Programmeur laat Doom draaien met teletekstrendering

Een gebruiker op GitHub heeft Doom draaiend gekregen op teletekst, hoewel de game niet draait op de processor van een televisie, maar op een Linux-systeem. Wel vindt de output op de teletekst van een tv plaats en kan de afstandsbediening worden gebruikt.

Waarom GitHub-gebruiker lukneu dit heeft gedaan, meldt hij niet, maar dat is zonder twijfel 'omdat het kan'. De app die hij geschreven heeft, vertoont de originele rendering van de game op een hostmachine, maar converteert deze ook naar een teletekstsignaal. Het is de bedoeling dat de rendering wordt gestuurd naar een apparaat als een Raspberry Pi, dat software draait om een televisiesignaal met teletekst als output te leveren.

Lukneus software maakt een rendering van 78 bij 50 'pixels' met een verhouding van 3 bij 2 aan resolutie. Ook gebruikt de software slechts twee kleuren voor de daadwerkelijke game zelf; de software kijkt aan de hand van de helderheid van de originele pixels of een teletekstpixel zwart of wit moet worden. De interface onderaan heeft wel een klein beetje kleur. Het resultaat is ontzettend lo-fi, maar in de video is te zien dat het onmiskenbaar Doom is dat je aan het spelen bent.

Met een infraroodontvanger aangesloten op de host-pc is het ook nog eens mogelijk om hiermee daadwerkelijk te spelen. Daarvoor moeten gebruikers simpelweg de IR-signalen van de gewenste knoppen koppelen aan de relevante toetsen op het systeem, dus de pijltjes, spatie, control enzovoort.

Enigszins opvallend is dat moderne tv's niet goed geschikt zijn voor deze software. Lukneu meldt dat zijn relatief moderne smart-tv op slechts 3fps wil renderen, maar een oude Funai-beeldbuis-tv doet het perfect op 30fps.

Teletekst werd vroeger gebruikt voordat internet veel van zijn functionaliteit overnam. Analoge televisiezenders konden informatie met signalen meesturen in de marges. Deze werd niet vertoond tijdens het 'gewone' kijken, maar een druk op de teletekstknop bracht het systeem tevoorschijn. Hiermee konden nieuws, het weer, quizzen, simpele graphics en meer getoond worden. Onder andere de NOS biedt nog steeds teletekst.

Door Mark Hendrikman

Redacteur

23-05-2023 • 13:48

49 Linkedin

Submitter: Bliksem B

Reacties (49)

49
48
21
3
0
20
Wijzig sortering
Ik wist niet dat teletekst zo'n hoge refresh rate kon hebben. Vroeger vond ik het altijd zo tergend traag... Maar door de afstandsbediening direct op de host aan te sluiten omzeil je natuurlijk een hele hoop, en heb je gewoon output :P
Teletekst had best een hoge 'refreshrate' Volgens mij 12,5 pagina's per seconde of zo (iedere 2 sinussen van het stroomnet 1 pagina). Het probleem was alleen dat hij langs 500-700 paginanummers moest. (alles tussen de 100 en 899, maar ze werden niet allemaal gebruikt)

Iedere pagina werd één voor één uitgezonden (boven of onder het beeld) met het signaal mee, en je televisie wachtte netjes totdat de pagina die jij op dat moment wilde hebben langskwam en die data onthield hij en gaf hij dus weer. Later (richting de breedbeeld tv's) kwam er een systeem dat 'alle pagina's' (volgens mij werd er altijd met '1000' geadverteerd oppakte en onthield. Zo kon je dus als je 5 minuten op één zender was gebleven gewoon heel snel bladeren. Zelfs bladeren door de meerdere pagina's per nummer.

Als je vroeger een analoge televisiebeeldbuis pakte en hem 'uit fase' haalde (in de vorm dat het beeld dus te hoog of te laag was. Ik zal vast de verkeerde term gebruiken) zag je boven (of onderin) in het beeld (wat je aan het kijken was dus) wat 'kriebeltjes/storing'. Dit was de daadwerkelijke data die je televisie oppakte en vertaalde naar 'teletext'.

Pagina 888 voor de ondertitels werd dus simpelweg vaker (op het juiste moment) uitgezonden. dus 100, 101, 888, 102, 103, 104, 888, 105, 106, ... 112, 888, 113 (enz, enz, enz)
Het mooie hier van is dat er een generatie VHS-videorecorders was die het signaal boven of onder het beeld heeft opgenomen en hierdoor een heleboel pagina's zijn opgeslagen uit die tijd met nieuws, informatie over films die toen draaiden, ingezonden brieven, of weer of wat dan ook uit die periode. Er zijn hobbyisten die nu van allerlei videobanden die met bepaalde videorecorders zijn opgenomen dit weer proberen te decoderen en hier een teletekstarchief van maken, zie bijvoorbeeld https://www.teletextarchive.com/.

[Reactie gewijzigd door Tjeerd op 23 mei 2023 21:43]

Oh, wat stoer!! Ik wist inderdaad dat teletekst soms ook werd opgenomen door sommige recorders.
Ik wist niet dat dit project bestond!! :)
Geweldig!!
Voor het 'alle pagina' geheugen heb ik een toestel gehad dat drie (?) paginas inlas. Dan kon je redelijk vlot bladeren.

En er was ook nog viditel. Inbellen met een 75/1200 Baud modem en er ging een wereld aan informatie voor je open. Later ook honderden bulletinboards: in zekere zin voorlopers van het internet.

[Reactie gewijzigd door akooijman op 23 mei 2023 19:17]

Teletext is jarenlang mijn nieuwsbron geweest zoals iedere nieuws-app nu, maar ik heb eigenlijk nooit nagedacht over de techniek er achter. Ik dacht dat een tv met 1000 pagina's gewoon in 1x de data binnenkregen. Bedankt voor je uitleg!
Ik wist niet dat teletekst zo'n hoge refresh rate kon hebben.
Het verschil tussen het verversen van maximaal 1000 pagina's (vaak maximaal 800, want de eerste pagina was 100 en er waren geen pagina's boven de 899) op de achtergrond, of het verversen van een enkele pagina op de voorgrond.

Verder werd NOS Teletekst bijvoorbeeld ook gebruikt om optionele ondertitels door te geven (888). Daarvoor heb je ook een redelijke snelle reactietijd nodig, ook al is dat niet de snelheid die Doom nodig heeft. :+

[Reactie gewijzigd door The Zep Man op 23 mei 2023 14:58]

Maar die ondertiteling liep ook altijd achter :P
Dat kwam omdat iemand live mee zat te typen op een velotype:
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Veyboard
Precies dit. Ook waren er Nederlandse programma's die gewoon voorbereidde ondertiteling hadden. Die waren live, en liepen gewoon mee. Als er vertraging was, dan kwam het waarschijnlijk door het gebruikte televisietoestel.
Verder werd NOS Teletekst bijvoorbeeld ook gebruikt om optionele ondertitels door te geven (888).
Dat wordt het nog steeds.
De uitleg over teletekst doen mij wel oud voelen met 37 jaar.
Toch ben ik nog steeds fan van teletekst, tegenwoordig dan wel als mobiele app...

Begon jaren terug vooral op vakantie, zonder veel dataverbruik toch het nieuws volgen. Maar nog steeds kijk ik regelmatig teletekst om het laatste nieuws te volgen, korte krachtige berichten met de kern die van belang is.
En vrij van reclame... ook een veraderming
Ik gebruik het 'alwetend' teletekst altijd voor de weersverwachting de komende tijd, lekker simpel en overzichtelijk!
Vroeger werd het hier gebruikt voor schoolroosters en dat was echt geen doen. Je was half klaar met lezen en dan moest je weer twee minuten wachten tot de pagina weer voorbij kwam.
De frustratie was dubbel omdat dit ergens rond 2005 moet zijn geweest.
Je kon de subpagina ook vastzetten.
Ik ben nog geen 30 maar ik heb vroeger nog nieuws gelezen via Teletekst :D
Ik ben sinds gisteren 44, Teletekst was 'in mijn tijd' nog een luxe!
Idem hier. 41 jaar en een van onze eerste tv’s die ik mij kan herinneren had geen teletekst. Nu gebruik ik de IOS app van NOS teletekst omdat het mij in snel overzicht het belangrijkste nieuws laat lezen zonder alle afleiding en poespas.
Over de laatste paragraaf. Teletekst wordt gebruikt, niet werd. Het is niet EOL, het wordt nog gewoon bijgehouden en is nog actueel en er zijn gewoon nog mensen die het dagelijks gebruiken.

Is het gebruik algemeen afgenomen? ja, een beetje. Maar ik durf zonder statistieken best te beweren dat het gebruik van teletekst bij bijvoorbeeld mensen boven de 65 nauwelijks is afgenomen.

Het zou mij werkelijk niets verbazen als de meest bezochte teletekst pagina meer dagelijkse gebruikers heeft dan deze website bijvoorbeeld. De teletekst app had 2 jaar geleden nog 600.000 dagelijkse gebruikers. Haalt tweakers dat?
https://over.nos.nl/nieuw...40-jaar-nog-springlevend/

[Reactie gewijzigd door youridv1 op 23 mei 2023 17:16]

Ik als *kuch* jeugdige 30+'er vind het echt wonderlijk dat mensen de Teletekst app op hun telefoon hebben en zo het nieuws, weer of sportuitslagen volgen.

Ik kan daar met mijn verstand niet bij, maar zo blijkt maar weer dat mensen gewoontedieren zijn :D
Het is niet alleen maar gewoonte, er zitten ook daadwerkelijk voordelen aan: door het beperkte aantal tekens moeten berichten op teletekst kort gehouden worden. Ook is er geen plaats voor afbeeldingen, banners, link en andere dingen die afleiden. Dat alles maakt het een stuk overzichtelijker.
Eh ja, en ook zijn de letters een vaste grootte en een niet bijster prettig lettertype. Passen er maar een stuk of 40/50 tekens op 1 regel waardoor tekst snel afgebroken wordt en bestaat er geen dikgedrukte of schuingedrukte tekst. Om maar even wat nadelen te noemen.
Net omdat het moet, maar omdat het kan?
Zoals de laatste 25 jaar al het geval is geweest met Doom. :)
Jouw reactie staat letterlijk in de eerste alinea
Waarom , meldt hij niet, maar dat is zonder twijfel 'omdat het kan'.
Omdat het doel is Doom op alles met een scherm te laten draaien. Of alles met een 'video'-output. ;)
Hoeveel GB VRAM heb je hier voor nodig? :P
Zo weinig mogelijk RAM! Als de tv op de achtergrond pagina's in geheugen inlaadt en vanuit daar weergeeft, heb je een grote kans op te langzame refresh rate. Als de TV het direct na een update toont met slechts één pagina in het geheugen is de kans veel groter dat het soepel loopt.
Dat je überhaupt een videokaart nodig had was toen nog bijzonder. En herinnert u zich Sound Blaster Pro (of 100% compatibel) nog?

Ik merk dat ik zou oud ben dat ik dingen door elkaar ga halen, er kwamen al trauma's naar boven van de juiste IRQ en DMA kanalen en zorgen dat je de 640 kb geheugen vrij hield... Maar dat was nog eerder, ik vraag me af welke spellen dat dan een probleem bij was.
Dat was idd bij Doom, maar ook bij Wing Commander en Sierra's Quests.

Weet nog wel dat VGA en SB16 een waanzinnige indruk op me maakten na jarenlang monochroom en \b'tjes.
Wel bij Doom? Gelukkig, ik maakte me al bijna zorgen.

Monochroom kan ik me ook nog wel herinneren, dat was voor mij in de tijd dat we nog een cassettespeler op de PC hadden aangesloten voordat we een PC met 2 floppy drives en een 4 kleuren scherm kregen.
Doom reageerde echter wel degelijk anders op verschillende videokaarten, echter was dit puur in hardware, een TSENG ET4000 had een stuk soepeler beeldopbouw dan bijvoorbeeld een OAK of Trident kaart, ook in 320x200/Mode 7.

Soundblaster Pro 2 kloon(Aztech sound galaxy NX Pro) had ik al gekocht voor in mijn 20mhz 286 in 1991, ik was al geupgrade naar een 486sx toen Doom uitkwam, en maakte een maand later de overstap naar de Gravis Ultrasound, die daadwerkelijk positionele audio over een koptelefoon weer kon geven, waar Doom 1 van de eerste games was die het benutte.

Doom was echter meer dan alleen visueel innoverend, de sfeer die het neerzette, de verassend goede wavetable muziek, de level complexiteit.. Ondanks alle opvolgers, remakes en klonen blijft Doom qua kwaliteitsproduct op eenzame hoogte.

[Reactie gewijzigd door mjansen2016 op 23 mei 2023 16:18]

Doom reageerde echter wel degelijk anders op verschillende videokaarten, echter was dit puur in hardware, een TSENG ET4000 had een stuk soepeler beeldopbouw dan bijvoorbeeld een OAK of Trident kaart, ook in 320x200/Mode 7.
320x200x8 was mode 13h, mode 7 is van de SNES ;)

Maar klopt, het ging daarbij vooral om de memory controller op de kaart. De ET4000 had een redelijk goede throughput. Maar de echte goede performance kwam door geïntegreerde videokaarten, omdat die gewoon main mem gebruikten. Dit verschil zag je vooral bij hogere SVGA resoluties, zoals je bijv. in Quake kon instellen.

We hadden in een practicumlokaal van de HBO allemaal Compaq pentiums staan, en hoewel mijn eigen Athlon veel sneller was, performde Quake op deze machines een stuk beter in high res omdat de blit naar "VRAM" zo ontzettend snel was. Waardeloos :P

[Reactie gewijzigd door .oisyn op 23 mei 2023 17:10]

mov ax, 0013h
int 10h
Ha ha, oude tijden herleven.
Pakweg 40 jaar geleden was ik zoet met mijn zelfbouw 'Computer'. De 'videoadapter' ontwierp ik rond ic's die ik uit een Philips-tv teletekst module haalde. Ik herinner mij 2k statisch ram die shared gebruikt werd voor schrijven door de cpu en uitlezen door de videochip die een rgb signaal leverde.

Teletekst zelf was dan wel traag door het wachten op de data voor de pagina's maar de hardware was snel. Voor de lol schreef ik een 'pong' tennis spelletje, dat moest ik met wachtlussen afremmen. De buurkinderen waren er dol op.
Teletekst doet mij altijd denken aan ANSI/ASCII-art, zie bijvoorbeeld artpacks.org. Het idee van minder is meer. In ieder geval vind ik teletekst altijd lekker duidelijk en rustig lezen als ik het weer zie. En de teksten zijn lekker compact, met weinig woorden proberen iets over te brengen.

Maar terug naar Doom vraag ik me af of dit het beperkt is tot de karakterset die in de basis in teletekst zit of de nooit succesvol geworden level 2.5 die een iets hogere resolutie en andere kleurcombinaties mogelijk maakt. Lees het al, antwoord staat in Github: het is de standaardteletekst.

Leuk gemaakt in ieder geval.
Ziet er best indrukwekkend uit ook. Aparte Doomguy, wel :P
Volgde altijd de beurs via teletekst, koersen..en optie series..
Stel je voor dat je dit kon doen in 1986, dat zou zo epic zijn geweest


Om te kunnen reageren moet je ingelogd zijn

Tweakers maakt gebruik van cookies

Tweakers plaatst functionele en analytische cookies voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Deze cookies zijn noodzakelijk. Om op Tweakers relevantere advertenties te tonen en om ingesloten content van derden te tonen (bijvoorbeeld video's), vragen we je toestemming. Via ingesloten content kunnen derde partijen diensten leveren en verbeteren, bezoekersstatistieken bijhouden, gepersonaliseerde content tonen, gerichte advertenties tonen en gebruikersprofielen opbouwen. Hiervoor worden apparaatgegevens, IP-adres, geolocatie en surfgedrag vastgelegd.

Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Sluiten

Toestemming beheren

Hieronder kun je per doeleinde of partij toestemming geven of intrekken. Meer informatie vind je in ons cookiebeleid.

Functioneel en analytisch

Deze cookies zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website en het verbeteren van de website-ervaring. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie. Meer details

janee

    Relevantere advertenties

    Dit beperkt het aantal keer dat dezelfde advertentie getoond wordt (frequency capping) en maakt het mogelijk om binnen Tweakers contextuele advertenties te tonen op basis van pagina's die je hebt bezocht. Meer details

    Tweakers genereert een willekeurige unieke code als identifier. Deze data wordt niet gedeeld met adverteerders of andere derde partijen en je kunt niet buiten Tweakers gevolgd worden. Indien je bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je account. Indien je niet bent ingelogd, wordt deze identifier gekoppeld aan je sessie die maximaal 4 maanden actief blijft. Je kunt deze toestemming te allen tijde intrekken.

    Ingesloten content van derden

    Deze cookies kunnen door derde partijen geplaatst worden via ingesloten content. Klik op het informatie-icoon voor meer informatie over de verwerkingsdoeleinden. Meer details

    janee