En opnieuw is er een megaovername in de techindustrie. AMD wil Xilinx overnemen voor maar liefst 35 miljard dollar, omgerekend zo'n 30 miljard euro. Xilinx zal voor de gemiddelde consument niet als een bekende naam klinken en sommige tweakers zijn misschien ook niet helemaal bekend met het bedrijf. Waarom is AMD bereid zo'n groot bedrag voor een bedrijf neer te tellen? Welke ontwikkeling ligt ten grondslag aan de overname?
AMD staat niet bekend als een bedrijf dat regelmatig overnames doet, maar natuurlijk wel om die ene grote overname in 2006, toen het chipbedrijf videokaartenfabrikant ATi overnam voor 5,4 miljard dollar. Dat was destijds een groot bedrag voor een techovername. Die overname stelde AMD niet alleen in staat eigen videokaarten uit te brengen, maar was vooral van belang om apu's te kunnen produceren, processors met een geïntegreerde gpu. De ATi-overname leidde tot een flinke schuldenlast, die in de jaren daarna verergerde door grote verliezen en stevige concurrentie met Intel. Overigens bezorgde een antitrustschikking met datzelfde Intel, voor een bedrag van 1,25 miljard dollar, AMD flink wat lucht in 2009. Financieel waren er voor AMD hoe dan ook weinig mogelijkheden voor grote overnames.
Onder de huidige ceo, Lisa Su, die in 2014 aantrad, is de situatie inmiddels flink verbeterd. Onder haar is AMD zich meer gaan focussen op waar het bedrijf volgens haar goed in is: het ontwerpen van met name cpu's voor desktops en servers. Dat resulteerde in de introductie van respectievelijk de Ryzen- en de EPYC-generatie in 2017, waarmee AMD zich weer op de kaart zette. De langlopende schuld is flink afgebouwd en de aandelenkoers is sinds 2016 enorm gestegen. Dat opende weer mogelijkheden voor acquisities en AMD bekostigt de overname dan ook met aandelen.
Op Tweakers zijn we natuurlijk vooral bekend met de Ryzen-processors voor desktops en laptops, maar ondertussen heeft AMD goede zaken gedaan met EPYC. Waar Intel jarenlang de servermarkt in zijn greep had met de Xeon-processors, heeft AMD met EPYC inmiddels een geducht alternatief aanbod. Dankzij hun hoge geheugenbandbreedte, grote hoeveelheid cores en relatief lage prijs, zijn ze met name populair voor high performance computing, of hpc, zoals kunstmatige intelligentie en big data.
AMD EPYC-codenamen | |||
---|---|---|---|
Gen. | Jaar | Naam | Cores max. |
1st | 2017 | Naples | 32 x Zen 1 |
2nd | 2019 | Rome | 64 x Zen 2 |
3rd | 2020 | Milan | 64 x Zen 3 |
4th | 2022 | Genoa | ? x Zen 4 |
In de actuele Top500 van supercomputers staan elf supercomputers met AMD. Dat is niet veel, maar in 2018 waren nog slechts twee systemen op AMD gebaseerd. Het plannen en bouwen van supercomputers kost tijd en we hebben de afgelopen tijd veel aankondigingen voor supercomputers met AMD-hardware gezien. Zo waren daar de Hawk-supercomputer van de universiteit van Stuttgart, de Vlaamse Hortense, de exascalesupercomputer El Capitan van het Lawrence Livermore National Laboratory en recent de Europese LUMI, die in Finland komt te staan.
Van Zilog naar Xilinx
De plannen van AMD om Xilinx in te lijven hebben alles te maken met de verwachte verdere groei van de hpc-markt, zo valt op te maken uit de woorden van Lisa Su, tijdens de bekendmaking van de overnameplannen. Xilinx is een Amerikaans bedrijf dat in 1984 is opgericht door voormalig Zilog-medewerkers die van mening waren dat er goedkope chips zouden moeten komen die klanten hardwarematig konden programmeren, om ze zo te optimaliseren voor bepaalde taken. Deze field-programmable gate array, of fpga's, moesten zich onderscheiden van generieke chips. In de jaren negentig groeide de markt voor fpga's flink, met name voor telecommunicatie en netwerken.
:strip_exif()/i/2003957612.jpeg?f=imagearticlefull)
Fpga's werden daarnaast steeds meer gebruikt voor industriële, embedded, automotive en broadcasttoepassingen. In de afgelopen jaren hebben fpga's aan populariteit gewonnen voor tal van computingtaken, zoals bij cloudaanbieders Amazon en Microsoft. Amazon biedt bijvoorbeeld Amazon EC2 F1-instances met Xilinx-fpga's aan om ontwikkelaars de mogelijkheid te bieden bepaalde rekentaken bij onderzoek, netwerken, beveiliging, videobewerken, big data en analyse in te zetten. Microsoft heeft inmiddels elke Azure-server van fpga's als accelerator voorzien. De chips kunnen niet alleen sneller een specifieke taak afhandelen, maar ook energiezuiniger. Daarnaast is de flexibiliteit een voordeel: dezelfde chips zijn zo in te stellen dat ze verschillende functies kunnen vervullen.
De opkomst van adaptive computing
Volgens Lisa Su groeit de markt voor high performance computing om het toenemende rekenwerk aan te kunnen flink en fpga's zouden hier een grotere rol in gaan spelen. Onderzoek van GrandView steunt haar verwachting: de geschatte totale markt voor fpga's was in 2019 ongeveer 9 miljard dollar en die waarde zou van 2020 tot 2027 jaarlijks met 9,7 procent toenemen. Su spreekt van 'adaptive computing', waarbij hardware tot op chipniveau aangepast is aan de rekentaken waar deze voor gebruikt wordt. Dit is een van de manieren waarop de markt voor computing voorbij de Wet van Moore probeert te kijken.
Su verwijst hiermee naar ACAP, of Adaptive Compute Acceleration Platform. Onder deze naam schaart Xilinx zijn Versal-aanbod. Dit zijn op 7nm door TSMC geproduceerde chips met onder andere ARM Cortex-cores, programmeerbare network-on-a-chips, dsp-engines, AI-engines, PCIe-interfaces en CCIX-interconnects. Samsung en Ericsson gaan ACAP bijvoorbeeld inzetten voor 5G-netwerken.
De chips werken in combinatie met Xilinx' softwareplatform Vitis, dat het programmeren van de chips makkelijk moet maken. Door het combineren van de verschillende onderdelen op een compacte chip, heeft Xilinx inmiddels de nodige ervaring met packaging en dan met name met het verticaal stapelen van verschillende onderdelen of chiplets, kennis waar AMD voordeel uit kan halen. In de toekomst zou AMD komende EPYC-processors kunnen uitbreiden met programmeerbare onderdelen die gebruikers kunnen optimaliseren voor hun rekenwerk.
Momenteel zijn datacenters overigens nog voor een bescheiden deel verantwoordelijk voor de omzet van Xilinx: 11 procent. Het bedrijf haalt bijna de helft van zijn omzet uit de luchtvaartindustrie, defensie en industriële systemen. Zo'n 29 procent van de omzet komt uit de netwerkmarkt en 16 procent komt van automotive en de broadcastsector. Door de samenvoeging met Xilinx zou volgens AMD een bedrijf ontstaan met een omzet van 11,6 miljard dollar. Xilinx meldde bij zijn recente jaarcijfers een omzet van 3,16 miljard dollar, AMD had vorig jaar een omzet van 6,7 miljard dollar maar verwacht dat zijn jaaromzet dit jaar met 41 procent zal toenemen. AMD had eind 2019 zo'n 11.000 medewerkers, Xilinx heeft er ongeveer 5000. Samen krijgen de bedrijven volgens AMD 13.000 engineers en de r&d-investeringen bedragen gezamenlijk 2,7 miljard dollar.
:strip_exif()/i/2003957574.jpeg?f=imagearticlefull)
De grote concurrent van Xilinx is Altera, dat eveneens fpga's produceert en daarmee volgens AMD 32 procent van de markt bedient, terwijl het marktaandeel van Xilinx 54 procent zou bedragen. Altera is in 2015 overgenomen door Intel voor een bedrag van 16,7 miljard dollar, nog altijd Intels grootste overname. Of die overname tot nu toe zo succesvol was, is onderwerp van discussie. De kwartaalomzet van Intels Programmable Solutions Group, waar Altera onder valt, daalde met 19 procent ten opzichte van vorig jaar tot 411 miljoen dollar. Intel krijgt er in ieder geval ook op dit vlak concurrentie bij van AMD.
Nvidia en Intel
En dan is er Nvidia, dat vorig jaar Mellanox overnam voor 6,9 miljard dollar. Mellanox maakt adapters, switches en chips voor InfiniBand- en ethernet-netwerkapparatuur, die voor supercomputers en datacenters gebruikt worden. Xilinx, dat naar verluidt ook in de race was voor een overname van Mellanox, kocht daarop Solarflare, dat ook netwerkinterconnects met hoge bandbreedte en lage latency ontwikkelt. Daarmee krijgt AMD dus ook deze techniek in handen.
De plannen voor een overname die dit jaar insloegen als een bom waren die van Nvidia, dat Arm wil inlijven voor 40 miljard dollar. Arm kennen we als de ontwerper van zuinige chips voor smartphones, maar de socs worden steeds meer gebruikt voor krachtigere apparaten en ook voor supercomputers. Sterker nog, de krachtigste supercomputer van dit moment is de Fugaku-supercomputer van Fujitsu met 7,3 miljoen ARM-cores. Nvidia wil Arm dan ook met name overnemen vanwege de groeikansen op de markt voor kunstmatige intelligentie en andere hpc-toepassingen.
Als de overnameplannen van AMD en Nvidia goedkeuring krijgen van de mededingingsautoriteiten, zijn de kaarten wat betreft chips voor datacenters en supercomputers opnieuw geschud. Vooral Intel kan zich opmaken voor flinke concurrentie. Naarmate we allemaal meer toepassingen gebruiken waar complex rekenwerk aan te pas komt, zal de strijd om de chipmarkt meer en meer uitgevochten worden in de al maar groeiende rekencentra en computingclusters. AMD wil zijn positie flink versterken en zijn portfolio flink verbreden. Voor het zover is, zijn we wel een jaar verder: de overname zou op zijn vroegst eind 2021 kunnen worden afgerond.
Meer informatie over fpga's lees je in dit achtergrondartikel: Programmeren op transistorniveau - Fpga's in opmars, ook voor de hobbyist