We kunnen hier wel weer een tirade afsteken over hoe duur deze moederborden zijn, maar laten we wel wezen: als je een betaalbare pc wilt samenstellen, is socket AM5 gewoon (nog) niet het platform voor jou. Een X670-moederbord voelt zich vermoedelijk het best thuis in een systeem met een Ryzen 9-processor, bijvoorbeeld een van de vorige week aangekondigde Ryzen 7000X3D-cpu's, en natuurlijk een toffe DDR5-kit. Dan ben je serieus geld aan een pc aan het spenderen.
De focus van moederbordtests is in de afgelopen jaren steeds meer op de vrm komen te liggen. In het high-end segment lijkt het nut daarvan steeds beperkter te worden. Letterlijk alle borden in deze test hebben een vrm die zo goed is dat we amper nog verschil meten tussen de vrm-temperatuur van het goedkoopste bord en het bord met op papier de krachtigste vrm. Bij de beoordeling kijken we dus meer naar andere functionaliteit.
Beste middenklasse X670-moederbord (300-400 euro)
ASRock is met drie modellen hofleverancier in deze categorie, maar ook ASUS en Gigabyte hebben wat opties. De Gigabyte Aorus X670 Elite AX is het enige bord in de test zonder PCIe 5.0 x16-slot en hoewel je over het praktisch nut daarvan voorlopig kunt debatteren, valt de keuze voor een duur X670-bord daar moeilijk mee te rijmen. Die maak je toch vooral zodat je voor de overzienbare toekomst gebakken zit.
De verschillen tussen de moederborden zijn niet groot, dus we kunnen kritisch zijn. We willen in dit segment graag minstens drie snelle M.2-slots met vier lanes bandbreedte (waarvan één PCIe 5.0), minstens drie USB-poorten van 10Gbit/s of sneller, en een ALC1220-audiocodec of beter. Dan blijven alleen de ASUS TUF Gaming en de ASUS Prime over. Dat is ook niet zo gek, want dat zijn stiekem dezelfde moederborden. Alleen de kleurstelling verschilt en je krijg een extra M.2-heatsink bij de Prime. Dat lijkt ons het prijsverschil van 50 euro niet waard, dus de goedkopere van de twee gaat er met een Excellent-award vandoor.
ASRock X670E PG Lightning | ASRock X670E Pro RS | Gigabyte Aorus X670 Elite AX | ASUS TUF Gaming X670E-Plus WiFi |
ASRock X670E Steel Legend | ASUS Prime X670E-Pro WiFi | |
Prijs | Onbekend | Onbekend | Onbekend | € 343,69 | Onbekend | € 320,99 |
PCIe 5.0 x16-slots | 1 | 1 | 0 | 1 | 1 | 1 |
M.2-slots (waarvan PCIe 5.0) | 4 (1) | 5 (1) | 4 (1) | 4 (1) | 4 (1) | 4 (1) |
USB 10Gbit/s+ | 2 | 2 | 3 | 5 | 2 | 5 |
Audiocodec | Realtek ALC897 | Realtek ALC897 | Realtek ALC897 | Realtek ALC1220 | Realtek ALC1220 | Realtek ALC1220 |
Beste luxe X670-moederbord (400-600 euro)
Als je nog meer gaat uitgeven aan een X670-bord, moet daar natuurlijk ook wat tegenover staan. Het voornaamste voordeel van de ASUS ROG Strix X670E-F en de Gigabyte Aorus Master is een tweede M.2-slot met PCIe 5.0-ondersteuning. Aangezien de eerste PCIe 5.0-ssd's nog moeten verschijnen, lijkt ons dat wel een beetje overdreven futureproofing. Verder zijn de vrm's van deze borden op papier beter, maar het praktisch nut daarvan grenst zoals eerder besproken aan nul.
Minder overdreven wat de vrm betreft, maar juist rijk aan extra functionaliteit is de ASUS ProArt X670E-Creator WiFi. Dit moederbord is voorzien van USB4 (in feite Thunderbolt 4) en 10Gbit-ethernet, twee features die als je ze gaat gebruiken, wel echt nuttig zijn. Ook de mogelijkheid om tot 60W te snelladen via de USB-C-poort voor op je kast vinden we een goede vondst.
ASRocks topmodel, de X670E Taichi, valt ook nog in deze categorie. Net als ASUS' creatorbord heeft ook de Taichi USB4-poorten, maar ASRock verkiest overklokfeatures, zoals onboardknoppen, een foutcodedisplay en spanningsmeetpunten, boven 10Gbit-ethernet en het tweede M.2-slot met PCIe 5.0-ondersteuning. Ben je meer een tweaker dan een creator, dan is het ASRock-bord de betere keuze.
Tot slot valt ook het enige mini-ITX-bord in deze categorie, de ASUS ROG Strix X670E-I Gaming WiFi. Dit bordje is bijzonder compleet en bevat ingenieuze manieren om de ruimtebeperkingen te overwinnen, zoals een losse geluidskaart die dubbelt als een soort bedieningspaneel voor je moederbord. In de praktijk zijn de USB4-poorten de belangrijkste reden om voor dit bordje te gaan boven de 150 euro goedkopere B650E-I, want voor de extra slots die de X670-chipset mogelijk maakt, is toch geen plek.
De ASUS ProArt X670E-Creator WiFi, ASRock X670E Taichi en ASUS ROG Strix X670E-I Gaming WiFi ontvangen de laatste Excellent-awards van deze round-up.
ASUS ROG Strix X670E-F Gaming WiFi | Gigabyte X670E Aorus Master | ASUS ROG Strix X670E-I Gaming WiFi |
ASUS ProArt X670E-Creator WiFi |
ASRock X670E Taichi |
|
Prijs | € 349,99 | € 399,- | € 319,- | € 485,82 | € 939,29 |
PCIe 5.0 x16-slots | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 |
M.2-slots (waarvan PCIe 5.0) | 4 (2) | 4 (2) | 2 (1) | 4 (2) | 4 (1) |
USB4 | 0 | 0 | 2 | 2 | 2 |
Ethernet | 2,5Gbit/s | 2,5Gbit/s | 2,5Gbit/s | 10Gbit/s | 2,5Gbit/s |
Overklokextra's | Geen | Hex-display, onboardknoppen | FlexKey | Geen | Hex-display, onboardknoppen |
Beste topmodel X670-moederbord (600+ euro)
Het is drie tegen een in deze categorie. ASUS heeft maar liefst drie modellen boven de 600 euro; de Gene op micro-ATX-formaat, de Hero (ATX) en de Extreme (EATX) als meer dan 1000 euro kostend topmodel. Alleen Gigabyte heeft daar een antwoord op, met de 790 euro kostende Aorus Xtreme.
De Gene is een nichebord, met als belangrijkste nadeel dat er maar twee DDR5-slots zijn. Gigabyte lijkt intussen niet al te veel moeite te hebben gestoken in zijn X670E Aorus Xtreme. De X570-versie was bijvoorbeeld nog voorzien van een cover die het bord vrijwel helemaal bedekte en gekantelde connectors voor bijna alle soorten kabels. Ook naar USB4-poorten zoeken we tevergeefs. Het bord is daardoor wel veel goedkoper dan de Extreme van ASUS, maar doet zijn naam weinig eer aan.
De ASUS ROG Crosshair X670E Extreme is met 1049 euro dan wel veruit het duurste bord in de test, het geeft ons als enige ook echt het gevoel dat de ontwerpers carte blanche hebben gekregen. Het bord is luxe afgewerkt met covers en gekantelde connectors, en bevat gekkigheid zoals een instelbaar oledschermpje. Het heeft echter vooral een ijzersterke featureset waar geen einde aan lijkt te komen: vijf M.2-slots waarvan vier (!) met PCIe 5.0-support, 10Gbit-ethernet, USB4-poorten, een snelle USB-C-header met Quick Charge 4+, de meest luxe audioset-up en alle overklokfeatures die je je kunt wensen. Kopen doe je hem vermoedelijk alleen als geld voor jou geen rol speelt, maar het hart van een hardwareliefhebber gaat van dit bord toch wel harder kloppen en dus is een Ultimate-award op zijn plaats.
ASUS ROG Crosshair X670E Gene | ASUS ROG Crosshair X670E Hero | Gigabyte X670E Aorus Xtreme | ASUS ROG Crosshair X670E Extreme |
|
Prijs | € 1.101,91 | € 1.079,88 | Onbekend | Onbekend |
PCIe 5.0 x16-slots | 1 | 2 | 1 | 2 |
M.2-slots (waarvan PCIe 5.0) | 3 (2) | 5 (3) | 4 (4) | 5 (4) |
USB4 | 2 | 2 | 0 | 2 |
Ethernet | 2,5Gbit/s | 2,5Gbit/s | 10Gbit/s | 10Gbit/s |
Overklokextra's | Hex-display, onboardknoppen, spanningsmeetpunten | Hex-display, onboardknoppen | Hex-display, onboardknoppen, spanningsmeetpunten | Hex-display, onboardknoppen, spanningsmeetpunten |
Afsluitend
Met vijf awards waarvan vier voor ASUS lijkt de X670-chipset een homerun voor de genoemde fabrikant. En om eerlijk te zijn, dat is het ook. MSI besloot om niet eens mee te dingen in deze round-up, Gigabyte heeft maar vier borden geïntroduceerd, waarvan zeker het topmodel in deze review een beetje aandoet als een halve poging, en ASRocks sterke punten liggen van oudsher vooral in het lagere segment. Fun fact: van ASUS staan er in de Pricewatch meer X670-borden dan van alle andere merken bij elkaar opgeteld.
Het is geen geheim dat de vraag naar hardware in het algemeen, maar zeker ook specifiek naar het AM5-platform, de laatste tijd tegenvalt. In december verkochten de Ryzen 7000-cpu's, ondanks de forse prijsdalingen, nog altijd vijf keer minder goed dan hun voorgangers. Wellicht hebben ASRock, Gigabyte en MSI dat beter aan voelen komen dan ASUS en hun investeringen in AM5 daarop aangepast. Voor nu kunnen we rustig stellen dat ASUS het overtuigendste aanbod X670-moederborden heeft, maar wellicht is het enigszins schrale aanbod van de andere fabrikanten een realistischer vooruitzicht op de toekomst.