17 Intel Z790-moederborden Round-up

Op deze pagina zetten we de belangrijkste specificaties van de zeventien Intel Z790-moederborden op een rij. Zo krijg je snel een indruk van waar je op kunt rekenen en vallen uitzonderlijke extra's of omissies op.

PCI Express

Alle Intel Z790-moederborden in de test bieden minstens een PCI Express 5.0 x16-slot. De ASRock Taichi en de ASUS ProArt- en Maximus-borden hebben een tweede PCIe 5.0-slot. Als je dat gebruikt, worden de zestien lanes verdeeld over beide slots. Doorgaans heb je daarnaast nog een paar extra x4- of x1-slots, behalve op de mini-ITX-moederborden natuurlijk. Het volplakken van het bord met x1-sleuven zien we alleen bij goedkopere modellen, want op de high-end borden is die fysieke ruimte hard nodig voor meer M.2-slots.

	Slot 1	Slot 2	Slot 3	Slot 4	Slot 5
ASRock Z790 PG Lightning	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	PCIe 3.0 x1	PCIe 3.0 x1	PCIe 3.0 x1
ASRock Z790 PG Sonic	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	PCIe 3.0 x1	N.v.t.	N.v.t.
ASRock Z790 PG-ITX/TB4	PCIe 5.0 x16	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.
ASRock Z790 Taichi	PCIe 5.0 x16	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	N.v.t.
ASUS Prime Z790-A WiFi	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 3.0 x1	PCIe 3.0 x1
ASUS TUF Gaming Z790-Plus WiFi	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 3.0 x1	PCIe 3.0 x1
ASUS ROG Strix Z790-I Gaming WiFi	PCIe 5.0 x16	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.
ASUS ProArt Z790-Creator WiFi	PCIe 5.0 x16	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	N.v.t.
ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	N.v.t.
ASUS ROG Maximus Z790 Hero	PCIe 5.0 x16	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	N.v.t.
ASUS ROG Maximus Z790 Extreme	PCIe 5.0 x16	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	N.v.t.
Gigabyte Z790 Aorus Elite AX	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	PCIe 3.0 x4	N.v.t.	N.v.t.
Gigabyte Z790 Aero G	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	PCIe 3.0 x4	N.v.t.	N.v.t.
Gigabyte Z790 Aorus Master	PCIe 5.0 x16	PCIe 3.0 x4	PCIe 3.0 x1	N.v.t.	N.v.t.
MSI MAG Z790 Tomahawk WiFi	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	PCIe 3.0 x1	N.v.t.	N.v.t.
MSI MPG Z790 Edge WiFi	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	PCIe 3.0 x1	N.v.t.	N.v.t.
MSI MPG Z790 Carbon WiFi	PCIe 5.0 x16	PCIe 4.0 x4	PCIe 3.0 x1	N.v.t.	N.v.t.

USB

Bij de high-end chipset begint USB4, of Thunderbolt 4 zo je wil, steeds vaker voor te komen. Zes van de zeventien borden hebben het, waar dat vroeger alleen de echte topmodellen waren. De meeste fabrikanten bieden maar één 20Gbit/s-USB-poort, maar het zwaartepunt van de connectiviteit begint steeds meer bij 10Gbit/s te liggen. De interne USB-C-header is alleen bij de ASRock Z790 PG Lightning langzamer dan 10Gbit/s.

	USB 2.0	USB 5Gbit/s	USB 10Gbit/s	USB 20Gbit/s	USB4 40Gbit/s	USB-C intern
ASRock Z790 PG Lightning	1	5	1	1	0	5Gbit/s
ASRock Z790 PG Sonic	2	5	2	0	0	20Gbit/s
ASRock Z790 PG-ITX/TB4	0	0	6	0	2	20Gbit/s
ASRock Z790 Taichi	2	6	2	0	2	20Gbit/s
ASUS Prime Z790-A WiFi	0	4	3	1	0	10Gbit/s
ASUS TUF Gaming Z790-Plus WiFi	0	4	3	1	0	10Gbit/s
ASUS ROG Strix Z790-I Gaming WiFi	2	1	3	1	2	20Gbit/s
ASUS ProArt Z790-Creator WiFi	0	0	6	0	2	20Gbit/s
ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi	0	4	7	1	0	20Gbit/s
ASUS ROG Maximus Z790 Hero	0	4	6	0	2	20Gbit/s
ASUS ROG Maximus Z790 Extreme	0	0	8	1	1 (+1 intern)	20Gbit/s
Gigabyte Z790 Aorus Elite AX	4	3	2	1	0	10Gbit/s
Gigabyte Z790 Aero G	2	4	3	1	0	20Gbit/s
Gigabyte Z790 Aorus Master	0	5	7	2	0	20Gbit/s
MSI MAG Z790 Tomahawk WiFi	0	4	5	1	0	10Gbit/s
MSI MPG Z790 Edge WiFi	0	4	5	1	0	10Gbit/s
MSI MPG Z790 Carbon WiFi	0	2	7	1	0	20Gbit/s

Opslag

De Z790-chipset heeft behoorlijk wat lanes en daardoor komen we doorgaans flink wat M.2-slots tegen. Vier of zelfs vijf slots zijn zeker geen uitzondering. De mini-ITX-borden hebben natuurlijk minder slots; ASUS biedt er twee, ASRock drie. Bij ASRock zitten er daarvan echter twee zonder koeling op de achterkant van het moederbord, wat ze diskwalificeert voor gebruik met een heet wordende Gen4-ssd.

Veel van de wat luxere Z790-borden hebben ook een PCIe 5.0-slot voor een ssd. Houd er echter rekening mee dat die lanes afsnoept van je videokaart, want de Intel Alder- en Raptor Lake-processors hebben daar officieel geen lanes voor beschikbaar.

	SATA	M.2-slots 1/2/3/4/5					Gekoeld
ASRock Z790 PG Lightning	4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	1
ASRock Z790 PG Sonic	8	PCIe 5.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	3
ASRock Z790 PG-ITX/TB4	3	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	N.v.t.	1
ASRock Z790 Taichi	8	PCIe 5.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	5
ASUS Prime Z790-A WiFi	4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	4
ASUS TUF Gaming Z790-Plus WiFi	4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	3
ASUS ROG Strix Z790-I Gaming WiFi	2	PCIe 5.0 x4	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	N.v.t.	N.v.t.	2
ASUS ProArt Z790-Creator WiFi	8	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	4
ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi	4	PCIe 5.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	5
ASUS ROG Maximus Z790 Hero	6	PCIe 5.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	4
ASUS ROG Maximus Z790 Extreme	6	PCIe 5.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	5
Gigabyte Z790 Aorus Elite AX	6	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	4
Gigabyte Z790 Aero G	4	PCIe 5.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	5
Gigabyte Z790 Aorus Master	4	PCIe 5.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	5
MSI MAG Z790 Tomahawk WiFi	7	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	N.v.t.	4
MSI MPG Z790 Edge WiFi	7	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	5
MSI MPG Z790 Carbon WiFi	6	PCIe 5.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	PCIe 4.0 x4	5

Video en audio

De meeste moederborden hebben HDMI en DisplayPort als monitoruitgangen. USB-C komt voor op moederborden met Thunderbolt en enkele borden hebben zelfs DisplayPort-ingangen om het signaal van je videokaart mee te kunnen sturen via USB-C. De Z790 Aero G is de uitzondering; dat bord heeft géén Thunderbolt, maar kan wel DisplayPort uitsturen via zijn USB-C-connector.

	HDMI	DisplayPort	USB-C
ASRock Z790 PG Lightning	1	0	0
ASRock Z790 PG Sonic	1	1	0
ASRock Z790 PG-ITX/TB4	1	1	2
ASRock Z790 Taichi	1	0	2
ASUS Prime Z790-A WiFi	1	1	0
ASUS TUF Gaming Z790-Plus WiFi	1	1	0
ASUS ROG Strix Z790-I Gaming WiFi	1	0	2
ASUS ProArt Z790-Creator WiFi	1	2 (input)	2
ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi	1	1	0
ASUS ROG Maximus Z790 Hero	1	0	2
ASUS ROG Maximus Z790 Extreme	1	0	2
Gigabyte Z790 Aorus Elite AX	1	1	0
Gigabyte Z790 Aero G	1	1 (input)	1
Gigabyte Z790 Aorus Master	0	1	0
MSI MAG Z790 Tomahawk WiFi	1	1	0
MSI MPG Z790 Edge WiFi	1	1	0
MSI MPG Z790 Carbon WiFi	1	0	0

De mogelijkheden op het gebied van audio worden grotendeels bepaald door de gebruikte audiocodec. In onderstaande tabel hebben we de verschillen tussen de gebruikte codecs nog eens op een rijtje gezet.

Verschillen tussen audiocodecs

	Verbinding	Kanalen		Hoofdtelefoon- versterking	Max. dac snr	Max. adc snr	Resolutie
		Dac	Adc
Realtek ALC887	HDA	8	2	Tot 32Ω	97dB(A)	90dB(A)	24bit 192kHz
Realtek ALC897	HDA	10	2	Tot 32Ω	99dB(A)	95dB(A)	24bit 192kHz
Realtek ALC1200	HDA	10	2	Tot 32Ω	110dB(A)	102dB(A)	24bit 192kHz
Realtek ALC1220	HDA	10	3	Tot 600Ω	120dB(A)	110dB(A)	24bit 192kHz
Realtek ALC4080	USB	10	3	Tot 600Ω	120dB(A)	110dB(A)	32bit 384kHz

ASUS en MSI voorzien al hun moederborden van een relatief luxe audiocodec. ASRock en Gigabyte kiezen voor de wat simpelere ALC897-codec op hun goedkoopste modellen. Luxere borden hebben vaak een aparte versterker voor gebruik met een hoofdtelefoon met een hoge impedantie. Opvallend is dat ASRock en Gigabyte maar een paar analoge audioconnectors aanbrengen. Wil je analoog een surroundset kunnen aansluiten, dan is dat iets om op te letten.

	Codec	Analoge jacks	S/PDIF	Versterker
ASRock Z790 PG Lightning	Realtek ALC897	3	Nee	N.v.t.
ASRock Z790 PG Sonic	Realtek ALC897	3	Nee	N.v.t.
ASRock Z790 PG-ITX/TB4	Realtek ALC4080	2	Ja	N.v.t.
ASRock Z790 Taichi	Realtek ALC4080	2	Ja	ESS Sabre 9218
ASUS Prime Z790-A WiFi	Realtek ALC1220	3	Nee	N.v.t.
ASUS TUF Gaming Z790-Plus WiFi	Realtek ALC1220	5	Ja	N.v.t.
ASUS ROG Strix Z790-I Gaming WiFi	Externe DAC met Realtek ALC4050	2	Nee	ESS Sabre 9260Q
ASUS ProArt Z790-Creator WiFi	Realtek ALC1220	5	Nee	N.v.t.
ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi	Realtek ALC4080	5	Ja	Savitech SV3H712
ASUS ROG Maximus Z790 Hero	Realtek ALC4080	5	Ja	ESS Sabre 9218
ASUS ROG Maximus Z790 Extreme	Realtek ALC4080	5	Ja	ESS Sabre 9218
Gigabyte Z790 Aorus Elite AX	Realtek ALC897	2	Ja	N.v.t.
Gigabyte Z790 Aero G	Realtek ALC1220	2	Ja	N.v.t.
Gigabyte Z790 Aorus Master	Realtek ALC1220	2	Ja	ESS Sabre 9118
MSI MAG Z790 Tomahawk WiFi	Realtek ALC4080	5	Ja	N.v.t.
MSI MPG Z790 Edge WiFi	Realtek ALC4080	5	Ja	N.v.t.
MSI MPG Z790 Carbon WiFi	Realtek ALC4080	5	Ja	N.v.t.

Netwerk

Elk moederbord in de test beschikt minstens over 2,5 Gigabit-ethernet. Ook wifi volgens de nieuwste 6E-standaard komt op vrijwel ieder bord voor. De ASUS ProArt Z790-Creator WiFi, ASUS ROG Maximus Z790 Extreme en Gigabyte Z790 Aorus Master zijn voorzien van 10 Gigabit-ethernet via een Marvell-chip.

	LAN 1	LAN 2	Wifi
ASRock Z790 PG Lightning	Realtek RT8125BG	N.v.t.	N.v.t.
ASRock Z790 PG Sonic	Killer E3100G	N.v.t.	N.v.t.
ASRock Z790 PG-ITX/TB4	Killer E3100X	N.v.t.	Killer Wi-Fi 6E
ASRock Z790 Taichi	Killer E3100G	Intel I219-V	Killer Wi-Fi 6E
ASUS Prime Z790-A WiFi	Intel I225-V	N.v.t.	Wi-Fi 6E
ASUS TUF Gaming Z790-Plus WiFi	Intel I225-V	N.v.t.	Wi-Fi 6E
ASUS ROG Strix Z790-I Gaming WiFi	Intel I225-V	N.v.t.	Wi-Fi 6E
ASUS ProArt Z790-Creator WiFi	Marvell AQtion 10GbE	Intel I225-V	Wi-Fi 6E
ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi	Intel I225-V	N.v.t.	Wi-Fi 6E
ASUS ROG Maximus Z790 Hero	Intel I225-V	N.v.t.	Wi-Fi 6E
ASUS ROG Maximus Z790 Extreme	Marvell AQtion 10GbE	Intel I225-V	Wi-Fi 6E
Gigabyte Z790 Aorus Elite AX	Realtek RT8125BG	N.v.t.	Intel Wi-Fi 6E
Gigabyte Z790 Aero G	Intel I225-V	N.v.t.	Intel Wi-Fi 6E
Gigabyte Z790 Aorus Master	Marvell AQtion 10GbE	N.v.t.	Killer Wi-Fi 6E
MSI MAG Z790 Tomahawk WiFi	Intel I225-V	N.v.t.	Intel Wi-Fi 6E
MSI MPG Z790 Edge WiFi	Intel I225-V	N.v.t.	Intel Wi-Fi 6E
MSI MPG Z790 Carbon WiFi	Intel I225-V	N.v.t.	Intel Wi-Fi 6E

Overige features

ASRock en ASUS laten de functionaliteit om het bios te flashen zonder (compatibele) cpu weg op (een deel van) hun line-up. Aangezien er voor socket 1700 toch geen nieuwe processors meer zullen uitkomen, tillen we daar niet zwaar aan. Probleemdiagnoseleds zijn in dit segment gemeengoed, maar voor een complete foutcodedisplay moet je nog altijd een luxer model aanschaffen.

Bij de onboard knopjes komen we steeds vaker toetsen tegen waarvan je de functie zelf kunt instellen. ASUS noemt dat FlexKey, Gigabyte noemt het MultiKey en MSI spreekt van een 'smart button'. Vaak kun je kiezen uit bijvoorbeeld het uitschakelen van de rgb-verlichting, het booten in safe mode en een simpele reset. Alleen ASRock heeft nog geen foefje bedacht om M.2-ssd's zonder schroeven te kunnen installeren en spanningsmeetpunten voor overklokkers komen we alleen op de topmodellen van ASUS en Gigabyte tegen.

	Fan- headers	Bios- chip	Bios flashen zonder cpu	Probleem- diagnose	Onboardknoppen	Rgb / Argb	M.2 zonder schroeven	Spanningsmeetpunten
ASRock Z790 PG Lightning	7	128Mbit	Nee	Ja, leds	Nee	1 / 3	Nee	Nee
ASRock Z790 PG Sonic	7	128Mbit	Nee	Ja, leds	Nee	1 / 3	Nee	Nee
ASRock Z790 PG-ITX/TB4	3	256Mbit	Nee	Ja, leds	Clear-cmos	1 / 1	Nee	Nee
ASRock Z790 Taichi	8	256Mbit	Nee	Ja, hex-display	Clear-cmos, power, reset	1 / 3	Nee	Nee
ASUS Prime Z790-A WiFi	7	256Mbit	Nee	Ja, leds	Clear-cmos, power	1 / 3	Ja	Nee
ASUS TUF Gaming Z790-Plus WiFi	7	192Mbit	Nee	Ja, leds	Nee	1 / 3	Ja	Nee
ASUS ROG Strix Z790-I Gaming WiFi	3	256Mbit	Ja	Ja, leds	AI OC, FlexKey	1 / 1	Ja	Nee
ASUS ProArt Z790-Creator WiFi	8	256Mbit	Ja	Ja, leds	Nee	3 / 1	Ja	Nee
ASUS ROG Strix Z790-E Gaming WiFi	8	256Mbit	Ja	Ja, leds	Clear-cmos, power	3 / 1	Ja	Nee
ASUS ROG Maximus Z790 Hero	8	256Mbit	Ja	Ja, hex-display	Power, FlexKey, retry, clear-cmos	3 / 1	Ja	Nee
ASUS ROG Maximus Z790 Extreme	8	2x 256Mbit	Ja	Ja, hex-display	Power, FlexKey, retry, safe boot, slow mode, clear-cmos	3 / 1	Ja	Ja
Gigabyte Z790 Aorus Elite AX	6	256Mbit	Ja	Ja, leds	MultiKey	2 / 2	Ja	Nee
Gigabyte Z790 Aero G	8	256Mbit	Ja	Ja, leds	MultiKey	2 / 2	Ja	Nee
Gigabyte Z790 Aorus Master	10	256Mbit	Ja	Ja, hex-display	Power, MultiKey, clear-cmos	2 / 2	Ja	Ja
MSI MAG Z790 Tomahawk WiFi	8	256Mbit	Ja	Ja, leds	Clear-cmos	1 / 3	Ja	Nee
MSI MPG Z790 Edge WiFi	8	256Mbit	Ja	Ja, leds	Clear-cmos	1 / 3	Ja	Nee
MSI MPG Z790 Carbon WiFi	7	256Mbit	Ja	Ja, hex-display	Clear-cmos, smart button	1 / 2	Ja	Nee