Door Jeroen Horlings

Redacteur

Van snelladen tot slim laden

Voldoende laadpalen, voldoende stroom?

15-12-2018 • 06:00

432

Singlepage-opmaak

Snelladen

Voor dagelijkse ritjes voldoet een standaardlaadpaal meestal en een ev met grote accu hoeft ook niet dagelijks te laden. Als je echter een lange rit maakt, van enkele honderden kilometers, zal het nodig zijn om onderweg de accu op te laden. Soms kan dat bij een laadpaal op de eindbestemming, maar soms ontkom je niet aan snelladen onderweg.

Een ccs-snellader
Een ccs-snellader (beeld: BMW)

In tegenstelling tot de laadpalen die je meestal bij parkeerplaatsen, in woonwijken en op opritten ziet, werkt een snellaadpaal - die voor Renault's uitgezonderd - altijd op basis van gelijkstroom. Er wordt een veel hoger vermogen gebruikt, waardoor de accu sneller gevuld is. Het scheelt een factor tien tot honderd ten opzichte van een regulier stopcontact. Je moet dus weliswaar even stoppen, maar het gaat in de praktijk vaak om maximaal enkele tientallen minuten. Het gaat er bij snelladen namelijk niet om dat de accu weer honderd procent volraakt, maar dat je er je (eind)bestemming mee haalt. Helemaal volladen kan natuurlijk wel, in de praktijk duurt dit zo'n twintig tot veertig minuten.

In Nederland zijn inmiddels bijna duizend snelladers beschikbaar. Onder andere Fastned, Tesla en Allego hebben snelladers door het hele land verspreid staan, vooral langs de snelweg, maar ook bij supermarkten. In België staan snelladers vooral langs de snelwegen, en laadpalen bij supermarkten en stadscentra. Het aantal is daar zowel absoluut als relatief wel een stuk lager.

Merk Model Max. kW Stekker
Audi e-tron Quattro 150 ccs
BMW i3 50 ccs
Hyundai Ioniq Electric 70 ccs
Hyundai Kona Electric 77 ccs
Jaguar I-Pace 85 ccs
Nissan Leaf 50 chademo
Opel Ampera-E 50 ccs
Porsche Taycan 350 ccs
Renault Zoe 43 (ac) type 2
Tesla Model S/X/3 120 type 2
Volkswagen e-Golf 40 ccs

Grote verschillen

Is snelladen slecht?

De laadsnelheid is een factor in het verouderingsproces. Net als bij telefoons levert snelladen veel hitte op, soms gedurende lange tijd. Langzaam laden is in principe beter voor de levensduur van de cellen. Het probleem is dat slijtage door hitte onherstelbaar is; verloren capaciteit komt nooit meer terug.

De hitte tijdens het snelladen kan worden gecompenseerd door actieve koeling en thermisch management. Daarvoor wordt meestal luchtkoeling of vloeistofkoeling gebruikt. Hoe effectiever de koeling, des te hoger het vermogen voor het snelladen kan zijn. Bij de toekomstige 350kW-snelladers worden zelfs de kabels gekoeld.

Voor meer informatie over accuveroudering, zie: Elektrische auto's en hun accu

Zoals je aan de bovenstaande tabel kunt zien, verschilt het vermogen sterk per type auto. Veel auto's blijven steken bij 50kW. Dat is weliswaar meer dan dertien keer zo snel als via het stopcontact, maar wel aan de trage kant ten opzichte van ev's met laadsnelheden van 70 tot 150kW.

Dat heeft onder andere te maken met de chemie van de accucellen, maar ook met de totale capaciteit. Er geldt namelijk een limiet van het maximale laadvermogen, uitgedrukt in C. 2C wil bijvoorbeeld zeggen dat de laadsnelheid in kW maximaal tweemaal de capaciteit in kWh mag zijn, dus 80kW bij een 40kWh-accu. Vandaar dat auto's met een grotere accu doorgaans ook sneller kunnen laden.

Hoe lang duurt het?

Hoe lang duurt het laden dan ongeveer? Ook dat verschilt sterk per auto, het vermogen waarmee deze overweg kan en het vermogen dat de laadpaal biedt. Je kunt bijvoorbeeld uitgaan van een maximale laadsnelheid van 85km per twintig minuten bij 50kW vermogen, 300km bij 175kW en 600km bij 350kW.

In de praktijk liggen de laadsnelheden lager, doordat dit afhankelijk is van verschillende variabelen. Een ev met koude accu zal veel trager laden en hetzelfde geldt als de accu bijvoorbeeld meer dan halfvol is in plaats van leeg. Een lege accu laadt sneller. Hoe vol de accu is, wordt uitgedrukt in de state-of-charge, ofwel soc.

Opel Ampera-E snellaadcyclus
Opel Ampera-E snellaadcyclus (bron: Fastned)

Vanaf een bepaald punt neemt de laadsnelheid af. Doorgaans is dat bij een ongeveer 80 procent volle accu, maar ook dat verschilt sterk per auto. Uit Fastned-cijfers blijkt bijvoorbeeld dat de Ampera-E al vanaf circa 55 procent soc trager gaat laden en vanaf circa 87 procent loopt dat zelfs terug tot het niveau van een standaard driefasenlaadpaal. Het kan ook voorkomen dat de laadsnelheid tijdelijk afneemt als je veel achter elkaar gebruik hebt gemaakt van snelladen. Dit doet zich bijvoorbeeld voor bij de recentste Nissan Leaf, mede omdat deze geen actieve koeling heeft. De laadsnelheid is in de praktijk dus geen vast gegeven, maar afhankelijk van verschillende factoren.

De getallen in de bovenstaande tabel zijn praktijkcijfers afkomstig van Fastned. De cijfers van de Audi e-tron en Porsche Taycan zijn onder voorbehoud opgenomen, aangezien deze auto's nog niet uit zijn. De Taycan zou dankzij een 800v-accupack kunnen snelladen met maar liefst 350kW vermogen. In theorie kun je daarmee in 10 tot 15 minuten 80 procent volladen, goed voor een geschat bereik van 300 tot 400km. Dit is in de praktijk ook getest, waarbij zelfs een vermogen van 400kW werd gehaald, waarmee een bereik van 100km in drie minuten werd bijgeladen. Het Tesla Supercharger-netwerk, dat sinds 2014 bestaat, wordt binnenkort geüpgraded naar vermoedelijk een vermogen tussen de 240 en 350kW. Het is nog niet bekend welke modellen daarmee overweg kunnen. De huidige Tesla-snelladers kunnen 145kW vermogen leveren, maar de auto's ondersteunen momenteel maximaal 120kW.

Snelladers in de Benelux en Europa