SpaceX gaat opnieuw poging doen Falcon 9-raket op zeeplatform te landen

Na twee mislukte pogingen in 2015 gaat SpaceX deze maand opnieuw een poging doen om de Falcon 9-raket op een zeeplatform te laten landen. Onlangs lukte het om de raket na een succesvolle lancering rechtstandig te laten landen op het vasteland.

De lancering gaat op 17 januari plaatsvinden, zo meldt The Verge. Normaal gesproken vinden de lanceringen plaats vanaf Cape Canaveral in Florida; nu vindt de lancering echter plaats vanaf de Vandenberg-luchtmachtbasis in Californië. Vorig jaar lukte het tot twee keer toe niet om de raket onbeschadigd op een zeeplatform te laten landen. In december lukte het wel om de raket rechtstandig op het vaste land te laten landen, dat moet nu ook lukken op zee.

Het voordeel van een landing op zee zou zijn dat het niet nodig is om helemaal terug te keren naar een landingsplaats op het vaste land. Dat zou alleen maar meer brandstof kosten. Door de landing op zee plaats te laten vinden kan het brandstofverbruik worden teruggebracht, doordat een optimale landingsplek gekozen kan worden.

SpaceX zal een andere variant van de Falcon 9-raket gebruiken dan bij de vorige succesvolle landing, namelijk het laatste exemplaar van versie 1.1 van de Falcon 9. Het is de bedoeling dat de raket de Jason-3-satelliet van de NASA de ruimte in brengt. Deze satelliet gaat het oppervlak van de oceaan in de gaten houden en circulatiepatronen in kaart brengen.

De mislukte zeelanding van 14 april 2015

Reacties (65)

[Anoniem: 126717]

Het voordeel van een landing op zee zou zijn dat het niet nodig is om helemaal terug te keren naar een landingsplaats op het vaste land. Dat zou alleen maar meer brandstof kosten. Door de landing op zee plaats te laten vinden kan het brandstofverbruik worden teruggebracht, doordat een optimale landingsplek gekozen kan worden.

Afgezien van de brandstof die het slepen en op zijn plaats houden van het platform kost denk ik dat een mis en zink veel duurder is. Op land kan zelfs een klein foutje nog steeds zorgen voor een successvolle landing met wat schade, op het water is een klein foutje gelijk "dodelijk".

Maar goed, hun spul, hun berekeningen. Hun risico. Ik zou echter het risico niet nemen na pas 1 geslaagde landing.

[mcDavid]

Het punt is niet zozeer dat ze brandstof willen besparen, die brandstof kost geen drol (tov de rest van de raket). Het belangrijkste is, dat wanneer op een zeeplatform geland wordt, een veel groter deel van de brandstof gebruikt kan worden om de payload de ruimte in te krijgen. Hierdoor kunnen hogere banen rond de aarde bereikt worden, en/of zwaardere payload gelanceerd worden.

Voor relatief lichte missies zullen ze dus altijd terug vliegen naar het vaste land, omdat dat inderdaad het makkelijkst en veiligst is. Voor een wat zwaardere payload of een hogere baan, waarvoor dus meer brandstof nodig is, landen ze op het zeeplatform.
Moet de payload écht heel ver weg gebracht worden, dan zit er zelfs niets anders op dan de eerste trap volledig leeg te vliegen en toch maar te laten crashen. Dit is de reden dat lang niet alle lanceringen van SpaceX gebruikt werden voor een landingspoging.

Edit: het artikel had hier best wat duidelijker in mogen zijn overigens.
Edit2: Meer hierover van Elon Musk zelf: http://www.spacex.com/new...ackground-tonights-launch

[Reactie gewijzigd door mcDavid op 23 juli 2024 01:13]

[Wolfos]

die brandstof kost geen drol

Heb ik even opgezocht, de kosten van de brandstof bedragen ongeveer $200,000 per lancering, dat terwijl een lancering zo'n $60 miljoen kost. Voor ongeveer 220,000 liter brandstof is dat ongeveer $0.91 per liter gemiddeld. Volgens mij kost de kerosine geen drol maar is het de vloeibare zuurstof die het duurst is, maar ik kon geen recente data daarover vinden.

[arjankoole]

is die 220.000 liter brandstof alleen de RP-1, of ook de LOX?

[Wolfos]

Beiden. Grootste deel is LOx.

[Gapert86]

Je zou verwachten dat Tweakers zulke info ook schrijft. Ohnee, dat was lang geleden.

[Bergen]

In het artikel van december (toen de landing op land was gelukt) staat ook de prijs van de brandstof ($200k) en de prijs van een raket ($16M).

[vectormatic]

Het gewicht van een raket is overwegend brandstof, ik denk dat een lege trap best eens zou kunnen blijven drijven

[arjankoole]

Het gewicht van een raket is overwegend brandstof, ik denk dat een lege trap best eens zou kunnen blijven drijven

dat klopt, dat zag je ook met de spaceshuttle SRB's. Wat Klaaz wel aangeeft: een stuk van het herbruikbare van de SRB's werd weggehaald door dat het zeewater behoorlijk wat corrosie schade aanrichte. Dat willen ze dus voorkomen. Vooral omdat deze trap een stuk complexer is / gevoeliger ( en daardoor kost vervangen van componenten veel meer ) dan een SRB.

kijk maar op dit plaatje:
http://history.nasa.gov/SP-407/p39.htm

een SRB is een holle buis met een uitlaat, de brandstof wordt ontstoken, en het ding gaat tot het op is. Eigelijk een meer geavanceerde vuurpijl, in principe. (dat zag je ook toen challenger ontplofte, de SRB's bleven doorgaan tot ze op afstand onschadelijk werden gemaakt). De enige motoren zijn de motoren om bij afstoting afstand te creëren tussen de SRB en de brandstoftank / shuttle. (die nog een tijdje doorvliegt op de motoren van de shuttle)

[klaaz]

Dat is idd geen probleem, het zoute water is dat echter wel.

[rvt1]

Het op land landen of op zee laden maakt weinig verschil.

Ze kunnen zo'n platform op zee prima stil houden, tot op centimeters als ik het me goed herinner.
Hetzelfde geld voor de stabiliteit op een dergelijk platform, je kunt die dingen perfect still houden. Daar hebben 'we' al jaren lang ervaring mee met drijvende boor platformen.

De ongelukken die gebeurt zijn tijdens het landen op het platform hebben dan ook weinig te maken met het op zee landen en meer met de technieken van het landen an zich.

[mcDavid]

Dat is niet helemaal waar. De laatste landingspoging op zee is mislukt omdat de verticale snelheid te hoog was en hierdoor één van de poten beschadigd raakte. Als ze die landing op het véél grotere landingsplatform op land hadden kunnen doen, was die hele zijwaartse manoeuvre in de laatste paar meters niet nodig geweest en was het misschien wel een succesvolle landing geweest.

[kwinvdv]

Ik dacht dat die zijwaartse manoeuvre expres werd gedaan, zodat mocht er iets mis zijn met de ontsteking van de raket ze het platform missen en niet beschadigen.

[Sleepkever]

Wat kwinvdv zegt klopt sowieso. Als de ontbranding niet goed gaat stort de raket in zee. Daarom moeten ze sowieso nadat de ontbranding gelukt is corrigeren. Echter er bij die landing meer aan de hand.

Er word gebruik gemaakt van een open hydrolisch systeem voor de stuurvinnen omdat een gesloten systeem teveel gewicht toe zou voegen. En de vloeistof was gewoon op waardoor de raket later met de ontbranding meer heeft moeten corrigeren dan de bedoeling was. Inmiddels krijgen de raketten meer vloeistof mee waardoor dat in ieder geval niet meer voor zou moeten komen.

[Peoplen]

Ik ben met je eens dat het platform zowel op land als op zee stabiel staat. Maar op zee heeft zo'n raket een stuk meer last van de wind lijkt me.

[MSalters]

Een vrij constante wind kun je voor corrigeren. Wind rondom een boom is turbulent en geeft problemen.

[Anoniem: 636203]

Je kan het redelijk op positie houden maar de deining is moeilijk tegen te gaan. Ik denk dat daar het risico ligt. De zee is maar zelden kalm.

[MorgothG]

Ik volg je redenatie niet helemaal. Ja een boot kost geld. Maar ik denk dat juist op het land een klein foutje op zijn minst net zo schadelijk is. Namelijk klein foutje is omvallen. Grond is hard. Boem mis.

Maar een groter foutje is op het land. Waar mensen zijn. Vast heel weinig en 0 in de directe omgeving maar toch. Terwijl midden in de oceaan het een stuk minder dodelijk is een bescheiden foutje. Want een net niet goed geplande raket (omgevallen??) resulteert in een 100% onbruikbare raket. Dat geldt op water en land gelijk.

Maar wel tof dat ze het water niet opgeven. Anders kan het hele drone schip de prullenbak in. Er staan dit jaar nog een stuk of 12 Spaces lanceringen gepland. Dus we gaan vast nog heel wat landingen zien. Die van 3 stuks booster motoren van de Falcon Heavy in april -mei wordt het spectaculairst!

En natuurlijk wanneer gaan ze de prijs van een lancering verder verlagen dan de scherpe prijs die ze nu al rekenen. Dit jaar nog?

[Anoniem: 126717]

Mijn redenatie is dat ze de trap willen hergebruiken. Dus ze willen op een postzegel landen, rechtop, veilig. Op land is dat veel makkelijker, daar is de postzegel veel groter, een been er overheen maakt niet uit. Op het water is het beentje er overheen gelijk het verlies van de trap.

[matroosoft]

Mijn redenatie is dat ze de trap willen hergebruiken. Dus ze willen op een postzegel landen, rechtop, veilig. Op land is dat veel makkelijker, daar is de postzegel veel groter, een been er overheen maakt niet uit. Op het water is het beentje er overheen gelijk het verlies van de trap.

Voor zover ik weer was de succesvolle landing op het land ook binnen het formaat van een klein postzegeltje. Op de juiste positie te landen lijkt me dus geen probleem, het is meer een probleem dat je op zee deining hebt (=hoogteverschillen van het platform) en door de golven is het platform geen stabiele ondergrond. Rechtop landen op een platform wat juist schuin op de golven ligt, resulteert in een mislukte landing. Dit lijken mij de twee belangrijkste problemen voor een geslaagde landing op zee.

De extra kosten van een drijvend platform vallen in het niets bij wat het kost om de raket extra brandstof mee te laten nemen. Niet omdat die brandstof zo duur is (dat ook wel) maar vooral omdat meer brandstof extra gewicht is. Extra gewicht betekent dat alles groter gedimensioneerd moet worden, om het extra gewicht de lucht in te krijgen. Dat brengt weer een hoop extra problemen en kosten met zich mee.

[Crazy Harry]

Zou dat platform niet een stel gyroscopen, andere instrumenten en een flexibel platform hebben, om altijd een vlak landingsplatform voor de raket te hebben?

[EricWN]

Uiteraard heeft zo'n platform dat. Zie bijvoorbeeld de info die ook Wikipedia staat: https://en.m.wikipedia.or...mous_spaceport_drone_ship

[matroosoft]

Ik weet niet waar je het leest in dat artikel, maar ik zie het niet staan. Enkel dat hij op basis van GPS zijn positie kan behouden binnen een range van 3 meter. Dat is niet zo bijzonder, dat kan tegenwoordig bijna elk zeeschip. Maar een platform wat corrigeert voor hoogte en rol dat heeft het droneship voor zover ik weet niet.

Rol is nog relatief eenvoudig te corrigeren met een clinometer of gyrotol gekoppeld aan ballastjetpompen die water overpompen tussen verschillende ballasttanks. Hoogteverschil door deining is gewoon niet te voorkomen, zeker niet bij golven van 5+ meters.

[arjankoole]

veel schepen (vooral schepen met een helicopter dek of passagiersschepen voor de comfort) hebben stabilisators die de rol voor een heel groot gedeelte wegnemen. Zelfs kleinere pleziervaartuigen hebben die. ( ooit op volle zee voor de zuidkust van Noorwegen een minuut de stabilisators uitgehad van het jacht wat ik bestuurde, ik was blij dat het ding weer aan kon! (geen last van zeeziekte, maar het was gewoon een stuk leuker)

[matroosoft]

Dat klopt, ik ken die systemen. Maar voor een goede werking van die systemen moet je een bepaalde minimumsnelheid hebben t.o.v. het water. Dat is bij dit platform niet het geval omdat hij zich het grootste deel van de tijd op een vast positie moet bevinden.

[Faab de nde]

Houd ook rekening met de schaalvergroting voor een dergelijke bak. Een jacht van max 10m breed met een gunstige rompvorm is betrekkelijk eenvoudig voor te compeseren.
Een transportbak als dat heeft juist een simple vierkante doorsnede en een breedte van 51m. Dat heeft een complete andere rol response dan een jacht.
Dat is een heel andere koek en vereist een hoog volume om constant heen en weer te pompen, en het zo te compenseren.

Als alternatief kunnen ze ook een Semi-sub rompvorm aanhouden. Veel minder last van roll en pitch, maar wel een stuk duurder.

Als laatste zie een veel groter probleem met een zeelanding. Al krijgen ze het wel voor elkaar, dan heb vervolgens een raket rechtop aan deck staan. Leuk als het kalm is, maar als het een beetje ontstuimig wordt kan de raket er nog steeds af kantelen.
Dan moet je deze tijdelijk vastzetten, maar dan moet je wel weer mensen die bak opsturen, terwijl de lading dus redelijk onstabiel is. Geen goede combinatie.

[abelprovily]

Wellicht is het oppervlak van het "vlot" wel los te besturen van het onderdeel dat drijft. Dat dit oppervlak met mechanische armen altijd waterpas wordt gehouden, wat de drijvers zelf ook doen vanwege de golven e.d.

[matroosoft]

Zoals ik al zei, rol is relatief eenvoudig te corrigeren op andere manieren, maar het hoogteverschil doordat het platform op en neer gaat door de golven is nauwelijks te voorkomen. Ook niet met een los platform. Bij golven van 5 meter, wat helemaal niet zo uitzonderlijk is, moet het platform in een paar seconden 5 meter omhoog of omlaag. En dan moet dat platform ook (60 x 120m) ook nog het gewicht van de raket kunnen dragen. Mijns inziens is dat technisch niet haalbaar.

[erwinb]

Dit platform is voorzien van een groot aantal motoren van Thrustmaster of Texas. Dit bedrijf is van een Nederlander "Jos Bekker" die dit ooit is gestart. Ook het bijbehorende autonome positionering systeem wordt door hen ontwikkeld in samenwerking met een software bedrijf.
Zie https://www.thrustmaster.net voor zijn website.

[rvt1]

Wel nee joh,
het rechtop landen is velen malen moeilijker dan op de juiste plek landen.

Een standard GPS zou al bijna nauwkeurig genoeg zijn maar goed, als je al ver uit de buurt zit van de landing's doel dan is er zowieso wat fout en dan wordt je kans al heel klein dat je überhaubt wel rechtop kan landen.

[ikt]

Zo'n stage is 30 a 40 meter, als zo'n stage om valt op het land, blijft er weinig van over. Een complete mislanding in het water met gematigd tempo (dus dat deze de landing pad niet raakt en beschadigd), en het opvissen ervan levert waarschijnlijk een meer intact wrak op. Het is al eerder gepoogd, waarbij het bijna was gelukt (te snel door een vastgelopen onderdeel), dus het is niet te ver gezocht dat ze er vertrouwen in hebben dat het deze keer wel lukt.

[mcDavid]

Leuk bedacht, maar ik denk niet dat deze theorie op gaat. Als zo'n raket eenmaal ondergedompeld is in zout water, is er echt niets bruikbaars meer uit te halen. Daarnaast weet ik niet of je de filmpjes van vorige landingspogingen op het zeeplatform gezien hebt, maar van die raketten is verrot weinig over gebleven. Zie mijn reactie op ADQ voor de echte reden.

[jip_86]

Denk zo dat het ook wel te maken zal hebben met een stukje papierwerk. Waarschijnlijk hebben ze voor die nieuwe versie wel toestemming van de FAA om op land te mogen landen en die oude niet.

[Ecomonist]

Ik denk dat het hier gaat om de efficiëntie en payload van die raket - niet om het besparen van de meest goedkope/smerige dieselolie waar die schepen op varen

[Gekkoo]

Vloeibare zuurstof om precies te zijn

[Jazco2nd]

Als je goed hebt opgelet bij de filmpjes en animaties over de vorige succesvolle lancering en landing, weet je dat die juist loodrecht op zee af ging. Pas op een kritiek moment checkt de raket of hij in staat is af te buigen naar land en op het platform te landen. Vind de raket dat dat niet lukt, zou hij sowieso in zee storten.

Als deze test lukt, is het afbuigen niet nodig. Dus het is juist een heel logisch vervolg van een testreeks die sowieso juist altijd op zee heeft plaatsgevonden, behalve de laatste (met ander soort brandstof).

[JVos90]

Het verschil tussen landen op land en zee hangt af van hoe het landingsplatform is geregeld. Bedrijven als Huisman zijn in staat een platform stabiel te houden: http://www.huismanequipme...active_heave_compensation

[patrickrick2]

Indrukwekkend hoe ze elke paar maanden weer een nieuwe raket hebben liggen.

[Damic]

Er liggen er meestal 3 a 4 in stages in opbouw. https://youtu.be/O5bTbVbe4e4?t=9m52s

[Gekkoo]

Hou zou dit in de toekomst zijn dan?
Nu maken ze er al meerdere tegelijk. Als straks het hele principe op drijvende pontons landt en de orders voor Spacex binnen stromen zou je toch haast denken dat t (enigzins) betaalbaar word om zo'n vuurpijl af te steken.

[roestdatroest]

Ik wens ze veel succes! Ik hoop echter wel dat het allemaal op een milieu-verantwoorde manier gebeurt.

[APClll]

Ik wens ze veel succes! Ik hoop echter wel dat het allemaal op een milieu-verantwoorde manier gebeurt.

Huh? Juist de hele bedoeling is toch hergebruik van materialen en tegelijk ook nog minder brandstofverbruik? Ik snap je opmerking daarom niet helemaal.

En het blijft een test, dus er kan wat mis gaan.

[ejabberd]

En vergeet ook niet dat de gelanceerde satelliet zal zorgen voor een betere analyse van het milieu...

[LopendeVogel]

Wat kan je er niet aan snappen, dat snap ik dan weer niet

Als zo'n raket op land kapot gaat wordt het even goed opruimen.

Land of ontploft zo'n vuurpijl in de zee is de schade grotendeels onherstelbaar, ja je kan wat wrak stukken eruit halen. Maar ach, wat maakt water en het zeeleven nou uit toch?
Mede om vervuiling van het water zou je vanaf 1jan ook geen gratis plastic zakjes meer in de supermarkt mogen vinden. Vervolgens gaan ze wel dit doen om kosten te besparen

Maar goed gelukkig heeft dit project wel een doel en dat is om de boel hier op aarde te verbeteren, kijkend naar het milieu.

[PuzzleSolver]

Serieus?
Het is nooit milieu verantwoord om raketten de ruimte in te schieten.
Maar het kan natuurlijk wel efficiënter gemaakt worden en dat is dan waarschijnlijk beter voor het milieu (omdat er dan minder brandstof/materialen verbruikt worden).

Het lijkt me overigens wel meer risicovol om het op zee te laten landen, dus ik vraag me af of de brandstof besparing opweegt tegen het vaker mislukken van zo'n landing. De zee is nu eenmaal meer onvoorspelbaar dan het vaste land. Dit is vast wel iets wat ze meenemen mag ik hopen?

[Huugje]

De onvoorspelbaarheid van de zee is niet echt een factor, lijkt mij, gezien de korte tijd tussen lancering en landing. Volgens mij zit daar nog geen kwartier tussen. Het kan wel zijn dat de lancering vaker uitgesteld zal moeten worden vanwege de omstandigheden op zee.

[EliteGhost]

Dan krijg je dus nog een beperkende factor? Niet alleen het weer op de lanceerlocatie meer ook het gebied op zee waar de raket moet landen.

[MorgothG]

Het wordt pas milieuvriendelijk als we een ruimtelift bouwen. Dan zou je de benodigde stroom op kunnen wekken op elke milieuvriendelijke manier de je maar wenst. Waarbij een fusie centrale het coolst is en een park met windmolens het meest rare omdat de wind dan eigenlijk de bron is om de spullen de ruimte in te brengen.

[The Reeferman]

Ik denk eerder aan elektromagnetisch met kernfusie als energiebron te denken, of plasma torus centrifuge motors zoals sommige beweren in de TR-3B's word gebruikt.

[Roel911]

Ik dacht zelf meer aan een soort windmolen die hoog is en de payload via een soort draaiende slingshot de ruimte in stuurt.

[Anoniem: 56562]

LOL,Terug naar de middeleeuwen, Trebuchet into space hehehe

[mcDavid]

SpaceX gebruikt LOX en RP-1 als brandstoffen. Kortom: Vloeibare zuurstof en rocket-grade kerosine. Veel milieu-onvriendelijker dan een vlucht van een grote airliner zal zo'n lancering dus niet zijn. Mits de raket zelf natuurlijk hergebruikt kan worden.

[Reactie gewijzigd door mcDavid op 23 juli 2024 01:13]

[o_f_course]

Je moet dan op twee plaatsen het weer in de gaten houden. En, als ik het goed heb, is het weer op zee vaker ongunstig dan op land.
Ik voorspel een veelvoud aan geannuleerde lanceringen, alleen al om de eerste reden.

[ejabberd]

Ik denk dat het hun bedoeling is om op termijn net onder zoveel mogelijk omstandigheden veilig te kunnen landen en opstijgen. Zo moet men minder lanceringen afblazen waardoor men een betrouwbaardere leverancier wordt en kosten bespaard.

Een ponton lijkt mij overigens ook een potentieel stabielere landingsplaats als er tijdens de landing net een kleine aardbeving zou zijn.

[EduardH]

Ze lanceren vanaf Vandenberg om naar een polar of zelfs Sun-Synchronous orbit (die bijna polar, maar een beetje retrograde is) te lanceren. De geografie van Vandenberg is dan gunstiger dan Cape Canaveral.

[Mariuslol]

Ik heb de hoop dat het ze na de aanpassingen gaat lukken!

[klaaz]

Ze hebben ooit tien pogingen ingecalculeerd, volgens mij zijn ze aardig op weg ;-)

[retspan]

negative, da's helaas onmogelijk maar progress = the only way out of this mess..

[Anoniem: 56562]

Wellicht een platform wat d.m.v gyro stabiel wordt gehouden, homing baken op het platform en dito aan de raket et voila minimale foutmarge achieved......denk ik.....

[Anoniem: 63072]

Ach, de uitstoot van een Ariane 5 core stage is water. Zo gek is het niet. Het zijn de SRB's en de Koolwaterstof verbrandende motoren die vervuilen :-)

De H₂ en O₂ voor een Vulcain 2 motor kan je prima milieuvriendelijk produceren.

[Nystran]

Ik zou kunnen plagen en zeggen dat ook waterdamp een broeikasgas is... Maar relevanter lijkt mij: hoe produceer je die zuurstof en waterstof? Zuurstof kan je door koeling uit de lucht halen (bijproduct van de stikstof die veel gebruikt wordt), maar waterstof kost best wat energie om te maken... Die komt vast niet van zonnepanelen.

[Anoniem: 63072]

De toekomst van energie: kern energie. Hoe erg sommige mensen dat ook vinden, het wordt tijd dat er vaart achter een nieuwe generatie reactoren wordt gezet.