- TCL 55C655
- TCL 65C655 Pro
Samengevat
De TCL C65 is een aantrekkelijk geprijsde en relatief energiezuinige lcd-tv. Het apparaat heeft een quantumdotfilter voor een groot kleurbereik, waarmee hij een prima sdr-weergave neerzet. De tv is echter niet helder genoeg voor een echt overtuigende hdr-kijkervaring, al ondersteunt het toestel wel alle gangbare hdr-indelingen. Gamen kan in 4k op maximaal 60Hz, maar dan wel met ondersteuning voor variabele refreshrates en met een lage inputlag. Verder beschikt de tv met Google TV over een compleet en vlot werkend smart-tv-platform. Zijn grootste zwakte is de weergave van zwarttinten: die ogen eerder donkergrijs.
Samengevat
De TCL C65 Pro is een aantrekkelijk geprijsde en relatief energiezuinige lcd-tv. Het apparaat heeft een quantumdotfilter voor een groot kleurbereik, waarmee hij een nette sdr-weergave neerzet. De piekhelderheden die de tv behaalt, zijn echter niet hoog genoeg voor een echt overtuigende hdr-kijkervaring, al ondersteunt het toestel wel alle gangbare hdr-indelingen. Gamen kan in 4k op maximaal 60Hz, maar dan wel met ondersteuning voor variabele refreshrates en met een lage inputlag. Verder beschikt de tv met Google TV over een compleet en vlot werkend smart-tv-platform. Dankzij zijn localdimmingsysteem kan de tv behoorlijk overtuigende zwarttinten weergeven, maar door het relatief lage aantal zones zijn lichtkransen rond heldere objecten goed te zien.
TCL voorziet zijn qledtelevisies in 2024 van een nieuwe badge in de lijst met daarop de tekst 'Premium QLED'. Dat doet de Chinese fabrikant ook bij de TCL C65 en C65 Pro, televisies die voor het 55"-model respectievelijk zo'n 500 en 700 euro kosten. Hoeveel premium kun je voor die prijzen verwachten?
We ontvingen van beide tv's een testexemplaar, de 55" TCL 55C655 en 65" TCL 65C655 Pro. Die eerste is op het moment van schrijven voor zo'n 499 euro te koop. Van het grotere C65 Pro-model dat we ontvingen, zijn in de Pricewatch momenteel geen prijzen te vinden, maar deze tv zou zo'n 850 euro moeten kosten. De C65, die afhankelijk van de winkel waar je hem vindt TCL C655, C61B of C69B heet, is verkrijgbaar in 43", 50", 55", 65", 75", 85" en 98". Van de C65 Pro bestaat naast de genoemde 55"- en 65"-modellen ook nog een uitvoering van 75".
Beide tv's hebben een quantumdotfilm voor een groot kleurbereik, maar in tegenstelling tot de onlangs gereviewde TCL C80 en TCL C85 zijn het geen miniledtelevisies. De C65 is een vrij eenvoudige directledtelevisie zonder local dimming. De C65 Pro beschikt wel over local dimming, maar het aantal dimbare zones is beperkt: het 65"-model uit deze test heeft er 104. Toch verwachten we dat de Pro met zijn fald-systeem hogere contrasten, betere zwartwaarden en indrukwekkendere hdr-beelden laat zien dan de non-Pro-variant. Verder is het duo beperkt tot een refreshrate van 60Hz bij 4k-resolutie.
Uiterlijk
Beide televisies hebben een smalle lijst van zo'n 2mm rond het scherm, met daarbinnen een dunne beeldloze rand van zo'n 6mm. Het frame is aan de onderkant, waar in het midden ook het TCL-logo prijkt, met 15mm iets dikker, maar de beeldloze binnenrand is daar nog maar 2mm. Rechtsboven in het frame bevindt zich de eerder genoemde 'Premium QLED'-badge. We zijn niet per se fan van deze badge; voor op de winkelvloer kunnen wij ons hier iets bij voorstellen, maar voor thuis vinden we hem overbodig. Verder is de achterkant van beide tv's voorzien van een opgeruimd ruitjespatroon met in het midden een Onkyo-woofer.
De televisies staan allebei op twee pootjes. Bij de C65 zijn dit twee stevige plastic voetjes die licht schuin staan, waardoor ze aan de voorkant naar buiten wijzen. Deze poten tillen de tv 75mm boven de ondergrond. Bij het geteste model hebben de voeten een vaste plek, maar bij de modellen van 65", 75" en 85" kun je ze in een smalle of brede positie monteren. Centraal onder het scherm prijkt een druppel met statusled en IR-ontvanger.
De C65 Pro heeft nog iets luxere pootjes, waarin ook metaal verwerkt is. Deze poten wijzen vanaf hun bevestigingspunt onder het scherm naar beneden en buiten toe. Ze tillen de tv 68mm op, zodat er een lage soundbar onder past. Ook bij de C65 Pro bungelt een druppel met statusled en IR-ontvanger in het midden aan de onderste lijst.
Aansluitingen
De twee modellen hebben elk een andere stroomaansluiting. Bij de TCL 55C655 (hieronder op de linkerfoto) gaat het om een achtje, bij de TCL 65C655 Pro om een C17-aansluiting. In beide gevallen wijzen de stroomaansluitingen opzij. Dat geldt ook voor de overige aansluitingen, die bij beide modellen precies hetzelfde zijn. Zo beschikt elk model over drie HDMI-poorten met ondersteuning voor vrr tot 60Hz bij 4k. De derde HDMI-poort doet ook dienst als e-arc-aansluiting, voor als je een soundbar wilt verbinden.
Verder hebben de twee tv's elk aansluitingen voor kabel- en satelliet-tv, optische digitale audio, USB 2.0 en USB 3.0, een AV-adapterkabel met mini-jackuitgang en een CI-slot. Veel high-end televisies zijn tegenwoordig voorzien van handige snufjes die helpen de aansluitkabels weg te werken, maar dergelijke extra's vind je niet op deze twee goedkopere modellen. Voor draadloze communicatie zijn de tv's uitgerust met Wi-Fi 5 en Bluetooth 5.0. Ook beschikken de schermen over Chromecast- en Miracast-ondersteuning. Apple's AirPlay 2-functionaliteit wordt enkel ondersteund door de 98"-uitvoering van de C65.
Afstandsbedieningen
De C65 en C65 Pro worden geleverd met dezelfde afstandsbediening, die we al kennen van eerdere TCL-tv's zoals de onlangs besproken TCL 50C805. Deze oogt niet al te luxe, maar bevat alle knoppen die je nodig hebt, inclusief individuele nummertoetsen. De afstandsbediening werkt soepel samen met de tv, ook als je niet al te secuur richt. Wel springen de witte reclameknoppen erg in het oog op deze verder zwarte afstandsbediening.
Smart-tv
Het smart-tv-systeem van de TCL C65 en C65 Pro is identiek aan dat van de TCL C80 en C85. De tv's gebruiken versie 12 van Googles Android TV, met boven in het hoofdscherm een bannercarrousel met wisselende aanbevelingen voor streams van onder andere Prime Video en Disney+. Je kunt kiezen voor niet-gepersonaliseerde suggesties, maar de reclame volledig uitschakelen is niet mogelijk. Daaronder zien we voorgestelde streamingcontent van YouTube en de apps die op de tv zijn geïnstalleerd.
Googles smart-tv-platform heeft een zeer compleet appaanbod. Alle apps waar we op zochten waren beschikbaar, met uitzondering van een Apple Music-app. Hoewel deze twee tv’s niet beschikken over de Pentonic 700-soc van de C80 en C85, maar over een tragere Realtek RTD28xx-chip, werkt Android TV toch redelijk vlot. Het kostte ons minder dan vijf seconden om vanuit het hoofdmenu de Netflix-app te openen en een videostream te starten. Ook hebben ze met 24GB evenveel ingebouwde opslagruimte. Mocht je de tv's liever gebruiken zonder bij de initialisatie een internetverbinding of Google TV in te stellen, dan kan dat.
Gamefuncties
De C65 en C65 Pro lenen zich prima om op te gamen, al moet je daarbij genoegen nemen met een maximale refreshrate van 60Hz bij 4k. Verlaag je de gameresolutie naar 1080p, dan kunnen beide tv's 120 frames per seconde weergeven. Bovendien kunnen de televisies overweg met variabele refreshrates. Verder zijn ze elk uitgerust met automatic low latency mode (allm), waarmee ze automatisch kunnen overschakelen naar een modus met minder inputlag wanneer gamecontent wordt gedetecteerd.
Ook TCL's gamemenu is weer van de partij. De C65 en C65 Pro zijn voorzien van Game Bar 2.0, terwijl de TCL-topmodellen van dit jaar al over zijn op versie 3.0. Echt grote verschillen met de nieuwere versie zijn er echter niet.
Via het gamemenu kun je een richtkruis in het midden van je scherm toveren en specifieke beeldmodi activeren voor firstpersonshooter- en roleplayinggames, waarbij de weergave steeds net even anders wordt afgesteld. Verder kun je schaduwen lichter maken en toont de Game Bar de actuele framerate en de hdr-, allm- en vrr-status.
:strip_exif()/i/2006908560.jpeg?f=imagenormal)
Inputlag
Voor snelle games is het belangrijk dat er zo min mogelijk vertraging zit tussen het uitvoeren van een actie en het moment dat je die op het scherm ziet. Een lage ‘inputlag’, het tijdsverschil tussen het moment dat een signaal via HDMI de tv binnenkomt en het moment dat het daadwerkelijk wordt getoond, is dus belangrijk bij gaming.
Wij meten de inputlag met een Leo Bodnar-inputlagtester die closed loop de vertraging meet waarmee televisies HDMI-signalen weergeven. Bij deze tv's deden we dat in 4k en op 1080p bij een verversingssnelheid van 60Hz. De C65 en C65 Pro blijven in beide metingen onder de 10ms, wat een uitstekende score is.
- Inputlag 1080p60 - Gamemodus
- Inputlag 2160p60 - Gamemodus
Energiegebruik
We meten het energiegebruik van televisies in de beeldmodus waarbij de kleurweergave het best is. Meestal is dat de Film- of Filmmakermodus. Dit doen we aan de hand van een schaakbordpatroon met een helderheid van 120 en 250cd/m², om zo gebruik ’s avonds en overdag na te bootsen. Daarnaast hebben we vorig jaar een nieuwe dynamische test toegevoegd, waarbij we het gemiddelde gebruik meten tijdens het afspelen van een tien minuten durende referentievideo met beelden uit diverse televisie-uitzendingen.
Deze TCL's, die niet over een Filmmakermodus beschikken, leveren de beste kleurweergave in de Filmmodus, dus hebben we het energiegebruik van de twee tv's met die beeldpreset gemeten. De resultaten vind je in de onderstaande tabel, met de C65 Pro in turquoise en de C65 in rood. Met name in de avondsimulatie blijken de C65 en C65 Pro erg zuinig, zuiniger zelfs dan alle andere televisies die we tot dusver hebben getest. Als we de helderheid opvoeren tot 250cd/m², staan de tv's niet meer bovenaan, maar behoren ze alsnog tot de zuinigste televisies van het moment. Uiteraard is de 55C65 in alle gevallen iets zuiniger dan de grotere C65 Pro.
- Filmmodus checkerboard 120cd/m²
- Filmmodus checkerboard 250cd/m²
- Filmmodus 10-minutentest 120cd/m²
- Filmmodus 10-minutentest 250cd/m²
Geluid
Beide televisies zijn uitgerust met een 2.1-speakersysteem van Onkyo, maar de geluidsprestaties verschillen nogal. De goedkopere C65 heeft duidelijk het minste geluid van de twee. De tv klinkt wat vlakker en de bassen uit de hieronder afgebeelde woofer gaan niet bepaald diep. De sound is ook niet zo ruimtelijk als bij duurdere premium-tv's. Met het volume op de maximale stand is bovendien duidelijk te horen dat met name lagere tonen vervormd raken. Toch is het geluid ook weer niet slecht te noemen; de kwaliteit van de speakers ligt in lijn met wat je voor deze prijs mag verwachten.
:strip_exif()/i/2006908588.jpeg?f=imagenormal)
De duurdere C65 Pro klinkt duidelijk voller, warmer en ruimtelijker. Bastonen zijn prominenter aanwezig in de mix en komen een stuk overtuigender uit de woofer, die je hieronder in de foto ziet. Zo indrukwekkend als de uitstekende speakers van de Sony Bravia 9, die we onlangs een Ultimate-award toekenden, is het geluidssysteem van de TCL 65C655 Pro zeker niet. Maar voor een tv van pakweg 850 euro zijn de speakers prima. Op maximaal volume klinkt de tv bovendien een stuk luider dan de C65, zonder duidelijk hoorbare oversturing.
:strip_exif()/i/2006908590.jpeg?f=imagenormal)
Paneel en kijkhoeken
De TCL 55C655 en 65C655 Pro zijn lcd-televisies met een quantumdotfilter voor een groot kleurbereik en een VA-paneel voor een diepere zwartweergave en hoger contrast. VA-panelen staan echter ook bekend om hun wat krappere kijkhoeken. De afbeeldingen hieronder illustreren dat je dit vooral goed terugziet bij de C65 Pro (de twee foto's uiterst rechts): als je van het midden af beweegt, boet de weergave snel in aan helderheid. Ons testexemplaar van de 'normale' C65 (de twee linkerfoto's) heeft hier een stuk minder last van, maar toont onder een grote hoek wel een minder indrukwekkend plaatje dan recht van voren. Beide schermen spiegelen behoorlijk in een goed verlichte ruimte, maar in dit geval zijn die weerspiegelingen net wat duidelijker en storender op de goedkopere C65.
Het belangrijkste verschil tussen de twee is dat de C65 geen local dimming heeft en de C65 Pro wel. Nu is dat localdimmingsysteem van de C65 Pro niet zo heel fijnmazig. We telden 13 bij 8 individueel dimbare zones, goed voor 104 zones in totaal. Ter vergelijking: de duurdere TCL-miniled C85 heeft bijna dertien keer zoveel zones op het 65"-model. De relatief grove opzet van het localdimmingsysteem heeft als gevolg dat er een duidelijke gloed te zien is rond lichte objecten op een donkere achtergrond. Deze zogeheten halo's zijn met name zichtbaar als je 's avonds in een onverlichte kamer kijkt.
Er is ook een duidelijk voordeel. Op de C65 ziet zwart eruit als donkergrijs, zeker als je kijkt in een verduisterde woonkamer. Met zijn local dimming kan de C65 Pro aanzienlijk diepere zwarttinten weergeven. Zet je de menuoptie 'Lokale verduistering' op hoog, dan komt de zwartweergave zelfs dicht in de buurt van de C85. Het verschil met de TCL 55C655 is op die stand enorm groot, zoals je hieronder kunt zien. Onderstaande foto's tonen de tv's naast elkaar: de C65 Pro links en de C65 rechts. In de eerste foto is local dimming op de Pro uitgeschakeld, op de middelste foto staat lokale verduistering ingesteld op laag en in de derde foto op hoog.
Metingen
We hebben de beeldkwaliteit van de tv's gemeten met Portrait Displays' Calman Color Calibration-software in combinatie met onze SpectraCal C6-colorimeter, en met een Jeti-spectrofotometer en een VideoForge Pro-signaalgenerator. Voor tests met een pc als beeldbron gebruiken we een Inno3D GeForce RTX 3060 Ti iChill X3-videokaart. We voeren hierbij met sdr- en hdr-signalen een serie grijs- en kleurmetingen uit om de kleurtemperatuur, de grijs- en kleurfouten, de helderheid en het contrast te bepalen. We testen bij elke tv welke beeldmodus de nauwkeurigste weergave oplevert en voeren de metingen in die modus uit. We geven alle televisies een eerlijke kans door alle (AI-)beeldoptimalisaties uit te schakelen, omdat die de meetresultaten alleen maar verstoren. Opties zoals Dynamic Contrast en Live Colour leveren een intensere kleurbeleving op, maar ook verzadigingsfouten.
We meten de kleurechtheid in ΔE2000 en ΔE ITP, waarbij ΔE2000 de norm is die al decennia wordt gebruikt om een indicatie van de beeldprestaties te geven. ΔE geeft aan in hoeverre de gemeten waarde afwijkt van de verwachte waarde en voor ΔE2000 geldt als vuistregel dat waarden lager dan 3 als zeer goed en lager dan 1 als perfect worden gezien. Voor ΔE ITP ligt dat ongeveer een factor 3 hoger.
ΔE2000 heeft echter beperkingen bij hdr, waardoor vaak onrealistisch lage en dus goede scores worden behaald, terwijl de beeldfouten goed zichtbaar zijn. ΔE ITP lost dit op en weegt de kleurafwijking ook anders, waardoor kleuren die we snel herkennen als goed of fout, zoals huidtinten en planten, meer invloed hebben op de score dan bijvoorbeeld neonkleuren. De resultaten van ΔE2000 en ΔE ITP zijn hierdoor niet onderling vergelijkbaar.
Sdr-weergave
Ook onze sdr- en hdr-metingen hebben we bij deze TCL-tv's gedaan in de Filmmodus. Alle grijs- en kleurafwijkingen blijven bij de C65 netjes onder de zichtbare grens van 3 ΔE2000. De C65 Pro is iets minder nauwkeurig: de gedetailleerde-kleurafwijking blijft nog wel onder die zichtbare grens, maar de gemiddelde kleur- en grijsafwijking net niet. De afwijkingen zijn echter klein genoeg om ook bij de C65 Pro van een voldoende nauwkeurige sdr-weergave te genieten, terwijl de C65 het simpelweg goed doet.
Zoals verwacht blijft de maximale helderheid in de Filmmodus sterk achter bij die van miniled- en high-end oled-tv's. Heel erg helder zijn de C65 en C65 Pro dus niet, maar de scores zijn wel gangbaar voor hun schermtype en prijsniveau. Met dergelijke helderheidscijfers zijn het allebei geen ideale televisies voor in een felverlichte woonkamer, maar in een matig verlichte ruimte komen ze prima tot hun recht. In een zo goed als verduisterde ruimte vallen juist de zwakke zwartwaarden van de C65 en de halo's van de C65 Pro meer op.
- Max. helderheid filmmodus
- Gem. grijsafwijking
- Gem. kleurafwijking
- Gem. gedetailleerde-kleurafwijking
/i/2006908592.png?f=imagearticlefull)
Hdr-weergave
Met ondersteuning voor HDR10, HDR10+, HLG en Dolby Vision kunnen de C65 en C65 Pro alle gangbare hdr-indelingen weergeven. Voor de C65 is daar ook alles mee gezegd. Of hij nu een klein of groot wit vlak weergeeft, de maximale helderheid verandert niet. Impactvolle hdr-beelden hoef je dan ook niet te verwachten. Met zijn geavanceerdere lcd-paneel met local dimming doet de C65 Pro het in de regel iets beter. Wel zorgt de vrij grofmazige indeling van het dimmingsysteem ervoor dat de tv hier pas van weet te profiteren bij highlights die minimaal 10 procent van het scherm beslaan. Kleinere highlights worden zelfs donkerder weergegeven dan op de non-pro C65.
De hdr-kleurweergave is op beide televisies juist goed, waarbij de Pro het net een tandje beter doet. De C65 Pro is van de twee dan ook de beste keus voor hdr. Hecht je veel waarde aan een meeslepende hdr-kijkervaring, dan zouden we toch nog even doorsparen voor een tv die highlights feller kan weergeven.
- Max. helderheid hdr full screen
- Max. helderheid hdr 5% window
- Gem. grijsafwijking zonder luminantie
- Gem. gedetailleerde-kleurafwijking zonder luminantie
/i/2006908616.png?f=imagearticlefull)
Conclusie
De TCL C65 en C65 Pro zijn nette QD-lcd-tv's met een schappelijke prijs, maar 'premium' zouden we ze niet noemen. Met hun gamemenu en ondersteuning voor vrr en allm lenen beide zich prima voor het spelen van games. Ook kun je er fijn films en series op kijken. Gamers moeten wel genoegen nemen met een maximale refreshrate van 60Hz bij 4k-resolutie. Van de hdr-weergave moet je niet te veel verwachten, zeker niet bij de C65. Verder hebben ze met Google TV een prima smart-tv-systeem aan boord, dat ondanks de minder geavanceerde soc vlot genoeg werkt. Ook behoren beide modellen tot de energiezuinigste tv's die we ooit hebben getest.
De grootste verschillen zitten in de zwartwaarden en het geluid. 'Zwart' lijkt op de C65 meer op donkergrijs, zeker als je tv-kijkt in een verduisterde woonkamer. In een iets lichtere ruimte valt dat minder op en zet de TCL 55C655 een nette sdr-weergave neer. Het geluid dat uit de tv komt, is gezien de prijs prima, maar klinkt ondanks de speciale woofer nogal vlak. Al met al is de TCL C65 misschien geen toptelevisie, maar wel een prima optie voor wie niet al te hoge eisen stelt en niet meer dan 500 euro wil uitgeven. Zeker als de tv wat langer verkrijgbaar is en de prijs nog wat is gezakt, lijkt de C65 ons een interessante budgetoptie.
Dat laatste geldt ook voor de C65 Pro. Met zijn enigszins grofmazige localdimmingsysteem laat deze tv diepere zwarttinten zien, wat het contrast ten goede komt. Ook kan de tv grotere hdr-highlights feller tonen dan zijn goedkopere broertje, maar echt indrukwekkend vinden we de hdr-weergave niet. De sdr-weergave is wel dik voldoende. Nadeel van het relatief lage aantal localdimmingzones is dat halo's rond lichte objecten op een donkere achtergrond duidelijk te zien zijn, zeker in een verduisterde kijkruimte. Verder klinkt deze tv een stuk voller, warmer en ruimtelijker dan zijn goedkopere broertje. Dat maakt ook van de C65 Pro nog geen premium-tv, maar wel een prima televisie voor wat hij kost.
- TCL 55C655
- TCL 65C655 Pro