Minister EZK: providers kunnen 3,5GHz-band vanaf augustus gebruiken voor 5G

De veiling van de 3,5GHz-band kan nog voor de zomer van 2024 plaatsvinden. Dat zegt minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat in een brief aan de Tweede Kamer. Uiterlijk 1 februari 2024 worden de veilingregels gepubliceerd.

De minister schrijft in de beslisnota dat de veiling kan plaatsvinden voorafgaand aan de ingebruikname van de frequenties op 1 augustus 2024. Doordat de bezwaren tegen de wijziging van het frequentieplan zijn verworpen door de rechtbank in Rotterdam vorige maand, kan minister Adriaansens verder met het publiceren van de veilingsregels.

Na publicatie start de aanvraagprocedure en worden aanvragen beoordeeld. Pas daarna kan de veiling van start gaan, aldus minister Adriaansens. "Het model dat gebruikt wordt voor deze veiling bestaat uit twee fasen, waarbij in de primaire fase de beschikbare hoeveelheid spectrum verdeeld wordt, en in de
toewijzingsfase de plek in de spectrumband bepaald wordt", schrijft de minister in de tweede bijlage onder artikel 5.

Het primaire deel bestaat uit twee delen. Voor het eerste deel van de primaire fase van de veiling wordt op basis van het advies van onderzoeksinstituut SEO voor elke vergunning van 60MHz een reserveprijs gehanteerd van afgerond 39,22 miljoen euro. Het gaat in dit geval om drie vergunningen. Met deze reserveprijs blijft de kans op een toetreder in dit deel van de veiling zoveel mogelijk behouden, volgens de minister. Het tweede deel stelt twaalf kleine vergunningen beschikbaar die 4,36 miljoen euro kosten. In totaal kan de veiling 169,98 miljoen euro opleveren. De geschatte waarde op basis van de genoemde percentages ligt echter hoger, op 326,9 miljoen euro.

Reacties (46)

[DeComponeur]

In de bijlage staan best interessante dingen, er blijft wel/niet plek voor een nieuwe provider?

De ACM acht het nu niet noodzakelijk om spectrum te
reserveren voor een nieuwe marktspeler maar benadrukt wel dat toetreding door
een vierde MNO nog steeds een mogelijkheid is en geeft aan dat zij in het
algemeen ook een voorkeur heeft voor een zo groot mogelijk aantal spelers op de
markt. De band specifieke cap van 40% op de 3,5 GHz band borgt dat de
spectrumverdeling evenwichtig blijft omdat ten minste drie partijen
frequentieruimte in de 3,5 GHz-band kunnen verwerven die nodig is om
volwaardig 5G aan te bieden en een situatie van effectieve concurrentie te kunnen
behouden.
Het belangrijkste element van dat advies betrof het stellen van een maximum van
40% aan het totaal aan frequenties dat marktpartijen in bezit mogen hebben,
eenzelfde maximum voor het totaal spectrumbezit in de zogeheten lage
spectrumbanden (de 700- 800- en 900 MHz-frequenties) én een bandspecifiek
maximum van 40% voor de 3,5 GHz-frequenties. Het advies is overgenomen in de
Nota Mobiele Communicatie15. De Nota formuleert daarbij voorts dat het voor een
efficiënt werkende markt essentieel is dat er (dreiging van) toetreding blijft
bestaan die zorgt voor concurrentiedruk. Een belangrijke doelstelling bij de veiling
is dan ook dat er realistische kansen moeten zijn voor álle marktpartijen.

[kazem001]

In de bijlage staan best interessante dingen, er blijft wel/niet plek voor een nieuwe provider? ....

Waar zie je dat? in welke bijlage van de brief?

[DeComponeur]

Misschien was ik niet helemaal duidelijk maar er staat een link in het artikel
schrijft de minister in de tweede bijlage

[kazem001]

Dank U!

[dutchnltweaker]

Vraag me af dat rendabel is, we zien het met Tele2 NL dat uiteindelijk in 2022 volledig aan T-Mobile Nederland is verkocht en uiteindelijk met T-Mobile samen Odido is geworden. Ik juich het zelf echt wel toe, want toen Tele2 met onbeperkt kwam voor 25 euro, zag je een verandering in de markt. Maar in het verleden zien we het gewoon meerdere keren dat de 4e speler verkocht wordt, Orange NL dat opgaat in T-Mobile, Telfort dat uiteindelijk wordt verkocht aan KPN en verdwijnt als merk.

[Halfscherp]

Klopt. Het is een beetje ideale markt (wat de ACM en ook Europa zegt: 4 spelers + MVNOs), versus economische realiteit: Nederland is óf economisch óf geografisch niet groot genoeg om ruimte te bieden aan 4 spelers.

[Frame164]

Nederlandse providers zijn eigenlijk al te klein om efficiënt te kunnen werken. Per klant zijn hun kosten al stukken hoger dan in bijvoorbeeld de UK of Duitsland en in die landen zijn ook maar 3 providers. Met een vierde wordt de spoeling nog dunner.

[DeComponeur]

Heb je harde cijfers? Duitsland schijnt sowieso niet goedkoper te zijn...
nieuws: Toezichthouder: Belgen betalen relatief veel voor mobiel en vast inte...

[-ION-]

Ik zie liever dat er wat meer ruimte vrij wordt gemaakt voor wifi, dat begint met die bredere bandbreedtes toch ook steeds krapper allemaal.

[jk-5]

Daar is zeer recent de 6GHz band aan toegevoegd, die inmiddels ook in NL beschikbaar is

[FrankoNL]

De ellende daarvan is wel hoe hoger de frequentie hoe slechter een en ander door muren/ramen gaat.

[jongetje]

Dat is juist een voordeel. Dan kun je met kleinere zenders per ruimte of verdieping werken. En heb je veel minder last van buren net hun wifi

[af_bert]

Voor het milieu is het allesbehalve goed: meer zenders, meer repeaters, ... dus meer straling, dus meer stroomverbruik, dus meer afval van toestellen na enkele jaren gebruik of na updates, ....

[Jacco011]

"4: Met de komst van 5G neemt de hoeveelheid straling exponentieel toe
"Ons gebruik van mobiele data groeit exponentieel. Dat doet het al jaren en zal het ook doen bij de komst van 5G. Maar de hoeveelheid RF-signalen waar mensen aan worden blootgesteld, blijft nagenoeg gelijk. Dat komt doordat wij gebruikmaken van steeds slimmere systemen. Daarnaast worden de RF-signalen ontvangen door steeds slimmere telefoons en zenders in het veld. Dat heeft twee voordelen: de straling blijft laag én elektromagnetische golven zitten elkaar minder in de weg, waardoor mensen minder storingen ervaren. Een win-win kortom.""
Bron

"Als mensen het niveau van de radiosignalen willen verminderen bij het gebruik van een mobiele telefoon, adviseert de Wereldgezondheidsorganisatie het volgende: handsfree bellen, het aantal en de duur van telefoontjes beperken en de telefoon te gebruiken in gebieden met goed bereik. Want bij goed bereik hoeft een mobiel minder hard te zenden om het radiosignaal naar de dichtstbijzijnde antenne te sturen. Hiermee is meteen het belang van een evenwichtig verspreid antennepark helder: met voldoende antennes in bereik, hoeven telefoons ‘minder hard te werken’ en dit verlaagt de blootstelling aan radiogolven (ook radiofrequente (RF) / straling genoemd)."
Bron
WHO zegt ongeveer hetzelfde: "Using the phone in areas of good reception also decreases exposure as it allows the phone to transmit at reduced power. The use of commercial devices for reducing radiofrequency field exposure has not been shown to be effective."

[Reactie gewijzigd door Jacco011 op 22 juli 2024 15:22]

[af_bert]

Als ik thuis naar de wifi kijk, zag ik heel wat jaren terug 2 of 3 'routers' van de buren.

Nu heb ik nog eens geteld! Ik kom uit op 43 toestellen van mijn buren. Zeg nu niet dat de straling minder of gelijk is gebleven.

Het is niet enkel de mobiele telefoon, het is het gehele netwerk.

[pa2ra]

En die straling heeft geen effect op mensen, tenzij je dat gelooft.

[Jacco011]

Iedereen schreeuwt maar dat 3G, 4G, 5G, WiFi schlecht is, terwijl dit nog altijd niet is gebleken en we wetten hebben die een maximum voorschrijft. Echter is de grootste killer is nog altijd de zon zelf "Huidkanker is de meest voorkomende kankersoort in Nederland. In 2019 kregen bijna 73.000 mensen die diagnose. Daarmee stijgt huidkanker het hardst van alle kankersoorten. De belangrijkste oorzaak van huidkanker is overmatige blootstelling aan uv-straling van de zon of zonnebank."

[Reactie gewijzigd door Jacco011 op 22 juli 2024 15:22]

[af_bert]

Ik heb nergens gezegd dat straling slecht is voor mensen?

RF straling kan wel andere toestellen storen en/of beïnvloeden.

[pa2ra]

De eerste reageerder verwijst naar de WHO in relatie tot straling. Dat gaat dus overgezondheid (daar is de WHO voor), en jij antwoord in grote lijnen dat overal straling is toegenomen (niet alleen door 5G bijv.) en ik vul vervolgens aan 'en die straling heeft geen effect op mensen, tenzij je dat gelooft'. Dat lijkt me geen verwijt naar jou, maar juist een aanvulling op wat jij zegt.

[nXXt]

Er is niet zozeer meer straling – voor zover je je daar überhaupt zorgen om zou maken – als je meerdere kleinere zenders hebt, in plaats van een aantal grote zenders die elkaar continu gaan proberen te overschreeuwen.

[jongetje]

Ik heb hier thuis de wifi router van de provider en nog een extra op de zolder etage hangen en heb prima bereik in heel het huis. Is nog wifi5, maar dat is meer dan prima voor de doeleinden waarvoor ik wifi nodig heb (laptops en telefoons). De spelcomputers zitten bekabeld en kunnen zo de hele verbinding gebruiken met updates e.d.

[TrekVogel]

Ik zit anders niet te wachten om in elke kamer een AP op te hangen en daar een kabel heen te trekken.

[ApexAlpha]

Dat is juist een voordeel want veel van de Wi-Fi problemen komen van interferentie met andere modem/routers die ook op één van maar 3 plekken uitzenden op de 2.4Ghz band.

Vooral in grote steden / appartementen is dat de grootste reden voor slecht 'internet'.

Om dit tegen te gaan worden er dan routers verkocht met meer uitzendcapaciteit, omdat dat de enige manier is om nog een beetje degelijke Wi-Fi te krijgen. Maar zo wordt het probleem alleen maar erger.

[Reactie gewijzigd door ApexAlpha op 22 juli 2024 15:22]

[JDx]

Een van de enige voordelen tegenwoordig (met energiecrisis e.d.) van in oud huis wonen, werkt prima

Gewoon de originele glasvezelrouter in de meterkast en in het hele huis top WiFi.

[Klaus_1250]

6Ghz is feitelijk alleen beschikbaar binnen 1 ruimte/kamer, zeker als je meer bandbreedte kiest (80Hmz of meer). Waar het vooral aan ontbreekt bij Wifi is een sub 2.4Ghz band (1.2Ghz, 600Mhz), waarbij je welliswaar minder bandbreedte hebt, maar een veel groter bereik (grote tuin, etc).

[GB2]

Zou prima kunnen, alleen dan heb je meer vermogen nodig, aan de kant van de AP is dat prima te doen, maar in de client gaat dat ten koste van de batterij.

[GB2]

EU 500 MHz terwijl bijvoorbeeld USA 1200 MHz ruimte heeft vrijgegeven.
Maar het ziet er naar uit dat we ook de andere ruimte wel gaan krijgen in nabije toekomst.

[nevyn67]

Dit is echt appels met bomen vergelijken... Heeft niets maar ook niets met elkaar te maken.... Omdat de ene frequentie zoveel minder bereik heeft dan de ander, zijn ze ook niet voor dezelfde zaken geschikt.

[-ION-]

Ze overlappen elkaar inderdaad niet, dat was mijn punt ook niet.

[Annihlator]

Echter is het een onoverkomelijk probleem binnen eenzelfde sprectrum.
Als je het onderwerp daadwerkelijk interessant vindt; lees je er op in en realiseer je vervolgens dat het gros van de problemen een fysieke grondslag heeft.

Simpel voorbeeld; het oprekken van kanaalbreedte resulteert enkel en alleen in dat er vervolgens minder kanalen zijn waarbinnen de netwerken kunnen/'mogen' bestaan naast elkaar zónder neveneffecten.

We hebben dit vooral gemerkt bij 2.4ghz met 40 en 80mhz channels, met 80mhz zijn er eigenlijk 2 kanaalnummers te kiezen zonder dat ze elkaar beinvloeden, op 40mhz zijn dat er nog 4 afhankelijk van de regio (3 in de us, want band 13 mag niet)

[jongetje]

Echte grote datagebruikers bekabeld aansluiten.

Wifi is voor mobiele apparaten en daarvoor is het huidige systeem in mijn ogen al snel genoeg voor.

[Frame164]

Wat vind jij echt groot?

[jongetje]

Eigenlijk alle vaste apparaten zoals (spel)computers, televisies, netwerkschijven etc.
Hoe meer je bekabeld aansluit, hoe meer bandbreedte je overhoudt voor de wifi devices. Los van dat bekabeld veel stabieler is.

[erickov]

Ondersteunen de huidige telefoons (bijv. Apple en Samsung) deze 3,5ghz band eigenlijk in Nederland?

[Inkjet]

De redelijk nieuwe wel, de iPhone 12 bijvoorbeeld.

[Reactie gewijzigd door Inkjet op 22 juli 2024 15:22]

[Frame164]

Ja, vrijwel alle nieuwe telefoons (in ieder geval aan de bovenkant van de markt) ondersteunen dit. In meerdere Europese landen is het al live.

[dutchnltweaker]

Nog steeds eigenlijk laat, maar eindelijk hebben we dan het echte volledige 5G! Ben al benieuwd naar de praktijk ervaringen.

[Reactie gewijzigd door dutchnltweaker op 22 juli 2024 15:22]

[Mizgala28]

Ondersteunen telefoons voor europa die band wel?

Want weet dat telefoons hier over het algemeen zonder MMWave uitkomen, maar dat was volgens mij toch iets anders?

[Markie2008]

Was vandaag in Duitsland en mijn Samsung Galaxy A54 pakte gewoon de 3,5 GHz band mee. Dus het lijkt prima te werken.

[dutchnltweaker]

Waarom zouden ze het anders in Europa uitrollen? Als je een 5G toestel hebt, ondersteun je die band gewoon. Zelfs de galaxy s10 5G versie ondersteund band n78, band n78 is de 350mhz frequency .
Zelfd de low end chipsets die 5g hebben, ondersteunen band n78

Edit: link over mmwave https://www.want.nl/5g-sub-6-mmwave-verschil/

[Reactie gewijzigd door dutchnltweaker op 22 juli 2024 15:22]

[Inkjet]

mmWave is vanaf 6 GHz.

[Frame164]

Er zijn al meerdere Europese landen waar 5GSA al een tijdje live is, dus ja.

[Frame164]

"Echt" 5G (5G-SA) kan ook op andere banden, maar dan zouden providers 4G capaciteit moeten opofferen. Echt 5G betekent niets anders dan dat je 5G NR radio hebt wat direct met een 5G Core is verbonden. 5G zoals we dat nu kennen gebruikt al 5G NR op andere banden maar gebruikt nog de signalering van LTE waardoor het nog niet optimaal werkt. M.n. de latency voordelen heb je nog niet.

[pa2ra]

Eh… waar?

[psdata]

We hebben het over mobiel niet Wifi..
En ja je hebt gelijk hoe hoger de freq. hoe minder afstand
Dat laatste gaat nog wel een punt worden voor de providers.
Waar plaatst men al deze devices.