Een draai aan de formule
Samengevat
Metro Exodus is een game waar we niet zo enthousiast over zijn als we zouden willen. Het biedt een prachtige, afwisselende en uitgebreide spelwereld met erg veel leuke details, lekkere wapens en goede gameplay die ervoor zorgt dat tactisch spelen loont. Helaas staat daar de nodige ergernis tegenover, die met name betrekking heeft op het verhaal. De opzet is prima, maar de vele teksten zijn krom, de voice acting slecht en de montage van de vele cutscenes ook. Het bederft het spelplezier flink, vooral omdat Metro Exodus nu eenmaal een verhalende shooter is. Een stevig aantal bugs maakt het er helaas nog erger op. Metro Exodus is daarmee aardig, maar helaas niet meer dan dat.
Eindoordeel
Ergens in Metro Exodus zit een goede shooter verstopt, maar het valt niet mee om ervan te genieten. Het Oekraïense 4A Games weet hoe het een spannende, verhalende shooter moeten maken. Dat heeft de studio voldoende bewezen met de voorgaande Metro-games. Het valt bovendien te prijzen dat de studio met Metro Exodus een draai aan de eigen formule heeft willen geven, al is het resultaat helaas niet op alle fronten geslaagd. Al ligt dat niet aan die draai, die is namelijk met succes doorgevoerd.
/i/2002520318.jpeg?f=imagenormal)
We kennen de Metro-games - dus de voorgangers Metro 2033 en Metro: Last Light - als games waarin je door ondergrondse tunnels vol gevaar dwaalt terwijl je slechts schaarse middelen hebt om die gevaren het hoofd te bieden. Het is zoeken naar wapens en munitie, handelend met de vele vreemde facties die het ondergrondse gangenstelsel bevolken. Tegenstand komt niet alleen van dergelijke facties, maar ook van de vele gemuteerde gedrochten die zijn ontstaan na de nucleaire aanval op Moskou die het startpunt van het overkoepelende Metro-verhaal vormt.
Met de trein
Dit nieuwe deel sluit naadloos aan op dat verhaal. Iedereen die ook maar iets over de game heeft gelezen of gezien, zal hebben begrepen dat de exodus uit de titel aanduidt dat we dit keer de benauwde Moskouse onderwereld verlaten. Artyom, die als vertrouwd de hoofdrol speelt, vermoedt dat er leven is buiten de stad, in delen van het land die minder zijn getroffen door de nucleaire aanval. Na de nodige tegenstribbelingen weet hij de stad te verlaten. Dat is de opzet van de game: Artyom verlaat Moskou met een groep lotgenoten en trekt per trein oostwaarts, door het immense Russische rijk.
Op stap met je matties
Dat van die lotgenoten is de eerste leuke toevoeging, en een slimme zet van 4A Games. Het biedt twee voordelen. Artyom maakt deel uit van de kleine groep rond Colonel Miller, een oudere Russische militair die een hoge positie in een van de vele ondergrondse facties heeft. Omdat Miller bevelhebber is van het groepje rond Artyom deelt hij de lakens uit. Dat is een mooie manier om je van opdrachten te voorzien. Het is heel vanzelfsprekend dat hij bepaalt wat je gaat doen.
/i/2002520330.jpeg?f=imagenormal)
Daarnaast is de groep rond Artyom een mooi bindmiddel in een sterk wisselende omgeving. In Exodus trek je door verschillende omgevingen. Dat leidt ertoe dat de game bestaat uit een aantal enorme levels, gesitueerd in zeer uiteenlopende landschappen. Van een moeras vol oude industrie en een woestijn rond een opgedroogd meer, tot een weelderig groen berglandschap: er komt van alles voorbij. De trein vormt de verbindende schakel, en 4A Games zorgt er steeds voor dat je een flink deel van de omgeving vanuit de trein kunt bewonderen voor je er voet aan de grond kunt zetten.
Grote, open levels
De levels zijn daarna grote open stukken spelwereld waarin je naar believen rond kunt lopen. Je hebt dus veel meer vrijheid dan in de voorgaande games, hoewel die vrijheid uiteraard niet zonder gevaar is. Er is tegenstand genoeg, ook buiten de metro. Daarin is de game vertrouwd. Ook nu zijn er weer allerlei vreemde groeperingen en rare gemuteerde monsters die het op je hebben voorzien. Beide partijen steken prima in elkaar, hoewel de vele maffe facties beter uit de verf komen dan de monsters.
/i/2002520356.jpeg?f=imagenormal)
Maffe monsters
Die laatste categorie is overigens wel voorzien van veel afwisseling. Je kunt enorme kreeften treffen die je aanvallen als je in een gammel roeibootje stapt, een soort spinnen die gevoelig zijn voor licht, en beesten die gif spugen. Daarnaast zijn er de Humanimals, wezens die geen zombie mogen heten en het midden houden tussen hond en mens. Ze zijn niet allemaal even indrukwekkend, maar de afwisseling maakt veel goed. Bij dit alles moet worden aangetekend dat de kunstmatige intelligentie van vooral de menselijke tegenstanders het af en toe opzichtig af laat weten. Je kunt in de game iemand eenvoudig besluipen en neerslaan, wat prettig is in een game waarin munitie schaars is.
/i/2002520312.jpeg?f=imagenormal)
Een dergelijke takedown verloopt stil, wat maakt dat omstanders er weinig van merken. In deze game merken ze er zelfs opvallend weinig van. Zolang er geen alarm is geslagen, kom je met erg veel weg. Daar staat tegenover dat Helsing, de kruisboog die standaard in Metro aanwezig is, juist gemakkelijk wordt opgemerkt, terwijl de pijlen toch erg stil zijn. Het verschil is opmerkelijk. Schiet een tegenstander van veilige afstand neer met een pijl, en de kans is groot dat iemand het hoort. Sluip dichtbij en draai z'n nek om, en de kans is groot dat je ermee wegkomt. Het is gelukkig iets waar je gemakkelijk mee leert leven. Sluipen loont, is de les. Daar zijn we gelukkig niet vies van.
Smalle tunnels
Toch is de nieuwe opzet van de game gewaagd. Metro is de serie van de beklemming, van de smalle tunnels waarin het voorzichtig manoeuvreren is om geen horde tegenstanders te alarmen, de game waar je gemakkelijk als een rat in de val terecht kunt komen. Dat is heel wat anders dan een game die bestaat uit een aantal enorm uitgestrekte levels waarin je vrij rond kunt lopen. Gelukkig is die switch geslaagd. De game komt ook in de nieuwe levels prima tot zijn recht. Dat komt doordat 4A Games niet alleen erg mooie, maar ook goede levels heeft gemaakt, met prima afwisseling tussen rust en actie. Je kunt vrij rondlopen, maar zult met grote regelmaat op plukjes gevaar stoten. Denk aan wat gemuteerde honden hier, wat Bandits daar, een zandstorm hier, en laaghangend onweer daar. Er is van alles dat vrij rondlopen in de weg staat, en het is vooral de afwisseling die prettig is. De makers weten op de spannende momenten je vrijheid knap te beperken. Zo duiken er beesten op als je net op een klein eiland verzeild bent geraakt, en word je belaagd door Humanimals nadat je net naar de eerste verdieping van een gebouw bent geklommen.
Het maakt dat Exodus, net als zijn voorgangers, een game is waarin schieten kan, maar voorkomen beter is. Je hebt prima wapens en zult die ook zeker nodig hebben, maar het werkt vaak beter om je kruit droog te houden en sluipenderwijs je werk te doen. Dat aspect van de game is nog steeds prima. De levels zitten knap in elkaar en er zijn altijd verschillende wegen om een confrontatie te benaderen.
/i/2002520334.jpeg?f=imagenormal)
Wapens
De wapens in de game zijn niet heel verrassend, maar wel erg prettig. Net als in de voorgaande delen zijn er een paar basismodellen waarop je flink kunt variëren. Een vrij simpel pistool of machinegeweer kun je op die manier uitbouwen tot een vervaarlijk wapen dat geheel naar smaak is uitgerust met toeters en bellen. Je kunt alle kanten op met de basismodellen. Je maakt er net zo gemakkelijk een wapen voor dichtbij van, als een wapen voor veraf.
Prettig is bovendien dat je een rugzak hebt met daarin een minder uitgebreide versie van de werkbanken die je hier en daar aantreft in de spelwereld. Juist door de uitgestrekte levels is het nodig dat je onderweg wat zaken kunt regelen. Je moet bijvoorbeeld nieuwe medicijnen brouwen of luchtfilters voor je gasmasker maken. Het echte werk kan alleen aan een vaste werkbank. Die vind je in de trein, al blijken er ook in elk level een aantal te zijn verstopt. Verkennen heeft dus zin, niet alleen om grondstoffen te verzamelen voor medicijnen, gasmaskers en kogels, maar ook om werkbanken te ontdekken.
/i/2002520326.jpeg?f=imagenormal)
Wapens worden vuil
Het zou niet gek zijn als je wapens slijten en na verloop van tijd onbruikbaar worden. Dat gaat de makers kennelijk te ver. Ze worden echter wel vuil, wat maakt dat ze minder effectief worden. Bij een werkbank kun je ze schoonmaken, ten koste van de nodige grondstoffen. Dat is precies het juiste mechanisme voor een game als deze, want je kunt erg gehecht raken aan je zorgvuldig samengestelde wapen, zeker omdat je er maar drie bij je kunt dragen en de Tikhar, een veredelde proppenschieter, zo'n beetje de standaarduitrusting is.
Hoe goed en prettig de wapens in Exodus ook zijn: de nood die je in Metro 2033 voelde is een beetje verdwenen. Munitie is minder schaars dan daar, en de hele economie rond de handel in allerlei kwaliteiten munitie is uit de game verdwenen. Het maakt de Tikhar, met de balletjes uit een kogellager als projectiel, een beetje overbodig. Als nostalgisch aandenken is de Tikhar echter prima en het is ook zeker een nuttig wapen als je kogels leert maken die ontbranden bij hun inslag. Wat 4A Games goed heeft gedaan, is dat veel van de verschillende onderdelen die je kunt gebruiken voor je wapens zijn afgestemd op de nieuwe, ruimere levels. Nachtkijkers, een laser pointer, langere lopen, dat soort werk.
/i/2002520352.jpeg?f=imagenormal)
Een verhalende game
Metro Exodus is een verhalende shooter. Het gaat daarbij niet alleen om het aantal kills dat je maakt of de vette loot die je scoort, maar veel meer om het avontuur dat je beleeft, de reis die je maakt en de personages die je ontmoet. Dat deel van de game is wellicht nog belangrijker dan in de voorgaande games, maar tegelijk is het ook het deel van de game waar we het minst enthousiast over zijn. De basis is op zich prima. De tocht van Artyom uit Moskou met zijn reisgenoten, de personages die hij onderweg tegenkomt en de verhaaltjes die zich rond die personages ontwikkelen, zijn aardig. Alles wat met de teksten in de game heeft te maken, is echter een stuk minder.
/i/2002520364.jpeg?f=imagenormal)
De teksten die de diverse personages in de mond worden gelegd zijn oubollig en ronduit slecht, en de manier waarop ze zijn ingesproken zijn zo mogelijk nog dramatischer. Er gaat veel fout op dat vlak. De meeste figuranten spreken Engels met een tenenkrommend Russisch accent. Bij Anna, de dochter van Colonel Miller valt het nog mee, en Sam, een verdwaalde Amerikaan in het gezelschap, spreekt ook normaal. Maar Miller zelf en de andere groepsgenoten zijn niet om aan te horen. Wat niet helpt, is dat de timing in de gesprekken vaak slecht is. Personen praten door elkaar heen of laten juist ongemakkelijke stiltes vallen. Het is net alsof er te weinig tijd was om de timing van de vele ingame cutscenes goed op orde te krijgen. Het leidt erg af.
Artyom is stil
Wat ook niet helpt, is dat Artyom zelf geen stem heeft. Dat is op zich niet erg, behalve dat er zeer regelmatig om zijn antwoord wordt gevraagd. Zeker als je met een collega op missie buiten de trein bent, wat vaak voorkomt, spreekt diegene vaak in vragende vorm tegen je, waarna Artyom blijft zwijgen. Het zijn momenten waarop je een dialoogmenu zoals in Fallout of veel andere rpg's zou willen zien, of een aanspreekvorm zou willen horen waarbij geen reactie wordt gevraagd. Als je al niet was afgeleid door het accent en de slechte teksten, haalt dit aspect je wel uit de spanning van het verhaal. Tot slot zijn er nog de teksten van je tegenstrevers. Types met gezond menselijk verstand, zoals de leden van de vele facties, weten meestal niet meer te produceren dan korte zinnen vol fuck en bitch, wat heel snel gaat vervelen.
/i/2002520354.jpeg?f=imagenormal)
Volg het kruis
Dan zijn er nog de quests die je moet uitvoeren. Op zich zijn die prima, maar ook hier schiet 4A Games tekort in de communicatie. De game is rijk aan teksten, ook in de uitleg over wat je moet doen, en ergens tussen die vele woorden zit je opdracht. Zo af en toe bestaat die opdracht uit verschillende delen, verspreid over de zone. Tegen de tijd dat je het eerste deel klaar hebt en moet verhuizen naar het tweede deel, kun je de opdracht die je daar moet uitvoeren gemakkelijk zijn vergeten. En er is verdacht weinig over terug te lezen.
Daar komt bij dat de game je een kaart van de omgeving geeft, met daarop je volgende doel aangekruist. Heb je dat doel gehaald, dan verschuift het kruisje naar het volgende doel. Dat laatste gaat echter niet altijd goed. Het kwam bij ons herhaaldelijk voor dat het kruisje op z'n plek bleef, zodat het leek alsof we de opdracht nog niet helemaal hadden vervuld. Dat riep vragen op: zit er nog ergens een bandiet verscholen die we over het hoofd hebben gezien? Vaak verspringt het kruisje pas als je door een onzichtbare trigger bent gelopen. Alleen heb je als speler vaak geen idee waar die trigger zich bevindt, dus die kun je gemakkelijk missen, waarna je flink gaat dolen.
/i/2002520360.jpeg?f=imagenormal)
Bugs
Het is een voorbode van meer slecht nieuws, want de pc-versie die wij speelden kent veel meer ongemakken. Het bovenstaande is geen bug, maar die kent de game wel degelijk, tot complete voortgangsstoppers aan toe. Bij een scène waarin Artyom met een collega op een boot stapt om naar een ander deel van het level te varen, wil de boot pas varen als de trossen zijn losgegooid. Dat zou computergestuurd moeten gebeuren, maar daar had de game in ons geval even geen zin in, wat maakte dat de boot niet van zijn plek kon komen. Een reboot van de game verhielp het euvel gelukkig, maar netjes is het niet. Helaas zijn er meer problemen, waar inmiddels uitgebreid over is gerapporteerd.
Om de klaagzang af te sluiten: de game stuurt niet lekker. Met de instellingen die 4A Games heeft gekozen, beweegt en stuurt Artyom vooral erg traag. Hij wordt er erg stroperig van. Gelukkig is dat laatste bij de Windows-versie van de game gemakkelijk aan te passen, wat een wereld van verschil maakt.
Laten we niet in mineur eindigen. Metro Exodus is niet perfect, maar als geheel ook zeker niet slecht. De wereld is vaak ronduit prachtig, dankzij de eigen 4A Engine en de kunde van de Oekraïense levelbouwers. De lichtval gedurende de vrij snelle afwisseling tussen dag en nacht maakt het alleen maar sfeervoller. Exodus is bovendien een van de eerste games die ondersteuning biedt voor Nvidia’s RTX-technologie. Dat hebben we uiteraard uitgeprobeerd, al komen we daar uitgebreider op terug als we nieuwe videokaarten gaan bespreken.
Raytracing
De vraag is hier of raytracing iets toevoegt bij het spelen. Om kort te gaan is het voordeel voorlopig beperkt. Ook als we de game spelen op een systeem met een GeForce RTX 2080 valt het niet mee om het verschil tussen spelen met en zonder raytracing te zien. Dat is niet gek, als je weet dat ook met een dergelijk systeem nog lang niet alle belichting via raytracing verzorgd kan worden. Het is dus zoeken naar de verschillen. Onderstaande screenshots tonen de verschillen die wij geconstateerd hebben. We tonen ze van weinig naar veel verschil.
In de eerste drie screenshots is het zoeken naar de verschillen. Bij het eerste shot zou dat bij het water zichtbaar moeten zijn, maar er is weinig verschil te zien. Bij het tweede screenshot is op het afgebladderde deel van de groen gekleurde muur al meer verschil zichtbaar. Bij het derde, wat donkere screenshot zorgt de lichtval voor meer detail in het hele beeld. Het interessantst is het vierde screenshot. Daar is opeens opvallend veel verschil zichtbaar. Sterker nog, daar is duidelijk zichtbaar dat raytracing zorgt voor een veel realistischer belichting. Bij het screenshot zonder raytracing valt op dat er licht valt op plekken waar het niet zou mogen. Rechts aan de binnenkant van de deur valt bijvoorbeeld licht waar dat wellicht niet hoort. Hetzelfde geldt voor het rek met potten op de achtergrond.
Dat brengt de vreemde situatie met zich mee dat spelen zonder raytracing wellicht voordeliger is dan met, omdat je in dit voorbeeld meer ziet dan 'met'. Hierdoor zie je wellicht gevaar op plekken waar dat niet hoort, al is dat iets waar leveldesigners in de toekomst uiteraard rekening mee kunnen houden.
Conclusie
Metro Exodus is een game waar we niet zo enthousiast over zijn als we zouden willen. Je kunt ons wakker maken voor een beetje knallen, vooral als daar wat sluipen en een beetje sleutelen aan wapens bij komt kijken. En als er dan een goed verhaal door het geheel is geweven, zijn we helemaal snel gewonnen. Het zijn allemaal kwalificaties die voor Metro Exodus gelden.
Veel gaat ook goed in de game. Hij biedt een prachtige, afwisselende en uitgebreide spelwereld met erg veel leuke details. Zo heb je in elke zone een ander soort vervoer. Denk aan een roeiboot, een gammel busje en een kleine locomotief. Elke zone heeft ook een eigen monster. Een enorme meerval, een gemuteerde beer: er is steeds iets dat voor flinke dreiging zorgt.
/i/2002520358.jpeg?f=imagenormal)
Verder is het mooi en tof dat je spinnenwebben kunt verbranden met je aansteker, dat je geweren moet schoonmaken, dat her en der conservenblikjes hangen als bewegingsdetector, dat het gammele busje zoveel moeite heeft om die steile brug op te rijden, en dat er veel ziplines zijn waarlangs je naar beneden kunt zwieren. Het zijn van die kleine dingen die een speler vrolijk maken.
De game is nog steeds op zijn best in smalle, donkere gangen, waar je met je nachtkijker in rond sluipt, in de hoop zo lang mogelijk ongezien te blijven. Ondertussen mep je tegenstanders neer en sla je schamele voorraden op voor het moment dat het op schieten aankomt. Dat sluipen is spannend omdat je om de haverklap je nachtkijker of zaklamp op moet laden door er even flink aan te slingeren. Die momenten zijn er genoeg, vooral door de snelle opvolging van dag en nacht.
Helaas staat daar de nodige ergernis tegenover, die met name betrekking hebben op het verhaal. De opzet daarvan is prima, maar de vele teksten zijn krom, de voice acting slecht, en de montage van de vele cutscenes ook. Het bederft het spelplezier flink, vooral omdat Metro Exodus nu eenmaal een verhalende shooter is waarin veel tekst is verwerkt. Een stevig aantal bugs maakt het er helaas niet beter op, hoe mooi de game ook is en hoe lekker hij doorgaans ook speelt. Metro Exodus is daarmee aardig, maar helaas niet meer dan dat. Het is een game die veel baat had kunnen hebben van een goede regisseur.
Eindoordeel