De Ryzen 7 5800X3D is AMD's poging om de titel 'snelste gamingprocessor' te claimen. Dat lukt in sommige games wel, maar gemiddeld blijven Intels snelste Alder Lake-processors in onze gameselectie toch wat sneller. AMD's aanpak met het verticaal stapelen van extra cachegeheugen is echter veel innovatiever en eleganter dan het opschroeven van de kloksnelheden zoals we Intel eerder met de 12900KS zagen doen. De 5800X3D is daardoor ongekend efficiënt tijdens het gamen. We belonen de 5800X3D daarvoor met een Innovation-award, maar toch zal hij door de wisselvallige prestaties in andere software en de hoge prijs voor weinig mensen een aantrekkelijke koop zijn.
Een week nadat Intel zijn koppositie verstevigde met de Core i9 12900KS, doet AMD een aanval op de titel 'snelste gamingprocessor'. Toeval bestaat niet, toch? AMD's aanpak lijkt echter een stuk interessanter. Waar Intel simpelweg de kloksnelheden opvoerde, past AMD voor het eerst zijn 3D V-Cache, kortgezegd een verlengstuk van de bestaande L3-cache, toe in een consumentenprocessor. Wij hebben de AMD Ryzen 7 5800X3D uitgebreid getest.
Bijna een jaar geleden stond Lisa Su op het podium met de eerste chip die beschikte over 3D V-Cache, verticaal gestapelde extra L3-cache. Toen hield ze nog een prototype gebaseerd op een Ryzen 9-chip in de lucht, een processor met twee die's dus, maar de processor die nu daadwerkelijk op de markt komt, is gebaseerd op de octacore-5800X. Omdat elke computedie over een gedeelde L3-cache beschikt, wordt er dus ook maar half zoveel cache toegevoegd als bij dat prototype.
Laten we eerst even de specificaties op een rijtje zetten. Zoals de naam al doet vermoeden, lijkt de Ryzen 7 5800X3D sterk op de normale 5800X. Hij heeft bijvoorbeeld evenveel cores en dezelfde tdp van 105W. Opvallend genoeg zijn de kloksnelheden juist lager: de singlecoreboost is 200MHz lager en bij de basesnelheid lever je zelfs 400MHz in. Aan de ene kant is dat nodig om het extra stroomverbruik van de 3D V-Cache binnen dezelfde tdp te laten passen, maar aan de andere kant lijkt ook de innovatieve productiemethode roet in het eten te gooien voor de mate waarin de kloksnelheid schaalt met spanning. Op de volgende pagina gaan we daar dieper op in.
De Ryzen 7 5800X3D heeft op papier dezelfde adviesprijs als de 5800X toen hij uitkwam, namelijk 449 dollar. In de tussentijd is niet alleen de euro wat weggezakt ten opzichte van de dollar, maar is ook de prijs van de 5800X flink gedaald. In de praktijk is er op het moment van introductie daarom sprake van een meerprijs van ongeveer 150 euro voor het model met 3D V-Cache, en dat is flink.
Het nut van meer L3-cache
Toen AMD zijn verticaal gestapelde cache wereldkundig maakte, zetten we de werking van cache nog eens uiteen in een achtergrondartikel. Kort samengevat heeft een moderne processor drie cacheniveaus: een supersnelle L1-cache die direct betrokken is bij de berekeningen die een cpu-core op dat moment uitvoert, een L2-cache (doorgaans eveneens per core) en een L3-cache, die meestal wordt gedeeld door een groep cores. Elk cacheniveau is groter, waardoor er meer data in past, maar ook langzamer. Worden de benodigde gegevens niet aangetroffen in L1, L2 of L3, dan moet die uit het werkgeheugen komen.
Cacheniveaus in een processor
Dat werkgeheugen is wel acht tot tien keer langzamer dan het hoogste cacheniveau, de L3-cache. Afhankelijk van de geheugensnelheid is een latency van 70 tot 90ns niet ongebruikelijk, terwijl de L3-cache in ongeveer 9ns bereikt kan worden. Bij de Ryzen 7 5800X3D is die L3-cache inherent langzamer door de verdrievoudiging van de capaciteit; het duurt nu eenmaal langer om een grotere cache te doorzoeken. Volgens AMD voegt dat ongeveer 3ns toe aan de latency, maar zelfs met die hogere latency blijft de cache enorm veel sneller dan het dram.
Latency
Ryzen 7 5800X
Ryzen 7 5800X3D
L3-cache
9-10ns
12-13ns
Dram
70-90ns
70-90ns
Meer cache, op welk niveau dan ook, betekent dat er meer data snel beschikbaar is en is dus een bewezen effectieve manier om de prestaties van een processor te verhogen. Waarom bevat dan niet elke processor een sloot extra cache? Lang niet alle software weet echt gebruik te maken van die grotere cache. Als de gegevens die nodig zijn voor de berekeningen al binnen de standaardgrootte van de L3-cache passen, heeft het toevoegen van meer cache geen zin. Het kan zelfs een licht negatief effect hebben op de prestaties, doordat de latency iets toeneemt.
De karakteristiek van de extra L3-cache is daardoor vergelijkbaar met dat van sneller geheugen installeren of meer cores toevoegen aan een processor. Het ene programma profiteert er enorm van, in het andere merk je amper verschil. In onze testsuite zullen we daar duidelijk voorbeelden van zien, maar het beste voorbeeld is zonder twijfel games, omdat de datastromen van veel spellen slecht voorspelbaar en groot zijn, al is het maar omdat je als speler zelf kan bepalen wat je volgende stap is. AMD gaat zelfs zo ver om de 5800X3D een 'gamingprocessor' te noemen.
De die met de extra L3-cache wordt letterlijk bovenop de bestaande ccd geplaatst, en is iets meer dan half zo groot. Links en rechts van de toegevoegde die wordt passief silicium geplaatst om de bovenkant vlak te houden.
Dat lang niet elke soort software zo goed schaalt met extra cache, is een belangrijke reden waarom de reguliere Ryzen 5000-processors niet met zo veel cache zijn uitgerust. Een andere belangrijke reden is het prijskaartje ervan. De sram-cellen waar cache uit bestaat, nemen enorm veel ruimte op de chip in beslag: elke bit kost zes transistors. Ter vergelijking, een normale Zen 3-ccd met acht cores en 32MB L3-cache is 81mm² groot, de extra 64MB L3-cache die AMD nu toevoegt meet met 41mm² meer dan de helft daarvan. De ccd's standaard met zo veel cache uitrusten zou ze dus de helft groter, duurder en vatbaarder voor defecten maken, en dat acht AMD de prestatiewinst in een beperkte hoeveelheid software nog niet waard.
De techniek achter 3D V-Cache
AMD gebruikt voor zijn processors met 3D V-Cache exact dezelfde ccd's als voor reguliere Zen 3-processors. Die blijken al sinds het begin over een extra dikke beschermlaag van ongebruikt silicium te beschikken, die deels kan worden afgeslepen om de hoogte zodanig te beperken dat de totale hoogte inclusief de 3D V-Cache gelijk blijft aan die van een normale Ryzen 5000-processor. Aan de heatspreader en koelers hoeft zodoende niets te worden veranderd.
Chip-on-wafer
Het technisch meest vernuftige aspect van de 3D V-Cache is de methode waarmee de extra cachedie bovenop de bestaande ccd wordt gestapeld. AMD heeft natuurlijk al lange tijd geen eigen fabrieken meer, maar laat zijn chips produceren bij TSMC, dat de gebruikte chip-on-wafer-techniek heeft ontwikkeld. In plaats van het gebruik van bolletjes (microbumps) om twee chips met elkaar te verbinden, zoals concurrent Intel doet met Foveros, worden de twee die's bij de TSMC-techniek direct op elkaar geplaatst.
Bij het verbinden van de die's komt geen lijm of soldeer ter sprake. Toch vallen ze niet van elkaar af als je de processordie op zijn kop zou houden. Voor de verbinding tussen de diëlektrische (slecht geleidende) buitenlagen past TSMC de vanderwaalskrachten toe, die ervoor zorgen dat perfect gladde oppervlakken van gelijksoortige moleculen zich aan elkaar binden als je ze tegen elkaar aan drukt. De koperen verbindingen tussen de through-silicon-via's, die aan de oppervlaktes van beide die's zitten, worden vervolgens tot stand gebracht door diffusiebinding, een combinatie van verhitting (maar onder het smeltpunt van de gebruikte materialen) en druk.
De extra cachedie wordt letterlijk bovenop de reguliere L3-cache gelegd, zodat de meer naar buiten geplaatste cores hun hitte niet door de extra cache heen hoeven kwijt te raken. Om de hoogte gelijk te houden, wordt op die plekken passief silicium aangebracht. De 64MB extra cache is verdeeld in acht slices van 8MB per stuk, die elk via duizend tsv's contact maken met een 4MB-slice op de originele die. Dat telt op tot een totaal van 8192 tsv's met een onderlinge afstand van 9 micrometer (0,009mm). Door het grote aantal connecties kan de kloksnelheid per verbinding omlaag ten opzichte van microbumps, wat de efficiëntie ten goede komt. Het energieverbruik zou slechts een derde zijn. Toch is er sprake van een totale bandbreedte van ruim 2TB/s full-duplex.
De verbindingen tussen de toegevoegde 3D V-Cache en de reguliere ccd. Bron: AMD tijdens ISSCC 2022, via Hardwareluxx
Overklokken vooralsnog niet mogelijk
TSMC's chip-on-wafertechniek heeft dus allerlei voordelen, maar vooralsnog ook een belangrijk nadeel, en dat is dat de spanning/kloksnelheid-schaling nog niet op het niveau van de reguliere packagingtechniek is. In vergelijking met een normale Ryzen 5000-chip wordt er eerder een spanning bereikt waarboven de kloksnelheid niet meer verder kan worden verhoogd. Daarom heeft AMD besloten om de mogelijkheden voor het aanpassen van de spanning en kloksnelheid van de Ryzen 7 5800X3D uit te schakelen: de standaardinstellingen zouden het 'potentieel reeds maximaal benutten'.
Toch houdt AMD de deur op een kier. In antwoord op vragen van Tweakers benadrukt technisch marketeer Robert Hallock dat het wel mogelijk is om het werkgeheugen en de Infinity Fabric-bus te overklokken, maar dat de cpu-snelheid en -spanning 'voor nu' is vastgezet. Door de interne koppelingen is ook undervolten en het gebruik van Curve Optimizer vooralsnog niet mogelijk, al kijkt AMD naar eigen zeggen wel naar mogelijkheden om dit in de toekomst toch beschikbaar te maken.
"We hebben intern gediscussieerd wat we wilden doen: wachten tot de technologie beter schaalt en volwassener wordt op dat punt, of bieden we de consument nu direct 15 procent betere gamingprestaties? Dat was in onze optiek een no-brainer, zeker als we kijken naar wat voor een bedrijf we willen zijn. Ook met chiplets, HBM en de multi-chip-modules van de eerste Threadrippers waren we er vroeg bij, dat zit in ons dna. Soms betekent dat dat we niet alle functies die beschikbaar zijn op andere producten, beschikbaar kunnen maken. Het komt erop neer dat de kloksnelheid die je terugkrijgt voor een hogere spanning nog niet op het niveau is van een traditionele Ryzen 5000-chip, maar we blijven eraan werken om dat te verbeteren. Dat is waar we nu staan." - Robert Hallock, Director of Technical Marketing, AMD
Overigens is de Ryzen 7 5800X3D niet de enige processor die wordt uitgerust met 3D V-Cache, want AMD verkoopt sinds kort ook enkele Epyc-modellen voor servers met de nieuwe technologie aan boord. Waar AMD het voor de consumentenchip bij één chiplet houdt, bestaan de vier aangekondigde Epyc-modellen allemaal uit acht chiplets, wat betekent dat er in totaal 768MB L3-cache aanwezig is.
Testverantwoording
We hebben alle courante, enigszins vergelijkbare processors pas opnieuw getest, onder andere voor deze review van de AMD Ryzen 7 5800X. Daarvoor hebben we uiteraard de nieuwste versies van alle software gebruikt, inclusief Windows 11, biosversies voor de moederborden en gpu-drivers.
De mainstreamplatforms geven we 16GB per geheugenkanaal, dus in totaal 32GB. De kloksnelheid stellen we in op de officiële maximumsnelheid, zoals opgegeven door AMD of Intel.
Bij processors met een geïntegreerde gpu draaien we het gros van onze benchmarks zonder extra videokaart, terwijl we cpu's zonder igpu, zoals de meeste AMD Ryzens en Intel F-modellen, combineren met een Nvidia GeForce GTX 1650.
Gametests
Alle gamebenchmarks draaien we in combinatie met een van de snelste videokaarten van dit moment: een AMD Radeon RX 6900 XT. Dat doen we primair in full-hd-resolutie, 1920x1080 pixels, met Medium- en Ultra-settings. We kiezen juist voor de relatief lage full-hd-resolutie om de cpu waar mogelijk de bottleneck te laten zijn. Dit blijft representatief als er in de toekomst snellere videokaarten verschijnen die het knelpunt naar de processor laten verschuiven. Bij hogere resoluties, zoals 4k, ligt de bottleneck doorgaans volledig bij de videokaart. Wel testen we op verzoek twee games ook op een resolutie van 2560x1440 pixels, om te kijken of er op die resolutie nog verschil is tussen processors.
Stroomverbruik
Uiteraard meten we ook het stroomverbruik van de processors. Onze meetmethode daarvoor is gebaseerd op de stroom die door de EPS- en ATX-kabels naar het moederbord loopt en die we onderscheppen met behulp van Tinkerforge-hardware. Door uitsluitend het vermogen van de processor te meten, geïsoleerd van de rest van het systeem, kunnen we een appels-met-appelsvergelijking maken. Daarbij rapporteren we de mediaan van zowel het verbruik via de EPS-kabels, cpu-only, als het totale verbruik inclusief het moederbord. We noteren het stroomverbruik idle, gemiddeld over vijf minuten, en tijdens drie soorten belasting: tijdens een Cinebench R23-run, multithreaded uiteraard, tijdens het renderen van een video in Adobe Premiere Pro en tijdens een game: Metro Exodus op 1080p-resolutie met Ultra-settings.
Welke testgegevens het relevantst zijn voor jou, verschilt naar gelang je gebruiksdoel. Installeer je als gamer bijvoorbeeld toch al een losse videokaart, dan is het vergelijken van alleen het cpu-verbruik de meest logische route. Zou je daarentegen genoeg hebben aan geïntegreerde graphics of moet je cpu's die dat niet hebben, voorzien van een videokaart om beeld te krijgen, dan kan het totale platformverbruik relevanter zijn.
Foto- en videobewerking
Fotobewerking testen we met het Adobe Photoshop CC-pakket, dat zo populair is dat 'fotoshoppen' als werkwoord de Van Dale heeft bereikt. We draaien een opgeslagen 'action', of 'handeling', in de Nederlandstalige versie, die diverse soorten effecten, bewerkingen en transformaties bevat.
In Adobe Premiere Pro CC renderen en exporteren we een videoproject. Het bronproject is een Tweakers Tech Hub-aflevering, bestaande uit 4k-camerabeelden, die we exporteren met een variabele bitrate van 20 tot 40Mbit/s. De speelduur van de video is 13 minuten en 51 seconden.
In DaVinci Resolve renderen we een video opnieuw naar 4k met de H.264-codec. De bronbestanden zijn vier streams van 1080p, die in een mozaïek worden samengevoegd tot een enkele 4k-stream. De bitrate ligt met 80Mbit/s flink hoger dan bij Premiere en uiteraard worden ook weer effecten als kleurcorrectie en camerastabilisatie toegepast.
In Photoshop is de 5800X3D enkele seconden sneller, in Premiere Pro is de winst ten opzichte van de 5800X met 8,3 procent het grootst. Daarentegen is de nieuwe chip in DaVinci Resolve juist langzamer dan de reguliere editie.
Video- en audiocodering
Op deze pagina vind je de prestaties tijdens het omzetten van video en audio. De H.264- en HEVC-codecs testen we met de StaxRip-encoder. In beide gevallen converteren we een 4k-mp4-video met een framerate van 60fps, een bitrate van 8Mbit en een bitdiepte van 8bit. In de tweede benchmark converteren we dezelfde video met behulp van de H.265-codec. Beide benchmarks voeren we drie keer uit, waarna we de gemiddelde score noteren. Voor de audioconversie zetten we een FLAC-bestand van een uur om in een WAVE en noteren we de tijd die dit kost.
De 5800X3D doet het flink sneller in de x264-test dankzij de toegevoegde L3-cache. Hij komt bijna tot 100fps, goed voor een plus van ruim 37 procent én bijna een evenaring van de prestaties van de Ryzen 9's met meer cores. x265-encoding lijkt minder gevoelig voor de extra cache en wordt er juist amper sneller op. De audioconversie verloopt zelfs duidelijk langzamer, wat vermoedelijk puur door de lagere single-coreturbo van de 5800X3D komt.
3d-rendering
Cinebench is de benchmarksoftware die hoort bij de Cinema4D-rendersoftware. Je kunt deze benchmark gratis downloaden en eenvoudig zelf draaien, in zowel single- als multithreaded modus. Mede daardoor is hij uitgegroeid tot een van de populairste cpu-tests. We draaien de nieuwste Cinebench 23.
In Cinebench is de extra cache niet voldoende om de lagere kloksnelheden van de 5800X3D te compenseren, waardoor hij terrein verliest ten opzichte van de 'normale' 5800X.
Blender is een opensource-renderengine. Met deze software renderen we het Italian Flat-project, dat je hier kunt downloaden en dat een stuk zwaarder is dan de Barcelona Pavilion-render die we voorheen draaiden.
Ook in Blender is de 5800X3D wat langzamer dan de 5800X.
Corona Renderer is een renderengine die beschikbaar is in Autodesk 3DS Max en Maxon Cinema 4D. Wij draaien de officiële Corona Benchmark, waarin een voorgedefinieerde scène wordt gerenderd. Je kunt de benchmark zelf gratis downloaden.
In de Corona-benchmark weet de 5800X3D wel nipt beter te presteren dan de 5800X, maar echt veel voordeel heeft de extra cache dus ook in deze test niet.
Compute en compile
We compileren de volledige Firefox-browser met behulp van MozillaBuild, aan de hand van de opensourcebroncode.
Sommige onderdelen van het compilatieproces lijken wel wat te kunnen met de extra cache, zo blijkt uit het feit dat de 5800X3D ondanks zijn lagere kloksnelheden toch sneller is dan de 5800X. Tot een echt substantiële prestatiewinst leidt het echter niet.
We draaien de AIDA64-benchmarksuite integraal. Daarin komen diverse soorten computeworkloads en encryptiemethoden voor. Waar mogelijk worden instructiesetuitbreidingen als SSE en AVX ingezet. Verder meet dit programma hoe snel SHA-3-hashes kunnen worden berekend. Het hele testparcours draaien we drie keer om eventuele variatie in resultaten op te vangen.
Zlib
AES
Hash
SHA3
Julia
Mandel
FP32 RT
FP64 RT
AIDA64 - Zlib
Processor
Gemiddelde doorvoersnelheid in MB/s (hoger is beter)
In de AIDA64-tests is de Ryzen 7 5800X3D consequent tussen de 4 en 7 procent langzamer dan de 5800X.
Webbrowsing en compressie
In de populairste webbrowser van dit moment, Google Chrome, draaien we de Jetstream 2-benchmark. Die kun je zelf terugvinden via browserbench.org. Vrijwel alle deeltests worden 120 keer gedraaid en de scores worden gemiddeld en gewogen. We voeren deze benchmark uit in Chrome 99.
De iets lagere singlecoreturbo leidt tot een eveneens iets lagere score in Jetstream 2.
Met 7-Zip comprimeren we 15GB, ruim drie keer zoveel als voorheen, aan willekeurig gegenereerde data met behulp van de 'fast compression'-instellingen tot een 7z-bestand en noteren we de tijd. We berekenen het gemiddelde van drie runs.
7-Zip weet wel flink te profiteren van de extra cache. Het inpakken is voltooid na 270 seconden, wat net zo snel is als op de 12-core-5900X. De 5800X3D weet exact 20 procent af te snoepen van de tijd die de 5800X nodig had, een mooie verbetering.
Games: Far Cry 6
Far Cry 6 is Ubisofts recentste firstpersonshooter in de Far Cry-serie, die al jarenlang draait op de Dunia-engine. Voor Far Cry 6 wordt daarvan versie 2.0 gebruikt.
De Ryzen 7 5800X3D presteert duidelijk beter dan de reguliere Ryzen 5000-processors. Op Medium-settings is hij bijna 25 procent sneller dan de 5800X, maar wel 19 procent langzamer dan de snelste Intel-processors. Ook op Ultra-settings houdt de 5800X3D het midden tussen de Alder Lakes en de rest van de Ryzen 5000-lineup.
Games: F1 2021
In F1 2021 zorgt de Ryzen 7 5800X3D voor een enorme prestatieboost. Op Medium-settings meten we 469fps, maar liefst 36 procent meer dan wat de 5800X wist te genereren én voldoende om de Core i9 12900KS van Intel te verslaan. Op Ultra-settings lukt dat dan weer niet en is de 5800X3D maar een paar procent sneller dan de bestaande cpu's.
Ook in Metro Exodus brengt de Ryzen 7 5800X3D het rode kamp terug naar de bovenkant van de grafieken. Eigenlijk was AMD in deze game al de snellere op de meeste settings, maar op 1080p met Medium-settings was Intel wel de snelste, tot nu dus.
We benchmarken Red Dead Redemption 2, gebruikmakend van de Vulkan-api. Dit is een van de games die we behalve in full hd ook in 1440p-resolutie draaien.
1920x1080 - Medium
1920x1080 - Medium (99p)
1920x1080 - Medium (99.9p)
1920x1080 - Ultra
1920x1080 - Ultra (99p)
1920x1080 - Ultra (99.9p)
Red Dead 2 Redemption - 1920x1080 - Medium - Vulkan
Ook in dit spel zorgt de Ryzen 7 5800X3D voor een mooie boost. Op 1080p met Medium-settings tikt hij net niet de 180fps aan, wat ruim 9 procent sneller is dan de 5800X en 4 procent sneller dan de 12900KS. Op Ultra-settings zijn de onderlinge verschillen erg klein en lijkt de onderlinge volgorde bijna willekeurig.
2560x1440 - Medium
2560x1440 - Medium (99p)
2560x1440 - Medium (99.9p)
2560x1440 - Ultra
2560x1440 - Ultra (99p)
2560x1440 - Ultra (99.9p)
Red Dead Redemption 2 - 2560x1440 - Medium - Vulkan
Alle moderne processors lijken ongeveer even snel op Medium-settings, en op Ultra-settings blijft er helemaal weinig verschil over.
Games: streaming
In de streamingtest coderen we een videobestand met de x264-codec, terwijl het spel F1 2021 draait op een vaste snelheid van 60fps, om zo het streamen van gameplay te simuleren. Hiervoor gebruiken we de 'very fast'-kwaliteitsinstelling van de codec, met een bitrate van 6Mbit en een framerate van 60fps. We rapporteren een gemiddelde van drie runs. In feite geeft deze test een indicatie van hoeveel rekenkracht een processor overheeft naast het draaien van een game.
We zagen dat de Ryzen 7 5800X3D het zowel in x264-encoding als in de game F1 2021 uitstekend deed, dus een mooie score in de streamingtest lag in de lijn der verwachting. Naast het spelen van de game weet de 5800X3D ruim dubbel zoveel frames te coderen als de 5800X. Dat maakt hem nog maar 15 procent langzamer dan de 16-core-5950X. De Core i7- en i9-processors van de twaalfde generatie blijven in deze test wel een klasse apart.
Streaming (x264 6Mbit + F1 2021 1080p ultra 60fps)
Om de prestaties van processors in één getal te vatten, hebben we op basis van alle benchmarkresultaten een index samengesteld: de Tweakers CPU Prestatiescore. Elke deeltest telt hierin even zwaar mee. Alleen de igpu-benchmarks hebben we weggelaten, omdat lang niet elke processor over geïntegreerde graphics beschikt. De index is door deze opzet een mix van tests die wel en niet schalen met bijvoorbeeld kloksnelheid, cache, aantal cores, smt/hyperthreading en andere factoren. Het is daarmee een realistische afspiegeling van het moderne softwarelandschap.
Ga je je processor primair gebruiken om te gamen? Dan kun je kijken naar de Tweakers CPU Gaming Prestatiescore, in feite hetzelfde concept, maar dan alleen op basis van de gamebenchmarks in combinatie met een losse videokaart.
Tweakers CPU Prestatiescore
Het beeld dat we zagen van de Ryzen 7 5800X3D in de benchmarks was gemengd. Soms laat hij wat prestaties liggen, andere taken weten juist te profiteren van de extra cache. Gemiddeld komen we uit op een score van 219 punten, een dikke 7 procent hoger dan de normale 5800X.
Games is waar het om draait bij de Ryzen 7 5800X3D en daarin presteert de chip gemiddeld 11 procent beter dan de variant zonder 3D V-Cache. Daarmee maakt de nieuwe cpu zich duidelijk los van de andere Ryzen 5000-processors, maar komt hij nog tekort om de snelste Intel-processors in te halen.
Nu is dit het beeld in de vijf games die wij op elke processor testen, en we hebben gezien dat het van game tot game varieert wie de snelste is. Onze verwachting is dat de gameselectie zal bepalen wie als winnaar zal komen bovendrijven in reviews van andere techsites. Met de 5800X3D komt AMD in elk geval weer een stuk dichter in de buurt van Intel dan tot nu toe het geval was, en kan wat ons betreft geen van beide partijen meer claimen echt met afstand de snelste te zijn in games.
Om je zoveel mogelijk context te bieden, rapporteren we het verbruik via de EPS-kabels (cpu) en via de ATX-kabel (moederbord). Over het algemeen omvat dat laatste verbruik de chipset, het geheugen en waar van toepassing de stroom die de videokaart uit het PCIe-slot trekt, telkens voor zover dat op de 12V-rail gebeurt. Bij sommige platforms wordt een secundaire rail van de processor via de ATX-stekker gevoed, waardoor het interessant wordt om het totale verbruik te bekijken. Het door ons gebruikte socket-1700-moederbord lijkt ook de cpu deels te voeden via de ATX-stekker. De complete meting van cpu en moederbord is dus het representatiefst en daarom tonen we die als eerste.
Stroomverbruik idle
Het idleverbruik komt overeen met wat we van Ryzen 5000-chips gewend zijn. Dat van de 5800X en 5800X3D, beide uitgerust met één 8-core-ccd, is wat lager dan dat van de modellen met twee ccd's.
Cpu + moederbord
Cpu
ATX 12V
EPS 12V1
Stroomverbruik idle - CPU + moederbord - Mediaan 5 min.
Om te bepalen hoe efficiënt een processor werkt, meten we de totale hoeveelheid energie die hij nodig heeft om de benchmark Cinebench 23 MT af te ronden. Hierbij spelen dus zowel de tijd die de processor nodig heeft, en daarmee de prestaties, als het stroomverbruik een rol.
De Ryzen 7 5800X3D is dankzij zijn lagere verbruik wel efficiënter dan de 5800X, maar omdat Cinebench als workload weinig aan de extra cache heeft, is het verschil niet enorm groot.
Stroomverbruik Cinebench R23 - CPU + moederbord - Totaal
De efficiëntie in games geeft vaak een ander beeld, want dergelijke software belast doorgaans lang niet alle cores zo zwaar als bijvoorbeeld Cinebench. Om hier wat over te zeggen, delen we het vermogen dat de processor vraagt in de game Metro Exodus door de behaalde framerate, steeds op 1080p met Ultra-settings.
De Ryzen 7 5800X3D presteert uitstekend in games én verbruikt minder stroom dan een reguliere 5800X. Dat was al een relatief efficiënte gamingprocessor, maar de 5800X3D zet hier een nieuwe topscore neer. Het contrast met Intels snelste gaming-cpu, de 12900KS, is enorm.
De temperaturen van de processors testen we met een be quiet Dark Rock Pro 4, een van de best presterende luchtkoelers die je kunt kopen. In het luxere segment is hij dan ook een van de populairste koelers in de Pricewatch.
Om te waarborgen dat de geboden koeling altijd identiek is en de temperaturen van verschillende processors dus vergelijkbaar zijn, laten we de ventilators van de koeler altijd op volle snelheid (12V) draaien. De gebruikte belasting is een vijftien minuten durende loop van Cinebench multithreaded. We loggen elke seconde de temperatuur van de cpu-package, de kloksnelheid (effectief de allcoreturbo) en het stroomverbruik, allemaal gebaseerd op de sensoren die in de processor zijn verwerkt.
Temperatuur
Kloksnelheid
De 5800X stond bekend als het heethoofd van de Ryzen 5000-familie, omdat hij een relatief hoge tdp van 105W combineerde met slechts één chiplet. Al die warmte wordt dus op dezelfde plek gegenereerd, terwijl dat bij de Ryzen 9's verspreid over twee chiplets gebeurt. De 5800X3D blijft een paar graden koeler dan de 5800X, maar is daarmee nog altijd een van de warmer wordende AMD-chips.
Dat de temperatuur iets lager ligt, komt doordat de Ryzen 7 5800X3D ook lager klokt dan de Ryzen 7 5800X. Tijdens de allcoretest in Cinebench loopt hij gemiddeld op 4346MHz; de 5800X kwam in hetzelfde scenario uit op 4540MHz. Daarmee klokt de 5800X3D ruim 4 procent lager.
Op deze pagina vergelijken we de AMD Ryzen 7 5800X3D met de bestaande Ryzen 7 5800X en zijn voornaamste concurrent: de Intel Core i7 12700K. De twee AMD-chips hebben ieder acht cores; de chip van Intel heeft net zoveel snelle cores, maar in aanvulling daarop ook nog vier zuinige cores. De normale 5800X is inmiddels 80 euro goedkoper dan de 12700K, maar de 5800X3D wordt juist 65 euro duurder.
AMD Ryzen 7 5800X3D
AMD Ryzen 7 5800X
Intel Core i7 12700K
Configuratie
8C/16T
8C/16T
8P+4E/20T
Prijs
€ 499
€ 353
€ 435
Let op: we houden bij alle percentages op deze pagina rekening met de vraag of een lager of hoger getal beter is. Een positief percentage betekent altijd dat het resultaat beter is en een negatief percentage dat het resultaat slechter is dan dat van de processor waarmee wordt vergeleken.
Processorbenchmarks
In de reguliere processortests noteren we gemiddeld een klein plusje van een procent voor de Ryzen 7 5800X3D, ten opzichte van de bestaande 5800X. In de rendertests, Flac, de browserbenchmark en alle AIDA64-tests levert de chip wat in, maar dat weet hij goed te maken in bijvoorbeeld Premiere Pro, x264 en 7-Zip. Ten opzichte van de Core i7 12700K blijft de 5800X3D wel een stuk langzamer, gemiddeld 22 procent.
CPU-benchmarks
Ryzen 7 5800X3D
Ryzen 7 5800X
Core i7 12700K
vs. 5800X
vs. 12700K
Cinebench 23 ST
1479cb
1584cb
1934cb
-7%
-23%
Cinebench 23 MT
15031cb
15603cb
22966cb
-4%
-35%
Blender
707 sec.
693 sec.
498 sec.
-2%
-42%
CoronaRender
84 sec.
85 sec.
66 sec.
1%
-27%
Adobe Photoshop
102 sec.
104 sec.
74 sec.
2%
-38%
Adobe Premiere Pro
530 sec.
578 sec.
409 sec.
8%
-30%
DaVinci Resolve
301 sec.
297 sec.
292 sec.
-1%
-3%
Staxrip - x264
99,45fps
72,5fps
138,76fps
37%
-28%
Staxrip - x265
22,1fps
21,8fps
33,24fps
1%
-34%
Flac
143 sec.
136 sec.
129 sec.
-5%
-11%
7-Zip
270 sec.
337 sec.
275 sec.
20%
2%
Chrome
204,679pnt.
211,543pnt.
280pnt.
-3%
-27%
Compile (Firefox)
988 sec.
1008 sec.
785 sec.
2%
-26%
AIDA64 - Zlib
901MB/s
936MB/s
1302MB/s
-4%
-31%
AIDA64 - AES
145552MB/s
150344MB/s
170770MB/s
-3%
-15%
AIDA64 - Hash
32009MB/s
33795MB/s
34239MB/s
-5%
-7%
AIDA64 - SHA3
3744MB/s
3894MB/s
4777MB/s
-4%
-22%
AIDA64 - Julia
104601
112673
112732
-7%
-7%
AIDA64 - Mandel
58066
61707
58778
-6%
-1%
AIDA64 - FP32 Raytrace
17657
18460
24076
-4%
-27%
AIDA64 - FP64 Raytrace
9522
9923
13057
-4%
-27%
Gemiddeld
1%
-22%
Gamebenchmarks
In games is de Ryzen 7 5800X3D uiteraard wel flink sneller dan de 5800X. Gemiddeld bedraagt de plus 11 procent, waar met name Red Dead Redemption 2, F1 2021 en Far Cry 6 een bijdrage aan leveren. Ook de score in de streamingtest is spectaculair veel hoger dan die van de 5800X.
Toch blijft de Core i7 12700K gemiddeld net wat sneller. Zelfs zonder dat we de streamingtest meetellen, blijft de Intel-chip de 5800X3D net een procent voor. Nu valt dat in onze testsuite vrijwel geheel aan Far Cry 6 en F1 2021 op Ultra-settings toe te rekenen, dus als bijvoorbeeld Far Cry toevallig niet in ons vaste parcours had gezeten, was deze vergelijking misschien net in het voordeel van AMD uitgevallen. Dat het erg dicht bij elkaar zit, veel dichter dan tot nu toe het geval was, is in elk geval duidelijk.
Game-benchmarks
Ryzen 7 5800X3D
Ryzen 7 5800X
Core i7 12700K
vs. 5800X
vs. 12700K
RDR2 - 1080p - Medium
179,7fps
164,6fps
169,3fps
9%
6%
RDR2 - 1080p - Ultra
130,9fps
128,3fps
133,2fps
2%
-2%
RDR2 - 1440p - Medium
141,9fps
139,8fps
142,0fps
2%
0%
RDR2 - 1440p - Ultra
107,4fps
107,0fps
110,0fps
0%
-2%
Metro Exodus - 1080p - Medium
230,6fps
221,4fps
226,3fps
4%
2%
Metro Exodus - 1080p - Ultra
139,7fps
140,1fps
138,4fps
0%
1%
Metro Exodus - 1440p - Medium
182,1fps
180,3fps
178,3fps
1%
2%
Metro Exodus - 1440p - Ultra
113,5fps
113,1fps
112,8fps
0%
1%
Warhammer III - 1080p - Medium
259,0fps
255,2fps
261,5fps
1%
-1%
Warhammer III - 1080p - Ultra
121,9fps
122,0fps
120,8fps
0%
1%
F1 2021 - 1080p - Medium
468,6fps
344,9fps
378,7fps
36%
24%
F1 2021 - 1080p - Ultra
234,6fps
223,7fps
251,3fps
5%
-7%
Far Cry 6 - 1080p - Medium
151,9fps
122,0fps
180,3fps
25%
-16%
Far Cry 6 - 1080p - Ultra
127,7fps
103,4fps
149,5fps
24%
-15%
Streaming (x264 6Mbit + F1 2021)
187,8fps
84,2fps
327,9fps
123%
-43%
Gemiddeld (1080p)
11%
-1%
Stroomverbruik
De Ryzen 7 5800X3D is nog wat zuiniger dan de 5800X, waarmee AMD zijn voorsprong op Intel uitbouwt. Vooral in volledig multithreaded workloads verbruikt de AMD-processor veel minder energie. In games was het verschil tot nu toe kleiner, maar juist daar zien we de 5800X3D de meeste winst boeken ten opzichte van zijn bestaande broertje, waardoor ook hier het relatieve verschil met Intel best fors wordt.
Stroomverbruik
Ryzen 7 5800X3D
Ryzen 7 5800X
Core i7 12700K
vs. 5800X
vs. 12700K
Idle
12,5W
13,1W
10,3W
5%
-22%
Cinebench R23 MT
111,7W
126,3W
181,9W
12%
39%
Premiere Pro
85,7W
104,3W
139,3W
18%
38%
Metro Exodus
72,9W
91,5W
105,2W
20%
31%
5800X3D vs. 12900KS: de snelste gamingprocessor?
Zowel AMD als Intel beweren de snelste processor voor gaming in huis te hebben. Daarbij spreken ze specifiek over gaming op 1080p-resolutie, omdat de processor op hogere resoluties per definitie een kleinere rol speelt. Twee weken geleden testten we de Core i9 12900KS, vandaag de Ryzen 7 5800X3D. Wie is nou écht de snelste?
Game-benchmarks
Ryzen 7 5800X3D
Core i9 12900KS
vs. 12900KS
RDR2 - 1080p - Medium
179,7fps
173,1fps
4%
RDR2 - 1080p - Ultra
130,9fps
127,7fps
3%
Metro Exodus - 1080p - Medium
230,6fps
224,2fps
3%
Metro Exodus - 1080p - Ultra
139,7fps
136,7fps
2%
Warhammer III - 1080p - Medium
259,0fps
255,8fps
1%
Warhammer III - 1080p - Ultra
121,9fps
116,6fps
5%
F1 2021 - 1080p - Medium
468,6fps
455,5fps
3%
F1 2021 - 1080p - Ultra
234,6fps
261,4fps
-10%
Far Cry 6 - 1080p - Medium
151,9fps
187,2fps
-19%
Far Cry 6 - 1080p - Ultra
127,7fps
156,9fps
-19%
Gemiddeld (1080p)
-3%
Als we AMD's en Intels snelste gamingchips rechtstreeks tegenover elkaar zetten en even vergeten dat de Core i9 ruim 300 euro duurder is dan de 5800X3D, moeten we op basis van onze testresultaten concluderen dat Intel toch nipt de snelste blijft. Gemiddeld vallen onze gamebenchmarks 3 procent in het voordeel van de 12900KS uit. Het zit echter zo dicht bij elkaar dat eigenlijk alleen F1 2021 (op Ultra-settings) en Far Cry 6 verantwoordelijk zijn voor de nipte winst van Intel. Het hangt echt af van welke specifieke games je speelt, wie de snelste is. De eerlijkste conclusie lijkt te zijn dat het eigenlijk too close to call is tussen deze twee processors.
Stroomverbruik
Ryzen 7 5800X3D
Core i9 12900KS
vs. 12900KS
Idle
12,5W
10,8W
-16%
Cinebench R23 MT
111,7W
275,2W
59%
Premiere Pro
85,7W
217,2W
61%
Metro Exodus
72,9W
151,5W
52%
Vergeet echter niet dat de 12900KS niet alleen flink duurder is, maar ook veel meer stroom gebruikt. Dat geldt in absolute zin het meest voor software die gebruik kan maken van veel cores, maar ook in games verbruikt de 5800X3D minder dan de helft.
Conclusie
AMD claimt met de Ryzen 7 5800X3D de snelste processor voor gaming in huis te hebben; Intel beloofde twee weken terug precies hetzelfde met de 12900KS. Wie heeft er gelijk? Gemiddeld geven onze gamingbenchmarks het voordeel van de twijfel aan Intel, maar het kan per game flink verschillen wie de snelste is. Een eerlijkere conclusie is wat ons betreft dat AMD met de 5800X3D weer op gelijke voet staat met Intels Alder Lake-processors, en de onderlinge verschillen te klein zijn om een echte winnaar aan te wijzen.
Effect van de extra L3-cache
Intel en AMD mogen dan hetzelfde doel hebben gehad, maar het plan van aanpak verschilt totaal. Voor de 12900KS schroefde Intel simpelweg de kloksnelheden en daarmee het stroomverbruik van de 12900K verder op. AMD moest de klokfrequenties van de 5800X3D zelfs iets verlagen, doordat het met een nieuwe productietechniek extra L3-cache toevoegde. Dat is voor het eerst in een consumentenprocessor.
Die extra L3-cache levert extra prestaties op in veel games, gemiddeld 11 procent in onze tests, en specifieke andere workloads, zoals x264-encoding en compressie. Veel andere software is echter minder gevoelig voor deze toevoeging en presteert daardoor vergelijkbaar aan de 5800X, of door de lagere kloks zelfs ietsje slechter. Dat klok je er zelf niet weer even bij, want de nieuwe productietechniek schaalt nog slecht met spanning en daarom heeft AMD de overklokfuncties van deze chip volledig uitgeschakeld.
Misschien niet de beste koop, maar wel veruit de efficiëntste
Het kopen waard zal de 5800X3D voor veel mensen niet zijn. Hoewel de adviesprijs op papier gelijk is gebleven aan die van de 5800X, betaal je in de praktijk rond de 150 euro meer. In alle software waarin de 5800X3D niet of amper sneller is, is dat natuurlijk sowieso een slecht verhaal, en zelfs als het je puur om de gameprestaties gaat, kun je je afvragen of de behaalde winst zo veel geld waard is. Bovendien heeft Intel met de Core i7 12700K een processor in huis die goedkoper is, vrijwel gelijk presteert in games en het in andere software vaak significant beter doet.
Toch waarderen we AMD's aanpak. De chipwereld praat al jaren over het combineren van meerdere die's in een chip als toekomstbeeld, maar AMD brengt na de chiplets met de Ryzen 5000-serie nu ook verticaal gestapelde chips als eerste naar consumentenproducten die in massa worden geproduceerd. De techniek kent nu nog wat nadelen, maar stelt AMD wel in staat om Intels uitstekende gameprestaties te evenaren met een substantieel lager stroomverbruik. Of de 5800X3D echt de snelste gaming-cpu is, kun je bediscussiëren, maar dat het met afstand de meest efficiënte gaming-cpu is, staat buiten kijf. Een welverdiende Innovation-award valt AMD ten deel.
De toekomst van 3D V-Cache
AMD benadrukt dat de prestatiewinst van 3D V-Cache in de beste scenario's hoger ligt dan die van een compleet nieuwe architectuur, die doorgaans maar eens per twee jaar verschijnt. Hoewel de fabrikant dat nog niet met zo veel woorden wil bevestigen, zal het daarom niet bij deze ene chip blijven. Niet elke Zen 4-processor zal later dit jaar met 3D V-Cache worden uitgerust, want niet elk gebruiksdoel profiteert er genoeg van om het de extra kosten van de cachedie en de geavanceerde productiemethode waard te laten zijn, maar AMD bevestigt tegenover Tweakers wel dat '3D-stacking een belangrijk onderdeel van de toekomstige roadmap is'.
De mogelijkheden zijn talrijk: denk aan het toevoegen van een gpu-die of een chip met supersnel werkgeheugen. AMD laat met de 5800X3D zien dat het de techniek alvast onder de knie heeft.
Echter ontbreekt er wel wat gaming benchmarks. Ik vind een 5 game benchmark en daaruit een conclusie trekken erg mager voor een test!
Ook mis ik een vergelijk met ddr 4 vs ddr 5 omdat ddr 5 ook een stuk duurder is en de 12900k en ks een stuk sneller worden van het dure ddr5 op hoge snelheid, maar op ddr4 het verschil eigenlijk meer richting de 5800 x3d gaat.
Veel mensen zijn nog niet bereid om bakken met geld voor duur ddr 5 uit te geven en aangezien er veel moederborden met ddr 4 voor de 12 serie zijn zullen er zat mensen zijn die dus andere resultaten krijgen dan wat Tweakers voorschoteld!
Een gemiste kans wat mij betreft. Ik wacht wel tot er een 30+ games benchmarks verschijnen online.
Hier is het beeld al een stukje anders dan bij Tweakers over 8 spellen. Op ddr5 ligt de 5800 x3d niet veel achter en op ddr4 laat de 5800x3d zelfs beide Intel top modellen achter.
Toch net een even wat andere nuance als je het mij vraagt!
Sorry, ik snap je niet helemaal. Welke vergelijking met DDR5? Tweakers geeft toch al een uitgebreide vergelijking gedaan toen de 12th gen Intel uit kwam? Waarom moeten ze dat nu weer doen?
Maar die vergelijking is reeds gemaakt in de review van de Intel cpu. Het artikel heet letterlijk DDR5 of toch nog DDR4? Je kan dus de resultaten van die tests in perspectief plaatsen met de resultaten van deze tests en dan kun je toch alsnog met alle data een keuze maken?
Moet Tweakers nu bij elke cpu release een extra test doen om _weer_ te laten zien wat het effect op performance is van DDR4/5 vs. de prijs?
Nee, maar er zijn maar twee platformen. Dus een test van DDR4 of DDR5 kan dus door AMD's implementatie en hoe de CPU gebruik maakt van RAM, heel erg verschillen dan bij Intel. We weten inmiddels dat Ryzen snelle RAM erg lekker vindt. Daar zou een DDR5 test bij helpen.
Sorry...probeer je nu te zeggen dat Tweakers de 5800X3D met DDR5 geheugen had moeten testen? Ik hoop dat ik je verkeerd begrijp, want het lijkt er anders op dat je niet op de hoogte bent van het feit dat er nog helemaal geen AMD moederboorden met DDR5 geheugen zijn. En dus blijft mijjn punt staan; de DDR4/5 tests zijn al gedaan.
Als dat niet is wat je zegt, dan begrijp ik dus niet wat je zegt....
Wat hij bedoelt, en volgens mij correct formuleert is dat als je processors wil vergelijken, wil je het platform zoveel mogelijk hetzelfde houden. Dus de intel had met DDR4 getest moeten worden. De uitspraak van AMD: wij hebben de snelste game-processor, klopt dus waarschijnlijk, maar dat kunnen we niet vaststellen op basis van deze test. Alleen dankzij sneller geheugen is de intel sneller, m.a.w. intel heeft een iets sneller game-platform (proc + MB + memory).
Maar niet op AMD. En het maakt vrij weinig uit of AMD DDR5 niet heeft, dan hadden ze de Intel's op DDR4 moeten testen, net als AMD, alleen dan krijg je benchmarks gebaseerd op de snelste processor, niet de snelste platform.
Ik heb de andere reviews niet gelezen, maar als je een standaard testsuite hebt, dan had je nu alleen de 5800x3d getest, en daarbij de resultaten van de intels erbij gezet voor diezelfde tests, inclusief ddr4/ddr5.
Want als je nu een keuze zou maken voor snelste platform/upgrade, dan is je KS met DDR5 aanzienlijk duurder dan een 5800x3d. En dat laat het wat minder zien.
Then again wordt dat wel grotendeels verwoord, en is 5800x3d mooi, maar niet future proof. Sterker nog, het is een doodlopend pad.
Ik ben het wel met hem eens. De vraag is welke cpu is het meest geschikt voor gaming? De prijs kwaliteit verhouding is erg belangrijk hierbij. Tevens ook de hoeveelheid games die vier profijt van hebben.
Uit de door hem aandragen video blijkt dat de 5800x3D gemiddeld beter presteert dan de Intel variant wanneer deze DDR4 gebruikt. Dat blijkt niet zozeer uit de review van tweakers.
Desondanks blijft de conclusie van tweakers.net hetzelfde. Een goede cpu voor waarschijnlijk een "niche" . Zelf denk ik dan aan e-sports.
Wanneer de prijs daalt is het een heel ander verhaal en dan is deze cpu voor de gemiddelde gebruiker ook zeer interessant.
Lees elders toch veel positievere verhalen vaak wint de 5800x van de 12900k en als die niet wint zijn de marges klein. Veel zuiniger en 300 dollar goedkoper. Qua gaming de cpu to beat, zou ik denken. Gaming , is dat een niche tegenwoordig? Precies. Niet. Ben het dan ook niet eens met de conclusies hier
De reviewers willen (of moeten?) hun review z.s.m. online gooien, een test van 30+ games zou denk ik niet mogelijk zijn in zo'n korte tijd. Verschillende YouTube kanalen hebben hun review al online gegooid over deze processor, kijk ze allemaal en trek een conclusie zou ik zeggen.
Mijn conclusie is dat deze processor alleen voor gamers is, doe je aan foto/videobewerken naast het gamen dan laat je deze liggen. Heb je al een AM4 bordje, is het leuk om te upgraden als gamer. Verbruik is lager dan Intel, met vergelijkbare prestaties.
Ik vind het opzich een goede reactie van je maar ook weer niet helemaal eerlijk. Het is namelijk zo dat de meerprijs voor de 5800x3d 80 euro is. Met de huidge ddr5 prijs zou je dus onder de streep tussen de 12700k en de 5800x3d op hetzelfde uit komen. Dan heb je een processor die op gebied van gaming prestaties de beste is, en daarnaast ook stukken beter is dan de 5800x3d in alle andere toepassingen.
Zit je al op AM4 en wil je nog upgraden zonder alles te vervangen is dit een goede keuze. Moet je opnieuw bouwen dan kun je beter de Intel kiezen. Dan heb je gelijk een moederbord en geheugen wat nog een ronde mee kan. AM4 is namelijk een dood spoor en dit is de laatste CPU die er voor uit komt.
Je kan eigenlijk wel stellen dat de 5800x3d processor een half jaar te laat komt, en daarnaast ook te duur is. aangezien 4 maandjes wachter je waarschijnlijk een nieuwe cpu gaat leveren op socket AM5.
Dat hangt er nog steeds vanaf. Zeker bij Intel weet je niet hoe lang het nieuwe moederbord meegaat. DDR5 is volgens mij nog steeds duur maar zal de komende tijd snel dalen. De Intel moederborden zijn over het algemeen ook duurder. Dus bij Intel kom je dan toch wel snel hoger uit, en het is de vraag of dat het waard is.
Anyway, kwestie van je systeem configureren met beide en kijken hoeveel het kost en inschatten hoeveel je mee kan nemen bij een upgrade.
Verder kan geluidsproductie ook meespelen. Ik koop zelf alleen processors tot 65W en plaats er dan een bad-ass koeler op. Moederborden met een fan komen er sowieso niet in.
Leuk weetje (ook voor @Tomas Hochstenbach ) : De 5800X3D is (als ik het goed begrijp) Nederlandse(-Oostenrijkse) glorie!
Mogelijk gemaakt door 2 Nederlandse leveranciers.
Eén alom bekend, bewierrookt en (te?) veel besproken natuurlijk, maar het lijkt erop, dat BESI (met name BESI Oostenrijk, dat dan weer wel) aan de wieg stond van de 5800X3D!
Uit de presentatie van destijds valt zelfs op te maken dat AMD oorspronkelijk een 5900X3D had gepland.
Onderstaande long-read vertelt de geschiedenis van hybrid bonding bij BESI, alle geheimhouding vanuit de klanten (Intel, TSMC, Sammy) waardoor BESI zelf ook niet wist welk geheim proces de tools gingen uitvoeren, het cliche van geheimen die in de kantine in de kelder gedeeld werden en hoe het BESI zelf ook verraste dat dit zo'n succes werd. De link tussen BESI, TSMC en AMD 3D staat ver onderaan in het artikel.
De vraag is: zou het niet beter zijn in de chiplet zelf de hoeveelheid L3 van 32 naar 64 MB verhogen en gewoon de 3D cache weg te laten. Uiteraard is dit dan direct ook een nieuw ontwerp. Alternatief: een andere moederdesign met naast de processor een extra socket om hierin een HBM L4-cache module (512-4096 MB L4 cache) erin te kunnen steken: ik denk vooral een dramatische verbetering voor met name integrated graphics en dan vooral bij de toekomstige RDNA graphics.
Uiteraard is een grotere cache op de chiplet beter dan een grotere cache op een tweede die, net zoals een monolitische chip van 16 kernen beter is dan twee chiplets van 8 kernen. Dan ga je er echter aan voorbij dat chiplets grote voordelen geven wat betreft de productie. Cache neemt enorm veel plek in, dus verdubbel je je cache, dan betekent dat je minder werkende chips uit een wafeltje kunt snijden.
AMD krijgt er met deze techniek een geheel nieuwe methode bij om dies te combineren en die fundamentele voorsprong is eigenlijk veel belangrijker dan het feit dat ze er nu wat benchmarks mee winnen.
Uiteraard is een grotere cache op de chiplet beter dan een grotere cache op een tweede die
Nee, fout.
De frequentie is afhankelijk van hoe snel de spanning stijgt in een verbinding. Dit wordt gemodelleerd met RC-delay, dus R * C, waarbij R evenredig is aan de lengte en omgekeerd evenredig aan de doorsnede (oppervlakte) van de "kabel" (verbinding).
Stel nou: Je gaat de L3 verhogen op de die zelf. Bijvoorbeeld naar 256MB, zoals bij de genoemde IBM Telum, dan gaat het aantal cycli al snel omhoog naar 60. Dat komt omdat de afstand van de kabels vanwege het "grotere oppervlakte waarover het geheugen uitgespreid is" toeneemt; dus bij een grotere cache verwacht je meer latency.
Wat blijkt nou:
Van 32MB (on die) naar 64MB (on die) zou je dus "een aantal cycli" langzamer zijn.
Maar van 32MB "on die" naar 64MB via "TSV's / Hybrid Copper Bonding" (AMD noemt het V-cache) neemt de latency maar amper toe! Dus "on die" is helemaal niet beter!!!
En hoe komt dat: Bij "on die", door miniaturisering daalt de "kabeldoorsnede" (oppervlakte van de doorsnede) dus stijgt de R, dus de RC-delay, dus neemt de snelheid af; maar dat is dus alleen als je naar een kleinere ontwerp / node zou gaan. Maar als op dezelfde node de afstand stijgt, door grotere lengte door een grotere cache, stijgt de R weer, dus ook de RC-delay.
Hoe kan je de RC-delay laten afnemen: Door de oppervlakte van de verbindingen te laten toenemen, en de lengte te laten afnemen. En dat is precies wat hybrid bonding doet: In plaats van "naar de andere kant van de chip" ga je (typisch) slechts 50um middels een Through Sillicon Via omhoog (in de plaats van de berekende minimale 450nm hierboven); door een veel grotere verbinding (doorsnede); en je kan het midden van de L3 positioneren boven het midden van de Zen 3. Veel mensen denken altijd dat "kleiner" automatisch sneller betekent, maar qua connecties is het omgekeerde dus waar:
Bij "on die" zorgt het miniaturiseren van de verbindingen voor langzamere L3-frequenties; en het vergroten van de L3 maakt de frequenties ook langzamer.
[Reactie gewijzigd door kidde op 22 juli 2024 13:42]
Alleen het stacken en combineren van dies door amd is geen fundamentele voorsprong. Ten eerste is het geen amd technologie maar off the shelf techniek van tsmc,ten tweede heeft intel dit allemaal al eerder gedaan en dan ook nog met hogere complexiteit. Zie lakefield in 2020 met 3 lagen en pontevechio nu met 2 lagen en in totaal 47 chiplets.
Het technologie gevecht is dus tsmc vs Intel. Amd is slechts een klant sterker nog als Intel het wil levert tsmc deze techniek met plezier aan intel of anderen.
Misschien is het nuttig even het verschil te benoemen tussen AMD / TSMC /V-cache enerzijds en Foveros / Intel anderzijds:
*Intel werkt met microbumps. Eerst komt er een die met metalen connecties, dan minuscule metalen 'propjes' (bumps) wat hele kleine connectoren zijn. Daarbovenop de volgende die, en dan volgt er een bewerking dat de propjes met beide zijden contact maken. Pitch is 36 micron.
-AMD gebruikt hybrid bonding. 2 dies worden superglad geslepen, zowel sillicium als koperen pads. Dan worden de 2 dies op elkaar gelegd en verwarmd (soort van Krimpen), maar er smelt niks. De koperen connecties vormen een soort koude las. Pitch 20 micron en kleiner.
Hybrid bonding is moderner, fijnere pitch en zuiniger met stroom dan de microbumps van Intel. TSMC heeft vziw veel meer hybrid bonding machientjes staan dan Intel.
[Reactie gewijzigd door kidde op 22 juli 2024 13:42]
Cache is extreem afhankelijk van de afstand tot de eigenlijke core, vanwege de timing van de signalen. Een socket is een absolute ramp; de variatie tussen pinnetjes vereist een behoorlijke marge. En je hebt dus twee sockets tussen je CPU en je socketed L4 cache. Als je al een L4 cache zou willen, dan is een integratie in de Northbridge logisch. Op 14 nm heb je ruimte zat voor 128MB.
512 MB is overigens volkomen excessief; zelfs IBM in z'n z15 mainframes gebruikte maar 960MB. En dat was als cache voor 10TB (10.000 GB) aan DDR4. Hoeveel L4 heb je nodig voor 32 GB?
Ik denk ook niet dat het idee van AMD, om dit een upgrade te maken voor de 5800X
Maar omdat X370 borden zoals de asus strix wel support hebben voor de nieuwe set 5000 cpus maar niet de oude 5000 cpus. is dit meer een upgrade voor mensen zoals mijzelf die met een 1000 of 2000 serie cpu rond tuffen.
Want ik kan nu voor 499 upgraden naar de maximale cpu van het AM4 platform.
(stiekem zou ook graag een review willen zien tussen de nieuwe set 5000 series op x370, als in wat is de beste final upgrade voor am4)
[Reactie gewijzigd door Xcite op 22 juli 2024 13:42]
Voor de klant is dat inderdaad de meest logische use-case. Maar voor AMD is het doel nog heel anders, namelijk om op Zen3 / AM4 een enkel model met deze techniek als proefballonnetje te gebruiken. Dit vergt een heel nieuwe productieproces, en ze kunnen op een volwassen platform zien of dit meerwaarde biedt, met nog even de nadelen van het niet kunnen overclocken. Zo ja, dan zullen we dit in komende CPU-series misschien vaker zien, misschien in een betere uitvoering wat betreft warmteafvoer en spanningsregulatie.
Wat mij betreft een absoluut succes. Niet als de meerprijs zo hoog blijft als bij de 5800X3D, natuurlijk, maar wel als AMD wat meer ervaring krijgt en het voor een kleinere meerprijs op meer modellen (en misschien zelfs alle modellen) te vinden is. Ik was bang dat die enorme hoeveelheid cache stroom zou vreten, maar het omgekeerde lijkt het geval te zijn, het is een super-efficiente techniek die in elke CPU wel meerwaarde zou bieden.
Denk eerder dat AMD V-cach Epyc sampel ook met wat games getest hebben en door betere performance toch er model moest komen voor iets tegen alderlake game geweld. Gezien Zen4 nog wel even duurt.
Ik denk ook niet dat het idee van AMD, om dit een upgrade te maken voor de 5800X
Maar omdat X370 borden zoals de asus strix wel support hebben voor de nieuwe set 5000 cpus maar niet de oude 5000 cpus. is dit meer een upgrade voor mensen zoals mijzelf die met een 1000 of 2000 serie cpu rond tuffen.
Want ik kan nu voor 499 upgraden naar de maximale cpu van het AM4 platform.
(stiekem zou ook graag een review willen zien tussen de nieuwe set 5000 series op x370, als in wat is de beste final upgrade voor am4)
Veel gebruikers hebben allang geüpdatet vanaf X370 naar 470, B550 of X570. Verder is oa het Bios van AsRock voor de X370 al geschikt voor Vermeer en Renoir https://www.asrock.com/mb/AMD/X370%20Pro4/#BIOS. dit al vanaf eind januari. evt. beperken van een bios zou voor mij eerder een keus zijn voor B550...
Je lijkt verbaasd, waarom? Iedere half serieuze PC-bouwende-gamer-Tweaker weet dat op 1440p en hoger de videokaart het verschil maakt, niet de processor.
Het minimale verschil, zoals die 2 fps hier, tussen verschillende processoren op hogere resoluties met gebruik van dezelfde videokaart is echt de normaalste zaak van de wereld.
Ligt heel erg aan het spel en de framerate die je wilt halen. Tegenwoordig hebben veel hammer 144 of zelfs 240 Hz schermen een enkeling 360Hz.voor esports gaat fps boven image quality.
Daarnaast heb je ook nog RTS games welke of wel eens zwaar op de cpu leunen. Of games zoals Risk of Rain waar de content op het scherm nog wel eens extreem kan zijn.
Dus afhankelijk wat je speelt is er zeker een goede use case voor een cpu als deze.
Maar de normale 5800X is nog steeds de betere aankoop. verschil in fps is ~3, en in Rendering is de 5800X beter. Cinebench, Blender, Corona Render, Keyshot en V-Ray.
Je lijkt verbaasd, waarom? Iedere half serieuze PC-bouwende-gamer-Tweaker weet dat op 1440p en hoger de videokaart het verschil maakt, niet de processor.
Het minimale verschil, zoals die 2 fps hier, tussen verschillende processoren op hogere resoluties met gebruik van dezelfde videokaart is echt de normaalste zaak van de wereld.
Nee hoor, dat heb je mis. Met gelijke GPU scoort een CPU ook beter. anders zou iedereen een 3300X kopen. Verschil van Jr. zijn vorige Ryzen 3600(OC) en huidige i5-12400F is ~20% met dezelfde GPU
(RTX3080 Tuf OC) Met een i5-12400F in RDR2 haal je zelfs nog meer fps dan met 5800X
Mis? Geef even aan hoe jij op "~ 20% tussen 3600 en 12400F" komt, daar klopt namelijk helemaal niets van!
Of je neemt nu ineens 720p als voorbeeld in plaats van 1440p (of hoger) want dat is waar we over spraken...
Mis? Geef even aan hoe jij op "~ 20% tussen 3600 en 12400F" komt, daar klopt namelijk helemaal niets van!
Of je neemt nu ineens 720p als voorbeeld in plaats van 1440p (of hoger) want dat is waar we over spraken...
720p Klets niet zo man! Je kunt wel dik uitdrukkelijk schrijven, maar er klopt niets van.
Klets niet zo man! Je kunt gewoon geen gaming benchmarks met 20% verschil tussen 3600 en 12400 op 1440p of hoger vinden.
Bedankt voor je non-reactie hé!
Heb al eerder een link gepost , voor jou speciaal nog maar eens in RDR2 waar ik het over heb. Prestaties verschillen per game. Zo is BTW een RTX3090TI niet beter dan mijn 6900XT in RDR2. https://tpucdn.com/review...edemption-2-2560-1440.png
[Reactie gewijzigd door Hackus op 22 juli 2024 13:42]
Conclusie, je zit er heel dik naast, oftewel; post leuke plaatjes maar praat domme praatjes!
3600 staan er niet in omdat ie lager presteert. Je ziet een 3600X, dat is geen 3600 !
~80 fps ipv 100 ... je verhaal dat alle CPU 's gelijk scoren en alleen met GPU winst is behaald is dus ontkrachtRelative Performance -80% v 100%
edit:
Laat het hier maar bij.
Maar met dit geklets kom je er nooit uit, boeit ook vrij weinig als je zelf geen ervaring ermee hebt.
[Reactie gewijzigd door Hackus op 22 juli 2024 13:42]
Tsja 88,1 (kijk nou zelf eens goed naar wat je linkt) doodleuk 80 noemen, bravo!
Je ziet een 3600X, dat is geen 3600 !
Er zit geen verschil in gaming prestaties tussen een 3600 en 3600X op 1440p of hoger, dat is precies waarom bijna iedereen een 3600 kocht behalve dan de nitwits die niet verder kunnen kijken dan 'met X moet wel beter zijn, dus die koop ik'.
Tweakers; "In onze benchmarks zien we daar weinig van terug. De 3600 en 3600X scoren over de hele linie vrijwel gelijk" (en dat op 1080p medium hé...) https://tweakers.net/revi...udget-gamebenchmarks.html
En voor een totaal overzicht, in plaats van je al weinig indrukwekkende uitzondering, zelfs op 1080p medium al weinig verschil, en op 1440p verwaarloosbaar verschil en op 4k letterlijk helemaal geen verschil: https://static.techspot.c...fo/2185/bench/Average.png
Overigens ten tijde van de 3600 was de concurrent de intel 9600, daarna kwam de 10, 11 en nu de 12 serie. We praten dus over 3 generaties later en op 1440p is het verschil meestal nog steeds maar ~ 5%-10%, (RDR2 is met 12,5% de 'uitschieter'). Zelfs na 3 generaties nog steeds heel erg weinig dus, per generatie letterlijk verwaarloosbaar. Precies zoals al tijden het geval is; op hogere resoluties is de processor niet de bepalende factor voor fps, dat is je videokaart, feit.
Toon aan waar je over praat!
Want waar je je posts zogenaamd 'mee ondersteund' klopt simpelweg helemaal niet met wat je zegt...
Edit: tikfoutje en kleine aanvulling.
[Reactie gewijzigd door HuisRocker op 22 juli 2024 13:42]
Ik speel competitive shooters op 1440p, en ik wil een constante minimale framerate van 165fps, gelijk aan mijn scherm hz. ik merk dat in veel games mijn CPU de bottleneck is. Ik speel namelijk met alle grafische settings op low.
Zelf heb ik een 3800X, deze upgrade is voor mij wel interessant als de prijzen een beetje dalen.
Klopt... ik moet alelen even gaan onderzoeken wat de betere optie is voor mijn usecase. Ik weet in elk geval wel dat ik mijn AM4-plank nog minimaal wil gebruiken tot de 2e (of 3e) gen AM5 CPU.
De 5800x3d is duidelijk de betere koop als je voornamelijk spellen speelt.
Ik zit zelf op een 3600 en de volgende cpu wordt zeker de 5800x3d, dat mensen met een 5800x jou vertellen dat die 5800x3d eigenlijk niet beter is moet je met een korrel zout nemen, de reviews vertellen wat anders. Zie de Hardware unboxed en Gamer Nexus reviews op Youtube.
Mijn PC is mijn gamestation, maar ook mijn werksysteem (ZZPer). Dus het moet het beiden kunnen. Op dit moment is de GPU alleen het eerste dat vervangen gaat worden. Zeker nu mijn werk steeds meer videobewerking vraagt, daar ga ik met een volgende CPU ook op letten en daarin maakt de cache minder uit. Ik heb dus nog wat uit te zoeken.
[Reactie gewijzigd door HandheldGaming op 22 juli 2024 13:42]
Waarom wordt er niet een beetje buiten de lijntjes gekleurd ? Nu is het een 12 in dozijn review, had graag gezien 3600 mHz geheugen en beetje lage CL ipv CL16
Hardware Unboxed test wel met meerdere geheugen configuraties, maar de winst lijkt beperkt te zijn tussen DDR4 3200MT/s en DDR4 3800MT/s: https://www.youtube.com/watch?v=ajDUIJalxis
Mag ik zeggen dat ik uit de door jullie geteste games op 1080/1440p ook echt weinig kan opmaken? Is dit niet iets wat je op 4K moet testen in de zwaardere games? AMD raad de CPU juist aan voor de intensievere games waar deze het verschil mogelijk zou kunnen maken.
Edit: Hardware Unboxed laat meer verschil zien in andere games.
[Reactie gewijzigd door zzzzz op 22 juli 2024 13:42]
Zoals in de videoreview ook wordt vermeld:
Op hogere resoluties is de videokaart de bottleneck. Je zult dus allemaal gelijke waarden zien in fps, aangezien de videokaart gewoon niet sneller kan.
Bij lagere resoluties (1080p) kan de videokaart het makkelijk aan en hangt het van andere onderdelen (CPU en geheugen) af hoe snel de data geleverd kan worden.
Je wil dus bij een CPU test ervoor zorgen dat de CPU ook echt de bottleneck is.
Maar ook high-res dat men ook ziet dat voor hun use case geen ruk uitmaakt.
Nu gaan er genoeg zieltjes met al die 720p/1080p only reviews. Voor 12900ks om 3080 in 4k aan te sturen. Met RTX on.
1440p ga,en met 3070 of 6800 en dan 12900k
Het gaat niet om 720p gaming met een processor van 400+ euro, maar het gaat er om om de prestatieverschillen in games aan te kunnen tonen. Dit kan bijvoorbeeld aantonen hoe lang de processor mee gaat voordat deze de bottleneck wordt, en hoe veel extra performance je krijgt voor je extra euros. Anders zeggen alle reviews alleen maar dat een relatief moderne 6 core wel prima is.
Wat ook niet realistis is de meesten gamen niet met een top high-end gpu.
Dus cpu en gpu schaling zou ook leuk zijn.
Ik zou nu 6800 gaan maar wacht liever op 7800 of typetje er onder.
In midrange en oudere cpu aan een midrange of low g-kaart zou driver last doorslag gevender zijn.
Deze cpu review is voor esporters met 3090ti.
Op zich wel fijn dat 1440p meegenomen is.
Maar dan introduceer je een gpu bottleneck en vallen alle meetbare verschillen weg. Als je naar dit antwoord op zoek bent: op1440p of 4k met een 6800 maakt het niet uit of je een 5600x of 5800x3d hebt. Hooguit zie je wat stabielere frametimes met de 5800x3d. Daarom testen ze dit niet, geeft vrijwel nutteloze resultaten.
Gezien prijs verschil zou test aan midrange g-kaart ook op zijn plaats zijn. Kijken hoe schaal met g-kaart. Gross gamed niet met 3090 laat staan 3090ti.
Dus de i9 is en veel duurder en gebruik veel meer stroom voor dezelfde performance. AMD heeft wat mij betreft dus gewoon de beste CPU in handen, in ieder geval voor gaming.
Wat mij opvalt is dat het maar om een handvol benchmarks gaat en maar 3 procent verschil. Doe een paar andere games erbij en de procenten zullen wss weer in het voordeel van team rood vallen. Om te concluderen dat Intel de snelste blijft, vind ik dan een rare uitspraak.
Edit: in de conclusie staat wel dat ze op gelijke voet staan wat betreft gaming.
Met zulke kleine marges zou ik zeggen dat de consument de winnaar is. Zeker wanneer je dus dezelfde performance kan kopen voor zoveel minder (mits er beschikbare voorraad is natuurlijk bij AMD altijd feest)
[Reactie gewijzigd door Letters op 22 juli 2024 13:42]
Als het je puur om gaming gaat en het verschil qua performance slechts geneuzel in de marge is, dan maakt dat de AMD CPU tot duidelijke winnaar als het gaat om de beste gaming CPU.
Het verschil qua hitte en verbruik is namelijk verre van geneuzel in de marge. En voor het prijsverschil kan je een snellere GPU of beter RAM kopen, het mes snijdt aan twee kanten
Hangt van de use case af.
1 Als je nextgen platform nu wilt hebben.
En moet lang mee is allround 12900K aan DDR5 een goede keuze. Met vermogen en prijs trade off.
2 58003d is meer als bang for tha buck en met use game van vooral gamen.
3 je hebt een AM4 mobo en ondersteund deze cpu dan als upgrade pad.
4 gamen op hogere resoluties. G-kaart belangrijker
5 speeld meer de slow pace sandbox games dus hogesetting hoge resolutie g-kaart belangrijker.
Ik val onder 5 die zen1 threadripper voldoet nog. Het is de Vega56 die wat achterloopt waar 4K sherm aan hangt.
Qua gaming en efficientie lijkt ie idd erg goed.
Maar voor mij is bijv meer van belang, oa de idle power (want dat is ie 99% van de tijd) en wat applicatie benchmarks.
Dan lijkt de 12600K het vaak toch wat beter te doen
(om me maar te beperken tot de CPUs in t lijstje).
Dus het is ook maar net wat je prioriteiten zijn.
Als je pc 99% van de tijd idled dan denk ik dat je beter niet deze dure CPU's moet aanschaffen .
Daarnaast ga je die 1.5 watt verschil echt niet merken (CPU+moederbord) en ook die 3.5 watt niet van alleen de CPU's.
[Reactie gewijzigd door Dunky555 op 22 juli 2024 13:42]
Dat ligt er maar aan; als je 99% van de tijd leest/schrijft/tekent/ontwerpt en 1% van de tijd moet compilen/renderen ofzo, kan dat best prettig zijn. Over de levensduur van de machine scheelt dat dagen aan wachttijd die je mss wel n paar honderd waard is.
Voor gaming vind ik de i9 en de 5800X3D modellen nogal tegen vallen. De performance winst ten opzichte van een i5-12600K en een 5800X vind ik erg mager.
Als je alleen doet gamen denk ik dat geen enkele dure CPU de moeite is, als je er andere workloads naast doet worden het pas interessant.
Blijf het irritant vinden dat Tweakers (en andere reviewers) consequent GPU loze AMD's blijft vergelijken met de iGPU versies van Intel. Juist de F versies willen nogal net iets beter presteren en zijn goedkoper.
Maar met de lagere prijs(daar komt het goedkopere AMD moederbord ook nog bij om de hoek kijken) van de 5800X3D icm het lagere stroomverbruik is het dus alsnog simpelweg de betere keuze... tenminste als je dus een peperdure CPU wilt kopen. Voor veel mensen is de 400+ sowieso veel te gortig.
[Reactie gewijzigd door AtariXLfanboy op 22 juli 2024 13:42]
Dat zal mogelijk, helaas, komen door de review samples die Intel uitgeeft. Ik kan me voorstellen dat dit voornamelijk de K modellen zijn en niet de KF modellen. Ik kan me dan ook wel voorstellen dat een review outlet niet alsnog een 12900KF zou gaan kopen, al zou dat natuurlijk helemaal niet verkeerd zijn.
In dit geval zou je de intel i7 12700F de meest vergelijkbare processor kunnen noemen. Want bij de 5800X3D is geen overclock van de CPU freq mogelijk en heeft geen iGPU. Deze is voor ca 350 euro te kopen in Nederland en zal qua prestaties dan ook weer niet ver onder 5600X3D zitten. Wint AMD het alsnog vanwege stroomverbruik overigens! (edit: sorry waarschijnlijk een verkeerde aanname... het zal niet veel schelen) Maar dit soort kleine verschillen in de keuze van de cpus waarmee je dus vergelijkt maken wel veel uit voor het beeld van de verschillen tussen de competitie.
Wat ik me dus nu afvraag : Is het echt waard om mogelijk 100 euro meer aan een 5800X3D dan een 12700F uit te geven? Zeker als je nog geen Zen3 compatibel moederbord hebt lijkt me dat geen uitgemaakte zaak.
[Reactie gewijzigd door AtariXLfanboy op 22 juli 2024 13:42]
Ik moet eerlijk zeggen dat ik dit voor moderne CPU's niet goed weet, maar voor oudere multicore cpu's betekende het volledige uitschakelen van de GPU's net iets minder warmte ontwikkeling en stroomverbruik. Zodat er net iets hoge clocksnelheden bij zwaardere belasting mogelijk zijn. 'Heat and power budgets' zijn met het schalingsplafond waar de CPU's tegen aanlopen wel een ding iig. Kleiner betekent slechter de warmte kwijt kunnen en daardoor is dat in worst case scenario's beperkend op de maximale snelheid. Daarom is de clock bij multicore belasting dus ook vaak lager.
Hoe de huidige Intel-cpu's met hun ongebruikte iGPU omgaan (als deze op Bios level nivo uitschakeld en er een videokaart gebruikt wordt) op een non F processor is mij niet bekend. Wie daar een goed artikel over heeft: Ik ben nieuwsgierig!
De 'Sillicon lottery' speelt denk ik geen rol... De door Intel zelf best geselecteerde CPU's worden niet gebruikt voor de 12700(K)(F) en als dat wel het geval is dan nog eerder voor de 12700K CPU's.
Sillicon lottery speelt denk ik vooral een rol bij overclockbare modellen als deze overclocked worden.
[Reactie gewijzigd door AtariXLfanboy op 22 juli 2024 13:42]
Het is toch wel indrukwekkend wat extra cache kan doen. Als dit de laatste CPU is voor AM4 dan heeft AMD deze goed afgesloten.
Met 1 ding ben ik niet zo akkoord:
Relatief duur
Sorry maar dat is toch totaal niet waar?
* is beter keuze dan de 12900KS dat meer dan € 800 kost (en 12900K dat 100€ meer kost)
* zelfde prijs bij release zoals de 5800X
Die relatief duur snap ik wel, de stap vanaf de 5800X is niet enorm.
Kijk je naar productivity is de 5800X3D 1% beter dan de 5800X en bij gaming / streaming is de 5800X3D 11% beter dan de 5800 in de Tweakers tests.
Echter als de 5800X3D daadwerkelijk voor €449 in de winkel komt te liggen is het prijs verschil met de 5800X3D bij 'mijn' webshop al 23%.
Ik verwacht dat dit de vergelijking is waar Tweakers.net ook naar kijkt.
Tegenover de 12900K zou de 5800X3D het beter doen qua prijs / performance, maar wel alleen als je uitsluitend naar gaming kijkt, kijk je ook naar productivity dan wordt ook dat mogelijk een ander verhaal, daar de 5800X niet heel sterk is op dat vlak t.o.v. de concurrentie.
Misschien dat ik de getallen verkeerd interpreteer, dus corrigeer me als ik er naast zit.
Ik zie hier een duidelijke propositie van AMD waar men op een innovatieve manier winst heeft gepakt daar waar ze het wilden zien: Gaming. Het verbruik is omlaag terwijl de performance is gestegen.
Daarmee hebben ze een processor op de markt gebracht die beter is dan de reguliere 5800 en waarmee ze aantonen dat het idee valide is. Tevens is men qua gaming prestaties even goed als een haast dubbel zo dure en dubbel zo dorstige top of the line Intel.
Dat de chip qua non-gaming niet met diezelfde Intel chip meekomen kan is jammer, maar was ook te verwachten. Voor productivity heeft AMD immers andere chips in het gamma, zoals de 5950x. En ja, er zijn scenario's waar Intel dan nog altijd AMD flink het nakijken geeft, maar dan rijst alsnog de vraag of dit het je waard is qua verbruik / warmte.
Nounou ... vergeet niet dat dus de hier niet genoemde intel 12700F niet veel onder doet voor de 5800X3D en zelfs 100 euro goedkoper is. En ja Intel socket 1700 moederborden zijn duurder , maar voor AMD socket AM4 schijnt dit de laatste CPU te zijn. Dus de vrij small minded AMD fanboy zal denken dat Tweakers pro-Intel is, maar die blijkt dus weer erg beperkt in z'n blikveld te zijn.
Ik doelde er dus op dat het verschil in aanschafwaarde van het moederbord bij het vergelijk van de verschillende sockets niet zo'n rol speelt iig. Inderdaad een prima kandidaat voor het upgraden van bv een 3000 series CPU of zelfs nog ouder. Wat upgradebaarheid is Am4 dus een prima platform gebleken. Wel even wachten welke oudere Am4 moederborden de maximale prestaties van de 5800X3D dan ook werkelijk leveren misschien? Wie weet zit er toch nog weer een bottleneckje in de chipsets van de oudere Am4 moederborden?
En edit : Ik denk dat door de hoge gpu prijzen veel AMD CPU gebruikers een GPU upgrade hebben laten zitten en al inmiddels een 5600X of 5800X hebben gekocht. Voor hen is de 5800X3D natuurlijk alleen aantrekkelijk als ze persé sneller willen gamen dan hun kennissen en familie.
[Reactie gewijzigd door AtariXLfanboy op 22 juli 2024 13:42]
en voor Intel mobo komt er maar een kleine refresh van een proces dat al niet veel beter kan op P cores... wat is je punt? Kan je evengoed wachten op de zen4. Voor diegene die nu al een AMD platform hebben jaja sinds de 300 series mobo is dit en de rest van de 5000 platform een giga upgrade mogelijkheid. ik heb zo nog een 3600 en 3700x dus ideale upgrade. Heb je nog geen AMD platform de laatste 3-4j gekocht en altijd intel fanboy gebleven en onder een steen geleefd ja dan is de upgrade naar dit platform een must. Maar dan gaan de meeste weer voor DDR4 wegens dure moederborden en geheugen en heb je evengoed een dood platform. Dan is het goedkope AMD cpu en mobo dus nog steeds evenzeer een goede keuze. DUs het is fifty/fifty momenteel. Bijde kanten zijn een degelijke optie om een goed platform te kopen. Trouwens alle best buy sales geven nog steeds aan dat het mixed sales is.
Het is moeilijk te speculeren op future technology van zowel AMD als Intel. Zeker is iig dat nu AM4 klaar is en de meeste mainboards daarvan toch al iets minder nieuwe features hebben. Vergeet niet ... de socket 1700 moederborden zijn nog niet zo lang op de markt en zullen dus nog wel goedkoper worden. Een nieuw AM4 moederbord is misschien interessant als je ergens een koopje weet te scoren, maar de meeste fabrikanten zullen juist door 5800X3D nog een tijd wachten met de uitverkoop.
Wachten op Zen4 kan natuurlijk ook. Als ik persé toch nog voor de herfst iets zou willen zou ik denk ik voor een 12700F + DDR5 mainboard afgaande bij huidige prijzen op tweakers. Newegg met een 12700k voor 230 dollar lijkt me nog leuker. maar voor discussies hier hou ik me meestal toch maar aan de prijsvergelijken hier en kijk hoogstens ook nog even bij onze nachbar op Geizhals.
Met de links die jij hier geeft zie ik dus niet zo goed wat voor punt jij wil maken. Door met wat random links naar CPU's in het buitenland in dollars te komen wordt de discussie iig bepaald niet helderer op. Een 12700k voor de helft van de prijs van de 5600X3D adviesprijs (edit: deze is dus ook uiteraard nu verdwenen... dat zal wel een foutje geweest zijn) lijkt me iig geen reclame om voor AMD te kiezen.
Maar nogmaals het punt dat ik iig wil maken dat je niet persé 'Pro-intel' hoeft te zijn als je lauw reageert op de introductie van de 5800X3D. Ook dat is wat breder gezien maar een paar procentjes meer prestaties voor hetzelfde geld dat je eerst nog voor de 5800X betaalde. Dat lijkt me dus dan ook maar een 'kleine refresh'
[Reactie gewijzigd door AtariXLfanboy op 22 juli 2024 13:42]
De links die ik meegeef is om effe aan de tweakers fanboys duidelijk te maken dat er nog steeds een balans is in de verkoop en dat er meer dan 1 optie is.... je spreekt ook altijd over het feit "als het goedkoper wordt" en al kan de 1700 nog vers zijn, hij is eigenlijk al EOL want er komt een refresh tegen einde vh jaar en dat zal het zijn. En wordt vandaag de dag nog steeds vergeleken met 1.5j oud platform...
LOL @ 'Tweakers fanboys' Tja... het verschil tussen wat linkjes naar buitenlandse webshops in dollars (waar je dus eigenlijk toch nog BTW over moet afdragen?) en een prijsvergelijk die al lang bestaat hoef ik de meeste toch niet uit te leggen? Dan zal ik ook wel een 'Geizhals fanboy' zijn LOL
De 'wedstrijd' was wie de snelste gaming chip had en dat zit dicht ij elkaar en hangt van het specifieke spel af.
Wat de 'beste' CPU is hangt ook van het gebruik af. Voor office werk is een gewone 5800X sneller en goedkoper. Als je energieverbruik belangrijk vindt en niet te veel prestaties in wil leveren is de 5800X3D de beste performance per Watt. Etc...
En welke je moet kopen is weer een andere vraag. Zo zijn bijvoorbeeld alle drie mijn computers AM4 systemen met (op dit moment, ik heb ook nog CPUs in de kast liggen) respectievelijke 2700X/X470, 3800X/X570 en 5600X/X570.
Ik denk erover om mijn systemen nog 1 upgrade te geven voor de volgende generatie. Met één CPU kan ik drie systemen upgraden door doorschuiven. Intel komt in het hele verhaal alleen daarom al niet voor.
Volgend eupgrade wordt dan een nieuwe PC over anderhalf jaar. Die wordt volledig nieuw (nieuwe generatie GPUs en CPUs) en dan wordt doet intel weer mee in de afweging voor de CPU en AMD voor de GPU.
Ik woon in Azie en ik las ergens al dat ze de 5900X voor $400 of lager gaan verkopen binnen kort en als deze 5800X3D voor Euro 499 op de markt komt, dan ga ik voor de 5900X met 4 extra cores
Eerlijk gezegd ik zou nog eerder voor een 12700K gaan dan deze 5800x-"plus" versie..
ik zie persoonlijk geen meerwaarde over een 5900X (prijs/prestatie) als hij voor Euro 499 op de markt komt..
Ik wachtte op de 5800X3D benchmarks. Ze zijn beter dan ik had verwacht maar de prijs is veel hoger dan ik had gehoopt. Heb maar besloten om een 12700F te kopen voor €355 gezien de extreme value. Verbaast me dat niet meer mensen over de non-k 12700 praten omdat hij zoveel goedkoper is (-€75) met ongeveer dezelfde performance, zelfs ten opzichte van de 5900X.
[Reactie gewijzigd door Maudima op 22 juli 2024 13:42]
Zijn de moederborden niet een stuk duurder wat het verschil in prijs weer een stuk kleiner maakt?
De 5800x3d kan je prima in een 60 euro b450 bord prikken.
De vraag is of dat je dat wil, Steve van Hardware Unboxed had het hier bijvoorbeeld laatst over in een budget cpu review, en zelfs daar, bij een cpu die veel makkelijker te draaien is dan een 5800X, geeft hij aan als ondergrens qua moederbord een bepaald MSI moederbord te hanteren dat $100 kost, lager wil hij dus niet aanbevelen in combinatie met die cpu, en als je feature parity wil is er vrijwel geen prijsverschil tussen AMD en Intel moederborden.
Een highend cpu ga je ook niet snel in een budget moederbord steken, op de AMD subreddit was er iemand die dat testte met geloof ik een 5900X, het werkte inderdaad allemaal prima, maar benchmark resultaten waren wel 25%+ lager op het $50 bord dan op de duurdere $100+ euro moederborden, je bent dan gewoon performance aan het weggooien als je niet goed oplet, of je mist een boel features op je moederbord die je eigenlijk met een high end cpu wel wil hebben. Denk bijv. een PCIE4 voor je M.2 SSD of GPU (om wat future proof te zijn), of het bordje heeft maar 4 USB oid op de achterkant zitten, ook dat soort bordjes kom je tegen.
Mijn MSI B450 Mortar Max koste maar 60 euro en er is geen performance verlies met een 3900x, dus ook niet met een 5900x, hij heeft een hele goede VRM koeling, maar zeker, zomaar een random b450 bordje gaat hem niet worden, je moet wel even zelf onderzoek doen naar welke de goede VRM koeling hebben, maar als je dat doet, dan is er geen sprake van performance verlies.
Ik zie deze 5800x3d ook niet als een cpu die je koopt als je een nieuw pc bouwt, dat zou niet slim zijn aangezien het het eind van AM4 is.
Zie het meer als een goede afsluiting voor het AM4 socket zodat mensen met een ryzen 1xxx, 2xxx of 3xxx serie geen nieuwe pc met de huidige intel chipset hoeven te bouwen, omdat de 5800x3d net zo snel is en je dan geen totaal nieuw systeem hoeft te bouwen.
Inderdaad deze 12700 F word vaak niet bekeken, terwijl hij gewoon erg goed presteerd, hij zit tussen de 12600K en 12700K in, en is een 65w chip (wel opletten met de power limit instellingen van moederborden), die je dan goed koel houd
En voor een goede prijs
Ik zit zelf op x570 en een mooie ddr4 set en heb gekozen voor een 5900x. Ja een 12700 is goedkoper en misschien zelfs sneller in games maar dan wil ik eigenlijk ook een mooi rog Z690 bordje en die kost echt €350 geloof ik en gelijk een ddr5 set die snel €350-450 kost. Mijn Strix X570-E was met cashback €220 en dat was al vrij maximaal vond ik. Het is dus niet dat Alder lake niet goed is, maar het systeem eromheen is gewoon nog te duur imo.
Heb de 12700F ondertussen in huis en wel interessant hoe ze dat doen in de MSI bios. Er is een 'stock cooler' modus, een 'tower air cooler' modus en een 'water cooler' modus met toenemende power targets. Gezien de overkill voor games denk ik dat ik hem iig voor de zomer lekker op 65w laat staan
Ja dat klopt die optie heeft msi, en je kunt ook altijd zelf de power limits instellen.
Maar op 65w presteerd ie gewoon super, en is ie goed koel te houden
heel eerlijk... 12700F of 12700K.. prijs verschil is echt niks met de igpu bij de K variant.
wat ik ook zag under heavy GPU loads de igpu ook mee gaat werken voor zeg maar een video edit
Ik begrijp t echt niet waarom mensen voor (relatief lage prijs die K versie) niet kopen..
Had AMD Ryzen 5600X-5950X een (redelijk) igpu dan was ik gelijk verkocht... komen ze met 5600G, 5700G Vega graphics en geen rdna2..
Relatief is t niks als je ziet wat de GPU prijzen afgelopen 2 jaar naar toe waren gestegen.
En is altijd handig als "reserve" GPU voor troubleshooting.
T gaat me echt niet om OC van de CPU. maar een igpu vind ik belangrijk om te hebben.
Ja dat is wel een goed punt vooral als je je eerste pc bouwt. Omdat ik zelf en via anderen makkelijk beschikking heb over backup GPUs zou het voor mij persoonlijk zo goed als weggegooid geld zijn. Ik zou (net als veel anderen denk ik) overigens niet zeggen dat €80 relatief niks is. Volgens mij is het vrij normaal om value overwegingen te maken anders zou de interesse in benchmarks e.d. veel minder zijn omdat iedereen toch gewoon koopt wat ze kunnen betalen.
Daar heb je helemaal gelijk in, mocht je via anderen wat makkelijker aan een tijdelijk GPU kan komen.
Ik heb thuis nu een oude laptop en (vrouw) een 5600X met een 3060 van ca een jaar oud..
Keuze is nu: 12700k of een 5900x (budget 1500-2000) of een "goedkoop" mini PC met een 5700G en wachten op Raptor Lake en Zen4.. (als mijn laptop t kan uithouden tot die tijd) HAHA
ik weet, 't is ook een hele goeie CPU vergeleken met een 12900k die een stuk duurder is maar nadeel is AM4 is end of life.. en dan is t voor mij een dilemma.. (nieuw systeem nodig) future proof, Intel? of balls to the walls met een EOL AM4 systeem en over een jaar of 5 weer een pc bouwen.. zuch
Het is inderdaad gewoon een hele mooi cpu voor de mensen die al op AM4 zitten met bijvoorbeeld een ryzen 5 1600, 2600 of 3600, bizar als je de performance van de 1st gen ryzens vergelijkt met dit beest.
Ik zelf kom van een 1st gen ryzen, nu heb ik een 3600, en wellicht in de toekomst de 5800x3d erin als de prijs me aanstaat, en dat allemaal op hetzelfde bord.
Ben benieuwd of AMD dit kunstje weer kan flikken met AM6. Ik zou nu geen nieuw systeem meer bouwen voor deze cpu als je nog niet op AM4 zit, dan zou ik zelf naar de Intel opties kijken of wachten op AM5, als dat een optie is natuurlijk.
Precies wat je zegt, Ik heb nu een 5600X systeem die 24/7, 2 emulator draaien. Ik last net dat de 5950 ook een prijs daling gaat krijgen naar $520... 5900X naar $360 en de 5800X $320..
Mss ga tijdelijk een goedkoop 5600G/5700G mini systeem bouwen tot Raptor lake and Zen4 (mocht mijn laptop t volhouden.. niet zo lang geleden system ssd kaput...)
:strip_exif()/i/2004983538.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2005044686.jpeg?f=imagearticlefull)
/i/2005042726.png?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2004983538.png?f=thumbmedium)
/i/2005477430.png?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005658358.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2004582430.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_exif()/u/787123/crop58495df955a03_cropped.gif?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/92781/crop5ec522178382a_cropped.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/i/2005032732.jpeg?f=fpa_thumb)
:strip_icc():strip_exif()/i/2003978744.jpeg?f=fpa_thumb)
/i/2005477252.webp?f=fpa)
/i/2004983532.png?f=fpa)
:strip_exif()/i/2005279580.jpeg?f=fpa)
/i/2004646380.png?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/341611/crop59bdeb03f3805_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/189401/crop5a5e7beb70a42_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/352364/crop5ec2a09430148_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/902237/crop62a4b0d01b919_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/55093/UPpharoah.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/312326/crop5e79d1d15ce14_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/57212/a.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/140379/Hond_icon.jpg?f=community){kind=icon}
:strip_icc():strip_exif()/u/22588/472892.jpg?f=community){kind=small}
/u/27299/hoofd.png?f=community){kind=small}
/u/330720/crop57ef85670bb82_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/286895/icon1.png?f=community){kind=small}
/u/34200/crop6554f56fe2075_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/459471/crop6881d3b145c87_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/407459/tw.PNG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/287731/crop6270fa65746ea_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/221550/crop5fe07fea87d40_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1157718/crop5e6d5ebf96a5f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/759789/crop58aacb1a1ef58.gif?f=community){kind=small}
bij AMD altijd feest)
:strip_icc():strip_exif()/u/344847/crop5e5da42bc392b_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/122141/ic.tweakimg.net2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/654061/crop68a0aef06b226_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/483811/crop565cdab46fb7c_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/1604542/crop60e609f22be27.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/164703/images2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/520854/crop57fbab04aefb6_cropped.gif?f=community){kind=small}
