Inleiding
Samengevat
De Samsung The Frame Pro is de nieuwe, luxere versie van Samsungs bekende schilderijtelevisies. Ook dit model hang je fraai aan de muur met de meegeleverde muurbeugel en sierlijst. De Art Store-abonnementsdienst heeft bovendien een zeer uitgebreid kunstaanbod. The Frame Pro is relatief prijzig en ongeveer de helft duurder dan de normale The Frame. Door zijn miniledbacklight weet The Frame Pro mooiere en contrastrijkere beelden af te leveren, waardoor bijvoorbeeld hdr-beelden beter uit de verf komen. De keuze om die minileds alleen in de onderste rand van het scherm te plaatsen, betekent echter dat er meer blooming te zien is dan bij miniledtelevisies met full array local dimming. De Wireless One Connect Box helpt kabels uit het zicht te houden, maar gamers sluiten hun console of pc toch beter direct op de tv aan om een hoge inputlag te voorkomen.
Je kunt er je smartwatch op gelijkzetten: elk jaar introduceert Samsung een nieuwe versie van zijn The Frame-televisie. Dat model is sinds zijn introductie in 2017 populair, omdat het zich als schilderij vermomt wanneer er geen tv wordt gekeken. Geen zwart vlak tegen de muur, maar kunst, met schilderijen van bekende meesters, (je eigen) fotografie en tegenwoordig zelfs AI-gegenereerde werken. Veel interieurbewuste tv-kijkers hebben Samsungs schilderijtelevisie omarmd. Dat de beeldkwaliteit van deze tv’s gezien hun prijs wat achterblijft, nemen ze voor lief. Een fraaie woonkamer is immers ook wat waard.
Vorig jaar kreeg The Frame concurrentie uit China. TCL bracht de Nxtframe uit, Hisense kwam met de Canvas TV. Beide ledmodellen lijken technisch sterk op Samsungs 'schilderij-tv', maar het kunstaanbod is op die platformen nog niet zo volwassen als Samsungs Art Store. Toch neemt de Zuid-Koreaanse elektronicafabrikant de gelegenheid waar om zelf een tandje bij te zetten door dit jaar, naast een nieuwe versie van The Frame, ook een luxere variant uit te brengen: de Samsung The Frame Pro.
:strip_exif()/i/2007577612.jpeg?f=imagenormal)
Edgelit miniled en Wireless One Connect Box
Met dit model voorziet Samsung zijn schilderijtelevisies voor het eerst van een miniledbacklight, wat betere hdr-prestaties, hogere helderheden en een lager energiegebruik moet opleveren. Daarbij heeft de fabrikant wel een compromis moeten sluiten om de tv slank te houden. Bij The Frame Pro zijn de minileds alleen in de onderste rand verwerkt. Deze keuze voor edgelit betekent echter ook dat er geen full array local dimming (fald) aan boord is; we verwachten daarom dat de hoge contrasten en piekhelderheden van traditionele miniled-tv's buiten bereik zullen blijven.
Ook nieuw is de Wireless One Connect Box; het losse kastje met aansluitingen en logica communiceert draadloos via Wi-Fi 7 met The Frame Pro, zodat je de tv echt nog alleen maar op het stopcontact hoeft aan te sluiten. Er is dus geen dikke kabelgoot meer nodig om de smalle-kabel-met-brede-connector van de niet-draadloze One Connect Box weg te werken. Bovendien kun je het draadloze aansluitingskastje plus overige randapparatuur een plek geven aan de andere kant van de woonkamer, want de Wireless One Connect Box heeft een draadloos bereik van zeker tien meter, aldus Samsung.
In deze review kijken we of The Frame Pro met deze verbeteringen genoeg in zijn mars heeft om net zo’n populaire televisie te worden als zijn oudere, eenvoudigere broer. Gezien de schermgroottes waarin deze televisies verkrijgbaar zijn, zullen ze niet te veel in elkaars vaarwater zitten. The Frame gaat maar tot 65”, terwijl de Samsung The Frame Pro juist bij dat formaat begint. Met die beelddiagonaal is Samsungs The Frame Pro ongeveer de helft duurder dan de non-Pro-variant.
Daarnaast kun je The Frame Pro ook kopen in 75” (vanaf pakweg 3500 euro) en 85” (rond 4900 euro). Voor deze review gingen we aan de slag met de 65”-uitvoering, die op het moment van schrijven voor bijna 2000 euro in de Pricewatch staat, al betaal je bij de meeste shops zo'n 2300 euro of meer.
Uiterlijk en aansluitingen
The Frame Pro wordt geleverd met twee eenvoudige, zwarte pootjes, die recht voor- en achteruit wijzen. Je kunt ze op verschillende hoogten monteren; in de hoogste stand blijft er ongeveer 6,5cm onder de tv over voor een eventuele soundbar. Zet je het apparaat op zijn pootjes neer, dan ziet het er gewoon als een tv uit. Voor het echte schilderijeffect gebruik je de eveneens meegeleverde wandbeugel, waarmee je het toestel superstrak tegen de muur hangt.
In de Art Mode zie je nauwelijks dat je eigenlijk met een tv te doen hebt, zeker niet als je een sierlijst gebruikt (zie hieronder bij 'Artistieke accessoires'). Als je goed kijkt, is rechtsonder een heel dunne uitstulping te zien voor de IR-ontvanger en de sensors voor omgevingslicht en beweging. Verder is het scherm erg dun, waardoor het prima doorgaat voor een kunstwerk aan de muur; op het dunste punt is de tv 20mm dik, op het dikste punt maten we een bescheiden 25mm. Dat is voor miniledbegrippen wel erg dun, want de gemiddelde miniled-tv is tegen de 70mm dik. Bij deze tv zitten de minileds echter niet direct achter het scherm, maar alleen in de onderste rand. Deze edgeledoplossing betekent ook dat de tv geen full array local dimming (fald) heeft, zoals we van miniledtelevisies gewend zijn. Daarover lees je meer onder het kopje Paneel en beeldverwerking.
Artistieke accessoires
Voor het ultieme kunstwerkeffect kun je The Frame Pro ook van een sierlijst voorzien. Zo'n lijst plaats je over de bezels van de tv heen, waardoor de tv er nóg meer uitziet als een schilderij. Voorheen kon je na aanschaf van een The Frame-model bij Samsung aangeven welke kleur je wilde hebben, waarna je de lijst thuisgestuurd kreeg. Dit jaar vind je een lijst in de kleur die volgens Samsung het meest wordt gekozen, de lichtbruine 'teaklook'-lijst, standaard bij de tv in de verpakking. Je hoeft dus niet meer te wachten tot de lijst achteraf wordt bezorgd. Maar wil je liever een andere kleur, dan betekent dat wel dat je extra geld kwijt bent. In zijn webshop biedt Samsung op dit moment nog twee andere lijsten aan: een witte en een donkerbruine (‘walnoothoutlook’).
Verder kun je ook voor dit Frame-model weer een chique Studio Stand kopen, een standaard die een beetje doet denken aan een schildersezel en die het mogelijk maakt om de tv vrij in de ruimte te plaatsen. In dat geval wordt ook de achterzijde van de tv zichtbaar; gelukkig is die mooi afgewerkt met een vrijwel vlakke plastic plaat met verticaal streepjespatroon. De Studio Stand kost 149 euro in Samsungs webshop.
Aansluitingen
Als we op The Frame Pro op zoek gaan naar aansluitingen, zijn we snel klaar. Achterop vinden we twee bescheiden aansluitingsnissen. Aan de linkerzijde sluit je de stroomkabel aan, aan de rechterkant zitten een USB-poort en een micro-HDMI-aansluiting. Die compacte HDMI-poort kan overweg met 4k-signalen met maximaal 144Hz (vrr) en is voor gamers geen overbodige luxe, zoals je verderop kunt lezen onder het kopje Gamefuncties. Onder de nissen in de achterkant is een brede gleuf te vinden, die dienstdoet als kabelgoot.
Op de normale The Frames zat de laatste jaren geen stroomaansluiting, omdat de benodigde voeding werd geleverd door de bekabeld aangesloten One Connect Box. Bij The Frame Pro is dat aansluitingskastje echter draadloos, dus moet de tv direct gevoed worden door een stopcontact. Het losse netsnoer met achtjeaansluiting is echter een stuk eenvoudiger uit het zicht te werken dan de dunne kabel met brede connector die non-Pro Frames met de bedrade One Connect Box verbindt. Doordat het draadloze aansluitingskastje van The Frame Pro de tv niet meer van stroom hoeft te voorzien, heeft de Wireless One Connect Box bovendien geen ingebouwde tv-voeding meer nodig. Hierdoor is het kastje een stuk lager dan de bedrade One Connect Box; in totaal neemt het nieuwe aansluitingskastje nu ruim de helft minder ruimte in beslag.
Op de Wireless One Connect Box vind je vier HDMI-poorten die allemaal overweg kunnen met 4k-signalen met variabele refreshrates tot 144Hz. De derde HDMI-aansluiting is ook bruikbaar als (e)ARC-poort. Verder beschikt het kastje over twee USB-poorten, aansluitingen voor kabel- en satelliettelevisie, een netwerkpoort, een optische digitale geluidsuitgang en een CI-sleuf. Analoge videoaansluitingen ontbreken, evenals een koptelefoonuitgang. Wel kun je bluetoothapparaten koppelen en is er uiteraard wifi aan boord. Samsung communiceert dat de Wireless One Connect Box werkt op een maximale afstand van zo'n tien meter. Ons tv-testlab komt net een meter tekort, maar bij een afstand van negen meter bleef de draadloze communicatie tussen tv en Wireless One Connect Box prima in stand.
Smart-tv, Art Mode en gamefuncties
De Frame Pro maakt gebruik van Samsungs eigen smart-tv-systeem Tizen, net als de Samsung S95F die we onlangs reviewden. Tizen ziet er op de Frame Pro vrijwel hetzelfde uit; je vindt er apps voor alle grote internationale en Nederlandse streamingdiensten, en de ingebouwde mediaspeler kan overweg met de meeste gangbare audio- en videoformaten, inclusief Dolby Atmos. Helaas ontbreekt ondersteuning voor DTS-geluid en Dolby Vision.
Net als bij de S95F is het instellingenmenu van de tv een stuk compacter dan in vorige jaren en zijn er handige opties voor slechtzienden toegevoegd, bijvoorbeeld om menu’s groter en contrastrijker weer te geven. En ook voor The Frame Pro geldt dat AI-functies zoals Click to Search en live vertaalde ondertitels (voorlopig) niet beschikbaar zijn in Nederland en België.
Art Mode
In plaats van de Ambient-hub in het homescherm van de S95F vinden we op de Frame Pro echter een Art-hub; hier kun je een betaald kunstabonnement afsluiten, vind je koppelingen naar diverse collecties in de Art Store en staat uitleg over hoe je je eigen foto’s kunt uploaden om die op het grote scherm te toveren, wanneer die overschakelt naar de Art Mode.
Die Art Mode zit goed in elkaar. Met een druk op de powerknop zet je de tv standaard niet uit, maar schakelt het scherm over naar de kunstmodus om geselecteerde kunstwerken te tonen. Want dat is natuurlijk het hele idee achter Samsungs The Frame-modellen; als je de tv niet gebruikt, is er kunst op te zien. Voor toegang tot het volledige aanbod van ruim 3000 werken, verdeeld over verschillende collecties, moet je wel eerst een betaald Art Store-abonnement afsluiten. Zo’n abonnement kost 4,99 euro per maand of 49,90 euro per jaar. Na het afsluiten van een abonnement krijg je overigens de eerste twee maanden gratis.
Wil je liever geen abonnement afsluiten, dan kun je ook kiezen uit een beperkt aanbod van gratis ‘kunstwerken’. Dit zijn er dertig die elke maand ververst worden plus nog eens tien werken uit Samsungs eigen keuken, goed voor een totaal van 370 gratis kunstwerken per jaar. Ik heb uiteraard even door het gratis aanbod gebladerd, maar deze werken spreken wel echt minder tot de verbeelding dan het betaalde aanbod, waarin je ook bekendere werken van kunstenaars als Van Gogh en Monet vindt. Gelukkig kun je ook je eigen foto’s op het grote scherm toveren door ze te uploaden via Samsungs SmartThings-app voor de telefoon. Deze fotofunctie is ook gratis.
Ten slotte kun je een ‘kunstwerk’ laten genereren door AI en dat vervolgens in de Art Mode op het scherm weergeven. Deze genereerfunctie is tien keer per dag gratis te gebruiken. Er zijn meer tv-fabrikanten die experimenteren met zo’n AI-kunstoptie, waarbij sommige je in staat stellen om zelf prompts in te spreken via de microfoon in de afstandsbediening. In dit geval ben je echter beperkt tot een aantal kant-en-klare prompts waar je uit kunt kiezen. In het eindresultaat wordt steeds met een tekst links onderin aangegeven dat de afbeelding gegenereerd is door AI.
Ook zonder abonnement vinden we de Art Mode overigens goed werken. De ingebouwde licht- en kleurtemperatuursensors passen de helderheid en kleurtemperatuur van het beeld aan op het omgevingslicht, waardoor het beeld in Art Mode er verrassend natuurlijk uitziet.
Energiegebruik in Art Mode
Het energieverbruik van The Frame in Art Mode hangt sterk af van het omgevingslicht, omdat de helderheid van het scherm zich daar automatisch op aanpast. Tijdens onze test noteerde ons 65"-model in Art Mode 63,8W in een volledig verduisterde ruimte. Bij maximaal omgevingslicht kan het verbruik oplopen tot bijna 93W. Daarmee lijkt het energiegebruik in de Art Mode zo'n 10W lager te liggen dan bij het tv-kijken.
Om onnodige energieverspilling te voorkomen, heeft Samsung twee energiebesparende functies ingebouwd. Net als de normale The Frame is The Frame Pro voorzien van een bewegingssensor. Wanneer na een ingestelde tijdsperiode geen beweging in de ruimte wordt herkend, kan het scherm zichzelf automatisch écht uitschakelen. Hetzelfde gebeurt wanneer de ruimte volledig donker is, ook dan kan The Frame zichzelf volledig uitschakelen. Je kunt trouwens ook zelf de tv echt uitzetten door de powerknop op de afstandsbediening langer ingedrukt te houden.
Afstandsbediening
De afstandsbediening van The Frame Pro is wit in plaats van zwart, maar verder identiek aan die van de S95F. Het is een compacte afstandsbediening met ingebouwde accu en aan de achterzijde een zonnepaneel waarmee hij opgeladen kan worden. De kleine afstandsbediening ligt lekker in de hand, maar heeft weinig knoppen en helemaal geen nummertoetsen. Dat kan de bediening wat omslachtig maken. Zo kun je het instellingenmenu niet met één druk op de knop openen; daarvoor moet je altijd eerst een extra stap uitvoeren. Ook het invoeren van zendernummers wanneer je lineaire tv kijkt, gaat minder eenvoudig. Onder de kantelknoppen voor zappen en volume zitten vier ‘reclameknoppen’ die je naar Netflix, YouTube, Prime Video of de gratis streamingkanalen van Samsung TV Plus brengen.
Gamefuncties
The Frame Pro heeft op papier alles in huis om lekker op te gamen. Op de Wireless One Connect Box vinden we vier fullspec HDMI 2.1-poorten met ondersteuning voor variabele refreshrates en een auto low latency mode (allm), die de tv automatisch naar de gamestand met lage latency laat schakelen als gamecontent gedetecteerd wordt. De tv kan het beeld van spelcomputers als de PlayStation 5 en Xbox Series X weergeven in 120Hz. Via de pc kun je gamen in 144Hz. In tegenstelling tot de S95F heeft The Frame Pro nog geen officiële ondersteuning voor Nvidia G-SYNC, maar we kregen onze test-pc met GeForce RTX 3060 Ti-videokaart prima werkend op 144Hz.
In de praktijk valt het gamen via de Wireless One Connect Box echter tegen, omdat het draadloze kastje de inputlag verhoogt (zie hieronder bij 'Inputlag'). Voor het bekijken van films, series en lineaire televisie maakt dit niet uit; we konden bij dergelijk kijkgedrag ook geen vertraging bespeuren tussen lipbewegingen en audio. Maar voor snelle games, zoals racers en shooters, is dit wel storend. We bemerkten tijdens het gamen via de draadloze aansluitbox overigens geen compressiefouten door het draadloze signaal. Toch zouden we, om de inputlag binnen de perken te houden, een spelcomputer of game-pc aansluiten via de micro-HDMI-poort op de tv zelf; deze ondersteunt ook allm en vrr tot 144Hz.
:strip_exif()/i/2007568352.jpeg?f=imagenormal)
Samsung heeft zijn Game Bar-menu een visuele update gegeven, maar technisch is er niets veranderd. In dit menu, dat onder in beeld verschijnt, kun je presets voor verschillende gametypes kiezen, waarbij het beeld steeds iets anders wordt afgesteld. Je krijgt in één oogopslag info over resolutie, framesnelheid, hdr en vrr, en kunt inzoomen op een deel van het beeld om zo een eventuele onscreenminimap groter weer te geven. Ook kun je dat deel van het scherm mirroren naar een ander apparaat, zoals een tablet. De optie om een 'virtueel richtpunt' in beeld te tonen, ofwel een crosshair die over het inkomende beeldsignaal heen wordt gelegd, is eveneens weer van de partij.
Inputlag
Voor snelle games is het belangrijk dat er zo min mogelijk vertraging zit tussen het uitvoeren van een actie en het moment dat je die op het scherm ziet. De lage 'inputlag', het tijdsverschil tussen het moment dat een signaal via HDMI de tv binnenkomt en daadwerkelijk wordt getoond, is daarom belangrijk bij gaming.
We meten de inputlag met een Leo Bodnar-inputlagtester die closed-loop de vertraging meet waarmee televisies HDMI-signalen weergeven. We doen dat in 1080p60-, 1080p120- en 4k60-beeldmodi met de gamemodus van de televisie ingeschakeld. De Samsung The Frame Pro scoort in alle drie deze tests ronduit belabberd, zolang we proberen te gamen via de Wireless One Connect Box. Het draadloze kastje zou volgens Samsung hoogstens 11ms latency toevoegen, maar in onze metingen liep die extra latency op tot zo'n 26ms. Daar valt niet serieus mee te gamen, zeker niet als een goede timing belangrijk is, zoals in een shooter of racegame.
Gelukkig kun je de Wireless One Connect Box ook buitenspel zetten door gebruik te maken van de in de tv aanwezige micro-HDMI-poort. Op deze manier blijft de inputlag op The Frame Pro ruim binnen de perken, bij zowel 60Hz als 120Hz. Het is wat behelpen, maar gamen op The Frame Pro kan dus wel. Helaas heb je bij deze oplossing slechts beschikking over één geschikte HDMI-aansluiting. In de onderstaande grafieken zie je de meetresultaten via de Wireless One Connect Box in lichtblauw en direct via de tv in donkerblauw.
- Inputlag 1080p120 - Gamemodus
- Inputlag 1080p60 - Gamemodus
- Inputlag 2160p60 - Gamemodus
Energiegebruik en geluid
Wij testen het energiegebruik van tv's in de beeldstand die de nauwkeurigste kleurweergave oplevert; op de Samsung The Frame Pro is dat de Filmmaker-modus. Dat doen we zowel bij een gemeten helderheid van 120cd/m² om 's avonds tv-kijken in een gedimde ruimte na te bootsen, als bij 250cd/m², wat een realistische helderheid voor overdag is. We voeren deze metingen uit met een schaakbordpatroon dat voor de helft zwart en voor de helft wit is. Daarnaast meten we het gemiddelde gebruik tijdens het afspelen van een tien minuten durende referentievideo, die een mix van beelden bevat en zo normaal televisiegebruik simuleert.
Onderstaande tabel toont het verbruik van verschillende lcd-, woled- en QD-oledtelevisies uit het hogere segment. Omdat we niet alle tv's in dezelfde beeldmaat hebben getest, geeft deze tabel een licht vertekend beeld. Televisies met een 65"-beelddiagonaal, zoals het Frame Pro-model dat wij testten, hebben bijvoorbeeld een 39,7 procent groter beeldoppervlak dan 55"-televisies. Hoewel het energiegebruik niet volledig aan het paneel toe te schrijven is, maakt dit uiteraard wel een groot verschil.
Met zijn edgelit miniledbacklight scoort The Frame Pro globaal gezien een plek in de middenmoot. Daarmee is de televisie niet bijzonder zuinig, maar ook niet zo'n veelvraat als sommige oled- en miniledtopmodellen. We hebben geen recente energiemetingen van Samsungs normale The Frame-modellen, maar wel van een TCL-concurrent, de Nxtframe A300 Pro. Hoewel die TCL in alle tests een stuk zuiniger is, zegt dat niet veel over de onderlinge verhoudingen; het geteste TCL-toestel is met zijn 55" ook een stuk kleiner.
- Checkerboard 120cd/m² filmmodus
- 10-minutentest 120cd/m² filmmodus
- Checkerboard 250cd/m² filmmodus
- 10-minutentest 250cd/m² filmmodus
Geluid
The Frame Pro is slank en ontworpen om plat tegen de muur te hangen, waardoor er nauwelijks ruimte is voor dikke basdrivers. Die zitten er dan ook niet in. Wel heeft het toestel twee normale downfiring drivers plus twee omhooggerichte Atmos-speakers die samen een 2.0.2-systeem vormen. Het geluid dat hieruit komt, klinkt nog best ruimtelijk, met voldoende detail in het middelste en hogere frequentiebereik. De laagweergave is wel echt een ondergeschoven kindje, waardoor de sound aan de vlakke kant is. Voor stevige muziek en overtuigende explosies in actiefilms is een apart geluidssysteem, zoals een soundbar met losse subwoofer, ook hier weer aan te raden. De ingebouwde speakers zijn met hun goede dialoogweergave wel voldoende voor het kijken van praatprogramma's en nieuwsuitzendingen.
:strip_exif()/i/2007577624.jpeg?f=imagenormal)
Paneel en beeldverwerking
The Frame Pro maakt net als de normale The Frame gebruik van quantum dots voor een groter kleurbereik, maar de Pro onderscheidt zich met zijn miniledbacklight. Nu zijn we gewend dat minileds verspreid achter het paneel worden geplaatst, zodat de minileds individueel of groepsgewijs kunnen worden uitgeschakeld als er zwart moet worden weergegeven. Zo wordt doorgaans een groter contrast met diepere zwartwaarden behaald. Dit staat bekend als full array local dimming of fald. Zo'n backlight maakt miniledtelevisies vaak ook wat dikker. Samsung heeft daarom gekozen voor een edgelit miniledpaneel, waarbij de minileds alleen in de onderste rand zijn geplaatst en fald niet beschikbaar is. Hierdoor blijft het scherm lekker dun, maar verwachten we minder indrukwekkende prestaties dan van traditionele miniledtelevisies.
De tv beschikt wel over local dimming, waarbij de individuele minileds in de onderrand kunnen worden gedimd om het beeld donkerder te maken, maar deze werkt minder precies dan echte fald. Het aantal individueel dimbare zones komt uit op enkele tientallen, in plaats van de honderden of soms zelfs duizenden zones in faldtelevisies. Hierdoor vertoont The Frame Pro wat meer blooming, oftewel halovorming rond lichte objecten tegen een donkere achtergrond, dan reguliere miniledmodellen. In vergelijking met de edgelit The Frame en TCL's Nxtframe is blooming echter minder storend aanwezig. Daarbij levert The Frame Pro voor een lcd-tv een behoorlijk overtuigende zwartweergave, zeker als je in een verlichte ruimte kijkt. Het perfecte zwart van oledtelevisies blijft echter buiten bereik. Zeker als je in het donker kijkt, neigen de zwartwaarden van The Frame Pro meer naar een zeer donkere tint grijs of blauw.
Doordat het paneel van onderaf wordt belicht, is er wel wat meer lichtlekkage dan we gewend zijn van miniledtelevisies mét fald. Dit is vooral duidelijk bij donkere beelden met daarin een helder element dat zich uitstrekt over de breedte, zoals bij ondertiteling. Om dat te illustreren hebben we onderstaande foto's gemaakt. Op deze foto's, die beide met dezelfde sluitertijd en diafragmaopening zijn geschoten, geeft de tv een zwart vlak weer met daarin een heldere witte streep in het midden. Bij de liggende streep zie je dat de 'zwarte' achtergrond over de hele breedte van die streep lichter is dan aan de randen. Bij de foto met de verticale streep zie je ook nog wat blooming boven en onder de streep, maar is een groter deel van het scherm zwart. Verder bemerkten we wat uniformiteitsproblemen, met duidelijk zichtbare lichtere en donkere vlakken als er een fullscreenafbeelding van één effen kleur moet worden weergegeven.
Kijkhoek en ontspiegeling
Dergelijke oneffenheden en blooming zijn extra goed zichtbaar als je onder een hoek naar het scherm kijkt. In onderstaande afbeeldingen is ook te zien dat kleuren onder een scherpere kijkhoek wat intensiteit en verzadiging verliezen. Dat is een gangbaar effect van het VA-paneel waarmee The Frame Pro is uitgerust. Daar staat tegenover dat VA-panelen relatief contrastrijk zijn. Overigens vinden we de kijkhoeken voor het gebruikte paneeltype nog best meevallen; de TCL Nxtframe die we vorig jaar testten, zag er vanuit dezelfde hoek een stuk fletser uit.
The Frame Pro heeft een mat scherm met antiglarecoating, waardoor de televisie weinig last heeft van reflecties. Als we met de zaklamp van onze telefoon op het paneel schijnen, zien we slechts een doffe spiegeling. Al met al vinden we de tv goed ontspiegeld, waardoor The Frame Pro overdag bij invallend licht prima beeldkwaliteit levert. Dankzij de matte afwerking zien kunstwerken er realistisch uit; met name de structuur van schilderwerken komt goed uit de verf.
Beeldverwerking
Samsung heeft The Frame Pro van de NQ4 AI Gen3-processor voorzien. Deze chip troffen we onlangs ook aan in Samsungs S95F-oledtopmodel voor dit jaar. De beeldverwerking van The Frame Pro is van hetzelfde niveau als bij de S95F. De upscaling van sd- en hd-beeldmateriaal naar 4k is erg goed. Ook met motion handling stelt The Frame Pro niet teleur, al blijft beeldinterpolatie duidelijke beeldfouten opleveren, zeker als je die agressief afstelt. De tv is prima voor het kijken van sport dankzij de uitstekende bewegingsscherpte bij 50- en 60Hz-beelden. De optie voor black frame insertion (bfi) om beweging nog vloeiender te laten lijken, levert een duidelijk flikkerend beeld op en gaat sterk ten koste van de helderheid, dus die optie laten we liever uitgeschakeld.
De dynamische tonemappingfunctie levert goed werk om donker gemasterde hdr-beelden duidelijker weer te geven. Zoals helaas gangbaar bij Samsung-televisies ondersteunt The Frame Pro HLG, HDR10 en HDR10+, maar geen Dolby Vision. Voor Netflix is dat inmiddels geen probleem meer, want die streamingdienst ondersteunt sinds enkele maanden ook HDR10+. Bij andere streamingdiensten en Ultra-HD-blu-rays met Dolby Vision valt The Frame Pro echter terug op 'gewoon' HDR10, zonder de dynamische metadata die de tv helpt om het beeld per scène te optimaliseren.
Metingen en hdr
We hebben de beeldkwaliteit van de tv gemeten met Portrait Displays Calman Color Calibration-software in combinatie met onze SpectraCal C6-colorimeter, Jeti-spectrofotometer en een VideoForge Pro-signaalgenerator. Voor tests met een pc als beeldbron gebruiken we een Inno3D GeForce RTX 3060 Ti iChill X3-videokaart. We voeren hierbij met sdr- en hdr-signalen een serie grijs- en kleurmetingen uit om zo de kleurtemperatuur, de grijs- en kleurfouten, de helderheid en het contrast te bepalen. We testen bij elke tv welke beeldmodus de nauwkeurigste weergave oplevert en voeren de metingen in die modus uit.
We testen voor zowel onze sdr- als hdr-metingen vooraf welke beeldpreset het nauwkeurigste grijsverloop levert en kiezen die preset om de rest van onze tests uit te voeren. Bij de Samsung The Frame Pro hebben we beide soorten metingen uitgevoerd in de Filmmaker-modus. We geven alle televisies een eerlijke kans door alle (AI-)beeldoptimalisaties uit te schakelen, omdat deze de meetresultaten alleen maar verstoren. Opties zoals Dynamic Contrast en Live Colour zorgen voor een intensere kleurbeleving, maar ook voor verzadigingsfouten.
We meten de kleurechtheid in ΔE2000 en ΔE ITP, waarbij ΔE2000 de norm is die al decennia wordt gebruikt om een indicatie te geven van beeldprestaties. ΔE geeft aan hoeverre de gemeten waarde afwijkt van de verwachte waarde, en voor ΔE2000 geldt als vuistregel dat waarden lager dan 3 als zeer goed en lager dan 1 als perfect worden gezien.
ΔE2000 heeft echter beperkingen bij hdr, waardoor vaak onrealistisch lage (dus goede) scores worden behaald, terwijl de beeldfouten wel goed zichtbaar kunnen zijn. ΔE ITP lost dit op en weegt de kleurafwijking ook anders, waardoor kleuren die we snel herkennen als goed of fout, zoals huidtinten en planten, meer invloed hebben op de score dan bijvoorbeeld neonkleuren. De resultaten van ΔE2000 en ΔE ITP zijn hierdoor niet onderling met elkaar vergelijkbaar.
Sdr-weergave
De Samsung The Frame Pro breekt met zijn maximale helderheid van zo’n 200cd/m² in de Filmmaker-modus geen records. Die maximale helderheid is zelfs 44 procent lager dan bij de TCL Nxtframe Pro van vorig jaar; dat is ook een edgelit schilderijtelevisie, maar dan zonder minileds. Het ANSI-contrast is met ruim 6200:1 juist een stuk indrukwekkender. Dat komt doordat de televisie voor een lcd-televisie prima zwartwaarden kan weergeven; met zijn 0,03cd/m² scoort The Frame Pro hier bijvoorbeeld een stuk beter dan TCL's schilderij-tv.
Wel is de weergave iets aan de koele kant en worden donkere grijstinten met een flinke, zichtbare afwijking weergegeven. Lichtere grijstinten zien er realistischer uit, waardoor de tv alsnog een redelijke score van 3,3 neerzet over het volledige grijsverloop. Ook de gedetailleerdekleurafwijking is met 3,59 redelijk zonder nou meteen te imponeren. Met zijn sdr-weergave scoort The Frame Pro wat ons betreft een goede voldoende, maar voor een perfecte score hadden de grijs- en kleurweergave uit de doos nog iets nauwkeuriger moeten zijn.
- Max. helderheid filmmodus
- Min. helderheid filmmodus
- Gem. grijsafwijking
- Gem. kleurafwijking
- Gem. gedetailleerde-kleurafwijking
- ANSI-contrast
Hdr-weergave
Het licht uit de minileds in de onderste rand moet een langere weg afleggen dan bij traditionele minileds met de lichtbron direct achter het paneel. Dat de piekhelderheden wat achterblijven in vergelijking met zulke tv's, is daarom geen verrassing. Dan nog valt de maximale helderheid een stuk hoger uit dan bij eerdere The Frame-modellen of TCL's Nxtframe-tv's. Die tv's moeten het net als The Frame Pro zonder full array local dimming (fald) stellen, waardoor de kleinste highlights er nauwelijks uitspringen. Pas als die highlights 5 procent van het scherm innemen of meer, kan The Frame Pro ze feller weergeven dan een volledig wit scherm. Daarmee is de hdr-kijkervaring op The Frame Pro lang niet zo indrukwekkend als op een oledtopmodel of traditionele miniled-tv, maar wel imposanter dan we van edgelit modellen, zoals The Frame en Nxtframe, gewend zijn.
- Max. helderheid hdr 5% window
- Max. helderheid hdr full screen
/i/2007565648.png?f=imagenormal)
De kleurweergave bij hdr-beelden is prima. De Samsung The Frame Pro kan 92 procent van de kleuren binnen de DCI-P3-kleurruimte weergeven, wat voor lcd-begrippen een respectabele score is. De grijs- en gedetailleerdekleurafwijkingen blijven ondertussen ruim binnen de perken.
- Gem. grijsafwijking zonder luminantie
- Gem. gedetailleerde-kleurafwijking zonder luminantie
- Dekking DCI P3 kleurruimte
Conclusie
Samsung heeft met The Frame Pro een fraaie nieuwe schilderijtelevisie afgeleverd. Dankzij de edgelit miniledtechnologie is het scherm dun gebleven, wat erg mooi staat als je hem met de inbegrepen muurbeugel strak tegen de wand hangt. Met de meegeleverde sierlijst, die ook los in andere kleuren te koop is, maak je het plaatje compleet.
Samsungs kunstaanbod is het grootste van alle schilderijtelevisies, al moet je dan naast deze prijzige tv ook nog een abonnement kopen. Het gratis aanbod spreekt een stuk minder tot de verbeelding. Wel kun je ook gratis je eigen foto’s en AI-gegenereerde kunst bekijken. Op het goed ontspiegelde, matte scherm komen kunstwerken uitstekend uit de verf, de structuur lijkt bijna voelbaar. In de Art Mode gebruikt het scherm bovendien minder energie dan tijdens het tv-kijken, al is de winst ook weer niet enorm. Daar staat tegenover dat het scherm zichzelf desgewenst uitschakelt wanneer het licht uitgaat of er een tijd geen beweging wordt gedetecteerd, om onnodige verspilling tegen te gaan.
Dankzij de compactere Wireless One Connect Box hoef je alleen nog maar de stroomkabel van de tv weg te werken. Dit losse aansluitingenkastje stuurt beeld en geluid namelijk draadloos naar het scherm over een afstand van maximaal tien meter. De Wireless One Connect Box heeft alle aansluitingen die je tegenwoordig mag verwachten, waaronder vier fullspec HDMI-poorten. Helaas voegt het draadloze kastje wel veel inputlag toe. Dat betekent dat je die snelle HDMI-poorten eigenlijk niet kunt gebruiken waarvoor ze bedoeld zijn: om te gamen. Wil je toch snelle games spelen, dan moet je de enige beeldpoort op de tv zelf gebruiken. Deze micro-HDMI-poort ondersteunt gelukkig ook 4k-beelden in vrr, met een maximale refreshrate van 144Hz.
Hoewel de tv dankzij de edgelit miniledbacklight lekker dun is gebleven, heeft deze technologie ook nadelen. Zo ontbreekt full array local dimming, waardoor de piekhelderheden, met name bij het bekijken van hdr-materiaal, tegenvallen in vergelijking met traditionele miniledtelevisies. De hdr-weergave is wel overtuigender dan op normale The Frame-modellen en concurrerende toestellen zoals de TCL Nxtframe. De kleurreproductie is voldoende nauwkeurig in zowel sdr als hdr. De maximale helderheid in sdr-modus valt iets tegen, maar de relatief diepe zwartwaarden maken veel goed; hierdoor weet de tv alsnog een indrukwekkend contrast neer te zetten, al blijft het vrijwel oneindig hoge contrast van oledtelevisies ver buiten bereik. Daarbij is de beeldverwerking prima; wat dat betreft doet The Frame Pro niet onder voor Samsungs oledtopmodel van dit jaar, de S95F.
Het geluid dat uit de tv komt klinkt wat dun, omdat er geen subwoofers in de tv zitten. De Atmos-speakers geven wel iets van ruimtelijkheid aan de sound. Dialogen zijn bovendien goed verstaanbaar, waarmee de ingebouwde speakers volstaan voor lineair tv-kijken. Voor een overtuigende bioscoopervaring raden we echter ook bij deze tv een los speakersysteem aan, zoals een soundbar met subwoofer.
Met zijn huidige vanafprijs van bijna 2000 euro is de Samsung The Frame Pro geen logische keuze als je op zoek bent naar de beste tv voor de voordeligste prijs. De verhoogde inputlag via de Wireless One Connect Box maakt het apparaat ook zeker niet de meest voor de hand liggende optie voor gamers. Ben je echter op zoek naar de beste schilderijtelevisie van het moment, dan is The Frame Pro wel een aanrader. Het toestel is feller, intelligenter en mooier dan zijn rivalen. Toch zou ik niet zeggen dat die normale Samsung The Frame, TCL Nxtframe en Hisense Canvas TV nu hun biezen kunnen pakken, want The Frame Pro is ook minimaal de helft duurder. En zó groot is het verschil in prestaties nu ook weer niet.
Redactie: Sjef Weller Testlab: Redjiev Sardjoe, Denny Verwoert Video: Jasper Janssen, Luke van Drie, Mark van der Kruit, Mees Derks Eindredactie: Monique van den Boomen
Laagste prijzen voor:
Samsung The Frame Pro LS03FW 65" Bruin, Wit
| Winkel |
Beoordeling |
|
Prijs |
Totaal |
|
|
tvspecialisten.nl
|
|
|
€ 1.949,-
|
€ 1.949,-
Kostenoverzicht- Productprijs
- € 1.949,-
- € 0,-
- € 0,-
- Totaal
- € 1.949,-
|
Bekijk
|
|
bol Plaza
|
|
|
€ 2.057,21
|
€ 2.057,21
Kostenoverzicht- Productprijs
- € 2.057,21
- Pakketpost (boven €20,-)
- € 0,-
- iDeal
- € 0,-
- Totaal
- € 2.057,21
|
Bekijk
|
|
Taelman Home
|
|
|
€ 2.199,-
|
€ 2.199,-
Kostenoverzicht- Productprijs
- € 2.199,-
- Opsturen (vanaf € 99,99,-)
- € 0,-
- iDEAL
- € 0,-
- Totaal
- € 2.199,-
|
Bekijk
|
|
BoXXer
|
|
|
€ 2.299,-
|
€ 2.299,-
Kostenoverzicht- Productprijs
- € 2.299,-
- Pakketpost vanaf € 45,-
- € 0,-
- iDeal
- € 0,-
- Totaal
- € 2.299,-
|
Bekijk
|
|
Elektrocentrum
|
|
|
€ 2.349,-
|
€ 2.349,-
Kostenoverzicht- Productprijs
- € 2.349,-
- Opsturen
- € 0,-
- iDEAL
- € 0,-
- Totaal
- € 2.349,-
|
Bekijk
|
:strip_exif()/i/2007470160.avif?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2007577592.jpeg?f=imagearticlefull)
:strip_exif()/i/2007577664.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577666.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577668.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577604.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577606.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577608.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577610.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577614.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577616.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577618.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577620.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577622.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007568354.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007568356.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007568358.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007568360.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577934.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577936.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007584218.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007584220.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577626.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2007577628.jpeg?f=imagegallery)
/i/2007565650.png?f=imagegallery)
/i/2007565652.png?f=imagegallery)
/i/2007565654.png?f=imagegallery)
/i/2007565656.png?f=imagegallery)
/i/2007565658.png?f=imagegallery)
/i/2007565660.png?f=imagegallery)
/i/2007565648.png?f=imagegallery)
/i/2007565664.png?f=imagegallery)
/i/2007565666.png?f=imagegallery)
/i/2007565668.png?f=imagegallery)
/i/2007565670.png?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2007469996.jpeg?f=thumbmedium)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007605324.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007491980.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007169170.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2007146322.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2006921100.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004128784.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/i/2007169174.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006114698.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2006355572.jpeg?f=fpa)
:strip_exif()/i/2004862332.jpeg?f=fpa)
/i/2004719176.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/34700/crop6228645267b3e_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/43626/icon1.jpg?f=community){kind=small}
/u/94596/crop643fb12fd4e6d.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/177567/crop5f8591cadf088_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/48496/crop61cef45e0943e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/295699/crop609bc9a510a14_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/383827/Untitled-2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/280082/crop5bc9c95306f49_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/294301/crop57601646bd092.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/644864/IMG_20150630_221348.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/502805/crop5e00e4740ec05_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/249917/jaapschaap.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44206/poes.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/105759/crop60952b049a729_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
:strip_icc():strip_exif()/u/1254/crop62d7043e9eea6.jpg?f=community){kind=small}
/u/189401/crop5a5e7beb70a42_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/69680/crop5fd33cb788a9c_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/584008/crop5789fd0fe5178_cropped.jpeg?f=community){kind=small}