Metro Exodus Preview

Buiten spelen

Als je toch naar het buitenland moet om voor het eerst Metro Exodus te kunnen spelen, wil je natuurlijk het liefst naar Rusland. Gezien de visumverplichtingen die daarvoor gelden, is dat echter wat onpraktisch. Londen lijkt een goed alternatief, het is tenslotte de stad waar ooit de eerste metro reed. Uitgever Deep Silver had daarom een oud en vervallen, maar tegelijk hip industrieel pand in de binnenstad afgehuurd en er een hele batterij Xbox One development kits opgesteld waarop een vroege versie van de game draaide. Het betreffende pand heeft werkelijk niets met de metro te maken, maar sfeervol was het wel.

Om te benadrukken dat het nieuwe Metro Exodus nauw aansluit op de voorgaande delen, had uitgever Deep Silver niet alleen een deel van het ontwikkelteam uitgenodigd, maar ook Dmitry Glukhovsky, de schrijver van het boek waarop de games uit de serie zijn gebaseerd. Glukhovsky is populair. Sommige van de aanwezige journalisten hadden zijn romans meegenomen om ze te laten signeren door de auteur, die zich niet alleen in Russisch en Engels, maar ook in vloeiend Frans verstaanbaar kan maken.

Benadrukken dat Exodus aansluit op de voorgaande delen kan geen kwaad, want er is een opvallend verschil tussen dit derde deel en de twee voorgangers. Die ontwikkeling werd al ingezet in Metro: Last Light. Exodus speelt zich niet meer voornamelijk af in het metrostelsel van Moskou. Je gaat meer dan ooit naar buiten en verlaat zelfs Moskou.

Artyom is terug

Hoofdrolspeler in de game is nog steeds Artyom. Hij probeert te overleven in het Rusland van 2036, waar 23 jaar eerder een enorme nucleaire ramp plaatsvond waarvan de gevolgen nog overal zichtbaar zijn. De setting is daarbij dus gelijk aan wat je gewend bent. In de rol van Artyom beweeg je door een grotendeels verlaten en verruïneerd landschap dat is geïnspireerd op de wereld rond Tsjernobyl. Die wereld is tastbaar voor de makers van de game, want de studio van ontwikkelaar 4A Games is gevestigd in Kiev, op zo'n 100 kilometer van de rampplek.

Moskou uit

Toch is Exodus duidelijk anders dan zijn twee voorgangers. Vanwege de nucleaire straling in Moskou speelde die games zich grotendeels af in het uitgebreide metrostelsel van Moskou, waarbij je slechts af en toe, en dan vooral kortstondig, bovengronds kwam. Je zag dus eigenlijk maar weinig van de omgeving. In Exodus is dat anders, want Artyom gaat op avontuur. Hij verlaat Moskou en ontsnapt daarmee aan de ergste gevolgen van de ramp. Je begint als vanouds in de metro van de hoofdstad, maar weet er al snel uit weg te komen.

Dat doe je niet alleen. Artyom gaat op avontuur met een bont gezelschap aan overlevers, onder aanvoering van een zekere Miller, een man met een metalen onderbeen. De rest van de groep bestaat uit types als Yermak, Stepan, Duke en Sam, die allemaal de bevelen van Miller opvolgen. Ook de dochter van Miller is mee, en deze Anna, die ook een belangrijke rol speelt in het oorspronkelijke boek van Glukhovsky, is getrouwd met Artyom.

De verschillende banden tussen de leden van het gezelschap vormen een mooi uitgangspunt voor een verhaal. In dat verhaal reis je dwars door het uitgestrekte achterland van Moskou, op weg naar een veilig oord ergens in het oosten. Het is een lange trip, en zoals tijdens de E3 van 2017 al duidelijk werd, maak je een deel van die reis met de Aurora, een flink uit de kluiten gewassen trein die her en der is verstevigd. De Aurora is de uitvalsbasis van Miller, Artyom en de andere leden van de Spartan Rangers.

De Wolga over

Het eerste deel van de reis voert naar een brug over de Wolga. Dit is het deel dat Deep Silver vorig jaar al liet zien, maar nu konden we het zelf spelen. Als je zelf met Exodus aan de slag gaat, kom je na anderhalf uur bij deze brug. Die anderhalf uur beginnen in Moskou, waar je met de Aurora aan ontsnapt. Het is de start van een game die volgens 4A Games bestaat uit een afwisseling van open delen en de traditionele levels zoals je die van Metro gewend bent. Het level rond de brug over de Wolga is zo'n open deel, waar je er dus een aantal van zult treffen. Elk open level is goed voor een paar uur gameplay. In Exodus verloopt de tijd echter een stuk sneller, waardoor in de paar uur die je rond de brug doorbrengt een aantal dagen in de game verstrijken. Er zit niet alleen een dag- en nachtcyclus in de game, ook de jaargetijden wisselen. Je begint in het winterse Moskou en maakt gedurende de game zo'n beetje een heel jaar mee.

Lekker groot

Als we aan de speelsessie beginnen, komt de Aurora aan bij de brug over de Wolga. Zoals dat gaat in een verhaal kan de trein de oversteek niet zomaar maken. De rails zijn geblokkeerd en als de Aurora met veel moeite tot stilstand komt, blijkt de trein ook nog averij te hebben opgelopen. Je hebt dus een dubbel dilemma: de weg moet worden vrijgemaakt en de trein moet worden gerepareerd.

Deze opdrachten zullen je dwingen om de omgeving rond de brug te verkennen. Die omgeving is groot. Een verrekijker ontbreekt in je standaarduitrusting, maar na ongeveer een uur rond de brug te hebben rondgestruind krijg je er alsnog een aangereikt. Als je hem gebruikt, blijkt pas hoe groot het level eigenlijk is. Zo is met het blote oog niet zichtbaar, maar met de verrekijker wel, dat in de verte een oude fabriek staat. Het volledige gebied tussen je standpunt en de fabriek is begaanbaar. Zoals dat in een game hoort, zit het echter vol gevaar.

Gemuteerde watermonsters

Wat je onderweg tegenkomt, past in de traditie van de Metro-games. Zo stuurt Miller je eerst op een kerkje af, dat op een paar honderd meter van de brug ligt. De kerk is wat verzakt doordat het land om de kerk heen is ondergelopen. Eigenlijk staat het hele dorp rond de kerk onder water. Het is daardoor een verzameling houten bouwvallen geworden waar je gelukkig nog wel wat voorraden kunt vinden. Voor de tocht naar de kerk kun je gebruikmaken van een roeiboot, wat prettig is omdat in het water rond de kerk gevaarlijke wezens huizen. Het zijn een soort 'meerminnen from hell', enorme insecten van menselijk formaat en voorzien van een stevig rugpantser. Als je pech hebt, springen ze in je sloep.

Met wat geluk bereik je ongeschonden de overkant. Daar merk je dat de kerk wordt bevolkt door een andere constante in de serie, namelijk menselijke facties met rare neigingen. In dit geval gaat het om een groep fanatieke gelovigen rond een zekere Sevastius. Je hebt deze groep nodig om de doorgang over de brug vrij te krijgen. Dat is lastig, want net als je bij de kerk aankomt, wordt hij overvallen door een groep gewapende bandieten. Dat is een andere rode draad in de game, er trekken gewapende bendes door Rusland. Deze lieden kunnen overal opduiken.

Overleven is lastig

De confrontatie maakt duidelijk dat de kern van de game ongewijzigd is gebleven. Ook Metro Exodus is een game waarin het lastig is om te overleven. Doordat de hele samenleving 23 jaar geleden flink door elkaar werd geschud, ligt de hele economie plat. Er wordt vrijwel niets meer geproduceerd, dus teert men in op oude voorraden. Wapens en munitie zijn schaars, wat lastig is als je een groep gewapende bandieten tegenkomt. Daarom is sluipen opnieuw erg belangrijk. Je kunt proberen de bandieten allemaal neer te schieten, maar het is slimmer om er een paar - of beter nog, ze allemaal - te besluipen en de keel door te snijden. Dat scheelt kogels en lawaai. Ook dat laatste is belangrijk, want zolang je onopgemerkt blijft, word je niet beschoten.

Door de confrontatie merk je ook dat er iets is veranderd in de economie van de game. Munitie is nog steeds schaars, maar doet niet langer dienst als betaalmiddel. Alle kogels die je tegenkomt kun je dus gebruiken om tegenstanders om te leggen. Denk echter niet dat de game daar gemakkelijker door wordt. Je zult nog steeds regelmatig zonder munitie zitten, en in die situatie is je geweer alleen nuttig omdat je met de kolf ervan om je heen kunt meppen.

Gelukkig is er nog meer vernieuwing in de game. Zo draag je dit keer een rugzak bij je die niet alleen fungeert als opslag, maar ook als draagbare werkbank. Met de rugzak kun je onderweg noodzakelijke middelen maken. Je kunt de medicijnen produceren waarmee je jezelf kunt genezen, je kunt de filters maken die je nodig hebt voor je gasmasker, en je kunt wat kogels maken. Van die kogels kun je er niet veel produceren en ze zijn ook niet geschikt voor alle wapens, maar het zijn er genoeg om weer iets te kunnen uitrichten. Daarvoor moet je natuurlijk wel rust om je heen hebben zodat je de draagbare werkbank kunt gebruiken. Halverwege een gevecht heb je er niets aan. Mocht je de juiste onderdelen hebben gevonden, dan kun je met de draagbare werkbank ook je wapens aanpassen. De Aurora heeft een echte werkbank aan boord waar je meer middelen mee kunt maken. Met de werkbank kun je bijvoorbeeld wel voor al je wapens munitie maken en nog veel meer aan wapens sleutelen. Je treft onderweg zo af en toe ook een safehouse aan waar een werkbank staat waar je aan kunt sleutelen. Dat niet alleen, je kunt er ook je wapens schoonmaken. Dat laatste is verstandig, want een smerig wapen loopt eerder vast en slijt sneller.

Twee grondstoffen

Om spullen te vervaardigen, heb je twee grondstoffen nodig. De oplettende speler zal ze op veel plekken in de spelwereld aantreffen. Het gaat om Materials en Chemicals. Alles wat je kunt maken, bestaat uit een combinatie van deze twee middelen. Materials en Chemicals zijn ook de materialen die je onderweg het meeste tegen zult komen, al vind je soms ook munitie, een enkele granaat, complete wapens of onderdelen daarvan. Die wapens zijn handig omdat het spul dat je gebruikt aan slijtage onderhevig is. Gelukkig kun je wapens uit elkaar halen als ze zijn versleten, zodat je de onderdelen die nog goed zijn kunt hergebruiken.

Veel wapens zagen we tijdens de speelsessie niet voorbijkomen, maar gelukkig wel allerhande onderdelen. Zo kun je zowel de standaard Revolver als de al even gangbare Kalash opwaarderen met verschillende soorten lopen, magazijnen, kolven en vizieren, en ze bovendien uitbreiden met een laserstraal. Op die manier kun je een wapen als de Kalash naar believen geschikt maken voor gebruik op kortere of langere afstand. Daarnaast kreeg Artyom van de technicus aan boord van de Aurora een Tikhar, een luchtdrukpistool waarbij je eerst al pompend de druk op moet bouwen voor je kunt schieten. Het is geen al te krachtig wapen, maar de kogels zijn gemakkelijk te produceren zodat je vanuit je rugzak de voorraad aan kunt vullen. Wat je verder in handen kunt krijgen, is nog onduidelijk, al laat 4A Games wel weten dat de Bastard Gun terugkeert in de game.

Lang ontwikkeltraject

In het level rond de brug over de Wolga blijkt goed dat 4A Games ruim de tijd heeft genomen voor deze nieuwe Metro. De game is dan ook al vijf jaar in ontwikkeling. Exodus is geen echte openwereld-game, maar voelt in levels als deze wel zo aan. De omgeving van de brug is behoorlijk groot en de makers hebben de opdrachten die je krijgt zo aan elkaar geregen dat je de omgeving stukje bij beetje zult verkennen. Daarbij is op strategische punten een safehouse geplaatst waar je kunt schuilen. Vooral de manier waarop je langzaam de hele zone leert kennen, smaakt naar meer. Als je wilt, kun je al direct gaan en staan waar je wilt in het level van de brug, maar het is aan te raden om de volgorde van het script te volgen. Als het goed is, worden open levels zoals rond de brug afgewisseld met meer lineaire levels zoals uit de vorige game.

Toch zul je de typische Metro-gameplay ook in de open levels tegenkomen. Zo kwamen we ook rond de brug af en toe in grote fabriekscomplexen terecht, met ondergrondse tunnels die sterk aan de voorgaande games doen denken. En net als in de vorige games is je gasmasker weer van levensbelang. Op zich kun je buiten Moskou gewoon ademhalen zonder dat je stikt of wordt vergiftigd. Als het level rond de brug maatgevend is, heb je het masker echter toch nog vaak genoeg nodig. Zo zijn er niet alleen de nodige gemuteerde gedrochten waar je last van hebt, maar ook planten die giftig zijn of schadelijke straling afgeven. Daar beschermt je masker je tegen. Helaas gaan de filters dit keer beduidend minder lang mee. Ze houden het slechts een paar minuten vol. Net als bij je wapen is het bovendien zaak je masker een beetje schoon te houden, want het beslaat als je het langer op houdt.

Gas, gif en straling

Ook als je niet door een verlaten pand struint, kun je het masker nodig hebben. Soms krijg je ineens te maken met een Anomaly, een plotselinge uitbarsting van radioactiviteit op zeer beperkte schaal. Anomalies zijn gevaarlijk, maar de radius ervan is niet groter dan een meter of tien. Je kunt ze dus gemakkelijk omzeilen, al zit de omgeving vaak zo in elkaar dat er direct een ander gevaar dreigt als je die omtrekkende beweging maakt. Zo liepen wij tegen een groep gemuteerde wolven aan die een klein heuveltje in de buurt van de Anomaly als thuisbasis gebruikten. Gelukkig heeft 4A Games keurig groepsgedrag geprogrammeerd voor de wilde beesten. De troep laat één wolf wachtlopen, dus als je die in stilte uit weet te schakelen, kun je de rest redelijk veilig passeren.

Zo heeft elke vijand een gebruiksaanwijzing, en vijanden zijn er genoeg. Naast de wolven zagen we vooral menselijke gedrochten, een soort zombies in verschillende gedaantes. Maar eigenlijk dreigt overal gevaar, ter land, ter zee en in de lucht. Dat gevaar is goed voor de nodige schrikmomenten, want als onze speelsessie iets duidelijk maakte, is het wel dat levels als die rond de brug weliswaar helemaal open zijn, maar dat 4A Games je avonturen toch behoorlijk strak heeft geregisseerd.

Voorlopige conclusie

De vernieuwing die 4A Games in Metro Exodus doorvoert is ons tijdens de speelsessie goed bevallen. Door de schaarste aan munitie en wapens, en de vele gemuteerde monsters en gekke menselijke facties die je tegenkomt, is dit nog steeds een echte Metro. Het is nog altijd zaak om heel goed op te letten bij het beschieten van tegenstanders, want wie niet zuinig is, kan gemakkelijk zonder kogels komen te zitten. Sluipen is dus nog steeds van levensbelang.

In de open levels doet de game nu echter af en toe denken aan Stalker, die andere game van de Oekraïense studio. Dat is uiteraard geen straf, want de laatste Stalker dateert uit 2009 en de eerstvolgende staat pas voor na 2020 op de rol. Het open level dat we hebben gezien was mooi, zat goed in elkaar en was vooral indrukwekkend groot. Als we de makers mogen geloven, bevat de game net zo goed de vertrouwde lineaire levels waarbij je opgesloten zit in een benauwde omgeving, al komen ook in de open levels dergelijke stukken voor.

Wat uit de speelsessie echter vooral duidelijk werd, is dat Metro Exodus zijn literaire bron eer aandoet. Het wordt een game met een goede mix tussen actie en verhaal, en een game vol kleurrijke figuren. Een deel daarvan staat aan jouw zijde en maakt de lange tocht door Rusland mee, maar er zijn ook vreemde passanten die een rol spelen bij de vele complicaties die je tijdens de tocht naar het oosten krijgt voorgeschoteld. Uitgever Deep Silver geeft de makers de tijd om aan de game te sleutelen. De game zou eigenlijk ergens dit jaar uitkomen, maar hij is uitgesteld tot begin 2019. Dan verschijnt hij voor Windows, PlayStation 4 en Xbox One. Mocht je een Xbox One X hebben, dan draait de game standaard op een native 4k-resolutie, verrijkt met hdr. Of de PlayStation 4 Pro dat ook aankan, is nog niet duidelijk.