Introductie:
Het is sinds 2008 dat ik geen eigen computer gebouwd heb en het ging einde 2022 weer kriebelen.
Mijn hobby in 2008 was fotografie en daarnaast gamen. Had na vele jaren zelfbouw pcs gemaakt te hebben geen zin meer in het geknoei met drivers, vele reinstalls van Windows elk jaar, etc. In 2008 toen besloten om een Imac te kopen en met dual boot soms te gaan gamen. Heb in de tussentijd 5 Imacs versleten waarbij ik ongeveer iedere 3 jaar een nieuwe kocht.
De laatste
Imac van 2020, is ook de laatste Intel imac waarop je nog via Dual boot kan gamen.
Nu is die laatste Imac zo slecht nog niet met zijn Intel i7, 8 cores, 5700XT 16GB, 64GB ram en 2 TB ssd. Maar de laatste AAA titels kan je helaas niet op 1440p met alles op Ultra en meer dan 60fps spelen.
Was verlekkerd de laatste jaren gaan kijken naar 4K full option,HDR, raytracing gaming videos op YouTube, toen begon het weer te borrelen.
Ik moest helemaal opnieuw beginnen, want in die 15 jaar is enorm veel veranderd.
Na vele maanden reviews kijken, lezen en vergelijken zou mijn droom systeem een TUF build worden doordat ik de kast
ASUS TUF GT502 direct aantrekkelijk vond. (Mijn vriendin vond de kast in vergelijking tot de slanke Imac verschrikkelijk, maargoed gelukkig heb ik een "man cave hoek" in ons appartement)
Omdat ik voor de TUF GT502 Kast koos, wilde ik ook graag de meeste componenten in het systeem van TUF hebben.
Alle componenten die ik nodig had zijn allemaal released einde 2022, dus dat werd wachten op productie en uitlevering in 2023.
De lijst met componenten:
Asus TUF GT502 kast
Asus TUF 4090 OC
Asus TUF x670e-Plus Wifi
Asus TUF 1000W Gold voeding
2x Kingston Fury Beast, DDR5, 32GB (2x 16GB), 6000MHz - black
Seagate FireCuda 530 (2000 GB, M.2 2280)
Noctua NH-U12A chromax.black CPU Fan
8x Noctua NF-A12x25 PWM chromax.black.swap
2x Noctua NA-SEC1 Extension cable set
2x Arctic Case Fan Hub, fan distributor 10-fold, PWM
Arctic MX-6 (4 g)
AMD Ryzen 7 7700X (AM5, 4.50 GHz, 8 cores)
equip USB A-USB B (3 m)
Delock DisplayPort Kabel (3 m, DisplayPort)
Samsung Odyssey Neo G7 (3840 x 2160 Pixels, 32")
Razer Viper V2 Pro (Cable, Wireless)
Razer Deathstalker V2 Pro TKL (CH, Wireless)
Noctua NM-SD2 SecuFirm2 Phillips PH2 Screwdriver
Razer Strider Large
Totale prijs: veel te veel, maar snel onder het tapijt geveegd en gezegd tegen vrouwlief „is nieuwe hobby“
De uitpak experience:
De doos geeft alle features, het TUF design en is van stevig karton.
:strip_exif()/m/177742/1PBg2UQ3mAu3T7bIpzAdFIifK8dTkzFvDksvr5n5tuYMUIaatW.jpeg?f=620xauto)
Als je de doos opent zie je gelijk het moederboard in een antistatische folie en daaronder alle dokumenten, stickers, 2 SATA kabels en wat schroefjes om verschillende NVMe M2 maten te kunnen aansluiten op het board.
Ook zitten er wat TUF klittenband straps en Tie wraps in de doos.
De Inbouw experience
Het inbouwen gaat ongeloofelijk makkelijk in een ASUS TUF kast (gelijke brand). Het is bijna erin klikken, vastschroeven en klaar.
:strip_exif()/m/177742/1PBfERZVQ6pXsAXmn3XPGdPppn2mhQr6C8QMYIsf6ptlcYKKRv.jpeg?f=620xauto)
Ook het aansluiten van alle power kabels, de pc kast kabels en de kabel fans verloopt prima.
Alhoewel ik het een minpunt vind dat de FAN aansluiting net niet goed gepositioneerd zijn op het Mobo met tussenruimtes waardoor je Fan kabels niet in een Water cooler aansluiting steekt. Wat dus bij mij gebeurde en ik een blazende computer had de eerste 5min. Beter de Mobo handleiding lezen en dubbel controleren dus.
De NVMe M2 installatie is ook heel makkelijk en het bord heeft een coolstrip op de bovenkant waarbij je niet moet vergeten om de folie los te trekken alvorens installatie.
De geheugenbanken kan je maar op een zijde open klikken, maar dit werkt prima en ze klikken perfect in het Mobo.
De Processor installatie verliep ook prima en het processor plastic bescherm topje schiet niet direct in je ogen als je de hendel in de houder klikt, maar blijft rustig liggen.
Veel ruimte was er voor een grote cooler. De Noctua NH-U12H is niet de allergrootste, maar al van een redelijk formaat met twee 12mm coolers aan beide zijden van het cool blok. Niet gekozen voor de zwaardere en nog grotere NH-D15, want die past niet in mijn TUF kast.
De eerste POST
Altijd een spannend moment de eerste keer je PC opstarten. Ik herinner me dat van 15 jaar geleden nog en helaas ging het vroeger ook te vaak mis. (Van niet aangaan, tot rook, heb het helaas allemaal mogen beleven).
Ik had voordat ik de power knop ingedrukt had, de bios geflashed naar de laatste versie van 24-2-2023 via de flashback option en dacht dat het goed zat.
Naast blazende fans gelukkig geen rook dit keer, maar een oranje lampje op het moederbord wat aangaf dat er een geheugen probleem was en geen beeld.
Kortom eerst de fan kabel goed op het moederboard aansluiten op een FAN port en niet op een Water cooling poort. eerste probleem verholpen.
Toen de bios flash gedaan naar laatste versie. Helaas zelfde resultaat. Geheugen van bank gewisseld. Same result. Geheugen per stuk geprobeerd, helaas bleef dit oranje lampje branden.
Kortom ik kwam niet verder met mijn Kingston Fury Beast 6000Mhz welke AMD Expo support heeft, maar schijnbaar niet direct werkt op dit Mobo.
Ik in mijn auto naar de Webshop / winkel waar ik het geheugen gekocht had. Besloten om wat langzamer Corsair 5600 MHZ geheugen te kopen en te kijken of hij dan wel post.
En ja er kwam beeld als ook een blij gezicht, want ik kon verder. De bios gaf aan dat er ook een corrupt CPU profiel geladen werd en dat ik een reset moest doen. Kortom het was een geheugen en processor probleem.
Vond het allemaal maar vreemd, want ik installeerde de AMD 7700X en niet de gewenste 7950X3D waarvan ik wist, dat ik zeker een bios flash nodig had.
Toen ik eenmaal in de bios kwam, heb ik vanuit daar een flash gedaan naar de laatste versie wat werkte.
Daarna Windows geïnstalleerd, alle drivers, even wat firmware updates gedraaid vanuit Windows voor de 4090, muis , keyboard , etc. en toen heb ik het geheugen gewisseld, terug naar de Kingston wat deze keer gelukkig werkte en ik kwam weer in de bios. Toen AMD EXPO aangezet zodat ik ook kan profiteren van de snelheid van het geheugen.
Achteraf gezien denk ik dat de bios post vastliep, doordat het geheugen niet direct compatible was, als ook de processor te snel. Wellicht had mijn Webshop niet veel van deze mobos verkocht en had ik een versie met de oudste bios en instellingen.
Update 10-4-2023: Na release van de 7800x3D heeft ASUS de versie 1406 Bios publiekelijk gemaakt. Eindelijk zijn mijn problemen opgelost en ook kan ik eindelijk een beetje snuffelen aan overclocking.
Heb mijn 7700X opgekrikt met ongeveer 7%, door te spelen met EXPO, PBO en Curve optimizers.
Hierbij de video van Skatterbencher welke ik gevolgd heb. Het systeem loopt heel stabiel en zelfs iets koeler.
Software & Drivers:
Installatie verliep top, Windows 11 gaf direct na de eerste keer opstarten aan dat ASUS armoury geïnstalleerd moest worden, wat ik ook braaf deed. Eerst Asus Armoury geïnstalleerd en dan na goedkeuring alle drivers voor alle componenten.
Helaas werd mijn ASUS TUF GPU niet in Aura herkend en moest ik later een uninstall uitvoeren van alle Aura componenten alsook armoury. Na re-installatie werd de GPU herkend en kon ik alles syncen met het weinige RGB wat ik in mijn kast heb. Wellicht had ik eerst alle drivers en firmware updates moeten uitvoeren en daarna pas Armoury installeren.
interne Mobo Soundchip:
Hier kan ik kort over zijn, mocht je een externe usb Soundblaster of andere DAC bezitten probeer het niet uit.
Ik heb even getest, maar het was in vergelijking tot mijn
Soundblaster Omni (Welke al 10 jaar oud is) dusdanig belabberd dat ik weer heel blij was met mijn Omni.
Update maart 2023: Uiteindelijk heb ik ook besloten de Soundblaster te vervangen naar een Hifi DAC voor een nog beter geluid in games en muziek,
de iFi Audio Zen Dac v2.
Met een goede koptelefoon hoor je statische ruis van de overige componenten alsook veel minder diepgang in Low,Mid en Deeps. Ook wat betreft de interne chip "versterker" kan hij geen goede koptelefoon voeden.
Ik heb redelijk goede oren en dit stoorde me direct. Een externe USB DAC heeft daar veel minder of geen last van, want die is niet ingebouwd.
Update 6-8-2024: je kan je 2 dimm geheugen niet later uitbreiden met Expo ondersteuning. Je zal direct 4 dimms qvl compliant moeten kopen. Kwam er helaas te laat achter..
Conclusie:
Het Mobo werkt na alle opstart perikelen stabiel, M2 drive en processor blijven prima cool en vele USB aansluitingen. Koop een externe Dac als je van mooi geluid houdt!
Hoor graag suggesties, vragen of verbeteringen van deze review.