Rechtbank: overheid NL mag frequentieplan aanpassen voor 3,5GHz-5G - update

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft van de rechtbank gelijk gekregen over zijn wijzigingen voor het Nationaal Frequentieplan, waardoor 3,5GHz-5G mogelijk moet worden. Verschillende partijen tekenden daar bezwaar tegen aan.

De rechtbank in Rotterdam deelde woensdagmiddag zijn uitspraak in de zaak. De rechter verklaart de bezwaren van telecomproviders KPN, VodafoneZiggo en Odido ongegrond, dan wel niet-ontvankelijk. De rechtbank doet hetzelfde met de bezwaren van 'lokale gebruikers', zoals Schiphol en Havenbedrijf Rotterdam. Daarmee krijgt het ministerie dus gelijk van de rechtbank.

De bezwaren hadden te maken met plannen van het ministerie om het Nationaal Frequentieplan 2014 te wijzigen. Het ministerie van EZK wilde de 3,5GHz-band aanpassen om mobiele communicatie mogelijk te maken, met oog op de uitrol van snellere 5G-netwerken. EZK is daarvoor van plan om de band van 3400 tot 3800MHz deels vrij te maken voor 5G, ondanks dat verschillende lokale gebruikers daar momenteel gebruik van maken.

Het ministerie wil de onderste en bovenste 50MHz beschikbaar houden voor de lokale gebruikers en de overige 300MHz beschikbaar stellen voor telecomproviders. De lokale gebruikers vinden dat te weinig en zijn ontevreden met die plekken onder- en bovenaan de frequentieband. De providers vinden juist dat lokale gebruikers in dit plan te veel frequentieruimte toegewezen krijgen. Zij willen het liefst dat de volledige 3,5GHz-frequentieruimte beschikbaar wordt gesteld voor 5G. Tweakers schreef eerder een achtergrondverhaal over deze rechtszaak.

Conclusies van de rechtbank

De rechtbank zegt dat het ministerie van EZK 'een doelmatig gebruik van frequentieruimte nastreeft'. De minister heeft daarbij een 'ruime beoordelings- en beleidsruimte', waarmee de rechtbank niet zelf kan vaststellen of en wanneer er sprake is van dergelijk doelmatig gebruik. De rechtbank toetst de plannen van het ministerie dan ook op basis van 'algemene rechtsbeginselen'. De rechtbank stelt in haar uitspraak dat partijen sterk uiteenlopende belangen hebben en dat de minister daarom 'onmogelijk alle partijen tevreden kan stellen'. Het ministerie heeft volgens de rechtbank haar besluit zorgvuldig voorbereid en daarbij de nodige adviezen van experts ingewonnen. Het ministerie heeft ook begrijpelijke keuzes gemaakt en de afwegingen daarbij voldoende gemotiveerd, zo oordeelt de rechter.

Met de uitspraak is een 5G-veiling voor de 3,5GHz-band weer een stap dichterbij. Daarmee kunnen telecomproviders op termijn bieden op frequentieruimte binnen de 3,5GHz-band. Het is niet bekend wanneer dat precies gaat gebeuren. Het ministerie kon daar desgevraagd geen concrete uitspraken over doen tegenover Tweakers. De veiling stond eerst op de planning voor 1 december. De Rijksdienst Digitale Infrastructuur, die de veiling op zich zou nemen, zei eerder echter dat deze niet meer plaats zal vinden in 2023. De partijen mogen bovendien binnen zes weken in beroep gaan tegen de uitspraak bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven, zo bevestigt een woordvoerder van het ministerie van EZK aan Tweakers.

Reacties ministerie en bedrijven

Het ministerie zegt daarnaast in een telefonische verklaring aan Tweakers tevreden te zijn met de uitslag. Ook een woordvoerder van KPN uit voorzichtige tevredenheid. Volgens die provider was het grootste obstakel al weggenomen. "De minister heeft in oktober, tijdens de zitting, al duidelijkheid gegeven over het vertrek van Inmarsat begin volgend jaar." KPN zegt dat het goed is dat er 300MHz aan frequentieruimte vrijkomt voor 5G en ziet naar eigen zeggen geen directe obstakels meer voor een 5G-veiling in 2024.

Odido is ook blij met de duidelijkheid die de uitspraak verschaft over het Nationaal Frequentieplan en de plannen rond ingebruikname van de 3,5GHz-band. "Met deze uitspraak staan wat ons betreft alle seinen op groen om snel werk te maken van het opstarten van het veilingproces", zegt een woordvoerder van de provider tegen Tweakers. VodafoneZiggo zegt dat het kennis heeft genomen van de uitspraak. Het bedrijf gaat de conclusie beoordelen en komt 'indien nodig' met een reactie op de uitspraak.

Havenbedrijf Rotterdam en Schiphol noemen de uitspraak in een verklaring aan Tweakers juist teleurstellend. De twee bedrijven gaan de uitspraak bestuderen en zich beraden op eventuele vervolgstappen.

Update, 14.13 uur: De reacties van KPN en Havenbedrijf Rotterdam zijn toegevoegd aan het artikel.

Update 2, 15.59 uur: Tweakers heeft reacties van alle gevraagde betrokkenen binnen. Deze zijn verwerkt in het artikel.

Reacties (57)

[Blaat]

En dan is het wachten totdat er mensen weer zendmasten in brand gaan steken omdat ze bang zijn voor de gevolgen van 5G straling.

Voordat we daar weer over beginnen, 3500MHz zit nog steeds in het regime aan elektromagnetische straling wat bij absorptie in weefsel enkel zorgt voor verwarming in dit weefsel, afhankelijk van het geabsorbeerde vermogen. Een foton van die golflengte heeft niet voldoende energie om de bindingsenergie van twee atomen te overstijgen (zoals UVB en UVC dat wel hebben).

Een 50kW 5G zendmast (en dat is ruim genomen) levert een stralingsdichtheid van ongeveer 250W/m^2 op voor een persoon die er 4 meter vanaf staat (aannemende dat er 100% absorptie plaatsvindt, wat in de praktijk niet gebeurt), ongeveer equivalent aan het vermogen wat je op een mooie zomerdag van de zon absorbeert. Bijna niemand zit zo dicht bij een dergelijke antenne, dus reden tot zorg is er niet.

[Reactie gewijzigd door Blaat op 23 juli 2024 09:08]

[CPV]

Ik ken nog een ander wetenschappelijk onderzoekje: een aantal jaren geleden was er protest toen een 4G mast op een flatgebouw geplaatst werd. Mensen werden ziek en hadden last van van alles. Later bleek dat de mast nog niet eens aan stond. Nadat de mast wel in werking was gezet, heb ik nooit meer iets van problemen gehoord.

[CivLord]

Mensen hebben vaak last van pijntjes en kwaaltjes die even snel weer verdwijnen als dat ze opkomen. Meestal wordt er geen aandacht aan besteedt, omdat het 'normaal' is. Wanneer er echter een mogelijke oorzaak voor die tijdelijke pijntjes en kwaaltjes is aan te wijzen, ga je er meer op letten, lijken ze langer te duren en heb je er meer last van.

[JackDaniel]

Dit is trouwens wel een echt probleem, een zogeheten nocebo effect. Hoewel de vermeende oorsprong niet de symptonen veroorzaakt, zijn de symptonen wél echt. Dat wil zeggen, mensen ervaren echte pijn, misselijkheid, uitslag, enzovoort.

Je kunt dit dus niet oplossen door de antennes weg te halen, maar je moet het wel serieus nemen. Het behandelen van deze symptonen is vrij complex en vereist een genuanceerde aanpak die vooral bestaat uit mensen op een verantwoorde manier informeren over, en betrekken in, het process van zulke projecten.

Het is natuurlijk makkelijk om mensen gewoon weg te zetten als gekkies, maar daar wordt niemand beter van.

[dutchnltweaker]

Dit verhaal ken, ging over een kpn mast. Kan het artikel niet zo even vinden, maar heel veel mensen hadden in die maand van plaatsing zogenaamd last van die mast. Die vingen toen bot bij de rechter omdat hij niet eens aanstond bleek toen later.

[CPV]

Ik kan er in Google ook niets meer over terugvinden.
Er lijkt wel grof gecensureerd te worden.

[m0nkz]

Wat valt er the censureren dan?

[CPV]

Dat dit wel gebeurd is en ook te lezen was, maar nu niet meer terug te vinden. Geen idee waarom niet meer, maar volgens mij niet omdat Google's datacenters vol lopen.

[Jacco011]

Veel nieuwsberichten zijn dan ook vaak na een paar maanden/jaren niet meer online. Daarom vind je vaak niks meer terug, zelfs als het toen trending was.

[The Zep Man]

Nadat de mast wel in werking was gezet, heb ik nooit meer iets van problemen gehoord.

Wappie: "Zie je wel, de door 4G/5G-geactiveerde nanobots werken, want je hoort er niets meer over!"

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 23 juli 2024 09:08]

[CPV]

Soortgelijk bewijs:
In Parijs vond men bij opgravingen oude koperdraden in de grond, conclusie na grondig onderzoek: er was in de oudheid al een kopernetwerk uitgevonden.
In Berlijn vond men glazen draden, conclusie: er was in de oudheid al een glasvezelnetwerk aktief.
In Brussel vond met bij opgravingen niets, conclusie: daar had men in de oudheid al een draadloos netwerk.

[Llopigat]

Een 50kW 5G zendmast (en dat is ruim genomen) levert een stralingsdichtheid van ongeveer 250W/m^2 op voor een persoon die er 4 meter vanaf staat (aannemende dat er 100% absorptie plaatsvindt, wat in de praktijk niet gebeurt), ongeveer equivalent aan het vermogen wat je op een mooie zomerdag van de zon absorbeert. Bijna niemand zit zo dicht bij een dergelijke antenne, dus reden tot zorg is er niet.

Je maakt een fout in je berekening: Een zendmast gebruikt richtantennes dus je kan niet uitgaan van een kwadratische mindering op afstand, zoals met een omnidirectionele antenne. Zo wordt er zo min mogelijk energie naar boven of beneden gericht omdat het daar toch verloren gaat.

Bovendien gaat het om heel andere golven: Die van 5G dringen door je lichaam heen, de zonnestraling uiteraard amper. Er is nog niet zoveel onderzoek over wat het met bijvoorbeeld onze zenuwen doen die de electrische component op zouden kunnen vangen. Ioniserend is de straling inderdaad niet, dat is waar.

Ik zeg niet dat het kwaad kan, dat denk ik ook niet. Ik ben zelf radio amateur en ik ben niet bang van radiogolven. En we hebben genoeg ervaring met hogere energieen op deze frequenties, zoals bijv. radar (al zal je niet snel een radarmonteur vinden die daar voor gaat staan). Maar deze berekening is niet vergelijkbaar. Aan de andere kant is een mobiele cel zeker niet zo veel als 50kW. Dat vermogen wordt juist heel laag gehouden zodat er meer cellen per km^2 kunnen passen zonder storing.

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 23 juli 2024 09:08]

[Blaat]

Een simplificatie die ik bewust heb gedaan. Voor beaming wordt er gebruik gemaakt van phased arrays, die in het beste geval het bereik van een array vermenigvuldigen met het aantal antennes wat erin zit. Dus 1/(r/n)^2 ipv 1/r^2. Dit geldt enkel voor far field natuurlijk.

Zie mijn voorbeeld dan meer als een orde van grootte schatting. Het punt verandert niet.

Qua absorptie, het maakt vrij weinig uit of dit enkel op je huid gebeurt of door je hele lichaam. In beide situaties wordt je huid door zweet aan de buitenlucht afgekoeld en egaliseert je bloedsomloop je lichaamstemperatuur zoveel mogelijk. Je organen zullen nooit zo ernstig verwarmd worden als je huid door de zon, het vermogen wordt immers door veel meer volume geabsorbeerd.

[Euronitwit]

De sloop afspraak maken ze uiteraard per mobiele telefoon.

[koppie]

per fax...

[Alxndr]

Voordat we daar weer over beginnen

Begin er dan ook niet over!!!

Waarom je dit verdronken kalf uit die gedempte beerput willen trekken?

Ik hoopte dat we hier op Tweakers er op z'n minst nog van uit mochten gaan dat de bezoekers zo veel verstand van techniek hebben dat dit preken voor eigen parochie is. Maarja, gezien dit met een +2 als informatief ipv een -1 voor trollen beloond wordt, lijkt het er op dat ik de gemiddelde bezoeker weer eens zwaar overschat. My bad.

PS, was het probleem met 5G trouwens niet dat het virusdeeltjes (corona) en de mind control chips (van Bill Gates) verspreid/aanstuurt? Zorgen om de straling zelf was 4G.

[Verwijderd]

Voordat we daar weer over beginnen? Jij begint er zelf over.

[Antitech]

Theorie:
Lagere frequenties kunnen een langere afstand overbruggen met minder bandbreedte
Hogere frequenties kunnen minder afstand overbruggen met meer bandbreedte

Praktijk:
Een gemiddelde 2.4Ghz wifi-router kan 25/50 meter overbruggen met heel veel mazzel en een paar muren. Een 5Ghz router komt zelfs een stuk minder ver.

Dat providers frequenties tot 2.4 Ghz gebruiken dat begrijp ik. Die kunnen behoorlijk ver gaan.
Maar waarom willen providers gebruik gaan maken van banden boven de 2.4Ghz. In dat geval is wifi toch een beter alternatief? Tenzij je op elke 10 vierkante meter een zendmast wil plaatsen van elke provider,

[Termin8r]

Niet alleen de frequentie speelt mee voor de propagatie van de signalen, ook antennehoogte en vermogen spelen een rol. In de 2,4 GHz-band mag je niet meer dan 100 mW of of 20 dBm doen. In de 3,5 GHz-band mogen hogere vermogens gebruikt worden en zullen de opstelpunten ook wat hoger zijn, waardoor je een bereik van enkele honderden meters tot kilometers kunt realiseren.

[Antitech]

Duidelijk antwoord maar ik heb nog wel een vraag:
Aan de kant van de antennemast kun je het vermogen verhogen want daar zit je niet met je oor tegenaan.
Maar hoe zit dat dan met het mobieltje? Daar zal het zendvermogen altijd veel beperkter zijn.
Zijn de ontvangst antennes van de telco dan veel gevoeliger of wordt er bij de hogere frequenties toch ook met veel meer zend vermogen vanaf het mobieltje gewerkt?

[Termin8r]

Het vermogen van mobieltjes kan ook hoger dan 100 mW zijn. Als de antenne van het basisstation hoog genoeg staat en je hebt line of sight, dan kun je ver komen. Veel verder dan je met (legale, low power) WiFi op 2,4 GHz ooit gaat lukken.

[Inkjet]

De antennes van de providers geven veel versterking van het signaal en slimme antennes kunnen zelfs gericht worden op ieder mobiel toestel. Met 5G kan dat beter dan met oudere technologie.

[Llopigat]

Oef, 300Mhz is helemaal niet veel, zeker niet voor 3 providers. Zo wordt het nooit snel met 5G.

[Reactie gewijzigd door Llopigat op 23 juli 2024 09:08]

[Alxndr]

Heb je enig idee hoeveel data daar doorheen kan? Als 100 MHz per provider al een probleem zou zijn (wat het niet is) is dat 'simpel' op te lossen met meer antennes.

Ik zou zeggen lees het artikel van juni vorig jaar nog eens.

Blokken van 70MHz zijn niet erg groot voor 5G: de Europese Commissie en GSMA adviseren blokken van minimaal 80MHz. Vooral in dicht stedelijk gebied heeft een provider veel frequentieruimte nodig, zodat die meer bandbreedte per mast tot zijn beschikking heeft. De Europese telecommunicatieorganisatie CEPT schetst een dichtstedelijkgebiedscenario waarin een provider 750Gbit/s per vierkante kilometer downloadverkeer wil kunnen verwerken, terwijl gebruikers met 300Mbit/s kunnen downloaden en met 50Mbit/s kunnen uploaden. Dit komt neer op 2500 3,5GHz-5G-gebruikers per vierkante kilometer. Om dit te kunnen bereiken, heeft een provider met 60MHz 64 procent meer zendmasten nodig dan wanneer je blokken van 100MHz kan gebruiken. Voor een vierkante kilometer dicht stedelijk gebied heb je in dit scenario 23 60MHz-zendmasten nodig, of 14 100MHz-masten, stelt de CEPT.

[atthias]

400 wel dan ?

zoveel verschil lijkt mij dat als leek niet te maken zeker al je rekent dat iedere provider maximaal 133 MHZ (als de de hele 400MHZ aan de providers zou worden gegeven) krijgt als ik het goed heb

[Reactie gewijzigd door atthias op 23 juli 2024 09:08]

[robertwebbe]

Je weet toch niet hoeveel partijen gaan bieden op de veiling? Het ligt in de veronderstelling dat de 3 grote providers dat gaan doen maar wie weet komen er nog meer gegadigden.

[atthias]

zeker ik ga allen in op dat 300 al niet veel is dan zal die ene 100 erbij weinig verschil maken wederom vanuit mijn lekenperspectief

[Alxndr]

De kans dat er uit het niets een vierde partij op gaat staan lijkt me ongeveer 0.

In de Nederlandse markt waar de prijzen (en winstmarges) relatief laag zijn, ga je nooit de miljarden terug verdienen die het kost om een bedrijf vanaf niets op te bouwen.

[Termin8r]

Je weet toch niet hoeveel partijen gaan bieden op de veiling? Het ligt in de veronderstelling dat de 3 grote providers dat gaan doen maar wie weet komen er nog meer gegadigden.

Het is in theorie mogelijk dat er een vierde partij aan de veiling gaat meedoen. Maar in de praktijk is dat extreem onwaarschijnlijk, omdat een nieuwkomer geen businesscase heeft zonder een landelijk netwerk dat gebruik maakt van lager spectrum. Met alleen een 3,5 GHz-netwerk is simpelweg niet te concurreren tegen de drie landelijke operators, die hun klanten veel meer kunnen bieden.

[Inkjet]

Stel dat een provider 100 MHz huurt dan moet je bedenken dat er sprake is van 10 MHz per provider in de 700 MHz band of 20 MHz in de 2100 MHz band momenteel. Flink meer dus in de veel bredere 3500 MHz band. Omdat de frequentie hoog is wordt de golflengte klein en daarmee worden allerlei technologien mogelijk om de capaciteit binnen een cel te vergroten. Al met al levert dat flink meer capaciteit en snelheid op.

[Aldy]

Bijna niemand zit zo dicht bij een dergelijke antenne, dus reden tot zorg is er niet.

Als je zo dicht bij zit, ben je over een hek geklommen. Enne.... dat mag niet.

[Vorlon]

Dat valt best mee. Genoeg mensen die voor hun werk op het dak van een gemiddelde flat/appartementencomplex moeten zijn. Maar die antennes hangen eigenlijk altijd in een korte mast waarmee je net onder de norm van 2meter uitkomt. Veilig werken bij Antennes Heel realistisch is het alleen niet dat het zendvermogen alleen horizontaal afgestraald word. Maar ook als je 2m bent als gemiddelde Nederlander is al niet heel fijn...

[Frame164]

Meestal staan die antennes redelijk dicht bij de dakrand en stralen ze naar buiten. Zo niet, dan moet je gewoon als professioneel bedrijf regelen dat de zenders daar tijdelijk uitgezet worden als er werk verricht moet worden. Dat lijkt me niet meer dan normaal. Als een elektricien aan een installatie moet werken wordt die stroomvrij gemaakt. Als er aan de weg moeten gewerkt wordt het afgesloten voor verkeer. Hetzelfde moet je ook doen voor alle andere risicovolle werksituaties. En het is heel simpel: als een werkgever niet regelt dat er een veilige werkomgeving is, dan kan de werknemer weigeren om het werk te doen.

[Aldy]

Helemaal vergeten dat ze ook aan kerktorens kunnen hangen en op daken kunnen staan. Hier in het durrup staan losse masten met een hek daar omheen.

[_Thanatos_]

Waarom denken die "lokale gebruikers" dat ze recht hebben op een gereserveerd stukje bandbreedte? Iedereen moet het maar gewoon delen. Als er even geen plek is, dan wacht je gewoon je beurt af, net als alle andere mensen.

Ik zou niet weten waarom een handjevol bedrijven recht kunnen afdwingen op een reservering van een stukje ervan. Het slaat nergens op.

[uiltje]

Het probleem is ongetwijfeld dat er verschillende protocollen gebruikt worden. Even een anti-collision doen met verschillende (oudere) protocollen is zo makkelijk nog niet. Anti-collision in een enkel protocol is al lastig genoeg. Best kans dat signalen niet gedetecteerd worden of dat het protocol denkt dat de band continu bezet is.

[_Thanatos_]

Als het zo'n archaïsch protocol is, dan zal het ook niet moeilijk zijn om een andere frequentie te kiezen?

Dat heb je nou eenmaal soms, een systeem dat al jaren bestaat dat wordt overruled door een standaard.

[uiltje]

Meestal heb je dingen als antennes die voor een bepaalde frequentie zijn gemaakt? En kan je juist oude apparatuur niet zomaar overschakelen?

Ik zeg niet dat ik voor behoud ben hoor. Sterker nog, ik weet niet precies waarvoor het gebruikt wordt en of het makkelijk of moeilijk te vervangen is.

Ik heb alleen problemen met je te simpele redenering van maar even wachten tot er bandbreedte is. Zo werken systemen simpelweg niet.

[_Thanatos_]

Klopt, maarja, regels zijn regels. Soms komen er nou eenmaal regels die iets wat al jaren gebruikt wordt, opeens onklaar maken. In de consumentenwereld zijn daar talloze voorbeelden van (niet per se in de context van frequentiegebruik trouwens), dus waarom zou dat in het bedrijfsleven dan een taboe zijn?

Ik snap best dat systemen nou eenmaal niet zo werken. Het kost een klap geld om ze aan te passen. Maarja, als dat is wat de regels veroorzaken, dan is dat zo. En ook dat zou de eerste keer niet zijn. En de laatste keer wrs ook niet.

[Reactie gewijzigd door _Thanatos_ op 23 juli 2024 09:08]

[mariomario]

Ik neem aan dat de 'lokale gebruikers' ook nog de tijd krijgen om de band vrij te maken.
Ook dat zal geen half uurtje werk zijn.

[DeComponeur]

Uiteraard, maar het zat er al wel meer dan 10 jaar aan te komen
december 2010: review: 2010: providers draaien de klok terug
Inmiddels zijn er veel mogelijke frequenties voor lte gekandideerd. 700Mhz, 800MHz, 850MHz, 900MHz, 1700Mhz, 1800Mhz, 1900MHz, 2100MHz, 2600MHz en 3500MHz zijn allemaal frequenties die ergens in de wereld geveild zijn of gaan worden ten behoeve van lte-netwerken. Een wereldwijde afspraak over de te gebruiken frequenties zal voorkomen dat toekomstige smartphones en tablets in slechts een beperkt deel van de wereld werken. Voorlopig lijkt het er echter niet op dat die beslissing snel wordt genomen.

[buzz]

Wat een fijn positief bericht, lijkt erop dat er hier een zinnig besluit genomen is wat ons als land verder helpt moderniseren.

[jjeggink]

Want Schiphol en HbR gebruiken deze frequentie momenteel niet voor nuttige, moderne en innovatieve zaken, maar zitten alleen te trollen?
Nee, ik weet niet wat ze er nu precies mee doen, maar er zullen belangen zijn.

[buzz]

Iedereen zit een territorium af te bakenen, dat begrijpen we allemaal. Maar op dit moment benutten we de mogelijkheden van 5G niet goed en met deze uitspraak wordt dat wel mogelijk. Dat 'kleinere' belangen zoals Hbr en Schiphol dan een andere oplossing moeten zoeken vind ik een prima afweging.

[Inkjet]

Ze kunnen blokken van maximaal 50 MHz huren in plaats van grotere. Dat is voor een publieke provider eerder een belemmering dan voor een doelgericht netwerk met een beperkte gebruikersgroep.
Dus een andere oplossing hoeven ze niet eens te zoeken, op zijn hoogst meer zenders gebruiken in hun doelgebied.

[fred-internet]

Ik acht de kans dat er beroep wordt aangetekend ook nog wel realistisch. Maar geen idee of dat juridisch gezien een "obstakel" gaat vormen voor de veiling. Het zou daarna wel vreemd worden als een beroep wel wordt toegekend en de veiling daarmee op ongeldige basis al heeft plaatsgevonden in 2024.

[ucsdcom]

Dus voor 5g in Nederland ook echt 5g kan worden, moeten er 6 weken passeren (mits niemand in beroep gaat), moet een datum gepland gaan worden voor een veiling, moet ingeschreven worden, moet de uitslag bekend gemaakt worden en tenslotte moeten providers het in het netwerk activeren. Oké, met de feestdagen gebeurt er toch niets, maar voor er wat extra spectrum bij komt wat 5g echt sneller kan maken zijn we nog wel een paar maanden verder.

[Reactie gewijzigd door ucsdcom op 23 juli 2024 09:08]

[MennoE]

Ja het is toch niet zo gek dat dit soort dingen tijd kosten?

[ucsdcom]

Ja het is toch niet zo gek dat dit soort dingen tijd kosten?

Zeker niet gek, maar als je de voorgaande artikelen op Tweakers gelezen hebt: het duurt nu al heel lang in Nederland tov. omliggende landen. Providers hebben al voorgesorteerd. Bij Odido verwacht ik zelfs dat het al heel snel remote aangezet gaat worden, zodra de vergunning binnen is. KPN zal snel op zwaarder belaste locaties komen.

Als men maar bezwaren blijft ophoesten en zaken blijft aanspannen, moeten we maar voor 6g gaan
(op dezelfde frequenties.....)

[Reactie gewijzigd door ucsdcom op 23 juli 2024 09:08]

[kodak]

De bezwaren lijken vooral te komen omdat we voor handel en innovatie geen duidelijkere beperkende grenzen hebben gekozen. Als je als land kiest voor veel individuele zakelijke vrijheid dan hoort daar ook verantwoordelijkheid voor de gevolgen bij: dat de bedrijven eerder voor zichzelf kiezen dan ruimte snel op te geven voor andere belangen. En je als land dus langer kunt blijven zitten met belemmeringen voor innovatie.

[Reactie gewijzigd door kodak op 23 juli 2024 09:08]

[jk-5]

Wat een goed nieuws. Alle drie providers zijn inmiddels druk antennes aan het ophangen voor 3500MHz, dus wanneer de veiling is afgerond kan het snel allemaal live gaan. Odido is zonder twijfel de verste met 1900 van de 5000 sites die al zijn voorzien hiervan. Vodafone moddert zoals gebruikelijk wat aan, en KPN is heel recent begonnen om de 8T8R 2600MHz RRUs te vervangen door 8T8R 3500MHz op alle sites waar de oude band aanwezig was. Na jaren geduld gaat het dus gebeuren!

[Z80]

Nee. Voor echt 5G hoeft de 3.5GHz band helemaal niet gebruikt te worden.
Er is echter een EU beleid waarbij er wel gebruik gemaakt wordt van de 3.5GHz.

Voor het gemak en kort door de bocht. Hoe hoger de frequentie hoe meer data. Maar ook hoe gevoeliger voor obstakels.
Dit heeft niets met welke generatie GSM er overheen gaat.

[joco]

Dit hoor ik vaker "hoe hoger de frequentie hoe meer data"

maar dat is toch niet zo?

10mhz bandbreedte op de 700 band geeft toch net zo veel data als 10mhz bandbreedte op de 3500 band?

volgens mij wordt het door de 3500 band veel sneller doordat er per provider 100mhz bandbreedte komt en dat is volgens mij een block dat veel meer is dan op elk ander stukje
Volgens mij maakt dat het dus snel niet de frequentie zelf..

[robertwebbe]

Dat is de boeren logica die je inderdaad vaak hoort. Maar het is precies zoals je zegt: op de hogere frequenties is gewoon meer bandbreedte.

[Frame164]

T.o.v. het bouwen van een goed 5GS netwerk is 6 weken helemaal niets.

[timeraider]

De beste deal is een deal waar beide partijen niet blij mee zijn. Als ik dit zo lees is het dus een goede deal.