De technische uitdagingen worden echter wel steeds groter en voor een hoop dingen zijn nog geen oplossingen (dit wordt de red brick wall genoemd in de ITRS roadmap, aangezien rood wordt gebruikt om aan te geven dat er nog geen oplossing is). Zelf verwacht ik dat we onder de 10 nm toch echt problemen gaan krijgen ivm quantum effecten.

Maar als downsaling stops zijn er nog genoeg andere methoden om productie goedkoper te krijgen en/of Moore's Law van kracht te houden. Denk bijvoorbeeld aan de overstap van 300 mm wafers naar 450 mm wafers, waardoor er meer devices per wafer kunnen worden gefabriceerd. 3D integratie (meerdere lagen transistoren per chip) is ook een veelbelovende techniek die zeer waarschijnlijk in de nabije toekomst gebruikt gaat worden.

Als je meer wilt weten over hoe de industrie zelf de toekomst ziet, is het misschien interessant om de roadmap eens door te bladeren: ITRS roadmap 2009 (samenvatting)

[Senghir]

Vergeet natuurlijk ook niet dat iedereen het hier over cilicone-chips heeft...
Hoe je het ook wendt of keert deze halfgeleider heeft een bepaalde doorvoer grens. Fabriek geklokte chips blijven steken tussen de 1 en 4 GHz omdat de chips anders te heet worden en fouten vertonen.

Onderzoek naar grafeen http://tweakers.net/nieuw...en-wafer-van-grafeen.html schiet ook al aardig op en op een gegeven moment zullen we op een heel andere manier chips gaan produceren met snelheden met zo veel nullen dat die niet meer op het scherm passen.

Dus of we nou echt kleiner moeten gaan? Ik denk het niet, ik denk dat we gewoon iets moeten zoeken dat van zichzelf al sneller is.

[flamingworm]

de stop van het verkleinen zal niet komen door technische redenen, maar puur economische redenen. Op een bepaald moment wordt het economisch gewoon niet meer rendabel.

quote van mijn professor elektrische systemen, werkzaam bij Imec

[Sten Vollebregt]

Dat klopt inderdaad, ook al is het overstappen op een total nieuw materiaal en bijbehorend procedé mogelijk duurder dan de kosten om een chip in Si kleiner te maken (dat is tenminste nu zo). De vraag is wat eerder roet in het eten gooit: de steeds maar duurdere apparatuur voor de fabricatie en alles daaromheen of de fysische limiet die je uiteindelijk krijgt als je met kanaallengtes van een paar atomen gaat werken (dan tunnelen de elektronen gewoon door je kanaal en is het aan en uit zetten een stuk moeilijker). Uiteindelijk zal er toch overgestapt moeten worden naar nieuwe materialen (transistors gemaakt van nanotubes of grafeen bijvoorbeeld), maar dat nog wel even op zich laten wachten aangezien de halfgeleider industrie niet heel erg flexibel is.

Moore's Law, voor degene die hem niet precies kennen, is dan ook een economische wet. Moore stelde dat de dichtheid van de transistoren op een chip dat tegen minimale prijs gefabriceerd kan worden elke 2 jaar verdubbeld. Hoe die verdubbeling precies wordt behaald is er niet in opgenomen. Nu is het downscaling, in de toekomst wellicht stapelen.

[SuperSang]

Ik denk dat ze wel door zullen gaan met verkleinen (als is het maar voor bragging rights).
Ik denk dat de stop pas komt zodra we echt niet kleiner kunnen omdat we dan chips ter formaat van 10 vierkante atoom gaan werken ofzo.

[kwinvdv]

Ik denk dat flamingworm zeker wel een punt heeft, want bedrijven stoppen echt niet bakken met geld in onderzoek, alleen maar om kleinere transistors te kunnen maken. Ze doen dit omdat de resultaten tot nu toe winst voor hun opleveren. Want als er een techniek wordt uitgevonden die bij wijze van spreken op 1 nm kan produceren, maar het bakken met geld kost om een wafer te maken, zal het hoogstens voor het Amerikaanse leger ter beschikking komen, of dat zelfs niet eens.
De wet van Moore blijft tot nu ook in stand, doordat onder andere de elektronica ook geavanceerder en complexer wordt als je bijvoorbeeld een Intel Pentium I vergelijkt met een Intel Core i5.
Dus kleiner is niet de enige weg naar beter. Ik denk dat in de toekomst vooral effectiever voor meer prestatie gaat zorgen.

[Verwijderd]

Ik weet niet of je het je realiseert, maar grote delen van die vooruitgang in prestaties zijn te danken aan het almaar kleiner worden van chips en productieprocessen. De chips worden zuiniger, ze worden minder warm waardoor ze relatief meer presaties kunnen leveren en je haalt er meer uit een wafer waardoor ze goedkoper worden. Het enige dat daar tegenover staat is dat ze eerst moeten uitvogelen hoe je op dat niveau chips kunt produceren. Dus ja, iemand die chips kan produceren op op theoretische 1nm (al gaan we dat waarschijnlijk niet halen om praktische redenen) heeft een gigantische edge ten opzichte van zijn concurrentie. Niet alleen omdat hij chips kan aanbieden die veel zuiniger en koeler zijn maar juist ook omdat hij massa's van die superieure chips kan produceren tegen lage productiekosten.

Nu moet je natuurlijk wel rekenen dat de ontwikkeling van de de overschakeling naar zo'n proces een gigantische investering is (die steeds groter en groter blijkt te worden) maar de baten zijn ook gigantisch.

Ik denk dat het einde voorlopig nog lang niet in zich is. We staan nog maar aan het allereerste begin van de ontwikkelingen op dit vlak, we zijn bij wijze van spreken de vis die net uit de zee is gekropen. De komende eeuw gaan we toepassingen zien waar mensen nu niet eens van kunnen dromen.
Ik heb een keer iemand zien uiteenzetten dat technologische vooruitgang kwadratisch is en dat die trend al te zien is vanaf de ontdekking van het vuur. Je gaat mij niet vertellen dat die vooruitgang zich opeens laat stoppen omdat we tegen de grenzen van het lithografisch proces aanlopen. Nee, we vinden wel weer andere methodes om verder te komen. Hoe dat gaat gebeuren kan niemand voorzien en dat moeten we ook niet willen, zo lang de ontwikkeling vooruitgaat zien we het namelijk vanzelf.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 24 juli 2024 02:37]

[leagallow]

Het komt zeker door technische redenen. 5nm is uit mijn hoofd al aardig dicht bij de grens. Een silicium atoom is iets van 0,2nm - 0,1nm alleen is het in een verbinding waardoor het uiteindelijke molecuul groter is.

[Rob Coops]

14nm is mogelijk dat is inmiddels al redelijk zeker, 10nm lijkt af gaande op de uitspraken van Intel, TSMC en andere ook nog haalbaar. Nog kleiner zijn voor zo ver ik heb kunnen zien nog geen materiaal beschikbaar maar het zou me niets verbazen als over een paar maanden Intel bijvoorbeeld of nou ja een universiteit die met Intel samen werkt met een publicatie komt die de theoretische mogelijkheid hier van beschrijft.

Het grote probleem is dat de massa productie zo als deze nu gewoon is steeds maar moeilijker wordt naarmate men kleiner en kleiner gaat werken. Waarschijnlijk zal men toch uit eindelijk het hele lithografische proces op zij moeten zetten en bijvoorbeeld met nano machines de onderdelen construeren dan wel van een vorm van organische groei gebruik maken om zulke kleine feature's te kunnen maken op een snelle en betrouwbare manier.

Maar goed er zijn vast betere manieren om dit te doen al denk ik dat lithografie echt tegen de limieten van de natuurkunde aan gaat lopen als je onderdelen wilt maken die kleiner zijn dan 10nm. Aan de andere kant dat dacht men ook toen men het over kleiner dan 34nm had een paar jaar geleden en dat is in middels dus gewoon mogelijk in een massa productie setup... wie weet hoever men dat procedé nog kan rekken.

[Dark_man]

Flash chips is een ander verhaal dan CPU's.

10nm kan misschien de limiet zijn voor flash maar voor CPU's wordt dat dan 15nm, CPU's hebben namelijk veel meer snelheid en warmteproductie en lopen daarom sneller tegen de limieten van materialen aan.

[Mijzelf]

Is dit zo klein? (Ja ik weet hoeveel 25nm is). Een 8GB chip is 167mm², zeg 11x15 mm. Dat past dus niet in een micro-SD kaart. Terwijl die leverbaar zijn to 32GB, als ik het wel heb.

[Baggeraar]

1) Micro SD is een ander soort geheugen.
2) Micro SD ondersteund maximaal 4GB opslag, maar met de "nieuwe" SDHC standaard is die (tot nu toe) vergroot naar maximaal 32GB.

edit: en zelfs die worden op 32nm gebakken,
nieuws: SanDisk start levering micro-sdhc-kaart van 32GB

[Reactie gewijzigd door Baggeraar op 24 juli 2024 02:37]

[hottestbrain]

Betekend dit ook snellere SSD's? Gezien minder nm bij CPU's vaak ook snellere CPU's betekend?

[Jaap-Jan]

Nee, het onderdeel wat de meeste impact heeft op de snelheid is de controller. Deze regelt het wegschrijven en ophalen van blokjes en die heeft te maken met verschillende factoren: wanneer hij moet schrijven, wear levelling, trim commando's (blokken wissen). Random writes zijn het lastigste om performant te krijgen op een SSD, daarvoor moet de controller intelligente algoritmes hebben en om die uit te voeren op de processor (die een controller ook heeft) kost tijd.

Wat ook kan helpen is een ander filesystem gebruiken. Filesystems als JFFS2, NILFS en LogFS zijn meer geschikt voor SSD's omdat die ervoor zorgen dat random writes sequential writes worden, wat veel beter presteert op een SSD. Helaas nog niet bruikbaar, want deze filesystems kunnen nog niet als block device gebruikt worden (het zijn MTD devices) waardoor ze (nog) niet geschikt zijn om te gebruiken op een SSD.

[Reactie gewijzigd door Jaap-Jan op 24 juli 2024 02:37]

[TheekAzzaBreek]

Aanvulling op Jaap-Jan:
Flash chips zijn langzaam. Snelheid in SSD's wordt bereikt door veel chips parallel aan te spreken, een soort massieve RAID zeg maar. Dat betekent dat zeker bij grotere SSD's de snelheid van de chip minder belangrijk wordt: je zet gewoon meer chips tegelijk aan het werk.

[Verwijderd]

Na binnenkomst van m'n SSD (OCZ Solid 2 120 GB) had ik toch besloten om mijn hele laptop opnieuw te installeren. Toen heb ik gelijk maar NILFS2 erop gezet. Ook voor het root file system, hoewel dat laatste out-of-the-box nog niet ondersteund wordt in Kubuntu/ Grub2.0. Eerste indruk: Bij opstarten langzamer dan ext4, maar verder werkt het supersnel. Zelfs internetten gaat een stuk sneller dan vroeger.
NILFS2 is dus al prima te gebruiken op een SSD.
Draait nu al een maand probleemloos.
Wat mij vooral aanspreekt van NILFS2 is de mogelijkheid om snapshots te backuppen en te mounten. Ga ik in de toekomst zeker gebruiken.

[.Sjoerd]

Met een kleiner procedé wordt er minder hitte ontwikkeld. Minder hitte betekend vaak dat er meer ruimte is voor snelheid.

Maar of dat ook voor SSD's geldt weet ik niet.

[daan!]

Wanneer zouden we de goedkopere ssd's in de winkels kunnen verwachten?
Ik vind 'tweede helft van dit jaar' niet echt veelzeggend.
Iemand?

[Dreamvoid]

In IT-land betekent "tweede helft van dit jaar" doorgaans: "met veel moeite persen we het er net voor kerst in de eerste winkels".

[Reactie gewijzigd door Dreamvoid op 24 juli 2024 02:37]

[kaluro2]

Niet mee eens, dat gebeurd een enkele keer. Ik werk zelf ook inde IT wereld en posts zoals de jouwe helpen vooroordelen over de IT de wereld in, fabeltjes.

Kap alsjeblieft met deze posts, er zit niks van waarheid in, het is helemaal niet "doorgaans" zo. Het is SOMS zo. Maar dat is in elke wereld zo en niet alleen de IT-wereld.

[daan!]

Als ik dit bericht en dit bericht lees, concludeer ik dat intel in december 2008 is begonnen met de massaproductie van 34nm nand chips en dat de launch van de ssd's in juli 2009 was.
De massaproductie van 25nm is nog niet begonnen, maar een schatting van een launch een half jaar na begin massaproductie lijkt dan inderdaad te wijzen naar een launch in december.

[ByteDelight]

Ook interessant is wat we van de prijzen kunnen verwachten.

Stel een NAND flash die heeft een oppervlakte van 1 cm², en door de spoorbreedte-verkleining neemt die af tot ca. 0,65 cm².
Er kunnen dan pak 'm beet 1,5x zoveel 25nm NAND chips met dezelfde capaciteit uit dezelfde wafer vergeleken met 34nm NAND chips.
De prijs zou dus ca. 1,5x goedkoper kunnen worden.

De prijs ligt nu op ca. 2,25 €/GB, en zal dus afnemen tot ca. 1,50 €/GB.

Da's nog steeds aanzienlijk meer vergeleken met een harde schijf, maar een ssd als boot/OS-schijf (40GB) zal dan nog maar ca. 60 euro kosten.

En ik neem aan dat er dan toch een hele grote groep tweakers zijn die overstag zullen gaan.

[Reactie gewijzigd door ByteDelight op 24 juli 2024 02:37]

[daan!]

Ja, daar was ik al bang voor.
Back 2 school en kerst vallen beide in de tweede helft, maar er zit nogal wat tijd tussen.
Ik hoopte eigenlijk dat iemand wist hoeveel tijd het kostte bij de vorige generatie, om zo een redelijke schatting te kunnen maken.
Ik zal zelf eens kijken of ik wat kan vinden.

[Verwijderd]

Tussen juni en december ?
Er kunnen onverwachte gebeurtenissen voordoen waardoor het een maand later kan worden dan gepland dus lijkt het me logisch dat ze een globale indicatie geven.

[Vibhuti]

Ik denk dat dit precies is wat de SSD markt nodig heeft, tot nu toe zijn die dingen gewoon te duur en te klein om echt door te breken en de traditionele harddisk totaal te vervangen.

Ik denk dat de capaciteit van SSD's zelfs belangrijker is om een substantiële prijsverlaging te weeg te brengen dan alleen het overstappen naar 25nm procedé, natuurlijk de productiekosten zijn lager maar dat scheelt maar een fractie voor de uiteindelijke consument. Veel belangrijker is dat de SSD straks qua grote/prijs verhouding ook de capaciteit heeft om een systeem zonder traditionele harddisk rendabel te maken, als dat eenmaal aanslaat zal door de toegenomen vraag naar SSD's de prijs nog veel verder en sneller gaan dalen. Omdat op 25nm procedé je simpelweg hogere yields hebt om de vraag aan te kunnen en doordat men dan volop in zal gaan zetten op SSD's en de productie dan omhoog geschroefd wordt. Kunnen we eindelijk allemaal voor een betaalbare prijs gaan genieten van de voordelen die een SSD kan bieden.

[Reactie gewijzigd door Vibhuti op 24 juli 2024 02:37]

[Jut]

Voor data opslag zitten we voolopgi echt wel vast aan de traditionele harddisk. De 3tb schijven komen er al weer aan, voor een belachelijke prijs per gb. Neem nu 2tb ~125 euro. Zo'n 600gb ssd kost eerder hetzelfde met een 0 erachter.

Wat wij nodig hebben is een ssd met voldoende capaciteit voor je os en programmas met lage accestimes. De 80gb postville heb ik niet gekocht omdat ik bang ben dat ik daar te weinig aan heb. 100gb of 120gb zou mooi zijn voor de prijs van de oude 80gb postville.

[hollandismad]

De belangrijkste tweede drijfveer achter SSD's moet echter laptops en netbooks worden. Hier kan veelal niet meer dan één schijf in worden gezet. Om hier dus door te kunnen breken moet een enkele SSD genoeg ruimte bieden om aan alle wensen van de klant te kunnen voldoen. Als dat doel eenmaal bereikt is kunnen ook bij laptops en netbooks de early-adopters beginnen met aanschaffen van de, voor het grote publiek nog te dure, schijven. Dit zal de prijs weer iets drukken en SSD's hopelijk aantrekkelijker maken voor het grote publiek.

[Verwijderd]

Naarmate ssd's goedkoper worden zal eindelijk de grootste bottle-neck van computers opgeheven worden. Ik kijk er alleen maar naar uit...

[corl]

Zo snel zijn ssd's now ook weer niet hoor! Dat hele opslag gebeuren blijft de bottleneck

[Verwijderd]

Lager stroomverbruik!
Zeker voor RAM is dit een goed teken met betrekking tot de snelheid die gehaald kan worden.

[Splorky]

Hier wordt over chips gepraat van 8 GB, de snelheid zal wel niet zo hoog liggen dat 8×8 GB RAM geheugen in de winkel komt te liggen

[wvdlinden]

Ik verwacht dit jaar geen grote verlaging van de prijzen (hoop het wel natuurlijk).
Voordat de nieuwe generatie ssd schijven echt massaproductie worden + goed leverbaar zijn, is het al volgend jaar.
Massaproduktie + grote afzet heb je wel nodig voor echte prijsdalingen.

[Reactie gewijzigd door wvdlinden op 24 juli 2024 02:37]

[Verwijderd]

En die assumptie is gebaseerd op?
Ik ben thans al verschillende keren tegengekomen dat de prijzen van ssd's vooral bepaald worden door de prijs van het geheugen, de controller zou op zich best meevallen. Als je kijkt naar de prijzen van ssd's het afgelopen jaar geloof ik dat ook eerder dan dat het puur de speling van de markt zou zijn op het moment. Er zijn immers steeds meer mensen met een ssd. Maar de prijzen zijn niet gezakt, een Intel 80GB ssd kost nog altijd even veel sinds de introductie van de postville (34nm).

[wvdlinden]

Gebaseerd op gevoel. Zoals je zelf ook zegt, zijn de prijzen van de intels niet of nauwelijks gedaald terwijl velen dit wel dachten/hoopten.

De euro staat er ook niet goed voor tov de dollar, dit komt de prijs van de hardware ook niet ten goede.

[Compi_56]

Ik verwacht een milde prijsverrlaging want zoals met de Vertex 2 moet je meer betalen voor performance.

Er zijn geen concurrenten genoeg en de geheugen fabs maken hier veel geld aan.

Geheugen is onder de prijs voor de investeringen die ze hebben gedaan.

[Verwijderd]

Vertex 2 is een totaal nieuwe controller, dat is dus redelijk irrelevant (in my opinion). Dat is een totaal ander model, dat is gelijk een Ford Fiesta vergelijken met een mondeo, dat is nu eenmaal een andere prijsklasse.

Nu worden de componenten goedkoper en de kans is groot dat de performance niet speciaal zal veranderen. (En als dat wel zo is, ligt dat wellicht aan de controller, zo zou de schrijfsnelheid van de intel-ssd's best wel omhoog mogen. Die lage(re) snelheid ligt aan de controller en niet aan het geheugen.) Bij de overgang van 50nm naar 34nm (van G1 naar G2 of van "gewoon" naar "postville" Intel SSD's) was er ook geen verschil in performance. Maar wel een groot verschil in prijs. Deze komt (als ik het mij goed herinner) van zo'n 350 euro, naar de huidige prijs van zo'n 190 euro.

[ColinZ]

Hopen dat de huidige generatie SSD's nu sterk in prijs zullen dalen, want dan ben ik zeker geïnteresseerd

[tinker23]

Heb ik even net op tijd mijn Postville verkocht (vorige week )