ASUS TUF Gaming Z790-PLUS WIFI

Disclaimer:

• Met name een ervaringen 'review' geschreven om deze te delen die ik maakte tijdens het bouwen.
• Sinds jaren weer een eigen systeem samengesteld, dus review ook als dusdanig opgezet.
• Informatie boven opmaak, sorry

Dit is een onderdeel van 2 computer builds met de volgende onderdelen:
NZXT H7 Flow Zwart review door grimson
Noctua NF-A12x25 PWM chromax.black.swap, 120mm review door grimson
Corsair RM850x (2021) Zwart review door grimson
Corsair 600W PCIe 5.0 12VHPWR Type-4 PSU Power Cable Zwart review door grimson
ASUS TUF Gaming Z790-PLUS WIFI review door grimson
Noctua NH-D15 chromax.black review door grimson
Kingston Fury Beast KF560C36BBEK2-32 review door grimson
uitvoering: ASUS TUF Gaming GeForce RTX 4070 Ti 12GB GDDR6X OC Edition
uitvoering: ASUS ROG Strix GeForce RTX 4080 16GB GDDR6X OC Edition
Aangeschaft onderdeel (maar niet gebruikt):
Noctua NA-SAV2 Chromax.Black review door grimson
Noctua NA-SYC1 4-Pin Y-SPlit Cable (set van 2) Zwart review door grimson
Noctua NA-SEC1 4-Pin Extension Cable (set van 3) Zwart review door grimson

Technische specificaties:

Dit moederbord is opgezet met de Intel Z790 Chipset. Je kan uiteraard componenten op het moederbord aansluiten maar dan is de vraag hoe dit technisch zit en of je daar invloed op hebt.

PCIe 4.0 lanes en randapparatuur
Zoals zichtbaar in het blockdiagram kan de processor zelf 20 PCIe lanes aansturen.

• 16 of 2x8 PCIe 5.0 lanes.
• 4 PCIe 4.0 lanes.

In mijn geval is het alleen het aansluiten van een PCIe 4.0 x16 grafische kaart en 2 x PCIe 4.0 x4 NVMe SSD's.
Als ik dus zowel de PCIe 4.0 grafische kaart als de primaire PCIe 4.0 SSD aansluit op deze 20 PCIe lanes dan zijn deze direct verbonden met de processor.

Chipset verbonden via DMI naar de processor
De 2e PCIe 4.0 NVMe SSD (en verder) wordt dan via de Chipset aangestuurd welke weer verbonden is met de processor via de DMI bus. Sluit je dus meer PCIe aansluitingen aan dan verlopen deze allemaal via de chipset en dus ook gezamenlijk via deze DMI bus.
Voordeel is dus om je primaire SSD dus sowieso direct aan te sluiten naar je processor.

PCIe 5.0 suboptimaal voor SSD?
https://www.gamingpcbuilder.com/intel-z790-gen5-m-2/
Alhoewel Intel de 16 PCIe 5.0 lanes primair bedoeld heeft voor de GPU aansluiting (vooralsnog zijn er geen PCIe 5.0 GPU kaarten ) kunnen moederbordfabrikanten ook kiezen om een PCIe 5.0 M.2 slot aan te bieden. Wat ik heb begrepen is dat dan wel de gebruikte CPU lanes voor je grafische kaart zal halveren omdat er maar 16 PCIe 5.0 lanes zijn, zie ook het blokdiagram.
Dus 'suboptimaal' sluit je dan misschien onbewust je apparatuur aan, ironisch gezien op een waarschijnlijk dure investering wat betreft het huidige Intel platform.

Vandaar mijn pluspunt dat dit bord geen NVMe PCIe 5.0 ondersteund.

https://www.asus.com/moth...-z790-plus-wifi/techspec/

Expansion Slots

Intel® 13th & 12th Gen Processors
1 x PCIe 5.0 x16 slot
Intel® Z790 Chipset
1 x PCIe 4.0 x16 slot (supports x4 mode)
1 x PCIe 4.0 x4 slot
2 x PCIe 3.0 x1 slots

Een nobrainer zou je zeggen maar PCIe slot 1 is dus bedoeld voor je grafische kaart.

Storage

Intel® 13th & 12th Gen Processors
M.2_1 slot (Key M), type 2242/2260/2280/22110
- Intel® 13th & 12th Gen processors support PCIe 4.0 x4 mode
Intel® Z790 Chipset
M.2_2 slot (Key M), type 2242/2260/2280 (supports PCIe 4.0 x4 mode)
M.2_3 slot (Key M), type 2242/2260/2280/22110 (supports PCIe 4.0 x4 mode)
M.2_4 slot (Key M), type 2242/2260/2280 (supports PCIe 4.0 x4 & SATA modes)

M.2 slot M.2_1 is dus direct verbonden via PCIe 4.0 x4 met de processor. Je primaire NVMe SSD kan je dus hier aansluiten. M.2_2 tot en met M.2_4 zijn verbonden met PCIe 4.0 x4 met de chipset die dan weer via een gezamenlijke DMI bus met de processor praat.

Via GPU-Z:
ASUS TUF RTX 4070 Ti GAMING OC
Bus Interface: PCIe x16 4.0 @ x16 4.0

Via HWiNFO64 v7.43-5040
WD_BLACK SN850X 2000GB
[PCI Express]
Version: 4.0
Maximum Link Width: 4x
Current Link Width: 4x

Controle geeft dus aan dat beide devices alle lanes gebruiken en 'correct' zijn aangesloten.

Luchtkoeling processor
Noctua NH-D15 chromax.black
https://ncc.noctua.at/coo...700?q=TUF%20Gaming%20Z790
Zoals op de support site aangegeven is de D4 'compatible, maar dit betreft de D5 variant.
Zoals gedacht en elders gelezen is de D5 ook compatible, maar zekerheid is geboden. Bij deze dus

Let wel op dat ook aangegeven wordt dat bij het gebruik van een 2e fan je de ventilator iets moet verhogen.
Dan moet je ook weer opletten of deze koeler nog in de case past (de hoogte dus)
Het voordeel van de Kingston Fury Beast KF560C36BBEK2-32 is dat er maar enkele millimeters nodig zijn.
Past dus prima in een H7 Flow!


Aansluiten casefans
Verder 4 casefan aansluitingen waarbij de AIO_PUMP ook gebruikt kan worden voor een casefan (aanpassen in 'BIOS')
Ik heb gekozen voor 3 intake fans (voorkant) en 2 outtake (rear en top/rear). De top/rear is dan aangesloten op de AIO_PUMP.

Aansluiten 'front panel' (power knopje etc.) connector Flow H7 op dit moederbord
https://www.datocms-asset...al-manual-en_pdf_2203.pdf
Op pagina 10 handleiding H7 Flow staat de aansluiting die je moet aansluiten op het moederbord.
NZXT noemt deze aansluiting 'FOR INTEL STANDARD F_PANEL HEADER' welke je dus op het moederbord moet aansluiten.
In de handleiding van dit moederbord wordt niet expliciet gesproken over een F_PANEL header maar over een '20-3 pin System Panel header with Chassis intrude function'.

Na Googlen blijkt dit op deze manier aangesloten te moeten worden, dus de meest linker pinnetjes bezetten (dat is zoals getoond op deze foto)

NZXT H-Series Breakout Cable
https://support.nzxt.com/...5-H-Series-Breakout-Cable

Hier staat het een en ander uitgelegd.

Monteren M.2 NVMe SSD's

Het moederbord bevat 4 NVMe M.2 aansluitingen en bijgeleverde heatsinks voor daarvan 3 M.2 NVMe SSD's

Zoals bij mij het geval moest ik een padding sticker plaatsen ivm enkelzijdige NVMe SSD's. Dit omdat aan de andere kant geen chips zijn gemonteerd en dus zonder padding je de SDD na montage van de heat spreader zal doordrukken naar beneden. De extra padding zal dit doorbuigen voorkomen met enkelzijdige NVMe SSD's.



M.2_1 slot, de enige directe PCIe 4.0 x4 verbinding naar je processor. Primaire SSD hierop aansluiten.

NVMe SSD welke via chipset verloopt, wel allemaal zelf aangesloten naar de chipset via PCIe 4.0 x4.
Verder is er geen schroef nodig om een SSD te monteren, via een plastic pinnetje zet je de SSD vast.

XMP Profiel geheugen activeren
Zover de huidige ervaring is het activeren van het XMP Profiel '6000' van de Kingston Fury Beast KF560C36BBEK2-32 zonder issues of crashes.
Enkele dagen gamen en werken met het systeem is 'foutloos'.

Bios / on-board tunen
Zoals aangegeven wordt er standaard WiFi meegeleverd net zoals nog SATA aansluitingen en eventueel een onboard HD Audio controller. Gelukkig is dit allemaal in de BIOS uit te schakelen om zo geen overbodige resources/drivers te installeren.
ASUS Armory Crate.
Met name de 'automatische installatie' van het gedrocht ASUS Armory Crate komt door dat in de BIOS een 'device' wordt doorgegeven (ACPI) aan het OS zodat Windows dit opmerkt als 'device'. Dit kan je ook uitschakelen en dus geen hinder van dit soort in mijn ogen overbodige meuk op je systeem.

Mijn BIOS v0812 instellingen na defaults
XMP Profiel en Qfan control weggelaten.
Target OS -> Windows 11 Professional

• Advanced | PCH Storage Configuration | SATA Controller(s) -> disabled
• Geen SATA devices aanwezig, controller kan uit, scheelt resources.
• Advanced | APM Configuration | ErP Ready -> Enable(S4+S5)
• Geen spanning op USB apparaten / RGB leds na shutdown computer.
• Advanced | Onboard Devices Configuration | HD Audio -> Disabled
• Geen analoge audio nodig, via USB headset / apparaat. [blijft anders aanstaan (Steamdeck etc)
• Advanced | Onboard Devices Configuration | Connectivity mode (Wi-Fi & Bluetooth) -> Disabled
• Alleen LAN aansluiting in gebruik, ook geen Bluetooth.
• Advanced | Onboard Devices Configuration | Serial Port Configuration | Serial Port -> Disabled
• Wut?
• Boot | Secure Boot | OS Type -> Windows UEFI mode
• Expliciet nodig ivm UEFI Secure Boot aldus handleiding (niet standaard!?)
• Boot | Secure Boot | Secure Boot Mode -> Standard
• Standaard UEFI waardes, geen noodzaak tot wijzigen.
• Boot | Boot Configuration | Fast Boot -> Disabled
• Het systeem boot al snel genoeg, in combinatie met het uitschakelen hybridboot in Windows 11; altijd een frisse start.
• Boot | Boot Configuration | Boot Logo Display | POST Delay Time -> 0 sec
• Bootsequence versnellen
• Tool | ASUS Armory Crate | Download & Install ARMORY CRATE app -> Disabled

Handmatige installatie, ook laat dit een 'device' weg in het systeem welke het OS signaleert.

Deze lijkt nu default uit te staan, anders zou ik ook deze 'disablen'

• Advanced | System Agent (SA) Configuration | VMD setup menu | Enable VMD controller -> Disabled

Let op dat bij updaten van je BIOS de instellingen worden gereset!

BIOS handleiding / details
https://dlcdnets.asus.com...GAMING%20Z790-PLUS%20WIFI
Zie PRIME PROART TUF GAMING INTEL 700 Series BIOS Manual (English Edition) voor details per instelling.