De Europese AI Act krijgt mogelijk een uitzondering voor opensourcemodellen. Dat blijkt uit compromisvoorstellen die Reuters en TechCrunch hebben ingezien. Als dergelijke modellen een 'hoog risico' hebben, vallen ze volgens de documenten wel onder de regels van de AI-wet.
Eerder pleitten softwarebedrijven als GitHub en Creative Commons al voor een uitzondering voor opensourcesoftware. Volgens Reuters en TechCrunch krijgen dergelijke partijen nu deels hun zin. Er gelden wel enkele uitzonderingen op die uitzondering. Als een opensourcemodel 'op de markt wordt gebracht of anderszins als dienst beschikbaar wordt gemaakt', valt deze bijvoorbeeld wel onder de AI Act. Het is niet duidelijk hoe dit precies wordt geïnterpreteerd en of dit bijvoorbeeld betekent dat alleen opensourcesoftware die niet commercieel beschikbaar is, kan worden uitgezonderd.
Ook als de software een hoog 'systemisch risico' heeft, is de AI Act-uitzondering niet van toepassing. Volgens TechCrunch wordt daaronder verstaan dat het model 'een hoge impact' kan hebben. Dat geldt onder meer als de cumulatieve hoeveelheid rekenkracht die voor de training wordt gebruikt, meer is dan 1025 flops, ofwel floating point operations per seconde. Er zijn momenteel maar weinig modellen die daaraan voldoen.
Als de AI Act in werking treedt, moeten AI-systemen die in Europa opereren, aan verschillende regels voldoen. Zo moeten generatieve-AI-modellen voldoen aan bepaalde transparantie-eisen, zoals openbaar maken dat de content door AI is gegenereerd. Ook moeten ze duidelijk maken welk auteursrechtelijk beschermd materiaal voor hun training wordt gebruikt en waarborgen bieden tegen het genereren van illegale content. AI-systemen die worden gebruikt voor 'sociale scores', zoals beveiligingscamera's met automatische gezichtsherkenning, worden onder deze wet geheel verboden.
Een hoop partijen hebben de afgelopen maanden geprobeerd om Europese wetgevers over te halen om uitgezonderd te worden van de AI Act. Vooral de Franse AI-start-up Mistral en het Duitse Aleph Alpha hebben flink gelobbyd om foundation models te laten uitzonderen van de AI Act. Zij hadden als tegenvoorstel om zichzelf te reguleren. Hier lijkt de EU niet in mee te zijn gegaan, maar ze kunnen mogelijk dus uitgezonderd worden als ze gratis en open source zijn.
Het was de bedoeling dat het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie woensdag voor het laatst zouden onderhandelen over de invulling van de AI Act. Reuters schrijft echter dat de partijen het over bepaalde cruciale punten nog steeds niet eens waren, waardoor ze de onderhandelingen hebben doorgetrokken naar donderdag. Eurocommissaris Thierry Breton laat op X weten dat de gesprekken voor donderdag zijn beëindigd, maar dat ze vrijdag opnieuw om de tafel gaan. Wel beweert Reuters dat de partijen het donderdag eens zijn geworden over de regulering van de foundation models, al schrijft het persbureau niet wat de uiteindelijke consensus is geworden.