Het Europees Parlement heeft het voorstel van de Europese Commissie over de Artificial Intelligence Act met een ruime meerderheid goedgekeurd. Deze wetgeving moet garanderen dat AI-systemen die in Europa worden gebruikt, veilig zijn en aan strenge eisen voldoen.
Woensdag stemde het Europees Parlement over de AI Act, een wetsvoorstel dat in 2021 werd ingediend door de Europese Commissie. 499 stemmen waren voor de wet, 28 waren tegen en 93 Europarlementariërs onthielden zich van een stem, schrijft de EU-instelling. Wel heeft het EP een aantal wijzigingen in de wet aangebracht. Later op de dag begint het parlement onderhandelingen met de Europese Raad over de definitieve versie van de wet. Het doel is dat er voor het eind van het jaar een overeenkomst wordt bereikt met de EU-lidstaten. De wet kan in dat geval op zijn vroegst in 2026 ingaan, omdat de AI Act een omzettingstermijn van twee jaar heeft. Desalniettemin wordt het mogelijk de eerste alomvattende AI-wet.
Als de AI Act in werking treedt, moeten AI-systemen die in Europa opereren, aan verschillende regels voldoen, afhankelijk van het risiconiveau waarin de EU ze indeelt. Systemen die worden gebruikt voor 'sociale scores', zoals beveiligingscamera's met automatische gezichtsherkenning, worden gezien als een onaanvaardbaar risico en daarmee geheel verboden. Daartoe behoren ook onder meer 'voorspellende politiesystemen die gebaseerd zijn op profiling, locatie of een verleden van crimineel gedrag'.
Daarna komen AI-systemen met een 'hoog risico', zoals 'systemen die gebruikt kunnen worden om kiezers en de uitslag van verkiezingen te beïnvloeden'. Daaronder vallen bijvoorbeeld systemen die socialemediaplatforms met meer dan 45 miljoen gebruikers inzetten om content aan te bevelen. Dergelijke AI's zijn onder de Artificial Intelligence Act enkel toegestaan onder strenge voorwaarden.
Daarnaast komt er een categorie voor 'AI voor algemeen gebruik'. Daaronder vallen generatieve-AI-modellen als ChatGPT. In eerste instantie waren er in de AI Act geen regels opgesteld voor dergelijke systemen, maar het EP wil dat zulke modellen na invoering van de wet eerst moeten worden geregistreerd in een EU-database en dat ze 'mogelijke risico's zoveel mogelijk trachten te beperken'. Ook moeten ze voldoen aan bepaalde transparantie-eisen, zoals openbaar maken dat de content door AI is gegenereerd en 'helpen om deepfake-afbeeldingen van echte afbeeldingen te onderscheiden'. Tot slot moeten ze duidelijk maken welk auteursrechtelijk beschermd materiaal voor hun training wordt gebruikt en waarborgen bieden tegen het genereren van illegale content.
Omdat de wet op zijn vroegst over 2,5 jaar in werking kan treden, zegt Europarlementariër Brando Benifei in een persconferentie dat overwogen wordt om voor bepaalde systemen met een hoog risico, zoals generatieve AI, al een 'vroegere implementatie' van de AI-wet in werking te laten treden. Wel stelt hij dat hier verder nog niets over kortgesloten is. "Zelfs als dat niet lukt, zijn er momenteel ook initiatieven bezig voor een vrijwillige gedragscode." Eurocommissaris Margrethe Vestager liet vorige maand weten te verwachten dat er binnen enkele weken zo'n gedragscode klaar is.