Europese Commissie wil investeringen van Microsoft in OpenAI nader bekijken

De Europese Commissie gaat onderzoeken of Microsoft antitrustwetten heeft overtreden met zijn investeringen in OpenAI. De Commissie verzamelt daarvoor eerst advies en input van betrokkenen en kijkt daarbij ook naar andere AI-investeringen.

Volgens Eurocommissaris Margrethe Vestager gaat de Commissie kijken of Microsoft investering in OpenAI 'kunnen worden getoetst aan Europese overnamereguleringen'. Vestager noemt geen concrete aanleiding voor het onderzoek, maar zegt dat 'effectieve handhaving van Europese marktwetgeving essentieel is' om concurrentie binnen de Europese Unie te behouden. Ze verwijst daarbij naar de investeringen in kunstmatige intelligentie en generatieve AI in de Unie, die in 2023 op zo'n 7,2 miljard euro uitkwamen.

De Europese Commissie gaat kijken naar 'sommige van de overeenkomsten die tussen grote digitale marktpartijen en generatieve-AI-ontwikkelaars en -aanbieders' zijn gesloten. "De Europese Commissie onderzoekt de impact van die samenwerkingen op de marktdynamiek", schrijft Vestager.

De Europese Commissie vraagt 'alle betrokkenen' om feedback rondom virtuele werelden en generatieve AI en hoe zij de rol van marktwerking zien in die domeinen. De EC heeft daarvoor specifiek vragen gesteld aan 'verschillende grote digitale spelers', die het verder niet bij naam noemt.

Op basis van die input wil de Commissie in het tweede kwartaal van het jaar verdere gesprekken voeren. Daarna kan eventueel een officieel antitrustonderzoek worden gestart.

Reacties (22)

[jfdaniels]

Vraag me af wat de grond is. Microsoft stond nog in de kinderschoenen qua AI. De grote concurrenten op het moment van deze deal waren Meta en Google. Lijkt me op vlak van concurrentie net goed dat het niet bij die andere twee terecht kwam.

[84hannes]

Microsoft stond nog in de kinderschoenen qua AI.

Misschien moet je Microsoft breder definiëren dan alleen aanbieder van AI-diensten. Als je Microsoft als dominant techbedrijf ziet, dan kan ik me voorstellen dat een overname van een ander groot techbedrijf goedgekeurd moet worden door de EU. Nu neemt Microsoft OpenAI niet over, maar investeert en krijgt waarschijnlijk enige mate van exclusiviteit voor terug; dat kun je als een verkapte overname zien. Het lijkt me geen kwaad kunnen als de juiste autoriteiten dat even onder het vergrootglas leggen.

[Maurits van Baerle]

Het probleem, zoals Dare Obasanjo scherp beschrijft, is dat MS misschien maar 49% van de aandelen in OpenAI heeft maar dat het via andere middelen eigenlijk zoveel zeggenschap heeft dat het OpenAI feitelijk heeft overgenomen.

Dat zou je kunnen uitleggen als een manier om de letter van de wetten omtrent mededinging en markmacht te omzeilen terwijl het effect hetzelfde is. Het is dus niet vreemd dat meerdere toezichthouders deze kwestie iets nader bekijken.

[cariolive23]

om concurrentie binnen de Europese Unie te behouden

Sorry dat ik het zeg, maar ik heb niet de indruk dat er iets of iemand is die de handen uit de mouwen steekt. En wanneer niemand iets doet, zal er ook geen concurrentie zijn. Lijkt me sterk dat je dan Microsoft, een Amerikaans bedrijf, dat kan verwijten.

Europa moet eens in de spiegel kijken en eens de handen uit de mouwen steken.

(ter info: woon zelf dus niet in Europa)

[Maurits van Baerle]

Ik ben de bron van de cijfers even kwijt maar er werken op dit moment ongeveer evenveel mensen in Europa als in de VS in het AI vakgebied. Dat is natuurlijk maar één indicator maar wel een belangrijke.

Deepmind, het bedrijf achter Google Bard, zit in Londen. De technologie achter Stability AI komt uit München. Mistral AI zit in Parijs.

[cariolive23]

Deepmind, geen producten die ik als consument kan gebruiken, Amerikaanse eigenaar/investeerder
Stability AI is een Engels bedrijf, London. Zeer bruikbare modellen, gebruiken we regelmatig. De grote investeerders zijn uiteraard weer Amerikanen.
Mistral AI, bedrijf bestaat nog geen jaar en er zitten uiteraard voornamelijk Amerikaanse investeerders in.

I rest my case, Europa doet niet zo veel. En al helemaal niet investeren en risico's nemen. Dat er Europeanen aan de modellen en code werken, dat is één ding, maar wie betaalt dat? De Amerikanen.

[Maurits van Baerle]

Heb je het over doen of financieren? Ik geef drie voorbeelden van Europees doen, eentje uit het VK, eentje uit Duitsland en eentje uit Frankrijk. Er wordt grofweg aan beide kanten van de Atlantische Oceaan evenveel gedaan op dit vlak.

Als je het hebt over financieren dan is het een ander verhaal. Dat is in Europa inderdaad een stuk lastiger dan in de VS, daar stoor ik me ook aan. Er zijn helaas geen makkelijke oplossingen voor, hoewel er wel hard gewerkt wordt aan één enkele Europese kapitaalmarkt om in ieder geval sommige van de obstakels weg te nemen.

[cariolive23]

Als je het hebt over financieren dan is het een ander verhaal. Dat is in Europa inderdaad een stuk lastiger dan in de VS, daar stoor ik me ook aan. Er zijn helaas geen makkelijke oplossingen voor, hoewel er wel hard gewerkt wordt aan één enkele Europese kapitaalmarkt om in ieder geval sommige van de obstakels weg te nemen.

Er is imho maar één obstakel: Europeanen ondernemen minder, willen minder risico's nemen. Er is Europa ook minder venture capital beschikbaar dan in de VS. En zeker met startups is het er eentje van de grote aantallen, ongeveer 1 op de 10 wordt succesvol. Dat Europa minder risico's neemt, zorgt er overigens wel voor dat gemiddeld het rendement hoger is, men kiest voor veilige investeringen. Extreem succesvolle investeringen zoals Apple, Facebook, Microsoft en dan nu OpenAI komen alleen ook minder voor.

Wat evenmin helpt, is dat de EU niet één geheel is. Er is niet één markt. 24 talen, 27 landen met 27 verschillende wetgevingen en dan ook nog eens 27 verschillende betaalsystemen (ondanks SEPA) en 8 verschillende valuta met hun valutakoersen, en dat alles in alleen al de EU... Landen niet in de EU, maar wel in Europa heb ik voor het gemak nog niet meegeteld.

[Maurits van Baerle]

Ik denk dat er wel degelijk meerdere obstakels zijn. Cultuur is er inderdaad één van, Europeanen zijn iets meer risicomijdend dan Amerikanen. Ik heb zelf geen ervaring met Nederlandse investeerders maar ik hoor van mensen die dat wel hebben dat ze bij een investering vragen op welke termijn ze het bedrag terug krijgen en met hoeveel het vermeerderd is. Dat is geen investering, dat is een rentedragende lening. Er is een reden dat er met een investering meer te verdienen valt, dat is omdat er ook meer mee te verliezen valt.

Maar, het gebrek aan een enkele kapitaalmarkt is ook een obstakel. We hebben in de Europese Economische Ruimte één markt voor goederen. Je kunt je Nederlandse product zo op de Griekse, IJslandse, Portugese of Finse markt verkopen. De interne markt voor diensten is iets minder ver gevorderd en daar zijn er af en toe nog belemmeringen. Je kunt als Nederlandse advocaat niet zomaar in Griekenland aan de slag. Dat maakt voor online diensten dan weer niet zoveel uit, een Spotify uit Zweden of een Soundcloud uit Duitsland of een Skyscanner uit Schotland kan zonder problemen online diensten aanbieden in de andere 30 EER landen.

Het probleem met de kapitaalmarkt is juist een obstakel bij het ophalen van geld voor investeringen. Het is nog te lastig om over de grens te investeren of aandelen te kopen. Het gevolg is dat de ‘liquidity pools’ (zeg maar de optelsom van alle mensen met diepe zakken) veel kleiner zijn dan in de VS. Een rijke Griek zal minder geneigd zijn aandelen te kopen van een bedrijf dat een IPO doet op de AEX. Ik ben op dit moment pan-Europees geld aan het ophalen en de stuiptrekkingen die mijn Nederlandse bank heeft bij het idee dat er geld uit Spanje of Duitsland binnen komt zijn tekenend.

Maar goed, er wordt inmiddels hard gewerkt aan een EU Capital Markets Union en stukje bij beetje worden er obstakels weggenomen.

[cariolive23]

Over aandelen gesproken, het probleem begint al veel eerder, ver voor de IPO: Bij de KvK. Het is een heel gedoe om een Italiaanse onderneming (venture capitalist die investeert) die niet in Nederland is vertegenwoordigd, aandeelhouder te maken van een BV in Nederland.

Hoe dat is in een Griekenland of Frankrijk, landen berucht vanwege de bureaucratie, geen idee maar ik verwacht er weinig goeds van. Dan kun je nog zo'n goed plan hebben, je wordt door de (semi-) overheid beperkt tot investeerders uit eigen land omdat het andere investeerders erg moeilijk of zelfs onmogelijk wordt gemaakt om aandeelhouder te worden.

Kopen van aandelen op een andere beurs in de EU is nog niet zo'n probleem, dat verloopt via jouw broker (of bank). Veruit de meeste startups halen deze fase niet eens, omdat de deuren voor die tijd dicht gaan, er geen behoefte is aan een IPO of dat ze worden overgenomen

[GeroldM]

Ooit gehoord van MistralAI?

Dat is een Frans bedrijf, welke een adequate LLM als open source aanbieden. De antwoorden die uit deze LLM komen bevallen me beter qua stijl dan de andere open source en betaalde varianten (zonder daarbij een hoop te moeten klooien met prompts). Ook komen de antwoorden vrij rap aanzetten op een i3 10th gen CPU desktop met 16 GB aan RAM zonder discrete grafische kaart. Een computer wat ik als reserve ergens had staan.

Voordat je de EU als lui bestempeld, zou je beter eerst wat onderzoek hebben gedaan.

Mistral is echt niet de enige Europese speler op dit gebied. Het is de enige waar ik daadwerkelijk ervaring mee heb.

[Reactie gewijzigd door GeroldM op 23 juli 2024 04:28]

[cariolive23]

Ik kijk naar het grote plaatje, niet uitsluitend de AI toepassingen. En ja, Mistral ken ik, compleet nieuw bedrijf, opgericht in april 2023, nadat OpenAI en Microsoft het gebruik van AI in de schijnwerpers hebben gezet. O.a. Lightspeed en Eric Schmidt hebben hier veel geld in gestoken.

Marktaandeel ICT:
USA: 35.7%
Europa: 11.7%

Dat de USA een 3x zo groot marktaandeel heeft als Europa, is niet omdat Europa het zo goed doet...

[kodak]

De regelgeving voor bedrijven is er niet alleen om bestaande concurrentie een eerlijkere kans te geven, maar ook toekomstige bedrijven. Dus zelfs al zou je van mening zijn dat er nu geen relevante concurrentie is, dan nog hoort men aan de regels te voldoen. Natuurlijk kun je dan gaan klagen dat Europa in de spiegel moet gaan kijken, maar dat is al gedaan waaruit deze regels zijn voortgekomen.

[cariolive23]

Dat houdt dan de ontwikkeling tegen. En dat is precies wat ik zo zwak vind van Europa, zo zet Europa zichzelf op een 1-0 achterstand.

[kodak]

Een te sterke concurretie is ook niey zomaar gunstig voor ontwikkeling. Het is namelijk niet alsof een bedrijf als Microsoft het om de ontwikkeling voor Europa te doen is als ze met eigen ontwikkeling geld aan AI proberen te verdienen en de markt van de Europa daarvoor gebruiken. Dus stellen alsof de regels ontwikkeling tegen zouden houden is te makkelijk.

[cariolive23]

Voordat OpenAI in december 2022 een doorbraak presenteerde, heeft Microsoft in 2019 al een miljard USD er in gestoken.

In 2021 en vervolgens in 2023 steken ze er nog veel meer geld in. Bedrijven in/uit Europa hadden ook miljarden in AI kunnen investeren, maar deden/doen dat niet. Dan kun je wel zeggen dat er geen concurrentie is, maar dat is ook een keuze van "de Europeaan". Mistral AI is dan in april 2023 opgericht, maar dat is dus vele jaren later dan een OpenAI. Dan sta je al wel 1-0 achter. De USA heeft 3x zoveel omzet op ICT gebied als Europa. Dat is echt niet omdat Amerikanen zoveel slimmer zijn, het zijn ook maar mensen. Het verschil is cultuur, handen uit de mouwen en aan het werk, en geld investeren in ideeën. In Europa gaat men vergaderen... (beetje gechargeerd maar je begrijpt het idee)

[kodak]

Het feit dat ze investeren in eigen innovatie en winst valt prima te waarderen. Maar dat maakt het niet zomaar meer waard dan grenzen voor redelijke marktwerking. Het suggereren dat anderen te weinig zouden doen is daarbij dus ook geen redelijk argument. Het gaat om wat microsoft mag doen. Daarbij, als ze de regels ook blijken te overtreden dan kun je ook niet zomaar stellen dat je suggestie op gaat.

[cariolive23]

Dus wanneer er geen markt is, mag je niet investeren? Want je krijgt direct 100% van de markt in handen.

[kodak]

Je mag als bedrijf investeren en winst maken, zolang het maar binnen de regels is. Ongeacht of er concurrentie is.

[cariolive23]

Uiteraard zijn er wetten en gelden die voor iedereen.

Maar om een paar quotes uit het artikel te halen:

In addition, the European Commission is looking into some of the agreements that have been concluded between large digital market players and generative AI developers and providers. The European Commission is investigating the impact of these partnerships on market dynamics.

Toen Microsoft in 2019, 2021 en 2023 zijn investeringen deed in OpenAI, was er nauwelijks sprake van een markt. En dus ook niet van market dynamics.

Venture capital investment in AI in the EU is estimated at more than €7.2 billion in 2023.

Een flink deel van dit geld, is Amerikaans geld. Zie oa Deepmind, Mistral AI en Stability AI. Laat imho weer zien hoe passief Europa is. En wanneer het succesvol is, wat je nu ziet met AI, gaat men "zeuren" over wetgeving. Dat hadden ze ook al in 2019 (of eerder) kunnen doen.

[kodak]

Er had mogelijk ook eerder onderzoek gedaan kunnen worden. Maar het doel van de regels is dat bedrijven zich er hoe dan ook aan houden. Niet dat er alleen controle is als het een bedrijf uit komt. Er valt dus ook na verloop van tijd controle te verwachten. Dat het nadelig voor het bedrijf kan zijn als blijkt dat ze al lange tijd de regels overtreden lijkt me hun risico, omdat het uitblijven van controle geen vrijheidnis om een overtreding te begaan of zelfs mogelijk in stand te houden.

[cariolive23]

Dat het nadelig voor het bedrijf kan zijn als blijkt dat ze al lange tijd de regels overtreden lijkt me hun risico, omdat het uitblijven van controle geen vrijheidnis om een overtreding te begaan of zelfs mogelijk in stand te houden.

Op zich met je eens, maar je hebt hier wel de rare situatie dat er geen markt was. Wanneer je dan zoals Microsoft vele miljarden dollars in steekt, en er vervolgens een markt ontstaat, ben je per definitie de grote marktleider. Wanneer het product mislukt overtreed je geen regels, wanneer het product een knallend succes wordt, zou je dan wel regels overtreden? Als dat het geval is, ben ik geneigd om te stellen dat de regels niet goed zijn.

Maar goed, het is alleen maar een onderzoek en het gaat wellicht nog jaren duren voordat er een eindresultaat is.