Volgens de studie 'Winkelen in het internettijdperk' van het Ruimtelijk Planbureau zullen de komende jaren forse veranderingen in met name de binnensteden zijn te zien. E-commerce biedt winkeliers kansen, maar bepaalde soorten winkels zullen uit het straatbeeld verdwijnen.
'Tot op heden vallen de ruimtelijke gevolgen van het internetwinkelen nog mee. De komende jaren echter zullen de effecten van het e-shoppen steeds duidelijker zichtbaar worden', zo stellen de onderzoekers. Ze verwachten dat zaken voor consumentenelectronica en huishoudelijke artikelen, reisbureau's, cd-winkels en boekhandels grotendeels uit het straatbeeld zullen verdwijnen; de rol van dit soort winkels zal in de toekomst bijna geheel door webshops worden overgenomen. Volgens het RPB maakt de elektronische handel tussen winkels en consumenten de afgelopen jaren een behoorlijke groei door. Prijsvergelijkingssites worden steeds meer bezocht en het aantal aankopen dat via internet wordt gedaan neemt toe. Het aandeel van webaankopen op de totale omzet was in 2005 circa 2,8 procent, en zal naar verwachting in 2012 op ongeveer 10 procent uitkomen.
Verschuivingen in het straatbeeld zouden zich voornamelijk in de binnenstad gaan afspelen. 'Zolang het doen van de dagelijkse boodschappen via het internet beperkt blijft, zullen winkelcentra in buurten en wijken ook in de toekomst nauwelijks nadelige gevolgen van het e-shoppen ondervinden', zo verwacht het RPB. Op het platteland zal men de effecten echter des te duidelijker merken. Door de afname van het winkelaanbod in de nabije omgeving zullen consumenten in landelijke gebieden namelijk sneller dan gemiddeld hun toevlucht zoeken tot internetshoppen, waardoor de overblijvende winkeliers in de buurt het zwaar krijgen. Het RPB verwacht dat deze ondernemers, in tegenstelling tot middenstanders in de steden, er niet in zullen slagen hun omzetdaling via internetverkoop gecompenseerd te krijgen. Daardoor zullen plattelandswinkels in versneld tempo hun deuren sluiten.
Het RPB merkt op dat e-commerce winkeliers nieuwe kansen biedt: voor 14 procent van alle internetaankopen zou gelden dat deze zonder de mogelijkheid van webshoppen niet zouden zijn gedaan. Ook wijst het planbureau op de opkomst van servicepunten waar consumenten hun via het internet bestelde artikelen op kunnen halen. Deze bieden volgens het RPB kansen voor de traditionele winkelier, met name in winkelcentra in wijken en buurten.
De Volkskrant meldt dat de Raad Nederlandse Detailhandel de verwachtingen van het RBP omtrent het verdwijnen van winkels niet deelt. 'Uit eigen onderzoek van de RND blijkt dat de klant zich steeds vaker oriënteert via internet, maar koopt in de winkel', aldus adjunct-directeur Sjoerd Veenstra. Internet is volgens hem juist een welkome aanvulling en geen bedreiging voor het winkelaanbod. Winkels in binnensteden zouden het de laatste tijd juist extra goed doen, onder meer door de populariteit van koopzondagen. Of de tocht naar de stad ook voor de toekomstige consument een niet te versmaden uitje blijft of dat deze genoegen neemt met virtueel shoppen, zal de tijd dus moeten leren.