Na drie jaar naar Windows
Samengevat
Guerrilla Games heeft een uitstekende actie-rpg afgeleverd die zich afspeelt in een erg mooie open spelwereld. Met een prima hoofdrolspeelster, een goed verhaal en goede quests is de game mooi en onderhoudend. En dat je het met pijl, boog en speer opneemt tegen enorme mechanische monsters maakt het nog spannend ook. Alleen is de omzetting van PS4 naar Windows niet zo geslaagd. Op pc heeft de game het lastig. De framerate is niet constant en er zijn de nodige bugs. Hopelijk weet Guerrilla die snel op te lossen.
Eindoordeel
Voor gamers is het goed nieuws dat er ineens wat van die mooie PlayStation-exclusives naar het pc-platform komen. Een maand geleden was er al de pc-versie van Death Stranding en inmiddels kun je ook zijn 'voorganger' Horizon Zero Dawn op je pc spelen. 'Voorganger'? Uiteraard gaat het om twee flink verschillende games, maar ze zijn gebaseerd op dezelfde technologie. Beide zijn gemaakt met de engine van het Amsterdamse Guerrilla Games, die inmiddels de Decima Engine is gedoopt. De versie die nu voor pc is verschenen, heet de Horizon Zero Dawn Complete Edition, voornamelijk omdat je niet alleen de oorspronkelijke game krijgt, maar ook uitbreiding The Frozen Wilds. Bovendien heeft de game nu New Game+ en een Ultra-Hard mode. Speel je geen consolegames of heb je een Xbox One, dan is dit de kans om Horizon Zero Dawn te spelen. Je betaalt er 50 euro voor, en voor een uitgebreide en mooie game is dat een goede deal.
Aloy
Horizon Zero Dawn is het verhaal van Aloy, een jonge vrouw die behoort tot de Nora-stam, al is haar band met deze stam wat ingewikkeld. Ze is wees en moest buiten de omheining van de nederzetting van de stam opgroeien. Sterker nog, stamleden mochten niet eens met haar praten. Na de eerste paar uur in de game word je echter als volwaardig lid in de stam opgenomen, al is niet iedereen daar even blij mee. Het is de opmaat naar een verhaal waarin de zoektocht naar je eigen verleden, maar ook naar het verleden van de spelwereld, centraal staat.
Horizon Zero Dawn speelt zich ver in de toekomst af, maar als je Aloy ziet opgroeien zou je dat niet zeggen. Ze leert om met speer en boog op konijnen en wilde zwijnen te jagen en gaat gekleed in kleding van ruwe stoffen en leren lappen. Dat is het gevolg van het feit dat een hoogstaande beschaving verloren is gegaan, al zul je nog veel sporen van die beschaving tegenkomen. De belangrijkste daarvan zijn de vele mechanische beesten die in de grote, geheel open spelwereld rondlopen. Het zijn beesten die in veel gevallen wel wat weghebben van bestaande dieren. De Strider is een soort mechanische koe, de Snapmaw is net een krokodil, de Longleg net een struisvogel en de Sawtooth net een grote sabeltandtijger. Daarnaast zijn er echter ook beesten die louter uit de fantasie van de ontwikkelaar zijn ontsproten, zoals de snelle Watchers en de enorme Tallnecks die, zo hoog als een flatgebouw, door een bepaalde zone patrouilleren.
Mechanische beesten
In al die mechanische beesten schuilt het grootste gevaar. Om de een of andere reden zijn ze geen van alle dol op mensen. Als ze je in de gaten krijgen, zullen ze je aanvallen. Het is een van de elementen van het verhaal waar je meer over zult ontdekken. Uiteraard biedt al die technologie ook een uitdaging. Zo weet Aloy al als klein meisje een Focus te bemachtigen, een soort oorbel die fungeert als scanner. Ze kan de scanner naar believen aanzetten en daarmee informatie krijgen over de wereld direct om haar heen. Zo geeft het ding belangrijke informatie over de mechanische beesten die ze tegenkomt, bijvoorbeeld over hun looproutes en zwakke plekken. Zulke info kan van vitaal belang zijn. Je kunt bijvoorbeeld ontdekken dat een bepaalde soort is voorzien van een vat met blaze, een brandstof die explodeert als je er een brandende pijl op afvuurt. Gedurende de game wordt het steeds belangrijker om gebruik te maken van dergelijke informatie.
/i/2003780734.png?f=imagenormal)
De beesten bewegen zich vaak in kleine groepen. En waar één zo'n beest al dodelijk kan zijn, is een kudde helemaal slecht nieuws. Dat is dan ook de voornaamste uitdaging van de game: hoe ga je zo'n groep beesten te lijf? Ga je het gevecht aan of sluip je er omheen? En als je de confrontatie aan wilt gaan, hoe dan? Je kunt sluipen en je verschuilen in hoog gras. Er zijn op veel locaties hoger gelegen delen die je kunt gebruiken. Je hebt je boog om van afstand aan te vallen en een speer om van je af te slaan als je oog in oog met een monster staat.
Speer of boog
Dat is slechts het begin. Later in de game verzamel je meer wapens. Een katapult waarmee je explosieven af kunt vuren, maar ook minder directe wapens zoals een apparaatje waarmee je elektrisch geladen valstrikken kunt zetten. Bovendien zijn alle wapens, net als delen van je uitrusting, op te waarderen. De game biedt je daarin op een goede manier vrijheid. Je kunt Aloy ontwikkelen tot een soort warrior die met haar speer een kudde te lijf gaat, maar het ligt voor de hand om juist de andere kant op te gaan en het sluipen en killen van afstand te ontwikkelen. Er is een niet heel verrassende, maar wel redelijk uitgebreide skill tree waarmee je alle kanten op kunt.
Je verzamelt in de loop van de game dus een lekker gevarieerde set wapens die je naar believen kunt opwaarderen, met als uitdaging dat je voor al je wapens zelf munitie moet maken. De benodigdheden daarvoor komen deels uit de natuur en zul je tijdens je zwerftochten moeten verzamelen: wat hout hier, wat genezende planten daar. Een belangrijk deel komt echter van de mechanische tegenstanders die je tegenkomt. Je zult dus monsters moeten killen om munitie te maken. Omdat je niet elke confrontatie uit de weg kunt gaan, kan het geen kwaad om af en toe wat minder sterke beesten op te zoeken en je zo voor te bereiden op de mechanische monsters die je niet kunt ontwijken.
:strip_exif()/i/2003780712.jpeg?f=imagenormal)
Lekker veel quests
Horizon Zero Dawn is daarmee een prima actie-rpg. Er zit een uitgebreide verhaallijn in, die je niet alleen via de main quests krijgt voorgeschoteld, maar ook via de vele side quests. Daarbij valt op hoe meeslepend de verhaallijn en bijbehorende quests zijn. Veel meer dan bij vergelijkbare games rol je eigenlijk vanzelf van de ene in de andere quest, haast zonder dat je het door hebt. Er is bovendien een overzichtelijke verdeling in main en side quests en een goede quest tracker. Los van de vele quests kan het geen kwaad om op verkenning te gaan. Zeker in de ondergrondse restanten van de 'Metal World' vind je allerlei voice- en datalogs die het hoofdverhaal verder inkleuren. Daarnaast zijn er vijf Cauldrons in de game, grotere dungeons met een iets afwijkende gameplay. Daar komt opeens wat platforming om de hoek kijken, met een pittige boss als uitsmijter. De Cauldrons zijn lastiger dan wat je bovengronds treft, maar de beloning is navenant.
:strip_exif()/i/2003780708.jpeg?f=imagenormal)
Naast een prima rpg is Horizon Zero Dawn ook een erg mooie game. Dat geldt zeker voor de versie voor PlayStation 4, maar het gaat ook op voor de Windows-versie. Voor een behoorlijk grote open spelwereld zit er veel detail in de omgeving, met wuivend gras en veel variatie in de hier en daar met klimop begroeide bomen. Voor de pc-versie is met name aan dat gras en andere bodembedekking extra aandacht besteed. En ook de ondergrond is fraai. Mooi gedetailleerde rotspartijen vormen het uitgestrekte landschap waardoor op onnadrukkelijke wijze aangegeven wordt waar je wel en niet kunt komen. Er is bovendien van alles: bos, berg, woestijn, maar ook dorpen en steden, van de primitieve houten huizen van de Nora tot de uitgebreide uit steen opgetrokken steden van de Carja. Met als afwisseling de futuristische ondergrondse bouwwerken die horen bij de verloren Metal World.
Hoofden vergelijken
Toch zie je juist aan het uiterlijk van de game dat de originele versie van Horizon Zero Dawn uit 2017 stamt. Interessant is daarbij de vergelijking met Death Stranding, gemaakt met dezelfde engine, maar twee jaar later op de markt gebracht. Helemaal omdat beide zo vlak na elkaar voor pc verschijnen. Wie de games naast elkaar legt, ziet dat Horizon een veel rijker aangeklede spelwereld heeft. De wereld in Death Stranding is mooi, maar ook wat kaal, terwijl de wereld waarin Aloy rondloopt meer bomen, rotspartijen, gebouwen en - al dan niet mechanisch - leven bevat. Toch zit er in die kale spelwereld van Death Stranding nog meer detail. De fotogrammetrie die Kojima Productions heeft losgelaten op het landschap maakt het realistischer en overtuigender - ook al kent Horizon veel meer een fantasy-wereld waarin realisme niet perse noodzakelijk is.
Een ander verschil is zichtbaar bij de belangrijkste personages. In beide games zijn de hoofden van de personages regelmatig zeer groot in beeld, en dan zien ze er in Death Stranding toch net wat beter uit dan in Horizon Zero Dawn. Er is wat meer tekening en emotie zichtbaar op de gezichten, wat misschien vooral zit in de wat holle blik in de ogen van de personages uit Horizon, een euvel waar overigens zeer veel games last van hebben. Daar komt bij dat ook de bewegingen van de menselijke personages in Death Stranding net wat soepeler zijn dan die in Horizon. Doet dat afbreuk aan het plezier dat je aan Horizon Zero Dawn zult beleven? Nauwelijks. Het valt alleen op als je beide games vlak na elkaar speelt. En dan nog is Horizon Zero Dawn dermate onderhoudend dat het ons niet heeft gestoord.
/i/2003780728.png?f=imagenormal)
Meten is weten
Er valt - helaas - veel meer te zeggen over deze omzetting van PlayStation 4 naar Windows. Die is niet zo goed geslaagd als bij Death Stranding. Op zich hebben de makers hun best gedaan, met toffe extra's zoals ondersteuning voor ultrawide-schermen, de vrijheid om de field of view aan te passen en van alles aan de framerate in te stellen.
Toch maken spelers melding van de nodige problemen met de Windows-versie, en ook wij zijn niet erg over de omzetting te spreken. De bediening is over het algemeen prima, maar omdat Horizon best een uitgebreide rpg is, heb je veel opties die niet altijd even goed makkelijk te bedienen zijn met muis en toetsenbord. Vooral het selecteren van de verschillende varianten van pijlen of andere projectielen kan lastig zijn, net als het selecteren van health potions. Ook het uitvoeren van een dodge roll gaat lang niet zo makkelijk als op console. Gelukkig kun je alle knoppen naar believen anders indelen en uiteraard een controller gebruiken, mocht je dat willen.
Ernstiger is een probleem dat zich niet op elk systeem voor lijkt te doen, maar wel op het onze. De game heeft verschillende opties om de tijd enigszins te vertragen als je een aanval uitvoert. De meeste ervan zijn gekoppeld aan opties uit de skill tree. Bij ons wilde geen van die tijdvertragende opties werken en uit de eerste commentaren op de game zijn we daarin niet de enige. In een game waarin je het met zeer simpele wapens opneemt tegen enorme mechanische monsters, is dat een flink nadeel.
Er zijn meer problemen. In de settings van de game kun je voor anisotropic filtering kiezen, wat prettig is bij een grote openwereld-game als deze, maar de setting lijkt geen enkel verschil te maken. Als je de setting aanpast via de instellingen van de driver, zie je gelukkig wel verschil.
De game heeft bovendien opvallend veel last van een inconsistente framerate. Ook op systemen die ruim voldoen aan de systeemeisen die Guerrilla stelt zijn flinke dips in de framerate te merken. Dat speelt vooral als je de framerate in de instellingen van de game vrij laat. Daar kun je de FPS Limit op Unlimited zetten en de Adaptive Performance FPS op Off. Bij die laatste optie kun je een fps-waarde instellen die het systeem zal proberen te handhaven. Als je beide vrij laat, heeft het systeem erg veel moeite met het laden van nieuwe stukken landschap, wat flinke dips in de framerate oplevert. Als je wat behoudender bent met deze twee instellingen, presteert de game al een stuk beter.
Uiteraard hebben we wat metingen gedaan aan de game. We hebben ons daarbij weer - net als bij Death Stranding - gericht op de systeemeisen die de makers hebben aangegeven. Guerrilla geeft twee configuraties, een Minimum-systeem en een Recommended-systeem. De eisen voor beide liggen vrij hoog, maar er zijn veel krachtiger componenten op de markt, dus het is opvallend dat de studio er geen optimaal systeem naast heeft gezet. Wij hebben dat wel gedaan. We hebben een derde systeem gebouwd met meer high-end-componenten, om te zien welk verschil dat maakt met vooral het Recommended-systeem van Guerrilla.
Testsystemen |
Minimum |
Recommended |
High |
Cpu |
Intel Core i5-2500K |
Intel Core i7-4770K |
Intel Core i9-9900K |
Grafische kaart |
AMD Radeon R9 290X |
Nvidia GeForce GTX 1060 |
Nvidia GeForce RTX 2080Ti |
Moederbord |
Asus Maximus V Formula |
MSI Z97 Mpower |
Gigabyte Z390 Aorus Master |
Ram |
G.Skill TridentX DDR3-2800 16GB |
G.Skill TridentX DDR3-2800 16GB |
G.Skill TridentX DDR4-3200 16GB |
Voeding |
Seasonic Prime GX-650 |
Seasonic Prime GX-650 |
Seasonic Prime TX 1000 |
Opslag |
Samsung 850 Evo 250GB |
Samsung 850 Evo 250GB |
Samsung 970 Evo NVME 1TB |
Besturingssysteem |
Windows 10 Pro x64 1903 |
Windows 10 Pro x64 1903 |
Windows 10 Pro x64 1903 |
Behuizing |
CoolerMaster Test Bench |
CoolerMaster Test Bench |
CoolerMaster Test Bench |
Omdat de game last heeft van een onstabiele framerate, hebben we ook geprobeerd vast te stellen wat in de twee opgegeven systemen de bottleneck vormt: de cpu of de gpu. We hebben daarom de videokaart uit het Minimum-systeem in het Recommended-systeem gezet en andersom, om te zien wat het effect daarvan op de framerate is. Die systemen vind je in de onderstaande tabellen terug als Minimum-Plus en Recommended-Min. Voor het testen van de framerate hebben we gebruikgemaakt van de ingebouwde benchmark.
Als je de game voor het eerst opstart, zal hij eerst alle benodigde shaders laden, een proces dat ongeveer een kwartier duurt. Daarna kiest de game de optimale grafische settings voor je systeem en raadt het een resolutie aan waarop je het beste kunt spelen. Die settings hebben we steeds ongewijzigd gelaten, maar de resolutie hebben we aangepast. We hebben de benchmark gedraaid met de aangeraden grafische instellingen, op achtereenvolgens 1080p, 1440p en 4k.
Het aantal frames per seconde lijkt een redelijk overzichtelijk resultaat te tonen. Met een systeem dat voldoet aan de minimale eisen haal je net geen 60fps bij een resolutie van 1080p. Op het Recommended-systeem en het High-end-systeem is dat geen probleem. Vreemd genoeg doemt daarbij direct ook de eerste aanwijzing op dat de GeForce GTX 1060 wat problemen geeft. Als we de 1060 van het Recommended-systeem overzetten in het Minimum-systeem, neemt het aantal fps bij 1080p nauwelijks toe. Overigens kun je met het Minimum-systeem ook best op 1440p spelen, mocht je genoegen nemen met een framerate van rond de 40fps. Maar als je vloeiend op 1440p wil spelen, is het Recommended-systeem een betere keuze. Wie de game vloeiend op 4k wil spelen, zal in de buidel moeten tasten. Zelfs ons High-end-systeem wist geen gemiddelde van 60fps te halen. Toch zit er bij deze waardes een flinke adder onder het gras, waarover later meer.
De frametime laat veel beter zien of de game vloeiend loopt of niet. Bij het berekenen van de frametime worden de uitschieters uit het resultaat gelaten. In bovenstaande tabel is te zien welke frametime gehaald werd bij 99 procent van de gerenderde frames. In de tabel hieronder is nog minder uitgefilterd, daar is te zien welke frametime gehaald werd door 99,9 procent van de gerenderde frames. De resultaten bevestigen het beeld van de fps-tabel. Het Minimum-systeem kan redelijk overweg met zowel 1080p als 1440p, maar gaat hard onderuit als je op 4k probeert te spelen. Als we in dat systeem een GTX 1060 plaatsen, biedt dat weinig verbetering. Het Recommended-systeem met de minder geachte Radeon R9 290X presteert consistenter, zowel op 1080p als 1440p. Alleen ons High-end-systeem haalde frametimes waar we vrolijk van werden. Bij de frametime-metingen vallen echter de verschillen tussen 99% en 99,9% op. Die zijn vrij groot, wat past in het beeld dat de game regelmatig haperende frames laat zien.
Dan nu de zojuist genoemde adder onder het gras. De benchmark die Guerrilla ingebouwd heeft, doet wel erg hard zijn best om de framerate hoog te houden, en dat vertekent het beeld nogal. De tool laadt textures van lage resolutie als dat de framerate ten goede komt. Dat heeft stevige consequenties. In de benchmark zweeft de camera door een grote en mooi gedetailleerde middeleeuws aandoende stad waar ook het nodige volk in rondloopt. De scene lijkt zo afkomstig uit Assassins Creed. Op het High-end-systeem bij 1080p ziet dat er heel mooi uit. Op uitdagender systeemcombinaties wordt het beeld echter snel minder vloeiend en dan grijpt de benchmark in door minder gedetailleerde textures te laden. Die ingreep kan rigoureus zijn. Toen we de benchmark draaide op het Minimum-systeem ingesteld op 4k werd van de stad geen enkele texture meer geladen. De spelwereld was volledig leeg, op wat zwevende lowres-poppetjes na. Dat haalt het nut van de benchmark nogal onderuit. Desondanks zijn de frametimes bij de 4k-metingen abominabel.
De bottom line is dat je op het Minimum-systeem de game best op een acceptabele framerate kunt draaien, mits je genoegen neemt met beeld op 1080p en niet alle grafische toeters en bellen inschakelt. Het Recommended-systeem kan op vergelijkbare manier overweg met 1440p. Als je niet alle settings op maximaal zet, loopt de game redelijk vloeiend, hoewel je ook dan - en eigenlijk op elke willekeurige configuratie - rekening moet houden met dips in de framerate. Zeker als je op 4k wilt spelen. Guerrilla heeft inmiddels aangegeven dat het zich bewust is van de problemen en dat het werkt aan een oplossing. Het zegt de problemen 'met de hoogste prioriteit te onderzoeken'.
Conclusie
Rest de vraag hoe we deze pc-versie van Horizon Zero Dawn moeten beoordelen. Bij Death Stranding was die vraag vrij simpel: de game is prima, de port is prima en dus hebben we ons gehouden aan het cijfer dat we eerder gaven aan de versie voor PlayStation 4. Bij Horizon Zero Dawn is het helaas niet zo simpel. De game is prima. Het is een mooie open spelwereld en je krijgt een geloofwaardig en goed uitgewerkt verhaal voorgeschoteld, waarin de middeleeuwse samenlevingsverbanden goed samengaan met de futuristische tegenstanders die je tegenkomt.
De personages en de teksten die ze hebben meegekregen zijn prima, en de quests die je voorgeschoteld krijgt ook. De wapenuitrusting van Aloy lijkt primitief, maar je kunt er toch al die enorme mechanische monsters mee uitschakelen, als je tenminste wat upgrades weet te verzamelen en de skills kiest die bij de speelstijl passen. In die speelstijl is er veel ruimte voor sluipen en ontwijken, maar een wat directere speelstijl kan ook. Tot zover het goede nieuws. Wie de pc-versie van Death Stranding gespeeld heeft, zal opvallen dat met name de gezichten in die game er nog net wat beter uitzien, maar de verschillen zijn minimaal. Ook die in Horizon zien er prima uit.
Toch zijn we - in tegenstelling tot bij Death Stranding - niet zo blij met de overzetting naar Windows. Zo is de bediening van Death Stranding wat eenvoudiger, waardoor hij ook beter tot zijn recht komt op pc. Horizon Zero Dawn is een actie-rpg waarin je vrij veel opties hebt en die laten zich niet allemaal even makkelijk vertalen naar pc. Die vertaling hapert bovendien hier en daar. Zo zijn er verschillende manieren waarop je tijdens gevechten de tijd kunt vertragen, maar geen van die manieren werkte bij ons. Ook het wisselen tussen verschillende soorten munitie had eenvoudiger gekund, net als dodgen.
Dan zijn er nog de problemen met de engine. Waar de Decima Engine zich in Death Stranding prima houdt onder Windows, heeft dezelfde engine het er in Horizon Zero Dawn flink moeilijk mee. Grootste probleem is dat de engine er moeite mee heeft om een constante framerate te handhaven. De game heeft het lastig en vertoont in veel situaties een inconsistente framerate. Met wat rommelen met de grafische setting - en hopelijk een patch - zijn de grootste haperingen wel te voorkomen, maar de game blijft in alle gevallen last houden van kleinere of grotere dips. Los daarvan heeft de game last van tal van kleinere bugs en rapporteren diverse spelers crashes. Hoewel we nog steeds zeer te spreken zijn over de game, verdient de omzetting naar Windows dus zeker geen schoonheidsprijs. Daar hebben we in het cijfer rekening mee gehouden. Waar we de oorspronkelijke game een 9,5 toekenden, moeten we bij deze versie toch wat punten aftrekken voor de staat waarin de Windows-versie verkeert.
Eindoordeel