Inleiding
Samenvatting
De TCL C8K is een van de indrukwekkendste hdr-televisies van het moment, met piekhelderheden die zelfs in de zeer nauwkeurige Filmmaker-modus bijna de 3500cd/m² aantikken. Verder heeft deze tv een redelijk ontspiegeld, contrastrijk paneel met voor miniledbegrippen prima kijkhoeken. Met Google TV aan boord en ondersteuning voor 144Hz-gaming in 4k is de C8K een manusje van alles dat nergens echt teleurstelt. Ook het ingebouwde speakersysteem van Bang & Olufsen is indrukwekkend te noemen. Het hoge aantal dimmingzones helpt blooming tot een minimum te beperken, zelfs als je in het donker kijkt. In dat laatste geval is ook de nieuwe afstandsbediening met toetsverlichting een mooie opsteker.
Als het om tv's gaat, kennen we elektronicafabrikant TCL vooral als prijsvechter. Het Chinese bedrijf bracht de afgelopen jaren enkele interessante led- en miniledtelevisies uit die steevast erg scherp geprijsd zijn. TCL's televisies waren het afgelopen jaar dan ook regelmatig te spotten in onze Televisie Best Buy Guides. Vaak waren dit modellen die op beeldverwerking en design net iets achterbleven bij grote merken als LG, Samsung en Sony, maar wel zo'n aantrekkelijk prijsniveau hadden dat ze alsnog erg interessant waren voor prijsbewuste kopers.
Dat is aan het verschuiven. De TCL C85 (review), een van de topmodellen van vorig jaar, kwam al dicht in de buurt van zijn grootste concurrent, de Samsung QN90D. De backlightcontrole kon nog iets beter en de beeldverwerking tikte net niet hetzelfde niveau aan, maar de kwalitatieve verschillen begonnen wel erg klein te worden. De grote vraag dit jaar is of TCL met opvolger C8K eindelijk echt kan aanhaken bij Samsungs hoogst gepositioneerde 4k-miniledmodel of er zelfs voorbij weet te streven.
Dat Samsung-topmodel voor dit jaar is de QN90F; daarvan hebben we nog geen review (die volgt binnenkort), maar deze tv staat inmiddels wel in ons testlab en we hebben er alvast enkele testresultaten van. We zullen de nieuwe TCL C8K dus niet alleen kunnen vergelijken met zijn voorganger, maar ook met zijn grootste rivaal uit Zuid-Korea. Daarnaast blijft natuurlijk de Sony Bravia 9, die we vorig jaar met een Ultimate Award beloonden, een belangrijke maatstaf voor miniled-tv's. Voor een vergelijking met de miniledtopmodellen van LG (de QNED93) en Philips (MLED950) voor dit jaar is nog wat geduld nodig, want van beide tv's moeten we nog een testexemplaar ontvangen.
Minder zwarte randjes, meer dimbare zones
Op papier ziet de C8K er alvast mooi uit. TCL heeft de beeldloze zwarte randjes binnen het frame zo goed als volledig weggewerkt. Ook hebben de Chinezen hun VA-paneeltechnologie verder ontwikkeld. Na TCL's HVA-paneel in de C85, met een verhoogd contrast ten opzichte van normale VA-panelen, is er nu het WHVA-paneel. Dit paneeltype zou beter ontspiegeld zijn en minder verzadiging verliezen onder een ruime kijkhoek. Het nieuwe paneel maakt zijn opwachting in de TCL C8K. Ook heeft TCL de afstand tussen de minileds en het paneel verkleind, waardoor de tv minder dik is dan zijn voorganger en minder last zou hebben van zichtbare blooming.
Verder is dit jaar weer het aantal dimbare zones verhoogd. De 65"-versie van de C8K telt 1680 individuele localdimmingzones, een toename van precies 25 procent ten opzichte van de C85 van vorig jaar. Bij de meeste miniledfabrikanten zien we juist een stagnerende trend als het om localdimmingzones gaat. Zo heeft de 65"-versie van de Samsung QN90F 720 zones, net zoveel als voorganger QN90D.
:strip_exif()/i/2007621720.jpeg?f=imagenormal)
Van 65" tot 98"
Bij de C85 stapte TCL al af van de 55"-maat in zijn topserie en ook de C8K is alleen verkrijgbaar vanaf 65". Dat is tevens het formaat dat we ontvingen voor deze test. Verder is de tv te koop met een beelddiagonaal van 75", 85" en 98". De vanafprijzen beginnen bij zo'n 1600 euro voor de kleinste variant en lopen op tot 3999 euro voor de enorme 98"-versie. We spreken in deze review van de TCL C8K, maar de tv is in Nederland en België ook onder andere modelnamen verkrijgbaar, afhankelijk van de winkel waar je hem aantreft. De TCL C81K en C89K zijn precies dezelfde televisies. Om het prijsvergelijken makkelijker te maken, hebben we de drie verschillende modelnamen samengevoegd in onze Pricewatch.
In deze review kijken we eerst naar het uiterlijk en de aansluitingen van de nieuwe, dunnere miniled-tv. Daarna kijken we naar het gebruikte smartplatform en de gamefuncties, om vervolgens het energiegebruik en de geluidskwaliteit van de ingebouwde speakers te beschrijven. Ten slotte behandelen we het nieuwe paneel en de beeldverwerking, om af te sluiten met onze meetresultaten van de sdr- en hdr-weergave.
Uiterlijk en aansluitingen
(In) de doos
De TCL C8K wordt geleverd in een zwart-wit bedrukte kartonnen doos. Het scherm is verpakt in een schuimzak met daaromheen PS-hardschuim (piepschuim) dat niet biologisch afbreekbaar is. De verpakking bevat naast het scherm en de voet/wandbeugel van de tv een afstandsbediening, batterijen, los netsnoer en een handleiding. De volledige Engelstalige handleiding is ook te downloaden als pdf.
Moderne televisies hebben vrijwel allemaal een dunne lijst rond het scherm, met daarbinnen een beeldloze zwarte rand van pakweg 5mm en onderop vaak zelfs 10mm. TCL heeft die zwarte randjes dit jaar op de boot naar Nooitmeerland gezet, althans bij zijn topmodel. Waar het frame rond het scherm ophoudt, begint meteen het beeld. Alleen aan de onderkant kun je met een beetje moeite nog een klein zwart randje vinden van 1mm hoog. De donkergrijze lijst rond het scherm is er overigens niet breder op geworden: die meet overal zo'n 3mm. Alleen de onderlijst is met 10mm wat dikker, met in het midden een smalle kin met het TCL-logo erop. Doordat TCL de microleds dichter op het beeldpaneel heeft weten te plaatsen, is ook de tv zelf een half centimetertje slanker dan de C85 van vorig jaar: op het dikste punt maten we 52mm.
:strip_exif()/i/2007605506.jpeg?f=thumblarge)
Verder heeft de tv dezelfde premiumuitstraling als zijn voorganger. Gelukkig is de badge met de pr-kreet 'Premium QD-MiniLED' verplaatst van een plekje rechtsboven in het frame naar een plek in de rechterzijkant, áchter de lijst. Daardoor is dit stukje reclame niet meer te zien als je voor de tv zit en dat juichen we toe. De C8K staat net als zijn voorganger op een fraai afgewerkte, enkele voet. Op die voet is de tv overigens niet kantel- of draaibaar. Onder de lijst is ook nog een breed maar laag balkje te vinden met daarin een ontvanger voor de afstandsbediening en een statusled die oplicht bij het aan- of uitzetten en bij bedieningscommando's met de afstandsbediening.
Afstandsbediening
De C855 werd vorig jaar al geleverd met een nieuwe, luxer ogende afstandsbediening. Toch was TCL blijkbaar niet helemaal tevreden over het resultaat, want bij de C8K wordt een doorontwikkelde uitvoering meegeleverd. Deze heeft ook weer een zilverkleurige bovenkant en moet fysieke nummertoetsen missen. De wat onhandige volumeknop is echter van de zijkant verhuisd naar een plekje links van de zapknoppen. De 'reclameknoppen' - de tegenwoordig standaard aanwezige snelknoppen naar enkele streamingdiensten - springen bovendien een stuk minder in het oog. De grootste verandering is echter de toegevoegde knopverlichting; sensoren laten de knoppen automatisch oplichten als je de afstandsbediening beroert, zodat deze ook in het donker prima te gebruiken is. Hoewel dit logischerwijs gevolgen zal hebben voor de batterijduur, werkt de afstandsbediening nog wel gewoon op twee AAA-batterijen.
Aansluitingen
De TCL C8K wordt geleverd met een los stroomsnoer met C17-connector. De stroom- en alle andere aansluitingen wijzen opzij. Alle aanwezige aansluitingen voor tv-signalen, beeld en geluid vind je in onderstaande tabel. Verder beschikt de tv over Wi-Fi 6, Bluetooth 5.4 en ondersteuning voor Chromecast en AirPlay 2, maar een hoofdtelefoonuitgang ontbreekt. Helaas functioneert een van de twee snelle HDMI-aansluitingen ook als (e)arc-poort; gebruik je de arc-functie, dan houd je dus nog maar één full-spec HDMI-poort over voor je Xbox Series X, PlayStation 5 en/of pc.
| Aansluiting |
Bijzonderheden |
| USB |
2x |
| Ethernet |
|
| HDMI 1 |
4k met vrr tot 144Hz, (e)arc |
| HDMI 2 |
4k met vrr tot 144Hz |
| HDMI 3 |
4k met vrr tot 60Hz |
| HDMI 4 |
4k met vrr tot 60Hz |
| Kabeltelevisie |
|
| Satelliettelevisie |
|
| Common interface |
|
| Optische audio uit |
|
Smart-tv en gamefuncties
Smart-tv en interface
TCL's smart-tv's draaien al jaren op Android en de C8K is geen uitzondering. Google TV heeft het grootste appaanbod van alle smart-tv-systemen en werkt ook op dit nieuwe model weer snel en logisch. Sneller dan vorig jaar is de tv overigens niet, want de C8K draait net als de C85 op een Pentonic 700-chip van MediaTek. Je kunt wel een flinke berg apps installeren: na initialisatie vind je zo'n 50GB vrije opslagruimte op de C8K.
Wie het tv-nieuws een beetje heeft gevolgd, weet dat Google dit jaar Android 16 for TV zal uitbrengen en later ook Gemini-functies zal integreren. De C8K draait echter nog steeds op versie 12 van Android-tv. Niet dat daar iets mis mee is. De tv heeft een goede zoekfunctie, ook te gebruiken door in de afstandsbediening te spreken. Daarbij kun je de tv vragen om een bepaalde stream te zoeken binnen het aanbod van bijvoorbeeld Netflix of Disney+. Via de zoektab in het homescherm kun je nu ook categorieën kiezen waarbinnen je wilt zoeken. Zoals met alle smart-tv-systemen valt er niet te ontkomen aan een homescreen vol aanbevelingen. Je kunt de tv echter ook zonder internetverbinding of Google TV gebruiken.
Verder heeft TCL zijn instellingenmenu dit jaar nog wat helderder en logischer ingedeeld, waardoor je nu makkelijker de juiste instelling vindt. De vertaling van menuopties lijkt dit jaar ook wat verbeterd, met minder kolderieke Nederlandse menutermen. Al konden we een glimlach niet onderdrukken toen we in het audiomenu een 'Egalisator' tegenkwamen, waar de Chinese fabrikant uiteraard equalizer bedoelde.
Gamefuncties
De C8K heeft gamers een hoop te bieden. De tv schakelt met zijn automatic low latency mode over naar een modus met minder inputlag als gamecontent wordt gedetecteerd. Daarnaast kan de tv gamebeelden weergeven in 4k met variabele refreshrates tot 120Hz (consoles) of 144Hz (pc: AMD en Nvidia). Als je genoegen neemt met een gehalveerde verticale resolutie, worden zelfs refreshrates tot 288Hz ondersteund. Om met de pc op 144Hz (of 288Hz bij een resolutie van 3840 bij 1080) te kunnen gamen, moet je wel eerst de optie 'Modus hoge framerate' inschakelen in TCL's gamemenu, Game Bar 3.0 geheten.
De C85 had ook al versie 3.0 van dat gamemenu, maar toch zien we op de C8K wat nieuwe toevoegingen. De mogelijkheid om een richtkruis in het midden van je scherm te toveren is er nog steeds, waarbij je uit verschillende vormen kunt kiezen. Ook kun je nog steeds specifieke beeldmodi activeren voor fps- en rpg-games, waarbij de weergave steeds net even anders wordt afgesteld. Verder kun je schaduwen lichter maken en de actuele framerate en de hdr-, allm- en vrr-status aflezen. Nieuw zijn een losse fps-counter die je in een van de hoeken van het scherm kunt plaatsen en de mogelijkheid om een deel van het beeld uitvergroot weer te geven. Zo kun je bijvoorbeeld minimaps in games laten uitvergroten. Verder kun je nu kiezen uit drie verschillende designs voor de Game Bar.
Verder heeft ook de C8K weer een Dolby Vision Game-beeldmodus voor als je hdr-games speelt op je Xbox. Omdat de nieuwe miniled-tv nog beschikt over dezelfde Pentonic 700-processor als zijn voorganger, is het aantal snelle HDMI-poorten wel weer beperkt tot twee. De andere twee aansluitingen gaan niet verder dan 4k met 60Hz. Die twee snelle poorten zijn nu wel allebei geschikt voor 4k144Hz, waar een van de twee vorig jaar nog was beperkt tot 120Hz. Een nadeel dit jaar is dat een van die snelle poorten ook functioneert als (e)arc-aansluiting; sluit je hierop een soundbar of receiver aan, dan houd je dus nog maar één 144Hz-poort over om op te gamen.
Inputlag
Voor snelle games is het belangrijk dat er zo min mogelijk vertraging zit tussen het uitvoeren van een actie en het moment dat je die op het scherm ziet. Een lage 'inputlag', het tijdsverschil tussen het moment dat een signaal via HDMI de tv binnenkomt en het moment waarop het daadwerkelijk wordt getoond, is dus belangrijk bij gaming.
Wij meten de inputlag met een Leo Bodnar-inputlagtester die closed loop de vertraging meet waarmee televisies HDMI-signalen weergeven. We doen dat in 1080p60-, 1080p120-, 1080p144- en 4k-60-beeldmodi. Onderstaande grafiek toont de TCL 65C8K in donkerrood, voorganger C85 in zalmroze en de 65"-Samsung QN90F in turquoise. Zonder meteen de allersnelste te zijn, behaalt TCL's nieuwe topmodel in alle geteste modi prima scores.
- Inputlag 1080p - Gamemodus 120Hz
- Inputlag 1080p - Gamemodus 144Hz
- Inputlag 1080p - Gamemodus 60Hz
- Inputlag 2160p - Gamemodus 60Hz
Energiegebruik en geluid
Energiegebruik
We meten het energiegebruik van televisies al jaren in de standaardmodus, bij weergave van een schaakbordpatroon met een helderheid van 120 en 250cd/m², om zo tv-gebruik 's avonds en overdag na te bootsen. Tegenwoordig voeren we deze test uit in een modus met een nauwkeurigere kleurbalans. In het geval van deze TCL is dat de Filmmaker-modus. Daarnaast voeren we tegenwoordig een dynamische energietest uit, waarbij we het gemiddelde gebruik meten tijdens het afspelen van een tien minuten durende referentievideo. De meetresultaten van de C8K hebben in onderstaande grafiek een donkerrode kleur, terwijl die van zijn voorganger, de C85, een zalmroze kleur hebben. Het energiegebruik van de Samsung 65QN90F heeft in de grafiek een turquoise tint.
Het is duidelijk dat je deze TCL niet in huis hoeft te halen om zijn energiezuinige kwaliteiten. De tv gebruikt in alle scenario's meer dan zijn directe concurrent van Samsung en dan niet zo'n klein beetje meer, maar steevast tegen de 50 procent. Kijk je elke avond vier uur televisie, dan ben je bij een gemiddelde stroomprijs van 0,32 euro per kWh iets meer dan een tientje per jaar extra kwijt ten opzichte van die Samsung. Ook in vergelijking met de TCL C85 van vorig jaar is de C8K net wat hongeriger naar energie, zeker als je veel overdag kijkt.
- Checkerboard Filmmodus - 120cd/m²
- 10-minutentest Filmmodus - 120cd/m²
- Checkerboard Filmmodus - 250cd/m²
- 10-minutentest Filmmodus - 250cd/m²
Geluid
De vorige generaties van TCL's C8-serie beschikten steeds over Onkyo-speakers, waar voor tv's een heel behoorlijk geluid uit kwam. Bij de C8K heeft Onkyo plaatsgemaakt voor Bang & Olufsen en het resulterende speakersysteem gaat nog een flinke stap verder. Met zijn twee subwoofers levert de miniledtelevisie, die nochtans een stukje slanker is dan zijn voorganger, een indrukwekkende laagweergave. Twee omhoog gerichte speakers maken dat Atmos-videostreams ruimtelijk zat klinken. Ik kan me goed voorstellen dat dit 6.2.2-systeem van B&O met zijn 90W voor de meeste gebruikers vol en ruimtelijk genoeg klinkt. Wat mij betreft doen de speakers niet onder voor de geweldige geluidssystemen in de Sony Bravia 9 en de Panasonic Z95A. Verlang je thuis een echt meeslepende bioscoopervaring, dan blijft een surroundsysteem of soundbar natuurlijk wel een verstandige investering.
:strip_exif()/i/2007621722.jpeg?f=imagenormal)
Paneel, local dimming en beeldverwerking
Paneel
We schreven in de inleiding al over het doorontwikkelde VA-paneel in de C8K, dat is ontwikkeld door TCL's dochterbedrijf CSOT en de naam CrystGlow WHVA heeft gekregen. Dit CrystGlow WHVA-paneel heeft een net iets andere subpixelindeling dan traditionele VA-panelen en zou profiteren van de sterke punten van VA, namelijk een overtuigende zwartweergave en hoog contrast, maar minder last hebben van de gebruikelijke zwakheden. Denk bij dat laatste aan reflecties en afnemende helderheid en verzadiging onder een grotere kijkhoek.
We hebben de C8K (hieronder op de linkerfoto) tijdens het testen kunnen vergelijken met de TCL C7K (hieronder in het midden); die staat één stap lager op de TCL-modelladder voor dit jaar en maakt gebruik van een CrystGlow HVA-paneel dat meer lijkt op het HVA-paneel van de TCL C85 van vorig jaar. Ook hebben we er een Samsung QN90F (hieronder op de rechterfoto) naast kunnen zetten; die gebruikt eveneens een VA-paneel, maar dan een met matte afwerking. Door die matte afwerking, die sterk lijkt op wat we eerder dit jaar bij QD-oledtopmodel Samsung S95F en bij The Frame Pro zagen, zijn op de QN90F alleen nog maar vage reflecties te onderscheiden.
Vergelijking tussen reflecties op de TCL C8K (links), TCL C7K (midden) en Samsung QN90F (rechts)
De TCL-tv's behouden hun glossy afwerking, waarmee ze duidelijk meer last hebben van reflecties dan de mat afgewerkte Samsung. Toch zijn ook de verschillen tussen de twee nieuwe TCL's goed zichtbaar. In het HVA-paneel van de C7K ogen reflecties op een zwart scherm duidelijk iets lichter en scherper, waardoor ze net wat meer opvallen. Op de C8K ogen diezelfde reflecties wat donkerder, waardoor alleen echt lichte elementen nog een storende reflectie opleveren.
Kijkhoeken
VA-panelen staat niet bekend om hun goede kijkhoeken; als je er onder een hoek naar kijkt, zie je doorgaans snel de helderheid en kleurverzadiging afnemen. Bij de C85 van vorig jaar had TCL hier met zijn HVA-paneel al goede stappen gezet; onder een hoek van 45 graden oogde het beeld iets donkerder en fletser, maar de verschillen waren in vergelijking met gangbare VA-schermen relatief klein. Bij de C8K zien we de weergavekwaliteit nog maar nauwelijks afnemen onder een hoek. De rechterzijde van het scherm is op de rechterfoto net iets donkerder, maar we zien nauwelijks verlies van verzadiging. Daarmee presteert de C8K misschien nog niet zo goed onder een kijkhoek als een oledtelevisie, maar de nieuwe miniledtelevisie komt er wel weer wat dichter bij in de buurt.
Kijkhoekfoto's van de TCL C8K (links) en de TCL C85 (rechts)
Local dimming
Hoewel een aantal tv-fabrikanten de jaarlijkse trend van een groeiend aantal localdimmingzones inmiddels heeft losgelaten, blijft TCL daar stug mee doorgaan. De 65"-TCL C8K heeft er met zijn 1680 zones precies 25 procent meer dan voorganger C85. Ondertussen is ook de afstand tussen lichtbron en beeldpaneel verkleind en zegt TCL zijn backlightaansturing te hebben doorontwikkeld. Het resultaat is duidelijk merkbaar: tijdens het kijken, zelfs in een verduisterde ruimte, hadden we eigenlijk geen noemenswaardige last meer van blooming, oftewel lichtwolken rond heldere objecten op een donkere achtergrond. Alleen als we onder een hoek naar het scherm keken, konden we vage blauwe halo's zien rond highlights op een zwart vlak, maar ook dit effect is duidelijk een stuk minder dan bij de verschillende voorgangers van de C8K. Wat we vorig jaar schreven over de C855, geldt echter ook nog steeds voor de C8K: hoewel de tv relatief veel zones heeft, zijn de individuele zones nog steeds niet klein genoeg om bij een sterrenhemel de kleine sterren fel weer te geven op een diepzwarte achtergrond. Daarvoor heb je vooralsnog een oled- of (onbetaalbare) microled-tv nodig.
Door de verbeterde aansturing zien we de localdimmingfunctie minder 'afknijpen' dan we voorheen zagen bij TCL's miniledtopmodellen. Als een kleine hdr-highlight over een zwarte achtergrond schuift, zag je die heldere stip bij eerdere topmodellen constant feller en weer donkerder worden bij de overgangen tussen verschillende dimmingzones. Dit effect is bij de C8K niet helemaal verdwenen, maar wel een stuk subtieler geworden. Toch moeten we concluderen dat de aansturing bij Samsung nog nét iets beter is, want op de QN90F is dit afknijpeffect nauwelijks te zien. Daar staat tegenover dat we bij de C8K in de verschillende localdimmingstanden - uit, laag, midden en hoog - een fors hogere helderheid meten. Ook het contrast ligt op de C8K in de meeste gevallen een stuk hoger, zoals je in onderstaande tabel kunt zien. Hierin vergelijken we de TCL C8K, TCL C7K en Samsung QN90F. De metingen hebben we gedaan bij weergave van een schaakbordpatroon in HDR10-modus, met elke tv ingesteld op de Filmmaker-modus en in de helderste stand.
| |
Zwart |
Wit |
Contrast |
| LD uit - TCL C8K |
0,21cd/m² |
847cd/m² |
4033:1 |
| LD uit - TCL C7K |
0,13cd/m² |
592cd/m² |
4554:1 |
| LD uit - Samsung QN90F |
N.v.t. |
N.v.t. |
N.v.t. |
LD laag - TCL C8K |
0,25cd/m² |
1189cd/m² |
4756:1 |
| LD laag - TCL C7K |
0,6cd/m² |
762cd/m² |
1270:1 |
| LD laag - Samsung QN90F |
0,23cd/m² |
760cd/m² |
3304:1 |
LD middel - TCL C8K |
0,25cd/m² |
1185cd/m² |
4740:1 |
| LD middel - TCL C7K |
0,58cd/m² |
767cd/m² |
1322:1 |
| LD middel - Samsung QN90F |
0,25cd/m² |
919cd/m² |
3676:1 |
LD hoog - TCL C8K |
0,25cd/m² |
1183cd/m² |
4732:1 |
| LD hoog - TCL C7K |
0,59cd/m² |
767cd/m² |
1300:1 |
| LD hoog - Samsung QN90F |
0,25cd/m² |
922cd/m² |
3688:1 |
Beeldverwerking
Voor beeldverwerking maakt de C8K net als zijn voorganger gebruik van een Pentonic 700-processor in combinatie met TCL's AiPQ Pro-algoritmes. De beeldverwerking van de C85 was al goed op orde en hetzelfde geldt dus voor de C8K. Bij beelden met MPEG-compressie lukt het de tv beter om blokjes weg te poetsen, al kan de C8K nog niet alle compressieruis verhelpen. Beelden met een lagere resolutie of framerate worden nog steeds prima weergegeven. Strookvorming in kleurovergangen worden netjes onderdrukt met de instelling 'Superieure gradatie' op laag; de hogere settings gaan te veel ten koste van het beelddetail. Ook motion interpolation werkt naar behoren, maar ook hier geldt dat je de optie Bewegingsduidelijkheid het best instelt op laag, anders worden er beeldfouten zichtbaar. Onder Bewegingsduidelijkheid vinden we ook de optie 'Ledbeweging wissen', waarbij zwarte frames worden ingevoegd voor een vloeiender beeld. Dit levert nog steeds een merkbaar donkerdere en flikkerende weergave op, dus deze optie laten we liever uitgeschakeld.
Net als zijn voorgangers ondersteunt de C8K met HDR10, HDR10+, HLG en Dolby Vision alle gangbare hdr-formaten. Verder heeft TCL dit jaar eindelijk ook een Filmmaker-beeldmodus toegevoegd. Deze beeldmodus kenden we al van andere tv-merken; hiermee leveren tv's zonder al te veel instelwerk een weergave die goed aansluit op wat de regisseur voor ogen had. Deze modus is redelijk afgesteld op de C8K, maar niet perfect. Voor een weergave die zo dicht mogelijk in de buurt komt van het ideale plaatje, moesten we in de menu's de optie Gamma instellen op 2.2 en de Kleurtemperatuur op 4, in plaats van de standaardwaarde 5.
Metingen en hdr
We hebben de beeldkwaliteit van de tv gemeten met Portrait Displays' Calman Color Calibration-software in combinatie met onze SpectraCal C6-colorimeter, Jeti-spectrofotometer en een VideoForge Pro-signaalgenerator. Voor tests met een pc als beeldbron gebruiken we een Inno3D GeForce RTX 3060 Ti iChill X3-videokaart. We voeren hierbij met sdr- en hdr-signalen een serie grijs- en kleurmetingen uit om de kleurtemperatuur, de grijs- en kleurfouten, de helderheid en het contrast te bepalen.
We testen voor zowel onze sdr- als onze hdr-metingen vooraf welke beeldpreset het nauwkeurigste grijsverloop oplevert en kiezen die preset om de rest van onze tests uit te voeren. In het geval van de C8K is dat de Filmmaker-modus, waarbij we de beeldoptie Gamma instelden op 2.2 en Kleurtemperatuur op standje 4. We geven alle televisies een eerlijke kans door alle (AI-)beeldoptimalisaties uit te schakelen, omdat deze de meetresultaten alleen maar verstoren. Opties zoals Dynamic Contrast en Live Colour leveren een intensere kleurbeleving op, maar ook verzadigingsfouten.
We meten de kleurechtheid in ΔE2000 en ΔE ITP, waarbij ΔE2000 de norm is die al decennialang wordt gebruikt om een indicatie te geven van de beeldprestaties. ΔE geeft aan in hoeverre de gemeten waarde afwijkt van de verwachte waarde en voor ΔE2000 geldt als vuistregel dat waarden lager dan 3 als zeer goed en lager dan 1 als perfect worden gezien. Voor ΔE ITP ligt dat ongeveer een factor drie hoger.
ΔE2000 heeft echter beperkingen bij hdr, waardoor vaak onrealistisch lage (dus goede) scores worden behaald, terwijl de beeldfouten wel goed zichtbaar zijn. ΔE ITP lost dit op en weegt de kleurafwijking ook anders, waardoor kleuren die we snel herkennen als goed of fout, zoals huidtinten en planten, meer invloed hebben op de score dan bijvoorbeeld neonkleuren. De resultaten van ΔE2000 en ΔE ITP zijn hierdoor niet onderling vergelijkbaar.
Sdr-weergave
De TCL C8K is prima in staat om sdr-beelden natuurgetrouw weer te geven. De maximale helderheid blijft in onze metingen fors achter bij die van de C84 van twee jaar geleden, maar die tv had nog geen nauwkeuriger afgestelde Filmmaker-modus aan boord. Op minimale helderheid scoort de tv minder goed dan de Samsung QN90F, waardoor die laatste tv een aanzienlijk hoger ANSI-contrast behaalt. Met zijn kleurweergave is de C8K echter zeer nauwkeurig en ook de grijsfouten blijven ruimschoots binnen de perken. Donkere grijstinten worden iets te donker weergegeven, terwijl lichtere tinten juist iets te veel naar rood neigen, maar al met al hoeft de C8K zich nergens voor te schamen. In onderstaande grafieken is de C8K steeds aangeduid met rood, zijn voorganger C85 met zalmroze en de Samsung QN90F heeft een turquoise tint.
- Max. helderheid Filmmodus
- Min. helderheid Filmmodus
- ANSI-contrast
- Gem. grijsafwijking
- Gem. kleurafwijking
- Gem. gedetailleerde-kleurafwijking
Metingen hdr
De hdr-prestaties van de TCL C8K zijn zeer indrukwekkend. De maximale fullscreenhelderheid is goed, maar blijft achter bij die van de C85 en QN90F. Interessanter voor hdr is echter de maximale helderheid van kleinere highlights. En daar gooit de C8K hoge ogen: met ruim 3000cd/m² bij een vijfprocentvenster gaat TCL's nieuwe topmodel zelfs de peperdure Sony Bravia 9 voorbij, terwijl de tv bijna dubbel zo goed scoort als zijn directe voorganger. In de afbeeldingen onder de tabel kun je zien dat de tv bij een tienprocentvenster zelfs ruim 3440cd/m² behaalt. Daarmee spatten hdr-highlights van het scherm, meer dan we ooit eerder hebben gemeten bij welke tv dan ook.
Ook de weergavenauwkeurigheid bij het bekijken van hdr-content is prima. De gemiddelde grijsafwijking zonder luminantie is met 2,15 ΔE ITP uitzonderlijk laag voor een lcd-televisie. De gemiddelde gedetailleerde-kleurafwijking ligt met 8,99ΔE ITP wat hoger, maar valt nog net onder de zichtbare grens van 9ΔE ITP.
- Max. helderheid hdr full screen
- Max. helderheid hdr 5% window
- Gem. grijsafwijking zonder luminantie
- Gem. gedetailleerde-kleurafwijking zonder luminantie
Conclusie
De TCL C8K is een van de indrukwekkendste tv's van het moment voor hdr-content. Niet zozeer omdat alle gangbare hdr-standaarden worden ondersteund, maar vanwege de torenhoge piekhelderheid. Highlights spatten meer van het scherm dan we ooit eerder hebben gemeten; zelfs de uitstekende en veel duurdere Sony Bravia 9 wordt op dit vlak verslagen door het nieuwe topmodel van TCL. Daarbij werkt de local dimming, met meer individueel dimbare zones dan op eerdere TCL-topmodellen, weer duidelijk een stuk beter dan vorig jaar. Hierdoor is er nog maar nauwelijks sprake van storende blooming, zeker als je in een verlichte ruimte kijkt. Kijk je veel in het donker, dan is de knopverlichting op de nieuwe afstandsbediening een mooie opsteker.
Sdr-content oogt minder fel, maar wordt alsnog zeer natuurgetrouw gereproduceerd. Ook is het vinden van een goede afstelling nu een stuk eenvoudiger dankzij de toegevoegde Filmmaker-beeldmodus. Deze beeldmodus is behoorlijk goed afgesteld, al moesten we zelf de gamma en kleurtemperatuur nog wat bijstellen voor de beste meetresultaten. Daarna zijn donkere grijstinten nog iets te donker en lichte tinten een ietsepietsje te rood, maar blijven grijs- en kleurfouten alsnog ruim binnen de perken. Gamers zullen ondertussen weinig te klagen hebben dankzij de 144Hz-vrr-ondersteuning, of zelfs 288Hz als je genoegen neemt met een gehalveerde verticale resolutie. Helaas is de tv nog wel beperkt tot twee volledig toegeruste HDMI-poorten voor gamers, of eentje als je een soundbar aansluit.
Of zo'n soundbar echt nodig is, hangt vooral van je eisen af. Het nieuwe Bang & Olufsen-speakersysteem zorgt in elk geval voor een verrassend overtuigende auditieve omlijsting, met krachtige laagweergave en ruimtelijke hoogaccenten. We hebben nog maar weinig tv's getest die zo goed klinken zonder dat je extra geluidsapparatuur aansluit. Wat dat betreft kunnen we de TCL C8K in hetzelfde rijtje scharen als de Sony Bravia 9 en Panasonic Z95A.
De beeldverwerking en menu-interface zijn eveneens dik in orde, met kleine verbeteringen ten opzichte van voorganger C85. Verder is de tv zeer fraai afgewerkt; van zwarte beeldrandjes binnen het schermframe is vrijwel niets meer te zien, behalve in de onderste schermrand. Ook dat is een primeur voor moderne platte televisies. Dankzij het nieuwe WHVA-paneel zijn de kijkhoeken bovendien lekker ruim voor miniledbegrippen, terwijl het scherm minder spiegelt dan eerdere TCL-tv's. Voor het best ontspiegelde miniledscherm ben je echter aangewezen op de QN90F van concurrent Samsung; die heeft namelijk een matte afwerking.
De TCL C8K is nog maar net op de markt, dus de verwachting is dat zijn huidige prijs van 1599 euro (voor 65") nog wat zal zakken. Toch is de tv ook nu al relatief scherp geprijsd; de Samsung QN90F kost in hetzelfde formaat 1895 euro en de Sony Bravia 9 is nieuw niet voor minder dan 3499 euro te koop. De C8K heeft daardoor op dit moment nog het meest te duchten van zijn eigen voorganger, want een 65" C85 koop je inmiddels voor nog geen duizend euro. De nieuwe C8K is echter wel duidelijk een betere tv, waar niet heel veel op aan te merken is. Gezien zijn uitstekende hdr-prestaties vinden we een Ultimate-award dan ook echt op zijn plaats.
Redactie: Sjef Weller Testlab: Redjiev Sardjoe, Denny Verwoert Eindredactie: Marger Verschuur
:strip_exif()/i/2007564254.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2007621710.jpeg?f=imagearticlefull)
:strip_exif()/i/2007605508.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007605510.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007605512.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007621706.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007621708.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007620264.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007620266.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007620268.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007620270.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007620272.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007605582.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007605584.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007605586.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007605588.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007605614.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007605612.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007605610.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007621318.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007621320.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007621322.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007621324.jpeg?f=imagegallery)
/i/2007621382.png?f=imagegallery)
/i/2007621384.png?f=imagegallery)
/i/2007621386.png?f=imagegallery)
/i/2007621388.png?f=imagegallery)
/i/2007621390.png?f=imagegallery)
/i/2007621392.png?f=imagegallery)
/i/2007621396.png?f=imagegallery)
/i/2007621398.png?f=imagegallery)
/i/2007621400.png?f=imagegallery)
/i/2007621402.png?f=imagegallery)
/i/2007621404.png?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007564254.png?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007577938.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007462984.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007337472.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007309416.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007220380.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007173486.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006903292.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006852636.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006803874.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006719728.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2006719210.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/4580/crop63277a49e9b9d_cropped.jpg?f=community){kind=small}
Ik zal het eens in de groep gooien.
:strip_icc():strip_exif()/u/644864/IMG_20150630_221348.jpg?f=community){kind=small}
/u/121902/woosh.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/338167/Spiralboxes_60x60.jpg?f=community){kind=small}
/u/2167782/crop6717af3b689d5.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/200621/crop6033fc2f22dfd_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/2425/LOGO2S.JPG?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/45096/Jumpman.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_exif()/u/4143/crop673c629560e43_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/270970/close-button.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/232082/crop65420dc95325f_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/284473/crop598caffe294d9.gif?f=community){kind=small}
/u/175440/crop5b5f0d899a5e8_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/332059/Pineka.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/503547/crop57bb3dea9d859_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/188013/crop650315c668958_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/145751/check-in-minion-small2.jpg?f=community){kind=small}
.:strip_icc():strip_exif()/u/309881/Pjotr-christianowitsch-wittgenstein.jpg?f=community){kind=small}
/u/338627/justinmeyernl_copy-2.png?f=community){kind=small}
